Suy Niệm Tin Mừng Chúa Nhật Lễ Chúa Ba Ngôi ABC Bài 101-150 Thiên Chúa duy nhất nhưng có Ba Ngôi Vị
Suy Niệm Tin Mừng Lễ Chúa Ba Ngôi ABC Bài 101-150: Thiên Chúa duy nhất, nhưng có Ba Ngôi Vị ------------------------------------------ Năm A: Phúc Âm: Ga 3, 16-18 "Thiên Chúa đã sai Chúa Con đến để thế gian, nhờ Người mà được cứu độ".
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Gioan. Khi ấy, Chúa Giêsu nói với Nicôđêmô rằng: "Thiên Chúa đã yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một Người để tất cả những ai tin ở Con của Người, thì không phải hư mất, nhưng được sống đời đời, vì Thiên Chúa không sai Con của Người giáng trần để luận phạt thế gian, nhưng để thế gian nhờ Con của Người mà được cứu độ. Ai tin Người Con ấy, thì không bị luận phạt. Ai không tin thì đã bị luận phạt rồi, vì không tin vào danh Con Một Thiên Chúa". - Ðó là lời Chúa.
Năm B: Phúc Âm: Mt 28, 16-20 “Làm phép rửa cho họ, nhân danh Cha và Con và Thánh Thần”.
Bài kết thúc Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Matthêu. Khi ấy, mười một môn đệ đi về Galilêa, đến núi Chúa Giêsu chỉ trước. Khi thấy Người, các ông thờ lạy Người, nhưng có ít kẻ còn hoài nghi. Chúa Giêsu tiến lại nói với các ông rằng: “Mọi quyền năng trên trời dưới đất đã được ban cho Thầy. Vậy các con hãy đi giảng dạy muôn dân, làm phép rửa cho họ nhân danh Cha, và Con, và Thánh Thần; giảng dạy họ tuân giữ mọi điều Thầy đã truyền cho các con. Và đây Thầy ở cùng các con mọi ngày cho đến tận thế”. - Ðó là lời Chúa.
Năm C: Phúc Âm: Ga 16, 12-15: "Tất cả những gì Cha có, đều là của Thầy; Thánh Thần sẽ lãnh nhận từ nơi Thầy mà loan truyền cho các con".
Trong thánh lễ ban phép Bí tích Thêm sức, Đức Tổng Giám mục hỏi một ứng viên định nghĩa Ba Ngôi Thiên Chúa là gì. Một bé gái 14 tuổi nhỏ nhẹ trả lời: “Thưa Ba Ngôi Thiên Chúa là Ba Ngôi trong một Thiên Chúa”. Đức Tổng giám mục đã lớn tuổi, nặng tai, nghe không rõ, bèn hỏi lại: “Cha không hiểu con nói gì ?” Vị linh mục giúp lễ cho ngài là một nhà thần học bèn trả lời: “Thưa Đức cha, Đức cha không cần phải hiểu. Ba Ngôi là một mầu nhiệm !”
Hôm nay Giáo Hội mừng lễ Chúa Ba Ngôi, chúng ta biết rằng mình không thể hiểu được, vì đó là một mầu nhiệm. Nhưng cũng biết chắc rằng chúng ta đang sống mầu nhiệm đó. Ai cũng sống trong dòng đời, nhưng mấy ai đã hiểu được cuộc đời. Ai cũng cảm được dòng nhạc hay, nhưng lại không thể lấy được cái hay đó ra cho người khác xem !
Tách ra khỏi dòng sông, con cá sẽ chết. Biệt lập ra khỏi dòng đời, con người sẽ không tìm thấy hạnh phúc. Lẩy ra một nốt nhạc, nó chỉ là một âm thanh trơ trọi, không còn là một bài ca. Một vũ khúc được liên kết bởi các cử điệu trong sự liên tục trôi chảy và nhịp nhàng. Đó chính là những hình ảnh sống động giúp ta hiểu phần nào về mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi.
“Vài năm vừa qua xuất hiện một cuốn sách tuyệt hay với tựa đề “Flow” – “Sự Trôi Chảy” của Mihaly Csikzentmihalyi, giáo sư tâm lý học trường Đại học Chicago. Tác giả đã trình bày những kết quả của việc nghiên cứu nhằm xác định một cách chính xác câu hỏi: “Điều gì làm cho con người hạnh phúc ?” Sau khi thử nghiệm và phỏng vấn hàng trăm người trong nhiều năm, giáo sư đã đi đến kết luận rằng con người cảm thấy hạnh phúc nhất khi chúng ta sống “trong sự trôi chảy”.
Qua lời khẳng định này, tác giả muốn nói đến khả năng tự làm mất đi cái bản ngã của mình để hòa điệu vào cái khác hay người khác, hy sinh cuộc đời mình cho một người, một công trình, hay một hoạt động, nhẩy ra khỏi sự hạn hẹp của cái tôi chủ quan để hòa mình vào dòng suối cảm nghiệm của cuộc đời.
Sống “trong sự trôi chảy” có thể thực hiện dưới vô số những hình thức: leo núi, đánh cờ, nghe nhạc, hàn huyên trong câu chuyện gẫu, đắm chìm vào trong cuốn tiểu thuyết trinh thám, hay hăng say làm việc giúp đỡ người nghèo. Bất cứ cái gì thúc đẩy chúng ta ra khỏi bản thân mình, bất cứ cái gì làm cho chúng ta ngây ngất, hay tạo nên hoan lạc có thể được coi như “trong sự trôi chảy”. Đồng thời, khi chúng ta bị ngã bật ngửa ra, qua sự chán chường hay lo âu, khi chúng ta tê cóng lại thay vì chuyển động trôi chảy, chúng ta trở nên bất mãn, không hạnh phúc.
Đối với người Công giáo thì chẳng có gì ngạc nhiên, vì chúng ta ngầm khẳng định cái kinh nghiệm nội tâm này và biểu tỏ ra một cách sâu xa mỗi khi làm dấu thánh giá. Tôi tự hỏi chúng ta có thường ý thức rằng Thiên Chúa mà chúng ta thờ phượng không phải là một tĩnh vật bất động nhưng là một tập thể của những ngôi vị linh hoạt và năng động: Đức Chúa Cha, Đức Chúa Con và Đức Chúa Thánh Thần.
Từ nguyên thủy, Đức Chúa Cha, nguồn thần tính vô tận và phong phú, biểu tỏ qua Chúa Con, một cuộc hành trình đi ra khỏi chính mình trong kiến thức và tình yêu. Và Đức Chúa Con, từ nguyên thủy tự cho phép mình được phát biểu và rồi trở về với Đức Chúa Cha trong hoan lạc. Trong tình yêu hỗ tương, sự chia sẻ thân mật sâu xa của Đức Chúa Cha và Đức Chúa Con là Đức Chúa Thánh Thần.
Diễn tả theo ngôn ngữ gợi cảm của thánh Bernard of Clairvaux: Đức Chúa Cha là người hôn, Đức Chúa Con là người được hôn, và Đức Chúa Thánh Thần chính là nụ hôn mà Đức Chúa Cha và Đức Chúa Con chia sẻ với nhau. Thiên Chúa của chúng ta là một sự nhịp nhàng, một vũ khúc, một dòng sông, một dòng đời. Bản chất của Đức Chúa Cha là hướng về người khác, là đi ra khỏi chính Ngài. Bản tính của Đức Chúa Con là quên mình, trong khi bản tính của Đức Chúa Thánh Thần là yêu thương và được thương yêu. -----------------------
Thiên Chúa không phải là Đấng cực kỳ cao cả đến nỗi Ngài “cứ để” mình biệt lập trong sự cao cả. Nhà thần bí học Pseudo Dionysius đã nói rằng sự tốt lành có tính cách lan truyền ra khỏi nó. Sự tốt lành không có khuynh hướng tự nghỉ yên nơi chính mình, nhưng tuôn tràn ra với những cảm giác vui sướng. Khi một người nào đó đang hân hoan vui sướng, họ không rút vào phòng để chiêm niệm cho riêng mình. Trái lại, họ thường có khuynh hướng đi ra ngoài, nói cười nhẩy nhót và vui mừng hân hoan với người khác, để chia sẻ cái họ đã tìm thấy. Do đó, Thiên Chúa của chúng ta đầy đủ sự tốt lành, không thể chỉ giữ lại cho riêng Ngài.
Xưa kia thánh Thomas Aquinas cũng đã được hỏi rằng Thiên Chúa làm gì suốt ngày, và vị tiến sĩ Hội Thánh đã trả lời: “Ngài vui thích với chính Ngài”. Dĩ nhiên, câu trả lời vắn tắt gọn gàng này hoàn toàn phù hợp với những kết quả tìm kiếm được của Csikzentmihalyi: “Thiên Chúa Ba Ngôi luôn luôn trong sự trôi chảy nhịp nhàng”.
Vũ khúc tình yêu của Ba Ngôi Thiên Chúa quá mãnh liệt và tốt lành đến độ đã tuôn chảy tràn lan qua hành động sáng tạo vĩ đại của Ngài. Công đồng Vatican I đã diễn tả rằng Thiên Chúa đang làm chính mình trở nên khác để chia sẻ nguồn vui và sự hoàn thiện của Ngài. Vũ trụ lạ lùng là một bằng chứng cho thấy cái khuynh hướng về người khác của Đấng tạo Hóa, một khuynh hướng không thể nghỉ yên nơi Chính Mình. Thế nhưng, ngọn lửa hoan lạc của Ba Ngôi vẫn chưa được diễn tả một cách đầy đủ chỉ trong sự sáng tạo. Thay vào đó, một hình thức đẹp đẽ với vẻ rực rỡ vinh quang của nó đã được ban cho trong một hành động chưa từng nghe đến của Sự Nhập Thể, một bước nhảy vọt, qua đó Thiên Chúa trở nên một tạo vật. Trong Chúa Giêsu, chúng ta thấy trước mắt một chuỗi những biến cố về sự tuôn tràn của Ba Ngôi Thiên Chúa được trình bày:
Đức Chúa Cha sai Đức Chúa Con đi vào hữu hạn, xác phàm, tội lỗi và sự chết, vào tất cả những cái đang đe dọa và làm chúng ta khinh khiếp, bằng cách mở trái tim của Thiên Chúa ra qua một sự vươn tới của tình yêu. Rồi, trong Đức Chúa Thánh Thần, Đức Chúa Con lại trở về với Đức Chúa Cha, mang theo với Người tất cả thụ tạo. Vũ khúc đã xảy ra từ nguyên thủy, trong niềm hoan lạc đó thế giới đã được tạo dựng, hình thành trong Đức Kitô, với thịt và máu của Người.
