Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Matthêu. Khi ấy, Chúa Giêsu được Thánh Thần hướng dẫn vào hoang địa để chịu ma quỷ cám dỗ. Khi Người đã nhịn ăn bốn mươi đêm ngày, Người cảm thấy đói. Và tên cám dỗ đến gần, nói với Người rằng: "Nếu ông là Con Thiên Chúa, hãy khiến những hòn đá này biến thành bánh". Nhưng Chúa Giêsu đáp lại: "Có lời chép rằng: 'Người ta sống không nguyên bởi bánh, nhưng bởi mọi lời do miệng Thiên Chúa phán ra'". Bấy giờ ma quỷ đưa Người lên Thành thánh, và đặt Người trên góc tường Ðền thờ, rồi nói với Người rằng: "Nếu ông là Con Thiên Chúa, hãy gieo mình xuống đi, vì có lời chép rằng: Ngài đã ra lệnh cho các Thiên Thần đến với ông, và chư vị đó sẽ nâng đỡ ông trên tay, để ông khỏi vấp chân vào đá". Chúa Giêsu đáp: "Cũng có lời chép rằng: "Ngươi đừng thử thách Chúa là Thiên Chúa ngươi". Quỷ lại đưa Người lên núi rất cao, và chỉ cho Người xem thấy mọi nước thế gian và vinh quang của những nước đó, rồi nói với Người rằng: "Tôi sẽ cho ông tất cả những cái đó, nếu ông sấp mình xuống thờ lạy tôi". Bấy giờ Chúa Giêsu bảo nó rằng: "Hãy lui đi, hỡi Satan! Vì có lời đã chép: "Ngươi phải thờ lạy Chúa là Thiên Chúa ngươi, và chỉ phụng sự một mình Ngài". Bấy giờ ma quỷ bỏ Người. Và các thiên thần tiến lại, hầu hạ Người. - Ðó là lời Chúa. ----------------------------------
“Chúa chịu Satan cám dỗ và các Thiên Thần hầu hạ Người”.
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Marcô. Khi ấy, Thánh Thần thúc đẩy Chúa Giêsu vào hoang địa và Người ở đó suốt bốn mươi đêm ngày, chịu Satan cám dỗ, sống chung với dã thú và các Thiên Thần hầu hạ Người. Sau khi Gioan bị bắt, Chúa Giêsu sang xứ Galilêa, rao giảng Tin Mừng của nước Thiên Chúa, Người nói: “Thời giờ đã mãn, và nước Thiên Chúa đã gần đến; anh em hãy ăn năn sám hối và tin vào Tin Mừng”. - Ðó là lời Chúa. ----------------------------------
“Thánh Thần thúc đẩy Chúa vào hoang địa, và chịu cám dỗ”.
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca. Khi ấy, Chúa Giêsu được đầy Thánh Thần, liền rời vùng sông Giođan và được Thánh Thần đưa vào hoang địa ở đó suốt bốn mươi ngày, và chịu ma quỷ cám dỗ. Trong những ngày ấy, Người không ăn gì và sau thời gian đó, Người đói. Vì thế, ma quỷ đến thưa Người: “Nếu ông là Con Thiên Chúa, thì hãy truyền cho đá này biến thành bánh đi”. Chúa Giêsu đáp: “Có lời chép rằng: Người ta không phải chỉ sống bằng cơm bánh, mà còn bằng lời Chúa nữa”. Rồi ma quỷ lại đem Người lên cao hơn cho xem ngay một lúc tất cả các nước thiên hạ và nói với Người rằng: “Tôi sẽ cho ông hết thảy quyền hành và vinh quang của các nước này, vì tất cả đó là của tôi và tôi muốn cho ai tuỳ ý. Vậy nếu ông sấp mình thờ lạy tôi, thì mọi sự ấy sẽ thuộc về ông!” Nhưng Chúa Giêsu đáp lại: “Có lời chép rằng: Ngươi phải thờ lạy Chúa là Thiên Chúa ngươi và chỉ phụng thờ một mình Người thôi”. Rồi ma quỷ lại đưa Người lên Giêrusalem, để Người trên góc tường cao đền thờ và bảo rằng: “Nếu ông là Con Thiên Chúa, thì hãy gieo mình xuống, vì có lời chép rằng: “Chúa sẽ truyền cho Thiên Thần gìn giữ ông!” Và còn thêm rằng: “Các vị đó sẽ giơ tay nâng đỡ ông khỏi vấp phải đá”. Chúa Giêsu đáp lại: “Có lời chép rằng: Ngươi đừng thử thách Chúa là Thiên Chúa ngươi!” Sau khi làm đủ cách cám dỗ, ma quỷ rút lui để chờ dịp khác. - Ðó là lời Chúa. ------------------------
Mt 4:1-11: 1 Bấy giờ Ðức Yêsu được Thần khí dẫn vào sa mạc để chịu ma quỉ cám dỗ. 2 Và Ngài đã giữ chay bốn mươi ngày và bốn mươi đêm, sau đó Ngài đói. 3 Và tên cám dỗ tiến lại nói với Ngài: "Nếu Ngài là Con Thiên Chúa, thì hãy truyền cho các viên đá này biến thành bánh!" 4 Nhưng Ngài đáp lại bảo rằng: "Ðã viết:
Người ta sống không chỉ nhờ bánh,
nhưng là nhờ vào mọi lời xuất từ miệng Thiên Chúa".
5 Bấy giờ ma quỉ đem Ngài theo nó đến thành thánh và đặt Ngài lên thượng đỉnh Ðền thờ, 6 mà nói với Ngài: "Nếu Ngài là Con Thiên Chúa thì hãy gieo mình xuống dưới, vì đã viết rằng:
Vì ngươi, Người sẽ ra lịnh cho các thiên thần,
và họ sẽ nâng ngươi lên bàn tay họ,
kẻo ngươi lỡ vấp chân phải đá".
7 Ðức Yêsu nói với nó: "Lại có viết là:
Ngươi chớ thử thách Chúa, Thiên Chúa của ngươi"
8 Ma quỉ lại đem Ngài theo nó lên một núi cao chót vót và chỉ cho Ngài thấy hết các nước thiên hạ cùng vinh quang của chúng, 9 mà nói với Ngài: "Tôi hiến Ngài hết mọi điều đó, nếu Ngài phục mình bái lạy tôi". 10 Bấy giờ Ðức Yêsu phán bảo nó: "Xéo đi! Satan! Vì đã viết:
"Ngươi phải bái lạy Chúa, Thiên Chúa của ngươi,và chỉ thờ phượng một mình Người".11 Bấy giờ ma quỉ bỏ Ngài, và này: các Thiên Thần tiến lại hầu hạ Ngài.
Văn mạch của đoạn 4:1-11 là sau khi Chúa Giêsu chịu phép rửa, Thánh Thần dẫn Chúa Giêsu vào hoang địa chịu cám dỗ. Tote, “bấy giờ” đối lại với thời gian trước đó. Tên “Giêsu” và tước hiệu “Con Thiên Chúa” là từ nối kết giữa hai trình thuật Phép rửa (3:13-17) và Chúa Giêsu chịu cám dỗ (4:1-11). Trình thuật nầy mở đầu bằng việc ma quỉ, diabolos, đến gần Chúa để cám dỗ (c. 3) và kết thúc bằng việc nó “bỏ Người mà đi” (c. 11). Đồng thời, trong câu 4:1, Matthêô giới thiệu mục đích vào hoang địa của Chúa Giêsu là để chịu cám dỗ. Người như ở tình trạng thụ động. Tuy nhiên ở đoạn cuối của trình thuật, Người trở nên chủ động và ra lệnh cho Satan đi khỏi mặt Người (c. 10).
Trình thuật được cấu tạo dựa trên ba cuộc đối thoại giữa Chúa Giêsu và ma quỉ. Trước tiên là lời đề nghị của ma quỉ, tiếp theo là lời đáp của Chúa Giêsu. Trong mỗi lời đáp lại, Chúa Giêsu đều dùng một lời Sách Thánh trích từ sách Đệ Nhị Luật 8:3; 6:16 và 6:13. Và cả ba lời Sách Thánh ấy đều qui về Thiên Chúa là Đấng ban lời hằng sống, Đấng mà không ai được phép thử thách Người, và là Đấng mà mọi người phải thờ phượng. Ở mỗi cuộc đối thoại, có một động từ ở thể mệnh lệnh. Hai mệnh lệnh đầu tiên dành cho ma quỉ “Hãy nói cho” những viên đá thành bánh (c. 3) và “Hãy gieo mình xuống” (c. 6). Và mệnh lệnh trong cuộc đối thoại thứ ba Matthêô dành cho Chúa Giêsu “Hãy xéo đi! Satan” (c. 10). Có thể phân chia như sau: - Bối cảnh dẫn nhập (c. 1); - Cám dỗ thứ nhất về nhu cầu để sống (4:3-4); - Cám dỗ thứ hai về việc thử thách Thiên Chúa (4:5-7); - Cám dỗ thứ ba về việc thờ phượng Thiên Chúa (4:8-10); - Kết luận (4:11). Chủ đề chính của trình thuật nầy là ma quỉ cám dỗ Chúa Giêsu hành động nghịch lại ý muốn của Thiên Chúa.
Bối cảnh dẫn nhập (c. 1)
Mục đích của việc Chúa Thánh thần dẫn Chúa Giêsu vào hoang địa là để “chịu cám dỗ”; thể nguyên mẫu của động từ “cám dỗ” là để chỉ mục đích. Peirazō, “cám dỗ” “thử thách”, là đặt người nào đó vào trong một thử thách với mục đích là để biết người ấy như thế nào, biết người ấy nghĩ gì, hành động như thế nào (4:7; 16:1; 19:3; 22:18; 22:35). Tuy nhiên khi cám dỗ đến do ma quỉ, peirazō mang ý nghĩa khác là gạ gẫm phạm tội chống lại Thiên Chúa (4:1). Diabolos, tiếng hipri là śātān, “kẻ phạm thượng”, “tên chứng gian”, “kẻ vu khống”. Ma quỉ là kẻ thù thâm hiểm chống lại Thiên Chúa và công việc của Người (13:39). Việc chọn sa mạc như là bối cảnh không gian của các cám dỗ có thể biện giải bằng hai lý do: Chúa Giêsu đi lại những giai đoạn lịch sử của dân Israel; 40 năm trong sa mạc là 40 năm thử thách (x. Dt 18:16). Trong thời gian nầy, dân Israel phải luôn làm một sự chọn lựa hoặc trung tín với Thiên Chúa của họ hay theo các thần của dân ngoại. Cũng thế, trong thử thách nầy ở sa mạc, Chúa Giêsu phải đương đầu với ma quỉ, kẻ thù của Thiên Chúa, và Người phải chứng tỏ lòng trung tín của Người với Thiên Chúa. Người đã đánh bại nó.
Cám dỗ thứ nhất về nhu cầu để sống (4:3-4)
Bối cảnh của cám dỗ nầy là Chúa Giêsu đói sau khi Người ăn chay 40 đêm ngày (c. 3a). Cám dỗ liên quan đến bánh, artos, lương thực cần thiết nuôi dưỡng sự sống trần thế (6:11). Việc lập lại con số 40 hai lần “40 ngày 40 đêm” là để nhấn mạnh thời gian thử thách của dân Israel. Khi ra khỏi Ai cập họ thiếu lương thực và Thiên Chúa đã ban bánh mana hằng ngày để nuôi sống họ (Xh 16). Sách Đệ Nhị Luật nhìn sự kiện nầy như một thử thách của Thiên Chúa. Người để họ đói khát để cho họ thấy cần đến Thiên Chúa. Thiên Chúa đã cung cấp manna cho họ. Việc cung cấp manna hằng ngày là để họ có kinh nghiệm là sự sống của họ lệ thuộc hoàn toàn vào Thiên Chúa; cũng có nghĩa là ý muốn của Thiên Chúa. Họ phải biết lắng nghe lời Thiên Chúa hướng dẫn họ mỗi ngày (Đnl 8:3).
Câu điều kiện ma quỉ đưa ra “Nếu ông là Con Thiên Chúa” là nhằm lôi kéo cách mánh khoé Người vào trong đề nghị của nó. Câu điều kiện nầy còn được lập lại lần nữa vào cuối đời Người, khi Người đã chịu treo trên thập giá (27:40). Tước hiệu “Con Thiên Chúa” qui chiếu về lời “Nầy là Con Yêu Dấu của Tôi” phán ra từ trời sau khi Chúa Giêsu đã chịu phép rửa (3:17). Thiên Chúa của Chúa Giêsu là Thiên Chúa duy nhất; mạo từ đứng trước từ Theos.
Chúa Giêsu sống trong cùng một hoàn cảnh như dân Israel thời đó. Người đang đói vì không có bánh ăn (c. 2). Ma quỉ muốn cám dỗ Chúa Giêsu dùng quyền năng của Thiên Chúa để hoá đá thành bánh. Làm như thế, Người sẽ không phải lệ thuộc vào Thiên Chúa như dân Israel đã lệ thuộc. Chúa Giêsu có khả năng làm biến đá thánh bánh; khác với dân Israel. Người đã làm phép lạ bánh hoá nhiều để nuôi năm ngàn người (4:16-20). Tuy nhiên trong câu đáp lại, Người vẫn đặt mình lệ thuộc hoàn toàn vào Thiên Chúa và ý muốn của Người. Người trích lại câu Đnl 8:3 để chứng minh điều nầy. “Điều tự miệng Thiên Chúa” nghĩa lời của Thiên Chúa. Chúa Giêsu tuyệt đối vâng lời Thiên Chúa, và lời và ý muốn của Thiên Chúa chính là sự sống của Người; động từ zaō epi nghĩa là “sống bởi” (x. 6:10; 7:21; 12:50; 26:42).
Con người dễ bị cám dỗ chỉ lo nghĩ đến cơm bánh cho sự sống đời nầy. Sự sống không chỉ nhờ vào cơm bánh, mà tuỳ thuộc vào Thiên Chúa, Đấng ban sự sống. Ai gắn bó đời mình với lời và ý muốn của Người, Người sẽ ban cho họ sự sống đời đời.
Lời Chúa trong thánh lễ hôm nay tập trung soi sáng một vấn đề mà Giáo Hội không ngần ngại trình bày như một Mầu Nhiệm: Mầu Nhiệm sự tội. Vấn đề rất thiết thực gắn liền với cuộc sống con người ở mọi nơi, mọi thời, mọi lứa tuổi. Nó hàm chứa trong những nhu cầu của cuộc sống mỗi ngày: ăn uống, hiểu biết, sự sống, quyền năng, thế lực và sự chết.
Trong câu chuyện của sách Sáng Thế, cũng như câu chuyện của Tin Mừng, chúng ta thấy có hai cách nhìn về cái trật tự nội tại của mỗi sự vật, mỗi con người, mỗi biến cố. Cái nhìn của Satan và cái nhìn của Thiên Chúa.
Satan phủ nhận cách nhìn của Thiên Chúa: một tiếng KHÔNG biến Thiên Chúa trở thành kẻ đối địch ghen tương và thâm độc, ích kỷ và khống trị con người sợ họ "sẽ biết thiện ác như thần thánh". Theo đó quy chuẩn của luân lý đạo đức không dựa trên ý muốn của Thiên Chúa, nhưng phát xuất tự chính bản thân con người. Con người trở thành quy luật của chính mình.
Trái lại Thiên Chúa đã đặt để trong mọi thụ tạo một quy luật khách quan, một trật tự quy chiếu vạn sự vào Thánh Ý Người. Ðây là huyền nhiệm của vũ trụ, của nhân lọai, huyền nhiệm của Ân Sủng để con người nhận biết, yêu mến và phụng sự Thiên Chúa. Ở đây là một tiếng XIN VÂNG tin nhận Thiên Chúa là Cha Yêu Thương đã hiến tặng sự sống cho họ: Một Thiên Chúa Giáu Lòng Thương Xót.
Tội là chọn lựa cách nhìn của Satan, tội là tiếng KHÔNG với Mầu Nhiệm Thiên Chúa
Con người trong thế giới hôm nay khi đọc bản văn Sáng Thế, và bản văn Tin Mừng không khỏi có những phản biện: đó là những câu chuyện thần thọai nhằm hù dọa con người thời thượng cổ. Ngày nay con người cảm nghiệm không còn một ranh giới nào mà họ không thể dùng trí tuệ của mình để khám phá, để chinh phục. Và trong cái vũ trụ vô biên của phát minh, của khám phá, của chinh phục đa số họ khẳng định không thấy một dấu vết nào của Thiên Chúa. Thậm chí họ còn đấu tranh để nhân bản chính con người trong các ống nghiệm. Việc biến đá thành cơm bánh, việc gieo mình xuống từ tháp một đền thờ, việc chinh phục mọi nước thế gian đâu còn là những chuyện lạ cần tới "Con Thiên Chúa". Không lạ gì, trên nương rẫy, trong thương trường, nơi mọi công xưởng ở thời đại hôm nay người ta chỉ còn nói tới "Chất Xám", kỹ thuật, cơ giới và tư bản. Thực sự không có chỗ cho Thiên Chúa. Tội đã du nhập ngập tràn mọi cảnh vực nhân linh.
Có lẽ chỉ còn một sự thật về con người mà ngày nay họ thường lại gán ghép cho duy Thiên Chúa: đó là sự chết. Cùng với sự chết, là những tai ương, những khốn khổ, những bất công.tất cả những gì là bất hạnh, con người thường đổ tại Thiên Chúa.
Thánh Phaolô khi đứng về phía Chúa thì bảo "Do tội lỗi mà có sự chết". Ðức Giêsu đề cập đến sự sống "bởi mọi lời do miệng Thiên Chúa phán ra". Giữa một thế giới tôn sùng quyền lực và giàu sang, Ðức Giêsu khẳng định sự lựa chọn của Người "chỉ phụng sự một mình Thiên Chúa".
Sự lựa chọn như vậy đã đưa Ðức Giêsu đến cái chết bi thảm, cũng chọn lựa ấy đã lôi Phaolô ra pháp trường Roma. Sự lựa chọn XIN VÂNG Mầu Nhiệm Thiên Chúa trong cuộc sống bản thân và nhân lọai tuy dẫn đến Núi Sọ và Pháp Trường, nhưng qua đó Thiên Chúa đã khai mở giòng thác Ân Sủng Sự Sống cho mọi con người. Việc chay tịnh giờ đây không chỉ là những hình thức tiêu cực nhằm sát phạt thân xác, nhưng là tham dự vào mầu nhiệm khơi nguồn sự sống. Phaolô bảo là Ngài đã đóng đanh tội lỗi và xác thịt vào Thập Giá Ðức Kitô để "sự sống tuôn trào nơi anh em": đó là ý nghĩa chay tịnh đích thực mà Giáo Hội được mời gọi bước vào. Lm. Giuse Nguyễn Hữu Duyên
Hắn luôn sục sạo quanh đây, bày mưu lập kế mà lừa gạt mọi người.
Hắn bảo tôi:
“Này anh, người-con-của-nhân-loại,
Anh phải sống cho đúng với địa vị, nhà cao cửa rộng khang trang.
Anh phải có đầy đủ tiện nghi cho bạn bè anh họ thán phục trầm trồ.
Công việc hằng ngày làm chai cứng chân tay thật không xứng với anh.
Anh chẳng là con cái của Thiên Chúa đó sao ?
Anh phải hưởng các lạc thú, phải nếm mọi sự của thế gian.
Anh phải ra sức mà làm giàu, vì nghèo túng thì khó coi lắm.
Nhìn vào cơ nghiệp của anh, người ta sẽ biết anh đang hiện hữu...”
Tôi bèn trả lời hắn:
“Người ta không đánh giá theo tiêu chuẩn giàu nghèo,
Nhưng theo một nguồn sáng trong đôi mắt,
Nguồn sáng ấy xuất phát từ một cõi khác...”
Hắn lại đến gặp tôi, chính hắn, TÊN LỪA BỊP,
Hắn lê gót khắp mọi nơi, khéo nói, hay nịnh bợ, vô cùng hiểm độc.
Hắn bảo tôi:
“Này anh, người-con-của-nhân-loại, Anh phải nên cao trọng nhất, Từ thuở ban đầu, từ ngày khai thiên lập địa, Tất cả thế giới cùng muôn loài muôn vật đã thuộc trọn về anh, Đến các thiên thần mà còn phải nâng đỡ anh Cho đôi gót chân anh không phải mòn chai vì sỏi đá. Anh chẳng là con cái của Thiên Chúa đó sao ? Những đức tính của anh phải được người người ca tụng. Chẳng ai lại đi che giấu ngọn đèn của mình, Nhưng đặt nó trên giá cao soi sáng cho những kẻ tối dạ. Chính anh, anh mới là cao trọng nhất. Kẻ khác ư ? Họ là chiếc ghế cho anh kê chân. Nhìn vào quyền lực của anh, người ta sẽ biết anh đang hiện hữu...”
Tôi bảo hắn:
“Người ta không đánh giá theo tiêu chuẩn quyền lực, Nhưng là theo nguồn lửa thiêng bừng sáng trong tâm hồn, Ngọn lửa thiêng ấy xuất phát từ một cõi khác...”
Hắn lại tìm đến gặp tôi, chính hắn, TÊN CÁM DỖ.
Chỗ nào hắn cũng có mặt, chuyên dụ dỗ người ta vào con đường sai trái. Hắn thì thầm với tôi:
“Anh không phải xấp mình thờ lạy ai cả. Anh biết điều lành điều dữ, chỉ anh mới có quyền phê phán. Anh tự do, anh có quyền sống phóng túng. Hãy để Thiên Chúa sang một bên, Thiên Chúa chỉ là dành cho những kẻ cùng kiếp mạt vận, Chỉ dành riêng cho hạng người cần có chỗ bám víu mới dám sống. Còn anh, anh mới là chúa tể, vua cõi địa cầu, thượng đế vũ trụ càn khôn. Nhìn vào dấu chỉ ấy, người ta sẽ biết anh hiện hữu...”
Tới đây thì tôi mắng vào mặt hắn:
“Ngươi biết gì mà nói, hỡi TÊN DỐI TRÁ ! Mắt ngươi lệch lạc, ngươi chỉ có được cái bộ tịch bề ngoài. Còn ta đây, hạnh phúc của ta đến từ cõi khác. Bởi vì có một Đấng là Thiên Chúa đã đến với loài người. Cùng với anh em đồng loại của ta, Ta đã được nhập tiệc, ta đã đồng bàn với Ngài...”
Thánh Bênêđitô sinh năm 480 tại Nursia, nước Ý. Thánh nhân là con trai của một gia đình người Ý giàu có. Khi còn nhỏ, Bênêđitô tới Rôma và học nơi các trường công cộng. Lúc trưởng thành, ngài cảm thấy phẫn nộ với nếp sống đồi bại của thành Rôma ngoại đạo. Bênêđitô rời bỏ thành phố và đi tìm một nơi khả dĩ được ở một mình với Thiên Chúa. Và ngài đã tìm thấy một địa điểm tốt. Đó là một cái hang ở trong núi Subiacô. Một đan sĩ tên là Rômanô đã dạy cho Bênêđitô học biết về đời sống của một ẩn sĩ và trao cho Bênêđitô một bộ tu phục. Mỗi ngày, Rômanô cũng đem đến cho Bênêđitô một ít thực phẩm.
Thánh Bênêđitô đã trải qua 3 năm sống một mình trong núi. Ma quỷ thường hay cám dỗ ngài trở về quê nhà với đời sống tiện nghi và thoải mái. Tuy nhiên, thánh nhân đã vượt qua những cám dỗ này bằng các việc cầu nguyện và đền tội. Một ngày kia, ma quỷ lại tiếp tục cám dỗ Bênêđitô nghĩ tưởng đến một phụ nữ xinh đẹp mà có lần Bênêđitô đã gặp thấy ở thành Rôma. Ma quỷ cố gắng làm cho thánh nhân trở về tìm lại bà ấy. Bênêđitô dường như sắp nhượng bộ cơn cám dỗ này. Nhưng thay vào đó, thánh nhân đã sốt sắng cầu nguyện và đền tội nhiều hơn. Và từ đó trở đi, đời sống của Bênêđitô rất bình an. Bênêđitô không còn cảm thấy những cơn cám dỗ cuồng loạn như thế nữa.
Sau ba năm, người ta nhận biết Bênêđitô sống trong hang núi và họ bắt đầu kéo đến với ngài. Họ muốn ngài chỉ cho họ cách thức nên thánh. Cũng có vài đan sĩ, mà đan phụ của họ đã qua đời, đến xin Bênêđitô làm linh hướng cho họ. Nhưng khi thánh nhân bắt họ làm việc đền tội, họ lại bực tức. Người ta nói rằng thậm chí có lần họ đã đầu độc Bênêđitô. Thánh nhân đã làm dấu Thánh Giá trên ly rượu có độc và ly rượu đã vỡ tan thành từng mảnh.
Bênêđitô rời bỏ các đan sĩ ấy và quay về lại chiếc hang của ngài. Từ đó, thánh nhân thiết lập thêm mười hai đan viện nữa. Rồi Bênêđitô trẩy tới núi Cassinô nơi thánh nhân xây cất một Đan Viện rất danh tiếng. Và chính tại đây Bênêđitô đã viết một bộ luật tuyệt vời cho hội Dòng Bênêđitô. Thánh nhân về trời ngày 21 tháng 3 năm 547. Đến năm 1966, Đức Thánh Cha Phaolô VI tôn tặng Bênêđitô danh hiệu thánh Bổn Mạng của Âu Châu. ( Đa Minh Maria Nguyễn Phúc Lộc, CMC , dịch )
Thánh Bênêđitô trung kiên noi gương Đức Giêsu. Người đã chịến thắng ba cơn cám dỗ điển hình, toàn tâm toàn ý theo Thánh Ý Thiên Chúa. Thánh nhân đã học hỏi nơi Đức Giêsu bí quyết để chiến thắng những cơn cám dỗ nặng nề. Đó chính là Lời Chúa, cầu nguyện và ăn chay hãm mình.
Bí quyết I: Lời Chúa
Đáp trả lại ba cơn cám dỗ, Đức Giêsu đều viện dẫn đến Lời Chúa trong Kinh Thánh, khiến cho tên cám dỗ đành phải bó tay chào thua. Bởi chưng: “Lời Chúa là ngọn đèn soi cho con bước, là ánh sáng chỉ đường con đi” ( Tv 119, 105 ).
Tuy nhiên tên cám dỗ cũng viện đến Lời Chúa để tấn công Người trong cơn cám dỗ thứ hai, qua Thánh Vịnh 91, 11 – 12: “Thiên Chúa sẽ truyền cho thiên sứ lo cho bạn, và thiên sứ sẽ tay đỡ, tay nâng, cho bạn khỏi vấp chân vào đá”.
Thánh Vịnh 91 vốn được gọi là Nương bóng Thiên Chúa toàn năng. Đây là một Thánh Vịnh tín nhiệm nói về Thiên Chúa là Đấng bảo vệ tín hữu của Người. Vốn gian trá chuyên lọc lừa, đánh lận con đen, như thói quen cắt xén, thêm bớt của kẻ bá đạo, tên cám dỗ đánh tráo ý nghĩa của Thánh Vịnh 91. Thay vì tung hô, ngợi khen sự quan phòng chu đáo của Thiên Chúa, thì hắn biến thành ra cái bẫy êm ái hòng tìm kiếm hư danh.
Bí quyết II: Cầu nguyện
Thánh Bênêđitô thoát khỏi những cơn cám dỗ ghê hồn chính là nhờ tận tụy noi theo Đức Giêsu chuyên tâm cầu nguyện. Điều quan trọng này, Đức Giêsu hằng thiết tha nhắn nhủ các môn đệ và cộng đoàn tín hữu. Chính Người nêu tấm gương cầu nguyện vào mỗi chiều tối, sau một ngày tận tụy giảng dạy. Người thường lui vào chỗ thánh vắng nguyện cầu. Người luôn cập nhật sự kết hợp chan hòa với Đức Chúa Cha qua lời cầu nguyện hằng ngày.
Cầu nguyện không chỉ là lắng nghe mà còn là đáp lời. Cầu nguyện không chỉ là hướng về Chúa, mà còn là đón nhận Chúa đi vào trong con người và cuộc sống. Cầu nguyện là thú nhận thân phận yếu hèn ti tiện trước mặt Thiên Chúa vô cùng cao cả siêu việt. Cầu nguyện là xác nhận chủ quyền tuyệt đối của Chúa trên ta, và ta hoàn toàn thuộc về Chúa. Cầu nguyện là sẵn sàng và quyết tâm thi hành ý muốn của Chúa, lời Chúa dạy, trong bất kỳ hoàn cảnh nào của cuộc đời. Cầu nguyện là noi gương Trinh Nữ Maria, thưa vâng với Chúa mỗi ngày trong mọi lúc, và kiên trì thưa vâng với Chúa cho đến hơi thở cuối đời. ( Lm. Gioan Nguyễn Như Yêng, 40 Bài Tin Mừng về Cầu Nguyện ).
“Con ngạc nhiên vì sao nhiều người mất ơn Chúa gọi, mất đức tin, phản bội Hội Thánh ? Trong bao nhiêu lý do, luôn luôn có một lý do chính: Họ bỏ cầu nguyện từ lâu.“ ( Đường Hy Vọng, số 125 )
Bí quyết III: Chay tịnh
Trong xã hội hiện nay, thiên hạ đang hô hào điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, tránh bớt dầu mỡ, tinh bột, đường, để khỏi béo phì, những bệnh tim mạch, cũng như chăm sóc, duy trì vóc dáng cân đối xinh đẹp. Vì sức khỏe và sắc đẹp, người ta đành phải chấp nhận hy sinh thói tham ăn vô độ, thói sa đọa vô chừng. Thân xác còn đòi hỏi thế, thì tinh thần cũng đòi hỏi hy sinh vật chất, hy sinh các đam mê, cám dỗ hưởng lạc, cám dỗ hư danh, cám dỗ quyền lực, để thanh thoát hướng thượng, thăng hoa theo các giá trị muôn đời cao cả, can trường dấn thân theo Chúa.
“Ai muốn theo Ta, hãy từ bỏ mình” ( MC 8, 34 ). Từ bỏ mình là xả kỷ vị tha, quên mình đi mà chuyên tâm phục vụ tha nhân. Là ăn chay hãm mình, là hy sinh từng phút, từng giờ, từng ngày để quyết tâm theo Đường Hy Vọng.
“Không hy sinh, không có nhân đức thánh thiện. Ai chưa”bỏ mình vác thánh giá” thì chưa “theo Thầy” được. Điều kiện tiên quyết” ( Đường Hy Vọng, số 157 ).
Lạy Chúa Giêsu, Người đã từng nếm trải thân phận con người mỏng dòn yếu đuối, xin thương xót, giúp chúng con chiến đấu can trường với những chước cám dỗ ngày càng nguy hiểm và tinh vi. Xin Người luôn nâng đỡ và nhắc nhủ chúng con những bí quyết chiến thắng cám dỗ, để chúng con luôn được sống trong ân nghĩa với Thiên Chúa.
Lạy Mẹ Maria, Mẹ là Người chiến thắng ác xà. Mẹ đã oanh liệt đạp dập đầu tên cám dổ. Kính xin Mẹ luôn che chở, bảo vệ chúng con chiến thắng vẻ vang ba thù. Amen.
Con người ngay từ buổi đầu được dựng nên, đã bị cám dỗ và con người đã sa ngã trong cơn cám dỗ ấy. Lịch sử của dân Do Thái, từ sa mạc cho đến miền đất hứa là một chuỗi những bất trung không ngừng. Là người tín hữu, chúng ta không xa lạ gì với những thử thách và cám dỗ, bởi vì chính Chúa Giêsu cũng đã trải qua cái kinh nghiệm sống động ấy. Với những cám dỗ gặp phải, Chúa Giêsu cho chúng ta thấy mức độ dấn thân làm người của Người, đồng thời tăng thêm sức mạnh để chúng ta lướt thắng những gian nguy thử thách giữa lòng cuộc đời.
Con đường cứu độ của Chúa không phải là một con đường trải thảm, không phải là một con đường với những hoa thơm cỏ lạ, nhưng là một con đường đấu tranh đầy cam gọ, đầy lựa chọn. Những cơn cám dỗ Chúa Giêsu đã gặp phải là của cải, danh vọng và quyền lực. Đó cũng là những cám dỗ muôn thuở của con người, cũng như của bản thân chúng ta.
Tuy nhiên điều đã trở thành niềm tin, và cũng là bài học cho chúng ta, đó là Chúa Giêsu đã chiến thắng những cám dỗ nói trên. Người đã có những chọn lựa của Người đứng trước những cảnh huống đòi phải chọn lựa. Thực vậy, trước cơn cám dỗ về của ăn, Người đã trả lời: Người ta sống không nguyên bởi bánh mà còn bởi những lời do miệng Thiên Chúa phán ra. Trước cám dỗ về quyền lực, Người đã khẳng định: Hỡi Satan, ngươi phải thờ lạy và phụng sự một mình Thiên Chúa. Và Người cũng đã có câu trả lời dứt khoát khi Satan cám dỗ Ngài về sự ỷ lại có tính cách thách thức Thiên Chúa.
Tin Mừng còn cho thấy Người đã chọn lựa không phải bằng những lời tuyên bố suông, mà là bằng chính mạng sống của Người. Người đã phải trả giá cho điều Người lựa chọn bằng chính cái chết nhục nhã trên thập giá. Sự chọn lựa của Chúa Giêsu cũng phải là sự lựa chọn của mỗi người chúng ta. Không chấp nhận miếng ăn ngon, nhà cao cửa rộng, tiền bạc đầy túi, địa vị cao sang bằng cách gian tham, bóc lột và chà đạp kẻ khác. Phải biết chia sẻ và giúp đỡ người khác với tâm tình tôn trọng phẩm giá và quyền lợi của họ. Phải biết sử dụng địa vị và quyền hành của mình hầu góp phần xây dựng cho xã hội này, cho giáo xứ mỗi ngày một tốt đẹp hơn. Có vượt qua cám dỗ như thế, thì rồi chúng ta mới được chia sẻ phần vinh quang phục sinh với Ngài.
Lời Chúa hôm nay đưa chúng ta về nguồn cội của thân phận con người: tội lỗi. Nguyên tổ Adong, Evà đã sa chước cám dỗ của Satan, và tội lỗi đã đột nhập vào thế gian. Chính đó là nguyên nhân của biết bao khốn cực trong cuộc sống nhân loại: "Chỉ vì một người, tội lỗi đã xâm nhập trần gian, và tội lỗi gây nên sự chết; như thế, sự chết đã lan tràn tới mọi người, bởi vì mọi người đã phạm tội" (bài đọc 2).
Nhưng Lời Chúa hôm nay không dừng lại ở vấn đề tội lỗi, mà muốn trình bày cho chúng ta biết Ơn Cứu độ trong Đức Giêsu Kitô… "… nhờ một người thực hiện lẽ công chính, mọi người cũng được Thiên Chúa cho trở nên công chính, nghĩa là được sống" (Bài đọc 2).
Đây là một lời khẳng định có liên quan đến tất cả nhân loại: tất cả mọi người đều bị chi phối dưới quyền lực của tội lỗi; chỉ có một con đường giải thoát dành cho con người, đó là Ơn Cứu độ trong Đức Giêsu Kitô.
Con đường mà cả nhân loại đã đi và đã thất bại, thì nay chính Đức Giêsu đã đi lại con đường đó, con đường làm người, chấp nhận mọi tội lụy của con người; và Ngài đã chiến thắng cám dỗ của Satan.
Cám dỗ ngày hôm nay cũng vẫn còn đầy dẫy: đó là những cám dỗ của nẻo đường Satan, cám dỗ muốn theo cách thức của Satan để giải quyết cuộc đời mình, cám dỗ tìm niềm vui và sự thành đạt cuộc đời trong lạc thú, quyền lực và của cải.
Người kitô hữu chỉ có thể chiến thắng Satan khi hiệp thông vào cuộc chiến thắng của Đức Giêsu; nhờ tin vào sự hướng dẫn của Lời Chúa, trông cậy nơi quyền năng của Ngài, và hết lòng yêu mến phụng thờ Ngài: “Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, nhưng còn nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra".
"Ngươi chớ thử thách Thiên Chúa là Chúa của ngươi ngươi phải thờ lạy Thiên Chúa là Chúa của ngươi". (Chúa Giêsu muốn nhắc nhủ người bị cám dỗ những lời này)
Hỡi con nhỏ của Cha Cha ở đây, Cha đâu có bỏ con Sao con kém tin thế! Con đã quá tự phụ! Con vẫn còn tin cậy ở con! Nếu con muốn lướt thắng tất cả các chước cám dỗ, Mà không sa ngã, không suy nhược, Con phải ý thức rằng con chưa đủ vững mạnh, Con phải để mình được dẫn dắt như một trẻ nhỏ, hỡi con nhỏ của Cha! … Con phải rất bé nhỏ, hoàn toàn bé nhỏ Vì Cha chỉ yêu thương những trẻ nhỏ.
Có một người nói với tôi: Cô A hay cám dỗ các cha, các thầy lắm đấy!
Tôi nói: cha, thầy làm sao cám dỗ được, vì họ đã chọn Chúa hơn mọi quyến rũ trần gian rồi. Họ đâu còn thèm những đam mê trần tục.
Người ấy nói: Nhưng vậy mà cũng khối cha, thầy bị cám dỗ đấy.
Tôi nói: Thực ra, nếu “Bụt ở trên cao, gà nào dám mổ”. Sở dĩ có những người bị sa ngã là họ tự bước xuống nên mới bị sa vào sự dữ. Nếu “Bụt” cứ ở trên cao, thì gà đâu với được. Nếu những người đi tu không tự mình mở đường để xuống thì các cô đâu dám đến gần, và cũng chẳng cám dỗ nào làm gì được các ngài.
Ví dụ:
+ Nhiều lần tôi vẫn đi qua biết bao hàng quán, họ bày bán đủ thứ bánh, đủ thứ đồ ăn, nhưng tôi không thèm, thì những cái bầy ra ấy cũng bằng không. Chúng chả có giá trị gì nếu bản thân tôi không có nhu cầu.
+ Nhiều lần tôi vẫn đi qua những con phố với biết bao cô gái đứng đường nhưng không phải ai đi đường cũng dừng lại để mua vui. Chúng chẳng cám dỗ được ai, nếu một ai đó không tự mình dừng lại để mua vui.
Thực ra, thế gian thì muôn màu muôn vẻ. Thế gian bày ra trước mắt biết bao cao lương mỹ vị. Nhưng không phải loại nào cũng phù hợp, cũng có lợi cho cơ thể, thế nên phải biết chọn lọc, biết dùng những cái được phép cho cơ thể khỏe mạnh, cho tâm hồn thanh sạch.
Thế nhưng, con người thường tham lam ôm đồm. Thích mọi sự, thích mọi cái. Dù biết rằng nó chẳng có lợi cho con người. Dù biết rằng có thể gây nên tai họa chết người. Con người vẫn thích cái mới, cái lạ nên tự mình sa vào sự dữ và chết trong đam mê tội lỗi.
Trong muôn vàn cám dỗ thì cám dỗ về danh lợi thú dễ đánh đổ lòng người nhất. Đó cũng chính là ba nguyên nhân gây nên biết bao khổ đau cho nhân thế. Vì nó mà nhiều người “thân tàn ma dại”, đánh mất tình người. Vì nó mà bao gia đình đau khổ, chia ly. Nhìn vào xã hội, ở nơi này nơi kia đang xảy ra những bất hoà, tranh chấp, có khi giết hại lẫn nhau và làm khổ cuộc đời nhau cũng chỉ vì tiền, tình và quyền. Ngay trong gia đình cũng có thể bị đảo lộn những nề nếp gia phong bởi quá tôn thờ nó. Con cái bỏ cha mẹ, cha mẹ từ chối con cái. Vợ kết án chồng, chồng ruồng bỏ vợ. Anh em bạn hữu bất hoà với nhau cũng chì vì tình, vì tiền và vì quyền. Vì nó mà người ta chà đạp lên nhau, người ta làm khổ nhau và làm hại lẫn nhau.
Ở đời, có những kẻ vì tiền mà mê muội. Có những người vì tình mà hoá dại. Có những người vì quyền mà đánh mất tính người. Họ đã sa vào cạm bẫy dẫu biết rằng: “một phút huy hoàng đau khổ cả đời”. Họ vẫn nhắm mắt để tìm hạnh phúc dẫu thoáng qua trong những danh lợi thú trần gian.
Ma qủy năm xưa cũng bày ra trước mắt Chúa Giêsu những thứ rất hấp dẫn về danh lợi thú. Nó đã mời mọc Chúa ăn đi để quay lưng lại với Chúa Cha như Adam đã làm năm xưa. Nó hướng mở cho Chúa một tương lai đầy hứa hẹn không chỉ có của ăn dư đầy từ những hòn đất, hòn đá cũng biến thành của ăn. Nó còn hứa hẹn cho Chúa nắm gọn trong tay cả và dân thiên hạ. Có kẻ hầu người hạ. Có cơ hội hưởng dùng mọi vinh hoa phú quý trần gian.
Nhưng xem ra Chúa Giêsu đã không có những nhu cầu ấy. Ngài cần Thiên Chúa và tìm kiếm thực thi ý Chúa hơn là những phù hoa trần gian. Ngài đến trần gian không phải vì những thứ ấy mà là vì muốn ý Chúa Cha nên trọn. Những cám dỗ ấy dù được bày ra thật hấp dẫn nhưng chỉ là sản phẩm của ma quỷ nên thường là gỉa tạo và mau qua. Chỉ có Thiên Chúa mới là thật, mới trường tồn qua mọi thời gian nếu con người biết vâng nghe lời Thiên Chúa.
Có một điều là chúng ta thường đi ngược lại với chọn lựa của Chúa Giêsu. Chúa Giêsu đã khước từ danh lợi thú mau qua để chọn vâng theo thánh ý Chúa Cha, còn chúng ta lại tự đi tìm danh lợi thú mà sẵn sàng bỏ Chúa, bỏ lề luật của Chúa. Nhiều người đã vì danh lợi thú mà bán rẻ lương tâm, mà xem thường đạo lý, và bất chấp luật Chúa. Chính vì những danh lợi thú mà nhân loại đã gây nên biết bao tang thương cho nhau qua lường gạt, tranh giành, có khi còn giết hại lẫn nhau.
Sứ điệp lời Chúa hôm nay mời gọi chúng ta “hãy chọn Chúa”. Hãy chọn Chúa thay vì mải mê đi chọn những ảo ảnh trần gian. Hãy chọn Chúa để mang lại một thế giới thanh bình thay cho một thế giới chiếm đoạt, tranh giành lẫn nhau. Xin đừng vì những danh lợi thú mau qua mà chà đạp lên nhau và gây đau khổ cho nhau. Ước gì mỗi người chúng ta luôn biết tâm niệm: “tiên vàn hãy tìm kiếm Nước Thiên Chúa còn những sự khác hãy để Thiên Chúa định liệu phần tốt nhất cho ta”. Amen.
Với thứ Tư Lễ Tro, Mùa Chay Thánh đã khai mạc. Mùa Chay, theo Năm phụng vụ, là thời gian chuẩn bị cử hành Lễ Vượt Qua. Cuộc Khổ Nạn và Phục Sinh của Chúa Giêsu là giá cứu chuộc cho tình trạng xa cách của con người đối với Thiên Chúa và chính mình; và khởi điểm cho tình trạng xa cách này là sự xuất hiện của tội lỗi nơi con người. Phân tích như thế để thấy được chúng ta phải khởi đầu từ đâu để đón nhận Ơn Cứu Độ Của Thiên Chúa, và sống Ơn đó trong suốt cuộc đời làm Kitô hữu của mình.
1. Tự do và yếu đuối nơi con người – Nỗ lực tấn công của ma quỉ.
Qua bài đọc 1 (St 2,7 - 9; 3, 1 – 7 ): Ngay từ đầu, khi con người được dựng nên theo hình ảnh của Thiên Chúa, ma quỉ cũng đã xuất hiện dướt lốt con rắn già.
Một trong những hình ảnh của Thiên Chúa nơi con người là sự tự do. Khi trao ban sự tự do, Thiên Chúa đã muốn trân trọng giá trị của con người. Con người đến cùng Thiên Chúa với tất cả ý thức và tự do. Hai ông bà đã rất thanh thản và tự nhiên khi tiếp xúc với Thiên Chúa. Nhưng cuối cùng, cả hai đã không còn thanh thản tự nhiên nữa, vì sự tự do đã được xử dụng không đúng. Có lẽ ông bà chưa ngộ ra: Sự tự do Chúa ban phát xuất từ nơi Thiên Chúa, và cũng là hiện thân của chính Người. Nếu ông bà xử dụng đúng tự do của Thiên Chúa, thì cũng đồng nghĩa với tiếng “không” trước trái cây “biết lành biết dữ”. Vì thế, khi đưa tay hái “trái cấm”, ông bà đã xử dụng tự do theo ý mình, theo hình ảnh không còn là của Thiên Chúa, mà là của chính mình. Chắc hẳn hai ông bà không muốn “gây hấn” với Thiên Chúa, nhưng đã mắc mưu con rắn. Ma quỉ, tên cám dỗ, đã thành công, khi đề ghị một tự do “giả hiệu”, và chúng đã không ngừng làm điều đó cho đến hôm nay. Chỉ mình Thiên Chúa mới có, và mới là sự Tự Do tuyệt đối đúng đắn. Con người phải xử dụng tự do Chúa ban theo đúng ý của Người, cho dù nhiều lúc cảm thấy như nó không như không phục vụ lợi ích của mình. Bài học của vườn địa đàng đã rất rõ, nhưng ma quỉ cũng rất tinh khôn và đánh lừa được nhiều người.
Trong Tin Mừng, Chúa Giêsu đã khẳng định: “ Thầy là Đường, là Sự Thật và là Sự Sống” ( Ga 14, 6 ). Như thế, để thỏa mãn nỗi khát vọng sâu xa của con người là Chân Lý, Sự Sống và Hạnh Phúc, thì không thể tìm kiếm nơi đâu ngoài Chúa, hay nói cách khác, Thiên Chúa chính là đối tượng của khát vọng đó.
Cuộc sống gắn bó và liên kết với Chúa là điều rất quan trọng, không thể tách rời, không thể nghi nan, cho dù con người phải đi qua muôn nẻo đường đời, qua bao gian nan và thử thách. Về phần mình, ma quỉ cũng tận dụng mọi thời cơ để chuyển đổi đối tượng của tự do, chân lý, tình yêu, hạnh phúc…ra ngoài Chúa. Và nỗi buồn của vườn địa đàng vẫn kéo dài đến hôm nay, nơi từng người và từng lúc.
2. “Ở đâu tội lỗi đã lan tràn, ở đó Ân sủng càng chứa chan gấp bội”.
Hình ảnh của Ađam và Chúa Giêsu, của tội lỗi và ân sủng, hủy diệt và giải thoát, giết chết và cứu sống… đã sóng đôi nhau trong cuộc chiễn đấu nên thánh của mỗi người chúng ta. Phần thắng luôn thuộc về Thiên Chúa, cho dù là cửa hỏa ngục cũng không thể thắng được. Tự do mà Chúa ban cho chúng ta không phải là muốn làm gì thì làm, nhưng tự do là được lựa chọn. Con người được hoàn toàn tự do lựa chọn một trong hai đối tượng và tình trạng của các cặp sóng đôi ở trên. “Thật vậy, cũng như vì một người duy nhất đã không vâng lời Thiên Chúa, mà muôn người trở thành tội nhân, thì nhờ một người duy nhất đã vâng lời Thiên Chúa, muôn người sẽ thành người công chính” ( Rm 5, 12 – 19 ).
