Chuyện Minh Họa Tin Mừng Chúa Nhật Bài 085: TN 4A - Chuyện hai bài giảng đầu tiên

Thứ sáu - 27/01/2023 08:39

Chuyện Minh Họa Tin Mừng Chúa Nhật TN 04A - Bài 085:
Chuyện hai bài giảng đầu tiên
---------------------------

Bạn thân mến,

Đức Phật Thích Ca đã mở đầu bài thuyết pháp (giảng) đầu tiên tại Bê-na-rét bằng câu:

"Vạn sự sự vô thường, vạn sự khổ",

nghĩa là mọi sự đổi thay không ngừng, nên mọi sự chỉ là khổ. Sinh, lão, bệnh, tử: Con người sinh ra, để rồi già yếu, bệnh tật, và cuối cùng phải chết. Rõ thật cuộc đời chỉ là bể khổ!

Năm trăm năm sau, Đức Kitô xuất hiện ở đất Pa-lét-tin, đã dõng dạc tuyên bố trong bài giảng đầu tiên:

"Phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó, vì Nước Trời là của họ!" (Mt 5:3)

- Một người thì mang tiếng là bi quan, yếm thế, còn người kia lại bị coi như không tưởng, lạc quan quá cỡ.

- Một bên coi đời là bể khổ, còn một bên lại nhìn thấy màu hồng, thấy hạnh phúc trong cái thanh bạch, trống trơn, nghèo khó.

*****

Người ta đã tốn khá nhiều giấy mực, thời giờ và sức lực để nghiên cứu, suy tư, bàn cãi về hai bài giảng đầu tiên của Đức Phật và của Đức Giêsu..

Đã có cả những luận án trình bày và so sánh hai bài giảng đó. Tuy nhiên có lẽ chẳng mấy ai hiểu được chính xác nội dung ý nghĩa của hai bài giảng có tính cách ngôn sứ ấy.

Vì thực ra, cả Đức Phật, lẫn Đức Kitô, đều không có chủ ý đề ra một lý thuyết về vấn đề hạnh phúc và đau khổ, mà chỉ chia sẻ cho anh em nhân loại chính kinh nghiệm sống của mình.

- Kinh nghiệm của Đức Phật là kinh nghiệm của một người đã đạt tới Chân Như, đã vượt ra ngoài thế giới vô thường của những đam mê mù quáng, của sự phân chia đối kháng;

- Còn kinh nghiệm của Đức Kitô, là kinh nghiệm của một người thấy được sự tồn tại trong cái đã mất (x. Mt 10:39), và thấy được sự sống, trong cái chết (x. Ga 12:24-25)

- Đức Phật chỉ nói lên cái lý do, cái nguyên nhân làm cho người ta khổ, nhưng Người không bao giờ lên án cuộc đời, cho nó chỉ là bể khổ.

- Đức Kitô cũng không bảo rằng muốn hạnh phúc thì phải là kẻ khố rách áo ôm. Do đó, Mát-thêu đã có lý khi thêm ba chữ "có tâm hồn" vào trong câu nói của Chúa, để xác định cho rõ, cái nghèo hèn nào mới thực sự đem lại hạnh phúc cho con người.

Trong cuộc đời, xưa cũng như ngày nay, vào thời con người còn ăn lông ở lỗ, cũng như trong thời ở khách sạn 5 sao, vẫn luôn luôn diễn ra những cảnh trái khoáy: Nhiều người có dư mọi điều kiện để hạnh phúc, thế mà thực tế lại đau khổ khôn lường, còn những kẻ xem ra bần cùng tăm tối, thì lại tràn đày hạnh phúc.

Thật ra, ai cũng biết rằng: Nghèo khó, không đương nhiên là khổ, đã đành rằng nghèo và khổ thường đi đôi với nhau.

Trái lại, giàu có cũng không tất nhiên là đem lại hạnh phúc cho con người.

Vấn đề hạnh phúc chủ yếu là ở cái Tâm. Bởi thế các bậc thánh hiền, bằng những ngôn ngữ khác nhau, nhưng hầu như đều luôn luôn nhất trí trong việc đề cao đời sống tâm linh.

Chính đó là lý do tại sao Đức Giêsu đề cao tâm hồn nghèo khó, hiền hậu, dám chấp nhận khổ đau, yêu thích sự chính trực, thương xót đồng loại, trong sạch, và biết xây dựng hòa bình.

Thực ra tất cả những đức tính trên đây là những đức tính của "người nghèo của Thiên Chúa", của một anawim, theo truyền thống Kinh thánh. Người nghèo của Thiên Chúa, không phải là người có đời sống vật chất khó khăn, túng quẫn, mà là kẻ trước hết hoàn toàn tin tưởng phó thác cậy trông nơi Chúa, biết sống cho Người và cho anh em đồng loại của mình, lấy Chúa làm gia nghiệp, và luôn luôn sống trong tình liên đới với anh em đồng loại, thực thi điều răn trọng nhất là mến Chúa yêu Người.

Nói theo Đông phương chúng ta, thì hạnh phúc chủ yếu ở chỗ thực hiện được sự hòa điệu giữa lòng mình với lòng Trời, giữa lòng mình với lòng người, nghĩa là sống sao cho hợp lòng Trời và lấy lòng của trăm họ làm lòng mình, "dĩ bách tánh tâm vi tâm" (ĐĐKXLIX,1).

Theo truyền thống Ấn Độ nói chung và Phật giáo nói riêng, hạnh phúc là sukha, đó là tình trạng giống như tình trạng của một bánh xe, mà trong đó mọi sự ăn khớp với nhau: vành xe, ổ trục và các đũa xe đều tốt và nằm đúng vị trí, hòa hợp với các thành phần khác, do đó mà bánh xe chạy trơn tru.

Còn đau khổ là dukha, đó là tình trạng một bánh xe trục trặc, vì có những thành phần hư hỏng hay không ăn khớp với những thành phần khác.

Nói tóm lại, không ai sướng khổ một mình hay chỉ tại mình, mà tất cả chúng ta liên đới và chịu trách nhiệm về hạnh phúc, cũng như đau khổ của nhau. Vì thế mà trong Tám mối phúc thật, Đức Giêsu cho thấy hạnh phúc của chúng ta tùy thuộc vào mối tương quan ba chiều giữa chúng ta với Thiên Chúa, và giữa chúng ta với anh em đồng loại.

Lạy Chúa, xin giúp con hiểu và sống hết mình tinh thần 8 mối phúc mà dạy con hôm nay. Amen.

Tác giả: Nguyễn Văn Mễn