Đây là Thiên Chúa mà chúng ta biết. Đây là Thiên Chúa tạo dựng và duy trì chúng ta trong hiện hữu. Đây là Thiên Chúa chúng ta cử hành khi làm dấu thánh giá. Do đấy, chúng ta không ngạc nhiên rằng nguồn vui sâu xa nhất của chúng ta đến từ việc sống “trong sự trôi chảy nhịp nhàng”, vì trong tình yêu hoan lạc mà chúng ta trở nên giống với “Vũ Khúc của Ba Ngôi” nhất.
Bà Rose đã viết thư cho bà Abby như sau, "Chào bà Abby, năm nay tôi đã 40 tuổi và tôi mong muốn tìm được một người đàn ông chạc tuổi của tôi, nhưng ông ấy không được có những tất xấu." Sau đó, bà Abby đã trả lời cho bà Rose như sau, "Kính thưa bà Rose, đó là người đàn ông mà tôi cũng mong muốn để tìm." Một điều hiển nhiên là cả hai bà Rose và Abby sẽ không bao giờ tìm được người đàn ông hoàn hảo mà họ hằng luôn mong muốn bởi vì người đàn ông hoàn hảo đó không hiện hữu trên thế gian này. Tất cả loài người chúng ta đều có những khuyết điểm. Nói theo tiếng của Thánh Kinh là chúng ta là kẻ có tội
Vậy thì chúng ta đi đâu để mà tìm được một con người hoàn hảo? Hôm nay Giáo Hội giới thiệu cho chúng ta một Đấng hoàn hảo mà tất cả chúng ta có thể tin tưởng, cậy trông, và phó thác trót cả cuộc đời chúng ta cho Ngài. Đó là Thiên Chúa Ba Ngôi.
Giáo Hội đặt bài đọc Phúc Âm hôm nay vào ngày Lễ này thật là có ý nghĩa bởi nó nhắc đến cả Ba Ngôi Thiên Chúa. Bài Phúc Âm hôm nay kể cho chúng ta mẩu đổi thoại giữa Chúa Giêsu và ông Nicôđêmô. Ông Nicôđêmô là một trong đám người Pharisiêu đã nhận ra sự siêu nhiên ở con người Chúa Giêsu. Ông đã đến với Chúa Giêsu để tìm câu trả lời cho những thắc mắc của mình. Bắt đầu cuộc đối thoại, Chúa Giêsu đã khuyên Nicôđêmô rằng nếu ông muốn chiếm được Nước Trời ông phải được sinh lại trong nước và Thần Khí. Chúa Giêsu còn nói với Nicôđêmô, "Thiên Chúa yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một Ngài... Thiên Chúa sai Con của Người đến thế gian, không phải để lên án thế gian, nhưng là để thế gian, nhờ Con của Người, mà được cứu độ" (Jn 3:16-17).
Qua bài Phúc Âm này, chúng ta thấy sự hiện diện của cả Ba Ngôi Thiên Chúa: Chúa Cha yêu thương thế gian nên đã sai Con Ngài xuống thế gian, Chúa Con xuống thế gian để cứu chuộc nó, và Chúa Thánh Thần là Thần Khí ban sự sống. Nhận xét một cách kỹ lưỡng, chúng ta thấy sứ mệnh của Ba Ngôi Thiên Chúa đều qui về một điểm đó là: yêu thương loài người chúng ta và muốn ban ơn cứu độ chúng ta để chúng ta có thể hưởng vinh quang Nước Trời.
Suy niệm về mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi, chúng ta rút ra được bài học mà Chúa Giêsu đã nói với ông Nicôđêmô trong bài Phúc Âm hôm nay: "Thiên Chúa sai Con của Người đến thế gian không phải để lên án, nhưng để nhờ Con của Người, mà được cứu độ". Chúa Giêsu đến không phải để lên án thế gian nhưng để thể hiện tình thương của Thiên Chúa đối với thế gian. Ngài đã trở nên giá chuộc thế gian. Chúng ta phải tránh không lên án bất cứ ai nhưng hãy yêu thương người khác.
Trong bài Phúc Âm hôm nay, Chúa Giêsu đã kết thúc với câu, "Nhưng kẻ sống theo sự thật, thì đến cùng ánh sáng, để thiên hạ thấy rõ là: các việc của người ấy đã được thực hiện trong Thiên Chúa" (Jn 3:21).
Ánh sáng ở đây phải hiểu như thế nào? Một Thầy Rabbi đã hỏi các học sinh của mình câu hỏi này, "Trong đêm tối, thế nào mới là có đủ ánh sáng?" Một học sinh trả lời, "Khi có thể nhìn thấy và phân biệt được rõ ràng được con vật đang ở trước mặt con là con chó hay con chó sói". Một học sinh khác trả lời, "Khi con có thể phân biệt được cái cây ở trước mặt con là cái cây gì." Một học sinh khác trả lời, "Khi con gần bước tới một cái hố mà con bất chợt nhận ra nó và ngừng bước". Sau đó, Thầy Rabbi mới nói, "Đây là câu trả lời đúng nhất mà Thiên Chúa đã nói với chúng ta: Có đủ ánh sáng có nghĩa là khi chúng ta có thể nhìn thấy khuôn mặt của người khác là những khuôn mặt của người anh em chúng ta."
Xin cho chúng con biết sống trong sự yêu thương bác ái. Chúng con xin tuyên xưng đức tin một Chúa Ba Ngôi: Nhân danh Cha và Con và Thánh Thần. Amen.
Có một điều thường khiến các bạn trẻ băn khoăn, đó là làm sao nhận ra một tình yêu chân thực, làm sao không bị chóa mắt bởi những ảo ảnh, không bị lừa dối bởi những ngọt ngào, để rồi vỡ mộng.
Bài Tin Mừng hôm nay gợi cho ta một số tiêu chuẩn, khi mời ta nhìn vào tình yêu của Thiên Chúa.
Tình yêu chân thực là tình yêu hiến trao: "Thiên Chúa đã yêu thế gian đến nỗi đã trao ban Con Một của Người..."
Không phải chỉ là trao một quà tặng, hay một cái gì ở ngoài mình, nhưng là trao đi một điều thiết thân và quý báu.
Điều quý báu nhất của Thiên Chúa Cha là người Con Một của Ngài, Đức Giêsu Kitô.
Khi trao cho chúng ta Đấng bị treo trên thập giá, Thiên Chúa đã trao cho ta chính bản thân Ngài.
Ngài chấp nhận Con Ngài phải chết để nhân loại được sống.
Tình yêu chân thực chẳng hề biết giữ lại cho mình.
Tình yêu chân thực là tình yêu chia sẻ, tình yêu mong hạnh phúc cho người mình yêu: "... để bất cứ ai tin vào Người Con ấy thì không phải chết, nhưng được sống muôn đời."
Sự sống muôn đời đã bắt đầu từ đời này.
Được sống là được đưa vào thế giới thần linh, được chia sẻ hạnh phúc của Ba Ngôi Thiên Chúa.
Thiên Chúa không muốn cho ai phải trầm luân. Nếu có ai hư mất hay bị luận phạt thì không phải là vì Thiên Chúa độc ác, nhưng chỉ vì Ngài tôn trọng tự do con người.
Con người có thể tin hay từ chối, mở ra hay khép lại trước sự sống được trao ban.
Thánh Gioan đã dám định nghĩa Thiên Chúa là Tình Yêu.
Một Tình Yêu chia sẻ chan hoà giữa Ba Ngôi: Cha trao tất cả cho Con, Con dâng tất cả cho Cha. Thánh Thần là sự thông hiệp giữa Cha và Con.
Một Tình Yêu tràn ngập cả vũ trụ: Thiên Chúa là Tình Yêu sáng tạo khi Ngài dựng nên con người theo hình ảnh Ngài; Ngài là Tình Yêu cứu độ khi Ngài muốn thứ tha cho ta qua Đức Giêsu; Ngài là Tình Yêu thánh hóa khi Ngài muốn ban cho ta sức sống mới trong Thánh Thần.
Chúng ta sẽ mãi mãi xa lạ với Thiên Chúa nếu chúng ta xa lạ với tình yêu.
"Ai không yêu thì không biết Thiên Chúa" (1Ga 4,8). Ai không ở lại trong tình yêu thì cũng không ở lại trong Thiên Chúa (x. 1Ga 4,16).
Ước gì đời ta được tưới gội bởi Tình yêu, để mọi việc chúng ta làm đều bắt nguồn từ Tình yêu và quy hướng về Tình yêu.
Ước gì chúng ta làm chứng cho Thiên Chúa Tình yêu bằng một đời sống hiến trao và chia sẻ.
Gợi Ý Chia Sẻ
Tình yêu là hai từ được sử dụng khắp nơi. Điều mà người ta thường gọi là tình yêu, thực ra chỉ là sự chiếm đoạt của bản năng ích kỷ. Theo bạn, thế nào là tình yêu thực sự đáng tin? Làm sao nhận ra tình yêu đó?
Có khi nào bạn cầu nguyện với từng Ngôi Cha, Con và Thánh Thần không? Bạn biết gì về Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần?
Cầu Nguyện
Giữa một thế giới đề cao quyền lực và lợi nhuận, xin dạy con biết phục vụ âm thầm.
Giữa một thế giới say mê thống trị và chiếm đoạt, xin dạy con biết yêu thương tự hiến.
Giữa một thế giới đầy phe phái chia rẽ, xin dạy con biết cộng tác và đồng trách nhiệm.
Giữa một thế giới đầy hàng rào kỳ thị, xin dạy con biết coi mọi người như anh em. Lạy Chúa Ba Ngôi,
Ngài là mẫu mực của tình yêu tinh ròng.
Xin cho các Kitô hữu chúng con trở thành tình yêu cho trái tim khô cằn của thế giới.
Xin dạy chúng con biết yêu như Ngài, biết sống nhờ và sống cho tha nhân, biết quảng đại cho đi và khiêm nhường nhận lãnh.
Lạy Ba Ngôi chí thánh,
Xin cho chúng con tin vào sự hiện diện của Chúa ở sâu thẳm lòng chúng con và trong lòng từng con người bé nhỏ.
Dịp lễ giới trẻ, Tony và mấy người bạn xin đóng góp một nhạc phẩm cho tiết mục văn nghệ với tựa đề: "Greatest love of all" của ca sĩ Whitney Houston. Tuy hay nhưng thiệt là xui vì lời nhạc đã không được các thầy đồng ý. Bản nhạc định nghĩa tình yêu cao cả nhất là học sao cho biết để yêu mình (learning to love yourself, it is the greatest love of all). Ngược hẳn với lời Chúa dạy: "Tình yêu cao cả nhất là chết cho người mình yêu."