3. “Thế rồi ma quỉ bỏ người mà đi, và có các sứ thần đến hầu hạ Người”.
Nếu Thiên Chúa, để giải thoát con người, đã từ trời hoặc từ xa, chỉ đưa ra những mệnh lệnh hoặc chỉ dẫn cho con người khắc phục tình trạng suy thoái, và biết đường mà về với Chúa và về trời, thì cuộc chiến giữa áng sáng và bóng tối vẫn sẽ có nhiều cam go, thậm chí con người sẽ cảm thấy bất lực và bơ vơ khủng khiếp. Khởi đi từ Mầu nhiệm Nhập Thể của Ngôi Hai Thiên Chúa, Chúa Giêsu Kitô đã soi sáng cho chúng ta ý định và chương trình thật tuyệt vời và gần gũi của Thiên Chúa. Chúa không vô hình, nhưng thật hữu hình, Chúa không xa cách, nhưng thật gần gũi. Và nhất là, Chúa không đóng vai quan tòa nghiêm khắc xét xử, nhưng mặc lấy thân phận con người, đồng hành với con người tội lỗi và yếu đuối. Qua đó, Chúa Giêsu đi trước, tay Ngài cầm tay con người, để dẫn đưa con người về bến bình an. Vì thế:
Ngài đã sinh xuống làm người như mọi người ( Lc 2,1 – 14 ). Ngài đã chịu bách hại bởi vua Hêrôđê ( Mt 2, 1 – 12 ) . Ngài đã được cha mẹ dâng cho Thiên Chúa theo luật Môisen ( Lc 2, 22 – 32 ).
Ngài đã xếp hàng chờ được chịu phép rửa của Gioan Tẩy Giả ( Mt 3, 13 – 17 )…
Và trong Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu chấp nhận để cho ma quỉ cám dỗ, y như cảnh ngộ của mọi người chúng ta ( Mt 4, 1 – 11 ). Hình dung lại bối cảnh của Chúa Giêsu ăn chay 40 ngày và chịu cám dỗ trong hoang địa. Hình ảnh của “tên cám dỗ” mon men lại gần để thủ thỉ, để khêu gợi, và để đánh bóng những vui thích cơ bản của cuộc sống con người. Trong lúc cám dỗ, nó cũng thật thiện chí và năng động, tỏ ra quan tâm và săn sóc đặc biệt: bưng mâm cỗ, phục vụ tối đa nhu cầu của quí khách, mà theo ngôn ngữ của thương trường là “ thượng đế”. Sơ hở một chút là con người dễ dàng cảm thấy như “được đưa lên mây”, nhưng theo ngôn ngữ của ma quỉ là “bị hạ gục”. Một lần nữa, Chúa cho thấy những cách thức phải học nằm lòng để “tỉnh thức và đứng vững”: Luôn sống trong tình trạng làm chủ được bản thân: Nhờ ăn chay và cầu nguyện.
Lời Chúa phải là đèn soi cho con bước, là ánh sáng chỉ đường con đi ( Tv 119,105 ). Phát huy sự tự do đúng đắn Chúa ban, là chỉ lựa chọn những gì Chúa chọn: Chúa và anh em, đặc biệt những người nghèo và bất hạnh.
Vì thế, khởi đi từ tình trạng tội lỗi yếu đuối là âm hưởng của nguyên tổ Ađam, Ađam “mới”, là Chúa Giêsu, đã hoạch định một lộ trình giải thoát và phục hồi hình ảnh cao đẹp mà Thiên Chúa có khi dựng nên con người. Lộ trình ấy được diễn tả qua lời cầu nguyện của thánh Augustinô: Lạy Chúa, Chúa đã dựng nên con cho Chúa, và con chỉ được an nghỉ khi trở về với Chúa.
Mỗi lần bước vào Mùa Chay Thánh, người Kitô hữu lại đươc mời gọi kiểm tra lại bước đi của mình, xem có đang đi trong quĩ đạo của hành trình của Chúa không?, ý thức rõ hơn về sự hiện diện của “tên cám dỗ”, không phải là thiểu số và thầm lặng (MC 5, 1 – 20 ). Nhìn vào thực trạng đời sống đạo của nhiều người Kytô hữu hôm nay, chúng ta cũng dễ thấy ma quỉ vẫn còn chiếm được nhiều ưu thế. Cũng chỉ vì sự lơ là, tự mãn, và ngủ quên trên những “lãnh địa an toàn và giả hiệu”. Chúa đã gửi một ngôn sứ cho Giáo Hội: Đức Thánh Cha Phanxicô. Với những hành động ngoạn mục, ngài đang mạnh mẽ thúc đẩy một sự cảnh tỉnh ngay trong lòng Giáo Hội, nơi tất cả mọi thành phần của Dân Chúa.
Sự dữ, ma quỷ vẫn luôn có đó, vẫn luôn cám dỗ, thúc giục con người phạm tội, sa ngã, lìa xa Thiên Chúa. Bởi vi, ngay từ đầu, Xa-tan đã xúi giục ông bà Adong,Evà phản nghịch lại Thiên Chúa: ăn trái cây biết lành biết dữ. Lời đường mật của ma quỷ đã làm cho bà Evà sa ngã và rồi bà lại xúi giục chồng mình là Adong phạm tội. Cái trớ trêu là ông bà tổ tiên của nhân loại đã nghe theo lời ngọt ngào của Xa-tan mà chối bỏ Thiên Chúa, muốn ngang hàng với Thiên Chúa. Nên, ông bà nguyên tổ đã phạm tội, kéo theo sự chết. Ngày nay, sự dữ, ác thần luôn gây tang tóc, xúi bẩy con người phạm tội, phản nghịch, chối bỏ Thiên Chúa. Con người đang là nô lệ và là tay sai cho thần dữ, cho Xa-tan, cho ma quỷ !
Chúa nhật I mùa chay, năm A là cơ hội, là dịp thuận tiện để chúng ta thấm nhuần lời Chúa, ăn năn, sám hối hầu như ca nhập lễ viết:” Nó sẽ kêu cầu Ta, và Ta sẽ nhậm lời nó.ta sẽ cứu gỡ và làm cho nó được vinh dự, Ta sẽ cho nó được sống lâu dài “ ( Tv 90, 15-16 ).Thiên Chúa luôn đáp trả lại lời khẩn cầu chân thành, tha thiết của con người. Ngài luôn rộng lòng thương xót và thứ tha.Ông bà tổ tiên vì không nghe lời Thiên Chúa:” Các ngươi được ăn trái cây trong vườn; nhưng trái cây ở giữa vườn thì Thiên Chúa bảo:” Các ngươi đừng ăn, đừng động tới nó, nếu không sẽ phải chết “. Ông bà nguyên tổ đã nghe theo lời rắn, ma quỷ, nên họ đã sa ngã, phản nghịch lại lệnh của Thiên Chúa. Bài đọc trích trong Sách Sáng Thế đưa chúng ta vào đáp ca:” Lạy Chúa nguyện thương con theo lòng nhân hậu của Chúa “ ( Tv 50 ,3-4 tt…) để chúng ta hiểu rõ đoạn thơ của thánh Phaolô gửi tín hữu Roma là Đức Giêsu Kitô đã đến trần gian theo ý định của Thiên Chúa Cha, sống công chính, gánh tội cho loài người mặc dầu Người hoàn toàn vô tội. Hai bài đọc, đáp ca và câu xướng trước Phúc Âm cho chúng ta thấy rất rõ ý định của Thiên Chúa qua Đức Giêsu Kitô: “ Chúa Con vâng lời Chúa Cha mà muôn người trở thành công chính “. Đức Giêsu Kitô đã vâng lời Thiên Chúa Cha cho đến chết và chết trên thập giá, vì thế Thiên Chúa đã siêu tôn Ngài và cho Ngài vinh dự được ngồi đồng hàng với Thiên Chúa.Tin Mừng của thánh Matthêu 4, 1-ABC11 cho chúng ta thấy ma quỷ cám dỗ Chúa Giêsu và cách Ngài chống trả những cơn cám dỗ của Xa-tan, ma quỷ như thế nào ! Ma quỷ cứ tưởng Chúa cũng như chúng nó, nên chúng ta dùng nhiều phương thế, nhiều cách thức xảo quyệt để mong cám dỗ được Chúa. Nhưng chúng đã lầm, chúng đã bẽ mặt trước sự cương quyết, dứt khoát của Chúa. Ma quỷ tưởng Chúa đói, Chúa sẽ sa bẫy chúng khi chúng thách thức Chúa biến đá thành bánh. Chúa đã nói với chúng:” Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, nhưng còn nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra “. Ma quỷ lại tưởng rằng Chúa kiêu căng, thích phô bày quyền năng, nên, chúng muốn Ngài gieo mình từ nóc nhà thờ xuống, Ngài đã cho chúng bài học đắt giá:” Ngươi chớ thử thách Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi “. Ma quỷ vẫn không tha, nó lại tưởng Chúa ham danh vọng, của cải phú quý của trần gian, nó dụ dỗ Chúa và muốn Chúa thờ lạy chúng, thì mọi sự trần gian sẽ thuộc về Ngài. Chúa Giêsu đã nêu gương cho nhân loại, cho con người, cho chúng ta về cách chống trả ma quỷ khi Ngài quát nạt chúng:” Xa-tan kia, xéo đi ! “. Chúa đã cho chúng thấy:” Mọi thụ tạo phải thờ lạy Chúa và chỉ thờ lạy một mình Ngài mà thôi “.
Thế giới hôm nay, nhân loại ngày nay tưởng rằng mình giỏi, không cần Thiên Chúa, do đó, họ đã cố tình xa lìa Thiên Chúa, không muốn đi theo đường lối thánh thiện của Ngài và tự tách rời Thiên Chúa, đi theo đường lối của ma quỷ, của sự dữ cùng với những điều xấu xa ma quỷ xíu giục như hận thù, ngoại tình, tà dâm, trộm cướp, bạo hành, khủng bố, ma túy, mãi dâm, phá thai vv…
Sự cương quyết, dứt khoát không chút khoan nhượng của Chúa:” Xa-tan kia, xéo đi !” là bằng chứng hùng hồn cho chúng ta hay chính Thiên Chúa mới là Đấng dựng nên ta giống hình ành Ngài, chúng ta phải thờ lạy và chỉ thờ phượng, thờ lạy một mình Ngài. Xác thịt, của cải, danh vọng, tất cả đều mau qua, chỉ mình Chúa, và lời của Ngài còn tồn tại mãi mãi, tồn tại muôn đời.
Lạy Chúa, xin cho chúng con một đức tin sâu xa, một đức tin vững vàng để chúng con chỉ biết thờ lạy và thờ lạy một mình Thiên Chúa. Xin cho chúng con biết can đảm khước từ mọi cám dỗ của ma quỷ. Amen. GỢI Ý ĐỂ CHIA SẺ: 1.Ma quỷ cám dỗ Chúa Giêsu thế nào ? 2.Chúa Giêsu đã quát nạt ma quỷ làm sao khi nó nói Chúa thờ lạy nó ? 3.Ma quỷ có hiện diện ở thế giới này không ? 4.Muốn chống lại ma quỷ chúng ta phải làm sao ?
Chủ nhật thứ nhất Mùa Chay đặt chúng ta trước một thảm kịch, mà thảm kịch ấy ảnh hưởng đến sự hiện hữu của chúng ta đó là: tội lỗi và hành động của con người nhằm phá vỡ sự hiệp thông với Thiên Chúa.
Trình thuật chương đầu tiên của sách Sáng thế cho thấy nguyên tổ của chúng ta đã khước từ Thiên Chúa. Nguyên nhân này nảy sinh từ "con rắn ", ma quỷ hay còn gọi là Satan. Con rắn muốn thực hiên ý định dụ dỗ Adam tự sức mình, lập luật cho mình và trở nên Thiên Chúa, mà không cần sự trợ giúp của Thiên Chúa. Lời nói dối thuần túy ấy đưa con người đến chỗ diệt vong, bóp nghẹt ý muốn hiệp thông với sự sống thần linh của Ađam và cắt đứt mạch sống với Thiên Chúa khi bóp méo Lời Thiên Chúa.
Tin Mừng Matthêu cho thấy Chúa Giêsu được Chúa Thánh Thần hướng dẫn vào hoang địa để chịu ma quỷ cám dỗ. Nếu như nguyên tổ Ađam và Evà bị Satan ba lần dùng các chiến thuật cám dỗ với mục đích làm cho ông bà nguyên tổ hiểu lầm rằng nó đã làm những điều việc rất tốt cho Ađam và Evà. Nay nó cũng ba lần tấn công vào tương quan tình cha con giữa Chúa Giêsu với Cha Ngài.
Lần thứ nhất, nó đề nghị Chúa Giêsu tách khỏi Chúa Cha, tự khẳng định mình là Thiên Chúa khi nói: " Nếu ông là Con Thiên Chúa, hãy khiến những hòn đá này biến thành bánh." Nhưng Chúa Giêsu đáp lại:" " Có lời chép rằng: Người ta sống không nguyên bởi bánh, nhưng bởi mọi lời do miệng Thiên Chúa phán ra." (Mt 4 ). Ngài đã vượt qua thử thách và chiến thắng ma quỷ và tuyên xưng rằng sự sống đích thực chỉ có ở nơi Thiên Chúa, cần phải tin tưởng vào lời hứa của Chúa Cha. Nên Ngài hành động và tin tưởng vào sự quan phòng của Chúa Cha, vì Ngài biết rằng Chúa Cha là Đấng trung thành. Nơi hoang địa, dân Israel đã chết vì bị cám dỗ sợ thiếu bánh ăn nên tích lũy manna. Dù Thiên Chúa đã yêu cầu không nhặt bánh thừa mỗi ngày. Nhưng họ vẫn nhặt bánh thừa vì nghi ngờ rằng: nếu Thiên không ban cho bánh nữa thì sao? Nếu Thiên Chúa không giữ lời hứa ? Một con chim ở trong tay tốt hơn hai con còn trong bụi rậm. Phần chúng ta, đã bao lần chúng ta bị cám dỗ mất lòng tin vào Thiên Chúa ! Chúa Giêsu nhắc nhở cho chúng ta rằng Chúa Cha là Đấng luôn trung thành, giữ lời hứa và quyết hối hận vì những gì Người ban tặng cho ta.
Cơn cám dỗ thứ hai, con rắn đẩy Chúa Giêsu vào thế buộc Chúa Cha phải can thiệp cho Ngài : "vì có lời chép rằng: Ngài đã ra lệnh cho các Thiên Thần đến với ông", điều này ngầm thể hiện sự nghi ngờ mối quan hệ hiệp nhất với Chúa Cha. Chúa Giêsu đã không làm, Ngài không bắt Chúa Cha thực hiện phép lạ cho Ngài để dạy chúng ta phải khiêm nhường trước mặt Thiên Chúa. Hậu quả của tội nguyên tổ một lần nữa nghi ngờ rằng Thiên Chúa còn giữ cho mình một cái gì đó mà không ban cho ông bà. Như Thiên Chúa nói với Adam: "Ngươi có thể ăn tất cả các trái cây trong vườn." Con rắn đã bóp méo lời Thiên Chúa khi nói ngược lại với Evà: "Thiên Chúa nói rằng ngươi không thể ăn tất cả các trái cây trong vườn". Không, Thiên Chúa không nói thế, vì từ nguyên thủy, Người đã cho chúng ta mọi thứ.
Con rắn đã nói dối, bởi nó phát hiện ra động cơ thực sự, chuyển hướng sang tôn thờ nó thay vì thờ phượng một mình Thiên Chúa như là nguồn gốc mọi điều thiện hảo. Ở đây chúng ta thực sự bị cám dỗ phạm thượng chống lại Thiên Chúa, từ chối Người để theo ma quỷ là kẻ có thể ban sức mạnh cho ta.
Cơn cám dỗ thứ ba: Đỉnh cao của sự cám dỗ này là ngọn núi cao và vương quyền phổ quát của Chúa Kitô. Trên núi này, Chúa Giêsu mạc khải tròn đầy sự từ bỏ trong niềm tin tuyền đối ở tay Cha. Và Chúa Cha đã biểu lộ tình phụ tử viên mãn của mình khi phục sinh Đức Giêsu. Adam mới là Chúa Giêsu đã chiến thắng sự chết và tội lỗi nhờ tin tưởng và phó thác trong tay Chúa Cha. Adam đầu tiên tự cao tự đại, quên đi thân phận thụ tạo của chính mình " là hình ảnh Thiên Chúa " có nghĩa là không bình đẳng hoặc đồng bản tính trong tương quan với Thiên Chúa, dẫn đến sự sụp đổ của chính mình. Thay vào đó, Chúa Giêsu Kitô, Adam thứ hai , đã vâng lời Thiên Chúa, hạ mình xuống nên được suy tôn khi phục hổi phẩm giá là con của chúng ta với Cha trên trời (x. Pl 2: 6-11 ) .
Phụng vụ Chúa nhật đầu tiên của Mùa Chay đưa chúng ta trở lại với căn nguyên của tội lỗi là: ý muốn tự chủ, từ chối Hồng ân Lời của Thiên Chúa là Cha, Đấng là nguồn gốc mọi điều thiện hảo với tình con thảo.
Câu hỏi đặt ra cho chúng ta là: đâu là vị trí của Thiên Chúa trong tất cả điều ấy?
Vậy chúng ta hãy chọn Chúa, đứng về phía Chúa, đón nhận Lời Chúa như là một hồng ân để chống lại tội lỗi, đương đầu với trận chiến thiêng liêng chống lại thần dữ, ba thù: Ma Quỷ, thế gian và xác thịt. Lạy Mẹ Maria và Thánh Cả Giuse cùng Các Thánh Nam Nữ của Thiên Chúa, xin giúp sức cho chúng con trong suốt Mùa Chay Thánh này. Amen. Lm. Antôn Nguyễn Văn Độ
“Tất cả Mùa Chay hướng về lễ Phục Sinh, giúp chúng ta chuẩn bị thế nào để cứ mỗi năm trong đêm Vọng Phục Sinh, chúng ta lập lại, chúng ta làm sống lại lời tuyên hứa khi lãnh nhận bí tích Thánh Tẩy” (Dẫn vào sách Xuất Hành, Giờ Kinh Phụng Vụ Thứ Năm sau Lễ Tro). Nguyên tổ A-đam và E-va đã lỗi phạm điều giao ước với Thiên Chúa khi nghe theo cám dỗ của con rắn ma quỷ. Chúa Giê-su, A-đam Mới, cũng không thoát khỏi cám dỗ, nhưng Người đã chiến thắng Xa-tan nhờ khiêm nhường tuân phục thánh ý Chúa Cha. Còn chúng ta, tất cả cuộc đời Ki-tô hữu là phải sống những điều chúng ta đã hứa khi được rửa tội, tức giao ước giữa chúng ta với Chúa. Nhưng ma quỷ luôn cám dỗ chúng ta hãy coi thường và đừng thực thi những lời hứa đó. Phụng vụ Lời Chúa hôm nay trình bày những cám dỗ ấy.
Trước hết là “sa chước cám dỗ”. Cám dỗ là thử thách. Sau khi được Thiên Chúa tạo dựng, ông A-đam và bà E-va chịu thử thách do “con rắn xảo quyệt”. Mệnh lệnh của Chúa đã quá rõ ràng: Họ được ăn mọi thứ trái cây trong vườn, ngoại trừ “trái trên cây ở giữa vườn” thì không được ăn, vì “Thiên Chúa đã bảo: ‘Các ngươi không được ăn, không được động tới, kẻo phải chết’”. Ở đây ma quỷ đã khôn khéo đánh lừa bà E-va bằng cách gieo nghi ngờ, để bà không tin vào lệnh của Chúa. Hơn thế nữa, ma quỷ còn biện luận cho việc ăn trái cấm không phải là việc xấu, “chẳng chết chóc gì đâu”, trái lại là việc tốt vì “ngày nào ông bà ăn trái cây đó, mắt ông bà sẽ mở ra và ông bà sẽ nên như những vị thần biết điều thiện điều ác”. Nói khác đi, ma quỷ bảo hễ họ ăn là họ sẽ trở nên giống như Thiên Chúa! Thế là ông bà nghe theo lời đường mật của nó. “Bà liền hái trái cây mà ăn, rồi đưa cho chồng… và ông cũng ăn”.
Tiếp theo là chiến thắng cám dỗ. Để giới thiệu Đấng chiến thắng cám dỗ, thánh Phao-lô viết trong thư Rô-ma: “Một người duy nhất sa ngã, mà sự chết đã thống trị, thì điều Thiên Chúa làm qua một người duy nhất là Đức Giê-su Ki-tô, lại còn lớn lao hơn biết mấy”. Vậy chúng ta hãy xem thánh sử Mát-thêu kể lại việc Chúa Giê-su chiến thắng cám dỗ như thế nào. Qua ba lần bị Xa-tan cám dỗ, Chúa Giê-su chịu thử thách về ba lãnh vực: vật chất, danh vọng và quyền lực. Xa-tan xúi giục Chúa hãy nghĩ đến bản thân mình mà lo thu tích của cải vật chất, tìm danh vọng và nắm lấy quyền lực trong tay, thay vì khiêm nhường vâng phục Thiên Chúa và trung tín thi hành sứ mệnh được trao phó là cứu độ trần gian. Nếu so sánh cám dỗ nguyên tổ với cám dỗ Chúa Giê-su, chúng ta thấy ngay cốt lõi của lời ma quỷ xúi giục là khuấy lên tính ích kỷ và kiêu căng. Giải thích chiến thắng của Chúa Giê-su trước cám dỗ, thánh Phao-lô nêu lên hai điểm. Thứ nhất, vì Chúa Giê-su “đã thực hiện lẽ công chính”. Thực hiện lẽ công chính đối với Chúa Giê-su là đã sống một đời “Thánh ý Chúa, trọn bề tuân giữ, hồn mến yêu hâm mộ chẳng rời. Đường con Chúa rõ mười mươi, huấn lệnh, thánh ý, con thời vâng theo” (ThánhVịnh 119:167-168). Thứ hai, vì Chúa Giê-su “đã vâng lời Thiên Chúa”. Thánh Phao-lô ca tụng đức vâng lời của Chúa Giê-su: “Người lại còn hạ mình, vâng lời cho đến nỗi bằng lòng chịu chết, chết trên cây thập tự” (Phi-líp-phê 2:8). Chỉ hai hành vi tiêu biểu ấy của Chúa Giê-su đủ cho chúng ta thấy bí quyết chiến thắng cám dỗ của ma quỷ rồi!
Sống sứ điệp Lời Chúa
Cám dỗ chúng ta. Cám dỗ gắn liền với cuộc đời chúng ta mọi nơi mọi lúc. Thái độ của chúng ta đối với cám dỗ có thể là sa ngã hay chiến thắng. Dĩ nhiên ai trong chúng ta cũng muốn là kẻ chiến thắng. Vậy chúng ta phải làm sao để chiến thắng đây? Trước hết là bằng cầu nguyện. Chúa Giê-su đã dạy chúng ta kinh Lạy Cha và lời cầu xin tha thiết nhất, đó là “Xin chớ để chúng con sa chước cám dỗ”. Tiếp đến, chúng ta cứ theo chân Đấng đã chiến thắng cám dỗ và học nơi Người, là thực hiện lẽ công chính và khiêm nhường vâng lời Thiên Chúa. Chúa ban cho chúng ta Mười giới răn và những quy luật cũng như giá trị Tin Mừng, nhất là ơn Chúa Thánh Thần để giúp chúng ta sống sự sống mới do Chúa Phục Sinh đem lại. Rồi chúng ta đừng quên quái chiêu thâm độc nhất Xa-tan dùng để cám dỗ chúng ta, đó là kích động tính kiêu căng và ích kỷ của chúng ta, để chúng ta không còn sống theo ý Chúa nữa!
Mùa Chay trải dài 40 ngày. Thời gian này nhắc lại 40 năm của dân Israel trong sa mạc trước khi đến Đất Hứa, 40 ngày ngôn sứ Êlia ở trên núi Horeb, 40 ngày Chúa Giêsu ăn chay cầu nguyện trong hoang địa. Thời gian 40 ngày là con số tượng trưng nói lên thời gian thử thách và thanh luyện. Trên con đường về Nước Trời, chúng ta trải qua những thử thách và thanh luyện. Thời gian 40 ngày chay tịnh thật quí giá để mỗi người nhìn lại bản thân, đánh giá lại chính mình để sám hối canh tân.
Hàng năm, Phúc Âm Chúa Nhật 1 Mùa Chay đều nói về cám dỗ. Chúa Giêsu vào hoang địa. Sau 40 đêm ngày ăn chay và cầu nguyện, Xatan xuất hiện và cám dỗ. Chúa Giêsu đã chiến thắng Xatan.
1. Chịu cám dỗ
Làm người ở đời là chấp nhận thân phận chịu cám dỗ. Thánh Kinh đã ghi nhận, từ buổi đầu sáng tạo đã có cám dỗ. Thụ tạo đầu tiên trong hàng các thiên thần đối diện với cám dỗ là Luxiphe, một thiên thần sáng láng đã không vượt qua được cơn cám dỗ, và đã trở thành Xatan tăm tối. Tiếp đến, thụ tạo đầu tiên trong con người là Adong và Evà cũng đã nếm mùi cám dỗ. Nguyên Tổ đã gục ngã thảm thương trước cám dỗ cho nên đau khổ sự chết đã tràn vào thế gian. Trong hành trình về Đất Hứa, dân Israel đi trong sa mạc và đã gặp nhiều cám dỗ: cám dỗ trở lại Ai Cập để có bánh ăn; cám dỗ thờ tượng con bê vàng; cám dỗ thử thách Thiên Chúa. Vua Đavit sa ngã trước cám dỗ sắc dục nên đã phạm tội cướp vợ của Uria và đã giết chết người anh em này. Giuđa Iscariốt chỉ vì tham tiền nên đã phản bội Thầy và bán Thầy giá 30 đồng bạc bằng nụ hôn giả dối… Các chước cám dỗ của Xatan đều chung quy về ba mục tiêu: danh, lợi, thú.
Thiên Chúa cho phép ma quỷ cám dỗ để thử thách xem con người ta có trung tín hay không, và để cho con người có cơ hội lập công phúc, để họ có thể chứng minh đức tin của mình.
Thiên Chúa cho có sự cám dỗ để cho con người phấn đấu thanh luyện mình, và đồng thời, khi Ngài cho phép như thế, ma quỷ cũng lợi dụng triệt để mà cám dỗ con người. Mỗi ngày, chúng bày ra những chước độc mưu thâm, mỗi lúc một tinh vi xảo quyệt, lắt léo khôn khéo để cám dỗ người ta.
Thiên Chúa ban ơn thêm sức để con người chúng ta có thể chống lại những cơn cám dỗ ấy. Không khi nào Chúa để con người phải chịu những cơn cám dỗ quá sức mình chịu đựng được. Như vậy, chúng ta phải chiến đấu với những cơn cám dỗ. Điều cần thiết là chúng ta phải phân định được ma quỷ với những hành động cám dỗ xấu xa của nó để chống trả và xa lánh.
2. Ma quỷ thường cám dỗ như thế nào ?
Ma quỷ lừa dối con người. Ai cũng có trí khôn, biết phân biệt điều nào là xấu, là nguy hại và chẳng nên làm. Nhưng ma quỷ lừa dối cho rằng việc làm đó là có lợi, là cần thiết nên người ta mới dấn sâu vào. Khi cám dỗ Evà, ma quỷ không nói rằng ăn trái cấm đó là chống lại Thiên Chúa, nó chỉ nói rằng ăn trái này thì Bà sẽ được trở nên thông minh như Thiên Chúa. Có nhiều người bước vào nghiện ngập bằng những phút giây sảng khoái thăng hoa lừa dối. Nếu người ta biết sự xấu xa của tội thì có lẽ không ai lại đi phạm tội, nhưng người ta tưởng lầm, hoặc bị cám dỗ coi đó là hạnh phúc. Nếu người ta nhìn thấy những hình khổ nơi hỏa ngục thì chằng ai dám phạm tội.
Ma quỷ khiến người ta phạm tội bằng cách dẫn người ta một cách từ từ. Không khi nào có ai có thể phạm tội trọng ngay tức khắc, tội trọng chỉ bắt đầu bằng những tội nhẹ. Người ta thường nói, khi còn bé ăn trộm một quả trứng, rồi khi lớn lên sẽ ăn trộm cả một con bò. Những tội trọng bắt đầu từ những nết xấu hay những tội nho nhỏ. Ma quỷ cũng vậy, nó dẫn dắt người ta từ chỗ tưởng chừng vấp phạm những điều nhỏ tới phạm những điều lớn. Không ai nghiện thuốc ngay từ điếu hút đầu tiên, không ai nghiện rượu ngay khi uống chén đầu tiên. Nhưng dần dần nếu lập đi lập lại nhiều lần sẽ dẫn đến chỗ nghiện ngập ( x. Buồn vui cùng kiếp người, Tgm. Ngô Quang Kiệt, trang 33 ).
Truyện cổ Nước Pháp kể rằng, khi ông Nôe trồng nho, Xatan lấy làm lạ nên tiến lại gần hỏi:
- Ông đang trồng cây gì thế ?
- Cây nho.
- Nó có lợi gì không ?
- Có chứ. Trái nó vừa đẹp mắt, vừa ngon miệng. Từ trái nho ta còn có thể làm ra rượu giúp lòng người hưng phấn nữa.
- Vậy thì để tôi giúp ông.
Xatan liền giết một con chiên, một con sư tử, một con lừa và một con heo. Lấy máu của chúng tưới gốc cây nho. Thế là cây nho lớn nhanh. Nôe lấy trái nho làm rượu.
Từ đó trở đi khi người ta uống một chút rượu vào thì sẽ vui vẻ dễ thương như con chiên; uống thêm chút nữa thì mạnh bạo như sư tử; nếu uống thêm thì sẽ ngu như lừa; nếu uống nữa thì... hoàn toàn như con heo vậy !
Ma quỷ luôn lừa dối con người. Chúng ta phải luôn cảnh giác.
3. Phương thế chiến thắng cám dỗ
Noi gương Chúa Giêsu, chúng ta phải biết chống cự lại những cơn cám dỗ. Muốn chống lại, phải có những phương thế để có thể chiến thắng.
a. Lời Chúa
Ma quỷ cám dỗ Chúa Giêsu từ những điều thường nhất là cơm bánh hàng ngày. Chúa nhịn ăn 40 đêm ngày, đói thì cần ăn, đó là điều rất đổi bình thường. Ma quỷ lợi dụng điều đó để cám dỗ, sau đó mới cám dỗ những những điều mạnh hơn là thử thách Thiên Chúa và chống lại Ngài. Chúa Giêsu dùng Lời Chúa để chiến thắng.
Gương của Chúa Giêsu được Tin Mừng theo Thánh Luca kể rõ: mỗi lần ma quỷ đưa ra một chước cám dỗ thì Ngài lại lấy một lời của Kinh Thánh mà đẩy lui chước cám dỗ ấy:
- "Có lời chép rằng: người ta không sống bằng cơm bánh mà còn bằng lời của Thiên Chúa nữa" ( Lc 4, 5 ).
- "Có lời chép rằng: ngươi phải thờ lạy Chuá là Thiên Chúa ngươi và chỉ phụng thờ một mình Người" ( Lc 4, 8 ). - "Có lời chép rằng: ngươi đừng thử thách Chúa là Thiên Chúa ngươi" ( Lc 4, 11 ). “Sau khi đã xoay hết cách để cám dỗ Người, quỷ bỏ đi, chờ đợi thời cơ". Xatan tạm lánh vào bóng tối, khi có thời cơ thuận tiện sẽ quay lại tiếp tục tấn công. Có lần, Xatan dùng miệng lưỡi của Phêrô để cám dỗ Chúa đừng lên Giêrusalem chịu khổ nạn. Chúa quay lại quát nạt: “Xatan, hãy lui ra đằng sau, đừng gây cớ cho Ta vấp phạm”. Thời cơ ma quỷ chờ đợi chính là lúc Chúa Giêsu trải qua cuộc Khổ Nạn. Trong vườn Ghêtsêmani, khi đối diện với cái chết đang cận kề, Chúa Giêsu không khỏi sợ hãi đến nỗi “mồ hôi đổ ra như máu”. Người đã thân thưa cùng Chúa Cha đến hai lần: “Lạy Cha, nếu có thể được, xin cho con khỏi phải uống chén này. Tuy vậy, xin đừng theo ý con, mà xin theo ý Cha” ( Mt 26, 39b ); “Lạy Cha, nếu con cứ phải uống chén này mà không sao tránh khỏi, thì xin vâng ý Cha” ( Mt 26, 42b ).
Cao điểm là khi Chúa bị treo trên thập giá, Xatan dùng miệng lưỡi kẻ qua người lại để cám dỗ Chúa xuống khỏi thập giá: “Ông Kitô vua Israel, cứ xuống khỏi thập giá ngay bây giờ đi để chúng ta thấy và tin”. Trong suốt cuộc đời dương thế, Chúa Giêsu đã phải chiến đấu chống lại nhiều cơn cám dỗ. Người thực sự là Thiên Chúa nhưng đồng thời Người cũng hoàn toàn là con người nên "Người cũng phải chịu trăm chiều thử thách y như ta" ( Dt 4, 15 ). Chúa Giêsu đã chiến thắng tất cả. Không một cám dỗ, không một thách thức nào có thể khiến Người lùi bước.
Lời Chúa là sức mạnh tâm linh, là lẽ sống thần linh và là lời ban sự sống. “Lời Chúa thì sống động và mạnh mẽ, có khả năng biến đổi những cõi lòng và đưa chúng trở về với Chúa.” ( Sứ điệp Mùa Chay 2017 ). “Lời Chúa là một hồng ân”, đọc và suy gẫm Lời Chúa sẽ đem lại cho chúng ta sức mạnh để chiến thắng tội lỗi.
b. Ăn chay cầu nguyện
Ăn chay cầu nguyện giúp con người chế ngự bản thân. Tội lỗi của con người là do không biết chế ngự bản thân. Ăn chay cầu nguyện giúp chúng ta biết thanh luyện con người mình, chế ngự bản thân, hãm dẹp dục vọng. 40 ngày Mùa Chay nhắc nhớ về 40 ngày đêm chay tịnh của Chúa Giêsu trong hoang địa, nhắc lại 40 năm dân Do Thái lưu đày trong sa mạc chuẩn bị về Đất Hứa. Mùa Chay là mùa tập luyện chiến đấu thiêng liêng, giúp chúng ta trở nên người thiện chiến, biết chế ngự và làm chủ bản thân.
Cầu nguyện là nhờ sức mạnh của Chúa Thánh Thần. Khi vào hoang địa, khi bị ma quỷ cám dỗ, Chúa Giêsu cần đến sự nâng đỡ của Chúa Thánh Thần. Người đã dựa vào sức mạnh của Chúa Thánh Thần và đã chiến thắng cám dỗ. Khi chúng ta lâm vào những cuộc thử thách, phải đối diện với những mưu chước của ma quỷ, rất cần ơn Chúa Thánh Thần trợ lực. Chúa Giêsu mà còn cần đến Chúa Thánh Thần nữa, thì huống hồ là chúng ta !
Cần phải cầu nguyện ( Lc 22, 40; Cv 2, 42; GLGH # 2612, 2742 ). Nhờ cầu nguyện, Chúa Giêsu đã không cô đơn một mình, nhưng “được Thánh Thần hướng dẫn” ( Mt 4, 1 ). Nhờ cầu nguyện, chúng ta được liên kết với sức mạnh của Thánh Thần và với Các Thánh trên trời. Vai trò của Chúa Thánh Thần thật quan trọng trong đời sống của chúng ta. Những lúc bị cám dỗ, những khi sống trong cô đơn, buồn chán và thất vọng, hãy cậy trông và khẩn cầu với Chúa Thánh Thần xin ơn phù trợ. Chính Chúa Giêsu đã hứa: “Đấng Bảo Trợ là Thánh Thần mà Chúa Cha sẽ sai đến nhân danh Thầy, Đấng đó sẽ dạy các con mọi điều” ( Ga 14, 26 ).
Chúng ta đang sống trong một xã hội có quá nhiều cám dỗ. Một xã hội đầy dẫy các tệ nạn và có nhiều lối sống buông thả. Đó là môi trường là cơ hội thuận tiện cho ma quỷ ẩn núp và tấn công. Cám dỗ ngày càng nhiều và ngày càng tinh vi dưới muôn hình dáng vẻ. Vì thế, lời dặn dò của Chúa Giêsu ngày càng khẩn thiết: "Hãy tỉnh thức và cầu nguyện kẻo sa chước cám dỗ". Cơn cám dỗ độc hại nhất mà con người cần phải luôn tỉnh thức canh phòng và trường kỳ chiến đấu bằng mọi cách, chính là lòng ích kỷ, quan niệm sống hẹp hòi, thiển cận của chính mình, chỉ biết có mình mà quên kẻ khác, chỉ biết thu vén lợi ích cho riêng mình mà quên quyền lợi kẻ khác.
Để tỉnh thức và cầu nguyện, chúng ta cần sống theo sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần và ánh sáng soi dẫn của Lời Chúa, thực thi những việc đạo đức của Mùa Chay.
Chúa Giêsu đã từng căn dặn các Tông Đồ: "Hãy tỉnh thức". Tỉnh thức để nhận ra mưu mô của ma quỷ, tỉnh thức trước những lôi cuốn của thế gian, tỉnh thức trước những yếu đuối của con người xác thịt.
Mùa Chay là thời gian đặc biệt để sám hối canh tân bản thân dưới ánh sáng Lời Chúa và thực hành ăn chay cầu nguyện theo gương Chúa Giêsu, nhờ đó mỗi người chúng ta sống đẹp lòng Thiên Chúa hàng ngày như lời mời gọi của Đức Thánh Cha:
“Anh chị em thân mến, Mùa Chay là mùa thuận lợi để đổi mới cuộc gặp gỡ của chúng ta với Chúa Kitô, Đấng đang sống trong lời của Người, trong các Bí Tích và nơi người thân cận của chúng ta. Chúa là Đấng đã chiến thắng sự lừa dối của Tên Cám Dỗ trong 40 ngày ở sa mạc, sẽ chỉ cho chúng ta con đường chúng ta phải đi. Nguyện xin Chúa Thánh Thần dẫn đưa chúng ta vào một cuộc hành trình thực sự của hoán cải, để chúng ta có thể tái khám phá hồng ân Lời Chúa, được thanh tẩy khỏi tội lỗi đã làm cho chúng ta ra mù loà, và phục vụ Chúa Kitô hiện diện trong những anh chị em của chúng ta đang túng thiếu”. ( Sứ điệp Mùa Chay 2017 ).
Ma quỷ rất ghét khi con người hướng về Thiên Chúa và đến gần Thiên Chúa. Chúng tìm mọi cách quấy phá để ngăn chặn chúng ta. Nó lợi dụng những lúc chúng ta “yếu đuối” ( cả thể lý và tinh thần ), nó sẽ tấn công. Nó đã áp dụng “chiêu” đó khi thấy Chúa Giêsu cảm thấy đói sau 40 ngày ăn chay.
Tình trạng “đói” là trường hợp cụ thể – đói về thể lý hoặc đói về tinh thần ( khao khát, ham muốn, tham lam… ). Ông bà nguyên tổ đã sập bẫy nó giăng chỉ vì miếng ăn. Nhiều con nghiện ( ma túy, rượu chè, cờ bạc… ) chỉ thử xem sao, thỏa mãn tính tò mò, thỏa “cơn đói khát” của tính tham-sân-si mà ma quỷ đã ngấm ngầm “gieo” vào lòng họ, để rồi không thể thoát khỏi “chiếc vòng kim cô” của nó ghim chặt vào đời mình.
Ma quỷ rất xảo quyệt, và cơn cám dỗ rất đa dạng: Tiền tài, danh vọng, chức tước, địa vị, quyền hành, nhục dục, ... Đủ loại mưu ma chước quỷ. Có thể nói rằng bắt nguồn từ con mắt, vì “con mắt là cửa sổ tâm hồn”, nhưng chính cái “cửa sổ” ấy cũng có thể nguy hiểm, không tỉnh thức thì cái “cửa sổ” đó sẽ khiến chúng ta “trắng tay” ( cả nghĩa đen và bóng ), và dẫn tới chốn diệt vong.
Chúa Giêsu đã nói: “Đèn của thân thể là con mắt. Vậy nếu mắt anh sáng thì toàn thân anh sẽ sáng. Còn nếu mắt anh xấu thì toàn thân anh sẽ tối. Vậy nếu ánh sáng nơi anh lại thành bóng tối thì tối biết chừng nào !” ( Mt 6, 22-23; Lc 11, 34-36 ). Quả thật, mắt là “đầu mối” của tham-sân-si. Chỉ vì nhìn không khéo mà bị người khác cho là “nhìn đểu”, thế là xảy ra cãi vã, ẩu đả, thậm chí là án mạng.
Cám dỗ là gì ? Đó là mưu mô “dụ dỗ” người khác, bằng động thái hoặc lời đường mật, khiến họ mắc lừa mà sa ngã. Nói theo ngôn ngữ bình dân, cám dỗ là “dụ khị”. Nói thẳng ra là “lừa bịp”. Tất nhiên, cám dỗ cũng có những mức độ khác nhau, và lúc nào cũng có những chước cám dỗ – bất kể ngày hay đêm. Chỉ lơ là một chút thì sẽ “chết chắc”. Cơn cám dỗ rất tinh vi, rất khó nhận ra, đến khi biết thì... muộn mất rồi ! Chiến đấu với cơn cám dỗ là chiến đấu với chính mình – một trong ba kẻ thù đầu sỏ ( xác thịt, thế gian, ma quỷ ), đó là cuộc chiến cam go nhất !
HÈN NHÁT NÊN SA NGÃ
Văn sĩ trào phúng Mark Twain ( 1835-1910, Hoa Kỳ ): “Điều cấm đoán có sức mê hoặc đến nỗi khiến nó hấp dẫn không thể tả”. Quảng cáo nào cũng hay, cám dỗ nào cũng ngọt bùi, đầy hoa mỹ lộng lãy, hứa hẹn tương lai xán lạn, nhưng đến khi biết hối hận thì không còn kịp nữa. Cơn cám dỗ giống như những con sóng thần ( 26.12.2004 tại Thái Lan, 11.3.2011 tại Nhật Bản ), nước biển đang êm đềm, bất ngờ nổi sóng và giật ngược, không ai chạy kịp !
Ngày xưa, trên hành trình vào Miền Đất Hứa ròng rã suốt 40 năm, Dân Chúa đã phải cảnh giác cao độ trước những thứ cám dỗ không ngừng ( x. Đnl 8, 7-20 ). Chính Chúa Giêsu cũng căn dặn: “Hãy tỉnh thức và cầu nguyện kẻo sa chước cám dỗ” ( MC 14. 38; Lc 22, 40; Mt 26, 41a ). Tại sao vậy ? Lý do rất đơn giản: “Vì tinh thần thì hăng hái, nhưng thể xác lại yếu hèn” ( Mt 26, 41b; MC 14, 38 ). Thật vậy, phàm nhân chỉ là bụi tro, mau tan như hạt sương, rất yếu đuối, bạc nhược và khốn nạn, ấy thế mà lại rất “chảnh”, cứ tưởng mình là “số dzách”, ngang bướng hết nước hết cái, sẵn sàng “nổi loạn” bất kỳ lúc nào. Ôi, lạy Chúa, thật là khủng khiếp !
Nhân loại chúng ta chỉ như “tác phẩm” của nghệ nhân điêu khắc mà dám “chống lại” người tạo tác nên mình. Gan cùng mình, liều hết nước ! Chúng ta không chỉ có sinh hồn như cỏ cây ( sống và động ), có giác hồn như động vật ( biết vui, biết buồn, biết yêu, biết ghét… ), mà đặc biệt hơn cả là có linh hồn, biết lành và biết dữ. Triết học cũng phải công nhận rằng “con người là sinh vật cao cấp nhất”. Nhờ linh hồn mà con người trở nên “cao cấp”, nhưng chính linh hồn đó là do Thiên Chúa trao ban: “Đức Chúa là Thiên Chúa lấy bụi từ đất nặn ra con người, thổi sinh khí vào lỗ mũi, và con người trở nên một sinh vật” ( St 2, 7 ). Ngài ẩn mặt đi, chúng ta liền rụng rời kinh hãi; Ngài lấy sinh khí lại, chúng ta tắt thở ngay và trở về cát bụi ( Tv 104, 29 ).
Thiên Chúa quan phòng và tiền định, Ngài chuẩn bị mọi thứ xong xuôi đâu đấy rồi mới tạo dựng con người, Ngài lo liệu trước để cho con người có cái mà tận hưởng. Ngài trồng một vườn cây ở Êđen ( phàm ngôn Việt ngữ quen gọi là Vườn Địa Đàng, cõi Thiên Thai ), ở về phía Đông, Đức Chúa đặt vào đó con người do chính Ngài nặn ra. Ngài khiến từ đất mọc lên đủ mọi thứ cây trông thì đẹp, ăn thì ngon, với cây trường sinh ở giữa vườn, và cây cho biết điều thiện điều ác. Ngài “thiết kế” hai loại người: nam và nữ. Họ không chỉ được tận hưởng mọi thứ và có quyền trên mọi loài khác, mà họ còn được tận hưởng niềm hạnh phúc do kết hợp âm dương, và đó cũng là cách cân bằng giới tính. Ấy thế mà con người vẫn chưa thỏa lòng, vẫn tham lam, vẫn tranh giành, vẫn muốn nổi loạn !
Trong các động vật Thiên Chúa tạo dựng, có con rắn là loài xảo quyệt nhất trong mọi giống vật. Nó là hiện thân của ma quỷ. Nó ghen ăn tức ở với con người nên nó đã “dụ khị” người đàn bà: “Có thật Thiên Chúa bảo các ngươi không được ăn hết mọi trái cây trong vườn không ?” ( St 3, 1 ). Người đàn bà “hồn nhiên” nói với con rắn: “Trái các cây trong vườn, thì chúng tôi được ăn. Còn trái trên cây ở giữa vườn, Thiên Chúa đã bảo: “Các ngươi không được ăn, không được động tới, kẻo phải chết” ( St 3, 2-3 ). Rắn nói với người đàn bà: “Chẳng chết chóc gì đâu ! Nhưng Thiên Chúa biết ngày nào ông bà ăn trái cây đó, mắt ông bà sẽ mở ra, và ông bà sẽ nên như những vị thần biết điều thiện điều ác” ( St 3, 4-5 ). Ranh mãnh và xảo quyệt thật ! Lời nó ngọt như mía lùi thế thì sao mà người-phụ-nữ-đầu-tiên không thấy “mát ruột” cho được. Đúng là “nói ngọt lọt tận xương” mà !
Thật là chí lý khi người ta bảo “gái tai, trai mắt”. Đàn ông là sóng cồn, còn phụ nữ là sóng ngầm. Sóng ngầm khó tránh hơn sóng cồn. Cuộc đời có sự-cám-dỗ-dây-chuyền: Ma quỷ liên quan Đàn Bà liên quan Đàn Ông. Chàng Ađam “chết ngắc” vì nàng Eva, còn chàng Samson đành “bó tay” vì lời nỉ non “dụ dỗ” của nàng Đalila ( x. 16:4-21 ).
