Khi mừng lễ thánh Giuse, tôi thường tự hỏi. Không biết thánh Giuse, người sống cách đây 2000 năm có còn thích hợp với thời đại chúng ta không? Không biết thánh Giuse, Đấng đã coi sóc một gia đình gồm toàn những đấng thánh có thể làm gương mẫu cho gia đình chúng ta, những gia đình gồm toàn những con người phàm trần không?
Tin Mừng hôm nay nói thánh Giuse là người công chính. Nhìn vào cuộc đời thánh Giuse, ta có thể hiểu được nội dung tính từ công chính.
Nói khác đi công chính là không dám nhận những gì không phải của mình. Thánh Giuse định trốn đi, khi biết Đức Mẹ mang thai. Theo lối giải thích xưa kia, thì thánh Giuse trốn đi vì nghi ngờ Đức Mẹ. Nhưng theo các nhà chú giải thời mới thì thánh Giuse định bỏ trốn vì thấy mình không xứng đáng với danh hiệu làm cha nuôi Đấng Cứu Thế. Chức vị làm cha Đấng Cứu Thế là một chức vị quá cao trọng, thánh Giuse thấy mình không phải là Cha Đang Cứu Thế, không xứng đáng làm Cha Đấng Cứu Thế, nên ngài bỏ trốn.
Nhiệm vụ của thánh Giuse là gìn giữ Chúa Giêsu và Đức Mẹ. Chúa đã trao cho ngài nhiệm vụ đó và ngài đã hết sức chu toàn. Chu toàn với tinh thần trách nhiệm cao, không để xảy ra chuyện gì đáng tiếc. Chu toàn với sự tế nhị, kính cẩn, nâng niu. Hãy nhìn cảnh thánh gia trốn sang Ai cập, Đức Mẹ bế Chúa Giêsu ngồi trên lưng lừa. Thánh Giuse dắt lừa đi trong đêm tối. Không còn cảnh tượng nào đẹp đẽ hơn. Thánh Giuse trân trọng kho tàng Chúa trao cho ngài gìn giữ. Thánh Giuse kính cẩn nâng niu Đức Mẹ và Chúa Giêsu. Ngài chu toàn nhiệm vụ với tinh thần dấn thân hi sinh không ngại gian khổ. Đang đêm mà Chúa bảo thức dậy trốn sang Ai cập, ngài cũng thức dậy lên đường tức khắc.
Những nhiệm vụ của thánh Giuse xem ra tăm tối, không có gì vinh quang. Nhưng thánh Giuse vẫn chăm chỉ chu toàn, và không đòi cho mình nhiệm vụ nào khác. Chẳng hạn sau này các Tông đồ được Chúa Giêsu sai đi rao giảng, có quyền làm phép lạ, được mọi người kính phục, thánh Giuse vẫn không ghen tị và đòi cho mình quyền đó. Ngài thật là người công chính.
Thánh Giuse được Chúa trao cho nhiệm vụ gìn giữ Đức Mẹ và Chúa Giêsu, gìn giữ gia đình, Ngài đã hết sức chu toàn trong hoàn cảnh thuận lợi cũng như trong hoàn cảnh khó khăn. Vì trung tín với nhiệm vụ, mà thánh Giuse phải lao động vất vả để nuôi sống gia đình. Vì trung tín với nhiệm vụ, mà thánh Giuse phải chung sống với súc vật trong ngày Đức Mẹ hạ sinh Chúa Giêsu. Vì trung tín với nhiệm vụ, mà thánh Giuse phải vất vả bồng bế Chúa Giêsu chạy trốn sang Ai cập. Vì trung tín với nhiệm vụ, mà thánh Giuse kiên trì tìm kiếm khi Chúa Giêsu đi lạc 3 ngày trong đền thờ. Trung tín không hề xao nhãng, không hề lẩn tránh, không hề lùi bước trước nhiệm vụ khó khăn, thánh Giuse thật là người công chính.
Ngày nay thánh Giuse vẫn hợp thời, vẫn là gương mẫu cho con người, vẫn là niềm mơ ước của con người.
Vì thế giới ngày nay đang thiếu vắng sự công chính. Người ta gian tham nhận những gì không phải của mình. Không phải chỉ gian tham tiền bạc, mà còn gian tham chức quyền, danh vọng. Vì thiếu công chính, mà người ta hãm hại người khác, chiếm đoạt tiền của, danh dự của người khác.
Vì thiếu công chính, mà người ta sống giả dối, làm hàng giả, nói dối, mượn bằng giả. Vì thiếu công chính, nên người ta trốn tránh nhiệm vụ. Chỉ thích những việc nhàn tản, phô trương, trốn tránh những việc nặng nhọc, hèn kém.
Các gia trưởng nhiều khi lười biếng, ham vui, mà thiếu trách nhiệm với gia đình, với vợ con.
Sự trung tín ngày nay đang là một vấn đề lớn. Người ta bất tín, lừa đảo, gian dối trong đời sống xã hội, trong kinh doanh buôn bán. Người ta thiếu trung tín cả trong gia đình. Chỉ một vài thử thách, thiếu thốn, người ta sẵn sàng từ bỏ nhiệm vụ, từ bỏ người thân.
Nên thánh Giuse vẫn còn là gương mẫu rất cần thiết cho người thời nay. Những đức tính của ngài, sự công chính của ngài rất hữu ích để chấn chỉnh, xây dựng xã hội hôm nay.