Thật thế, trao ban chính là yêu sách của tình yêu. Càng yêu thì càng trao ban. Và bao lâu ngừng trao ban là bấy lâu ngừng yêu. Thánh Gioan trong bài Phúc Âm hôm nay đã khẳng định với chúng ta điều đó. Rằng yêu là trao ban; và chính Thiên Chúa là Tình Yêu; ngài đã trao ban chính Con Một Người cho chúng ta, để chúng ta được sống đời đời. Ở đây chúng ta thấy có 2 điểm:
Điểm thứ nhất là về việc Chúa trao ban. Chúng ta thấy mặc dù Phúc Âm thánh Gioan không qui hướng vào cái chết của Chúa Giêsu như một việc hiến tế như Phúc Âm nhất lãm (Mát-thêu, Mát-cô, và Luca). Tuy nhiên, việc diễn tả "Thiên Chúa đã ban Con Một Ngài" (3:16) có thể hiểu được như nói đến việc hy hiến của Chúa Giêsu vậy (xem Gal 1:4; 2:20; Rom 8:32). Thiên Chúa đã cho chúng ta hết tất cả khi Ngài trao ban Con Một Ngài hay đúng ra là trao ban chính Ngài. Mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi mà Giáo Hội hôm nay long trọng mừng kính đã minh chứng điều đó.
Lý do nào đã thúc đẩy tình Chúa yêu ta đến thế? Thánh Gioan đã nói rõ. Đó là, để chúng ta được sống đời đời. Và đó là điểm thứ hai mà chúng ta cần xét đến. Theo thần học thánh Gioan, ngày cánh chung được trình bày rõ ràng nơi sự liên hệ giữa việc tin vào Con Một Thiên Chúa và sự sống đời đời. Để được sống đời đời, điều kiện cần có là tin vào Con Một Thiên Chúa. Ai không tin thì bị hư mất.
Càng yêu thì càng cho, càng thích cho, càng muốn cho, và càng xoay dở tìm đủ mọi cách để cho. Mặc dù cho là mất, nhưng khi đã yêu rồi thì mất cũng chẳng thấy tiếc. Nếu không dám nói là càng cảm thấy sung sướng khi được mất đi. Cái này thì có lẽ quí anh chị đang ở trong lứa tuổi mắt có khói cảm nghiệm rõ hơn ai hết. Leo lên mạng Internet cả đêm mà vẫn thấy còn sung sức. Thẻ điện thoại quăng vào sọt rác hết cái này đến cái khác mà cũng chẳng tiếc xót... ngày quên ăn, hay đúng ra là cố quên ăn để giữ eo... đêm thì cứ thổn thức bóng hình ai... rồi lại nhớ nhung mơ mộng suốt đêm dài... ai da...
Sống cho tha nhân và chết cho tha nhân không phải là điều dễ. Đây là một ơn Chúa ban. Đây là một ơn gọi cao quí mà Chúa vẫn hằng luôn kêu mời chúng ta đáp trả. Ba Ngôi Thiên Chúa đã yêu, đã trao ban chính Ngài cho chúng ta, và muốn chúng ta cũng dâng hiến chính mình cho Ngài và trao ban cho tha nhân.
Mẹ Têrêsa Calcutta tâm niệm: "Khi tôi chia sẻ, khi tôi trao ban cho tha nhân một cái gì làm tôi cảm thấy mất mát, đau khổ thì sự chia sẻ của tôi mới có giá trị. Tôi không chia sẻ và trao ban những cái dư thừa, ba cái lẻ tẻ, mà chính là trao ban chính tôi, con người và tâm hồn tôi." -----------------------
Hằng ngày ta làm dấu Thánh gía tuyên xưng một Chúa có ba ngôi. Hằng năm có ngày lễ mừng kính Chúa ba ngôi. Tin trong tâm hồn và tuyên xưng ra bên ngoài qua môi miệng. Dẫu vậy người thông thái học hỏi cao sâu về thần học, bậc Thánh nhân hay người tín hữu bình dn, đâu người nào có thể cắt nghĩa trắng đen về mầu nhiệm này được.
Làm sao ta có thể hiểu được Chúa? Mầu nhiệm này có ý nghĩa gì cho đời sống con người chúng ta? Chúng ta phải sống làm sao để mầu nhiệm niềm tin căn bản này thấm nhập vào đời sống mình? Phải chăng mầu nhiệm một Chúa ba ngôi chờ đợi gì nơi ta?
Câu truyện chú người muối tí hon.
„ Chú Người Muối tí hon rảo băng qua những vùng nóng bức, xuyên qua cả vùng sa mạc nóng bỏng và tìm đến được vùng bờ biển có gió mát. Thình lình ch ta khám phá ra đại dương mênh mông, sóng nước cuộn dâng lên ầm vang và phát tỏa ra không khí mát mẻ dễ chịu, mà trước đó chú chưa bao giờ nhìn thấy hay nghe nĩi tới.
Khơng hiểu được là cái gì. Nhưng tị mị ch hỏi Ðại dương: Anh là ai vậy?
Ðại dương đáp lại: Tơi l Ðại dương!
Chú người muối: Nhưng Ðại dương là gì mới được?
Ðại dương đối ngay: Là tôi!
Chú người muối có vẻ buồn, càu nhàu nói ngay: Bạn nói gì! Tơi khơng hiểu Bạn muốn nĩi ci gì? Nĩi như thế làm sao tôi có thể hiểu được Bạn? Tôi thành thật mong muốn hiểu biết Bạn m!
Ðại dương bình tĩnh: Vậy thì Bạn chạm sờ vo tơi đi!
Chú người muối rụt rè ái ngại kiễng mười đầu ngón chân đi nhúng xuống nước biển trong xanh. Và từ lúc đó chú bắt đầu dần dần hiểu ra đại dương là cái gì! Nhưng khi vừa đặt đầu ngón chân xuống nước biển, chú nhận ra ngay những đầu ngón chân mình từ từ rữa ra tan biến trong nước biển. Chú kêu la hốt hoảng: Này Bạn Ðại dương, Bạn làm gì thế?
Ðại dương nói ngay: Bạn đang cho đi một ít cái Bạn đang có, để có thể hiểu biết được tôi mà!
Nước biển thấm vào, chú người muối tí hon bắt đầu từ từ tan biến trong nước biển. Càng ngày chú càng nhỏ bé đi, càng mềm yếu đi. Ðang khi đó chú hiểu thế nào là biển là đại dương. Dẫu vậy chú cũng tự hỏi: Biển, đại dương là cái gì? Cho tới khi một lớp sóng ập lên đánh tan, cuốn lôi tất cả ra ngoài xa. Trong khoảnh khắc sau cùng đó Ðại dương nói câu trả lời của mình: Ta l đại dương!“.
Chú người muối tí hon đ để mình tan biến trong nước biển, những mong hiểu biết biển, đại dương là gì. Ch hịa tan trong nước biển, nhưng chú không biến mất. Trái lại chú tìm thấy một đời sống mới và sâu xa hơn. Chú người muối đ để mình nằm trong biển cả mnh mơng v ch cảm thấy được mn nguyện thỏa lịng.
Cũng thế, Cha Ba ngơi đ trao tặng tất cả cho con người bằng tình yu mến: Những ai tin vo người, sẽ không bị tan biến mất đi, nhưng có sự sống vĩnh cửu. (Ga 3,16).
Càng đi sâu vào biển tình yu Thin Cha, cng dễ hiểu biết hơn về Ngài.
Càng từ bỏ quên mình đi bao nhiêu trong Ngài, càng gần Ngài hơn.
Không có Chúa con người chúng ta không tìm thấy mình được.
Thánh kinh Cựu ước không nói gì r rệt về Cha Ba Ngơi cho nn dn Do thi khơng biết Thin Cha cĩ Ba Ngơi. Người Do Thái trong Cựu ước là dân tôn thờ độc thần. Vì thế nói về Ba Ngôi e rằng họ hiểu lầm về đa thần. Và như vậy sẽ làm suy yếu đức tin của họ vào Một Thiên Chúa duy nhất. Cịn người tín hữu biết được màu nhiệm Một Chúa Ba Ngôi là nhờ có Ngôi Hai nhập thể bày tỏ.
Chỉ khi Chúa Giêsu xuống thế làm người thì mu nhiệm Chúa Ba Ngôi mới được mạc khải cho nhân loại qua các tông đồ. Trong Phúc âm hôm nay, Chúa Giêsu mạc khải cho loài ngưởi về Thiên Chúa Cha: Thiên Chúa yêu thương thế gian đến nỗi đ ban Con Một, để ai tin vào Con của Người, thì khơng phải chết, nhưng được sống muôn đời (Ga 3:16). Ở những nơi khác trong cả bốn phúc âm theo các thánh sử Mathêô, Marcô, Luca và Gioan, Thiên Chúa là Cha cũng được bày tỏ cho các tông đồ qua những lần Chúa Giêsu giáo huấn họ. Trước khi về trời, Chúa hứa xin với Chúa Cha sai Chúa Thánh Thần xuống để thánh hoá, an ủi và ban sức mạnh cho các tông đồ: Thầy sẽ xin Chúa Cha, và Người sẽ ban cho anh em, một Ðấn Bảo Trợ khc đến ở với anh em luôn mi (Ga 14:16).
Lnh nhận sứ vụ Cha trao ban, cc tơng đồ đi rao giảng phúc âm khắp muôn dân, làm phép rửa cho họ nhân danh Chúa Ba ngôi: Nhân danh Cha, và Con, và Thánh Thần. Trong thư gửi giáo dân Corintô, thánh Phaolô cũng đ gửi lời cho họ nhn danh Cha Ba Ngơi: Cầu chúc toàn thể anh em được đầy tràn ân sủng của Chúa Giêsu Kitô, đầy tình thương của Thiên Chúa, và ơn hiệp thông của Thánh Thần. Amen (2Cr 13:13). Chính lời thnh kinh ny cịn được Giáo Hội dùng để cho các linh mục chào cộng đoàn dân Chúa trước khi cử hành thánh lễ. Như vậy thì người tín hữu Corintô đ quen với tín điều Ba Ngôi trong một Thiên Chúa. Từ hồi giáo hội sơ khai, các tông đồ không rao giảng có ba Thiên Chúa, nhưng là Ba Ngôi trong một Chúa, hiệp nhất với nhau theo một cách thế huyền diệu. Và người Kitô giáo thời giáo hội sơ khai chấp nhận màu nhiệm đức tin này một cch dễ dng, khơng thắc mắc.