Nghe bùi tai với lời xúi dục của con rắn, lại nhìn thấy “trái cấm” có vẻ ngon và hấp dẫn lắm, nhất là sau khi ăn trái đó thì mình được tinh khôn, nàng Eva sướng rơn ! Thế là cầm lòng chẳng đặng, bà liền hái trái cây mà ăn, rồi đưa cho cả chồng đang ở đó với mình. Khốn thay là ông Ađam nghe bà xã dụ thế nào mà cũng dám “chơi” luôn. Đàn bà “đáng nể” thật đấy ! Thế là y như rằng, bấy giờ mắt cả hai người mở ra tròn vành vạnh, sáng như đèn cao áp, họ mới giật thót vì mắc cở hết sức khi nhìn thấy nhau trong tình trạng “không mảnh vải che thân”. Ui da, kỳ quá chừng ! Họ hết hồn hết vía, luýnh quýnh chạy đi lấy lá vả kết làm khố che thân. Đoạn phim “thú vị” thật, có lẽ đây là đoạn phim độc nhất vô nhị và hay nhất từ thuở hồng hoang cho tới tận thế !
Là phụ nữ đầu tiên xuất hiện trên trái đất, bà Eva được mệnh danh là “mẹ của chúng sinh” ( St 3, 20 ). Cách gọi đó là do chính ông Ađam yêu vợ mình quá nên mới tôn bà xã lên như vậy. Chúng ta là con cháu nên cũng bị “di truyền” gen Tội Nguyên Tổ. Cái gen ác nghiệt hết sức, nhưng đành chịu thôi ! Đâu chỉ do di truyền, chúng ta còn hằng ngày vẫn liều mình “coi trời bằng nắp bia” nên phạm tội hơn tằm ăn dâu. Chính vì thế, chúng ta phải đêm ngày thú tội và hết lòng van xin: “Lạy Thiên Chúa, xin lấy lòng nhân hậu xót thương con, mở lượng hải hà xoá tội con đã phạm. Xin rửa con sạch hết lỗi lầm tội lỗi con, xin Ngài thanh tẩy. Vâng, con biết tội mình đã phạm, lỗi lầm cứ ám ảnh ngày đêm. Con đắc tội với Chúa, với một mình Chúa, dám làm điều dữ trái mắt Ngài. Như vậy, Ngài thật công bình khi tuyên án, liêm chính khi xét xử” ( Tv 51, 3-6 ). Thật diễm phúc cho chúng ta vì Thiên Chúa là Đấng luôn giàu lòng thương xót ( Ep 2, 4 ) và không hề chấp tội ( Tv 130, 3 ).
Máy móc nào cũng luôn phải tân trang nhiều lần, hết tiểu tu, trung tu, rồi đại tu, thế mà vẫn xục xịch. Chúng ta cũng vậy, cứ hứa rồi lại quên, quyết tâm chừa rồi lại tái phạm. Trái tim của chúng ta cứ sửa tới sửa lui, rửa bằng đủ loại “thuốc tẩy” mà vẫn không sạch. Chán thật ! Chỉ có Chúa mới có thể điều chỉnh nó. Do đó, chúng ta vẫn phải kiên trì mà năn nỉ Ngài: “Lạy Chúa Trời, xin tạo cho con một tấm lòng trong trắng, đổi mới tinh thần cho con nên chung thuỷ. Xin đừng nỡ đuổi con không cho gần Nhan Thánh, đừng cất khỏi lòng con thần khí thánh của Ngài. Xin ban lại cho con niềm vui vì được Ngài cứu độ, và lấy tinh thần quảng đại đỡ nâng con” ( Tv 51, 12-14 ). Có thế mới được lãnh nhận ơn cứu độ. Và chắc hẳn ai trong chúng ta cũng chỉ mơ ước được như vậy !
Hằng ngày, Giáo Hội vẫn cầu nguyện trong các giờ kinh nhật tụng: “Lạy Chúa Trời, xin mở miệng con, cho con cất tiếng ngợi khen Ngài” ( Tv 51, 17 ). Mỗi chúng ta cũng hãy tha thiết cầu xin như vậy, nhất là mỗi sớm mai thức dậy. Nhờ đó mà bớt hèn nhát và bớt sa ngã, nhất là trong Mùa Chay này.
CAN TRƯỜNG NÊN CHIẾN THẮNG
Napoléon Đại Đế là người đã từng chinh Nam phạt Bắc thế mà còn phải thốt lên: “Chiến thắng một đạo quân còn dễ hơn chiến thắng chính mình”. Thánh Phaolô cũng đã thú nhận: “Tôi làm gì tôi cũng chẳng hiểu: vì điều tôi muốn, thì tôi không làm, nhưng điều tôi ghét, thì tôi lại cứ làm” ( Rm 7, 15 ). Thật vậy, không ai có thể nói khôn. Chưa gặp cám dỗ thì chưa thể nói mình mạnh. Chưa có dịp phạm tội thì đừng tưởng mình đạo đức. Có cơn cám dỗ mà không chiều theo nó thì mới là người hay, người giỏi; có dịp phạm tội mà không phạm tội thì mới là người đạo đức, thánh thiện. Đừng vội trách những người phạm tội. Chúng ta ghét tội và cương quyết chống lại tội chứ không ghét người có tội !
Trên hành trình sám hối trong Mùa Chay, Giáo hội nhắc nhở chúng ta về cách so sánh của Thánh Phaolô: “Vì một người duy nhất, mà tội lỗi đã xâm nhập trần gian, và tội lỗi gây nên sự chết; như thế, sự chết đã lan tràn tới mọi người, bởi vì mọi người đã phạm tội. Trước khi có Lề Luật, đã có tội lỗi ở trần gian. Nhưng nếu không có Luật, thì tội không bị kể là tội. Thế mà, từ thời Ađam đến thời Môsê, sự chết đã thống trị cả những người đã không phạm tội bất tuân lệnh Thiên Chúa như Ađam đã phạm. Ađam là hình ảnh Đấng sẽ tới” ( Rm 5, 12-14 ).
Mặc dù ông bà nguyên tổ phạm tội vì bất tuân, nhưng lại là hình ảnh của Đức Kitô. Thật kỳ diệu, như trong bài Exultet có nói: “Ôi, tội hồng phúc !” Tội lỗi mà lại hóa ân phúc. Lý do là nếu ông Ađam không nghe vợ dụ khị thì chúng ta đâu được Chúa Giêsu đến thế gian làm người để đồng cam cộng khổ với chúng ta, và làm sao chúng ta được ăn Thịt và uống Máu của Ngài qua Bí tích Thánh Thể ? Thánh Ý Thiên Chúa thật quá mầu nhiệm, chúng ta không bao giờ có thể hiểu nổi, dù chỉ một chút thôi ! Thảo nào tác giả Thánh Vịnh đã phải thốt lên: “Lạy Chúa, con thấy tư tưởng Ngài khó hiểu biết bao, tính chung lại, ôi nhiều vô kể !” ( Tv 139:17 ).
Như một lời giải thích, Thánh Phaolô tiếp tục so sánh tỉ mỉ và có vẻ dài dòng một chút: “Nhưng sự sa ngã của Ađam không thể nào sánh được với ân huệ của Thiên Chúa. Thật vậy, nếu vì một người duy nhất đã sa ngã, mà muôn người phải chết, thì ân sủng của Thiên Chúa ban nhờ một người duy nhất là Đức Giêsu Kitô, còn dồi dào hơn biết mấy cho muôn người. Ơn Thiên Chúa ban cũng khác với hậu quả do một người phạm tội đã gây ra. Quả thế, vì một người duy nhất phạm tội, con người đã bị xét xử để phải mang án, còn sau nhiều lần sa ngã, thì lại được Thiên Chúa ban ơn cho trở nên công chính. Nếu chỉ vì một người, một người duy nhất sa ngã, mà sự chết đã thống trị, thì điều Thiên Chúa làm qua một người duy nhất là Đức Giêsu Kitô, lại còn lớn lao hơn biết mấy. Quả vậy, những ai được Thiên Chúa ban ân sủng dồi dào và cho trở nên công chính, thì sẽ được sống và được thống trị” ( Rm 5, 15-17 ).
Xuyên suốt chiều dài lịch sử Giáo Hội, chúng ta thấy hầu hết các thánh đều có một quãng đời tối tăm, thậm chí rất tội lỗi, nhưng sau khi “sáng mắt” thì cũng “sáng lòng”, họ quyết tâm hối cải và sửa chữa, quyết không lăn vào vết xe cũ, nhờ đó mà họ đã nên thánh ngay từ lúc còn sinh thời. Quả thật, con-đường-tội-lỗi-và-thứ-tha là con đường mà mọi phàm nhân đều đi qua để có thể đến với Đức Kitô, Đấng-tử-nạn-và-phục-sinh. Chắc hẳn chúng ta cũng đã, đang và sẽ như thế. Nhân vô thập toàn, phạm tội là điều không tránh khỏi, ví như một “quyền” của phàm nhân vậy. Tại sao chúng ta sa ngã ? Đó là để “sức mạnh của Đức Kitô được biểu lộ trọn vẹn trong sự yếu đuối” ( x. 2 Cr 12, 9 ). Thật là mầu nhiệm quá !
Và rồi Thánh Phaolô kết luận: “Tóm lại, cũng như vì một người duy nhất đã sa ngã mà mọi người bị Thiên Chúa kết án, thì nhờ một người duy nhất đã thực hiện lẽ công chính, mọi người cũng được Thiên Chúa làm cho nên công chính, nghĩa là được sống. Thật vậy, cũng như vì một người duy nhất đã không vâng lời Thiên Chúa, mà muôn người thành tội nhân, thì nhờ một người duy nhất đã vâng lời Thiên Chúa, muôn người cũng sẽ thành người công chính” ( Rm 5, 18-19 ). Chắc chắn chúng ta chẳng làm được gì nếu không có Đức Kitô ( x. Ga 15, 5 ). Vì thế, chúng ta có thể nhờ Đức Kitô mà trở nên công chính, ai trở nên công chính thì được cứu độ. Ôi, trên cả tuyệt vời !
Hôm nay, trình thuật Tin Mừng theo Thánh Mátthêu ( Mt 4, 1-ABC11; tương đương MC 1, 12-13 và Lc 4, 1-ABC13 ) cho biết về ba chước cám dỗ mà Chúa Giêsu đã chịu: Ăn uống, kiêu ngạo, và danh vọng. Đó là các “mối tội đầu” tương tự những trái phá cực mạnh, vô cùng nguy hiểm !
Kinh Thánh cho biết rằng Đức Giêsu đã được Thần Khí dẫn vào hoang địa để chịu ma quỷ cám dỗ. Sau bốn mươi đêm ngày ăn chay ròng rã, Ngài cảm thấy đói. Nhân tính là thế ! Và đó là “nhược điểm” của nhân tính.
a. Cám Dỗ Thứ Nhất: ĂN UỐNG
Khi đó, tên cám dỗ đến gần Chúa Giêsu và nói: “Nếu ông là Con Thiên Chúa thì truyền cho những hòn đá này hoá bánh đi !” ( Mt 4, 3 ). Nhưng Ngài vặn lại ngay: “Đã có lời chép: Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, nhưng còn nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra” ( Mt 4, 4 ).
Ăn uống là thứ đứng đầu trong “tứ khoái” của con người. Khi đói, người ta có thể giết người khác để mình có cái ăn. Đó là phản xạ sinh tồn. Khi đói ngấu, Thằng Bờm chẳng cần gì khác, dù là của cải to lớn, mà chỉ cần nắm xôi để giải quyết cái bụng trước. Miếng ăn rất thực tế. Nhưng cũng vì “cái thực tế” đó mà người ta tranh giành nhau, chiến tranh không ngừng, bao nhiêu tệ nạn xảy ra ( cướp của, giết người… ) cũng chỉ vì người ta “sợ đói”. Miếng ăn có thể cao quý, nhưng cũng có thể tồi tệ. Chiến thắng cái đói là vượt qua chính mình, ăn chay là để kiềm chế nhục dục, tức là chiến thắng chính mình.
Thiết tưởng, cũng nên tái nhận thức rằng ăn chay không phải là để dành phần đó cho bữa khác, mà là để chia sẻ cho người nghèo hơn mình. Đó là thực thi bác ái Mùa Chay. Vấn đề này thường không được thực hiện đúng !
b. Cám Dỗ Thứ Nhì: KIÊU NGẠO
Ma quỷ thất bại nên nó bày keo khác. Ngay sau đó, nó đem Chúa Giêsu đến thành thánh và đặt Ngài trên nóc Đền Thờ, rồi nó khiêu khích: “Nếu ông là Con Thiên Chúa thì gieo mình xuống đi ! Vì đã có lời chép: Thiên Chúa sẽ truyền cho thiên sứ lo cho bạn, và thiên sứ sẽ tay đỡ tay nâng, cho bạn khỏi vấp chân vào đá” ( Mt 4, 6 ). Đức Giêsu cũng “chỉnh” nó liền: “Nhưng cũng đã có lời chép: Ngươi chớ thử thách Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi” ( Mt 4, 7 ).
Ai cũng yêu mình. Yêu mình là tự bảo vệ mình, để sinh tồn. Đó là động thái đúng, rất tốt. Nhưng nếu yêu mình quá thì lại hóa xấu, vì đó là tự ái ( “tự ái” là “yêu mình” thái quá ). Tự ái là đề cao “cái tôi” của mình, luôn cho mình là “cái rốn của vũ trụ”, là “bách khoa tự điển”, là “người có cả bụng chữ”, là nhà thông thái, là nhân tài, là đạo đức… Điều này liên quan tính kiêu ngạo ( kiêu căng, ngạo mạn… ), đồng thời cũng liên quan tính ích kỷ – tức là vị kỷ ( vì mình ) chứ không vị tha ( vì người khác ). Một chuỗi liên đới xấu xa, đậm tính tội lỗi, nghĩa là rất nguy hiểm. Kiêu ngạo là một trong bảy mối tội đầu !
c. Cám Dỗ Thứ Ba: DANH VỌNG
Ma quỷ lại tiếp tục thất bại, nó chưa chịu thua. Thế là nó lại đem Chúa Giêsu lên một ngọn núi rất cao, chỉ cho Ngài thấy tất cả các nước thế gian và vinh hoa lợi lộc của các nước ấy, và nó thản nhiên nói: “Tôi sẽ cho ông tất cả những thứ đó, nếu ông sấp mình bái lạy tôi” ( Mt 4, 9 ). Đúng là “điếc không sợ súng”. Chó mà đòi chạy trước hươu. Và Đức Giêsu liền nghiêm giọng: “Xatan kia, xéo đi ! Vì đã có lời chép: Ngươi phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và phải thờ phượng một mình Người mà thôi” ( Mt 4, 10 ). Quá tam ba bận. Thế là ma quỷ phải “ngậm bồ hòn làm ngọt”, nó xấu hổ muốn độn thổ nên đành cúp đuôi bỏ Ngài mà đi. Ngay lúc đó, các sứ thần tiến đến hầu hạ Ngài.
Ôi, cơn cám dỗ ! Danh vọng, địa vị, chức tước, quyền hành… luôn là “bả” khiến người ta sập bẫy. Trong xã hội đời thường đã đành, trong sinh hoạt tôn giáo cũng vẫn có những cơn cám dỗ khiến người ta mê muội, muốn được nổi trội hơn người khác, họ tranh giành và thách thức đủ dạng. Cả trong xã hội và Giáo hội cũng vẫn có những người dùng vật chất để lũng đoạn một cách rất tinh vi, khó có thể nhận ra. Người ta “che đậy” và “biện minh” bằng nhiều chiêu bài nghe rất kêu, và xem chừng cũng rất đậm tính “bác ái”. Đáng sợ thật ! Thế nhưng, nếu can đảm xét cho cùng, đó chỉ vì “sáng danh con” chứ chẳng vì “sáng danh Chúa”, thậm chí có khi Chúa cũng chẳng “sơ múi” được gì ! Ngày xưa, người ta “mua chức quyền” theo kiểu “mộc mạc” nên dễ nhận ra, ngày nay là thời @, người ta “mua chức quyền” theo cách tinh vi lắm, do đó mà rất khó nhận ra.
Ba mối tội đó là “tam độc” thật khó tránh, phải luôn cảnh giác. Tuy nhiên, nhờ ơn Chúa, chúng ta có thể chiến thắng tất cả, nhưng chúng ta phải thực sự kiên trì và cố gắng chiến đấu không ngừng thì mới có thể chiến thắng “tam độc” đó. Và như vậy là chúng ta chiến thắng chính mình, là “chết” cho tội, là “xé lòng”, là chay tịnh… Nhờ đó mà chúng ta có thể được công chính hóa. Ai nên công chính thì được cứu độ, tức là nên thánh: “Ai cùng chết với Đức Kitô thì cũng được sống lại với Người” ( x. Rm 6, 4-5 ).
Làm sao thoát khỏi cơn cám dỗ ? Thánh Giám Mục Phanxicô Salê ( François de Sales ) nói: “Mọi cơn cám dỗ của hỏa ngục không thể làm vấy bẩn một linh hồn không hề yêu thích chúng”. Tránh voi chẳng xấu mặt nào, đừng dại mà đối đầu với nó, đào vi thượng sách ! Đặc biệt là hãy bám chặt vào Thiên Chúa, vì Ngài đã hứa: “Ta là Thiên Chúa của ngươi, Đấng cầm lấy tay phải ngươi và phán bảo: Đừng sợ, chính Ta phù trợ ngươi” ( Is 41, 13 ).
Văn sĩ Mark Twain có cách nhận xét khá thú vị: “Có vài cách bảo vệ tốt chống lại sự cám dỗ, nhưng cách chắc chắn nhất là sự nhút nhát”. Cứ cố gắng chạy càng xa càng tốt, tự cứu mình trước rồi trời sẽ cứu ! Nhút nhát với ma quỷ là một cách can trường, ai can trường trong ơn Chúa thì sẽ chiến thắng ma quỷ.
Lạy Thiên Chúa toàn năng, con chẳng có gì ngoài tội lỗi, con không dám cầu xin Ngài cho con không bị đau khổ, nhưng cầu xin Ngài ban cho con đủ sức mạnh để vượt qua đau khổ, xin giúp con luôn can đảm chiến đấu ngoan cường với mọi chước cám dỗ, và xin canh giữ để con đừng bao giờ là chước cám dỗ cho người khác hoặc làm cớ vấp phạm cho tha nhân. Con cầu xin nhân Danh Thánh Tử Giêsu Kitô, Thiên Chúa cứu độ nhân loại. Amen.
Trong suốt chiều dài lịch sử nhân loại cho đến ngày nay, chưa có yến tiệc nào linh đình, trọng thể, vĩ đại bằng tiệc Xuân năm Canh Tý ( 1874 ) do Từ Hy Thái Hậu đời nhà Thanh Trung Hoa, tổ chức khoản đãi phái đoàn Sứ Thần, tướng lãnh các quốc gia phương Tây. Trước sức mạnh quân sự hùng hậu của 8 nước phương Tây cùng liên minh đánh Trung Quốc, Từ Hy Thái Hậu nhà Thanh tự hiểu rằng, con đường tốt nhất là dùng ngoại giao để giải quyết.
Mở đầu cho mối giao hảo này, một yến tiệc linh đình nhất đời Thanh được tổ chức vào Tết Nguyên Đán năm 1874 với sự tham gia của các sứ thần nước ngoài tại Duy An Cung. Thực khách gồm 400 người, thực đơn có 140 món, tiệc khai đúng 12 giờ đêm giao thừa năm 1874, kéo dài cho đến giờ Tý đêm mồng 7 Tết. Chi phí bữa đại tiệc hết 98 triệu hoa viên Trung Quốc, tương đương 374 ngàn lượng vàng, được chuẩn bị trước 11 tháng 6 ngày, cần đến 1.750 người phục dịch. Ngay từ rằm tháng 2 năm Quý Dậu ( 1873 ), mỗi tỉnh Trung Quốc được lệnh cử 10 đầu bếp xuất sắc nhất về kinh đô hội ý thảo thực đơn. Sau gần hai tháng hội ý, các đầu bếp đã thống nhất một thực đơn gồm 140 món, trong đó có 7 món cực kỳ đặc biệt. Trong 7 ngày đêm yến tiệc ấy, mỗi ngày chỉ dùng 1 món, gồm chuột sâm, óc khỉ, tinh voi, heo quý, cỏ phương chi, dê núi và trứng công.
Quan khách nhận được thiệp mời từ 23 tháng Chạp năm Quý Dậu ( 1873 ), gồm 212 vị trong phái đoàn 8 nước liên minh nước ngoài cùng 188 công thần được tuyển chọn của triều Thanh.
Đêm 30 Tết, tất cả khách mời tề tựu tại Duy An Cung, cùng lúc ấy, Từ Hy Thái Hậu dự lễ trừ tịch ở Tôn Long Miếu. Ba hồi chiêng trống vang lên, thay mặt triều đình nhà Thanh, thái thú Lý Hồng Chương phát biểu ý kiến về ý nghĩa buổi tiệc, nhằm thắt chặt tình hữu nghị giữa nhà Thanh với các nước phương Tây. Thay mặt 8 nước, sứ thần nước Anh đáp từ. Ba tiếng ngọc khánh báo hiệu đại yến bắt đầu. Cứ ăn hết một món, nhạc lại tấu lên một bản. Dùng đúng 5 món, thực khách được uống một chén rượu thuốc, tác dụng tiêu thực. Rượu đãi khách cũng là rượu đại bổ. ( Bữa tiệc Tết của Từ Hy Thái Hậu, Phunutoday ).
Từ Hy Thái hậu rất tinh tế về tâm lý, khi dùng tuyệt chiêu đánh vào bao tử, vốn là cám dỗ bản năng muôn thuở của con người. Xatan cũng dùng chiêu thức này, cám dỗ Đức Giêsu trong hoang mạc, nhưng đã thất bại ! Tin Mừng Chúa Nhật 1 Mùa Chay hôm nay, Đức Giêsu chiến thắng ngoạn mục cả 3 thử thách: Bản năng, danh lợi, quyền lực, vốn là những cám dỗ gay gắt, mạnh bạo, trường kỳ, suốt đời người.
Cám dỗ bản năng
Đức Giêsu cảm thấy đói sau 40 đêm ngày chay tịnh, ma quỷ cám dỗ Người chiều theo bản năng sinh tồn, hoá đá ra bánh để ăn. Theo Từ Điển Công Giáo, bản năng là sinh lực được phú bẩm cho từng sinh vật theo mỗi loại, giúp chúng tự động đáp ứng những nhu cầu sinh tồn, tự vệ và phát triển…
Hành vi bản năng, không qua ý thức, luôn tự động hướng về một mục đích được thiết lập trong cấu trúc tự nhiên của loài. Ví dụ: vì mục đích sinh tồn, mọi động vật đều tự động tìm thức ăn khi đói. Tuy nhiên, qua giáo dục, con người có thể kiềm chế, định hướng và thăng hoa bản năng của mình, hướng về mục đích cao cả hơn.
Nhưng Chúa Giêsu đáp: “Người ta sống không nguyên bởi bánh, nhưng bởi mọi lời do miệng Thiên Chúa phán ra”. Người viện đến Lời Chúa trong sách Đệ Nhị Luật (x. Đnl 8, 3 ) để hoá giải chước cám dỗ bản năng.
Như vậy, người Kitô hữu được ưu ái, vinh dự, được ban sức mạnh, được nuôi dưỡng và lớn lên, nhờ lắng nghe, học hỏi, cử hành và sống Lời Chúa. “Lương thực của Thầy là thi hành ý muốn của Đấng đã sai Thầy, và hoàn tất công trình của Người” ( Ga 4, 34 ).
Thánh Phaolô vạch trần những kẻ chỉ biết sống theo bản năng: “Chúa họ thờ là cái bụng, và cái họ lấy làm vinh quang lại là cái đáng hổ thẹn. Họ là những người chỉ nghĩ đến những sự thế gian” ( Pl 3, 19 ).
Cám dỗ danh lợi
Cám dỗ lần thứ hai, ma quỷ chưa chịu thua, đưa Người lên Thành thánh: "Nếu ông là Con Thiên Chúa, hãy gieo mình xuống đi, vì có lời chép rằng: Ngài đã ra lệnh cho các Thiên Thần đến với ông, và chư vị đó sẽ nâng đỡ ông trên tay, để ông khỏi vấp chân vào đá."
Quỷ quyệt, Satan khéo léo viện dẫn Thánh Vịnh ( 91, 11-12 ) cám dỗ Đức Giêsu luỵ vào hư danh, vụ lợi. Phản bác lại, Người vẫn tiếp tục dùng Lời Chúa ( Đnl 6, 16) để phản bác.
Chính Người đã vâng phục Thiên Chúa Cha, từ bỏ vinh quang, nhập thể làm người nghèo khó, để cứu chuộc nhân loại, nên Người chẳng bận tâm danh lợi cõi trần.“Ðức Giêsu Kitô vốn dĩ là Thiên Chúa, mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân sống như người trần thế…” ( Pl 2, 6-8 ).
Công khai từ chối tìm kiếm danh lợi cho mình, vì Người đã hoàn toàn vâng phục, để vinh danh Thiên Chúa Cha."Nếu tôi tôn vinh chính mình, vinh quang của tôi chẳng là gì cả. Ðấng tôn vinh tôi chính là Cha tôi, Ðấng mà các ông gọi là Thiên Chúa của các ông” ( Ga 8, 54 ).
Cám dỗ quyền lực
Cám dỗ lần thứ ba, ma quỷ đánh vào tánh đam mê quyền lực: "Tôi sẽ cho ông tất cả những cái đó, nếu ông sấp mình xuống thờ lạy tôi." Đức Giêsu không còn nhũn nhặn, mềm mỏng nữa, mà phản bác quyết liệt: "Hãy lui đi, hỡi Satan ! Vì có lời đã chép: 'Ngươi phải thờ lạy Chúa là Thiên Chúa ngươi, và chỉ phụng sự một mình Ngài.”
Một lần nữa, Người trung kiên viện dẫn Lời Chúa trong Đệ Nhị Luật ( x. Đnl 6, 13 ). Nếu biết kính sợ và tuân giữ thường ngày các mệnh lệnh của Chúa, thì con cái Chúa sẽ được hạnh phúc mãi mãi. ( x. Đnl 5, 29 ).
Bất cứ ai giàu nghèo, sang hèn cũng đều dễ mắc vào thói mê quyền lực, khi sống vị kỷ, chỉ sống cho mình. Thực ra họ chỉ cúc cung bái, làm tôi mọi cho bản thân, phục vụ cho cái tôi, vốn mong manh, dễ hư nát ! Vậy Chúa ở vị trí nào trong cuộc đời họ?
“Thử thách gian khổ là "giấy phép theo Chúa" để hưởng hạnh phúc hân hoan với Chúa: "Ai muốn theo Ta, hãy bỏ mình, vác thánh giá..." ( Đường Hy Vọng, số 714).
Lạy Chúa Giêsu, chúng con thường chịu bao cám dỗ trong từng phút giây cuộc đời về bản năng, háo danh, háo quyền. Xin Chúa luôn giúp chúng con can đảm từ bỏ mình, canh tân, vác thập giá theo Chúa.
Bước vào Mùa Chay, chúng con khấn xin Mẹ Maria cầu bầu, nâng đỡ, dắt dìu chúng con vượt qua những chước cám dỗ, dốc lòng ăn năn, sám hối tội lỗi, để chuẩn bị tâm hồn sốt sắng bước vào Mùa Chay, xứng đáng lãnh nhận hồng ân cứu độ. Amen.
Nhớ lại Mùa Chay năm 2008, đang đi giảng ở Cali, Hoa Kỳ, dựa trên tinh thần của một đoạn trích trong Sách Ngôn Sứ Isaia 58, 4 – 10, chúng tôi đã bày ra một Trò Chơi… "Trời Cho" dành cho các bạn trẻ Nhóm Fiat ở quê nhà. Thoáng một cái đã gần 10 năm trôi qua. Mùa Chay năm ngoái và cả năm nay nữa, chúng tôi đọc và sửa lại một chút bài viết ngắn này, rồi post lên Facebook của Nhóm, mời tất cả các bạn trẻ gần xa, không nhất thiết là Nhóm Fiat, hãy cùng nhau tham gia Trò Chơi... "Trời Cho" đã cũ xưa nhưng chắc chắn chưa lạc hậu ấy, đó là rủ nhau cùng "giữ chay" bằng nhiều cách: chỉ chọn một hoặc hai cách thôi, hoặc làm hết các cách dưới đây, hoặc có thể sáng chế thêm nhiều cách "giữ chay" dễ thương và bình dị khác nữa, càng tốt, miễn là đã chơi là chơi thật tình, chơi hết mình:
Nói chay: Mỗi ngày bớt đi một lời nói không hay về một người vắng mặt nào đấy, ngược lại, hãy tìm ra được một nét tốt đẹp nào đấy để nói về họ, cho dù là nói sau lưng họ cũng được !
Nghĩ chay: Trong ngày, khi có một tưởng tượng... bậy bạ hoặc mờ ám, tiêu cực gì đấy hiện lên trong đầu, hãy thay thế ngay bằng một sáng kiến hữu ích cho nhóm của mình, cho gia đình mình, cộng đồng, cho người nghèo ! Làm chay: Tự nhủ hôm nay mình sẽ không lười biếng đùn việc khó chịu cho người khác, nhưng hãy tìm ra một việc dễ thương nho nhỏ để làm ngay một cách âm thầm cho người thân...
Viết chay: Nếu có viết một cái gì đấy, như viết báo, viết nhật ký, viết Blog, Facebook, viết Mail, sẽ không viết tào lao vớ vẩn nữa, nhưng cố gắng viết ra một nội dung tử tế, hoặc tìm đọc một Entry của bạn bè, bấm Like một cách có ý thức và nhớ để lại một comment chân thành khích lệ người ta...
Đi chay: Lúc rảnh, không chạy lang thang vô định phí giờ phí xăng ngoài phố, hãy gửi xe rồi vào một công viên tử tế, ngồi chơi thong dong, hoặc ghé thăm một người bạn, một thầy cô giáo cũ...
Ngủ chay: Mỗi tối hãy bớt chát chít, gửi message, inbox với nhau, nhưng ngủ sớm đi nửa tiếng. Rồi mỗi sáng, thay vì ngủ nướng thêm 15 phút, hãy dậy sớm để tập mấy động tác thể dục và cầu nguyện, đến với một Thánh Lễ ban mai ở một Nhà Thờ nào đấy gần nhà càng hay !
Cười chay: Thôi không cười cầu tài, cười ngoại giao, cười khinh khỉnh, cười chế giễu, cười mỉa mai, cười nham nhở, cười thô lỗ, cười vô duyên, cười gượng, cười mếu... Nhưng hãy cười cho ra cười với người mình không ưa hoặc đang bất hòa, cười với một ai đấy đang cần một nụ cười để được vực dậy !
Ăn chay: Bớt một tô phở, bớt một dĩa bột chiên, bớt một cốc bia, bớt một ly cà-phê, bớt một que kem, bớt một điếu thuốc lá độc hại... Mỗi ngày sẽ nhín ra được ít ra cũng 15.000 – 20.000 đồng. Cuối tháng kiểm lại sẽ thấy có thêm được mấy trăm ngàn để dành giúp một ai đấy đang gặp hoạn nạn !
Nguyện chay: Bớt đọc kinh lê thê ê a một cách máy móc, nhưng hãy tập ngồi ngồi thinh lặng ở trong một Nhà Nguyện, một Nhà Chầu, một Nhà Thờ ấm áp nào đấy, hay bất cứ nơi đâu tương đối thanh vắng, đọc một đoạn Tin Mừng ngắn, rồi dâng một lời cầu nguyện cho một ai đó từ bỏ ý định phá thai, cho đồng bào nạn nhân Formosa, cho những người dân oan ở khắp mọi nơi trên quê hương khốn khổ của chúng mình…
Chỉ "chay" vậy thôi, thiết nghĩ đã tuyệt vời lắm rồi !
Mỗi khi bắt đầu mùa Chay, Hội Thánh lại mời chúng ta vào hoang địa với Đức Giêsu. Chính Thánh Thần đã dẫn đưa Ngài đến nơi đó, ngay sau khi Ngài chịu phép rửa của Gioan và nhận được Thánh Thần để lên đường đi sứ vụ.
Bốn mươi ngày sống trong cô tịch và cầu nguyện. Một cuộc tĩnh tâm để định hướng tương lai, qua đó Đức Giêsu thấy rõ con đường Ngài phải đi, và qua đó Ngài cũng thấy mình bị Xatan cám dỗ.
Mùa Chay là thời gian trở lại với Chúa và nhận ra những cám dỗ đang bủa vây tôi, những cám dỗ mới hay cám dỗ cũ dưới lớp áo mới. Nếu đời tôi là một chuỗi những chọn lựa, thì nó cũng là một chuỗi những cám dỗ.
Tôi có tự do để chọn giữa cái tốt và cái xấu. Giữa những cái tốt, tôi có tự do để chọn cái tốt hơn. Biết mình đã lạc hướng hay lệch hướng là điều cần thiết.
Con người hôm nay không yếu đuối hơn ngày xưa. Nhưng có lẽ nó bị cám dỗ nhiều hơn xưa, vì cuộc sống tiến bộ cho người ta nhiều chọn lựa. Tôi phải chọn kênh truyền hình, chọn băng video, chọn một loại vải, một kiểu áo, chọn chỗ giải trí tối nay.
Có những áp lực đè nặng trên chọn lựa của tôi: áp lực của quảng cáo, khuyến mãi, áp lực của mode, của bạn bè, của dư luận... Có những mời mọc nhắm vào các giác quan của tôi. Các giác quan như những cánh của mở của căn nhà trống trải. Bao kích thích khêu gợi như luồng gió lùa vào nhà. Thắng được những đòi hỏi vô độ của thân xác đòi hỏi một sự tự chủ lớn lao. Thắng được những đam mê mù quáng của con tim cần có một thái độ anh hùng từ bỏ. Thắng được sự cứng cỏi, cố chấp của trí tuệ cần có một lòng khiêm tốn mở ra trước chân lý.
Cuộc đời là một cuộc chiến đấu không ngừng, vì con người vẫn nghiêng như tháp Pizza. Cần phải tập nghiêng về điều ngược lại để tạo lập được sự quân bình trong cuộc sống.
Nói cho cùng, cám dỗ nào cũng khiến con người khép kín, chỉ nghĩ đến mình và sống cho mình. Cám dỗ im lặng vì sợ liên lụy. Cám dỗ giả mù trước sự thật rành rành. Cám dỗ thỏa hiệp với sự dữ để được yên thân. Cám dỗ sống một đời sống tầm thường và buông thả. Cái cao cả của con người là chiến đấu và chiến thắng. Chỉ khi nhận Thiên Chúa và tha nhân làm trung tâm, con người mới thành người trọn vẹn.
Ước gì mỗi Kitô hữu đều có bản lãnh của Đức Giêsu để chiến thắng sự nặng nề, nhỏ mọn của mình. Nhưng trước hết, chúng ta cần ăn chay và cầu nguyện.
Gợi Ý Chia Sẻ
Khoa học kỹ thuật càng tiến bộ, con người càng cần có bản lãnh để làm chủ. Bạn thấy khi nào con người bị coi là làm nô lệ cho của cải vật chất?
Không những phải chống lại cơn cám dỗ, mà còn phải xa tránh những nơi, những con người có thể đưa đến cám dỗ. Theo ý bạn, người trẻ hay bị cám dỗ ở đâu? Với ai?
Cầu Nguyện
Như đáo sen trong đầm lầy, xin giữ tâm hồn con thanh khiết. Giữa một thế giới đầy hình ảnh vẩn đục, xin gìn giữ mắt con. Giữa một thế giới tôn thờ khoái lạc, xin dạy con biết trân trọng thân xác. Giữa một thế giới bị ám ảnh bởi tình dục, xin thanh lọc trí tưởng tượng của con. Xin nâng con lên cao vượt qua những thèm muốn chiếm đoạt, để biết tự hiến trong yêu thương.
Xin đừng để con phung phí sức lực vào những chuyện tình cảm chóng qua, nhưng giúp con tự rèn luyện mình để gánh vác cuộc sống Chúa mời gọi. Như đóa sen trong đầm lầy, xin giữ thân xác con thanh khiết.
Vào tháng 5 năm 1980, tuần báo Time có đăng tải câu truyện nổi tiếng mang tựa đề "Đứa Con Của Kẻ Vô Thần Tìm Thấy Thiên Chúa". Đứa con đó là William Murray. Khi Murray đi học, mẹ cậu là bà Madalyn Murray tại Baltimore, Maryland, đã ra toà kiện chống việc cầu nguyện và đọc Thánh Kinh trong các trường học công cộng. Vụ án này đã được đến tận Toà Án Tối Cao Pháp Viện, và kết quả là mọi hình thức cầu nguyện và đọc Thánh Kinh tại các trường học công cộng của toàn quốc Hoa Kỳ phải chấm dứt.
Sau này khi lớn lên, Murray còn tiếp tục thành lập các cuộc vận động chống đối Thiên Chúa bằng việc cho xuất bản những tạp chí vô thần.
Thế nhưng, Murray đã được ơn trở lại. Một đêm vào trước Lễ Giáng Sinh, William Murray nằm mơ một giấc mộng tỏ tường về Thánh Kinh. Giấc mơ này đã thức tỉnh ông. Cảm nghiệm của giấc mơ này thật xúc động, đến nỗi ông đã chỗi dậy ra khỏi giường và lái xe đến một tiệm sách tại San Francisco. Ông viết: "Tôi đã tìm thấy cuốn Thánh Kinh. Tôi lái xe về nhà và đọc Phúc Âm theo Thánh Luca. Tại đây, tôi đã tìm thấy... Đức Giêsu Kitô." Từ đêm hôm đó, cuộc sống của Murray được biến đổi.
Sau khi trở lại, ông viết một bức thư cho tờ báo Baltimore Sun. Ông xin lỗi với toàn thể dân chúng về việc ông đến Toà Tối Cao Pháp Viện xin cấm việc cầu nguyện và đọc Kinh Thánh tại các trường học Hoa Kỳ. Ông nói trong bức thư: "Trong khi suy xét lại cuộc đời 33 năm sống ngoài đức tin, tôi chỉ còn biết cầu xin, với sự phù giúp của Chúa, cho tôi được hoàn chỉnh lại những lầm lỗi và điều xấu xa mà tôi đã gây ra do sự thiếu lòng tin của tôi."
Câu chuyện này là một bài quảng diễn sống động những gì Chúa Giêsu có ý nói đến trong bài Phúc Âm hôm nay:
"Thời giờ đã gần đến. Nước Thiên Chúa đã gần kề. Hãy thống hối, và tin vào Tin Mừng."
Đấy chính là những gì William Murray đã làm. Ông đã sám hối về tội 33 năm làm một kẻ vô thần, không tin vào Phúc Âm và không biết đặt Chúa Giêsu Kitô làm trung tâm điểm đời sống.
Những gì Murray đã làm chính là những gì mà bài Phúc Âm hôm nay kêu mời chúng ta phải thực hiện trong Chúa Nhật đầu tiên của Mùa Chay này.
Nó kêu mời chúng ta thống hối đời sống mà đã không đặt Chúa Giêsu làm trung tâm điểm. Nó kêu mời chúng ta tái khám phá ra cuốn sách mà đã chưa luôn chiếm chỗ ưu tiên trong cuộc sống của ta.
Nói một cách đơn giản hơn, bài Phúc Âm hôm nay kêu mời chúng ta hãy làm cho Mùa Chay là thời kỳ phúc lành đặc biệt của riêng từng cá nhân.
Có bao nhiêu Kitô hữu, thì có bấy nhiêu phương thức để đáp trả lại. Tuy nhiên, xin chỉ xét hai cách thức sau đây:
Phương thức đầu tiên là tìm cuốn Kinh Thánh và đọc Phúc Âm theo Thánh Luca từ đầu cho đến hết trong Mùa Chay này. Anh chị em có thể làm việc này bằng cách đọc một đoạn mỗi tối.
Phương thức thứ hai để đáp trả lại cách cụ thể là lãnh nhận Bí Tích Hoà Giải vào lúc nào đó trong Mùa Chay. Vì trong khi lãnh nhận bí tích này, chúng ta thực thi chính xác những gì Chúa Giêsu kêu mời chúng ta làm trong các bài đọc hôm nay. Chúng ta bày tỏ cách cụ thể lòng thống hối và lòng tin tưởng của ta vào Phúc Âm.
Đấy chính là bày tỏ lòng sám hối về tội lỗi và biểu lộ lòng tin tưởng của ta rằng, Chúa Giêsu Kitô ao ước tha thứ cho chúng ta và nâng đỡ chúng ta khởi đầu một đời sống mới.
Lạy Chúa, xin ban cho chúng con ánh sáng để nhìn thấy chính chúng con như Ngài thấy chúng con vậy. Trên hết mọi sự, xin ban cho chúng con ơn can đảm để biển đổi chính chúng con như chính Ngài muốn chúng con biến đổi.
Cùng với toàn thể Giáo hội Công giáo, chúng ta bước vào Mùa Chay (năm B). Trọng tâm của Mùa Chay là chuẩn bị tâm hồn đón mừng Chúa Phục sinh, đón nhận ơn cứu độ mà Thiên Chúa thương ban cho chúng ta. Các bài đọc Thánh Kinh hôm nay tập trung vào việc Thiên Chúa đã cứu vớt con người: Thiên Chúa đã cứu ông Nôê và con cái ông khỏi nạn hồng thủy (bài đọc 1); Thiên Chúa đã dùng nước (phép Rửa) để cứu toàn thể nhân loại khỏi chết, khi Thiên Chúa sai Đức Giêsu, Con Một Yêu Dấu của Người, đến trần gian để rao giảng Nước Trời, chịu chết trên thập giá và phục sinh (bài đọc 2 và bài Tin Mừng). Điều kiện để được cứu là sám hối và tin vào Tin Mừng. Đó chính là sứ điệp của Lời Chúa.
TÌM HIỂU LỜI CHÚA
1. Bài đọc 1: St 9,8-15: Tường thuật việc Thiên Chúa loan báo và cứu ông Nôê và các con ông, khỏi nạn hồng thủy, bằng một giao ước bền vững và lâu dài, không chỉ với ông Nôê mà còn với dòng dõi ông. Dấu chỉ của giao ước ấy là chiếc cầu vồng xuất hiện trên bầu trời. Nhưng dấu chỉ tuyệt vời nhất của giao ước của Thiên Chúa với dân, chính là Con Một Thiên Chúa, Đức Giêsu Nadarét, Đấng đã xuất hiện giữa loài người.
2. Bài đọc 2: 1 Pr 3,18-22: Tông đồ Trưởng Phêrô khẳng định: chúng ta được cứu là nhờ "chính Đức Kitô đã chịu chết một lần vì tội lỗi" Người là Đấng Công Chính đã chết cho kẻ bất lương hầu dẫn đưa chúng ta đến cùng Thiên Chúa.
3. Bài Tin Mừng: MC 1,12-15: Máccô nhắc lại sự kiện sau khi chịu phép rửa bởi tay Gioan Tẩy giả, Đức Giêsu được Thánh Thần đưa vào sa mạc để chịu Xatan cám dỗ. Sau khi nghe tin Gioan bị giết hại, Đức Giêsu xuất hiện công khai ở Galilê và bắt đầu rao giảng: "Thời kỳ đã mãn và Triều đại Thiên Chúa đã đến gần. Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng
Sứ điệp của Lời Chúa: Hãy sám hối và tin vào Tin Mừng.
1. Nhìn thoáng bên ngoài, chúng ta có cảm tưởng là vào lúc Đức Giêsu xuất hiện công khai ở Galilê, mọi người dân Ítraen đều đang ngóng đợi vị Cứu Tinh mà Thiên Chúa đã hứa ban cho họ, vào một thời điểm nào đó trong lịch sử. Khi Gioan Tẩy Giả rao giảng và làm phép rửa ở sông Gióc-đan, nhiều người thuộc đủ mọi thành phần xã hội đã đến với ông. Vậy tại sao lời rao giảng của Đức Giêsu lại là: "Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng ? Ngoài lý do mà chính Đức Giêsu đã đưa ra: "Thời kỳ đã mãn và Triều Đại Thiên Chúa đã đến gần", còn lý do nào khác không?
Thật ra thì số tín đồ Đạo Do Thái thật sự trông đợi sự xuất hiện của Vị Cứu Tinh và nhất là số tín đồ có một nếp sống phù hợp với lời hứa của Thiên Chúa thì chỉ là một thiểu số rất nhỏ. Số đông hơn là những người bán tín bán nghi về lời hứa của Thiên Chúa và là những người sống thờ ơ với việc chuẩn bị cho ngày trọng đại mà các ngôn sứ đã nhắc đi nhắc lại nhiều lần. Chúng ta biết rằng lúc này Đạo Do Thái đã rơi vào thời kỳ suy tàn. Các thành phần được coi là ưu tú của Đạo (tư tế, kinh sư, luật sĩ, biệt phái) nghiêng về cách giữ đạo hình thức, bề ngoài, tuân thủ luật lệ theo nghĩa đen, tìm kiếm lợi lộc cá nhân và phe nhóm hơn là có một lòng đạo đích thực, đẹp lòng Chúa. Trong khi đó những người bé mọn chẳng những không được quan tâm nâng đỡ, mà còn trở thành nạn nhân của các cách hành đạo của các tầng lớp cai trị. Vì thế mà Đức Giêsu mới lớn tiếng công bố và kêu gọi: "Thời kỳ đã mãn, Triều Đại Thiên Chúa đã đến gần, Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng".
Khi Đức Giêsu kêu mời người đương thời "Hãy sám hối và tin vào Tin Mừng" thì bắt buộc họ phải hướng về, quan sát và chiêm ngắm Người, để xem Người nói năng, giảng dạy, hành động và sống như thế nào.
Vì thế sám hối trước hết là thay đổi tư duy và hành động tức không suy nghĩ và hành động theo thói quen, tập quán xói mòn nữa mà suy nghĩ và hành động theo cách mới mà Đấng Mêsia của Thiên Chúa đem đến, phù hợp với giai đoạn mới của lịch sử cứu độ. Tin vào Tin Mừng là tin vào tình thương và sự trung tín giữ lời hứa của Thiên Chúa, là tin vào Đức Giêsu Nadarét, hiện thân của Thiên Chúa, vì Người đã được Thánh Thần xức dầu và đưa vào trần gian để loan báo Tin Mừng cho người nghèo, bị áp bức bóc lột, bị lãng quên khinh rẻ.
Đọc Phúc âm, chúng ta thấy hố ngăn cách to lớn giữa cách sống xưa cũ của người Do Thái với giáo lý mới mẻ của Đức Giêsu. Không biết bao nhiêu lần, Đức Giêsu đã phải nói: "Anh em nghe người xưa nói thế này, thế này...Còn Thầy, Thầy bảo anh em hãy làm, hãy sống, hãy cư xử thế này, thế này...". Điều chỉnh cách suy nghĩ và cách sống của mình theo cách suy nghĩ và cách sống của Đức Giêsu, đó chính là sám hối. Và như thế thì sám hối không chỉ giới hạn trong lãnh vực đời sống luân lý, như nhiều giáo dân thường hiểu, mà bao hàm cả lãnh vực quan điểm, cách nhìn, cách lượng giá, cách thẩm định, cách chọn lựa ưu tiên trong đời sống cá nhân cũng như xã hội. Sám hối cũng đồng nghĩa với canh tân đổi mới: tháo bỏ những cái gì là cũ kỹ, lạc hậu (chứ không hẳn chỉ là tội lỗi) và thay bằng những cái mới, hiện đại, phù hợp với Phúc Am, với "thời đã mãn", với "triều đại Thiên Chúa đã gần"hơn.