Bản tính Thin Cha l Ba Ngơi, một mu nhiệm giu cĩ nhất v su thẳm nhất trong cc mu nhiệm Thin Cha gio. Ðĩ l điểm tột đỉnh của đức tin Kitô giáo. Thiên Chúa Ba Ngôi làm thành một gia đình. Thnh Gioan, người môn đệ được Chúa yêu (Ga 13:23;21:7), nhờ có cảm nghiệm về tình yu m Cha Gisu dnh cho mình, nn mới cĩ thể định nghĩa về Thiên Chúa một cách rất văn tắt, không cần dài dịng văn tự, mà lại đầy đủ ý nghĩa trọn vẹn: Thin Cha l tình yu (1Ga 4:8). Kết quả của tình yu đó là Con Một Thiên Chúa (Ga 3:16) được sinh ra từ thuở đời đời (Ga 1:1) và cịn được sinh ra trong thời gian để cứu chuộc nhân loại (Ga 1:14). Giữa Ngôi Cha và Ngôi Con có một sợi giây nối kết tình yu l Cha Thnh Thần, khơng phải được sinh ra, nhưng phát xuất từ Chúa Cha và Chúa Con như người tín hữu tuyên xưng trong kinh Tin Kính.
Tại sao Chúa Giêsu lại tỏ ra cho loài người về mầu nhiệm Một Chúa Ba Ngôi? Việc bày tỏ cho loài người biết về mầu nhiệm một Chúa Ba Ngôi thì cũng khơng thay đổi được gì nơi bản tính Thiên Chúa, nhất là khi loài người không hiểu. Người ta thường nói: Nói chuyện với người không hiểu biết, thì th nĩi với đầu gối cịn hơn. Tuy nhiên Chúa Giêsu đ khơng lm như, mà đ nĩi cho lồi người về màu nhiệm Ba Ngôi Thiên Chúa, mặc dù loài người không hiểu thấu. Vậy thì đâu là lý do khiến Cha Gisu by tỏ cho lồi người về bản tính Thiên Chúa? Kể cho ai những chuyện tư riêng hay điều bí mật về đời mình l dấu hiệu ta cĩ cảm tình v tín nhiệm người đó và muốn gần gũi người đó. Kể những chuyện càng riêng tư, càng bí mật, thì tình bạn cng thn mật thắm thiết. Người ta kể những chuyện riêng tư, bí mật về đời mình khơng những l dấu hiệu của tình bạn m cịn l cch thế để làm tăng triển tình bạn. Chính động lực tình yu đ khiến Ðức Giêsu trong bữa Tiệc Ly bày tỏ cho các tông đồ điều bí mật về bản tính Thiên Chúa. Và đó là một ân huệ bao la mà Thiên Chúa đ dnh cho lồi người.
Và Thiên Chúa đ khơng tự đóng khung trong tình yu của mình. Tình yu của Thin Cha l tình yu chia sẻ và biến đổi. Thiên Chúa chia sẻ tình yu cho lồi người, bằng việc tạo dựng loài người theo hình ảnh Thin Cha, bằng việc sai Con Một xuống thế cứu chuộc nhn loại, v bằng việc sai Cha Thnh Linh đến để thánh hoá, ban sức mạnh và yên ủi người tín hữu. Như vậy Thiên Chúa không cịn xa lạ, cch biệt, nhưng rất gần gũi thân mật với loài người và cịn đi vào đời sống con người.
Lời nguyện xin cho được ở lại trong tình yu của Cha Ba Ngơi:
Lạy Thiên Chúa Ba Ngôi là Cha và Con và Thánh Thần!
Con xin tạ ơn Ba Ðấng đ by tỏ cho lồi người biết
về bản tính Thiên Chúa và cịn đi vào đời sống loài người
để làm giàu cho đời sống thiêng liêng của người tín hữu.
Hằng ngày người Công giáo tuyên xưng Chúa Ba Ngôi bằng cả lời nói và cử chỉ khi chúng ta BaNgôi ABC108
Hằng ngày người Công giáo tuyên xưng Chúa Ba Ngôi bằng cả lời nói và cử chỉ khi chúng ta làm dấu thánh giá: Nhân danh Cha và Con và Thánh Thần. Tại sao một Chúa lại có ba ngôi? Bởi vì Thiên Chúa là tình yêu. Đã yêu thì luôn có liên hệ: Yêu là yêu ai, yêu cái gì. Thế nên, Thiên Chúa là tình yêu thì không thể cô độc một mình, nhưng là liên hệ tình nghĩa Cha-Con-ThánhThần – một mối liên hệ hiệp nhất trong khác biệt, có ngôi thứ mà vẫn bình đẳng yêu thương.
Để dễ hiểu ta hãy nhìn liên hệ gia đình giữa 3 nhân vị Cha-Mẹ-Con là hình bóng của Chúa Ba Ngôi. Cha yêu mẹ, mẹ yêu cha. Yêu quá thì hoá ra đứa con. Rồi cả nhà yêu thương nhau như lời ca: “Ba thương con vì con giống mẹ. Mẹ thương con vì con giống ba. Cả nhà ta đều thương yêu nhau. Xa là nhớ gần nhau là là cười.” Ba nhân vị Cha-Mẹ-Con trong liên hệ tình nghĩa làm nên một gia đình duy nhất quấn quýt yêu thương nhau, gắn bó với nhau.
Chúa Ba Ngôi có liên hệ tình nghĩa thân thiết với nhau và với con người đến độ con người được gọi Chúa là “Cha ơi!” Thế nên, tin vào Chúa Ba Ngôi nối kết liên hệ thì mỗi người chúng ta không thể sống chỉ biết có riêng mình, mà phải sống những mối liên hệ chan chứa tình cha-con với Chúa, và tình anh-em với mọi người.
Xin cho mỗi gia đình và đại gia đình nhân loại được sống an vui hạnh phúc trong những mối liên hệ yêu thương gắn bó. Và liên hệ yêu thương đẹp nhất là Chúa thương con, con mến Chúa, và người người yêu thương nhau như anh em chung một gia đình. Amen.
Chúng ta đang họp nhau cử hành một mầu nhiệm trọng đại và trung tâm nhất của đức tin Kitô giáo: Mầu nhiệm Một Thiên Chúa Ba Ngôi. Nhưng cũng là một mầu nhiệm gần gũi và thân thương nhất đi theo chúng ta trên “từng cây số đức tin”, trong từng hành vi nhỏ nhặt đời thường hay trong những biến cố vui buồn trọng đại. Chính vì thế, Dn Cha tuyn xưng và kính nhớ thường xuyên mầu nhiệm nầy từ cử hành giản đơn “làm dấu Thánh Giá” trên mình cho tới những cử hnh phụng vụ long trọng nhn danh Ba Ngơi, từ những bản tuyn xưng đức tin ngắn gọn như kinh Sáng Danh, kinh Tin Thật…cho đến những khảo luận thần học uyên bác của các vị Tiến sĩ lừng danh. Riêng với chúng ta hôm nay, bằng tất cả tâm tình tri n cảm tạ, chng ta tuyn xưng Thiên Chúa Ba Ngôi là tình yu muơn thuở v nỗ lực qui hướng cuộc đời theo dấu vết hiệp nhất, sáng tạo và yêu thương của Thiên Chúa Ba Ngôi.
Giảng Lời Cha:
Trong mặc khải Thánh Kinh, có lẽ các bản văn trình by mầu nhiệm Một Cha Ba Ngơi chiếm một chỗ rất khim tốn. Cu văn nổi tiếng nhất nói về Thiên Chúa Ba Ngôi được tìm thấy trong Tin Mừng Matthêô đoạn 28, câu 19: “Anh em hy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ, làm phép rửa cho họ nhân danh Chúa Cha và Chúa Con và Chúa Thánh Thần”. Và Phụng vụ đ khơng ngần ngại chọn lời cho chc cuối thư 2 của Thánh Phaolô gởi giáo đoàn Côrintô (BĐ 2 hôm nay) làm lời chào chúc nhân danh Chúa Ba Ngôi để khởi đầu Thánh lễ: “Nguyện xin ân sủng Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta, tình yu của Cha Cha v ơn thông hiệp của Chúa Thánh Thần…” (2 Cr 13,13).
Tuy nhiên, trong Tin Mừng, chúng ta lại gặp thấy một hình ảnh rất sống động, giàu ý nghĩa trình by huyền nhiệm ba Ngơi trong một khung cảnh thật trang trọng: Quang cảnh mạc khải huyền nhiệm Ba Ngơi bn bờ sơng Giođan khi Chúa Giêsu chịu phép rửa: “Vừa lên khỏi nước, Người liền thấy các tầng trời xé ra, v thấy Thần Khí tựa chim bồ cu ngự xuống trn mình. Lại cĩ tiếng từ trời phn rằng; “Con l Con yu dấu của Cha, Cha hi lịng về con”.
Trong khi đó, niềm tin của Dân Chúa vào mầu nhiệm Ba Ngôi suốt hai mươi thế kỷ qua, kể từ khi được Đức Kitô mặc khải: “Ai thấy ta là thấy Cha…Cha và Ta là một….Ta sẽ xin Chúa Cha và Người sẽ ban cho anh em một Đấng Bảo Trợ khác để ở cùng anh em luôn mi”…, niềm tin đó vẫn xuyên suốt tín trung với hai bản Tuyên Xưng đức tin được gọi là Hai Kinh Tin Kính: Kinh Tin Kính Các Tông Đồ và Kinh Tin Kính Nicêa-Constantinopoli.
Dầu cho Thánh Kinh và Thánh Truyền có lên tiếng thế nào đi nữa, dầu cho mặc khải của Thiên Chúa có tích cực và r nt đến mấy, thì điều khẳng quyết của nhân loại vẫn là: Thiên Chúa luôn là một Huyền Nhiệm trên mọi huyền nhiệm, một ẩn số của mọi ẩn số. Quả thật, cho đến mi hơm nay, “tờ lý lịch của Thin Cha” vẫn cịn “dang dở” để con người mị mẩm tiếp cận trong băn khoăn thao thức tới khi nào “được an nghỉ trong Chúa”…
Tuy nhiên, cái chân lý nhiệm mầu cao cả tưởng đâu cứ “xa tắp trên chín tầng mây” đó lại là một “sự sống đang bao trùm mọi sự sống”, là một tình yu đang đốt nóng mọi trái tim, là một hiện hữu đang đồng hành và sánh bước với mọi thân phận người trên mọi nẽo đường trần thế. Vâng, đó chính là dung mạo Thiên Chúa của Người kitô hữu, Thiên Chúa được Đức Kitô mạc khải cho nhân loại, Thiên Chúa Ba Ngôi, Cha, Con, Thánh Thần; vì trong Đức Kitô “Thiên Chúa đ trở thnh xc phm v cư ngụ giữa chúng ta”.