2. Lời mời gọi: "Hãy sám hối và tin vào Tin Mừng" của Đức Giêsu cách đây hơn 2000 năm vẫn là lời mời gọi của ngày hôm nay và dành riêng cho 1,6 tỷ người công giáo trên toàn thế giới, trong đó có 5.854.029 người Việt Nam (theo báo cáo tình hình các giáo phận trong kỳ họp thường niên của Hội đồng Giám mục Việt Nam vào tháng 10. 2002). Để "sám hối" thì chúng ta phải biết hướng nhìn vào ai, qui chiếu vào đâu. Nhưng có không ít người không hề biết rằng điểm qui chiếu của Kitô hữu là chính Đức Giêsu và giáo lý của Người; là giáo huấn của Công đồng Vatican II, của các Tông huấn của Đức Gioan Phaolô II và của các Thư mục vụ (hay Thư Chung) của Hội đồng Giám mục Việt Nam. Nếu như Sách Phúc âm chúng ta ít khi đọc hay chẳng bao giờ đọc, các văn kiện của Công đồng Vatican II chúng ta không biết, các Tông huấn của Đức Thánh Cha chúng ta không màng, các Thư Mục vụ hay Thư Chung của các Giám mục Việt Nam chúng ta không quan tâm...thì chúng ta qui chiếu vào đâu, đối chiếu với ai? Cách giữ đạo dựa vào thói quen, tập quán, truyền thống gia đình hay xứ đạo, nặng tình cảm - dù là tình cảm tôn giáo cao đẹp- nặng hình thức phô trương, không còn đủ sức mạnh để giúp người giáo dân sống đạo trong thời đại ngày nay. Ngày nay cần một cách sống đạo ý thức và trưởng thành, xác tín và dấn thân. Đó là cách sống đạo không chỉ giới hạn trong nhà thờ mà còn trải rộng trong đời sống gia đình và xã hội. Nói cách khác người có đạo phải thể hiện đời sống đức tin bằng đời sống nội tâm gắn bó với Chúa, bằng cách chu toàn nhiệm vụ chuyên môn trong các bệnh viện, trường học, công sở, ngân hàng, nhà máy, siêu thị và bằng cách tham gia vào việc hỗ trợ người nghèo, bảo vệ hòa bình và chống chiến tranh, bênh vực quyền con người và chống phân biệt đối xử, kỳ thị, bóc lột trong xã hội cũng như trên thế giới. Đó là cách "sám hối và tin vào Tin Mừng" của ngày hôm nay!
SỐNG LỜI CHÚA
Lời mời gọi "Thời kỳ đã mãn, và Triều Đại Thiên Chúa đã đến gần. Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng" có âm vang gì trong tâm hồn và cuộc sống của tôi?
CẦU NGUYỆN VỚI LỜI CHÚA
* Lạy Thiên Chúa là Cha, chúng con biết rằng: đáp lại lời mời gọi "Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng" của Chúa Giêsu, là chúng con phải tin vào Tình yêu Cứu độ của Cha và tin vào Đức Giêsu Kitô mà Cha sai đến trong trần gian này. Xin Cha ban ơn cho chúng con để chúng con thực hiện được điều Cha ước muốn và chờ đợi ở chúng con.
* Lạy Chúa Giêsu, chúng con biết rằng: đáp lại lời mời gọi "Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng" của Chúa, là chúng con phải luôn chiêm ngắm, khám phá và học cùng Chúa để chúng con thay đổi cách suy nghĩ và hành động của chúng con, phỏng theo cách suy nghĩ và hành động của Chúa. Xin Chúa ban ơn cho chúng con để chúng con thực hiện được điều Chúa ước muốn và chờ đợi ở chúng con.
* Lạy Chúa Thánh Thần, chúng con biết rằng: đáp lại lời mời gọi "Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng" của Chúa Giêsu, là chúng con phải để cho Chúa hoạt động trong chúng con và biến đổi chúng con. Xin Chúa hãy canh tân đổi mới trái tim và khối óc chúng con để chúng con sống như Chúa Giêsu mời gọi và mong muốn. Amen.
Ngay khi khai mạc sứ vụ rao giảng công khai, Chúa Giêsu đã nói: "Hãy sám hối và tin vào Tin Mừng"( MC 1, 14-15 ). Ngài đã công bố Tin Mừng về nước trời:" Hãy hối cải vì nước trời đã gần đến"( Mt 4, 17 ). Chúa nhật thứ I mùa chay hôm nay như khai mở thời gian 40 ngày, đêm để dân Chúa khắp nơi đi vào sa mạc với Chúa, ăn chay, cầu nguyện, cải hối mà sống mầu nhiệm phục sinh. Đây cũng là thời kỳ dân Chúa tưởng nhớ tới dân Do Thái đi trong sa mạc 40 năm để tiến vào đất hứa.
Nội dung của việc rao giảng:
Đoạn Tin Mừng MC 1, 12-15 ngắn gọn nói lên nội dung của việc rao giảng của Chúa Giêsu, nơi chốn Chúa Giêsu rao giảng và điều Chúa Giêsu đòi hỏi nơi những người nghe loan báo Tin Mừng: " Hãy sám hối và tin vào Phúc Âm " ( MC 1, 14-15 ). Chúa Giêsu loan báo Tin Mừng của Thiên Chúa, mà Tin Mừng của Thiên Chúa là tin vào chính Đức Giêsu Kitô, Con Thiên Chúa, đã tới trần gian để mang ơn cứu độ cho muôn dân.
Tin Mừng của Chúa được khởi sự tại miền Galilêa lúc Gioan tẩy giả bị giao nộp. Như thế, nhân loại có cái nhìn chung về nội dung Chúa Giêsu công bố là nước trời: "Hãy tìm kiếm nước Thiên Chúa trước"( Mt 6, 31-33 ). Trong suốt thời gian loan báo Tin Mừng cứu độ, Chúa Giêsu đi vào sa mạc 40 đêm ngày: ăn chay và cầu nguyện. Tại sa mạc, Chúa Giêsu phải đương đầu với Sa tan, với ma quỷ. Đây là cuộc chiến đấu rất cam go trong suốt những ngay đêm Chúa Giêsu ở trong sa mạc ( theo thánh Marcô), còn đối với thánh Matthêu và Luca, Chúa Giêsu chỉ chịu ma quỷ cám dỗ, thử thách giai đoạn cuối của những ngày ở sa mạc. Theo thánh sử Marcô, sự thử thách Chúa Giêsu phải đương đầu trong sa mạc nói lên rằng suốt cuộc đời rao giảng của Chúa là một cuộc đương đầu triền miên.
Tin Mừng của Chúa loan báo không được con người đón nhận một cách trơn tru và dễ dàng. Người nghe Tin Mừng luôn phải phấn đấu, hy sinh, từ bỏ mới có thể lãnh nhận được Tin Mừng của Ngài. Lời loan báo của Chúa chỉ được con người đón nhận khi họ đi ra khỏi cái vỏ ốc ích kỷ, ra khỏi lòng thù hận, đi ra khỏi óc vụ luật, đi ra ngoài quan niệm sai lầm về Thiên Chúa giáng phạt, hận thù và hiểu sai về ơn cứu độ Chúa Giêsu mang lại. Chính Chúa Giêsu cũng đã phải đấu tranh quyết liệt đến nỗi Ngài đã phải chấp cái chết và chết trên khổ giá. Tuy nhiên, Chúa đã chiến thắng mọi mãnh lực của sự dữ và cả cái chết nhờ Thiên Chúa phù trợ, nâng đỡ. Chúa cũng làm cho nhân loại thoát ách nô lệ tội lỗi và làm cho nhân loại trở nên con cái tự do của Thiên Chúa (coi bài đọc 1 và 2 ). Chúa Giêsu rao giảng Tin Mừng của Thiên Chúa để khai mạc thời đại mới ( theo Marcô).
Chúa Giêsu chỉ khởi sự rao giảng Tin Mừng nước trời sau khi Gioan bị trao nộp( chấm dứt thời cựu ước ) và rao giảng ở Galilêa, một vùng đất đông dân nhưng không được dân Giêrusalem trọng vì cho rằng vùng đất này vô đạo và không biết gì đến lề luật. Tin Mừng của Thiên Chúa là một hồng ân phát xuất từ lòng thương xót của Thiên Chúa và có sức mạnh giải thoát. Tin Mừng này được loan báo khi thời Cựu ước đã mãn. Chúa Giêsu đòi hỏi mọi người muốn đạt được nước Chúa thì phải sám hối, trở lại, đổi mới tâm hồn, nội tâm, có cái nhìn mới, suy nghĩ mới và trở thành con người mới.
Thái độ phải có
Chúa Giêsu đặt mọi người chúng ta trước một chọn lựa đầy khẩn thiết: "Trở lại ". Đổi mới hay trở lại là những động từ quan trọng, nói lên một sự hoán cải mới, một sự cải hóa toàn diện con người. Chú chồn trong câu chuyện" Hoàng tử nhỏ" của văn hào Pháp Saint Exupéry làm ta suy nghĩ. Chú chồn được thuần hóa khi được nuôi, uốn nắn khi được đưa từ rừng về,chú chồn đang trong tình trạng hoang...Được thuần hóa, có nghĩa là đổi mới. Con người muốn trở lại phải được thuần hóa nghĩa là đổi mới: đổi mới nội tâm, đổi mới suy nghĩ, tư duy, cách nhìn để quyết tâm không còn phạm tội nữa, quyết lòng không sống xấu nữa.
Trở về cũng có nghĩa là quay về với tình trạng trong trắng ban đầu khi con người lãnh nhận bí tích rửa tội. Trở về với vườn địa đàng khi con người đầu tiên còn sạch tội, chưa bất tuân lệnh Chúa. Trở về với vẻ nguyên tuyền trinh trong của con người vừa được Chúa tạo dựng. Tuy nhiên, trở về có nghĩa là tiếp tục loan báo Tin Mừng, giới thiệu Đức Kitô cho mọi người và rao giảng bằng cuộc sống gương mẫu của mình. Và như Chúa Giêsu, con người tiếp tục giới thiệu nước trời, đồng thời loan báo thời đại mới, trật tự mới cho muôn người, muôn nước, muôn dân thiên hạ. Và để được như thế, đây lại là thái độ của cả một tập thể, cộng đoàn, giáo xứ và cách chung cả Giáo Hội.
Vì thế, mở đầu mùa chay trong năm thánh hóa gia đình: mọi gia đình hãy phấn đấu làm mới gia đình mình, để Chúa thanh luyện và những hình thức bác ái như bố thí, chia sẻ, lưu tâm đến người nghèo, người đau khổ luôn được đề cao, trân trọng. Như Giáo Hội qua Đức Thánh cha Gioan Phaolô II đã khuyến khích mọi gia đình hãy siêng năng lần chuỗi mân côi để kết hợp với Chúa Giêsu, Đấng đã tự giới thiệu:" Ta là Đường, là Sự Thật, là Sự Sống ".
Lạy Chúa Giêsu, xin cho chúng con biết đổi mới tâm hồn để kết hiệp với Chúa.
Gợi ý chia sẻ : 1. Bạn cảm nghiệm gì về Mùa Chay ? 2. Bạn có ý thức mình là con Chúa ? Tại sao ?
1. Tường thuật Chúa Giêsu chịu cám dỗ (cc 12-13): MC không viết nhiều về những cơn cám dỗ, chỉ ghi hai chi tiết:
- Chúa Giêsu sống giữa loài dã thú: chi tiết này làm ứng nghiệm lời Isaia tiên báo về thời đại Messia (x. Is 11,6-9), đồng thời minh họa cho cảnh sống hài hòa giữa con người với muôn vật, làm sống lại hình ảnh tốt đẹp thuở ban đầu ở Vườn Địa Đàng (x. St 2,18-20). Qua chi tiết này MC ngụ ý Chúa Giêsu đã chiến thắng cám dỗ, cám dỗ chẳng làm gì được Ngài, chẳng thế phá vỡ liên hệ hài hòa giữa Chúa Giêsu với vũ trụ vạn vật.
- Có các thiên sứ hầu hạ người: chi tiết này ngụ ý Chúa Giêsu được Thiên Chúa cứu giúp và che chở.
2. Lời rao giảng đầu tiên của Chúa Giêsu (cc 14-15): Đây là công thức tóm lược toàn thể sứ điệp Chúa Giêsu, gồm hai việc quan trọng là sám hối và tin vào Tin Mừng.
B. ... nẩy mầm.
1. Trong tiếng do thái, chữ “cám dỗ” có nghĩa là “thử thách”, “thử tài”, giống như chữ “đi thi” của chúng ta ngày nay. Cám dỗ là đi thi: ai thắng cám dỗ là thi đậu, ai sa ngã là thi rớt. Bởi thế cám dỗ là dịp tốt để ta “lấy bằng cấp”. Tuy nhiên ta đừng khinh địch, hãy nhớ lời Chúa Giêsu căn dặn “Thứ quỷ này chỉ có thể thắng nhờ ăn chay cầu nguyện”, nhớ lời trong Kinh Lạy Cha “Xin chớ để chúng con sa chước cám dỗ”, và nhớ Chúa Giêsu trong bài Tin Mừng này đã chiến thắng được nhờ sự trợ giúp và che chở của Thiên Chúa.
2. Có người nói rằng đạo Công giáo đầy mặc cảm tội lỗi cho nên bao giờ cũng bắt đầu Thánh lễ bằng lời kêu gọi sám hối. Thực ra chính Chúa Giêsu cũng luôn kêu gọi sám hối. Cho nên đây không phải là mặc cảm mà là một thực tế: con người dễ đi lạc, cho nên cần luôn ý thức tình trạng lạc đường ấy để quay về.
3. Một đêm giáng sinh nọ, Thánh Giêrônimô đang quỳ bên máng cỏ để suy niệm về mầu nhiệm Ngôi Hai Thiên Chúa xuống thế làm người thì bỗng Chúa Hài Đồng hiện ra trong vầng sáng chói loà. Ngài hỏi thánh nhân:
- Giêrônimô, con có gì làm quà cho Ta trong ngày Ta giáng sinh không ? - Lạy Chúa Hài Đồng, thánh nhân đáp, con xin dâng Chúa trái tim của con. - Được lắm, nhưng còn gì khác nữa không ? - Lạy Chúa, con xin dâng Chúa tất cả những gì con có và tất cả những gì con có thể. - Con còn điều gì khác nữa không ? - Con có điều gì khác để dâng Chúa nữa đâu. Thánh nhân khẩn khoản thưa. Chúa Hài Đồng bảo: - Này Giêrônimô, hãy dâng cho ta cả những tội lỗi của con nữa. - Ô lạy Chúa, Thánh nhân hốt hoảng hỏi lại, làm sao con dâng cho Chúa tội lỗi của con được ? - Được chứ ! Ta muốn con dâng cho Ta tội lỗi của con để Ta có thể tha thứ cho con. Đó là điều Ta rất mong đợi. Nghe thế, thánh nhân bật khóc vì sung sướng. (Trích "Món quà giáng sinh")
4. “Chúa Giêsu phán: Thời kỳ đã mãn và triều đại Thiên Chúa đã đến gần. Anh em hãy thống hối và tin vào Tin Mừng” (MC 1,15)
Hết ngày lại đêm. Hết làm việc lại nghỉ ngơi. Và cứ thế, một ngày như mọi ngày. Thời gian cứ trôi, cho đến ngày Chúa phán với tôi “Thời kỳ đã mãn…”.
Vâng, ngày đó sẽ đến với tôi. Ước gì trong ngày đó tôi không vội vã, không lo sợ ăn năn vì đã thống hối từng ngày. Ước gì trong ngày đó tôi vẫn vô tư như hằng đêm ngủ say, như thánh Saviô vẫn vui chơi khi Chúa đến.
Lạy Chúa, thời đại Chúa đã đến, và đang đến từng ngày trong đời con. Con xin đón nhận trong sẵn sàng (Epphata).
Sám hối và tin vào Tin Mừng có thể diễn tả cụ thể như câu ca dao: “Ai ơi bưng bát cơm đầy. Dẻo thơm một hột, đắng cay muôn phần”. Hay câu: “Có công mài sắt, có ngày nên kim”. Muốn được ăn bát cơm dẻo thơm, nhà nông phải chịu biết bao nhiêu đắng cay, đổ ra bao nhiêu công sức gian khổ, muốn được cây kim xinh đẹp, người công nhân phải gò lưng mài dũa cây sắt han rỉ bao nhiêu ngày tháng !
Muốn tin được Tin Mừng, chúng ta phải sám hối với tâm hồn cay đắng, xót xa: “Họ phải thú nhận tội lỗi và ông Gioan làm phép rửa cho họ trong giòng sông Giócđan” (MC . 1, 5). Thú tội là việc làm cay đắng, xót xa, không còn lên mặt tự phụ và kiêu ngạo, chỉ còn khiêm tốn chôn mình dưới giòng sông, nơi sâu thẳm nhất, để chuẩn bị đón rước Tin Mừng Đấng Cứu Thế.
Ông Noe cũng phải thanh tẩy trong Đại hồng thủy sau một thời gian dầy công sám hối. Ông và cả gia đình sám hối bằng việc làm, bằng bao nhiêu ngày tháng gian khổ băng rừng đốn cây, chẻ gỗ đóng tầu. Một công việc to lớn kỳ dị bị chê cười, nhạo báng như một lũ điên không giống ai. Mặc cho thế gian nguyền rủa khinh bỉ, Noe tin vào Lời Chúa sống đức nghĩa vẹn toàn giữa những người đồng thời đầy tội ác. Noe hằng đi đứng rập theo ý Thiên Chúa (St. 6, 9), nên ông sẵn sàng chịu muôn ngàn đắng cay, muôn ngàn hy sinh để chiến thắng mọi thử thách cam go. Noe và gia đình đã thực sự sám hối bằng đức tin có việc làm, chứ không chỉ đau đớn hối hận. Nhờ đó, cả gia đình ông và bao nhiêu muôn chim cầm thú đã được cứu sống. Thiên Chúa đã ký kết với ông một giao ước mới. Ông là cha một dòng dõi mới, một dân tộc mới.
Noe và dòng dõi ông là hình bóng tạm thời của Đức Giêsu là đầu một dân tộc mới, một dân tộc trường tồn muôn đời, là dân Chúa, là Giáo hội Chúa Kitô.
Bài Tin Mừng và bài đọc 2 cho thấy rõ chân lý hiển nhiên đó. Đức Giêsu, dầu là Thiên Chúa, đã đến chịu phép rửa sám hối của ông Gioan, Người cũng phải khiêm tốn chôn mình dưới sông Giócđan. Hơn nữa, Người còn phải chịu rửa bằng Thánh Thần và lửa (Mt. 3, 11) ; “Thánh Thần đã thúc đẩy Người vào hoang địa, ở đó lâu ngày, chịu satan cám dỗ, sống giữa loài dã thú”. Hoang địa là nơi phải sống khắc khổ, thiếu thốn, nghèo khổ, nhưng trong lành, và thanh thoát mọi tham lam phàm tục. Sống nghèo khó thì lại được chúc phúc: Phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó vì nước Trời là của họ. Sống trong khóc lóc đắng cay thì lại được Thiên Chúa an ủi (Mt. 5, 3-5).
Satan là tướng quỷ dữ, gieo rắc chống lại Thiên Chúa, lôi kéo vào tội lỗi, vào cực hình. Phép rửa bằng Thánh Thần sẽ giúp chiến thắng Satan đem ta trở về Thiên Chúa, hướng dẫn ta vào con đường thánh thiện vinh phúc muôn thuở.
Sống giữa dã thú là sống giữa loài hung dữ, dã man, tàn ác, bằng phép rửa Thánh Thần sẽ thanh luyện ta sạch mọi dã man, gian tà, tội ác trở nên hiền hòa khả ái, nhân từ, yêu thương, an lành.
Đức Giêsu đã chịu phép rửa bằng Thánh Thần, Người hoàn toàn thuộc về Thiên Chúa, trở nên Con chí ái của Đức Chúa Cha, mọi sự vâng theo thánh ý Cha như Người đã cầu nguyện: “Một theo ý Cha, đừng theo ý con”. Và Đức Chúa Cha đã hoàn toàn hài lòng về Người. Người không còn một chút bẩn nhơ bụi trần, hoàn toàn siêu thoát mọi tham lam, cho nên chiến thắng và tiêu diệt tướng quỷ dễ dàng. Người sống giữa những quân thù như dã thú mà vẫn vô cùng dịu dàng nhân ái, không ai nghe thấy tiếng Người dức lác, Người không bẻ gẫy cây sậy đã dập, không nỡ tắt tim đèn còn khói.
Thánh Phêrô còn nói: “Đức Kitô đã chịu chết vì tội chúng ta, Đấng công chính đã chết cho kẻ bất chính. Thân xác Người bị giết chết, nhưng nhờ Thánh Thần Người được phục sinh … Nhờ sự phục sinh của Đức Kitô, Người đã tiêu diệt sự chết cho chúng ta được hưởng sự sống đời đời”.
“Đức Kitô đã chịu chết”, đó chính là phép rửa bằng lửa. Lửa bừng lên trong trái tim Người vì yêu thương chúng ta. Người đã nói: “Không có tình yêu cao quý nào bằng tình yêu chết cho người mình yêu”. Lửa tình yêu mà Đức Giêsu đã thực hiện như Người nói: “Thầy đem lửa đến trần gian, Thầy ước mong lửa ấy bừng lên. Thầy còn một phép rửa phải chịu, và lòng Thầy khắc khoải biết bao cho đến khi việc này hoàn tất” (Lc. 12, 49-50).
Đức Giêsu đã khắc khoải sám hối thay cho nhân loại qua chịu phép rửa bằng Thánh Thần và lửa. Người đã hoàn tất. Các Tông đồ cũng đã chịu phép rửa bằng Thánh Thần và lửa trong ngày lễ Ngũ Tuần (Lễ Hiện Xuống). Thánh Thần đã thúc đẩy các ông đem lửa tình yêu của Đức Giêsu bừng cháy lên, tỏa sáng khắp thế gian, hoang địa và đã chiếu tỏa trên chúng ta, thúc đẩy chúng ta sám hối và tin vào Tin mừng. Để chúng ta cũng được chịu phép rửa bằng Thánh Thần và lửa.
Lạy Chúa, xin cho chúng con hằng kiên tâm sám hối và tin vào Tin mừng, cho chúng con được thanh tẩy, để sống trong Thánh Thần và trong lửa tình yêu của Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng con. Amen.
1. Tại sao trước khi Đức Giê-su bước ra đời để loan báo Tin Mừng, Thánh Thần lại đẩy Ngài vào hoang địa để Ngài chịu cám dỗ? Việc đó có cần thiết hay ích lợi cho Ngài hoặc cho ai không? Mục đích của Thánh Thần là gì?
2. Bị cám dỗ là điều tốt hay xấu? Cám dỗ hay thử thách có cần thiết cho việc nên thánh của ta không? Tại sao? Trước mặt Thiên Chúa, một người giả như chưa hề phạm tội vì chưa bị cám dỗ bao giờ có thánh thiện hơn người đã từng phạm tội vì tuy đã chống trả mãnh liệt nhưng lại thất bại không?
3. Không nhờ cám dỗ, không nhờ thử thách, ta có thể xác định sự thánh thiện hay đạo đức của mình hay của một ai không? Tại sao?
4. Cám dỗ hay thử thách là cần thiết, vậy có nên tự tìm cho mình những dịp để «được» cám dỗ không? Tại sao?
Suy tư gợi ý:
1. Đức Giê-su chịu thử thách trước khi ra đi loan báo Tin Mừng
Cám dỗ là một điều cần thiết trong cuộc sống để chúng ta có thể chứng tỏ tình yêu của mình đối với Thiên Chúa. Thật vậy, làm sao ta có thể biết tình yêu của ta đối với Thiên Chúa và tha nhân, tinh thần siêu thoát, lòng đạo đức của ta cao hay thấp và ở mức độ nào, nếu ta không được thử thách? Tương tự như nếu không dùng lửa hay a-xít để thử, làm sao ta có thể biết được những đồ trang sức của ta là vàng thật hay vàng giả, là nguyên chất hay bị pha tạp? và nếu bị pha tạp thì pha tạp ở mức độ nào? Để biết rõ một người trước khi dùng người đó, nhất là vào những chức vụ quan trọng, giám đốc nhân sự của các công ty thường thử tay nghề, thử lương tâm, thử bản lãnh, thử mức độ đáng tín nhiệm của người đó bằng nhiều phương cách khác nhau. Ông có thể dàn dựng khéo léo những cơn cám dỗ. Nhờ những thử thách đó, chẳng những viên giám đốc công ty biết rõ người mình muốn tuyển chọn, mà chính bản thân người được thử thách ấy cũng biết rõ tài đức của mình hơn. Những người đã qua được thử thách một cách thành công chắc chắn sẽ cảm thấy tự tin hơn và dễ đạt được thành quả tối ưu trong công việc của mình. Như vậy, thiết tưởng việc thử thách để biết bản lãnh về tài và đức của mình hay của người là một việc cần thiết và hết sức dễ hiểu.
Quan niệm như thế, ta thấy việc «Thần Khí đẩy Đức Giê-su vào hoang địa» để «chịu Xa-tan cám dỗ» trong «bốn mươi ngày» trước khi Ngài khai mạc công việc rao giảng Tin Mừng, là một việc dường như tất yếu phải có. Qua thử thách đó, Đức Giê-su có dịp tỏ ra cho Thiên Chúa và mọi người thấy bản lãnh của Ngài để có thể đảm trách công việc loan báo Tin Mừng và cứu chuộc nhân loại.
2. Thử thách và cám dỗ rất cần thiết trong đời sống chúng ta
Trong mùa Chay, Giáo Hội mời gọi chúng ta ý thức về tình trạng yếu kém, tội lỗi, đầy khiếm khuyết trong con người hiện tại hay «con người cũ» – vốn «bị tội lỗi thống trị» (Rm 6,6) – của chúng ta. Từ đó, ta mới quyết tâm «cởi bỏ con người cũ với nếp sống xưa» (Ep 4,22; x. Cl 3,9) để «mặc lấy con người mới, là con người đã được sáng tạo theo hình ảnh Thiên Chúa hầu thật sự sống công chính và thánh thiện» (Ep 4,24).
Nhiều khi chúng ta ý thức và tự xưng rằng mình tội lỗi, dù rất thật lòng, nhưng ý thức về tình trạng tội lỗi ấy nhiều khi hết sức mơ hồ. Chúng ta không biết mình tội lỗi thế nào, ở mức độ nào, tội lỗi ở chỗ nào… Chính vì thế, chúng ta không biết đường nào mà sửa mình, để rồi cuối cùng, chúng ta chẳng sửa đổi gì cả, nghĩa là «mèo vẫn hoàn mèo». May thay, nhờ có những cám dỗ xảy đến trong đời sống mà ta biết được mình tội lỗi thế nào, ở mức độ nào.
Cũng có nhiều khi ta tưởng mình đạo đức, thánh thiện, vì ta cảm thấy mình rất ít khi lỗi luật của Chúa hay của Giáo Hội. Ta có cảm tưởng ta rất tốt với bạn bè, với những người chung quanh ta, vì ta thấy mình cư xử rất lịch thiệp với họ, không hề đụng chạm tới quyền lợi họ, hay không hề cư xử bất công với họ… Ta cũng giống như Phê-rô và các tông đồ xưa, nghĩ mình là người luôn luôn trung thành với Đức Giê-su bất kỳ trong hoàn cảnh nào: «Dầu có phải chết với Thầy, con cũng không chối Thầy» (Mt 26,35). Khi nói như thế, các ông rất thành thật, không một chút dối trá. Nhưng các ông không thể ngờ được phản ứng của các ông sau này khi Đức Giê-su bị bắt: «Các môn đệ bỏ Người mà chạy trốn hết» (Mt 26,56), còn Phê-rô, người tỏ ra sẵn sàng sống chết với Thầy mình nhất thì «gà chưa kịp gáy ông đã chối Thầy tới ba lần» (Mt 26,75).
Nhiều khi thứ đạo đức hay trong sạch của ta tương tự như độ trong của một ly nước múc từ dưới bùn lên, nhưng đã được để lắng trong nhiều ngày. Phần trên của ly nước cũng trong vắt không kém gì một ly nước suối. Nhưng khi quậy lên thì nước trong ly đục ngầu đang khi ly nước suối có quậy đến đâu cũng vẫn tiếp tục trong vắt. Nếu không quậy lên, người ta có cảm tưởng nước ở trong cả hai ly tốt như nhau. Nếu không quậy lên, làm sao biết được ly nào là trong thật sự? Cũng vậy, nếu không có cám dỗ, làm sao biết được ai đạo đức sâu xa, ai đạo đức chỉ ở bề mặt? 3. Chỉ biết mình đạo đức hay không qua những cám dỗ thử thách
Nguyễn Công Trứ viết: «Ví phỏng đường đời bằng phẳng cả, anh hùng hào kiệt có hơn ai». Thật vậy, nếu cuộc đời của mọi người đều an bình, thuận buồm xuôi gió cả, thì người có bản lãnh sẽ hành xử chẳng khác gì người không bản lãnh. Nếu các đồ vàng bạc không được thử bằng lửa hay a-xít thì chẳng sao phân biệt được vàng thật hay vàng giả. Cũng vậy, chính trong cơn hoạn nạn ta mới biết được ai là bạn tốt, bạn thật của ta: «Friend in need, friend indeed» (Bạn bè trong cơn hoạn nạn mới là bạn thật). Tương tự, chỉ khi gặp những biến cố, những hoàn cảnh khó khăn, ta mới biết được ta có đạo đức hay không. Muốn biết đạo đức của ta ở mức độ nào, ta cần phải tự xét xem phản ứng của ta thế nào…
– khi quyền lợi của ta bị va chạm một cách bất công: lúc đó ta nổi sùng lên và chửi rủa loạn xạ? hay ta bình tĩnh xét xem nguyên nhân tại đâu, suy nghĩ xem có thể giải quyết cách nào cho đẹp nhất, khôn ngoan nhất, bác ái nhất?
– khi có một quyền lợi nào đó không thể phân chia xảy đến giữa ta và người bạn của ta: lúc đó ta quyết dành quyền lợi ấy về cho mình? hay biết nhường cho bạn? Epictète đưa ra hình ảnh hai con chó có vẻ quấn quít và yêu thương nhau lắm. Nhưng khi có ai quăng cho chúng một cái xương, thì chúng quay ra cắn nhau sứt đầu chảy máu. Như vậy có thật là chúng yêu thương nhau không? Làm sao biết được chúng có yêu thương nhau thật sự không nếu không có miếng xương để thử?
– khi đứng trước một người gặp nguy khốn đang cần cứu giúp, nhưng nếu cứu giúp thì ta sẽ phải hy sinh rất nhiều: lúc đó ta sẽ cứu giúp người ấy bất chấp phải hy sinh? hay sẽ nhường việc cứu giúp ấy cho người khác?
– khi đứng trước những bất công trước mắt mà việc lên tiếng của ta có thể chặn đứng hay giảm bớt phần nào, nhưng nếu lên tiếng thì ta sẽ bị sách nhiễu, công việc của ta sẽ bị cản trở: lúc đó ta sẽ coi sự đau khổ của đồng loại quan trọng hơn sự thoải mái cá nhân ta? hay ngược lại?
– khi mà nồi cơm của ta và gia đình ta bị đe dọa nếu ta làm theo lương tâm, và làm theo lương tâm sẽ cứu được biết bao nồi cơm của những gia đình khác: lúc đó ta sẽ coi những nồi cơm của vô số gia đình kia quan trọng hơn nồi cơm của gia đình mình? hay ngược lại?
– khi có hai người giàu và nghèo đến với ta một lúc, người giàu đem lại nhiều lợi lộc cho ta, còn người nghèo đến để nhờ ta một việc khá khó khăn: lúc đó ta sẽ đối xử với hai người một cách niềm nở như nhau? hay ta sẽ đối xử một cách phân biệt hết sức rõ rệt?
– v.v…
Rất nhiều người tưởng mình tốt lành thánh thiện chỉ vì thấy mình chưa hề phạm một lỗi nào quá đáng, rồi dựa trên sự vô tội của mình họ chê bai người khác đã phạm lỗi này tội kia. Thật ra họ chỉ là người chưa phạm tội vì chưa phải ở trong những hoàn cảnh khó khăn, nhiều cám dỗ, chứ không phải họ là những người khó có thể phạm tội. Rất có thể khi gặp những hoàn cảnh khó khăn, những cơn thử thách, họ còn phạm tội nặng nề hơn những người đã từng bị họ chê trách, mặc dù hoàn cảnh khó khăn hay sự thử thách của họ chẳng nặng nề bằng những người kia. Sự thánh thiện đạo đức phải dựa trên khả năng không phạm tội khi bị cám dỗ, chứ không chỉ đơn thuần dựa trên tình trạng vô tội trong hiện tại chỉ vì chưa gặp cám dỗ.
Nhiều người tự hào khoe mình bản lãnh lắm, hoặc được mọi người coi là đã tiến rất xa trên con đường nhân đức chỉ vì tu hành đã lâu năm, hay vì được nắm giữ những chức vụ quan trọng trong Giáo Hội, v.v… Nhưng khi gặp những thách đố, khi phải đối đầu với những cám dỗ chưa từng gặp, họ mới nhận ra bản lãnh của mình còn non kém, hay đường nhân đức của mình mới chỉ ở giai đoạn đầu.
Như đã nói trên, cám dỗ và thử thách rất cần thiết cho việc nên thánh của ta. Tuy nhiên, không phải vì thế mà ta nên tự tìm cho mình những cám dỗ. Trái lại, sự khôn ngoan đòi buộc ta phải tránh xa các dịp tội, những điều kiện hay cơ hội khiến ta có thể phạm tội. Câu «dĩ đào vi thượng sách» là một phương cách rất hay trong việc tu đức hay nên thánh. Và cũng nên nhớ lời khuyên của Phao-lô: «Ai tưởng mình đứng vững, hãy coi chừng kẻo ngã» (1Cr 10,12). Nhưng khi những cám dỗ tình cờ xảy đến ngoài ý muốn của ta, ta nên sẵn sàng đón nhận, và hãy chiến đấu một cách dũng cảm, quảng đại. Rồi dù thắng hay bại, ta cũng hãy coi chúng như những hồng ân Chúa ban để giúp ta hiểu rõ mình hơn, khiêm nhường hơn, giúp ta xác định đúng hơn mình đang ở vị trí nào trên con đường nên thánh.
Cầu nguyện
Lạy Cha, nhiều khi con thầm tự hào về mình, tưởng mình đã đạo đức hay thánh thiện lắm rồi. Nhưng lắm khi chỉ cần gặp những cơn cám dỗ hơi bất thường một chút, con đã ngã gục. Con cám ơn Cha đã gửi những cám dỗ ấy đến để con ý thức về bản lãnh của con một cách chính xác hơn, nhờ đó con khiêm nhường hơn, và biết cảm thông với những yếu đuối của đồng loại hơn.
Không còn gì nghi ngờ nữa. Hôm nay Mùa Chay đã 'nói trúng tim đen của chúng ta' rồi đấy, và làm rung động tận chốn thâm cung tâm hồn chúng ta. Mùa Chay kêu gọi chúng ta từ bỏ tội lỗi và trung tín với tình yêu Thiên Chúa. Chay tịnh, cầu nguyện, bố thí xưa nay là những việc làm chính yếu của Mùa Chay. Đó là những khí cụ chúng ta được khuyên dùng để dễ dàng tiến lại gần bên Thiên Chúa hơn, trong khi vẫn phải hành trình tiếp tục suốt đời. Đối với một số người, thì Mùa Chay đồng nghĩa với bỏ rượu, bỏ thuốc lá, trong khi những người khác lại thấy Mùa Chay là thời gian đi nhà thờ hằng ngày... Cho dù chúng ta thực hiện kiểu chay tịnh cách nào, thì động cơ thúc đẩy chúng ta mới là quan trọng. Nếu chúng ta ăn chay hay ăn kiêng chỉ vì muốn có thân hình thon thả, hay chúng ta làm phúc bố thí chỉ vì muốn được nể vì trong cộng đồng, thì những nỗ lực của chúng ta cũng hơi uổng công vì chúng ta đã nhận được phần thưởng rồi và vẫn chưa đến gần Chúa hơn là bao.
Khi khởi đầu sứ vụ công khai, Đức Chúa Giêsu đã đi vào hoang địa suốt 40 ngày đêm - cũng vì thế mà ngày nay chúng ta tổ chức hẳn một Mùa Chay Thánh. Giáo Hội muốn mọi người hãy sống lại kinh nghiệm của Chúa Giêsu là thiết lập mối tương quan sâu đậm và tình nghĩa thân thiết hơn giữa Thiên Chúa với chúng ta. Hành trình của chúng ta là một hành trình vào sa mạc nội tâm nơi đó mình ta đối diện với Thiên Chúa trong tinh thần chân thực. Hoang mạc tâm hồn sẽ giúp chúng ta nhìn lại bản thân xem chúng ta thực sự là ai, chúng ta làm gì với những nén bạc Chúa trao, đồng thời sẽ giúp chúng ta ý thức hơn về tình trạng tội lỗi của chính mình. Nhờ đó dần dần chúng ta sẽ đau lòng mà nhận ra mình cần thay đổi và canh tân cách tranh đấu với sự dữ bằng cách cầu nguyện chay tỉnh và đền tội. Việc chúng ta đền bù tội lỗi sẽ giúp chúng ta nhận thức được rằng những mặt thiêng liêng của cuộc sống còn quan trọng hơn những khía cạnh vật chất của nó. Một khi chúng ta ý thức được những lỗi lầm của bản thân, chúng ta mới nhận ra nhu cầu cần thay đổi điều này điều khác.
Nếu chẳng may chúng ta nằm trong số những người chuyên chụp mũ cái xấu lên đầu mọi người. Thì nay đi vào hoang mạc chính là cơ hội để chúng ta nhìn kỹ lại cố tật ngồi lê đôi mách, nói hành nói tỏi, đổ vạ cáo gian của chúng ta. Chỉ cần hứa từ nay sẽ giữ mồm kín miệng là đã có một phương thuốc hữu ích rồi.
Chúng ta có thể dốc lòng làm vui lòng những người mà chúng ta thường hay xung khắc hay ít ra là chúng ta không có cảm tình. Bỏ rượu chè cờ bạc có làm cho chúng ta mất mát gì đâu nếu như những thứ đó chỉ tổ là những nguyên nhân gây xào xáo làm cho gia đình mất hạnh phúc...? Cầu nguyện hằng ngày rất quan trọng cho tất cả chúng ta vì đó là mối giây liên lạc sinh tử giữa chúng ta với Thiên Chúa. Ngay như mối liên hệ giữa chúng ta với Đức Kitô cũng không thể thành tựu nếu không thực hành cầu nguyện. Chúng ta phải dành ưu tiên số một cho việc cầu nguyện, một phương thế cũng cố đức tin đức cậy và đức mến, nghĩa là cầu nguyện sẽ giúp chúng ta tăng cường niềm tin tưởng cậy trông và đem chúng ta đến gần gũi Thiên Chúa hơn.
Mùa Chay là thời gian dành cho chúng ta tìm đến tâm linh, kêu mời chúng ta nhận ra tiếng gọi của Thiên Chúa trong mọi phương diện của cuộc sống và từng bước thực hành đương đầu với những xấu xa của tội lỗi và ích kỷ bên trong chúng ta.
Mùa Chay là mùa kêu gọi chúng ta thay đổi hành vi thái cử vì những thói hư tật xấu cố hữu trong chúng ta lâu nay làm thui chột sức tăng trưởng của chúng ta trong tình yêu của Thiên Chúa. Đây là thời gian chúng ta cần trân trọng đón nhận ân sủng, nếu chúng ta có ý muốn Mùa Chay trở nên một kinh nghiệm thanh luyện đời sống thiêng liêng. Cần nói "không " với bản thân và nói "có " với Thiên Chúa là tất cả những gì phải làm trong cuộc phấn đấu nơi hoang mạc Mùa Chay này.
Lời kêu gọi trên đây đã chính thức khai mạc sứ vụ của Chúa Kitô, đồng thời trở thành đề tài mà Ngài đã triển khai trong suốt ba năm truyền đạo của Ngài.
Vì chống lại Thiên Chúa và đi ra ngoài đường lối của Ngài, nhân loại đã trở thành nô lệ cho ma quỷ và tội lỗi. Muốn được giải thoát, nhân loại chỉ cần có một con đường duy nhất, đó là phải nhận ra sự tai hại của tội lỗi, rồi ăn năn hối cải và quyết tâm tin theo những gì Chúa đã truyền dạy. Lãnh nhận sứ mạng tiếp tục loan báo Tin Mừng, Giáo Hội luôn kêu gọi nhân loại bỏ đường tội lỗi và quay trở về với Thiên Chúa. Công việc này được chú tâm đặc biệt vào Mùa Chay, mùa ăn năn thống hối, chuẩn bị mừng Lễ Phục Sinh. Thật vậy, vào ngày Thứ Tư khai mạc Mùa Chay hàng năm, Giáo Hội đích thân bỏ tro trên đầu từng người và nhắc lại lời kêu gọi của Chúa Giêsu: "Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng". Nói như vậy, Chúa Kitô và Giáo Hội muốn chúng ta ý thức rằng: chính những sai trái của chúng ta đã gây thiệt hại cho cá nhân chúng ta, cho những người khác, phá hủy mối tương giao giữa nhân loại và Thiên Chúa, đồng thời cướp đi hạnh phúc vĩnh cửu của chúng ta; vì thế, mọi người cần phải đổi mới toàn diện, dứt khoát từ bỏ nếp sống cũ và mạnh dạn tiến về phía Chúa. Đó là những tâm tình và công việc cần được thực hiện ở cả hai khía cạnh tiêu cực và tích cực.
Tiêu cực: cần một tâm tình biết hối hận, đau buồn, chán ghét lối sống cũ, giảm bớt các thói hư tật xấu hàng ngày. Tích cực: quyết tâm sửa chữa những sai trái, can đảm vươn tới một đời sống khá hơn, khả quan hơn, bằng sự cầu nguyện, ăn chay, thực thi việc bác ái, dâng thánh lễ, lãnh nhận bí tích hoà giải và bí tích Mình Thánh Chúa, đồng thời luôn xác tín vào Tin Mừng mà Đức Kitô đã trình bày - xác tín rằng, chính Đức Kitô là cùng đích, là Đấng Cứu Độ, là vị lãnh đạo, và cũng là đường để bước theo. Dĩ nhiên đây là một cuộc hành trình lâu dài và nhiều cam go, không khác gì cuộc ra đi của dân Chúa từ Ai Cập về Đất Hứa. Do đó con người cần BỀN CHÍ để đạt tới đích, cần CAN ĐẢM để thắng lướt khó khăn, cần SÁNG SUỐT để nhận ra những mưu mô của Satan luôn tìm cách lôi kéo chúng ta về "Đất Cũ Ai Cập", và sau cùng, cần GẮN BÓ với Tin Mừng để khỏi lạc đường.
Một điều khác nữa chúng ta cần biết, đó là dù chúng ta đã cố gắng hết sức, đã được Đức Kitô và Tin Mừng Ngài hướng dẫn, chúng ta vẫn phải chấp nhận những thử thách của cuộc hành trình này, trong niềm tin rằng mình sẽ được tham dự vào cuộc phục sinh chiến thắng của Đức Kitô. Đó là kinh nghiệm của thánh Phaolô khi Ngài viết: "Chúng ta bị dồn ép tư bề mà không bị đè bẹp, hoang mang mà không tuyệt vọng, bị ngược đãi mà không bị bỏ rơi, bị quật ngã mà không bị tiêu diệt, bởi vì chúng ta luôn mang nơi thân xác chúng ta cuộc thương khó của Chúa Kitô, để sự phục sinh chiến thắng của Ngài được biểu lộ nơi thân xác chúng ta" (2 Cr 4, 8-10). Đây cũng chính là niềm xác tín của tác giả Thánh Vịnh: "Dù bước đi trong thung lũng tối, tôi vẫn không sợ mắc nạn, vì Chúa ở cùng tôi. Côn trượng của Ngài làm tôi an lòng" (TV 22,4).
Chúng ta cùng cầu xin cho mình và cho anh chị em chúng ta biết lợi dụng Mùa Chay này như thời gian 40 ngày trong sa mạc với Chúa Giêsu. Nhờ đó, chúng ta sẽ được Chúa hướng dẫn, ban sức mạnh, để có thể trung thành với Tin Mừng của Ngài.
1) Ý chính: Đức Giêsu chịu cám dỗ và được các thiên thần hầu hạ. Bài Tin Mừng gồm hai phần chính:
-Phần I (c. 12-13): Sau khi được tấn phong làm Đấng Thiên Sai (Mê-si-a) tại sông Gio-đan, Đức Giê-su đã được Thần Khí thúc đẩy vào hoang địa để chịu thử thách và đã chiến thắng ma quỉ cám dỗ. Người là Vua Mê-si-a đã khai mạc thời kỳ thái bình đầy tình yêu thương. Trong đó mọi hận thù đều tan biến hết.
-Phần II (c. 14-15): Sau khi bị bắt, sứ mệnh tiền hô của Gio-an chấm dứt, để nhường chỗ cho Đức Giê-su xuất hiện công khai. Người đi từ miền Nam là Giu-đê trở về miền Bắc là Ga-li-lê để rao giảng Tin Mừng Nước Thiên Chúa. Nội dung Tin Mừng được tóm lại trong 3 điều sau: Một là thời kỳ Cánh Chung đã đến ; Hai là Triều Đại Thiên Chúa đã gần bên; Ba là người ta muốn được cứu độ thì phải ăn năn sám hối và tin vào Tin Mừng.
2) Chú thích:
- Thần Khí liền đẩy Người vào hoang địa. Người ở trong hoang địa bốn mươi ngày, chịu Xa-tan cám dỗ, sống giữa loài dã thú, và có các thiên sứ, và có các thiên sứ hầu hạ Người (MC 1,12-13):
+ Thần Khí liền đẩy Người: Khi chịu phép Rửa của Gioan Tẩy Giả, Đức Giê-su đã được Thần Khí hay Thánh Thần lấy hình chim bồ câu đậu xuống trên mình Người, để xức dầu thiêng liêng, phong Người làm Đấng Thiên Sai. Từ đây Người được Thần Khí hướng dẫn và ban sức mạnh để chịu thử thách cám dỗ của Xa-tan và đã chiến thắng nó.
+ Hoang địa hay sa mạc: là một khu rừng hoang vắng nằm giữa Giê-ru-sa-lem và Biển Chết, ở gần thành Giê-ri-cô.
+ Bốn mươi ngày: Con số bốn mươi tượng trưng cho một thời gian dài. Chẳng hạn:Trong Đại Hồng Thủy, ông No-e đã mở cửa sổ tàu sau khi nước rút được 40 ngày (x. St 8,6) ; Mô-sê đã lên núi tiếp xúc với Đức Chúa suốt 40 ngày đêm (x. Xh 34,28) ; Dân Ít-ra-en phải lưu lạc trong sa mạc suốt 40 năm trường (x. Ds 14,34) ; Vua Đa-vít đã cai trị trong thời gian 40 năm (2 Sm 5,4) ; Ngôn sứ Ê-li-a đã chạy trốn lên núi Khô-rếp mất 40 ngày đêm (x. 1 V 19,8) ; Đức Giê-su đã vào sa mạc và ăn chay cầu nguyện 40 ngày (x. MC 1,13).
Hỏi: Đức Giêsu "vào sa mạc" để làm gì ?
Đáp: Để chịu Xa-tan cám dỗ.
* Dân Ít-ra-en "vào sa mạc": Khi giải thoát con cháu Gia-cóp khỏi ách nô lệ cho người Ai Cập, Đức Chúa đã đưa họ "vào sa mạc" 40 năm, để ký một giao ước công nhận họ là dân riêng của Người, thanh luyện họ khỏi các đam mê tội lỗi. Đây cũng là thời gian thử thách lòng trung tín của họ đối với Người. Đến thời các ngôn sứ, Hô-sê đã diễn tả đúng ý nghĩa của sa mạc khi ông trình bày Đức Chúa như một người chồng luôn yêu vợ là dân Ít-ra-en. Người đã dẫn đưa dân này vào sa mạc để sống thân mật với Người (x. Hs 2,16).
* Đức Giê-su "vào sa mạc": Sau khi được công nhận là Người Con Yêu Dấu đẹp lòng Chúa Cha và đã đón nhận được đầy Thần Khí, Đức Giê-su được Thần Khí thúc đẩy vào sa mạc, để sống thân tình với Chúa Cha bằng việc chuyên cần cầu nguyện và ăn chay suốt 40 ngày. Đây cũng là thời gian Người chịu ma quỉ thử thách cám dỗ. Nhờ luôn chọn theo lời Thánh Kinh, Đức Giê-su đã chiến thắng Xa-tan cám dỗ, và chứng minh lòng trung thành của Người đối với sứ mệnh Thiên Sai được Chúa Cha trao phó.
+ Xa-tan: Xa-tan nghĩa là "kẻ thù", "kẻ chống đối", hay còn được gọi là "ma quỉ" hay Di-a-bo-los nghĩa là "kẻ kiện cáo", "kẻ vu khống". Đây là nhân vật vô hình có hai hoạt động là: nhập vào một người để bắt họ nói hay làm theo ý của nó và cám dỗ, xúi dục người ta phạm tội chống lại Thiên Chúa.
+ Cám dỗ: Cơn cám dỗ của ma quỉ gồm 3 giai đoạn như sau: Một là gợi lên trong đầu người ta một hình ảnh hợp với nhu cầu của họ. Hai là làm cho người ta vui thích với hình ảnh ấy hoặc ước muốn làm điều xấu xa độc ác. Ba là người bị cám dỗ sẽ quyết định chiều theo hay không theo sự xúi giục của ma quỉ. Quyết định làm theo ma quỉ là đã phạm tội. Đối với Đức Giê-su, Xa-tan chỉ có thể cám dỗ ở giai đoạn thứ nhất , nghĩa lả gợi lên trong tâm trí Người một tư tưởng hay một hình ảnh phù hợp với nhu cầu. Trong đoạn này, Mác-cô đã không thuật lại diễn tiến cơn cám dỗ của ma quỉ như trong hai Tin Mừng Mát-thêu và Lu-ca (x.Mt 4,1-11; lc 4,1-13).
+ Sống giữa loài dã thú và có các thiên sứ hầu hạ Người: Đức Giê-su đã chiến thắng cơn thử thách cám dỗ của Xa-tan. Dấu chỉ cụ thể của cuộc chiến thắng ấy là Người đã được Thiên Chúa che chở để sống hòa hợp với dã thú và còn được các thiên thần đến hầu hạ phục vụ (x. Tv 91,11-13). Đây là quang cảnh của thời Thiên Sai: một thời kỳ thái bình và đầy tình yêu thương huynh đệ , trong đó mọi loài vật sẽ sống hòa hợp với nhau và sẽ không có chỗ cho sự ghen ghét và hận thù nhau (x. Is 11,6-9; 65,25).
- Sau khi ông Gio-an bị nộp, Đức Giê-su đến miền Ga-li-lê rao giảng Tin Mừng của Thiên Chúa. Người nói: "Thời kỳ đã mãn, và Triều Đại Thiên Chúa đã đến gần. Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng" (MC 1,14-15):
+ Sau khi Gio-an bị nộp: Việc Gio-an bị bắt nói lên sứ mệnh của ông là tiền sứ hay tiền hô đã chấm dứt, để chuyển sang thời kỳ Đức Giê-su thực hiện ơn cứu độ.
+ Sang miền Ga-li-lê: Ga-li-lê là miền Bắc của nước Do Thái, nơi đây có nhiều dân ngoại sống lẫn lộn với dân Do Thái. Đức Giê-su đã rời bỏ miền Giu-đê để đi đến miền Ga-li-lê và bắt đầu rao giảng Tin Mừng Nước Thiên Chúa.
+ Lời rao giảng của Đức Giê-su được tóm kết trong 3 tư tưởng sau:
* Một là: Thời kỳ đã mãn: Các ngôn sứ chia thời gian làm hai thời kỳ là thời hiện tại và thời kỳ cánh chung. Giờ đây Đức Giê-su loan báo thời kỳ hiện tại đã kết thúc để bắt đầu một thời kỳ mới là thời cánh chung, trong đó Thiên Chúa thực hiện lời hứa cứu độ.
* Hai là: Triều Đại Thiên Chúa đã đến gần: Cựu Ước nói đến Vương Quyền của Thiên Chúa đối với Ít-ra-en là dân riêng của Người (x. Is 43,15; Tv 47,3). Từ đó, dân Ít-ra-en luôn trông chờ Thiên Chúa sớm thiết lập Vương Quyền của Người. Giờ đây, Đức Giê-su đã khẳng định rằng: Nơi Người, Triều Đại của Thiên Chúa đã đến gần.
* Ba là: Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng: Sám hối hay Me-ta-noi-a, một từ Hy Lạp có nghĩa là nghĩ khác trước, đổi ý, đổi tâm tình, đổi não trạng, hối tiếc , hối hận. Ở đây, Sám Hối chính là sự thay đổi hướng đi, triệt để từ bỏ tội lỗi để quay về với Giao Ước, và bước vào một đời sống mới. Rồi tiếp theo còn phải đón nhận Tin Mừng mà Đức Giê-su rao giảng.
II. Học sống Lời Chúa
1) Thần khí liền đẩy Đức Giêsu vào hoang địa (MC 1,12):
- Câu chuyện: Về bốn bức tranh:
+Tại một phòng triển lãm tranh ảnh tôn giáo kia, ngoài các bức vẽ về các đề tài quen thuộc, tại gian chính còn treo 4 bức tranh khổ lớn gấp đôi bình thường, được xếp thành hai cặp song đôi với nhau như sau: Trong cặp tranh đầu thì bức bên trái vẽ cảnh vườn Địa Đàng với màu sắc hài hòa tươi đẹp. Một con suối lượn quanh khu vườn có nhiều cây hoa đang nở và nhiều cây ăn trái trĩu nặng trái cây chín mọng trên cành. Trong cảnh thiên nhiên ấy, đôi vợ chồng trẻ A-Đam E-Và với vẻ mặt gìa nua hốc hác, vầng trán nhăn nheo ướt đẫm mồ hôi, dáng người gầy yếu vì bệnh tật, đang vất vả cấy lúa giữa một cánh đồng khô cằn nhiều sỏi đá và gai góc um tùm. Đó là bức tranh mô tả thân phận đau thương của con người sau khi phạm tội. Chính tội lỗi là nguyên nhân phá hủy sự hài hòa giữa con người với Thiên Chúa, với vạn vật thiên nhiên và với người đồng loại. Tội làm cho con người bị mất hạnh phúc sống trong vườn Địa Đàng và bị xua đuổi xuống trần gian là nơi đầy nước mắt đau khổ, chiến tranh hận thù và bệnh tật chết chóc.
+ Còn cặp tranh thứ hai thì bức bên trái vẽ cảnh sa mạc hoang vu: Đức Giê-su đang ngồi trên một tảng đá, vẻ mặt suy tư và tiều tụy sau bốn mươi ngày chay tịnh. Một thằng quỉ mặt mũi gian ác đang đứng bên phải Người. Nó ghé vào tai Người để gợi lên trong đầu Người những tư tưởng ham mê danh vọng chức quyền trần gian ( xúi Người nhảy từ nóc đền thờ xuống để được khen ngợi), ham mê lợi lộc vật chất ( cho Người xem thấy các kho tàng chứa đầy vàng bạc châu báu) và ham hưởng thụ các lạc thú xác thịt (như xúi Người làm phép ra bánh rượu thịt và chiều theo các thú vui bất chính khác)... Còn bức bên phải lại vẽ cảnh thanh bình: Đức Giê-su đang ngồi giữa bầy dã thú và bên cạnh là các loài vật hiền lành như chiên cừu, bò dê, lừa ngựa, chim chóc...
Hai bức tranh sau diễn tả sứ mệnh của Đức Giê-su: Người đến sa mạc trần gian đầy sỏi đá và đang bị ma quỉ khống chế. Người thi hành sứ mệnh cứu thế bằng việc rao giảng Tin Mừng Nước Trời và xua trừ ma quỉ, tiêu diệt sự ác. Trong cuộc chiến đấu chống lại ma quỉ, Người luôn chọn đứng về phía Thiên Chúa là nguồn Chân Thiện Mỹ. Luôn làm theo Thánh Ý Thiên Chúa thể hiện trong các Lời Chúa phán trong Kinh Thánh. Người làm phép lạ chữa lành bệnh tật, an ủi người đau khổ,đưa những người lầm đường lạc lối ăn năn trở về, và tiêu diệt sự chết, thiết lập một Nước Trời ngay từ trần gian. Qua mầu nhiệm Tử Nạn và Phục Sinh, Người đã hòa giải nhân loại tội lỗi với Thiên Chúa, thiết lập một Trời Mới Đất Mới công bình, yêu thương, bình an và hạnh phúc. - Câu hỏi thảo luận: Sách Khải Huyền đã viết về sứ mệnh cứu thế của Đức Giê-su như sau: "Bấy giờ tôi thấy Trời Mới Đất Mới, vì trời cũ đất cũ đã biến mất, và biển cũng không còn nữa... Thiên Chúa sẽ lau sạch nước mắt họ. Sẽ không còn sự chết, cũng chẳng còn tang tóc, kêu than và đau khổ nữa. Vì những điều cũ đã biến mất" (Kh 21, 1.4)
+ Vậy mỗi người chúng ta phải làm gì để nhận được ơn cứu độ do Đức Giê-su mang lại ? (ĐÁP: Hãy ăn năn sám hối và tin vào Tin Mừng).
+ Ngay từ hôm nay chúng ta phải làm gì để cộng tác với Đức Giê-su trong sứ mệnh cứu độ thế gian ? (ĐÁP: Nên nhân chứng cho Chúa bằng việc yêu thương mọi người, khiêm nhường phục vụ người đau khổ bất hạnh và giới thiệu Chúa là đường, là sự thật và là sự sống cho tha nhân).
2) Anh em hãy sám hối và tin vào Tin mừng:
- Câu chuyện: Một mẫu gương sám hối:
+ Pi-ri Tô-mát (Piri Thomas), có viết một tác phẩm mang tựa đề là "Hãy đi xuống những đường phố tồi tàn này" (Down these mean streets ). Tác phẩm mô tả cuộc đời của mình: Từ một tên tội phạm đang thi hành án trong nhà tù, một con nghiện ma túy đã từng nhúng tay vào tội ác giết người ... cuối cùng trở thành một tín hữu đạo đức thánh thiện đầy lòng nhân ái. Câu chuyện sám hối ấy như sau: Một đêm nọ, Pi-ri đang nằm trong một phòng giam đặc biệt, cùng chung giường với một tên tội phạm biệt hiệu là "Thằng Ròm", đột nhiên anh có suy nghĩ về tình trạng tội lỗi của mình. Anh cảm thấy có một ước muốn mãnh liệt phải chỗi dậy cầu nguyện với Chúa. Nhưng lúc đó anh lại đang nằm chung một giường với một bạn tù tên là "Thằng Ròm". Do đó, chờ cho "Thằng Ròm" ngủ say, anh mới từ từ bò ra khỏi giường , quì gối xuống nền nhà bằng bê-tông lạnh ngắt. Rồi anh say sưa nói với Chúa như đứa con thưa chuyện với cha của mình. Anh đã thuật lại như sau:
"Tôi bày tỏ với Chúa những gì chất chứa trong lòng tôi. Tôi thưa với Ngài bằng những lời đơn sơ mộc mạc. Tôi nói với Ngài những điều tôi muốn, những lầm lỗi thiếu sót của tôi, những hy vọng và thất vọng . Lúc đó tôi cảm thấy xúc động đến nỗi suýt bật khóc, một sự xúc động mà trước đây chưa bao giờ cảm thấy. Sau khi đã cầu nguyện xong, bỗng tôi nghe có tiếng đáp khẽ: "Amen". Thì ra đó là tiếng của "Thằng Ròm". Lúc đó hắn đang nằm sấp trên giường, đầu tựa trên cánh tay khép lại bên dưới trán. Sau một lúc lâu yên lặng. Rồi "Thằng Rờm" nói nhỏ với tôi: "Này Pi-ri, tớ cũng tin Chúa!". Rồi tôi leo lên giường và hai đứa chúng tôi tiếp tục nói chuyện về niềm tin từ hồi còn thơ ấu của mình. Trước khi ngủ tiếp, tôi đã nói với "Thằng Ròm": "Chúc Chi-co ngủ ngon nhé ! Tớ nghĩ rằng: Thiên Chúa vẫn luôn ở với chúng ta, chỉ có chúng ta là không muốn ở với Người mà thôi !".
- Suy nghĩ và quyết tâm:
+ Câu chuyện này minh họa lời Đức Giê-su nói trong bài Tin Mừng hôm nay: "Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng": Ăn năn sám hối là "cải thiện đời sống", là "cải tà qui chánh". Nghĩa là nhìn nhận những gì không tốt đẹp, xấu xa trong đời sống của mình và quyết tâm từ bỏ . Nói cách khác: Sám hối là nhìn nhận thân phận tội nhân của mình và thực lòng hoán cải, bằng cách làm những việc tốt trái ngược với thói xấu của mình. Tin vào Tin Mừng là tin Đức Giê-su là Đấng Cứu Thế Con Thiên Chúa, Đấng được Thiên Chúa sai đến để rao giảng Tin Mừng Nước Trời. Người sẽ giải thoát chúng ta khỏi làm nô lệ cho ma quỉ. Cuối cùng nhờ mầu nhiệm Tử Nạn và Phục Sinh, Người đã giao hòa chúng ta với Thiên Chúa Cha và ban cho chúng ta sự sống đời đời.
+ Vậy hiện giờ tôi cần phải ăn năn sám hối về mối tội đầu nào trong kinh Cải tội bảy mối có bảy đức ? Tôi quyết tâm làm gì cụ thể để tu sửa thói hư tật xấu ấy ? Dâng một lời nguyện để xin Chúa giúp chúng ta hoán cải nên tốt hơn trong Mùa Chay này.
III. Hiệp sống nguyện cầu
1) Lạy Chúa Giêsu , con thật kính phục Chúa đã vào sa mạc để cầu nguyện và ăn chay 40 đêm ngày. Con cảm thấy hổ thẹn vì những bữa ăn nhậu thừa mứa trong dịp Tết vừa qua: Con đã ăn uống no say trong khi biết bao đồng bào Miền Trung đang đói khát vì bao thiên tai bão lụt liên tiếp đổ xuống tàn phá nhà cửa, ruộng vườn, phá hủy các ghe thuyền và các phương tiện làm ăn sinh sống khác. Bao nhiêu đứa con mất cha, vợ mất chồng, anh mất em... khiến cho nhiều gia đình rơi vào hoàn cảnh đau khổ tột cùng. Vậy trong những ngày Mùa Chay này, xin Chúa giúp chúng con có tinh thần chay tịnh khổ chế, bằng cách nhịn ăn một tô phở, nhịn uống một tách cà phê hay nhịn hút vài điếu thuốc ... để cộng tác cứu trợ bà con vượt qua hoàn cảnh đói khát túng nghèo.
X) Hiệp cùng Mẹ Maria . -Đ) Xin Chúa nhậm lời chúng con.
2) Lạy Thánh Mẫu Maria , xin giúp con ý thức rằng: Đức Giê-su đã vào sa mạc là để tiếp xúc và sống thân tình với Chúa Cha. Xin cho Mùa Chay này cũng là thời gian thuận tiện để con cùng vào sa mạc với Đức Giê-su. Xin cho con mỗi ngày biết dành ít phút thinh lặng để tâm tình với Thiên Chúa Cha, cho con lắng nghe lời Đức Giê-su qua các buổi Tỉnh tâm Mùa Chay tại nhà thờ. Nhờ Thần Khí Chúa thôi thúc, con sẽ siêng năng thực hành sự khổ chế, bằng việc ăn chay trong ngày Thứ Tư Lễ Tro và Thứ Sáu Tuần Thánh. Xin cho con quyết tâm làm các việc hãm mình để đền tội, bằng cách chu toàn bổn phận trong gia đình và xã hội, sẵn sàng chủ động đi bước trước để làm hòa với kẻ đang giận ghét con...để mỗi ngày con đều được Thần Khí Chúa thanh luyện khỏi các đam mê tội lỗi và các thói hư tật xấu khác. Xin Mẹ giúp con mỗi ngày biết ăn năn tội để trở nên trong sạch hơn, xứng đáng nhận được Ơn Chúa để biến đổi nên người mới trong Mùa Phục Sinh sắp tới.
X) Hiệp cùng Mẹ Maria. - Đ) Xin Chúa nhậm lời chúng con.
Theo Thánh kinh, thì mỗi thoả thuận giữa Thiên Chúa và loài người được gọi là một giao ước. Thiên Chúa khởi sự cái giao ước bằng việc bày tỏ tình yêu của Người cho nhân loại. Và Thiên Chúa mời gọi loài người đáp trả cái tình yêu đó. Cái giao ước đầu tiên được ghi lại trong Thánh kinh là giao ước giữaThiên Chúa và ông No-e. Còn cái giao ước quan trọng nhất trong thời Cựu Ước là giao ước trên núi Si-nai.
Trong thời Cựu Ước, qua các tiên tri, Thiên Chúa luôn nhắc nhở cho dân phải trung thành với lời giao ước. Tuy nhiên dân riêng Chúa không mấy khi giữ lời giao ước. Họ thường bất trung, phản bội. Sau cùng Thiên Chúa làm một giao ước vĩnh cửu với nhân loại qua chính Con Một Người. Và giao ước đó được ký kết, không phải bằng máu hiến tế của chiên cừu trong Cưu Ước, nhưng bằng máu Con Thiên Chúa, đổ ra để chuộc tội nhân loại.
Trong bài trích thư thứ nhất của Thánh Phê-rô tông đồ, Thánh nhân cho thấy có sự song hàng giữa giao ước Chúa kí kết với ông No-e và giao ước Chúa thiết lập trong Bí tích Rửa tội. Theo Thánh Phê-rô thì cái việc gia đình ông Noe được cứu thoát khỏi nạn lụt đại hồng thuỷ, là cái dấu báo hiệu " cũng được cứu thoát qua nước rửa tội" Hôm nay Giáo hội muốn nhắc nhở cho ta một biến cố đã xẩy ra cho mỗi người khi còn ở tuổi măng sữa: đó là Bí Tích Rửa Tội. Bí tích Rửa tội là một biến cố vĩ đại, bất kể khi rửa tội, ta còn nhỏ bé như thế nào. Các nhà tâm lý học thường nhấn mạnh đến những gì ta có kinh nghiệm, bất kể lúc còn nhỏ tuổi thế nào đi nữa, đều có ảnh hưỏng đến đời sống hiện tại. Hoặc ta chịu phép Rửa tội khi còn ở tuổi măng sữa, hay khi đã lớn, ta phải tìm cho ra cái ý nghĩa và sống ý nghĩa đó. Bài Trích Sách Sáng Thế hôm nay ghi lại sau khi Chúa cứu gia đình ông Noe khỏi nước lụt hồng thuỷ, thì Chúa cho cái cầu vồng xuất hiện như là một biểu hiệu của lòng nhân từ hay thương xót của Chúa. Cái cầu vồng là biểu hiệu của giao ước giữa Thiên Chúa và ông No-e có nghĩa là bão táp đã qua đi và nước lụt đã rút xuống. Bí Tích Rửa tội cũng là một giao ước giữa Thiên Chúa với loài người. Trong Bí tích Rửa tội, Thiên Chúa ban tình yêu và lòng thương xót, còn người chịu phép rửa tội hứa giữ lòng trung tín, lo tròn bổn phận làm con.
Theo truyền thống cổ xưa, thì Giáo hội luôn nhấn mạnh việc rửa tội người dự tòng trong mùa chay. Ngay từ đầu, Giáo hội đòi hỏi người dự tòng phải dùng suốt mùa chay để học đạo, sửa soạn cho việc rửa tội trong đêm thánh vọng phục sinh. Ngày nay giáo hội khuyến khích ta giữ cái truyền thống tinh thần mùa chay, cái thời gian ăn năn sám hối và đền tội. Cũng vào cuối mùa chay, Giáo hội mời gọi ta ôn lại lời hứa khi chịu phép rửa tội là từ bỏ ma quỉ và tội lỗi và những lời hứa hão huyền của ma quỉ.
Giáo hội thiết lập mùa chay kéo dài 40 ngày để ghi nhớ 40 ngày Chúa Giê-su ăn chay và cầu nguyện trong sa mạc, cũng để giúp ta từ bỏ tội lỗi, cải tạo đời sống và thực thi đức tin. Để sửa soạn cho cái giao ước trên núi Si-nai, Mai sen cũng ăn chay 40 ngày... Elia, vị tiên tri vĩ đại cũng ăn chay 40 ngày trong cuộc hành trình lên núi Horeb. Gio-an tiền hô cũng ăn chay 40 ngày trước khi được gọi để sửa soạn cho việc Chúa đến bằng cách kêu gọi dân chúng chịp phép rửa thống hói. Trong đêm thánh vọng Phục sinh, ta sẽ lặp lại lời hứa khi chịu phép rửa tội. Để cho cái việc ôn lại lời hưá khi chịu phép rửa tội khỏi trở thành trống rỗng, ta cần sống tinh thần mùa chay: đó là tinh thần ăn năn sám hối.
Khi mẹ Têrêxa thành Calcutta, vị sáng lập dòng nữ thừa sai bác ái, khởi sự công cuộc phục vu: MC 1-ABC277
Khi mẹ Têrêxa thành Calcutta, vị sáng lập dòng nữ thừa sai bác ái, khởi sự công cuộc phục vụ những người hấp hối tại thành phố Calcutta bên An độ, thì vấn đề lớn nhất gặp phải đó là tìm cho ra nơi chốn để chăm sóc họ. Chính quyền địa phương chỉ có thể dành cho công việc xã hội này khu nhà trọ của khách hành hương tại đền thờ kính thần Kali, mà lúc bấy giờ đang là nơi chứa chấp bọn trộm cắp và xì ke.
Thế rồi một nguồn tin bất lợi được tung ra:
- Người đàn bà ngoại quốc này có ý đồ lôi kéo những người nghèo An độ theo Công giáo.
Trước nguồn tin này, một nhóm người đã kéo đến tòa thị chính để phản đối, còn một nhóm khác thì đến trụ sở cảnh sát để yêu cầu trục xuất người đàn bà đó.
Viên cảnh sát trưởng hứa sẽ giải quyết vụ này. Đích thân ông tới xem xét ngôi nhà. Ông thấy mẹ Têrêxa đang chăm sóc một bệnh nhân có những vết thương, vì lâu ngày không được chạy chữa, nên xông ra mùi hôi thối chịu không nổi. Thế mà vị nữ tu này vẫn nghiêng mình cặm cụi rửa ráy, lau chùi và băng bó như cho chính mình vậy.
Trở về trụ sở, ông gặp lại những người biểu tình và nói:
- Tôi hứa sẽ trục xuất người đàn bà ngoại quốc này ra khỏi khu vực đền thờ kính thần Kali, nhưng trước khi hành động, tôi chỉ xin mỗi người hãy đem theo mẹ hoặc chị em tới chăm sóc cho những người hấp hối đáng thương kia, thay thế cho người mà tôi được yêu cầu để trục xuất.
Từ câu chuyện trên, chúng ta đi vào phần kết của đoạn Tin mừng hôm nay, qua đó Chúa Giêsu kêu gọi mỗi người chúng ta:
- Hãy sám hối và tin vào Phúc Am.
Thế nhưng chúng ta phải sám hối như thế nào ?
Nói tới sám hối là chúng ta nghĩ ngay tới việc ăn năn những lầm lỗi mình đã phạm để rồi quay trở về cùng Chúa.
Tuy nhiên quay trở về cùng Chúa mà thôi chưa đủ, tâm tình sám hối còn đòi hỏi chúng ta phải quay trở về cùng anh em. Hòa giải với Chúa mà thôi chưa đủ, chúng ta còn phải hòa giải với người khác, vì tất cả chúng ta đều là anh em, con cùng một cha, sống trong cùng một gia đình, đó là cộng đồng nhân loại.
Thực vậy, trong toàn thể các tạo vật thì con người được Thiên Chúa đặc biệt chú ý đến…Bởi vì con người luôn mang trong tâm hồn mình một khát vọng sâu thẳm.
Với tư cách là thụ tạo, vì được dựng nên cho Thiên Chúa, nên con người sẽ luôn thao thức cho tới khi được an nghỉ nơi Ngài. Đằng khác, vì được dựng nên do cùng một nguồn gốc, con người không thể khước từ đồng loại của mình.
Chính vì thế mà việc sám hối đòi chúng ta vừa hòa giải với Chúa, lại vừa hòa giải với anh em. Vừa trở về cùng Chúa lại vừa trở về với anh em đồng loại. Mẹ Têrêxa thành Calcutta chăm sóc cho những người hấp hối cũng chỉ làm một công việc bình thường, đó là sống trung thực ơn sám hối toàn diện nói trên. Hãy hòa giải cùng Chúa và hòa giải cùng người khác. Hãy trở về với Chúa và hãy trở về với anh em mình. Đó chính là sứ điệp chúng ta cần phải làm ngay trong mùa chay này.
Năm nào cũng vậy, cứ vào Chúa nhật thứ nhất Mùa chay, Giáo hội cho chúng ta nghe đọc đoạn Tin Mừng kể về việc Chúa Giêsu bị cám dỗ và chiến thắng Satan. Năm A và C, đọc Tin Mừng của thánh Matthêu và thánh Luca, kể lại sự kiện này khá dài, kể rõ ba chước cám dỗ và ba lần Chúa Giêsu chiến thắng cám dỗ. Năm nay năm B, đọc Tin Mừng của thánh Marcô, kể lại rất vắn tắt, chỉ cho biết: “Thần khí thúc đẩy Chúa Giêsu vào hoang địa. Người ở đó 40 ngày, chịu Satan cám dỗ”. Tuy thánh Marcô không trực tiếp cho biết Chúa Giêsu đã chiến thắng Satan, đã xua đuổi nó, nhưng suốt sách Tin Mừng, thánh Marcô sẽ cho thấy Chúa Giêsu đi tới đâu thì Satan bị đánh bại đến đấy. Giáo hội cho chúng ta nghe đọc đoạn Tin Mừng này để mời gọi chúng ta chiêm ngắm hình ảnh Chúa Giêsu như kiểu mẫu và bảo đảm cho chúng ta trong cuộc chiến đấu với Satan và những cám dỗ của nó.
Đời người được ví như một đấu trường, ở đó con người phải luôn chiến đấu: chiến đấu với ngoại cảnh, chiến đấu với nhiều thứ, nhất là chiến đấu với chính mình. Tại sao vậy ? Bởi vì mang thân phận con người, ai ai cũng bị giằng co, xâu xé bởi hai khuynh hướng mâu thuẫn nhau: một cái kéo con người lên và một cái lôi con người xuống. Hai khuynh hướng đó đều nội tại trong con người, khiến cho nội tâm con người trở thành chiến trường, đôi khi rất cam go làm con người đau khổ.
Khuynh hướng đi lên là khuynh hướng căn bản của ý chí con người. Ai cũng muốn mình là người tốt, ai cũng muốn mình làm điều thiện, chứ không ai muốn mình xấu hay làm điều ác cả. Nhưng muốn là một chuyện, còn có làm điều tốt hay không lại là chuyện khác. Thánh Phaolô đã nói: “Tôi không hiểu nổi việc tôi làm: điều tôi muốn thì tôi không làm, nhưng điều tôi ghét thì tôi lại cứ làm”. Vì thế, muốn đi lên, con người phải cố gắng, phải dùng chính sức mạnh của mình, phải hao tổn năng lực của mình.
Còn khuynh hướng đi xuống cũng ở trong nội tâm, nhưng kể từ khi nguyên tổ phạm tội, khuynh hướng này đã được ma quỉ tăng cường làm cho mạnh lên, khiến con người muốn đi lên phải chiến đấu rất vất vả. Còn muốn đi xuống thì chẳng cần phải cố gắng gì cả, chỉ cần buông thả, không cố gắng nữa là tự động đi xuống. Chính vì thế làm thiện khó hơn làm ác rất nhiều. Và cái lực hấp dẫn mọi người làm ác hoặc không làm thiện là lực của ma quỉ.
Đúng vậy, đàng sau bối cảnh chiến trường mà con người phải chiến đấu, ẩn hiện chập chờn một nhân vật rất nguy hiểm mà Kinh thánh gọi là kẻ thù, ấy là satan. Satan là quỉ, nó là “xếp xòng” của loài quỉ. Satan hay quỉ trước kia là các thiên thần, nhưng vì làm loạn cùng Thiên Chúa nên bị tống cổ ra khỏi thiên đàng và bị đày xuống hỏa ngục. Từ ngày thất thế, Satan và bè lũ trở nên những kẻ thù nguy hại của loài người. Chúng chuyên môn áp đảo, quấy phá để làm cho người ta hư hỏng theo chúng. Chúng đã làm hư hỏng biết bao nhiêu người. Chúng đã du nhập vào trần gian đủ thứ gian tham, lừa lọc, tội ác, bất công và những lối sống lố bịch, nham nhở, nhăng nhít… Tất nhiên có người sẽ nói: có thấy Satan hay quỉ nào công khai làm những chuyện đó đâu ? Đúng thế, ngày nay chúng ta ít được chứng kiến những vụ quỉ ám nhãn tiền mà Kinh Thánh đã ghi lại. Ngày nay rất ít trường hợp Satan hiện nguyên hình trực tiếp tác oai tác quái nữa, nhưng gián tiếp điều khiển trong bóng tối. Đó là một sức mạnh vô hình luôn tác động trong tâm trí chúng ta: lôi kéo, xúi bẩy chúng ta đến chỗ hành động xấu xa, tội lỗi. Chiến thuật hay phương thế ma quỉ sử dụng là cám dỗ. Chúng không kiêng nể ai hay buông tha ai. Vì thế, không ai thoát khỏi cám dỗ của chúng.
Theo nghĩa thông thường chúng ta quen hiểu, cám dỗ là dịp phạm tội. Bị cám dỗ là khi chúng ta thấy mình hướng chiều về một điều ưa thích thuộc phạm vi cấm đoán. Chẳng hạn: một vẻ quyến rũ từ bên ngoài lôi cuốn, một sự xôn xao, rạo rực, thèm khát từ bên trong thúc đẩy; một âm mưu hay thủ đoạn bày vẽ ra trong trí khôn thúc đẩy chúng ta hành động; một sự nhắm mắt làm liều, một hành động nổi loạn của toàn thân từ chối ép mình trong trật tự… Đó là những phát hiện của cơn cám dỗ. Như vậy, bị cám dỗ, bất cứ là cám dỗ về phương diện gì, không phải là tội. Khi chúng ta bị cám dỗ thì chỉ có nghĩa là chúng ta bị thử thách thôi. Và chỉ khi nào chúng ta bị thua chước cám dỗ thì mới có tội.
Đành rằng ma quỉ cám dỗ chúng ta. Nhưng chúng chỉ là kẻ thù nguy hiểm thứ hai sau xác thịt của chúng ta: thế gian, ma quỉ và xác thịt. Đó là ba kẻ thù ghê gớm. Ma quỉ chỉ là kẻ xách động, cám dỗ, thúc đẩy, xúi giục chúng ta phạm tội, nhưng chúng có gặp được sự đồng tình đồng ý của chúng ta hay không ? Tức là chúng ta có chấp nhận và chiều theo chước cám dỗ hay không ? Nói khác đi, ma quỉ chỉ có thể cám dỗ được chúng ta khi chúng ta có nhu cầu, ham thích, đam mê đối với những thực tại trần gian. Chúng ta có làm chủ được những nhu cầu thể chất ấy chúng ta mới dễ dàng thắng lướt được những cám dỗ, và không để cho khuynh hướng xấu làm chủ mình. Từ ngày có trí khôn cho đến giờ, ai trong chúng ta cũng đều có kinh nghiệm về việc cám dỗ. Chúng ta đã bị cám dỗ nhiều lần. Có lần chúng ta đã vượt qua được, và nhiều lần đã bị vấp ngã. Đó chính là thân phận của con người yếu hèn và bất toàn. Không bao giờ vấp ngã, đó là chuyện khác thường, đặc biệt, vô cùng tạ ơn Chúa. Còn hay bị vấp ngã, đó là chuyện bình thường. Và điều quan trọng là chúng ta phải ăn năn sám hối ngay.
Janet Frame là một tiểu thuyết gia người New Zealand. Trong suốt những năm đầu đời, bà đã phải chịu đựng những chứng bệnh về tâm lý, và vừa mới thoát khỏi cảnh bị ép buộc phải phẫu thuật thùy não. Cuối cùng, bà vào một bệnh viện ở Anh để điều trị. Tại đó, bà may mắn gặp được một bác sĩ rất hiểu biết, đã giúp đỡ bà phục hồi. Bằng cách nào vị bác sĩ đó khác hẳn với nhiều bác sĩ khác mà bà đã từng gặp ? Bà nói:
“Tôi rất dễ chịu vì biết rằng bác sĩ của tôi là một người không e ngại thừa nhận và bày tỏ tư tưởng kỳ lạ rằng nói cho cùng, ông ấy cũng là con người, và ông không thể làm gì được hơn, và khi giả vờ như mình là thần thánh, thì cũng không thể thay thế được điều đó.
Trong bệnh viện đó, việc quản lý bao gồm những vị bác sĩ mà chính họ cũng bị cản trở do không đủ tư cách pháp lý. Những bác sĩ này có thể dễ dàng liên hệ với các bệnh nhân của họ”.
Chúng ta không thể học hỏi được lòng thương xót, khi không biết thế nào là đau khổ. Chúng ta không thực sự hiểu được lòng thương xót là gì, hoặc không thể an ủi một người nào đó đang chịu đau khổ, trừ phi chúng ta đã từng đau khổ. Chúng ta không thể lau khô những giọt nước mắt của người khác, trừ phi chúng ta đã từng khóc lóc. Chúng ta không thể giúp đỡ những người lầm đường lạc lối tìm được con đường của họ, trừ phi chúng ta đã từng bước đi trong tăm tối. Khi đã từng chịu đau khổ, chúng ta mới có thể trở thành một con người mở đường cho người khác.
Trong Tin Mừng, chúng ta nhận thấy Đức Giêsu đã bị cám dỗ. Bức thư gửi tín hữu Do thái nói rằng Đức Giêsu đã trở nên “hoàn toàn giống như anh em Người về mọi phương diện”. Nơi Người, chúng ta có một vị thượng tế có thể cùng với chúng ta cảm nhận được sự yếu đuối của chúng ta; bởi vì Người đã từng bị cám dỗ bằng mọi cách giống như chúng ta, mặc dù Người không phạm tội. Đức Giêsu có thể đồng hóa với chúng ta. Người giống như chúng ta trong tất cả mọi sự và mọi cách, ngoại trừ tội lỗi. Người đã bị cám dỗ giống như chúng ta. Người không được miễn khỏi bị khổ sở, đau đớn, thất vọng… Người đã nếm thử thành công, thất bại, và cả cái chết. Người không khước từ bất cứ niềm vui nào của chúng ta, Người chỉ khước từ tội lỗi mà thôi. Đây là mầu nhiệm sâu xa nhất về tình yêu của Thiên Chúa. Đức Giêsu hoàn toàn là con người, nhưng điều đó không có nghĩa là Người chỉ là người mà thôi. Sự kiện Người không phạm tội không có ý nói rằng Người thiếu bất cứ tính cách nào của nhân loại. Tội lỗi không phải là một yếu tố thuộc về bản chất con người. Trái lại. Tội lỗi là sự sa ngã nơi bản tính nhân loại. Ngoài ra, Người còn chia sẻ sự yếu đuối và chước cám dỗ của chúng ta nữa. Bởi vì chính Người đã từng bị cám dỗ, nên Người thấu hiểu chúng ta, và có thể giúp đỡ chúng ta. Do đó, chúng ta có thể tin tưởng đến gần Người, trong sự nhận biết rằng chúng ta sẽ được Người thương xót, và được đón nhận ân sủng trong những lúc chúng ta cần.
Những côn trùng và ruồi bị hương thơm của chất ngọt quyến rũ. Nhiều lần, chúng phát hiện rằng theo sau hương thơm của chất ngọt, có thể dẫn chúng đến một cuộc sống bị giam hãm hoặc tệ hại hơn. Do không thể kháng cự lại hương thơm, chúng bò vào bên trong một bông hoa, chỉ để đắm mình trong phấn hoa, để rồi chúng không thể trở ra được nữa.
Có thể bạn nghĩ rằng điều này không bao giờ xảy ra với con người chúng ta. Chúng ta quá tinh khôn để không bị sa ngã vào điều đó. Sự kiện đáng buồn là chúng ta lại vẫn cho phép điều đó xảy ra. Giống như những con ong, chúng ta cũng bị hương thơm của chất ngọt quyến rũ.
Ý nghĩa phổ biến của chước cám dỗ là lôi kéo con người làm điều sai trái. Khi nghĩ đến chước cám dỗ, ngay tức khắc chúng ta nghĩ đến những điều xấu xa. Tuy nhiên, không chỉ có sự dữ mới có thể đưa chúng ta đi lạc đường. Những việc tốt đẹp vẫn có thể cám dỗ chúng ta một cách đầy hiệu quả. Trên thực tế, tất cả những chước cám dỗ đều đến dưới chiêu bài là việc tốt đẹp. Và sức mạnh của một chước cám dỗ tỉ lệ với sức quyến rũ của mục đích.
Không phải chỉ khi nào đường đi khó khăn và rải đầy chướng ngại vật, chúng ta mới không tiếp cận được mục đích, nhưng khi đường đi dễ dàng và trải đầy những nét quyến rũ, chúng ta cũng vẫn bị như vậy. Trong trường hợp thứ hai, chúng ta bị cám dỗ coi con đường đó như trò đùa. Chúng ta tự cho phép mình đi sai đường, sao cho trước khi nhận ra điều đó, chúng ta đã quên mất mục đích, và lãng phí sức mạnh của mình. Những vinh hoa trần thế làm mất đi sự quyến rũ của hạnh phúc thiên đàng. Trong Tin Mừng, không thiếu những ví dụ về điều này.
Một dịp kia, Đức Giêsu kêu gọi một người giàu có trở thành môn đệ của Người, nhưng người đó đã từ chối. Không phải sự dữ đã làm cho anh ta từ chối – anh ta không làm điều gì xấu xa cả. Nhưng anh ta từ chối chỉ vì một điều gì đó tốt đẹp – sự giàu có.
Khi Đức Giêsu đi vào nhà của Marta và Maria, Marta quá bận rộn, nên không thể lắng nghe Người nói được. Không phải do điều gì đó xấu xa đã làm cho bà không nghe được lời Người, mà là một việc làm tốt đẹp, thậm chí đáng khen nữa – những công việc bày tỏ lòng hiếu khách. Đức Giêsu kể một câu chuyện về những người khách từ chối lời mời đến dự tiệc. Khi từ chối, họ không hành động do những động cơ xấu xa, nhưng do những động cơ tốt đẹp. Người thì muốn đi thăm mảnh đất mà họ mới tậu được. Người khác lại muốn thử con bò mới mua. Người thứ ba thì vừa mới cưới vợ. Tuy nhiên, mặc dù những nguyên nhân của họ đều tốt hảo cả, thì hậu quả vẫn như thể họ là những người tồi tệ – họ đã để cho bữa tiệc trôi qua.
Trong dụ ngôn về người gieo hạt, Đức Giêsu nói rằng một số hạt bị chết ngạt do gai góc. Những “bụi gai” này bao gồm cái gì vậy? “Những lo lắng và quan tâm đến thế gian này, và sự quyến rũ của giàu sang”. Một lần nữa, những điều này không phải tự chúng xấu xa. Từ tất cả những điều này, chúng ta phải suy ra điều gì? Đó là chúng ta có thể có nhiều điều đáng e sợ từ việc tốt cũng như việc xấu. Sau hết, khi nhận thấy một điều nào đó rõ ràng là xấu, thì chúng ta phải cự tuyệt nhiều hơn là bị điều đó lôi cuốn. Do đó, điều này đặt ra nhiều nguy hiểm hơn. “Khi dát vàng vào đôi cánh chim, thì nó sẽ không bao giờ bay được”. Những điều cám dỗ chúng ta từ bỏ mục đích của mình không phải lúc nào cũng luôn luôn xấu xa. Thông thường, đó lại là điều tốt đẹp. Vì thế, thật khó mà kháng cự lại được. Những sự chọn lựa đau thương nhất thường ở giữa điều tốt và điều xấu. Quỉ dữ không xuất hiện giống như một nhân vật đáng ghê tởm. Nhưng nó xuất hiện như một nhân vật hấp dẫn, đáng mến, dễ thương, thậm chí là một người bạn nữa. Nó xuất hiện để đem lại ý thích tốt đẹp nhất trong tâm hồn bạn – như khi nó dâng bánh và tất cả các nước trên thế giới cho Đức Giêsu. Chúng ta cần có sự khôn ngoan và sức mạnh, để có thể kháng cự lại những chước cám dỗ, đặc biệt đối với những cám dỗ đến dưới chiêu bài tốt đẹp.
Lần kia, một vị vua đang thả bộ trên những con đường của thành phố thủ đô, thì có một người ăn xin đến, anh ta liền hỏi xin vị vua chút ít tiền. Vị vua không hề cho người đó một đồng nào cả. Thay vào đó, vua mời anh ta đến lâu đài thăm viếng ông. Người ăn xin nhận lời mời của nhà vua.
Đến ngày hẹn, người ăn xin tìm đường đi đến cung điện, và được đưa đến gặp nhà vua, anh ta bỗng nhận ra quần áo rách rưới của mình, và cảm thấy xấu hổ. Đây là một biểu tượng hùng hồn về tình trạng nghèo khổ trong cuộc sống của anh.
Vốn là một loại người đặc biệt, nhà vua đón tiếp anh ta một cách nồng nàn, tỏ lòng thương xót anh, và ban cho anh ta một bộ quần áo mới, cùng với những thứ khác. Tuy nhiên, vài ngày sau, người ăn xin vẫn lê lết trên đường phố xin ăn trong bộ quần áo rách nát của anh ta.
Tại sao anh ta lại bỏ bộ quần áo mới? Bởi vì anh biết rằng khi mặc bộ quần áo đó, có nghĩa là anh phải sống một cuộc sống mới. Điều đó có nghĩa là anh phải từ bỏ cuộc sống của một người ăn xin. Nhưng anh chưa được chuẩn bị để làm như vậy. Không phải là cuộc sống mới không hấp dẫn đối với anh. Nó rất hấp dẫn. Chỉ vì anh biết rằng một sự thay đổi trong cuộc sống sẽ cần phải từ từ, gây đau xót và không chắc chắn. Nói cách khác, anh quá quen thuộc với thói quen cũ, đến nỗi không thay đổi được.
Thói quen đóng một vai trò lớn trong cuộc sống của chúng ta. Người ta nói rằng chúng ta sống nửa sau cuộc đời mình, tùy thuộc vào những thói quen đã có từ nửa đầu cuộc đời mình. Điều đó sẽ đem lại sự thoải mái cho người nào có những thói quen xấu.
Mùa chay đụng chạm vào một góc cạnh nào đó trong tâm hồn của tất cả chúng ta. Hình ảnh Đức Giêsu ăn chay và cầu nguyện trong sa mạc gây xúc động cho chúng ta. Nhưng cũng bắt buộc chúng ta phải nhìn vào cuộc sống của mình. Mùa chay thách đố chúng ta cải thiện con người mình. Nhưng những nỗ lực của chúng ta trong việc đổi mới thường không đủ sâu xa. Nếu muốn mặc một cái áo mới, thì chúng ta phải vứt bỏ cái áo cũ. Việc mặc cái áo mới sẽ lôi kéo theo một lối sống mới. Nếu mong muốn thay đổi những khía cạnh bên ngoài cuộc sống, thì trước hết, chúng ta phải thay đổi những thái độ tư tưởng bên trong của chúng ta. Sự thay đổi đòi hỏi chúng ta phải lấy những thói quen mới thay thế vào những thói quen cũ. Điều này mời gọi chúng ta phải biết làm chủ bản thân, và tự bắt mình phải thực hiện những gì cần thiết. Trước hết, thông qua sức mạnh của lời cầu nguyện, chúng ta có thể hoàn tất được sự thay đổi tâm hồn theo lời mời gọi của mùa chay. Mặc dù sự thống hối và lời cầu nguyện luôn luôn phù hợp, nhưng những yếu tố đó lại càng đặc biệt phù hợp trong mùa chay. Đây là thời gian của ân sủng. Mùa chay là một cửa ngõ mở ra một cơ hội lớn cho mọi người. Đó là “Mùa xuân thánh thiện” của Giáo hội. Trong suốt mùa chay, những người dự tòng được chuẩn bị nhận lãnh phép Rửa tội, để được tái sinh trong Đức Kitô. Đây là một thời kỳ của sám hối và cố gắng. Nhưng cũng là thời kỳ của niềm vui lớn lao, tương tự như mùa xuân vậy. Trong khi chúng ta nỗ lực tiến tới Mùa Phục Sinh, thì mặt trời càng ngày càng tươi sáng và ấm áp hơn. Vậy chúng ta phải làm gì ? Nói tóm lại, chúng ta phải quay trở về với sức mạnh của tình yêu. Sống tử tế, hành động theo lẽ phải, và bước đi một cách khiêm tốn cùng với Thiên Chúa. Nguyện xin Thiên Chúa giúp đỡ chúng ta dẹp bỏ được những mảnh rách của tội lỗi, để Người có thể mặc cho chúng ta chiếc áo mới của sự sống.
Đời sống người Ki-tô chúng ta, là một cuộc sống liên tục noi gương Chúa Ki-tô, như thế mới xứng danh là Ki-tô hữu. Và để noi gương Chúa Ki-tô, Chúng ta hãy học theo Ngài trong những trang Tin Mừng. Có người sẽ nói, Chúa dạy nhiều quá, làm sao tôi theo cho hết được. Trong phạm vi một bài viết nhỏ này, xin được tóm tắt những điều Chúa dạy ta phải làm vào ba việc mà ai trong chúng ta cũng có thể làm được, giữ được, đó là Cầu nguyện – Chay tịnh và Chia sẻ. Tóm lại là ba chữ C cho dễ nhớ.