1. Dung mạo đầu tiên của Thiên Chúa Ba Ngôi: Yêu thương
Không phải đợi cho đến Thánh Gioan Tông Đồ phát biểu: “Thiên Chúa là tình yu”, m hng ngn năm trước, các tổ phụ, các sứ ngôn cũng đ từng tuyn bố: “Cĩ người mẹ nào không thương con dạ nó mang ? Nhưng nếu có người mẹ nào như thế đi nữa, thì ring Ta, Ta khơng bao giờ qun ngươi. Thiên chúa toàn năng đ phn như thế.” (Isaia). Và hôm nay, trích đoạn ngắn ngủi sách Xuất hành vừa được công bố, Thiên Chúa cũng đ bộc lộ một thống “lý lịch trích ngang” của chính mình: Đức Chúa đi qua trước mặt Môsê và xướng: “Đức Chúa ! Đức Chúa ! Thiên Chúa nhân hậu và từ bi, hay nén giận, giàu ân nghĩa và thành tín” (BĐ 1). Và nếu phải học sống với Thiên Chúa làm sao, ứng xử với Thiên Chúa thế nào, thì lời thoại thn mật với Thin Cha của Mơs năm nào trên ni Sinai luơn l một gợi ý đầy thâm thúy và hiện sinh: “Xin Ngài đi với chúng con… Xin Ngài tha thứ những lỗi lầm và tội lỗi chúng con…”
Vâng, tin vào một Chúa Ba Ngôi có nghĩa là tin vào một Đấng đang đồng hành với chúng ta trên mọi nẽo đường cuộc sống, tin vào một Đấng có thể cảm thông sự yếu hèn của phận người để khoan dung tha thứ, tin vào một Đấng sẵn sàng biết chia sẻ và cho đi, sẵn sàng trở nên nghèo hèn và yếu đuối, sẵn sàng bị đóng đinh để chết vì yu thương. Tin vào Thiên Chúa Ba Ngôi đó chính l tin một Thin Cha “khơng nỡ bẻ gy cy lau bị dập”, một Thin Cha quan phịng chăm sóc từng con chim sẻ trên cây, từng cây huệ ngoài đồng. Thiên Chúa ba Ngôi, đó cũng là “Người Cha già nhớ thương đứa con trai hoang đàng, chiều chiều ra ng vắng đón đợi, là Vị Mục tử sẵn sàng bỏ chín mươi chín con chiên trong đàn để đi tìm một con chin lac. Thin Cha Ba Ngơi, cũng l “Cha chng con ở trn trời sẵn sng ban cho lương thực hằng ngày và tha nợ chúng con”… Đó cũng chính là Thiên Chúa mà Tin mừng Gioan hôm nay đ nĩi với chng ta: “Thin Cha đ yu thế gian đến nổi đ ban Con Một Người, ng hầu ai tin vo Ngi thì khỏi phải hư đi, nhưng được sống đời đời.”.
Tuy nhiên, không phải lúc nào chúng ta cũng có được niềm tin như thế. Rất nhiều khi, chúng ta bị cám dỗ rơi vào một khoảng hồ nghi mà ở đó, Chúa như trốn biệt đâu mất. Cũng có khối người, với no trạng thực dụng v duy vật, cứ địi cho bằng được phải chứng minh cụ thể, phải chứng nghiệm r rng bằng mắt thấy tai nghe tay rờ được thì mới chấp nhận, mới tin sự hiện hữu của Thiên Chúa. Đó là một thách thức điên rồ. Thiên Chúa không phải là đá khiến ai đó bầm tay khi đấm vào Ngài; cũng không phải là một sĩ quan sẽ bạt tai khi cấp dưới có thái độ hổn láo…Nhưng Ngài sẽ trở nên yếu đuối, dịu dàng như không khí thống qua, chả phản ứng gì trước những “cú đấm của nhân loại’, nhưng lại thật cần thiết cho sự sống. (Như chuyện kể của Sadhu Ittyavirarh trong tác phẩm “Người lử hành của Thượng Đế”)
2. Dung mạo thứ hai của Thin Cha ba Ngơi: Hiệp nhất
Hình ảnh Thin Chúa Ba Ngôi luôn gợi lên một cộng đoàn, một gia đình. Gia đình ba Ngơi Thin Cha: Cha Con Thnh Thần. M khơng phải chỉ gợi ln, đó chính là căn tính, là bản chất của sự sống bên trong Thiên Chúa. Bởi vì, nếu Thin Cha l tình yu, thì Thin Cha phải l sự hiệp nhất. Tình yu luơn địi sự nối kết. V Thin Cha Ba Ngơi chính l sự nối kết tuyệt vời nhất, cao su nhất, bền vững nhất. Đức Kitô đ bộc lộ sự hiệp nhất đặc biệt nầy trong “lời nguyện tế hiến” trong bữa tiệc ly trước khi đi vào cuộc khổ nạn: “Xin Cha cho chúng được nên một như chúng ta là một”. Tuyên xưng mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi chính là sống tình hiệp nhất trong gia đình cũng như ngoài x hội. Trong một thế giới cịn rạn nứt vì bao vết thương của chia rẽ hận thù, chiến tranh bạo lực, những người tin vào mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi lại phải cố gắng hơn đem lời Kinh Hịa Bình của Thnh Phanxicơ Assisi vo đời thường cuộc sống: “đem yêu thương vào nơi oán thù, đem thứ tha vào nơi lăng nhục, đem an hịa vo nơi tranh chấp, đem chân lý vo chốn lỗi lầm….”. Ước gì mỗi một gia đình Kitơ hữu l một cộng đoàn phản ảnh dung mạo Ba Ngôi. Cha Mẹ Con Cái hiệp nhất với nhau trong tình yu Thin Cha v nhờ tình yu Thin Cha thnh hĩa v thăng tiến mỗi ngày.
Kết: Thiên Chúa Ba Ngôi vẫn đang đợi chờ …
Họa sĩ Rublex có một bức tranh vẽ Thiên Chúa Ba Ngôi: Ba Ngôi Thiên Chúa ngồi quanh một chiếc bàn và trên bàn có một đĩa thức ăn. Và điều đặc biệt của bức tranh nầy là quanh chiếc bàn cịn một chiếc ghế trống như để đón đợi một vị khách. Bữa ăn của Gia đình Ba Ngôi Thiên Chúa luôn có chỗ cho mỗi người chúng ta. Thiên Chúa đ yu thương chúng ta qua công trình sng tạo, cứu chuộc, để ta được tham dự vào sự sống của Thiên Chúa. Và hôm nay, Ba Ngôi Thiên Chúa lại đang tiếp tục hối thúc chúng ta tham dự vào cuộc sống thần linh đó bằng sự hoàn thiện cuộc sống, đổi mới con tim, hiệp nhất và yêu thương đồng loại…
Hôm nay Giáo Hội mừng lễ Chúa Ba Ngôi, đây là một mầu nhiệm trọng tâm của niềm tin và đời sống Kitô giáo chúng ta. Mỗi người Kitô hữu khi lãnh nhận Bí tích Rửa Tội đã tuyên xưng Thiên Chúa Ba Ngôi: "Nhân danh Cha và Con và Thánh Thần". Khi chúng ta làm dấu Thánh giá, chúng ta tuyên xưng mầu nhiệm
Một Chúa Ba Ngôi, hoặc khi chúng ta khởi đầu bằng lời cầu nguyện hay lúc chúng ta cử hành Phụng vụ, chúng ta cũng thường tuyên xưng mầu nhiệm Một Chúa Ba Ngôi.
Hơn nữa, trong đời sống hằng ngày, chúng ta thường có những thói quen tốt lành như khi thức giấc và lúc kết thúc một ngày sống, chúng ta hay làm dấu Thánh giá tuyên xưng mầu nhiệm Một Chúa Ba Ngôi. Cũng có những người có thói quen làm dấu Thánh giá như một phản xạ tự nhiên mỗi khi gặp nguy hiểm, chúng ta đã dâng lời cảm lạ Thiên Chúa qua việc làm dấu Thánh giá. Chúng ta tận hiến cuộc đời cho Chúa với dấu Thánh giá, chúng ta đi vào cuộc đời với dấu Thánh giá và chúng ta từ giã cuộc đời với dấu Thánh giá.
Quả thực, cuộc sống của chúng ta gắn liền với mầu nhiệm Một Chúa Ba Ngôi. Chúng ta sống trong mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi và được tắm gội trong mầu nhiệm Một Chúa Ba Ngôi. Lễ Chúa Ba Ngôi hôm nay có lẽ không phải là lễ của một tín điều cho bằng là lễ của sự sống, sự sống của Thiên Chúa được thông ban cho chúng ta qua Bí tích Rửa tội. Sự sống mà chúng ta đón nhận cách trân trọng đó để rồi chia sẻ cho nhau. Do đó, lễ Chúa Ba Ngôi cũng là lễ của tình yêu.
Tuyên xưng Thiên Chúa là tình yêu cũng có nghĩa là tin nhận rằng, con người chỉ có một ơn gọi duy nhất, đó là sống yêu thương. Thực thế, mầu nhiệm của con người gắn liền vơi mầu nhiệm của Thiên Chúa. Con người bởi đâu mà ra? Con người sống để làm gì? Con người sẽ đi về đâu? Những câu hỏi nghìn đời ấy chỉ có thể được tỏ bằng mầu nhiệm của Thiên Chúa mà thôi.
Mầu nhiệm Một Chúa Ba Ngôi được Chúa Giêsu tỏ bày cho chúng ta chính là luồng ánh sáng chiếu giãi vào những bí ẩn của con người. Trong ánh sáng của Mầu nhiệm Một Chúa Ba Ngôi, chúng ta biết rằng con người được hiện hữu là do bởi tình yêu của Thiên Chúa và con người chỉ có thể sống cho ra người khi nào biết sống yêu thương mà thôi.
Thực thế, con người được tạo dựng theo và giống hình ảnh của Thiên Chúa. Mà bởi Thiên Chúa là tình yêu, nên ơn gọi đích thực của con người cũng là ơn gọi sống yêu thương. Con người chỉ có thể sống sung mãn, con người chỉ có thể tìm được nguồn vui đích thực trong sự thông hiệp và trao ban mà thôi.
Trái lại, nếu sống ích kỷ, sống thù hận thì con người chỉ chuốc lấy buồn tủi cô đơn. Đó là định luật của cuộc sống, mà đã là người thì ai trong chúng ta cũng cảm nhận được trong các mối tương quan giữa người với người.
Anh chị em thân mến!
Đó là chân lý nền tảng nhất về con người mà Giáo Hội muốn nhắc nhớ cho chúng ta trong ngày lễ Chúa Ba Ngôi hôm nay, đó cũng là chân lý mà Giáo Hội muốn ghi khắc vào tâm hồn chúng ta khi chúng ta chịu Phép Rửa tội. Chịu Phép Rửa "nhân danh Cha và Con và Thánh Thần" có nghĩa là đón nhận tình yêu của Chúa Cha để rồi theo gương Chúa Con và nhờ sức mạnh của Chúa Thánh Thần, chúng ta cố gắng làm chứng và chia sẻ tình yêu ấy với tất cả mọi người.
Như vậy, thưa anh chị em!
"Sống yêu thương" chính là tuyên xưng và rao giảng mầu nhiệm một Chúa Ba Ngôi vậy. Đó phải là niềm xác tín của mỗi người Kitô hữu chúng ta. Niềm xác tín mà giờ đây cùng với toàn thể Giáo Hội, chúng ta cùng nhau nói lên qua kinh Tin Kính. -----------------------
Đoạn Tin Mừng này là một phần trong cuộc đối thoại giữa Chúa Giêsu với Nicôđêmô, bàn về ý định cứu độ của Thiên Chúa:
- Thiên Chúa không hề muốn “luận phạt” thế gian (để cho hư mất), trái lại Ngài chỉ muốn cứu thế gian nên Ngài đã cho Con mình xuống thế gian để thực hiện chương trình cứu độ.
- Nhưng thế gian cũng phải góp phần của mình: ai tin vào Chúa Con thì mới được cứu ; kẻ không tin thì “bị luận phạt” (hư mất)
- Sự hư mất ấy (“luận phạt”) là do chính những người ấy tự chọn cho mình. Cũng giống như một nguồn sáng đã đến trong màn đêm tăm tối, ai muốn sáng thì tới với nguồn sáng đó, kẻ không tới thì phải ở mãi trong bóng tối.
B.... nẩy mầm.
1. Bài Tin Mừng này không nói rõ về Chúa Ba Ngôi, nhưng cho ta biết nét đặc thù của Chúa Ba Ngôi, đó là Tình yêu: Thiên Chúa yêu thương thế gian đến nỗi đã ban Con Một của Ngài cho thế gian, để cứu thế gian.
Nhưng nếu muốn được cứu thì con người cũng phải góp phần tối thiểu của mình là tin vào Tình yêu Thiên Chúa và tin vào Chúa Giêsu là Con Thiên Chúa được sai đến trần gian, cũng như một người đang chìm muốn được cứu thì tối thiểu phải đưa tay cho người trên bờ kéo mình lên ; người muốn sáng thì ít ra phải rời bỏ tối tăm để bước tới nguồn sáng. Chúa Giêsu chỉ cho ta thấy một thực trạng là có những người “yêu tối tăm hơn sự sáng”, đó là những người “hành động xấu xa”, họ “không đến cùng sự sáng vì sợ những việc làm của mình bị khiển trách”. Và Chúa Giêsu khuyên ta hãy can đảm yêu sự sáng và bước ra sự sáng “để hành động của họ được sáng tỏ”.
Trong tôi cũng có bóng tối. Đó là những “hành động xấu xa”. Tự nhiên, tôi muốn che dấu, tôi sợ bước ra ánh sáng. Nhưng như thế thì tôi không bao giờ được cứu, như thế là tôi tự luận phạt mình, tự để mình hư mất. Hãy yêu sự sáng, hãy can đảm bước ra ánh sáng, để cho ánh sáng soi đường cho ta. Đó là một cách để được sinh lại: không còn là con của tối tăm nữa, mà từ nay sẽ là con của sự sáng.
2. Nếu có ai nói với tôi: “Xin hãy cho biết Thiên Chúa là thế nào ?”, tôi sẽ bảo người đó: “Hãy yêu thương anh em nhiều hơn. Tình yêu sẽ nói cho bạn biết Thiên Chúa là thế nào” (André Sève)
3. Thiên Chúa là tình yêu. Bản chất của Ngài là tình yêu. Bởi thế ai yêu thương thì có thể biết Thiên Chúa, có thể sống trong Nước Thiên Chúa và hưởng được hạnh phúc của Thiên Chúa. Càng yêu thương thì càng giống Thiên Chúa ; ngược lại càng ít yêu thương thì càng khác với Thiên Chúa.
4. Thiên Chúa yêu thương tôi vì Ngài là tình yêu chứ không phải vì tôi dễ yêu. Chính Ngài mới làm cho tôi thành dễ yêu bằng cách ban cho tôi những phương tiện để càng ngày tôi càng có khả năng yêu thương nhiều hơn.
Hôm nay, Giáo Hội mừng lễ Chúa Ba Ngôi. Đây là một tín điều căn bản trong đạo thánh chúng ta. Thiên Chúa là một, nhưng lại có ba ngôi, là Cha, Con và Thánh Thần. Chúng ta được Rửa tội nhân danh Thiên Chúa Ba Ngôi, chúng ta sống đời sống siêu nhiên là chia sẻ dg nội tâm Chúa Ba Ngôi.
Đây là mầu nhiệm cao cả, trí óc chúng ta không thể nghĩ tưởng ra được, nếu Chúa Giêsu không mặc khải cho chúng ta biết. Ngài mặc khải từ từ trong Phúc Âm cho đến ngày Ngài giã biệt các Tông đồ ra đi. Ngài nói: “Mọi quyền năng trên trời dưới đất đều được ban cho Ta. Vậy các con hãy đi giảng dạy muôn dân, làm phép rửa cho họ nhân danh Cha và Con và Thánh Thần, giảng dạy cho họ tuân giữ điều Thầy đã truyền cho các con” (Mt 28,18-1).
Bài Phúc Âm hôm nay là cuộc đàm thoại giữa Chúa Giêsu với ông Nicôđêmô. Trong cuộc đàm thoại ấy, Chúa Giêsu nói một câu đánh động lòng chúng ta mỗi khi chúng ta nghĩ tới rằng: “Thiên Chúa đã yêu thế gian đến nỗi ban Con Một Người, để tất cả những ai tin ở Con của Người thì không phải hư mất, nhưng được sống đời đời”. Chúa là Cha nhưng không phải là ngôi vị đơn độc trên cao sang thăm thẳm từng mây. Từ đời đời ngài đã sinh ra Đức Chúa Con, và vì yêu thương nhân loại, Ngài đã sai Con Một Ngài xuống thế. Một mối tình cao cả vô bờ bến. Ngài đã đi bước trước, để yêu thương ta không những trong việc ban Con Một Ngài mà còn ban kết quả sự sống đời đời. Đối với chúng ta, bỏ quên tha thứ la một điều khó. Còn “Thiên Chúa không sai Con Một Người giáng trần để luận phạt thế gian, nhưng để thế gian nhờ Con Một Người mà được cứu rỗi”.
Người xưa rất sợ một Đấng cứu thế giáng phạt. Nhưng Chúa Giêsu là một Messia Cứu thế. Ngài là Thiên Chúa, Thiên Chúa của Tình yêu.
Trong cuộc đàm thoại đó, xem ra Chúa Thánh linh không được nhắc đến. Song sự thật là Chúa Thánh Thần Ngôi Ba được nhắc đến trong mối liên hậ mật thiết và trong tình thương giữa Con và Cha, trong những câu đầu của cuộc thương thảo. Nicôđêmô hỏi: “Làm sao một người đã già rồi mà có thể sinh ra. Há có thể vào lòng mẹ lại lần nữa mà sinh ra ư?” Chúa Giêsu trả lời: “Quả thật, tôi bảo ông, ai không sinh bởi Nước và Thánh Thần thì không được vào Nước Thiên Chúa”. Và Chúa ám chỉ Thánh Linh như cơn gió đầu thổi qua, nghe được tiếng nhưng không biết từ đâu đến và lại đi đâu. Sở dĩ Chúa dùng hình ảnh đó, vì trong ngôn ngữ đương thời, chỉ có một danh từ để chỉ gió và Thánh Linh và ngày Hiện Xuống; Chúa Thánh Linh đã đến trong một cơn gió mạnh.
Vậy mối tình đời đời nối kết hỗ tương giữa Cha và Con, chính là Ngôi thứ Ba là Chúa Thánh Thần. Nói tóm lại, từ đời đời Cha đã sinh ra Con, Cha đã thương yêu Con. Con đã đáp lại bằng một mối tình vô cùng khắng khít, khiến Cha và Con là một. Và mối tình liên kết hỗ tương đó chính là Chúa Thánh Thần.
Đây là một mầu nhiệm đức Tin lớn lao cao cả, trí khôn ta không hiểu, trí tưởng tượng không thể hình dung ra. Chúng ta tin vì chính Chúa đã mặc khải và Ngài xuống thế gian cũng nói cho chúng ta rằng: “Thiên Chúa đã yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một Người để tất cả những ai tin ở Con Một Người thì không phải hư mất, nhưng được sống đời đời”.
Như vậy, Thiên Chúa là một trong bản thể, nhưng là ba trong ngôi vị: Cha, Con và Thánh Thần: “Cha là Đấng tạo thành trời đất muôn vật hữu hình và vô hình; Đức Chúa Giêsu, Con Một Thiên Chúa, vì loài người chúng tôi, và để cứu rỗi chúng tôi, Người đã từ trời xuống thế; Thánh Thần là Thiên Chúa, là Đấng ban sự sống, được phụng thờ và tôn vinh với Đức Chúa Cha và Đức Chúa Con”. Đó là điều chúng ta tuyên xưng trong Kinh Tin Kính.
Phải chăng Chúa tạo dựng con người “giống hình ảnh Chúa” thì Chúa cũng tạo dựng mọi sự với hình ảnh nào đó, đưa đến ý niệm Chúa là một nhưng lại có ba ngôi. Trong đời sống, con người có ba giai đoạn nhưng là một con người. Các vật bao quanh ta như nước uống cũng có ba thực tại, mây vi vu trên trời, khối đá bồng bềnh trên mặt biển, nước chảy dưới giòng sông cũng là nước dưới ba trạng thái. Biểu hiện của nước Công giáo Ái Nhĩ Lan là một chiếc lá với ba khía cạnh, gợi ý Thiên Chúa là một nhưng lại có Ba Ngôi, khác biệt trong ngôi vị nhưng đồng nhất trong bản thể.
Nhiều khi chúng ta ước ao được Chúa mặc khải cho biết những điều mà mọi người muốn biết như số người sẽ được rỗi, ngày niên cùng thế mạt. Những Chúa lại không cho biết. Ngài mặc khải cho chúng ta biết mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi. Giáo Hội trải qua bao thế kỷ mới gạt bỏ các lạc thuyết và trình bày nền tảng của mầu nhiệm được. Sở dĩ như vậy, vì đây là bước vào thâm cung của sự sống Thiên Chúa mà Chúa kêu gọi mỗi tín hữu đã được Rửa tội cùng chia sẻ.