1. Cầu nguyện:
Cầu nguyện là một việc làm rất đẹp ý Chúa, mà ai ai cũng có thể làm được, ở đâu ta cũng có thể cầu nguyện được, chính vì thế mà Chúa Giê-su đã dạy: Chúng con hãy cầu nguyện luôn kẻo sa chước cám dỗ ( Lc 22, 40 ). Mà không những Chúa chỉ dạy ta cầu nguyện, mà Chúa còn làm gương cầu nguyện nữa, nhiều chỗ trong Tin Mừng đã nói rõ ( Lc 22, 42; Ga 11, 41 – 42; Ga 17, 1 – 26 ). Còn rất nhiều đoạn khác trong Tin Mừng nói về việc Chúa Giê-su cầu nguyện... và đặc biệt nhất là Chúa dạy chúng ta cầu nguyện bằng Kinh Lạy Cha ( Mt 6, 9 – 13 ).
Thế cầu nguyện là gì ? Cầu nguyện là tâm tình với Chúa, thưa truyện với Chúa bằng tâm tư và ngôn ngữ của chính ta, như con cái thỏ thẻ với cha mẹ những tình cảm yêu mến, những nhu cầu xin Chúa thương ban, hoặc kể cho Chúa nghe những tâm sự vui buồn, lòng biết ơn v.v... Có những khi ta vui quá, hay buồn quá tự lòng ta không biết nói gì với Chúa, hoặc khi có đông người muốn cùng có chung một lời cầu nguyện thì Giáo Hội mới lập nên những lời kinh chung giúp chúng ta cùng nhau cầu nguyện. Do đó, cầu nguyện không phải chỉ là đọc kinh, đọc những công thức một cách máy móc, còn lòng trí thì để vào cái chuyện đâu đâu, với kinh nguyện thì miệng ta đọc, lòng ta phải kết hợp với lời kinh để suy gẫm với Chúa với Đức Mẹ, các thánh….
Cầu nguyện đẹp ý Chúa nhất là trong mọi công việc hàng ngày, ta hãy có tâm lòng cùng làm với Chúa, và làm vì yêu mến Chúa và phục vụ tha nhân. Qua đó những việc ta làm, những lời ta nói luôn luôn hướng về Chúa và cho Chúa, cho anh em... biến những lời nói việc làm của ta luôn thành những việc lành, việc thiện như thánh nữ Têrêsa Hài Đồng nhặt một cộng rác, khâu một mũi kim cũng làm vì mến Chúa. Chúa muốn ta cầu nguyện liên tục là như vậy, chứ Chúa không bảo ta đọc kinh liên tục để khỏi sa chước cám dỗ.
Vì thế, nhiều khi chúng ta bỏ qua bao nhiêu dịp để cầu nguyện, để cùng làm, cùng vui buồn với Chúa. Gặp lúc con kiến cắn vào chân ta, ta cau có bực bội nghiến răng lại lấy tay giết con kiến đó cho bõ ghét, thay vì ta nói với Chúa, Chúa ôi, Chúa dựng nên con kiến làm gì để nó cắn con đau vậy... Đó cũng là cầu nguyện đấy, ta cùng thưa chuyện với Chúa trong mọi nơi mọi lúc.
2. Chay tịnh:
Nói đến chay tịnh ta liên tưởng ngay đến ăn chay, cữ chay... Ngoài ăn chay ra ta còn nhiều cách phải giữ chay tịnh nếu muốn mong được cứu rỗi. Chúa Giê-su làm gương chay tịnh cho ta bằng cách Chúa vào vườn Ghết-sê-ma-ni, ăn chay 40 đêm ngày. Chúa còn dạy ta giữ chay tịnh bằng nhiều cách thức khác nhau, như Chúa nói: Ai nhìn xem người nữ bằng con mắt trái thì đã phạm tội ngoại tình trong lòng rồi ( Mt 5, 27 ) đó là chay tịnh đối với con mắt, mình cứ thả lỏng cho con mắt muốn nhìn ngó đâu thì cứ việc thoải mái, thì tội dâm dục sẽ cứ qua con mắt mà đi ra vào linh hồn ta. Rồi miệng lưỡi ta cũng vậy, ta cũng phải giữ chay tịnh cho nó, gặp đâu nói đấy, nói những lời độc địa gây chia rẽ, nói hành nói xấu anh em thì đúng là những gì từ cái miệng lưỡi xấu xa, những lời nói độc địa đó làm cho con người ra ô uế ( Mt 15, 10 ).
Để giữ chay tịnh được như ý Chúa, ta phải tự nghiêm khắc với bản thân mình, phải giữ mình, không được sống buông thả theo bản năng tự nhiên, mà phải hãm mình theo lời Chúa dạy: “Ai muốn theo Ta hãy bỏ mình, vác thánh giá hàng ngày mà theo Ta” ( Lc 14, 27 ).
Trong một xứ đạo kia, Cha Sở thông báo là trong ngày chay không ai được xem phim ảnh gì cả, đó cũng là một cách giữ chay, rồi giữ đôi tai không nghe những câu chuyện tục tĩu bậy bạ, những điều chay tịnh này chúng ta phải cố gắng kiêng giữ, không xem, không đọc sách báo xấu, không bước chân vào các quán bia ôm, cà phê ôm, không ăn uống quá độ, không bạn bè với người xấu, đó là những điều Chúa bắt ta phải giữ gìn, đừng để những thói hư tật hấu đó làm hỏng linh hồn ta, đó là cách ta phải giữ chay tịnh hàng ngày, không phải chỉ đến Mùa Chay mới phải giữ, mà là người theo Chúa Ki-tô phải có cách sống thánh thiện như Chúa là vậy.
3. Chia sẻ:
Đời sống của chúng ta không phải là đời sống cá thể mà là đời sống tập thể, chúng ta vó bổn phận phải yêu thương và quan tâm đến những người chung quanh. Yêu thương và quan tâm bằng cách chia sẻ những gì ta đang có với những người chưa có. Cái điều mà ai ai cũng có thể chia sẻ cho nhau, đó là năng cầu nguyện cho nhau, dâng lễ, rước lễ cầu nguyện cho nhau, nhất là cho người ở kế bên ta, ta hay quên lắm, thấy họ vẫn mạnh khỏe, vẫn cười nói, mà biết đâu chính họ cũng đang có nhu cầu cần ta cầu nguyện cho đó.
Như trên đây đã nói, cầu nguyện là việc rất đẹp lòng Chúa và ai ai cũng có thể làm được, ta hãy cầu nguyện cho nhau, bao nhiêu người được mạnh khỏe, hay chính bản thân ta được thế này cũng chính là do ai đó đã cầu nguyện cho ta. Nhà hàng xóm của ta, anh em ta đang gặp khó khăn, nhất là về tinh thần, ta hãy cầu nguyện cho họ và tìm cách giúp họ những gì theo khả năng ta.
Việc ăn chay là tự ta bớt xén phần ăn uống tiêu xài để dư ra được chút ít gì về vật chất. Chúa muốn những phần ta dành ra đó để giúp đỡ người khác đang thiếu thốn hơn. Có những cách ta có thể chia sẻ được mà ta không nhận ra. Thí dụ, hôm nay buổi sáng ta đi dự một thánh lễ đủ rồi, nhưng còn giờ buổi chiều ta có thể dự thêm một thánh lễ nữa, với ý đi thay cho ai đó hôm nay vì công việc vì bổn phận khác mà không thể đi dự lễ được. Tốt lắm, ta chia sẻ việc lành cho nhau, ta chia sẻ ơn Chúa cho nhau. Rồi những khi gặp nhau, ta chia sẻ cho nhau những lời thăm hỏi, những kinh nghiệm sống, những tin tức cần thiết cho nhau, đó là điều rất đẹp lòng Chúa và làm phong phú đời sống của chúng ta và của những người đang sống quanh ta…
Về vật chất cũng vậy, ta không thể nuôi nổi ai hay giúp ai được chi nhiều, nhưng Chúa sẽ dùng những cái ít ỏi của ta mà làm nên những việc kỳ lạ mà ta không tưởng tượng được. Ta còn nhớ Chúa không tự nhiên làm phép lạ biến đá thành bánh để nuôi dân khi họ đến với Chúa quá đông, nhưng Chúa lại dùng năm cái bánh và hai con cá của một em bé, phép lạ của Chúa thực hiện do lòng quảng đại, do sự chia sẻ thành tâm của một em bé.
Ngày nay, Chúa cũng không biến gạch đá để nuôi một gia đình nghèo ở đâu đó, nhưng Chúa dùng 20 hay 50 đồng bạc bé nhỏ của ta giúp họ làm vốn, từ đó Chúa làm thành, Chúa nhân ra những đồng tiền lớn hơn giúp họ tự xoay sở được... Sự chia sẻ của ta quan trọng chính là ở tấm lòng yêu thương quảng đại, chứ không phải quan trọng ở số lượng, ở giá trị tờ giấy bạc ta trao tặng, Thiên Chúa sẽ biến những đồng tiền bé nhỏ của ta thành cuộc sống của người khác mà ta sẽ không ngờ.
Lạy Chúa, Mùa Chay Thánh năm nay, là Mùa Chay thứ bao nhiêu đã đi qua đời con, mà chưa Mùa Chay nào con sống được trọn vẹn ý nghĩa của Mùa Chay như lòng Chúa mong muốn. Xin cho Mùa Chay này, con nhận ra rõ ràng hơn ý Chúa đang chờ đợi con, ý Chúa đang muốn con thực hiện trong Mùa Chay này là CẦU NGUYỆN, là CHAY TỊNH, là CHIA SẺ với anh chị em con những gì mà Chúa đã trao phó cho con, ước chi Mùa Chay năm 2002 này giúp con lớn hơn trên con đường yêu mến Chúa, và cũng được lớn hơn trên con đường phục vụ tha nhân. Amen.
PHẠM VĂN LƯỢNG, Huynh Đoàn Ki-tô, Người Bệnh và Khuyết Tật
Cám dỗ là một điều cần thiết trong cuộc sống để chúng ta có thể chứng tỏ tình yêu của mình đối với Thiên Chúa. Thật vậy, làm sao ta có thể biết tình yêu của ta đối với Thiên Chúa và tha nhân, tinh thần siêu thoát, lòng đạo đức của ta cao hay thấp và ở mức độ nào, nếu ta không được thử thách? Tương tự như nếu không dùng lửa hay a-xít để thử, làm sao ta có thể biết được những đồ trang sức của ta là vàng thật hay vàng giả, là nguyên chất hay bị pha tạp? và nếu bị pha tạp thì pha tạp ở mức độ nào? Để biết rõ một người trước khi dùng người đó, nhất là vào những chức vụ quan trọng, giám đốc nhân sự của các công ty thường thử tay nghề, thử lương tâm, thử bản lãnh, thử mức độ đáng tín nhiệm của người đó bằng nhiều phương cách khác nhau. Ông có thể dàn dựng khéo léo những cơn cám dỗ. Nhờ những thử thách đó, chẳng những viên giám đốc công ty biết rõ người mình muốn tuyển chọn, mà chính bản thân người được thử thách ấy cũng biết rõ tài đức của mình hơn. Những người đã qua được thử thách một cách thành công chắc chắn sẽ cảm thấy tự tin hơn và dễ đạt được thành quả tối ưu trong công việc của mình. Như vậy, thiết tưởng việc thử thách để biết bản lãnh về tài và đức của mình hay của người là một việc cần thiết và hết sức dễ hiểu.
Quan niệm như thế, ta thấy việc «Thần Khí đẩy Đức Giê-su vào hoang địa» để «chịu Xa-tan cám dỗ» trong «bốn mươi ngày» trước khi Ngài khai mạc công việc rao giảng Tin Mừng, là một việc dường như tất yếu phải có. Qua thử thách đó, Đức Giê-su có dịp tỏ ra cho Thiên Chúa và mọi người thấy bản lãnh của Ngài để có thể đảm trách công việc loan báo Tin Mừng và cứu chuộc nhân loại.
2. Thử thách và cám dỗ rất cần thiết trong đời sống chúng ta Trong mùa Chay, Giáo Hội mời gọi chúng ta ý thức về tình trạng yếu kém, tội lỗi, đầy khiếm khuyết trong con người hiện tại hay «con người cũ» – vốn «bị tội lỗi thống trị» (Rm 6,6) – của chúng ta. Từ đó, ta mới quyết tâm «cởi bỏ con người cũ với nếp sống xưa» (Ep 4,22; x. Cl 3,9) để «mặc lấy con người mới, là con người đã được sáng tạo theo hình ảnh Thiên Chúa hầu thật sự sống công chính và thánh thiện» (Ep 4,24).
Nhiều khi chúng ta ý thức và tự xưng rằng mình tội lỗi, dù rất thật lòng, nhưng ý thức về tình trạng tội lỗi ấy nhiều khi hết sức mơ hồ. Chúng ta không biết mình tội lỗi thế nào, ở mức độ nào, tội lỗi ở chỗ nào… Chính vì thế, chúng ta không biết đường nào mà sửa mình, để rồi cuối cùng, chúng ta chẳng sửa đổi gì cả, nghĩa là «mèo vẫn hoàn mèo». May thay, nhờ có những cám dỗ xảy đến trong đời sống mà ta biết được mình tội lỗi thế nào, ở mức độ nào.
Cũng có nhiều khi ta tưởng mình đạo đức, thánh thiện, vì ta cảm thấy mình rất ít khi lỗi luật của Chúa hay của Giáo Hội. Ta có cảm tưởng ta rất tốt với bạn bè, với những người chung quanh ta, vì ta thấy mình cư xử rất lịch thiệp với họ, không hề đụng chạm tới quyền lợi họ, hay không hề cư xử bất công với họ… Ta cũng giống như Phê-rô và các tông đồ xưa, nghĩ mình là người luôn luôn trung thành với Đức Giê-su bất kỳ trong hoàn cảnh nào: «Dầu có phải chết với Thầy, con cũng không chối Thầy» (Mt 26,35). Khi nói như thế, các ông rất thành thật, không một chút dối trá. Nhưng các ông không thể ngờ được phản ứng của các ông sau này khi Đức Giê-su bị bắt: «Các môn đệ bỏ Người mà chạy trốn hết» (Mt 26,56), còn Phê-rô, người tỏ ra sẵn sàng sống chết với Thầy mình nhất thì «gà chưa kịp gáy ông đã chối Thầy tới ba lần» (Mt 26,75).
Nhiều khi thứ đạo đức hay trong sạch của ta tương tự như độ trong của một ly nước múc từ dưới bùn lên, nhưng đã được để lắng trong nhiều ngày. Phần trên của ly nước cũng trong vắt không kém gì một ly nước suối. Nhưng khi quậy lên thì nước trong ly đục ngầu đang khi ly nước suối có quậy đến đâu cũng vẫn tiếp tục trong vắt. Nếu không quậy lên, người ta có cảm tưởng nước ở trong cả hai ly tốt như nhau. Nếu không quậy lên, làm sao biết được ly nào là trong thật sự? Cũng vậy, nếu không có cám dỗ, làm sao biết được ai đạo đức sâu xa, ai đạo đức chỉ ở bề mặt? 3. Chỉ biết mình đạo đức hay không qua những cám dỗ thử thách
Nguyễn Công Trứ viết: «Ví phỏng đường đời bằng phẳng cả, anh hùng hào kiệt có hơn ai». Thật vậy, nếu cuộc đời của mọi người đều an bình, thuận buồm xuôi gió cả, thì người có bản lãnh sẽ hành xử chẳng khác gì người không bản lãnh. Nếu các đồ vàng bạc không được thử bằng lửa hay a-xít thì chẳng sao phân biệt được vàng thật hay vàng giả. Cũng vậy, chính trong cơn hoạn nạn ta mới biết được ai là bạn tốt, bạn thật của ta: «Friend in need, friend indeed» (Bạn bè trong cơn hoạn nạn mới là bạn thật). Tương tự, chỉ khi gặp những biến cố, những hoàn cảnh khó khăn, ta mới biết được ta có đạo đức hay không. Muốn biết đạo đức của ta ở mức độ nào, ta cần phải tự xét xem phản ứng của ta thế nào…
– khi quyền lợi của ta bị va chạm một cách bất công: lúc đó ta nổi sùng lên và chửi rủa loạn xạ? hay ta bình tĩnh xét xem nguyên nhân tại đâu, suy nghĩ xem có thể giải quyết cách nào cho đẹp nhất, khôn ngoan nhất, bác ái nhất?
– khi có một quyền lợi nào đó không thể phân chia xảy đến giữa ta và người bạn của ta: lúc đó ta quyết dành quyền lợi ấy về cho mình? hay biết nhường cho bạn? Epictète đưa ra hình ảnh hai con chó có vẻ quấn quít và yêu thương nhau lắm. Nhưng khi có ai quăng cho chúng một cái xương, thì chúng quay ra cắn nhau sứt đầu chảy máu. Như vậy có thật là chúng yêu thương nhau không? Làm sao biết được chúng có yêu thương nhau thật sự không nếu không có miếng xương để thử?
– khi đứng trước một người gặp nguy khốn đang cần cứu giúp, nhưng nếu cứu giúp thì ta sẽ phải hy sinh rất nhiều: lúc đó ta sẽ cứu giúp người ấy bất chấp phải hy sinh? hay sẽ nhường việc cứu giúp ấy cho người khác?
– khi đứng trước những bất công trước mắt mà việc lên tiếng của ta có thể chặn đứng hay giảm bớt phần nào, nhưng nếu lên tiếng thì ta sẽ bị sách nhiễu, công việc của ta sẽ bị cản trở: lúc đó ta sẽ coi sự đau khổ của đồng loại quan trọng hơn sự thoải mái cá nhân ta? hay ngược lại?
– khi mà nồi cơm của ta và gia đình ta bị đe dọa nếu ta làm theo lương tâm, và làm theo lương tâm sẽ cứu được biết bao nồi cơm của những gia đình khác: lúc đó ta sẽ coi những nồi cơm của vô số gia đình kia quan trọng hơn nồi cơm của gia đình mình? hay ngược lại?
– khi có hai người giàu và nghèo đến với ta một lúc, người giàu đem lại nhiều lợi lộc cho ta, còn người nghèo đến để nhờ ta một việc khá khó khăn: lúc đó ta sẽ đối xử với hai người một cách niềm nở như nhau? hay ta sẽ đối xử một cách phân biệt hết sức rõ rệt?
– v.v…
Rất nhiều người tưởng mình tốt lành thánh thiện chỉ vì thấy mình chưa hề phạm một lỗi nào quá đáng, rồi dựa trên sự vô tội của mình họ chê bai người khác đã phạm lỗi này tội kia. Thật ra họ chỉ là người chưa phạm tội vì chưa phải ở trong những hoàn cảnh khó khăn, nhiều cám dỗ, chứ không phải họ là những người khó có thể phạm tội. Rất có thể khi gặp những hoàn cảnh khó khăn, những cơn thử thách, họ còn phạm tội nặng nề hơn những người đã từng bị họ chê trách, mặc dù hoàn cảnh khó khăn hay sự thử thách của họ chẳng nặng nề bằng những người kia. Sự thánh thiện đạo đức phải dựa trên khả năng không phạm tội khi bị cám dỗ, chứ không chỉ đơn thuần dựa trên tình trạng vô tội trong hiện tại chỉ vì chưa gặp cám dỗ.
Nhiều người tự hào khoe mình bản lãnh lắm, hoặc được mọi người coi là đã tiến rất xa trên con đường nhân đức chỉ vì tu hành đã lâu năm, hay vì được nắm giữ những chức vụ quan trọng trong Giáo Hội, v.v… Nhưng khi gặp những thách đố, khi phải đối đầu với những cám dỗ chưa từng gặp, họ mới nhận ra bản lãnh của mình còn non kém, hay đường nhân đức của mình mới chỉ ở giai đoạn đầu.
Như đã nói trên, cám dỗ và thử thách rất cần thiết cho việc nên thánh của ta. Tuy nhiên, không phải vì thế mà ta nên tự tìm cho mình những cám dỗ. Trái lại, sự khôn ngoan đòi buộc ta phải tránh xa các dịp tội, những điều kiện hay cơ hội khiến ta có thể phạm tội. Câu «dĩ đào vi thượng sách» là một phương cách rất hay trong việc tu đức hay nên thánh. Và cũng nên nhớ lời khuyên của Phao-lô: «Ai tưởng mình đứng vững, hãy coi chừng kẻo ngã» (1Cr 10,12). Nhưng khi những cám dỗ tình cờ xảy đến ngoài ý muốn của ta, ta nên sẵn sàng đón nhận, và hãy chiến đấu một cách dũng cảm, quảng đại. Rồi dù thắng hay bại, ta cũng hãy coi chúng như những hồng ân Chúa ban để giúp ta hiểu rõ mình hơn, khiêm nhường hơn, giúp ta xác định đúng hơn mình đang ở vị trí nào trên con đường nên thánh.
Piri Thomas có viết một tác phẩm nhan đề “Hãy xuống những con đường tồi tàn này” (Down These Mean Streets). Tác phẩm mô tả việc ông cải tà qui chánh từ một người bị kết án tù, một người nghiện ma tuý, và cố tình giết người, rồi trở thành một Kitô hữu gương mẫu.
Một đêm kia, Piri đang nằm trên giường trong phòng giam của mình. Đột nhiên, anh nghĩ tới tình trạng hỗn loạn mà anh đã gây ra trong đời anh. Anh cảm thấy có một ước muốn mãnh liệt là cầu nguyện. Nhưng anh đang nằm cùng giường với một tù nhân khác mà người ta gọi là “thằng ròm”. Vì thế anh chờ đợi. Sau khi đoán chắc rằng “thằng ròm” đã ngủ, anh leo ra khỏi giường và quì xuống nền bê tông lạnh ngắt để cầu nguyện. Anh kể lại: “Tôi bầy tỏ với Chúa những gì có trong trái tim tôi… Tôi nói với Ngài những lời mộc mạc… chứ không phải những lời hoa mỹ… Tôi nói với Ngài những điều tôi muốn, những thiếu thốn của tôi, những hy vọng và thất vọng của tôi… Tôi cảm thấy dường như tôi có thể khóc được… Đó là một điều mà bao nhiêu năm nay tôi không thể làm”. Sau khi Piri cầu nguyện xong, một tiếng nói nho nhỏ đáp: “Amen”. Đó là tiếng của “thằng ròm”. Piri nói: “Thế là hắn nằm sấp xuống, đầu úp trên đôi tay khoanh lại, còn tôi vẫn quì yên lặng. Một lúc thật lâu không ai nói với ai. Rồi “Thằng ròm” nói nhỏ: “Tôi cũng tin Chúa!”. Hai người bạn trẻ nói chuyện với nhau một lúc lâu. Rồi Piri leo lên giường ngủ. Anh nói: “chúc Chico ngủ ngon nhé”. Tôi nghĩ rằng Thiên Chúa luôn luôn ở với chúng ta, chỉ có chúng ta là không ở với Ngài thôi”.
***
Câu chuyện này là một hình ảnh rất đẹp, minh hoạ những gì Đức Giêsu muốn nói trong bài Tin Mừng hôm nay khi Ngài bảo: “Hãy cải thiện đời sống và hãy tin vào Phúc Âm”. Giáo huấn của Đức Giêsu gồm hai điều: trước hết là “cải thiện” đời sống của chúng ta. Sau đó là “tin vào Phúc Âm”, chúng ta hãy bắt đầu với điểm thứ nhất: cải thiện đời sống. “Cải thiện” hay “cải tà qui chánh” nghĩa là nhìn nhận những gì xấu, không tốt đẹp trong đời sống của chúng ta, và sau đó là từ bỏ chúng, quay lưng lại với chúng, nói khác đi là thẳng thắn đối diện với tội lỗi trong đời sống của ta, rồi cương quyết không tái phạm nữa. Như thế có nghĩa là bắt chước Piri Thomas nhìn nhận tình trạng hỗn loạn mà anh đã gây ra trong đời sống của anh và quyết định làm một điều gì tốt đẹp để sửa lại chuyện đó.
Tất cả chúng ta đều có thể có những kinh nghiệm tương tự như Piri Thomas. Chúng ta cũng ý thức về những khuynh hướng xấu thỉnh thoảng làm hỗn loạn đời sống chúng ta. Chẳng hạn chúng ta ý thức về tính ích kỷ khiến chúng ta đặt quyền lợi của mình lên trên nhu cầu của tha nhân. Chúng ta ý thức về tính cao ngạo khiến chúng ta không muốn nhìn nhận những sai trái của mình. Chúng ta ý thức về tính lười biếng khiến chúng ta ngại giúp đỡ tha nhân. “Cải thiện” nghĩa là đối diện với những khuynh hướng xấu trong đời sống chúng ta và làm một cái gì để sửa đổi những khuynh hướng đó.
Điều này dẫn chúng ta đến điểm thứ hai trong giáo huấn của Đức Giêsu. Ngòai việc cải thiện đời sống ra, Đức Giêsu còn yêu cầu chúng ta “tin vào Phúc Am”. Nghĩa là tin rằng Đức Giêsu là Con Thiên Chúa và Ngài đến để cứu chúng ta. Nghĩa là tìm kiếm Đức Giêsu đặc biệt trong Bí Tích Hoà Giải, và nhận nơi Ngài sự tha thứ và chữa lành. Nghĩa là làm những gì Piri đã làm sau khi nhìn ra những gì xấu xa trong cuộc sống của anh. Anh đã quay về với Thiên Chúa để cầu cứu. Anh tin vào “Tin Mừng” cho biết rằng Thiên Chúa đã sai Đức Giêsu đến thế giới này để cứu chuộc những người tội lỗi như anh. Chính vì thế, câu chuyện của Piri Thomas là hình ảnh rất đẹp minh hoạ hai điểm trong giáo huấn của Đức Giêsu trong bài Tin Mừng hôm nay. Điểm thứ nhất là “cải thiện” đời sống. Điểm thứ hai là “Tin vào Tin Mừng” tin rằng Đức Giêsu đến để cứu giúp chúng ta.
Cách đây ít lâu, tác giả Kilian MC Donnell đã thực hiện một cuộc thăm dò sâu sắc về những cuộc trở lại. Cuộc thăm dò ấy đã đáp ứng câu hỏi này: Tại sao có một vài nhà rao giảng Tin Mừng lại rất thành công trong việc làm cho thính giả hối cải như thế? Theo MC Donnell, có một điều là họ theo giáo huấn của Đức Giêsu trong bài Tin Mừng hôm nay. Họ làm cho quần chúng nhìn nhận rằng mình là những kẻ tội lỗi, và họ giúp quần chúng quay về với Đức Kitô để được cứu độ. Ông nói: “Nhiều người không nhìn nhận Đức Kitô vì họ không nhìn nhận rằng chính họ là những kẻ tội lỗi. Nếu tôi không phải là người tội lỗi thì tôi đâu cần đến Đức Kitô” MC .Donnell kết luận: “Không ai mừng kính những mầu nhiệm của Đức Kitô một cách vui mừng, nếu trước tiên người đó không buồn rầu nhìn nhận rằng mình là kẻ có tội”. Bài Tin Mừng hôm nay kêu gọi chúng ta thực hiện hai điểm quan trọng ấy. Nó mời gọi chúng ta nhìn nhận mình là những kẻ có tội, và quay về với Đức Giêsu để được cứu độ. Điều đó khiến chúng ta đi đến một nhận xét quyết định. Bài Tin Mừng hôm nay mời gọi chúng ta như thể dẫn chúng ta vào mùa chay một cách tốt đẹp. Qua các thế kỷ, các Kitô hữu đều nhận thấy mùa chay là thời gian Thiên Chúa ban ân sủng cách đặc biệt, nhất là để giúp ta cải thiện đời sống Nếu chúng ta muốn tìm một phương thế đặc biệt để sống tinh thần mùa chay năm nay, thì không có phương thế nào tốt hơn là coi mùa chay như một cơ hội thuận tiện để tái khám phá ra quyền năng của Bí tích hoà giải và sự bình an này, chúng ta thực hiện những gì mà Đức Giêsu trong bài Tin Mừng hôm nay mời gọi chúng ta làm, chúng ta hãy nhận thức được tình trạng tội lỗi của mình và nhận Ngài làm cứu Chúa của ta. Để kết thúc, chúng ta hãy suy nghĩ về một đoạn như thư của thánh Phaolô nhận thức được tình trạng tội lỗi của mình và nhận Đức Giêsu làm Cứu Chúa của mình. Thánh Phaolô viết: “Tôi không hiểu những gì tôi làm, vì tôi không làm những gì tôi muốn làm, mà lại làm những gì tôi không muốn làm,&vì ngay cả khi tôi muốn làm điều tốt thì tôi cũng không làm được. Tôi không làm điều tốt tôi muốn làm mà lại làm điều xấu tôi không muốn làm& Thật tôi là người vô phúc biết bao. Ai sẽ cứu tôi khỏi cái thân xác đang dẫn tôi tới cái chết này?&.. Tạ ơn Thiên Chúa& người đó là Đức Giêsu Kitô!” (Rm 7: 15-25)
Vào đầu thế kỷ 20, một văn sĩ người Anh đã kể lại trong cuốn tiểu thuyết “Bầu trời và Thập giá” của ông, truyện một người thù ghét Thập giá. Thấy Thập giá ở đâu là anh ta tìm cách phá huỷ. Gặp một bức vẻ có hình Thập giá là anh xé bỏ. Vợ anh mang một Thập giá nhỏ bằng vàng, anh cũng lừa giật được và ném đi. Anh bảo: “Thập giá là biểu tượng sự độc ác dã man đối nghịch với niềm vui và cuộc sống. Lòng căm ghét Thập giá ăn sâu và tâm tư anh, đến mức thấy bóng thập giá là anh như điên dại. Không chịu nổi, có lần anh leo lên tận tháp chuông nhà thờ để phá huỷ cây Thập giá trên đó. Lần khác, anh đập tan cái ban công nhà vì ở đó anh thấy nhiều chỗ có hình thập giá… Anh nhìn đâu cũng thấy thập giá. Cuối cùng anh nổi giận đốt luôn căn nhà của mình và bị chết cháy. Câu chuyện cốt đi tới một kết luân: Kể từ cái chết của Chúa Giêsu, Thập giá đã nên biểu tượng của chiến thắng, đó là chiến thắng của tình yêu. Dẹp bỏ thập giá là chối bỏ Tình yêu, nâng cao hận thù và đưa thế giới tới chết chóc, diệt vong.
Thập giá là biểu tượng niềm tin Kitô hữu và cũng là một thử thách lớn lao cho niềm tin mỗi người. ngắm nhìn Chúa Giêsu trên Thập giá, con người không nhìn ra tình yêu cao cả của Thiên Chúa mà chỉ thấy vô lý khó chịu: “Nếu ông là Con Thiên Chúa thì hãy xuống khỏi Thập giá đi” (Mt 27, 40). Thử thách này còn theo dõi mỗi người chúng ta, còn tác động trên cả Giáo hội. Người ta vẫn tiềm tàng ý định đưa Chúa xuống khỏi thập giá, muốn Thiên Chúa biểu lộ quyền năng thống trị, chứ không dấu ẩn, vì “Nhập thể” là hình thức “Yếu đuối” (1 Cr, 1, 25). Một Thiên Chúa quyền uy là thông thường, là hợp lý, thích hợp với mọi tôn giáo&. Nhưng không phải Thiên Chúa chịu đóng đinh. Thật khác xa với chủ trương của Thánh Phaolô Tông đồ: “Người Do Thái đòi phép lạ, người Hy Lạp tìm sự khôn ngoan, còn chúng ta rao giảng Chúa Cứu Thế chịu đóng đinh, đó là gương xấu cho người Do Thái và là điên rồ trước mặt dân ngoại “ (1 Cr. 1, 22-23) Chúa cứu chuộc chúng ta bằng thập giá, nói thế cũng có nghĩa là Chúa cứu chuộc bằng tình yêu. Và Chúa đòi hỏi chúng ta đi vào con đường Thập giá như Chúa, nghĩa là sẵn sàng hy sinh, chịu đau khổ để biểu lộ tình yêu đối với Chúa và đối với anh em (Mt 16, 24-25). Ịó là con đường tốt nhất và duy nhất. đôi lúc ta ngại đón nhận thập giá, thì đó là thử thách lớn cho niềm tin Kitô hũư của ta “Lạy Chúa, xin đừng để chúng con sa chước cám dỗ”.
Richar Miller là một học sinh cấp ba vào thập niên đầu của thế kỷ 20. Chàng là một thanh niên hay chống đối, coi thường quyền bính. Chàng yêu say đắm một cô gái lối xóm tên là Muriel MC . Comber. Cha nàng sợ lối sống lập dị của Richar nên cố gắng dập tắt mối tình lãng mạn ấy. Thất vọng, Richar lui tới một quán rượu, chàng gặp một phụ nữ tên Belle. Theo ngôn ngữ thời ấy người ta gọi là “Flirt” (gái giang hồ). Một người đàn bà đùa dỡn với tình yêu không đứng đắn. Richar uống rượu và đánh lộn với một thương gia và bị tống cổ ra khỏi quán rượu. Cha của Richar hiểu và thông cảm với con mình. Ông từ từ giúp chàng lấy lại quân bình. Nhờ một tin mật, Richar được biết Muriel thực sự yêu chàng. Chàng quyết định hối cải và đợi nàng. Đó là cốt truyện một vở hài kịch Eugne - O’neil viết vào năm 1933 tựa đề “Ah Wilderness “ (Nơi hoang tàn) vở kịch được trình diễn rộng rãi vì nó phát hoạ một hoàn cảnh chung, rất nhân bản trong đời sống hàng ngày, nó vẽ nên phần nào cảnh hoang dại mà chúng ta đang sống. Bài Tin Mừng hôm nay nói với chúng ta rằng Đức Giêsu đã ở trong sa mạc, nơi hoang dã 40 ngày đêm. Đó là lý do cho 40 ngày mùa chay. Sa mạc là nơi trú ẩn của thần dữ. Thú dữ, tượng trưng cho sự dữ mà Đức Kitô đã đến chế ngự. Tại sao chúng ta đọc bài Tin Mừng này vào chúa nhật thứ nhất mùa chay. Có gì liên hệ giữa nơi hoang dã Chúa Giêsu đã sống trong Mùa chay đầu, với bạn và tôi trong Mùa chay 2003 này.
Đơn giản thôi, chúng ta đang sống trong một nơi “hoang dã” một thế giới ngập những tạo vật man rợ dưới hình thức con người. Có gì hung dữ hoặc xấu xa hơn sự tàn bạo của con người thời đại Ợ sát nhân không gớm tay cướp giật, đốt nhà, ngược đãi trẻ em/ có con thú dữ nào giết hại hàng triệu người mỗi năm? việc phá thai làm đúng như thế đó. Thú dữ hình người trong hoang địa của chúng ta đang phá huỷ không những sự sống thể xác, mà còn đặc biệt sự sống tinh thần của những người gần chúng ta và thân yêu của chúng ta nữa; Xin kể một vài con thú xấu xa đó: người quảng cáo ma tuý, người xuất bản sách báo đồi truỵ. Những tác giả chuyện phim và chương trình truyền hình. Không có cách nào để kiềm chế những kẻ tàn phá thể xác và tâm hồn này sao? Dạ có, phương cách của Đức Giêsu có nhiều sự dữ Chúa Kitô đến cứu chữa. Lý do chính Chúa vào nơi hoang địa là để chiến thắng những sự dữ này bằng đền tội và cầu nguyện. Chỉ trong đường lối của Chúa, chúng ta mới chiến thắng sự dữ trong thế giới ngày nay. Chỉ bằng lời cầu nguyện xin Chúa giúp, bằng sự hy sinh để tỏ lòng mến Chúa. Chúng ta có thế kiềm chế, thuần hoá những thú dữ ở giữa chúng ta. Chúng ta cũng có thể kiềm chế những thú tính trong tâm hồn mỗi người chúng ta. Thời gian bắt đầu việc này là mùa chay. Trong tinh thần chúng ta hãy cùng sống với Đức Giêsu trong “hoang địa” ngày nay. Với Người, chúng ta thống hối và cầu nguyện. Như thế, cũng như người đã chiến thắng sự dữ trong thời của Người, chúng ta cũng sẽ chiến thắng sự dữ trong hoang địa hiện đại của chúng ta.
Thánh Thần thúc đẩy Ngài vào sa mạc. Trong phòng triển lãm tưởng tượng của chúng ta hôm nay có bày bức tranh tứ bình, gồm hai cặp tranh đôi một đối xứng. Hai bức đầu, một bên vẽ cảnh sa mạc hoang vắng, Chúa đang bị Satan thử thách, một bên vẽ cảnh bình yên thanh thản, Chúa đang ngồi giữa bày dã thú đã trở nên hiền như chiên cừu. Hai bức tranh sau, bên phải vẽ cảnh vườn địa đàng tươi đẹp, Adam Evà trẻ trung đầy sức sống đang vui hưởng những ngày hạnh phúc giữa một thiên nhiên hài hòa hoa thơm qủa ngọt. Bên trái, vẫn là Adam Evà, nhưng khuôn mặt hốc hác, trán nhăn nheo ướt đẫm mồ hôi, dáng hao gầy mòn mỏi vì mệt nhọc và gìa yếu, giữa một thiên nhiên khô cằn gai góc. Đó là thân phận con người sau khi sa ngã. Con người không thể sống hài hòa với Thiên Chúa, với thiên nhiên, với đồng loại và với chính mình. Nhưng Đức Giêsu đã đến để đảo ngược tình thế. Ngài sống giữa sa mạc, một thiên nhiên thù nghịch. Ngài bị thử thách gay go. Nhưng rồi ngài đã thắng nghịch cảnh và qủi dữ: ngài sống yên bình hài hòa giữa một vũ trụ đã được cảm hóa. Chỉ bằng một câu ngắn, Marcô đã vẽ nên bức tranh tứ bình đó: "Ngài ở trong hoang địa 40 ngày, chịu Satan cám dỗ, sống giữa loài dã thú, và các Thiên sứ hầu hạ Ngài".
Công trình tạo dựng thứ nhất của Thiên Chúa đã bị loài người phá hỏng. Chúa đến để tái tạo lại, làm công trình tạo dựng thứ hai. " Thời kỳ đã mãn, nước Thiên Chúa đã đến gần rồi. Anh em phải sám hối và tin vào Tin Mừng". Khi Đức Giêsu chịu phép rửa, bắt đầu sứ vụ, Thần Khí Thiên Chúa đã ngự trên Ngài. Thần Khí ấy, cũng như trong ngày đầu cuộc tạo dựng, đang bay là là trên những vùng đất khô cằn khắc nghiệt, và hoang mạc đang dần dần trở nên xanh tươi, trổ hoa thơm qủa ngọt. Vậy ra thiên đàng mà Adam và Evà đã đánh mất vẫn còn đó, phía trước mỗi người. Nếu chúng ta biết "sám hối và tin vào Tin Mừng Đức Kitô" chúng ta sẽ gặp lại thiên đàng đã mất. Mùa chay, 40 ngày thinh lặng sa mạc, hãy để lòng lắng xuống để bị cám dỗ, bị lôi cuốn bởi lòng cậy trông hy vọng tìm lại thiên đàng đã mất, nhờ Đức Kitô, con Chúa, Chúa chúng ta.
Mùa Chay là "lúc thuận tiện" để lãnh nhận ơn Chúa, là "thời cứu độ". Nhưng để có thể lãnh nhận ơn Chúa, chúng ta phải "sám hối và tin vào Tin Mừng".
Trong Thánh lễ này, chúng ta hãy lắng nghe tiếng Chúa và xin Ngài giúp chúng ta thực hiện lời Ngài.
II. Gợi ý sám hối
Ỉ Chúng ta cứ sa đi ngã lại mãi trong tội. Phải chăng vì chúng ta chưa thực lòng sám hối?
Ỉ Chúng ta có biết rằng phạm tội là để mình bị trói buộc trong xiềng xích của Satan không?
Ỉ Chúng ta có ý thức rằng phạm tội là phụ bạc với tình yêu của Đức Giêsu, Đấng đã chịu chết vì tội chúng ta không?
III. Lời Chúa
1. Bài đọc I: St 9,8-15
Sau cơn hồng thuỷ (theo St 7,12 thì kéo dài 40 ngày), Thiên Chúa lập giao ước với Nôê.
Ỉ Nội dung giao ước: sẽ không còn xảy ra một tai họa nào tương tự như thế nữa cho loài người.
Ỉ Kẻ được hưởng giao ước: "mọi xác phàm", tức tất cả các sinh vật.
Ỉ Điều kiện: đây là một giao ước đơn phương. Chỉ một mình Thiên Chúa cam kết với loài người ; loài người không bị buộc điều gì cả.
Ỉ Dấu chỉ giao ước này: cầu vòng trên trời.
2. Đáp ca: Tv 24
Tv 24 là lời cầu nguyện của một người công chính: ông bày tỏ niềm tin tưởng tuyệt đối vào Chúa ; ông xin Chúa cho biết đường lối của Ngài.
Tv này áp dụng rất đúng cho Nôê: Ông là người công chính được Chúa cứu khỏi nạn hồng thuỷ và dẫn đưa ông tới một thế giới mới.
Tv này cũng có thể dùng làm lời cầu nguyện cho các tín hữu bước vào Mùa Chay: cũng như Nôê, họ bước vào thời gian thử thách 40 ngày ; nếu họ theo đường lối Chúa thì họ sẽ tới được một thế giới mới và lập giao ước mới với Chúa.
3. Tin Mừng: MC 1,12-15
Đoạn Tin Mừng này có 2 ý lớn:
a/ Đức Giêsu ăn chay: Ngài ăn chay 40 ngày (như thời gian xảy ra cơn lụt). Trong thời gian đó Ngài tìm hiểu đường lối Thiên Chúa (như Tv 24), và sau đó Ngài bắt đầu sứ vụ công khai.
b/ Đức Giêsu loan báo Tin Mừng: "Thời giờ đã mãn, Nước Thiên Chúa đã gần đến. Hãy sám hối và tin vào Tin Mừng".
4. Bài đọc II: 1 Pr 3,18-22
Thánh Phêrô nhắc lại chuyện Hồng thuỷ xưa và coi đó là hình bóng của phép rửa tội: Ngày xưa Thiên Chúa nhân từ đã cứu sống Nôê và gia đình ; ngày nay phép rửa cũng cứu thoát con người như vậy nhờ sự phục sinh của Đức Giêsu Kitô.
IV. Gợi ý giảng
* 1. Quà và ơn
Sứ điệp thứ nhất mà Phụng vụ Lời Chúa Mùa Chay gởi đến chúng ta là: Thiên Chúa tặng quà cho chúng ta, Thiên Chúa ban ơn cho chúng ta.
Người ta thường tặng quà vào những dịp nào? Những dịp tặng quà là Tết, đám cưới, sinh nhật v.v. Thường thì ai tặng quà cho ai? Người tặng quà thường là người có liên hệ tình nghĩa thế nào đó với người được tặng, chẳng hạn cấp dưới đối với cấp trên, học trò đối với thầy cô, người chịu ơn đền đáp cho người thi ơn. Vì thế có thể nói "quà" thường là thứ "có qua có lại".
Khi "có qua" mà không "có lại" thì gọi là "ơn" (Tiếng hy lạp Charis luôn bao hàm tính cách miễn phí). Các bài đọc hôm nay kể đến 2 ơn mà Thiên Chúa ban cho loài người:
Ỉ Ơn ban sự sống (xem phần giải thích bài đọc I): vì loài người tội lỗi nên bị phạt phải chịu nạn hồng thuỷ. Nhưng Thiên Chúa đã cứu sống gia đình ông Nôe. Sau khi cơn hồng thuỷ kết thúc, Thiên Chúa lập giao ước rằng từ nay sẽ không bao giờ Ngài cho xảy ra một đại họa như thế nữa. Đây là một giao ước đơn phương: Thiên Chúa không buộc loài người làm gì cả, chỉ một mình Ngài hứa và cam kết giữ lời hứa ấy. Sau này loài người lại tiếp tục phạm tội nhưng Thiên Chúa vẫn trung thành với lới cam kết đơn phương ấy.
Ỉ Ơn ban sự sống mới qua bí tích Rửa tội (Xem phần giải thích Bài đọc 2): chúng ta đâu có công gì để được ơn này, nhưng Thiên Chúa đã ban chỉ vì yêu thương chúng ta.
Khi nhận quà thì ta mừng, khi nhận ơn thì ta cảm động. Vậy, Thiên Chúa tặng quà cho chúng ta, chúng ta có mừng không? Và còn hơn quà nữa, Thiên Chúa luôn ban ơn cho chúng ta, chúng ta có cảm động không?
* 2. Ý nghĩa Mùa Chay
a/ Một thời gian cầu nguyện: Ngày xưa, Môsê đã ở trên núi Sinai 40 ngày, ngôn sứ Êlia cũng ở trên núi Horép 40 ngày. Trong thời gian đó, các ngài đã cầu nguyện và đã gặp được Thiên Chúa. Trong thời gian 40 ngày Mùa Chay, việc đầu tiên chúng ta phải để ý làm là cầu nguyện như các ngài.
b/ Một thời gian chiến đấu: Ngày xưa ông Nôê ở trong tàu 40 ngày chiến đấu với phong ba bão táp của cơn hồng thuỷ ; Đức Giêsu sống trong sa mạc 40 ngày chiến đấu với những cơn cám dỗ của Satan. Noi gương các Ngài, chúng ta cũng hãy chiến đấu với những khuynh hướng xấu, những thói quen tội lỗi và những cám dỗ trong Mùa Chay này.
c/ Một thời gian sám hối và đón nhận Tin Mừng: Trong bài Tin Mừng hôm nay, Đức Giêsu đã mời gọi "Hãy sám hối và tin vào Tin Mừng". Sám hối là từ bỏ con đường sai lạc cũ để quay về con đường chính. Trong Mùa Chay, chúng ta cũng quan tâm hơn đến việc lắng nghe và suy gẫm Lời Chúa.
* 3. Chiếc cầu vồng
Hình ảnh chiếc cầu vồng của bài đọc I vừa đẹp vừa gợi rất nhiều ý cho chúng ta suy gẫm trong Mùa Chay:
Ỉ Chiếc cầu vồng là một đường cong bắt đầu từ đất, vươn lên trời cao, rồi lại trở xuống mặt đất. Chính vì thế mà Thiên Chúa dùng nó làm dấu chỉ giao ước giữa trời với đất, giữa Thiên Chúa với loài người.
Ỉ Sau cơn mưa, trời lại sáng và chiếc cầu vồng xuất hiện rực rỡ. Như thế, chiếc cầu vồng còn là dấu chỉ giao ước được tái lập, trở lại tình trạng tốt đẹp thuở ban đầu.
Ỉ Cầu vồng mang 7 sắc rất đẹp. Nó còn là dấu chỉ tương giao tốt đẹp giữa Thiên Chúa với con người.
Phải chăng mối tương quan giữa chúng ta với Thiên Chúa cũng rất tốt đẹp hồi thuở ban đầu, nhưng rồi do tội lỗi, chúng ta như rơi vào cơn bão lụt. Nhưng Thiên Chúa muốn cứu thoát chúng ta. Ngài kêu mời chúng ta tái lập liên hệ thân thương với Ngài trong Mùa Chay này, để rồi tình nghĩa giữa chúng ta với Ngài lại tươi đẹp như trước?
* 4. Thiên đàng đánh mất và thiên đàng gặp lại
Thánh Thần thúc đẩy Ngài vào sa mạc.
Trong phòng triển lãm tưởng tượng của chúng ta hôm nay, có bày bức tranh tứ bình, gồm hai cặp tranh đôi một đối xứng. Hai bức đầu, một bên vẽ cảnh sa mạc hoang vắng, Chúa đang bị Satan thử thách. Một bên vẽ cảnh bình yên thanh thản. Chúa đang ngồi giữa bầy dã thú đã trở nên hiền như chiên cừu. Hai bức sau, bên phải vẽ cảnh vườn địa đàng tươi đẹp. Ađam Eva trẻ trung đầy sức sống vui hưởng những ngày hạnh phúc giữa một thiên nhiên hài hòa hoa thơm quả ngọt. Bên trái, vẫn là Ađam, Eva, nhưng khuôn mặt hốc hác, trán nhăn nheo ướt đẫm mồ hôi, dáng hao gầy mòn mỏi vì mệt nhọc và già yếu, giữa một thiên nhiên khô cằn gai góc.
Đó là thân phận con người sau khi sa ngã. Con người không còn thể sống hài hòa với Thiên Chúa, với thiên nhiên, với đồng loại và với chính mình.
Nhưng Đức Giêsu đã đến để đảo ngược tình thế. Ngài sống giữa sa mạc, một thiên nhiên thù nghịch. Ngài bị thử thách gay go. Nhưng rồi Ngài đã thắng nghịch cảnh và quỉ dữ: Ngài sống yên bình hài hòa giữa một vũ tụ đã được cảm hóa.
Chỉ bằng một câu ngắn, Marcô đã vẽ nên bức tranh tứ bình đó: "Ngài ở trong hoang địa bốn mươi này, chịu Satan cám dỗ, sống giữa loài dã thú, và các Thiên sứ hầu hạ Ngài".
Công trình tạo dựng thứ nhất của Thiên Chúa đã bị loài người phá hỏng. Chúa đến để tái tạo lại, làm công trình tạo dựng thứ hai. "Thời kỳ đã mãn, Nước Thiên Chúa đã đến gần rồi. Anh em phải sám hối và tin vào Tin mừng".
Khi Đức Giêsu chịu phép rửa, bắt đầu sứ vụ, Thần Khí Chúa đã ngự trên Ngài. Thần Khí ấy, cũng như trong ngày đầu cuộc tạo dựng, đang bay là là trên những vùng đất khô cằn khắc nghiệt, và hoang mạc đang dần dần trở nên xanh tươi, trổ hoa thơm quả ngọt.
Vậy ra thiên đàng mà Ađam và Eva đã đánh mất vẫn còn đó, phía trước mỗi người. Nếu chúng ta biết "sám hối" và tin vào Tin mừng Đức Kitô" chúng ta sẽ gặp lại thiên đường đã mất.
Mùa Chay 40 ngày thinh lặng sa mạc, hãy để lòng chúng ta lắng xuống để bị cám dỗ, bị lôi cuốn bởi lòng cậy trông hy vọng tìm lại thiên đường đã mất, nhờ Đức Kitô, Con Chúa, Chúa chúng ta.
5. Dã thú và thiên thần
Câu cuối của bài Tin Mừng hôm nay là một hình ảnh rất lạ: "Người ở trong hoang địa 40 ngày, chịu Satan cám dỗ, sống giữa loài dã thú, và có các thiên sứ hầu hạ Người"
Câu này gồm 2 phần mang hai sắc thái khác hẳn nhau nhưng có liên hệ nhân quả với nhau:
Ỉ Phần đầu là một cảnh khó khăn "Người ở trong hoang địa 40 ngày, chịu Satan cám dỗ": Đức Giêsu bị Satan cám dỗ, như ngày xưa hai nguyên tổ Ađam Evà trong vườn Địa Đàng, và như dân Do Thái trong sa mạc. Nhưng Ngài chiến đấu với những cám dỗ đó và đã chiến thắng.
Ỉ Phần sau là một cảnh thoải mái "sống giữa loài dã thú, và có các thiên sứ hầu hạ Người": (1) Trước khi hai nguyên tổ phạm tội, các ngài đã sống an hòa giữa các dã thú (xem St 2,19-20) ; Sau này khi mơ tới ngày tìm lại địa đàng đã mất, ngôn sứ Isaia cũng tưởng tượng cảnh con người và dã thú sống chung hòa thuận với nhau (xem Is 11,6-8: "Bấy giờ sói sẽ ở với chiên con, beo nằm bên dê nhỏ. Bò tơ và sư tử non được nuôi chung với nhau, một cậu bé sẽ chăn dắt chúng... Bé thơ còn đang bú giỡn chơi bên hang rắn lục, trẻ thơ vừa cai sữa thọc tay vào ổ rắn hổ mang..." ; (2) Còn về hình ảnh các thiên sứ hầu hạ, Tv 91,9-12 hiểu rằng đó là ân huệ đặc biệt Thiên Chúa ban cho người nào biết nương tựa nơi Ngài ("Vì ngươi đã chọn Giavê làm nơi ẩn náu, Đấng Tối cao làm chốn dung thân... nên Người ra lệnh cho các thiên thần gìn giữ ngươi trên mọi lối ngươi đi..."
Vì Đức Giêsu đã chịu cám dỗ và chiến thắng chúng nên Ngài được hưởng sự an vui như đang sống trong vườn địa đàng và được Thiên Chúa đặc biệt che chở giữ gìn. Phần thưởng của Đức Giêsu khuyến khích chúng ta can đảm chiến đấu với các cám dỗ.
6. Cạm bẫy
Người Eskimo bắc cực có một cách bẫy chó sói rất độc đáo để lấy bộ lông làm áo da thú.
Thợ săn cáo mài một con dao thật sắc, lưỡi dao mỏng và bén đến độ chỉ cần vuốt nhẹ là cắt da lòi thấu xương. Họ nhúng con dao ấy vào trong máu súc vật, rồi đem ra ngoài trời tuyết lạnh cho máu đông lại. Họ làm như thế nhiều lần cho đến khi con dao bọc toàn máu.
Khi trời nhá nhem tối, họ đem ra cắm ngoài cánh đồng tuyết. Với cái mũi rất thính của loài sói bắc cực, nó đánh hơi mùi máu tươi đông lạnh. Vội vàng chạy tới liếm lấy liếm để, liếm tới tấp, liếm điên cuồng cho đến khi lưỡi mình đã bị dao cắt đứt mà vẫn sung sướng liếm dòng máu tươi, không hề biết mình đang liếm máu của chính mình.
Càng say máu, sói càng liếm cuồng điên, cho tới khi kiệt sức rồi lăn ra mà chết.
*
Mùa chay là thời gian hồi tâm, trở về với Chúa để định hướng cho tương lai. Mùa chay cũng là lúc dừng lại, để nhận những cám dỗ đang rình rập, những cạm bẫy đang bủa vây. Con cáo vì ham liếm máu tươi, mất cảnh giác nên đã không nhận ra được cạm bẫy chết người. Nếu cuộc đời là một chuỗi những chọn lựa, thì nó cũng là một chuỗi những cám dỗ.
Xã hội càng văn minh tiến bộ, con người càng gặp nhiều cám dỗ. Cám dỗ của thân xác đòi hỏi, hưởng thụ và chiếm đoạt. Cám dỗ của con tim mù quáng, đam mê và phóng túng. Cám dỗ của đầu óc cao ngạo, hám danh và trục lợi. Sống là một cuộc chiến đấu không ngừng. Chiến đấu với những cám dỗ khêu gợi, mời mọc, kích thích giác quan. Bao nhiêu giác quan là bấy nhiêu cánh cửa mở ra trước cạm bẫy.
Sự bất ổn của nền văn minh hiện đại, và ảo ảnh của tương lai vẫy gọi, khiến chúng ta cứ trượt dài trên con dốc tội lỗi. Người tín hữu khôn ngoan luôn cảnh giác những cạm bẫy như thủy lôi trên giòng đời.
Chính Đức Kitô đã phải liên tục đối phó với các cơn cám dỗ: "Người ở trong hoang địa bốn mươi ngày, chịu Satan cám dỗ" (MC .1,13). Đây không phải là cám dỗ một lần thay cho một đời, nhưng là cuộc cám dỗ triền miên trọn cả kiếp người. Wendell Philips viết: "Kitô giáo là một trận chiến, chứ không phải là một giấc mơ".
Nếu đời người như cây sậy trước gió, dễ ngả nghiêng trước bao cuốn hút, chúng ta càng phải biết nương tựa vào một mình Chúa.
Nếu người đời tôn thờ khoái lạc, xa hoa hưởng thụ, chúng ta càng phải biết chay tịnh cõi lòng.
Nếu thế giới đầy hình ảnh vẫn đục, phô bày thân xác, chúng ta càng phải biết giữ gìn con mắt.
Có biết bao người mơ ước hy sinh cuộc đời nhưng lại không biết hy sinh những tật xấu của mình. Leon Tolstoi viết: "Mọi người đều nghĩ đến chuyện thay đổi nhân loại, nhưng không ai nghĩ đến chuyện thay đổi chính mình". Vì chưng có một sự thật nhức nhối này, là canh tân người khác luôn luôn dễ hơn hoán cải chính mình.
*
Lạy Chúa, Chúa đã chiến thắng những cơn cám dỗ của Satan, xin giúp chúng con can đảm lướt thắng những cạm bẫy trong cuộc đời.
Xin cho chúng con luôn xác tín rằng chỉ có Chúa mới là niềm vui và là hạnh phúc đích thực của đời chúng con. Amen. (Thiên Phúc, "Như Thầy đã yêu")
7. Đổi mới
Một hôm nhà vua đang đi dạo trên đường phố thì gặp một người ăn mày ngửa tay xin tiền. Nhà vua không cho tiền nhưng mời anh đến thăm hoàng cung. Khi vào tới hoàng cung rồi, người ăn mày vô cùng bối rối vì thấy quần áo rách rưới của mình quá tương phản với những y phục lộng lẫy của những người trong triều. Biết thế, nhà vua tặng cho anh một bộ quần áo mới.
Ít lâu sau nhà vua lại dạo phố, lại gặp người ăn mày này và ngạc nhiên khi thấy anh lại mặc bộ quần áo rách rưới trước kia. Tìm hiểu lý do thì nhà vua biết được rằng sở dĩ anh không mặc quần áo mới vì nếu như thế thì anh không thể tiếp tục sống bằng nghề cũ là ăn xin được nữa. Anh đã quá quen sinh sống bằng nghề ăn xin rồi, đến nỗi nay không biết phải làm gì nếu không tiếp tục ăn xin.
Câu chuyện trên muốn nói rằng thay đổi áo quần thì dễ nhưng thay đổi cách sống rất khó; thay đổi bên ngoài thì nhanh nhưng thay đổi bên trong rất chậm ; và nhất là rất khó thay đổi thói quen.
Mùa Chay kêu mời chúng ta đổi mới, không chỉ đổi mới bên ngoài mà phải đổi mới tận bên trong con người mình, đặc biệt là thay đổi những thói quen xấu đã ăn rễ rất sâu trong con người chúng ta.
8. Mùa Chay và Mùa Xuân
Mùa Xuân là mùa đổi mới: cỏ cây hoa lá đâm chồi, nẩy lộc và ra hoa. Nhưng muốn có thế thì trước đó chúng phải chịu đựng một mùa thu ảm đạm, lá rụng, cành xơ xác... rồi một mùa đông trơ trụi, lạnh giá.
Mùa Chay đến đúng vào Mùa Xuân và cũng chính là Mùa Xuân của tâm hồn, có thể biến chúng ta thành những con người mới.
Lạy Chúa, xin giúp con đừng sợ hãi chấp nhận để cho những chiếc lá thói quen cũ phải rụng đi
Xin giúp con đừng sợ hãi phải đối diện với cảnh nghèo nàn trơ trụi của tâm hồn
Bởi vì có như thế thì Chúa mới có thể đổi mới con thành con người mới, xứng đáng là môn đệ tốt của Chúa.
V. Lời nguyện cho mọi người
Chủ tế: Anh chị em thân mến, trong suốt mùa chay, Hội thánh mời gọi chúng ta cùng với Đức Giêsu trải qua hai kinh nghiệm là: gặp gỡ Thiên Chúa và đấu tranh với sự dữ. Chúng ta hãy cầu xin Chúa giúp chúng ta:
1. Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho mọi người trong Hội thánh / nhờ Mùa Chay này biết sám hối thành thật / mạnh dạn đổi mới suy nghĩ và hành động / để việc truyền giáo cho thế giới được kết quả tốt đẹp hơn.
2. Chúng ta cầu xin Chúa cho các nhà cầm quyền trên thế giới / biết thành thật sám hối và sửa sai những lỗi lầm / để có thể sớm đem lại cho người dân ám no, tự do, và hạnh phúc thật.
3. Chúng ta cầu xin Chúa cho những người đang ngụp lặn trong những đam mê tiền của, xác thịt, danh vọng / được nghe lời kêu gọi sám hối để quay về với đời sống công chính và lương thiện.
4. Chúng ta cầu xin Chúa cho anh chị em trong cộng đồng xứ đạo chúng ta, nhất là những người còn đang rối rắm, bỏ mùa Phục Sinh / biết mau mắn trở về để sống xứng đáng với công ơn cứu chuộc của Chúa.
Chủ tế: Lạy Chúa xin giúp chúng con trong Mùa Chay này, biết cố gắng siêng năng cầu nguyện và đi dự lễ, để được nhiều ơn Chúa mà vượt qua mọi cơn cám dỗ. Chúng con nguyện xin nhờ Đức Kitô Chúa chúng con.
VI. Trong Thánh lễ
- Trước kinh Lạy Cha: Hôm nay khi đọc kinh Lạy Cha, chúng ta hãy đặc biệt chú ý tới lời cầu xin cuối cùng, thể hiện ước muốn của chúng ta trong Mùa Chay này: "Xin chớ để chúng con sa chước cám dỗ. Nhưng cứu chúng con cho khỏi sự dữ".
- Sau kinh Lạy Cha: "Lạy Cha, xin cứu chúng con khỏi mọi sự dữ, xin giúp chúng con chiến đấu và chiến thắng mọi cám dỗ, xin đoái thương cho những ngày chúng con đang sống được bình an...
VII. Giải tán
Chúng ta đã bắt đầu Mùa Chay. Đây là lúc thuận tiện để chúng ta sám hối và sống theo Tin Mừng. Và cũng vì thế cho nên đây cũng là thời gian cứu độ. Chúng ta hãy sống thời gian này một cách hết sức quảng đại. Chúc anh chị em được bình an.
Piri Thomas có viết một tác phẩm nhan đề “Trong Những Con Đường Xấu Xa” (Down These Mean Streets). Tác phẩm mô tả việc ông cải tà qui chánh từ một người bị kết án tù, một người nghiện ma tuý, và cố tình giết người để rồi trở thành một Kitô hữu gương mẫu. Một đêm kia, Piri đang nằm trên giường trong phòng giam của mình. Đột nhiên, anh nghĩ tới tình trạng hỗn loạn mà anh đã gây ra trong đời anh. Anh cảm thấy có một ước muốn mãnh liệt là cầu nguyện. Nhưng anh đang nằm cùng giường với một tù nhân khác mà người ta gọi là “thằng ròmỮ. Vì thế anh chờ đợi. Sau khi đoán chắc rằng “thằng ròmỮ đã ngủ, anh leo ra khỏi giường và quì xuống nền bê tông lạnh ngắt để cầu nguyện. Anh kể lại: “Tôi bầy tỏ với Chúa những gì có trong trái tim tôi& Tôi nói với Ngài những lời mộc mạc& chứ không phải những lời hoa mỹ& Tôi nói với Ngài những điều tôi muốn, những thiếu thốn của tôi, những hy vọng và thất vọng của tôi,& Tôi cảm thấy dường như tôi có thể khóc được& Đó là một điều mà bao nhiêu năm nay tôi không thể làmỮ. Sau khi Piri cầu nguyện xong, một tiếng nói nho nhỏ đáp: “AmenỮ. Đó là tiếng của “thằng ròmỮ. Piri nói: “Thế là hắn nằm sấp xuống, đầu úp trên đôi tay khoanh lại, còn tôi vẫn quì yên lặng. Một lúc thật lâu không ai nói với ai. Rồi “Thằng RòmỮ nói nhỏ: “Tôi cũng tin Chúa!Ữ. Hai người bạn trẻ nói chuyện với nhau một lúc lâu. Rồi Piri leo lên giường ngủ. Anh nói: “chúc Chico ngủ ngon nhé. Tôi nghĩ rằng Thiên Chúa luôn luôn ở với chúng ta, chỉ có chúng ta là không ở với Ngài thôi”.
***
Câu chuyện này là một hình ảnh rất đẹp, minh hoạ những gì Đức Giêsu muốn nói trong bài Tin Mừng hôm nay khi Ngài bảo: “Hãy cải thiện đời sống và hãy tin vào Phúc Âm”. Giáo huấn của Đức Giêsu gồm hai điều: trước hết là “cải thiện” đời sống của chúng ta. Sau đó là “tin vào Phúc Âm”, chúng ta hãy bắt đầu với điểm thứ nhất: cải thiện đời sống.
“Cải thiện” hay “cải tà qui chánh” nghĩa là nhìn nhận những gì xấu, không tốt đẹp trong đời sống của chúng ta, và sau đó là từ bỏ chúng, quay lưng lại với chúng, nói khác đi là thẳng thắn đối diện với tội lỗi trong đời sống của ta, rồi cương quyết không tái phạm nữa. Như thế có nghĩa là bắt chước Piri Thomas nhìn nhận tình trạng hỗn loạn mà anh đã gây ra trong đời sống của anh và quyết định làm một điều gì tốt đẹp để sửa lại chuyện đó.
Tất cả chúng ta đều có thể có những kinh nghiệm tương tự như Piri Thomas. Chúng ta cũng ý thức về những khuynh hướng xấu thỉnh thoảng làm hỗn loạn đời sống chúng ta. Chẳng hạn chúng ta ý thức về tính ích kỷ khiến chúng ta đặt quyền lợi của mình lên trên nhu cầu của tha nhân. Chúng ta ý thức về tính cao ngạo khiến chúng ta không muốn nhìn nhận những sai trái của mình. Chúng ta ý thức về tính lười biếng khiến chúng ta ngại giúp đỡ tha nhân. “Cải thiện” nghĩa là đối diện với những khuynh hướng xấu trong đời sống chúng ta và làm một cái gì để sửa đổi những khuynh hướng đó.
Điều này dẫn chúng ta đến điểm thứ hai trong giáo huấn của Đức Giêsu. Ngòai việc cải thiện đời sống ra, Đức Giêsu còn yêu cầu chúng ta “tin vào Phúc Âm”. Nghĩa là tin rằng Đức Giêsu là Con Thiên Chúa và Ngài đến để cứu chúng ta. Nghĩa là tìm kiếm Đức Giêsu đặc biệt trong Bí Tích Hoà Giải, và nhận nơi Ngài sự tha thứ và chữa lành. Nghĩa là làm những gì Piri đã làm sau khi nhìn ra những gì xấu xa trong cuộc sống của anh. Anh đã quay về với Thiên Chúa để cầu cứu. Anh tin vào “Tin Mừng” cho biết rằng Thiên Chúa đã sai Đức Giêsu đến thế giới này để cứu chuộc những người tội lỗi như anh. Chính vì thế, câu chuyện của Piri Thomas là hình ảnh rất đẹp minh hoạ hai điểm trong giáo huấn của Đức Giêsu trong bài Tin Mừng hôm nay. Điểm thứ nhất là “cải thiện” đời sống. Điểm thứ hai là “Tin vào Tin Mừng” tin rằng Đức Giêsu đến để cứu giúp chúng ta.
Cách đây ít lâu, tác giả Kilian MC Donnell đã thực hiện một cuộc thăm dò sâu sắc về những cuộc trở lại. Cuộc thăm dò ấy đã đáp ứng câu hỏi này: Tại sao có một vài nhà rao giảng Tin Mừng lại rất thành công trong việc làm cho thính giả hối cải như thế? Theo MC Donnell, có một điều là họ theo giáo huấn của Đức Giêsu trong bài Tin Mừng hôm nay.
Họ làm cho quần chúng nhìn nhận rằng mình là những kẻ tội lỗi, và họ giúp quần chúng quay về với Đức Kitô để được cứu độ. Ông nói: “Nhiều người không nhìn nhận Đức Kitô vì họ không nhìn nhận rằng chính họ là những kẻ tội lỗi. Nếu tôi không phải là người tội lỗi thì tôi đâu cần đến Đức Kitô”
MC .Donnell kết luận: “Không ai mừng kính những mầu nhiệm của Đức Kitô một cách vui mừng, nếu trước tiên người đó không buồn rầu nhìn nhận rằng mình là kẻ có tội”. Bài Tin Mừng hôm nay kêu gọi chúng ta thực hiện hai điểm quan trọng ấy. Nó mời gọi chúng ta nhìn nhận mình là những kẻ có tội, và quay về với Đức Giêsu để được cứu độ.
Điều đó khiến chúng ta đi đến một nhận xét quyết định. Bài Tin Mừng hôm nay mời gọi chúng ta như thể dẫn chúng ta vào mùa chay một cách tốt đẹp. Qua các thế kỷ, các Kitô hữu đều nhận thấy mùa chay là thời gian Thiên Chúa ban ân sủng cách đặc biệt, nhất là để giúp ta cải thiện đời sống
Nếu chúng ta muốn tìm một phương thế đặc biệt để sống tinh thần mùa chay năm nay, thì không có phương thế nào tốt hơn là coi mùa chay như một cơ hội thuận tiện để tái khám phá ra quyền năng của Bí tích hoà giải và sự bình an này, chúng ta thực hiện những gì mà Đức Giêsu trong bài Tin Mừng hôm nay mời gọi chúng ta làm, chúng ta hãy nhận thức được tình trạng tội lỗi của mình và nhận Ngài làm cứu Chúa của ta.
Để kết thúc, chúng ta hãy suy nghĩ về một đoạn như thư của thánh Phaolô nhận thức được tình trạng tội lỗi của mình và nhận Đức Giêsu làm Cứu Chúa của mình. Thánh Phaolô viết: “Tôi không hiểu những gì tôi làm, vì tôi không làm những gì tôi muốn làm, mà lại làm những gì tôi không muốn làm,&vì ngay cả khi tôi muốn làm điều tốt thì tôi cũng không làm được. Tôi không làm điều tốt tôi muốn làm mà lại làm điều xấu tôi không muốn làm& Thật tôi là người vô phúc biết bao. Ai sẽ cứu tôi khỏi cái thân xác đang dẫn tôi tới cái chết này?&.. Tạ ơn Thiên Chúa& người đó là Đức Giêsu Kitô!” (Rm 7: 15-25)
Nhạc Trịnh Công Sơn rất triết lý, Mùa Chay lại về, tôi thích nghe bài ca " Cát Bụi": Hạt bụi nào hoá kiếp thân tôi, để một mai vươn hình hài lớn dậy. Ôi cát bụi tuyệt vời, mặt trời soi một kiếp rong chơi. Hạt bụi nào hoá kiếp thân tôi, để một mai tôi về làm cát bụi . Oi cát bụi mệt nhoài, tiếng động nào gõ nhịp không nguôi. Bao nhiêu năm làm kiếp con người, chợt một chiều tóc trắng như vôi Lá úa trên cao rụng đầy, cho trăm năm vào chết một ngày .
Cát bụi, con người chỉ là cát bụi, hạt bụi tuyệt vời khi hoá kiếp thân tôi, hạt bụi mệt nhoài khi tôi trở về làm cát bụi. Khi dùng hình ảnh hạt bụi để nói về thân phận con người, Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã lấy nguồn cảm hứng trong Thánh Kinh Sáng Thế: Thiên Chúa dùng bùn đất tạo dựng Adam, sau khi Adam phạm tội bất phục tùng, Thiên Chúa phạt ông và con cháu sau này cũng sẽ trở về với cát bụi ( x St 1,26-3,24)
Nghĩ cho cùng, tất cả mọi người cũng chỉ là những hạt bụi hoá thân thành kiếp nhân sinh ,sớm muộn cũng sẽ tàn lụi với thời gian. Do đó nỗi khắc khoải ngàn đời của con người là tìm kiếm ý nghĩa của sự hiện hữu, ý nghĩa của đau khổ, ý nghĩa của giải thoát, ý nghĩa của cuộc sống.Vấn nạn mà con người chưa tìm được câu trả lời:
Hạt bụi nào hoá kiếp thân tôi ? Hạt bụi nào hoá kiếp thân bạn ? Và Hạt bụi nào hoá kiếp thân xác chúng ta ?
Một vòng quay ,một trăm năm, một kiếp người có là mấy ! "Chợt một chiều tóc trắng như vôi", không phải là trắng như bông, như mây hay như tuyết mà là như vôi đổ xuống huyệt mồ. Cha Nguyễn Hồng Giáo đã nhận định: Trịnh Công Sơn không bi quan, ông chỉ nói lên điều ông cảm nghiệm thấm thía về sự mong manh của kiếp người; cuộc đời đẹp biết bao, sự sống cao quý biết dường nào, nhưng nó cũng như "đoá hoa vô thường". Ịó là một thực tế, nhìn nhận và đối diện với nó cách can đảm để có thể đưa tới một cuộc sống tốt đẹp hữu ích và có ý nghĩa.
Mùa Chay muốn nhắc nhở chúng ta quay về với sự thật của thân phận con người "Hỡi người hãy nhớ mình là bụi tro ,một mai rồi sẽ trở về bụi tro ...". Phụng vụ Giáo Hội muốn diễn tả rằng: cuộc đời này mong manh vắn vỏi, bởi thế nó rất hệ trọng. Số phận đời đời của mỗi người được quyết định trong thời gian tạm bợ này. Người theo Ịạo Phật thì tin ở sự đầu thai kiếp sau, luân hồi nghiệp báo.Nhưng người KiTô Hữu thì không ,vĩnh cữu được gieo mầm trong hiện tại ,đừng để thời gian trôi qua cách phung phí, đời người chỉ có một lần, được - mất chỉ có một cơ hội .
Thân phận mỏng dòn mà Phụng vụ Mùa Chay nhắc cho chúng ta đừng quên ,không phải chỉ có liên quan đến phần xác hay chết của phận người mà còn cả về mặt tinh thần cũng mong manh yếu đuối. Thánh Phaolô đã diễn tả kinh nghiệm đó trong thư Roma "Ịiều tôi muốn làm thì tôi lại không làm, nhưng điều tôi không muốn làm thì tôi lại cứ làm ...Sự thiện tôi muốn thì tôi không làm, nhưng sự ác tôi không muốn tôi lại cứ làm ...Tôi khám phá ra luật này là khi tôi muốn làm sự thiện thì lại thấy sự ác xuất hiện ngay.Theo con người nội tâm tôi vui thích vì luật của Chúa ,nhưng trong các chi thể của tôi, tôi lại thấy một luật khác: luật này chiến đấu chống lại luật của lý trí và giam hãm tôi trong luật của tôi...tôi thật là một người khốn nạn. Ai sẽ giải thoát tôi khỏi thân xác hay chết này ?" ( Rm 7,15.19.21-24) .
Ý thức về sự yếu đuối và tội lỗi của mình,về khuynh hướng xấu, sự bất lực nơi bản thân để mỗi người nổ lực giải thoát khỏi sự thống trị khắc nghiệt của tội lỗi và đó là khởi đầu cho ơn hoán cải và ơn cứu độ .
Mùa Chay mời chúng ta vào sa mạc với Chúa Giêsu. Sa mạc là nơi hoang vu trơ trọi,mênh mông, đó người ta mất hết mọi điểm tựa, không còn chi để "chia trí ,lo ra", chẳng hạn như ngoại cảnh ồn ào, các hoạt động, các thú vui, các quan hệ xã hội; chỉ còn Ta với Ta và buộc Ta phải quay về với mình trong sự đơn độc của chính mình.Trong sự quay về đó Ta có cơ may nhìn thấy những điều cốt yếu nhất khi đối diện với chính lòng mình.
Con người chúng ta thường sống hời hợt bên ngoài, tan loãng ra trong trăm thứ linh tinh hay phụ thuộc khác. Mùa Chay mời gọi chúng ta đi vào sa mạc, nghĩa là tạo một sự trống vắng nào đó, một sự thinh lặng của các giác quan, của trí khôn và của cỏi lòng, một sự rút lui vào trong tâm khảm mình để có thể phân định đâu là cái chính - cái phụ, đâu là cái cùng đích và cái phương tiện. Ịây chính là lúc hồi tâm .
Biềt mình mỏng dòn ,nhưng con người theo Phụng vụ Mùa Chay lại không phải là con người mềm yếu, uỷ mị, ngã nghiêng theo mọi lời mời mọc cám dỗ, mà đó là con người dũng cảm chiến đấu. Như Chúa Giêsu bắt đầu cuộc đời hoạt động công khai, Chúa vào sa mạc và tuyên chiến với Satan tức là với mọi mãnh lực của sự ác một cách không khoan nhượng và Ngài đã chiến thắng. Người KiTô Hữu là người biết nói không, là người dám bơi ngược dòng " . Giữa một thế hệ gian tà sa đoạ ,anh em hãy chiếu sáng như những vì sao trên vòm trời " ( Pl 2,15). Người KiTô hữu không cố ý sống lập dị, khác người, song đứng trước điều xấu, dù là khi cả xã hội đều làm điều xấu đó, họ vẫn không được ngã theo. Họ phải can đảm từ chối một cơ hội làm giàu bất chính, một liên minh bất công, một mối quan hệ tội lỗi.... Dĩ nhiên điều đó không dễ chút nào, nhưng đã là môn đệ Ịức Giêsu, họ không có chọn lựa nào khác .
Con người theo Phụng vụ Mùa Chay biết mình tự thân chỉ là cát bụi,nhưng là "cát bụi tuyệt vời ". Nó vẫn tuyệt vời ngay khi trở về với cát bụi trong một chiều " lá úa trên cao rụng đầy ", chứ không phải chỉ tuyệt vời khi "vươn hình hài lớn dậy " mà thôi .
Ịức tin dạy cho chúng ta biết rằng "Hạt bụi" là chúng ta, được tình yêu Thiên Chúa gọi vào hiện hữu và chia sẽ sự sống bất diệt của Người. Kiếp người cho dù có đau thương, có bi đát, đôi lúc tưởng chừng bóng tối lấn lướt ánh sáng ,nhưng cuối cùng sự sống, chân lý, tình thương vẫn mạnh hơn tất cả.
Ước gì mỗi người KiTô hữu đều có bản lãnh của Ịức Giêsu để chiến thắng sự nặng nề, nhỏ mọn của bản thân; luôn luôn cậy dựa vào Thiên Chúa, sống Mùa Chay thánh thiện để đón nhận nhiều Ơn Phúc Chúa ban .
Chỉ là một sự tình cờ, nhưng là một sự tình cờ hết sức ý nghĩa: Đúng vào dịp mùa chay năm Thánh 2000, kênh truyền hình HTV7 chiếu bộ phim dài mang tên "Hoàng Châu công chúa". Tôi lấy làm cảm động vì tác giả đã khắc họa lòng tha thứ đến mức đáng khâm phục.
Chàng trai có tên là Tiêu Kiến, suốt bộ phim đã anh hùng trong giới gian hồ, thì ở cuối bộ phim, Tiêu Kiến càng anh hùng hơn nhiều vì lòng báo hiếu cho cha mẹ, cho chính gia đình của anh đã bị kẻ thù giết hại. Cứ tưởng nỗi căm hận bao nhiêu năm tháng, thì lòng báo hiếu đòi anh phải băm nát kẻ thù mới hả dạ.
Nhưng không! Không phải báo hiếu bằng trả thù, mà bằng tha thứ. Lòng tha thứ của chàng trai gian hồ đạt đến đỉnh cao khi anh đối diện trực tiếp với kẻ thù. Đứng trước mặt vua Càng Long, người đã tiêu diệt cả gia đình anh, thì giờ đây anh phải tha thứ. Chắc chắn trong lòng anh xảy ra nhiều xung khắc, vì một bên là trách nhiệm gia đình mà mối thù đó phải được trả, còn bên kia phải tha thứ. Nhưng cuối cùng, lòng tha thứ đã chiến thắng. Hình tượng Tiêu Kiến đẹp làm sao. Và người xem bộ phim cứ phải ghi nhớ.
Lòng tha thứ vốn đã đẹp. Sự báo hiếu của một con người kết thúc một mối hận bằng một tấm lòng tha thứ cao thượng lại là một nét đẹp tuệt vời. Nhân gian rất cần những tấm lòng tha thứ như thế để cuộc đời xinh tươi hơn, sự sống đáng yêu hơn, đáng sống hơn. Lòng tha thứ sẽ đẩy lui hận thù từ bình diện nhỏ nhất là cá nhân với cá nhân đến một xã hội rộng lớn là dân tộc, quốc gia, đảng phái, cơ cấu chính trị...
Lòng tha thứ là ngai vàng của cuộc sống. Hận thù dù lớn cách mấy, chia rẻ dù cách biệt đến đâu, ngay cả nợ máu đi nữa, có một tình yêu tha thứ, là cuộc sống con người có sự bình an.
Mùa Chay lại về, nhắc lại hình tượng tha thứ từ một bộ phim chắc không là điều vô ích. Nếu lòng tha thứ là ngai vàng của cuộc sống, mùa Chay sống tinh thần chay tịnh bằng lòng tha thứ là trao tặng cho đời những chiếc ngai vô giá...
-Phần I (c. 12-13): Sau khi được tấn phong làm Đấng Thiên Sai (Mê-si-a) tại sông Gio-đan, Đức Giê-su đã được Thần Khí thúc đẩy vào hoang địa để chịu thử thách và đã chiến thắng ma quỉ cám dỗ. Người là Vua Mê-si-a đã khai mạc thời kỳ thái bình đầy tình yêu thương. Trong đó mọi hận thù đều tan biến hết. -Phần II (c. 14-15): Sau khi bị bắt, sứ mệnh tiền hô của Gio-an chấm dứt, để nhường chỗ cho Đức Giê-su xuất hiện công khai. Người đi từ miền Nam là Giu-đê trở về miền Bắc là Ga-li-lê để rao giảng Tin Mừng Nước Thiên Chúa. Nội dung Tin Mừng được tóm lại trong 3 điều sau: Một là thời kỳ Cánh Chung đã đến ; Hai là Triều Đại Thiên Chúa đã gần bên; Ba là người ta muốn được cứu độ thì phải ăn năn sám hối và tin vào Tin Mừng.
2) Chú thích:
- Thần Khí liền đẩy Người vào hoang địa. Người ở trong hoang địa bốn mươi ngày, chịu Xa-tan cám dỗ, sống giữa loài dã thú, và có các thiên sứ, và có các thiên sứ hầu hạ Người (MC 1,12-13):
+ Thần Khí liền đẩy Người: Khi chịu phép Rửa của Gioan Tẩy Giả, Đức Giê-su đã được Thần Khí hay Thánh Thần lấy hình chim bồ câu đậu xuống trên mình Người, để xức dầu thiêng liêng, phong Người làm Đấng Thiên Sai. Từ đây Người được Thần Khí hướng dẫn và ban sức mạnh để chịu thử thách cám dỗ của Xa-tan và đã chiến thắng nó.
+ Hoang địa hay sa mạc: là một khu rừng hoang vắng nằm giữa Giê-ru-sa-lem và Biển Chết, ở gần thành Giê-ri-cô.
+ Bốn mươi ngày: Con số bốn mươi tượng trưng cho một thời gian dài. Chẳng hạn:Trong Đại Hồng Thủy, ông No-e đã mở cửa sổ tàu sau khi nước rút được 40 ngày (x. St 8,6) ; Mô-sê đã lên núi tiếp xúc với Đức Chúa suốt 40 ngày đêm (x. Xh 34,28) ; Dân Ít-ra-en phải lưu lạc trong sa mạc suốt 40 năm trường (x. Ds 14,34) ; Vua Đa-vít đã cai trị trong thời gian 40 năm (2 Sm 5,4) ; Ngôn sứ Ê-li-a đã chạy trốn lên núi Khô-rếp mất 40 ngày đêm (x. 1 V 19,8) ; Đức Giê-su đã vào sa mạc và ăn chay cầu nguyện 40 ngày (x. MC 1,13).
Hỏi: Đức Giêsu "vào sa mạc" để làm gì ?
Đáp: Để chịu Xa-tan cám dỗ.
* Dân Ít-ra-en "vào sa mạc": Khi giải thoát con cháu Gia-cóp khỏi ách nô lệ cho người Ai Cập, Đức Chúa đã đưa họ "vào sa mạc" 40 năm, để ký một giao ước công nhận họ là dân riêng của Người, thanh luyện họ khỏi các đam mê tội lỗi. Đây cũng là thời gian thử thách lòng trung tín của họ đối với Người. Đến thời các ngôn sứ, Hô-sê đã diễn tả đúng ý nghĩa của sa mạc khi ông trình bày Đức Chúa như một người chồng luôn yêu vợ là dân Ít-ra-en. Người đã dẫn đưa dân này vào sa mạc để sống thân mật với Người (x. Hs 2,16).
* Đức Giê-su "vào sa mạc": Sau khi được công nhận là Người Con Yêu Dấu đẹp lòng Chúa Cha và đã đón nhận được đầy Thần Khí, Đức Giê-su được Thần Khí thúc đẩy vào sa mạc, để sống thân tình với Chúa Cha bằng việc chuyên cần cầu nguyện và ăn chay suốt 40 ngày. Đây cũng là thời gian Người chịu ma quỉ thử thách cám dỗ. Nhờ luôn chọn theo lời Thánh Kinh, Đức Giê-su đã chiến thắng Xa-tan cám dỗ, và chứng minh lòng trung thành của Người đối với sứ mệnh Thiên Sai được Chúa Cha trao phó.
+ Xa-tan: Xa-tan nghĩa là "kẻ thù", "kẻ chống đối", hay còn được gọi là "ma quỉ" hay Di-a-bo-los nghĩa là "kẻ kiện cáo", "kẻ vu khống". Đây là nhân vật vô hình có hai hoạt động là: nhập vào một người để bắt họ nói hay làm theo ý của nó và cám dỗ, xúi dục người ta phạm tội chống lại Thiên Chúa.
+ Cám dỗ: Cơn cám dỗ của ma quỉ gồm 3 giai đoạn như sau: Một là gợi lên trong đầu người ta một hình ảnh hợp với nhu cầu của họ. Hai là làm cho người ta vui thích với hình ảnh ấy hoặc ước muốn làm điều xấu xa độc ác. Ba là người bị cám dỗ sẽ quyết định chiều theo hay không theo sự xúi giục của ma quỉ. Quyết định làm theo ma quỉ là đã phạm tội. Đối với Đức Giê-su, Xa-tan chỉ có thể cám dỗ ở giai đoạn thứ nhất , nghĩa lả gợi lên trong tâm trí Người một tư tưởng hay một hình ảnh phù hợp với nhu cầu. Trong đoạn này, Mác-cô đã không thuật lại diễn tiến cơn cám dỗ của ma quỉ như trong hai Tin Mừng Mát-thêu và Lu-ca (x.Mt 4,1-11; lc 4,1-13).
+ Sống giữa loài dã thú và có các thiên sứ hầu hạ Người: Đức Giê-su đã chiến thắng cơn thử thách cám dỗ của Xa-tan. Dấu chỉ cụ thể của cuộc chiến thắng ấy là Người đã được Thiên Chúa che chở để sống hòa hợp với dã thú và còn được các thiên thần đến hầu hạ phục vụ (x. Tv 91,11-13). Đây là quang cảnh của thời Thiên Sai: một thời kỳ thái bình và đầy tình yêu thương huynh đệ , trong đó mọi loài vật sẽ sống hòa hợp với nhau và sẽ không có chỗ cho sự ghen ghét và hận thù nhau (x. Is 11,6-9; 65,25).
- Sau khi ông Gio-an bị nộp, Đức Giê-su đến miền Ga-li-lê rao giảng Tin Mừng của Thiên Chúa. Người nói: "Thời kỳ đã mãn, và Triều Đại Thiên Chúa đã đến gần. Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng" (MC 1,14-15):
+ Sau khi Gio-an bị nộp: Việc Gio-an bị bắt nói lên sứ mệnh của ông là tiền sứ hay tiền hô đã chấm dứt, để chuyển sang thời kỳ Đức Giê-su thực hiện ơn cứu độ.
+ Sang miền Ga-li-lê: Ga-li-lê là miền Bắc của nước Do Thái, nơi đây có nhiều dân ngoại sống lẫn lộn với dân Do Thái. Đức Giê-su đã rời bỏ miền Giu-đê để đi đến miền Ga-li-lê và bắt đầu rao giảng Tin Mừng Nước Thiên Chúa.
+ Lời rao giảng của Đức Giê-su được tóm kết trong 3 tư tưởng sau:
* Một là: Thời kỳ đã mãn: Các ngôn sứ chia thời gian làm hai thời kỳ là thời hiện tại và thời kỳ cánh chung. Giờ đây Đức Giê-su loan báo thời kỳ hiện tại đã kết thúc để bắt đầu một thời kỳ mới là thời cánh chung, trong đó Thiên Chúa thực hiện lời hứa cứu độ.
* Hai là: Triều Đại Thiên Chúa đã đến gần: Cựu Ước nói đến Vương Quyền của Thiên Chúa đối với Ít-ra-en là dân riêng của Người (x. Is 43,15; Tv 47,3). Từ đó, dân Ít-ra-en luôn trông chờ Thiên Chúa sớm thiết lập Vương Quyền của Người. Giờ đây, Đức Giê-su đã khẳng định rằng: Nơi Người, Triều Đại của Thiên Chúa đã đến gần.
* Ba là: Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng: Sám hối hay Me-ta-noi-a, một từ Hy Lạp có nghĩa là nghĩ khác trước, đổi ý, đổi tâm tình, đổi não trạng, hối tiếc , hối hận. Ở đây, Sám Hối chính là sự thay đổi hướng đi, triệt để từ bỏ tội lỗi để quay về với Giao Ước, và bước vào một đời sống mới. Rồi tiếp theo còn phải đón nhận Tin Mừng mà Đức Giê-su rao giảng.
II.Học sống Lời Chúa
1) Thần khí liền đẩy Đức Giêsu vào hoang địa (MC 1,12):
- Câu chuyện: Về bốn bức tranh:
+Tại một phòng triển lãm tranh ảnh tôn giáo kia, ngoài các bức vẽ về các đề tài quen thuộc, tại gian chính còn treo 4 bức tranh khổ lớn gấp đôi bình thường, được xếp thành hai cặp song đôi với nhau như sau: Trong cặp tranh đầu thì bức bên trái vẽ cảnh vườn Địa Đàng với màu sắc hài hòa tươi đẹp. Một con suối lượn quanh khu vườn có nhiều cây hoa đang nở và nhiều cây ăn trái trĩu nặng trái cây chín mọng trên cành. Trong cảnh thiên nhiên ấy, đôi vợ chồng trẻ A-Đam E-Và với vẻ mặt gìa nua hốc hác, vầng trán nhăn nheo ướt đẫm mồ hôi, dáng người gầy yếu vì bệnh tật, đang vất vả cấy lúa giữa một cánh đồng khô cằn nhiều sỏi đá và gai góc um tùm.
Đó là bức tranh mô tả thân phận đau thương của con người sau khi phạm tội. Chính tội lỗi là nguyên nhân phá hủy sự hài hòa giữa con người với Thiên Chúa, với vạn vật thiên nhiên và với người đồng loại. Tội làm cho con người bị mất hạnh phúc sống trong vườn Địa Đàng và bị xua đuổi xuống trần gian là nơi đầy nước mắt đau khổ, chiến tranh hận thù và bệnh tật chết chóc.
+ Còn cặp tranh thứ hai thì bức bên trái vẽ cảnh sa mạc hoang vu: Đức Giê-su đang ngồi trên một tảng đá, vẻ mặt suy tư và tiều tụy sau bốn mươi ngày chay tịnh. Một thằng quỉ mặt mũi gian ác đang đứng bên phải Người. Nó ghé vào tai Người để gợi lên trong đầu Người những tư tưởng ham mê danh vọng chức quyền trần gian ( xúi Người nhảy từ nóc đền thờ xuống để được khen ngợi), ham mê lợi lộc vật chất ( cho Người xem thấy các kho tàng chứa đầy vàng bạc châu báu) và ham hưởng thụ các lạc thú xác thịt (như xúi Người làm phép ra bánh rượu thịt và chiều theo các thú vui bất chính khác)... Còn bức bên phải lại vẽ cảnh thanh bình: Đức Giê-su đang ngồi giữa bầy dã thú và bên cạnh là các loài vật hiền lành như chiên cừu, bò dê, lừa ngựa, chim chóc...
Hai bức tranh sau diễn tả sứ mệnh của Đức Giê-su: Người đến sa mạc trần gian đầy sỏi đá và đang bị ma quỉ khống chế. Người thi hành sứ mệnh cứu thế bằng việc rao giảng Tin Mừng Nước Trời và xua trừ ma quỉ, tiêu diệt sự ác. Trong cuộc chiến đấu chống lại ma quỉ, Người luôn chọn đứng về phía Thiên Chúa là nguồn Chân Thiện Mỹ. Luôn làm theo Thánh Ý Thiên Chúa thể hiện trong các Lời Chúa phán trong Kinh Thánh. Người làm phép lạ chữa lành bệnh tật, an ủi người đau khổ,đưa những người lầm đường lạc lối ăn năn trở về, và tiêu diệt sự chết, thiết lập một Nước Trời ngay từ trần gian. Qua mầu nhiệm Tử Nạn và Phục Sinh, Người đã hòa giải nhân loại tội lỗi với Thiên Chúa, thiết lập một Trời Mới Đất Mới công bình, yêu thương, bình an và hạnh phúc.
- Câu hỏi thảo luận: Sách Khải Huyền đã viết về sứ mệnh cứu thế của Đức Giê-su như sau: "Bấy giờ tôi thấy Trời Mới Đất Mới, vì trời cũ đất cũ đã biến mất, và biển cũng không còn nữa... Thiên Chúa sẽ lau sạch nước mắt họ. Sẽ không còn sự chết, cũng chẳng còn tang tóc, kêu than và đau khổ nữa. Vì những điều cũ đã biến mất" (Kh 21, 1.4)
+ Vậy mỗi người chúng ta phải làm gì để nhận được ơn cứu độ do Đức Giê-su mang lại ? (ĐÁP: Hãy ăn năn sám hối và tin vào Tin Mừng).
+ Ngay từ hôm nay chúng ta phải làm gì để cộng tác với Đức Giê-su trong sứ mệnh cứu độ thế gian ? (ĐÁP: Nên nhân chứng cho Chúa bằng việc yêu thương mọi người, khiêm nhường phục vụ người đau khổ bất hạnh và giới thiệu Chúa là đường, là sự thật và là sự sống cho tha nhân).