Thánh Athanasiô (295-373) cả một đời không hề thối chí đã tranh đấu cho đức Tin về mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi. Ngài chống lại tà thuyết Ariô và có công lớn trong Công đồng Nikêô năm 325. Bị lưu đày 5 lần, ẩn núp trong phần mộ thân phụ 4 tháng, chịu đủ cực hình, để bênh vực Chúa Ba Ngôi trong Kinh Tin Kính cũng gọi là Kinh Tin Kính Thánh athanasiô. Ngài nguyện cầu: “Lạy Chúa, Chúa đã xuống thế lám Người, để chúng con trờ thành Thiên Chúa”.
Có lẽ từ trước tới nay, chúng ta nghĩ tín điều Thiên Chúa Ba Ngôi quá khô khan, như một công thức toán: một Chúa ba Ngôi, ba Ngôi một Chúa
Nhưng có đi sâu vào nội dung tín điều này thì chúng ta mới thấy chúng ta thật hạnh phúc khi Thiên Chúa chúng ta thờ là Thiên Chúa Ba Ngôi:
-Ngài là chứ không phải là một vị thần độc đoán.
-Chúng ta thờ Ngài, nhưng không phải trong tâm tình sợ sệt, mà trong tâm tình yêu mến như Đức Giêsu, Con của Ngài.
-Ngài không ở xa chúng ta, nhưng ở ngay trong lòng chúng ta, bằng Chúa Thánh Thần mà Ngài ban cho chúng ta.
-Ngài là Ba Ngôi, nghĩa là Ngài sống tập thể, yêu thương nhau, kết hợp với nhau và luôn trao ban cho nhau. Do đó Ngài không phải là một mẫu khô cứng để ta tôn thờ, nhưng là một cuộc sống để chúng ta sống theo.
2. Sửa lại hình ảnh lệch lạc về Thiên Chúa
Lời Chúa hôm này vẽ lên một hình ảnh Thiên Chúa rất dễ thương, có lẽ khác hẳn hình ảnh méo mó lệch lạc trong đầu chúng ta bấy lâu nay: Ngài là Thiên Chúa yêu thương, với những biểu hiện rất cụ thể của tình yêu.
-Yêu thương là Cho: "Thiên Chúa đã yêu thương thế gian đến nỗi đã ban Con Một mình cho thế gian"
-Yêu thương là làm cho Sống và sống dồi dào: "... để ai tin vào Con của Ngài thì khỏi phải chết, nhưng được sống muôn đời".
-Yêu thương là Tha thứ: Thiên Chúa mặc khải cho Môsê biết Ngài là "Thiên Chúa từ bị, nhân hậu. Nhẫn nại, giàu ân nghĩa và thành tín".
-Yêu thương là ở chung, sống chung, đi chung: Môsê đã nài xin và được Thiên Chúa chấp nhận "Dám xin Chúa cùng đi đường với chúng tôi". Thánh Phaolô cũng cho tín hữu Côrintô biết Thiên Chúa "sẽ ở cùng anh em".
3. Mầu nhiệm Ba Ngôi
Ai trong chúng ta cũng biết cầu chuyện về Thánh Augustinô ngày kia gặp một cậu bé dang cố sức lấy một chiếc vỏ sò múc nước biến đổ vào một cái hang. Thánh nhân đã chê cười cậu bé. Nhưng cậu đã đáp lại: việc tôi làm không đáng chê cưới bằng việc Ngài muốn dùng trí khôn loài người để tìm hiểu mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi.
Mầu nhiệm là sự thật vượt quá tầm hiểu của trí khôn loài người. Tuy nhiên điều này không có nghĩa là chúng ta không thể biết tí gì về mầu nhiệm ấy. Mặc dù Ba Ngôi Thiên Chúa là một mầu nhiệm, nhưng Thiên Chúa cũng cho chúng ta hiểu biết đôi điều về mầu nhiệm ấy:
-Ngài đã ban rất nhiều dấu chỉ trong vũ trụ thiên nhiên. Voltaire đã nói: "Chỉ cần mở mắt ra là ta nhận biết sự hiện hữu của Thiên Chúa". Abraham Lincoln giải thích rõ hơn: “Tôi không hiểu là tại sao người ta có thể là người vô thần được khi nhìn xuống mặt đất. Tôi cũng không thể hình dung được một người nào đó nhìn lên trời mà nói rằng không có Thiên Chúa".
-Qua những trang Sách Thánh, Thiên Chúa còn cho ta biết thêm rằng Ngài có Ba Ngôi là Cha, Con và Thánh Thần; rằng Ngài yêu thương loài người đến nỗi ban chính Con Một của Ngài cho chúng ta; rằng chúng ta được Ngài nhận làm con và có quyền gọi Ngài là Cha; rằng chúng ta có thể nói chuyện thân mật với Ngài khi cầu nguyện; rằng Ngài để dành sẵn hạnh phúc vĩnh cửu cho chúng ta trong nhà Ngài... Tóm lại là Ngài yêu thương chúng ta vô cùng.
4. "Hãy hôn chào nhau một cách thánh thiện"
Nụ hôn bình an trong Thánh lễ đã có từ thời Thánh Phaolô. Sau đó nó bị bỏ đi một thời gian. Rồi từ việc canh tân phụng vụ của Công đồng Vaticanô II, nó lại được tái lập
Tại sao Giáo Hội tái lập nụ hôn bình an? Vì đó là một cử chỉ yêu thương, đoàn kết, thông hiệp. Cử chỉ này vừa biểu lộ niềm tin của chúng ta vào một Thiên Chúa Ba Ngôi yêu thương nhau, vừa nhắc nhở chúng ta phải sống yêu thương như thiên Chúa chúng ta tôn thờ.
Khi hôn bình an trong Thánh lễ, chúng ta đừng thờ ơ chỉ làm cho xong một chi tiết lễ nghi phụng vụ, cũng đừng hôn nhau mà lòng còn đố kỵ nhau. Hãy hôn nhau "một cách thánh thiện" với nguyện ước sẽ hết lòng yêu thương người mình hôn theo gương mẫu tình yêu của chính Thiên Chúa.
5. Chuyện minh họa.
a/ Thiên Chúa mời gọi
Một tu sĩ tên là Rublev đã vẽ một bức tranh rất đặc biệt về Ba Ngôi Thiên Chúa. Ba Ngôi ngồi quanh một cái bàn, và trên bàn có một đĩa thức ăn. Nhưng nét đặc biệt là có một chiếc ghế trống. Chiếc ghế trống ấy ngụ ý một sự mời mọc, một sự sẵn sàng. Bàn ăn của Ba Ngôi còn một chiếc ghế trống nghĩa là Ba Ngôi sẵn sàng đón tiếp bất cứ ai đến thông chia sự thân mật và tình yêu thương của các Ngài.
b/ Thiên Chúa ở trong ta
Một người dân gypsy đứng gần một cái giếng uống rượu. Chốc chốc ông lại nhìn xuống giếng như nhìn một người nào đó. Một cậu bé nảy giờ quan sát người gypsy này, ngạc nhiên hỏi:
-Ai ở dưới đó vậy? -Thiên Chúa. -Vậy cháu có thể nhìn Chúa không? -Đương nhiên rồi. Thế rồi người gypsy bế cậu bé lên để cậu nhìn xuống giếng. Cậu bé: -Nhưng cháu chỉ thấy mặt cháu thôi -Đó cũng là mặt Chúa. Chúa ở trong chúng ta mà!
Phải mất ba thế kỷ, các Công đồng của Giáo Hội mới định nghĩa chính xác Ba Ngôi. Nhưng ngay từ lúc khởi đầu mọi sự đã được đem đến trong Tin Mừng, đặc biệt là Tin mừng của thánh Gioan cuộc đàm thoại. Với Nicôđêmô mà chúng ta đọc hôm nay là một đoạn trích ngắn thật sự đã làm cho chúng ta khám phá một điều gì Đó chủ yếu: “tranh luận" hẳn là không đi tới đâu, phải đi theo "Đức Giêsu và dấn thân với Người. Ông Nicôđêmô đại diện cho các môi trường trí thức Do Thái. Ông là bậc thầy trong dân Israel (Gioan 3,10)..Tuy nhiên ông không hiểu! Trước tiên Ba Ngôi không phải là một vấn đề hóc búa của trí tuệ mà một thực tại đơn giản: Thiên Chúa là tình yêu! Và tình yêu này mang một khuôn mặt: Đức Giêsu trên thập giá. Gioan lá tông đồ duy nhất đã dám đối mặt với cảnh tượng ấy của tình yêu điền rồ của Thiên Chúa, khi tham dự vào bi kịch trên đồi Gôngôtha cả cuộc đời ngài, Thánh Gioan đã suy niệm trước Đức Giêsu “được giương cao" khỏi mặt đất trước mặt ngài thánh Gioan đã nói với chúng ta sự suy niệm ấy. Đồng thời Đó cũng là chân lý sâu xa nhất về căn tính của Đức Giêsu.
“Thiên Chúa yêu đến nỗi..."
Trước khi đi xa hơn trong câu này, tôi để cho những chữ ấy thấm vào người tôi. Vậy ra đây là vấn đề tình yêu. Và một tình yêu sẽ làm những chuyện điên rồ, người ta đã đoán ra điều Đó trong trạng từ “đến nỗi"
Israen biết rằng Thiên Chúa yêu thương toàn bộ Cựu ước là một chứng cứ về điều Đó bài đọc đầu tiên cho chúng ta nghe lại mạc khải với Môisê trong sa mạc Xinai: "Ta là Đức Chúa Giavê, thiiên Chúa nhân hậu và từ bi, hay nén giận, giàu nhân nghĩa và thành tín” (Xuất hành 34,4-9). Vâng, toàn bộ Kinh Thánh đều biết tình yêu của Thiên Chúa nhưng không “một ai có thể đoán được tình yêu ấy đi tới mức nào!"
“ Thiên Chúa yêu thế gian đến nỗi...”
Từ "thế gian" mà trong tiếng Hy Lạp là "kosmos", trong Tin Mừng Thánh Gioan thường có nghĩa xấu. Ở đây cần biết rằng thế gian, toàn vũ trụ được Thiên Chúa yêu thương thế gian mà Người đã làm ra! Người ta thường yêu cái gì mình đã làm. Nhưng cần biết rằng Thiên Chúa yêu thương mọi người thiên Chúa yêu thương một “anh nọ" và một “chị kia". Và tôi đặt những khuôn mặt cụ thể được yêu thương hoặc không.. trên những từ ấy Thiên Chúa đã yêu thương anh X đến nỗi.. Thiên Chúa yêu thương chị Y đến nỗi.