2) Anh em hãy sám hối và tin vào Tin mừng:
- Câu chuyện: Một mẫu gương sám hối:
+ Pi-ri Tô-mát (Piri Thomas), có viết một tác phẩm mang tựa đề là "Hãy đi xuống những đường phố tồi tàn này" (Down these mean streets ). Tác phẩm mô tả cuộc đời của mình: Từ một tên tội phạm đang thi hành án trong nhà tù, một con nghiện ma túy đã từng nhúng tay vào tội ác giết người ... cuối cùng trở thành một tín hữu đạo đức thánh thiện đầy lòng nhân ái. Câu chuyện sám hối ấy như sau: Một đêm nọ, Pi-ri đang nằm trong một phòng giam đặc biệt, cùng chung giường với một tên tội phạm biệt hiệu là "Thằng Ròm", đột nhiên anh có suy nghĩ về tình trạng tội lỗi của mình. Anh cảm thấy có một ước muốn mãnh liệt phải chỗi dậy cầu nguyện với Chúa. Nhưng lúc đó anh lại đang nằm chung một giường với một bạn tù tên là "Thằng Ròm". Do đó, chờ cho "Thằng Ròm" ngủ say, anh mới từ từ bò ra khỏi giường , quì gối xuống nền nhà bằng bê-tông lạnh ngắt. Rồi anh say sưa nói với Chúa như đứa con thưa chuyện với cha của mình. Anh đã thuật lại như sau: "Tôi bày tỏ với Chúa những gì chất chứa trong lòng tôi. Tôi thưa với Ngài bằng những lời đơn sơ mộc mạc. Tôi nói với Ngài những điều tôi muốn, những lầm lỗi thiếu sót của tôi, những hy vọng và thất vọng . Lúc đó tôi cảm thấy xúc động đến nỗi suýt bật khóc, một sự xúc động mà trước đây chưa bao giờ cảm thấy. Sau khi đã cầu nguyện xong, bỗng tôi nghe có tiếng đáp khẽ: "Amen". Thì ra đó là tiếng của "Thằng Ròm". Lúc đó hắn đang nằm sấp trên giường, đầu tựa trên cánh tay khép lại bên dưới trán. Sau một lúc lâu yên lặng. Rồi "Thằng Rờm" nói nhỏ với tôi: "Này Pi-ri, tớ cũng tin Chúa!". Rồi tôi leo lên giường và hai đứa chúng tôi tiếp tục nói chuyện về niềm tin từ hồi còn thơ ấu của mình. Trước khi ngủ tiếp, tôi đã nói với "Thằng Ròm": "Chúc Chi-co ngủ ngon nhé ! Tớ nghĩ rằng: Thiên Chúa vẫn luôn ở với chúng ta, chỉ có chúng ta là không muốn ở với Người mà thôi !".
- Suy nghĩ và quyết tâm:
+ Câu chuyện này minh họa lời Đức Giê-su nói trong bài Tin Mừng hôm nay: "Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng": Ăn năn sám hối là "cải thiện đời sống", là "cải tà qui chánh". Nghĩa là nhìn nhận những gì không tốt đẹp, xấu xa trong đời sống của mình và quyết tâm từ bỏ . Nói cách khác: Sám hối là nhìn nhận thân phận tội nhân của mình và thực lòng hoán cải, bằng cách làm những việc tốt trái ngược với thói xấu của mình. Tin vào Tin Mừng là tin Đức Giê-su là Đấng Cứu Thế Con Thiên Chúa, Đấng được Thiên Chúa sai đến để rao giảng Tin Mừng Nước Trời. Người sẽ giải thoát chúng ta khỏi làm nô lệ cho ma quỉ. Cuối cùng nhờ mầu nhiệm Tử Nạn và Phục Sinh, Người đã giao hòa chúng ta với Thiên Chúa Cha và ban cho chúng ta sự sống đời đời.
+ Vậy hiện giờ tôi cần phải ăn năn sám hối về mối tội đầu nào trong kinh Cải tội bảy mối có bảy đức ? Tôi quyết tâm làm gì cụ thể để tu sửa thói hư tật xấu ấy ? Dâng một lời nguyện để xin Chúa giúp chúng ta hoán cải nên tốt hơn trong Mùa Chay này.
III.Hiệp sống nguyện cầu
1) Lạy Chúa Giêsu , con thật kính phục Chúa đã vào sa mạc để cầu nguyện và ăn chay 40 đêm ngày. Con cảm thấy hổ thẹn vì những bữa ăn nhậu thừa mứa trong dịp Tết vừa qua: Con đã ăn uống no say trong khi biết bao đồng bào Miền Trung đang đói khát vì bao thiên tai bão lụt liên tiếp đổ xuống tàn phá nhà cửa, ruộng vườn, phá hủy các ghe thuyền và các phương tiện làm ăn sinh sống khác. Bao nhiêu đứa con mất cha, vợ mất chồng, anh mất em... khiến cho nhiều gia đình rơi vào hoàn cảnh đau khổ tột cùng. Vậy trong những ngày Mùa Chay này, xin Chúa giúp chúng con có tinh thần chay tịnh khổ chế, bằng cách nhịn ăn một tô phở, nhịn uống một tách cà phê hay nhịn hút vài điếu thuốc ... để cộng tác cứu trợ bà con vượt qua hoàn cảnh đói khát túng nghèo. X) Hiệp cùng Mẹ Maria . -Đ) Xin Chúa nhậm lời chúng con.
2) Lạy Thánh Mẫu Maria , xin giúp con ý thức rằng: Đức Giê-su đã vào sa mạc là để tiếp xúc và sống thân tình với Chúa Cha. Xin cho Mùa Chay này cũng là thời gian thuận tiện để con cùng vào sa mạc với Đức Giê-su. Xin cho con mỗi ngày biết dành ít phút thinh lặng để tâm tình với Thiên Chúa Cha, cho con lắng nghe lời Đức Giê-su qua các buổi Tỉnh tâm Mùa Chay tại nhà thờ. Nhờ Thần Khí Chúa thôi thúc, con sẽ siêng năng thực hành sự khổ chế, bằng việc ăn chay trong ngày Thứ Tư Lễ Tro và Thứ Sáu Tuần Thánh. Xin cho con quyết tâm làm các việc hãm mình để đền tội, bằng cách chu toàn bổn phận trong gia đình và xã hội, sẵn sàng chủ động đi bước trước để làm hòa với kẻ đang giận ghét con...để mỗi ngày con đều được Thần Khí Chúa thanh luyện khỏi các đam mê tội lỗi và các thói hư tật xấu khác. Xin Mẹ giúp con mỗi ngày biết ăn năn tội để trở nên trong sạch hơn, xứng đáng nhận được Ơn Chúa để biến đổi nên người mới trong Mùa Phục Sinh sắp tới. X) Hiệp cùng Mẹ Maria. - Đ) Xin Chúa nhậm lời chúng con. Lm. Đan Vinh
Sa mạc như sào huyệt của satan. Satan thích sa mạc, satan ở đâu, nơi đó thành hoang mạc. Và Thần Khí xua Chúa Giêsu vào sa mạc, vào hang cọp để bắt cọp. Chúa ơi, chẳng cứ gì sa mạc, ngay giữa đồng ruộng, thị thành và thế giới văn minh, nơi nào satan ngự trị, ở đó vẫn là sa mạc, lòng người khô cằn, cô quạnh, làm khô cháy sự sống vật chất lẫn tinh thần.
Có phải là Chúa “ở giữa dã thú” như ngày xưa Adan khi chưa phạm tội, còn ở trong vườn địa đàng với”mọi thú vật và chim trời cùng dã thú” (St.2,20)? Ngày ấy thiên địa thái hòa, cuộc sống không mâu thuẫn, không cắn xé. Nhưng tội đã đến. Không chỉ có dã thú nhăn răng cắn xé, mà người ta với nhau cũng như dã thú.
Chúa vào sa mạc để trục xuất satan. Chúa là Adam mới. Từ sa ạMC về, Adam mới liền kêu gọi nhân loại cũ kỹ: “Thời buổi đã mãn và Nước Thiên Chúa đã gần bên! Hãy hối cải và tin vào Tin Mừng” (MC .1,15).
Thời buổi đã mãn vì Adam mới đây rồi. Adam mới xuất hiện, tức là Nước Thiên Chúa đã ở trước cửa nhà mình rồi. Chỉ cần sám hối, đừng bám vào tấm lòng ích kỷ, buồn bã của mình nữa, nhưng tin vào Tin Mừng, thì đã bước sang Nước Thiên Chúa rồi. Nhưng con người cũ có chịu nghe Adam mới chăng?
Một nhà thơ Việt Nam đầu thế kỷ trước viết: “Thiên hạ lúc này đều ngủ cả
Việc gì mà thức một mình ta?”
Trong cái thế giới của hận thù, của khủng bố và chiến tranh, của lợi lộc làm tối mắt con người này, ai ngủ và ai thức/
Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô VI cử Hồng y Etchegaray đi Irắc, cử Hồng y Pio Laghi đi Mỹ, hình như chính Ngài còn muốn mang thân già đi khắp nơi cổ võ hòa bình, âu cũng là một cách lên: “Nước Thiên Chúa đã gần, hãy sám hối và tin vào Tin Mừng”.
Hãy nhìn vào Đức Giáo Hoàng như một hình ảnh phóng lớn để hiểu rằng trong tầm vóc nhỏ bé của ta, cũng cần đón nhận một lời kêu gọi tương tự. “Thiên hạ lúc này đều ngủ cả ư?” Không đâu. Ngày nay Chúa có đàn chiên của Chúa. Kể cả những con chiên còn đang ngủ, nhưng đang thèm thức giấc.
Nếu ta đã cảm thấy tính “dã thú” của một thế gian nào đó, cảm thấy tính “sa mạc” của một não trạng, một tinh thần nào đó, thì hãy bước lên theo tiếng gọi của Đức Giêsu: “Hãy theo ta, mặc cho kẻ chết chôn cất kẻ chết của họ” (Mt.8,22)
Mùa chay lại đến, Giáo hội kêu mời mọi tín hữu hãy hồi tâm sám hối qua lời Chúa Giêsu phán trong Tin Mừng hôm nay: “Thời kỳ đã mãn, và triều đại Thiên Chúa đã đến gần. Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng.”
Lời rao giảng của Chúa Giêsu loan báo một sự đổi đời, một cuộc cách mạng triệt để đang chắc chắn đến với xã hội con người. Một thời kỳ cũ không có sự hiện diện sống động của Thiên Chúa tình thương phải chấm dứt, thay vào đó là triều đại Thiên Chúa nơi tình thương và ơn tha thứ của Ngài sẽ tràn lan khắp nhân trần. Nhưng triều đại này lại không có biên cương địa lý rõ ràng như các quốc gia trên địa cầu; trái lại nó có thể xuyên thấu từng cõi lòng, từng gia đình, từng cộng đồng và từng đất nước. Chính vì nó không có ranh giới vật chất cụ thể nên không ai có thể hòng gian dối vượt tường thành hay rào kẻm gai lọt vào bên trong triều đại ấy được. Biên giới vô hình khiến con người không thể biết đâu mà lần; nó được phân định rất rõ ràng trong ánh mắt uy nghi công thẳng của Thiên Chúa.
Để có thể được ở trong triều đại của Thiên Chúa, ai cũng phải sám hối là chừa bỏ mọi tội lỗi, những điều sai quấy hay gian trá mình đang làm. Để thay thế vào đó bằng lối sống mới phù hợp giới răn mới của Tin Mừng là yêu thương và tha thứ. Vì Tin Mừng là tin mang niềm hạnh phúc, mang ơn giải thoát cho mọi con người đang lầm lũi trong tuyệt vọng, do sự khuynh đảo khủng khiếp của quyền lực sự dữ là Satan. Mầm mống của sự dữ và tội lỗi đó đã gắn chặt với thân phận con người bởi tội nguyên tổ đã kiêu căng không muốn vâng phục Thiên Chúa. Vậy sám hối và tin vào Tin Mừng không phải là một chuyện tin bằng lời nói suông, nhưng là thực hiện một cuộc cách mạnh triệt để, bắt đầu ngay từ trong thâm tâm của chính bản thân trước tiên. Có như thế, chúng ta mới cảm nhận được ân sủng quí báu của triều đại Thiên Chúa; bằng không chúng ta chẳng bao giờ có thể tìm thấy nó đâu cả!
Hôm nay là chủ nhật thứ nhất Mùa Chay, bài Tin Mừng hôm nay tuy ngắn, nhưng lại là lời phi lộ cho cuộc rao giảng Tin Mừng của Chúa Giêsu tại trần gian: “Hãy sám hối và tin vào Tin Mừng”. Sám hối và tin vào Tin Mừng là hai điều kiện để được cứu độ, và để nhận được sự tha thứ của Thiên Chúa.
“Hãy sám hối...” là lời mời gọi khẩn cấp của Chúa Giêsu, là lời cảnh cáo đầy yêu thương của một Đấng thẩm phán chí công.
Sám hối vì chúng ta là những tội nhân đã phạm không biết bao nhiêu là tội với Thiên Chúa và với anh chị em của chúng ta ; sám hối bởi vì mỗi người chúng ta đáng lẽ ra, phải chết ngay từ khi phạm một tội đầu tiên, nhưng vì tình yêu, Thiên Chúa đã kéo dài ngày chung kết để chúng ta được hồi tâm sám hối ; sám hối bởi vì không ai là thánh thiện, không ai là sạch tội ; sám hối bởi vì tình yêu của Thiên Chúa quá lớn lao thúc bách chúng ta mau trở về với Cha trên trời...
“...và tin vào Tin Mừng” là tin vào Chúa Giêsu, tin vào lời giảng dạy của Ngài, Lời ban sự sống cho những kẻ tin vào Ngài.
Chúng ta là những người có đức tin, đức tin này đã bị “mai một” với bao lo toan trong cuộc sống, đức tin này không được bồi dưỡng vun đắp vì chúng ta quá chú trọng đến cái ăn cái mặc, mà quên mất Thiên Chúa -nguồn mạch của đức tin- đang nuôi nấng và chăm sóc chúng ta.
Đức tin đòi hỏi chúng ta phải đặt Thiên Chúa ở vị trí số một trong cuộc sống.
Đức tin không phải chỉ là đi lễ ngày chủ nhật, cũng không phải chỉ là đón nhận các bí tích, hay vài tháng đi xưng tội một lần, nhưng cần phải toả sáng trong cuộc sống của mình.
Đức tin này đòi buộc tôi phải thấy Thiên Chúa tốt lành trong người anh em mà tôi không thích, có khi còn ghét thậm tệ nữa ; đức tin này đòi hỏi tôi phải cúi xuống nâng đỡ người anh em bất hạnh đang đói khổ bên vệ đường...
Tất cả những việc làm đó chính là tin vào Tin Mừng, bởi vì Tin Mừng cũng đồng thời là Đức Kitô chịu đau khổ, chịu chết và Phục Sinh. Và, bởi vì Chúa Giêsu đã làm như thế khi rao giảng Tin Mừng ở trần gian.
Tin Mừng không chỉ ở trong nhà thờ, nhưng ở ngay trên mặt trên mày của chúng ta, đó là khuôn mặt vui tươi khi bị đau khổ, đó là lời nói dễ thương khi bị chửi mắng, là nụ cười tươi khi bị hiểu lầm, Tin Mừng là như thế, là trao ban và đón nhận, là hi sinh và yêu thương.
Kính thưa anh chị em.
“Hãy sám hối và tin vào Tin Mừng” là mở đầu cho Mùa Chay Thánh năm nay, và đồng thời thức tỉnh chúng ta -những tâm hồn tội lỗi- biết cải quá tự tân, biết đổi mới con người cũ của mình, để cùng chết với Chúa Giêsu và cùng sống lại với Ngài.
Chúng ta có quá nhiều dự định tương lai, có quá nhiều kế hoạch rất cụ thể cho cộng đoàn, nhưng kế hoạch phải làm gì trong mùa chay thì chưa hoàn bị, bởi vì ai cũng nói chung chung: mùa chay là sám hối và ăn năn, nên chúng ta chỉ nhìn thấy mình đang sám hối ăn chay, mà chưa nhìn thấy tha nhân đang đói khổ...
Xin Thiên Chúa ban cho mỗi người trong cộng đoàn chúng ta khi sám hối thì biết bù đắp những đau khổ của Chúa Giêsu nơi những người nghèo, những người bệnh tật và già nua để Tin Mừng mà chúng ta đang tin được toả sáng đến với mọi người.
Xin Mẹ Maria luôn gìn giữ chúng ta.
Bài giảng Chủ Nhật I Mùa Chay tại nhà thờ Chúa Thánh Thần - Taiwan. - Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.
Bước vào mùa chay thánh của một năm đầy xáo trộn và hoang mang, Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II ân cần gửi đến toàn thể nhân loại một sứ điệp mùa chay rất cần thiết để giúp cho cộng đồng nhân loại có thể thoát khỏi những lo âu sợ hãi về những khủng bố, chiến tranh và nghèo đói đang đe dọa nhiều nơi trên thế giới. Sứ điệp mùa chay của Đức Thánh Cha có thể được tóm gọn vào năm điểm sau đây:
1. Mùa chay là mùa cầu nguyện, chay tịnh và quan tâm một cách mãnh liệt đến những nhu cầu khẩn thiết. Lời của Đức Thánh Cha “Năm nay, Cha muốn anh chị em hãy suy niệm và thực hành lời Chúa lấy ra từ Sách Công Vụ Tông Đồ: _Cho đi, thì được chúc phúc hơn là nhận lãnh.Ỵ (Cv 20,35)
2. Thật là đáng buồn cho thời đại này là dửng dưng làm ngơ trước những đau khổ của người khác và còn bị lôi cuốn làm giầu cho riêng mình bằng cách bóc lột kẻ khác và quên đi việc quảng đại chia sẻ cho những người thiếu thốn.
3. “Cho đi thì được chúc phúc hơn là nhận lãnh”. Khi các tín hữu đáp lại tiếng mời gọi thâm sâu tận đáy lòng mình là tự hiến thân phục vụ tha nhân mà không mong chờ một trả đáp nào thì họ sẽ cảm nghiệm được một sự đền bù sâu dậm tận đáy lòng.
4. Con Thiên Chúa đã thương yêu chúng ta trước, khi “chúng ta còn là những tội nhân” (Rm 5,6), bằng một tình yêu vô điều kiện không mong đền trả. Mùa chay thánh này mời gọi chúng ta làm như vậy.
5. Để hạnh phúc và yêu thương, chúng ta hãy noi gương Chúa Kitô là quên mình phục vụ tha nhân, nhất là những người nghèo khổ. Bất cứ ai giúp đỡ những người nghèo khổ thì đều được Thiên Chúa sủng ái.
Đức Thánh Cha cầu mong mọi tín hữu chúng ta là những nhân chứng của Tin Mừng Bác Ái Yêu Thương khắp mọi nơi trong mùa chay này, vì ơn gọi bác ái yêu thương là trung tâm điểm của tất cả việc rao giảng Tin Mừng. Ngài cầu xin Đức Maria, Mẹ của Giáo Hội, luôn đồng hành với chúng ta trong suốt mùa chay này. Và sau cùng, Đức Thánh Cha rất ưu ái ban Phép Lành Tòa Thánh cho tất cả mọi người.
Đời sống của chúng mình tràn ngập những bất ngờ. Có những cái bất ngờ tạo cho mình cái cảm giác hứng thú, phấn khởi và sướng tê cả người, sướng rên mé đìu hiu. Bạn thường nghe, hay chính bạn đã từng có những kinh nghiệm ấy
•“Úi giời ơi! Nàng đồng ý cái rụp khi tao ngỏ lời xin cưới mày ạ! Thật không thể ngờ số của tao lại may mắn đến như thế!”
•“Mình ơi! Hôm nay anh được tăng lương, thật không thể ngờ, ông chủ của anh lại hào phóng như vậy, lên lương một phát $2 luôn!”
•“Chị Hai ơi! Em chính mắt nhìn thấy thằng con của em đi lễ, vào xưng tội rồi rước lễ nữa. Nó còn nói là nó muốn đi tu nữa. Giêsu Maria lạy Chúa tôi, em không còn tin vào tai của mình nữa. Chúa nhậm lời em rồi chị ơi!”
Nhiều chuyện bất ngờ trong đời tôi Mang lại niềm vui, và tiếng cười Bất ngờ loại này thật thú vị Đem lại hưng phấn, nhiều niềm vui.
Nhưng! Có nhiều sự bất ngờ chẳng bao giờ mang lại cho chúng mình sự dễ chịu và chút thoải mái nào cả.
•“Hôm qua, thằng Joe vừa mới nói chuyện phone với tao xong. Chừng nửa tiếng sau, má nó phone cho hay nó bị đụng xe tử thương rồi. Thiệt không ngờ!”
•“Con nhỏ đó trẻ, đẹp, bao nhiêu thằng đẹp trai theo đuổi, tán tỉnh, vậy mà nó lại lấy thằng chồng già không thể tưởng tượng nổi! Thiệt không ngờ!”
•“Ông A bà B ai cũng bảo là một cặp vợ chồng hạnh phúc, có dâu rể, cháu nội cháu ngoại rồi, vậy mà đùng một cái ông ấy ly dị bả, thiệt không ai có thể học được chữ ngờ!”
•“Thằng bé nhìn hiền lành như vậy, đùng một cái nghe tin nó bị bắt vì tội ăn cướp, giết người. Thiệt không thể tưởng tượng nổi!” Bất ngờ có pha lẫn đắng cay Xảy ra nhan nhãn, xảy ra đầy Loại này đem lại đau, buồn, khổ Cay đắng, tủi sầu, khóe mắt cay.
Còn nhiều lắm bạn ạ! Thế nhưng, trước những cái bất ngờ như trên dù chúng đem lại niềm vui hay nỗi buồn, dù cay đắng hay là ngọt ngào đi chăng nữa thì chúng cũng chóng qua thôi. Chúng đến rồi đi, không đáng ngại cho lắm!
Thế nhưng! Có một loại bất ngờ mà bạn và tôi chúng mình cần phải cẩn thận và phải hết sức lưu tâm. Đó là chết bất ngờ trong tình trạng thiếu chuẩn bị, tệ hơn nữa chết bất ưng trong tình trạng tội lỗi. Những cái chết bất ngờ trong tình trạng tội lỗi như vầy có mang lại một hậu quả rất nghiêm trọng, đó là cả xác cả hồn sẽ không bao giờ được vào Thiên Đàng hưởng sự sống đời đời (GLCG # 1035).
Chết không chuẩn bị, chết bất ngờ Nguy hiểm vô cùng bạn tôi ơi! Chết khi trong mình vương tội trọng Làm gì lên được chốn nghỉ ngơi?
“Úi giời! Còn lâu mới chết, còn giờ ăn chơi cho đã để đến lúc hết xí quách hay lúc về hưu tôi sẽ vào tòa xưng tội, ăn năn thống hối là Chúa tha thứ hết. Lúc đó là lên thiên đàng cả giường lẫn chiếu!” Nếu bạn nghĩ như vậy thì tôi cầu chúc cho bạn được … vạn sự như ý.
Thế nhưng! Tôi hỏi thật bạn nhé, nến lỡ đang trong lúc ăn chơi, đang trong lúc đắm chìm trong lạc thú, lúc bạn đang dìm mình trong vũng lầy của tội lỗi… trái tim của bạn bỗng nổi cơn tự ái không thèm đập nữa, não của bạn bỗng đình công không muốn làm việc nữa thì sao? Bạn có thời gian đi xưng tội, có kịp lãnh nhận các phép bí tích sau cùng không? Không chắc đâu! Tại sao bạn không chuẩn bị mỗi ngày đi!
Bây giờ thì xả láng chơi Đến khi già lão, lúc chán đời Lúc đó ta ăn năn xưng tội Chúa tha thứ hết! Hồn thảnh thơi! Đừng tưởng cứ khoẻ mãi bạn ơi! Thiếu gì người trẻ giã cõi đời! Khi chết chưa sẵn sàng chuẩn bị Địa ngục muôn đời, chỗ nghỉ ngơi.
Hôm nay, trong bài đọc hai của Chúa Nhật thứ hai Mùa Vọng, thánh Phêrô nhắc nhở tôi và bạn rằng: “Ngày của Chúa sẽ đến như kẻ trộm!” (2 Pr 3:10). Bạn có trí khôn ngoan, bạn hãy lo tỉnh thức để chờ đón Người. Nhưng sẵn sàng tỉnh thức như thế nào để chờ đón Chúa đây? Có nhiều chuyện cần phải làm để chuẩn bị nghinh đón cuộc giáng lâm của Chúa Kitô lắm, nếu bạn không biết làm gì, chuẩn bị thế nào thì mời bạn nghe lời hướng dẫn của Thánh Phaolô trong thư gửi cho tín hữu Roma (13:12-13):
1.Hãy loại bỏ những việc làm đen tối... đừng buôn bán xì ke, ma túy, đừng cho thiên hạ ăn bánh vẽ với thịt lừa, hãy bỏ ngay những trò bịp bợm, chớ ngoại tình, gian dâm, đừng xem phim hay những hình ảnh của những người nghèo trên internet, trong phim ảnh …
2.Hãy Cầm lấy vũ khí của sự sáng để chiến đấu... Sống ngay thẳng, trung thực với chính mình và với tha nhân, luôn luôn vui vẻ với những người xung quanh, đem niềm vui đến cho mọi người và nhất là hãy siêng năng học hỏi Lời Chúa.
3.Không chè chén say sưa, không chơi bời dâm đãng, cũng không cãi cọ ghen tương... Những thú vui xác thịt này chính là những thứ thuốc mê khiến chúng ta không thể nào sống trong tỉnh thức để chờ đón Chúa đến với mình.
Nhiều việc cần phải chuẩn bị quá phải không bạn? Đúng! Vị khách càng sang trọng, càng quý phái bao nhiêu thì công việc chuẩn bị đón tiếp lại càng phải chi tiết và chu đáo bấy nhiêu.
Bạn biết Chúa Giêsu là vị khách cao quý như thế nào rồi. Trong mùa Vọng này, bạn và tôi chúng ta hãy cầu nguyện cho nhau và hãy cùng giúp nhau lo chuẩn bị thật lỹ lưỡng và chu đáo trong công việc đón tiếp Chúa Kitô. Bạn hãy năng đến lãnh nhận Bí Tích Hoà Giải, hãy đi xưng tội thường xuyên đi. Đó cũng là một cách chuẩn bị rất cần thiết. Chúc bạn một mùa Vọng thánh thiện và tràn đầy ơn Chúa.
Mùa Chay lại trở về với muôn vàn hồng ân của Thiên Chúa. Cùng với toàn thể Giáo hội Công giáo, chúng ta hãy bước vào Mùa Chay của Phụng vụ Năm B với tâm tình xứng hợp. Trọng tâm của Mùa Chay là chuẩn bị tâm hồn và thay đổi cuộc sống để đón nhận Chúa Giêsu Kitô Phục Sinh và ơn cứu độ của Thiên Chúa. Các bài đọc Thánh Kinh hôm nay đều tập trung vào việc Thiên Chúa đã cứu vớt con người:
* Thiên Chúa đã cứu ông Nôê và con cái ông khỏi nước tức nạn hồng thủy (bài đọc 1),
* Thiên Chúa đã dùng nước trong phép Rửa để cứu toàn thể nhân loại khỏi tội lỗi và sự chết, khi Thiên Chúa sai Con Một Yêu Dấu của Người, đến trần gian để rao giảng Nước Trời, lập các Bí tích, chịu chết trên thập giá và phục sinh (bài đọc 2 và bài Tin Mừng).
* Điều kiện để được cứu là “SÁM HỐI & TIN VÀO TIN MỪNG. Đó cũng chính là Sứ điệp của Lời Chúa hôm nay.
II. LẮNG NGHE & TÌM HIỂU LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH
2.1 Lắng nghe Lời Chúa trong ba bài Thánh Kinh
(1) Bài đọc 1: St 9,8-15: Sau hồng thủy Thiên Chúa lập Giao ước với ông Nôê.
(8) Thiên Chúa phán với ông Nôê và các con ông đang ở với ông rằng: (9) "Đây Ta lập giao ước của Ta với các ngươi, với dòng dõi các ngươi sau này, (10) và tất cả mọi sinh vật ở với các ngươi: chim chóc, gia súc, dã thú ở với các ngươi, nghĩa là mọi vật ở trong tàu đi ra, kể cả dã thú. (11) Ta lập giao ước của Ta với các ngươi: mọi xác phàm sẽ không còn bị nước hồng thủy hủy diệt, và cũng sẽ không còn có hồng thủy để tàn phá mặt đất nữa."
(12) Thiên Chúa phán: "Đây là dấu hiệu giao ước Ta đặt giữa Ta với các ngươi, và với mọi sinh vật ở với các ngươi, cho đến muôn thế hệ mai sau: (13) Ta gác cây cung của Ta lên mây, và đó sẽ là dấu hiệu giao ước giữa Ta với cõi đất. (14) Khi Ta cho mây kéo đến trên mặt đất và cây cung xuất hiện trong mây, (15) Ta sẽ nhớ lại giao ước giữa Ta với các ngươi, và với mọi sinh vật, nghĩa là với mọi xác phàm; và nước sẽ không còn trở thành hồng thủy để tiêu diệt mọi xác phàm nữa.
(2) Bài đọc 2: 1 Pr 3,18-22: Nước đó là phép rửa nay cứu thoát anh em.
(18) Anh em thân mến, chính Đức Kitô đã chịu chết một lần vì tội lỗi – Đấng Công Chính đã chết cho kẻ bất lương- hầu dẫn đưa chúng ta đến cùng Thiên Chúa. Thân xác Người đã bị giết chết, nhưng nhờ Thần Khí, Người đã được phục sinh. (19) Người đã đến rao giảng cho các vong linh bị giam cầm, (20) tức là những người xưa đã không vâng phục Thiên Chúa, trong thời Thiên Chúa kiên nhẫn chờ đợi, nghĩa là thời ông Noê đóng tầu. Trong con tầu ấy, một số ít, cả thảy là tám người, được cứu thoát nhờ nước. (21) Nước đó là hình bóng phép rửa nay cứu thoát anh em. Lãnh nhận phép rửa, không phải là được tẩy sạch vết nhơ thân xác, mà là cam kết với Thiên Chúa sẽ giữ lương tâm trong trắng, nhờ sự phục sinh của Đức Giêsu Kitô, (22) Đấng đang ngự bên hữu Thiên Chúa sau khi đã lên trời, đã bắt các thiên sứ và toàn thể thần minh phải phục quyền.
(3) Bài Tin Mừng: MC 1,12-15: Đức Giêsu bắt đầu sứ vụ rao giảng Tin Mừng.
(12) Sau khi Đức Giêsu chịu phép rửa, Thần Khí liền đẩy Người vào hoang địa. (13) Người ở trong hoang địa bốn mươi ngày, chịu Xatan cám dỗ, sống giữa loài dã thú và có các thiên sứ hầu hạ Người.
(14) Sau khi ông Gioan bị nộp, Đức Giêsu đến miền Galilê rao giảng Tin Mừng của Thiên Chúa. (15) Người nói: "Thời kỳ đã mãn, và Triều đại Thiên Chúa đã đến gần. Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng."
2.2 Trong ba bài Thánh Kinh trên, chúng ta khám phá ra Thiên Chúa là Đấng nào?
(1) Trong bài đọc 1 (St 9,8-15) chúng ta thấy Thiên Chúa đã loan báo và cứu ông Nôê và các con ông, khỏi nạn hồng thủy, bằng một giao ước bền vững và lâu dài. Dấu chỉ của giao ước ấy là chiếc cầu vồng xuất hiện trên bầu trời. Nhưng Thiên Chúa không chỉ lập giao ước với ông Nôê mà còn lập giao ước với dòng dõi ông là những kẻ tin Chúa. Dấu chỉ của giao ước mới này chính là Con Một Thiên Chúa, Đức Giêsu Nadarét, Đấng đã xuất hiện giữa loài người.
(2) Trong bài đọc 2 (1 Pr 3,18-22) Tông đồ Trưởng Phêrô khẳng định: chúng ta được cứu là nhờ “Đức Kitô đã chịu chết một lần vì tội lỗi” Người là “Đấng Công Chính đã chết cho kẻ bất lương hầu dẫn đưa chúng ta đến cùng Thiên Chúa” Phương tiện và cũng là dấu chỉ của việc cứu chuộc ấy là Nước Phép Rửa được đổ trên trán / đầu chúng ta.
3) Trong bài Tin Mừng (MC 1,12-15) Máccô nhắc lại với chúng ta sự kiện sau khi chịu phép rửa bởi ông Gioan Tẩy giả, Đức Giêsu được Thánh Thần đưa vào sa mạc để chịu Xatan cám dỗ. Sau khi nghe tin Gioan bị giết hại, Đức Giêsu xuất hiện công khai ở Galilê và bắt đầu rao giảng: Thời kỳ đã mãn và Triều đại Thiên Chúa đã đến gần. Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng”
2.3 Qua ba bài Thánh Kinh trên, Thiên Chúa muốn gửi sứ điệp gì cho chúng ta?
Sứ điệp của Lời Chúa hôm nay là hãy sám hối và tin vào Tin Mừng, vì thời gian đã mãn và Triều đại Thiên Chúa đã gần.
(*) Sám hối là thay đổi suy nghĩ và hành động tức không còn suy nghĩ và hành động theo thói quen và tập quán xói mòn của người đời nữa mà suy nghĩ và hành động theo tinh thần và cung cách mới của Phúc âm.
(*) Tin vào Tin Mừng là tin vào tình thương và sự trung tín giữ lời hứa của Thiên Chúa; Cũng là tin vào lời rao giảng và con người Đức Giêsu Nadarét là Thiên Chúa làm người và đã được Thánh Thần xức dầu và đưa vào trần gian để loan báo Tin Mừng và ban ơn cứu độ cho mọi người.
III. SỐNG LỜI CHÚA HÔM NAY
Sống Lời Chúa hôm nay là kiểm điểm và thay đổi đời sống theo sự hướng dẫn và mời gọi của Chúa và của Hội Thánh. Mỗi người, mỗi cộng đoàn nên tập trung vào điểm yếu kém nhất trong đời sống tâm linh của mình để sự thay đổi có tính “quyết định” và triệt để.
IV. CẦU NGUYỆN
“Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng”
Lạy Thiên Chúa là Cha, chúng con biết rằng: đáp lại lời mời của Chúa Giêsu Con Cha, là chúng con phải tin vào Tình yêu Cứu độ của Cha và tin vào Đức Giêsu Kitô mà Cha đã sai đến trần gian này. Xin Cha ban ơn sám hối và thay đổi đời sống cũng như ơn lòng tin cho chúng con.
“Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng”
Lạy Chúa Giêsu, chúng con biết rằng: đáp lại lời mời của Chúa, là chúng con phải luôn chiêm ngắm, khám phá và học cùng Chúa để chúng con điều chỉnh cách suy nghĩ và hành động của chúng con theo cách suy nghĩ và hành động của Chúa. Xin Chúa ban ơn sám hối và thay đổi đời sống cũng như ơn lòng tin cho chúng con.
“Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng”
Lạy Chúa Thánh Thần, chúng con biết rằng: đáp lại lời mời của Chúa Giêsu, Thiên Chúa làm người, là chúng con phải để cho Thánh Thần hoạt động trong chúng con và biến đổi chúng con. Xin Chúa hãy canh tân đổi mới trái tim và cõi lòng chúng con để chúng con sống như Chúa Giêsu mời gọi và mong muốn. Amen.
Giêrônimô Nguyễn Văn Nội. Sàigòn ngày 24.02.2006
1. Tường thuật Chúa Giêsu chịu cám dỗ (chúng con 12-13): MC không viết nhiều về cơn cám dỗ, chỉ ghi hai chi tiết:
- Chúa Giêsu sống giữa loài dã thú: chi tiết này làm ứng nghiệm lời Isaia tiên báo về thời đại Messia (x.Is 11,6-9), đồng thời minh họa cho cảnh sống hài hòa giữa con người với muôn vật, làm sống lại hình ảnh tốt đẹp thuở ban đầu ở vườn địa đàng đã chiến thắng cám dỗ, cám dỗ chẳng làm gì được Ngài, chẳng thể phá vỡ liên lạc hài hòa giữa Chúa Giêsu với vũ trụ vạn vật.
- Có các thiên sứ hầu hạ người: chi tiết này ngụ ý Chúa Giêsu được Thiên Chúa cứu giúp và che chở.
2. Lời rao giảng đầu tiên của Chúa Giêsu (chúng con 14-15): Đây là công thức tóm lược toàn thể sứ điệp Chúa Giêsu, gồm hai việc quan trọng là sám hối và tin vào Tin mừng.
B...nẩy mầm.
1. Trong tiếng Do thái, chữ “cám dỗ” có nghĩa là “thử thách”, “thử tài”, giống như chữ “đi thi” của chúng ta ngày nay. Cám ỗ là đi thi: ai thắng cám dỗ là thi đậu, ai sa ngã thì thi rớt. Bởi thế cám dỗ là dịp tốt để ta “lấy bằng cấp”. Tuy nhiên ta đừng khinh địch, hãy nhớ lại Chúa Giêsu căn dặn “Thứ qủy này chỉ có thể thắnh nhờ ăn chay cầu nguyện”, nhớ lời trong kinh Lạy Cha “xin chớ để chúng con sa chước cám dỗ”, và nhớ Chúa Giêsu trong bài Tin mừng này đã chiến thắng được nhờ sự trợ giúp và che chở của Thiên Chúa.
2. Có người nói rằng đạo Công giáo đầy mặc cảm tội lỗi cho nên bao giờ cũng bắt đầu Thánh lễ bằng lời câu gọi sám hối. Thực ra chính Chúa Giêsu cũng luôn kêu gọi sám hối. Cho nên đây không phải là mặc cảm mà là một thực tế: con ngườidễ đi lạc, cho nên cần luôn ý thức tình trạng lạc đường ấy để quay về.
3. Một đêm Giáng sinh nọ, Thánh Giêrônimô đang qùy bên máng cỏ để suy niệm về mầu nhiệm NgôiHhai Thiên Chúa xuống thế làm Người thì bỗng Chúa Hài Đồng hiện ra trong vầng sáng chói lòa. Ngài hỏi thánh nhân:
- Giêrônimô, con có gì làm qùa cho Ta trong ngày Ta Giáng sinh không?
- Lạy Chúa Hài Đồng, thánh nhân đáp, con xin dâng Chúa trái tim của con.
- Được lắm, nhưng còn gì khác nữa không?
- Lạy Chúa, con xin dâng Chúa tất cả những gì con có và tất cả những gì con có thể.
- Con còn điều gì khác nữa không?
- Con có gì khác để dâng Chúa nữa đâu. Thánh nhân khẩn khoản thưa.
Chúa Hài Đồng bảo:
- Này Giêrônimô, hãy dâng cho Ta cả những tội lỗi của con nữa.
- Ô lạy Chúa, Thánh nhân hốt hoảng hỏi lại, làm sao con dâng cho Chúa tội lỗi của con đuợc?
- Được chứ! Ta muốn con dâng cho Ta tội lỗi của con để Ta có thể tha thứ cho con. Đó là điều Ta rất mong đợi.
Nghe thế, thánh nhân bật khóc vì sung sướng. (Trích”món qùa Giánh sinh”)
4. “Chúa Giêsu phán: Thời kỳ đã mãn và thời đại Thiên Chúa đã gần đến. Anh em hãy thống hối và tin vào Tin mừng” (MC 1,15)
Hết ngày lại đêm. Hết làm việc lại nghỉ ngơi. Và cứ thế, một ngày như mọi ngày. Thời gian cứ trôi, cho đến ngày Chúa phán với tôi “Thời kỳ đã mãn…”
Vâng, ngày đó sẽ đến với tôi. Ước gì trong ngày đó tôi không vội vã, không ăn năn vì thống hối từng ngày. Ước gì trong ngày đó tôi vẫn vô tư như hằng đêm ngủ say, như Thánh Saviô vẫn vui chơi khi Chúa đến.
Lạy Chúa, thời đại Chúa đã đến, và đang đến từng ngày trong đời con. Con xin đón nhận trong sẵn sàng (Epphata)
ĐHY Schoenborn được biết đến nhiều trong Giáo hội, không những là một nhà trí thức, nhưng nhất là đã được ĐTC đặt làm Tổng thư ký Ủy ban soạn thảo Cuốn sách Giáo lý mới của Giáo hội.
ĐHY Schoenborn là một trong các vị Hồng Y trẻ hơn cả của Viện Hồng Y. Sinh ngày 22 tháng Giêng năm 1945 tại Bohême (thuộc Cộng Hòa Tchèque), nhưng từ nhỏ di cư sang Áo quốc và nay là công dân Áo. Năm 1963, ngài vào tu Dòng Đa Minh, học Đại học Walberberg, gần thành phố Bonn (Cộng hòa Liên Bang Đức), rồi tại Sauchoir (bên Pháp); sau đó Đại Học Viena (Áo), Sorbonne (Pháp) và Institut Catholique de Paris. Thụ phong Linh mục năm 1970, Cha được chỉ định làm tuyên úy sinh viên đại học và sau đó làm giáo sư Thần học tín lý. Được bổ nhiệm làm thành viên của Ủy Ban Thần học quốc tế, thuộc quyền Bộ Giáo lý Đức tin và thành viên của “Hội Đông Phương” (Fundatio pro Oriente).
Từ năm 1987 đến 1992 giữ chức vụ Tổng thư ký Ủy Ban soạn thảo Cuốn Giáo lý mới của Giáo hội công giáo. Cuốn sách quan trọng này là một trong các thành quả cụ thể của Công đồng chung Vatican II, được công bố năm 1993, sau 10 năm công bố Bộ Giáo luật mới, thành quả thứ nhất của Công đồng. Năm 1995, ĐTC bổ nhiệm vị Linh mục lỗi lạc, nhưng rất khiêm tốn này làm TGM giáo phận Viena. Năm sau, được ĐTC chỉ định giảng Tuần Tĩnh Tâm cho Giáo triều vào Đầu Mùa Chay. Ngài là tác giả của nhiều tác phẩm về các đề tài khác nhau.
"Sự phong phú và sứ vụ nào của Châu Âu?“ Đây là đề tài được ĐHY Schoenborn trình bày Chúa nhật đầu Mùa Chay trong nhà thờ Notre-Dame de Paris. Trước hết ĐHY nói đến Ngày thế giới Thanh niên Paris (tháng 8 năm 1997), và nhắc lại đề tài suy tư của ngày này: ”Hãy đến và hãy coi xem“. (Lời Chúa Giêsu nói với môn đệ đầu tiên muốn khám phá Chúa là ai). Với lời mời này, Chúa Giêsu kêu gọi chúng ta nhìn vào những gì Chúa đã làm trong lịch sử của Châu Âu.
Áp dụng vào các thính giả, ĐHY nói: “Anh chị em hãy đến và hãy xem những kỳ công của Thiên Chúa, mùa gạt hái vô cùng lớn lao của sự thánh thiện của biết bao người nam nữ thuộc đủ mọi lứa tuổi, tầng lớp, văn hóa, chứng nhân của đời sống Chúa Phục sinh; hãy đến và hãy nhìn xem mùa gặt hái dồi dào của sứ diệp Tin Mừng của Chúa Kitô và của Mầu nhiệm ơn thánh này trong biết bao thực hiện về nghệ thuật , văn hóa, luật pháp và xã hội.
Cả ngày nay nữa, anh chị em hãy đến và hãy xem! Châu Âu không phải chỉ có con bò điên mà thôi - dĩ nhiên lo lắng là điều hợp lý - sự tan rã của gia đình, thảm kịch của nạn phá thai và của việc làm cho chết êm dịu. Dầu vậy , vẫn có những thành quả của niềm hy vọng và có rất nhiều.
Vị giảng thuyết đặt câu hỏi: Nhu cầu chính của Giáo hội của anh chị là nhu cầu nào? Học biết, tìm tòi để biết Chúa Giêsu ở đâu.
Câu hỏi khác: Nỗi lo lắng mục vụ đầu tiên của anh chị em là gì? Như thánh Phaolô nói: “Người này trồng, người kia tưới, nhưng chính Chúa làm cho mọc lên“. Chúa Kitô nói: “Chính Ta là người xây dựng Giáo hội“. Bổn phận của vị mục tử là làm cho mọi người thấy rằng Chúa muốn chúng ta cộng tác vào công việc này như thế nào.
ĐHY kết thúc: “Dốc quyết Mùa Chay của anh chị em là dốc quyết nào?”. ĐTC Gioan Phaolô II đã nói rõ trong Tông thư của ngài “Novo Millennio ineunte“ (Ngàn năm mới bắt đầu): ưu tiên đó, là lời kêu gọi tiến trên con đường thánh thiện. Sức mạnh và sự cao cả của Châu Âu phát xuất từ nguồn mạch này. Các Thánh thời nay chỉ cho chúng ta khuôn mặt đích thực của Giáo hội. Chúng ta hãy khởi công từ các nguồn mạch ơn thánh, bất cứ chúng ta thuộc địa vị nào và hoạt động nào“.
Từ những chia sẻ trên của Đức HY Schoenborn, mỗi người chúng ta có thể suy nghĩ thêm như sau: Dù thuộc cấp bậc nào trong Giáo hội: Giám mục, Linh mục, giáo dân, chúng ta, như là thành phần của Giáo hội, đều có ơn gọi và sứ vụ riêng trong việc xây dựng và phát triển Giáo hội, Nhiệm Thể Chúa Kitô, trong môi trường sống, trong lãnh vực hoạt động. Nhưng chúng ta sẽ không bao giờ thành công trong việc xây dựng và canh tân Giáo hội, nếu chúng ta không quan tâm đến ưu tiên mà ĐTC nhấn mạnh trong Tông thư Novo Millennio ineunte và được ĐHY Schoenborn nhắc lại: “tiến trên con đường thánh thiện“. Thù địch của Giáo hội không tìm đả phá Giáo hội bằng ý thức hệ, vì theo kinh nghiệm họ đã không thành công; nhưng họ tìm phá hủy Giáo hội bằng chính con cái Giáo hội, bằng việc đồi bại luân lý và bằng danh vọng, chức quyền, tiền tài... bằng mọi phương thế, nhất là qua báo chí, phát thanh và truyền hình.
Nếu chúng ta, các vị chủ chăn của mỗi Giáo hội địa phương, các linh mục của mỗi giáo xứ, Tu sĩ nam nữ của mỗi cộng đồng và anh chị em giáo dân không sớm ý thức và không được báo động kịp thời về nguy hiểm này, chúng ta sẽ không thể tránh khỏi mưu mô quỉ quyệt của thù địch Giáo hội. “Duc in altum“: Hãy ra khơi! Lời ĐTC kêu gọi con cái Giáo hội trong ngày bế mạc Năm Thánh 2000. Năm Thánh không phải là điểm tới, nhưng là điểm bắt đầu để tiến tới trong tương lai. “Duc in altum“: Hãy ra khơi, thả lưới bắt cá, dù sóng gió, biển động; Chúng ta tin chắc rằng: Chúa đang trên thuyền với chúng ta, mặc dù Người ngủ yên.
Linh mục Mễn
Thư viện lời chúa & thư viện sách quý
ĐỐ VUI VUI THÚ VỊ
CẦU LỄ - THEO NĂM DẤU THÁNH
SÁCH ĐỨC MẸ HẰNG CỨU GIÚP
NHẬT KÝ LÒNG THƯƠNG XÓT CHÚA Phấn I: số 1-150
CUỘC ĐỜI CHÚA GIÊSU - Tóm lược - Thơ
LỄ GIỖ - GIA ĐÌNH
Suy Niệm Tin Mừng Lễ An Táng Bài 1-40 Ta là sự sống lại và là sự
Giảng Lễ Cưới Bài 1-40 Suy niệm về Hôn nhân Gia đình
CHÚA GỌI CON VỀ - Sách thăm bệnh nhân và nguyện người qua đời