"Thiên Chúa yêu thế gian đến nỗi đã ban..."
Hai động từ này (yêu - ban) ở thì quá khứ bất định trong ngôn ngữ Hy Lạp, và dịch qua thì quá khứ trong tiếng Pháp (trong tiếng Việt là "đã yêu và "đã ban”) Thiên Chúa đã yêu và đã ban đây là một hành động chính xác, có ngày giờ nơi chốn. Quả thật! Đức Giêsu Nadarét con của Bà Maria, con người thật đã can thiệp vào lịch sử cách nay hai mươi thế kỷ trong một tổng xa xôi của Đế quốc La Mã. Đồng thời Đó cũng là một biến cố của hoàn vũ đã biến đổi triệt để lịch sử của nhân loại.
Kinh Tin kính của chúng ta không phải là một chuỗi các ý tưởng nhưng là một chuỗi "sự kiện": Thiên Chúa đã sáng thế, Đức Giêsu đã được chịu thai bởi Chúa Thánh Thần; Người đã đau khổ, đã chết, đã sống lại...
Phụng vụ của chúng ta không phải là những ngày lễ của các ý tưởng chúng ta không mừng lễ công lý, tình huynh đệ, và cả đức tin. Cách nói: "lễ đức tin" tạo rạ sự lẫn lộn tin Mừng không phải là, sách bàn về học thuyết, nhưng là một “tường thuật”, kể lại các biến cố mà tác giả là Thiên Chúa. Chính Thiên Chúa làm "chủ thể" của hành động: Người yêu...Người ban...
“Người đã ban Con Một..." .
Nếu đọc lướt qua nhanh câu này, người ta có thể chỉ nghĩ đến sự Nhập Thể Thiên Chúa đã ban cho chúng ta Con của Người! Nhưng có một tính từ nhỏ: Con "Một" tính từ ấy xem ra có thể tầm thường với bất cứ người nào không biết Kinh Thánh. Vả lại, đối với thính giả Do Thái, hai từ ấy (con, con một) nhắc đến một đoạn văn của Cựu ước có trong trí nhớ của mọi người: Vị đại tổ phụ sáng lập đức tin, Ápraham đã chấp nhận hiến tế con trai, con duy nhất của ông (Sáng Thế 22,2 - 22,16) Đối với Gioan, điều ấy ám chỉ đến sự "tận hiến" trên đồi Gôngôtha chứng tá cao cả nhất của tình yêu trong một câu trước Gioan nói với chúng ta rằng: “Con Người phải được giương lên như con rắn đồng trong sa mạc” (Gioan 3,14) Thánh Phaolô cũng đã viết: "Đến như chính Con Một, Thiên Chúa cũng chẳng tha, nhưng đã trao nộp vì hết thảy chúng ta" (Rôma 8,32). Tình yêu ấy là vô cùng tận! Sự điên rồ của tình yêu
“Để ai tin vào Con của Người thì: khỏi phải chết nhưng được sống muôn đời”.
Thiên Chúa đã khởi xướng trước, Người đã "yêu thương đầu tiên" mọi sáng kiến đầu từ phía Người nhưng như chúng ta biết rõ, để có tình yêu, nếu chỉ có lời tuyên bố, bày tỏ, những bước trước, dấu chỉ từ một trong hai phía chưa đủ.. mà phải có sự tương ứng, Đón nhận, đáp trả.. Đức tin là một lời đáp lại của con người đối với lời tỏ bày tình yêu của Thiên Chúa: Người ta trao đức tin cho người khác người ta làm cho người ấy tin tưởng, tín thác cho nhau, người ta được "đính hôn"!
Cái được mất của đức tin ấy vô cùng quan trọng: Vấn đề là chết hay sống “Ai tin thì khỏi phải chết, nhưng được sống muôn đời”. Đó là một song luận khắc nghiệt: hoặc là... hoặc là.. Đó là một chọn lựa quyết định: Trong trường hợp này, người ta không sống, trong trường hợp kia người ta được sống... không có con đường trung bình mà là sự phân đôi triệt để và khốc hệt. Hoặc người ta chấp nhận "sự ban cho của Thiên Chúa" và đi đến sự sống muôn đời là đặc tính của Thiên Chúa. Hoặc người ta ở lại với nhân tính của mình và dĩ nhiên là phải chết. Không thể có thái độ nghiêng ngã, quanh co. Phải nói "có" hoặc "không” trước sự ban cho của Thiên Chúa và theo nhà văn Bernanos, Xatan muốn làm chúng ta trở thành "ông Ouine"...Là ông vừa nói "có" (oui) và "không" (nn...non) ông nước đôi đó nói "có" khi bắt đầu nói "không”.
“Quả vậy, Thiên Chúa sai Con của Người đến thế gian không phải để lên án thế gian, nhưng là để thế gian, nhờ Con của Người là được cứu độ”
Tư tưởng này của Đức Giêsu rất cách mạng trong đạo Do Thái cùng thời với Đức Giêsu, người ta thường loan báo rằng Thiên Chúa sẽ đến tiêu diệt thế giới tội lỗi các thủ bản ở Quamran chứa đầy quan niệm ấy của phái Manikêu: Con cái của ánh sáng sẽ tiêu diệt con cái của bóng tối trong một cuộc chiến đấu một mất một còn, không khoan nhượng. Gioan Tẩy Giả gần với tâm thức đó, cũng chờ đợi một Đấng Mêsia trả thù và xét xử. (Mátthêu 3,l0-12).
Nhưng quan điểm của Kitô giáo về thế gian thì hoàn toàn quân bình hơn. Không phải là một quan điểm lạc quan, bịt mắt trước sự xấu ác và không nghe thấy khát vọng bao la về một "thế giới tốt đẹp hơn".. cũng không phải là quan điểm bi quan luôn luôn lặp lại rằng thế giới thì xấu xa.. nhưng là một quan điểm "cứu độ" thừa nhận sự xấu ác của thế gian nhưng không phải để lên án nó, nhưng để cứu nó ! Đức Giêsu cứu thế thật tuyệt vời ?
Còn chúng ta thì sao? Có phải chúng ta là những môn đệ của Đức Giêsu ấy không? Chúng ta có yêu thương thế gian như Thiên Chúa không? nghĩa là bằng sự đấu tranh chống lại điều ác và tội lỗi của thế gian để cứu độ nó tình yêu thương của chúng ta có tính "cứu chuộc" không? nghĩa là trước hết phải hiện thực và sáng suốt trên những khuyết điểm và tội lỗi làm anh em chúng ta (cả chúng ta nữa) bị lệch lạc méo mó.. nhưng chúng ta càng phải có đủ long nhân hậu để giúp đỡ họ ra khỏi tình trạng ấy và ban cho họ cơ hội để đổi mới...
Tôi còn phải cầu nguyện nhiều về hai từ: không nên đoán xét mà hãy cứu...
“Ai tin vào Con của Người thì không bị lên án...”
Đối với Đức Giêsu, Đức tin thoát khỏi sự phán xét như thế sự phán xét đã: "hiện đại hoá" vào NGÀY HÔM NAY... và đặt lại vào đôi tay của con người: Chính con người tự phán xét mình. Và Đức Giêsu nói rằng đức tin là sự phán xét ấy: “Ai tin là người được cứu, còn ai không muốn tin đã bị lên án rồi...".
“Những kẻ không tin, thì bị lên án rồi".
Chúng ta thấy những lời này rất nghiêm khắc, bởi vì chúng ta nghĩ đến bao nhiều người "không tin", trong vòng bà con hoặc trong chính gia đình của chúng ta, và thế giới bao la ở đó những nền văn minh to lớn hoàn toàn không có được khả năng biết Đức Giêsu tuy nhiên, chúng ta không thể loại ra khỏi Tin Mừng các công thức căn bản ở đó con người bị thúc bách phải chọn lựa "theo" hoặc “chống".. “có" hoặc “không".. tuy nhiên, phải có sự phân biệt chủ yếu:
1. Khi gởi đến các Kitô hữu đã thật sự tuyên xưng đức tin, thì lời cảnh báo nghiêm khắc ấy tức là không được chối bỏ Đức tin mà mình đã tuyên xưng là một lời mới gọi không ngừng lặp lại sự tuyên xưng ấy bằng cách mỗi ngày canh tân sự chọn lựa sống theo Đức Giêsu Kitô của mình: Nghĩa là "phó dâng đời sống mình bởi tình yêu như Người! " .
2. Về phần mọi người khác, chưa bao giờ có cơ hội chọn lựa Đức Giêsu một cách thật sự có ý thức, cá nhân và trung thành.. thì điều mà chúng ta biết về tình yêu Thiên Chúa (Đấng đã sai Con của Người đến thế gian không phải để lên án thế gian mà để cứu độ nó), cho phép chúng ta hy vọng rằng nhiều người trong số những người thực tế không theo Đức Giêsu cũng đã theo Người dù họ không biết điều đó (và quả là thiệt thòi cho họ) bằng cách sống làm người của họ "theo Đức Giêsu Kitô" nghĩa là "phó dâng đời sống mình bởi tình yêu như Người!
“Vì đã không tin vào danh của Con Một Thiên Chúa"
Và một lần nữa chúng ta biết chọn lựa ấy khẩn thiết như thế nào ngay từ bây giờ.
Nhưng trong một đoạn văn song song khác, Đức Giêsu sẽ nói rằng một "kỳ hạn của ân sủng" sẽ được ban cho con người, bởi vì chỉ đến ngày sau hết mà "lời của Đức Giêsu sẽ xét xử những kẻ từ chối Người" (Gioan 12,47-50) điều đó không loại bỏ sự khẩn thiết của ngày hôm nay.. nhưng tất cả đời sống của chúng ta mỗi ngày là sụ phán xét của chúng ta.
Để kết thúc sự suy niệm này, chúng ta biết rõ hơn tại sao trong Tin Mừng này được chọn cho ngày lễ Chúa Ba Ngôi trong Tin Mừng, Thiên Chúa Ba Ngôi không phải là một vấn đề mà người ta đề cập như một Bản trình bày lý thuyết và trừu tượng. Đó là một thực tại của tình yêu người ta bước vào thực tại ấy để sống tình yêu ngay từ HÔM NAY bởi đức tin trong Đức Giêsu. -----------------------
Một cuộc thảo luận của nhóm thanh niên diễn ra rất sôi nổi về đề tài “Chúa Ba Ngôi” mà chúng ta mừng lễ hôm nay. Họ đã xem lại giáo huấn căn bản: trong Thiên Chúa Ba ngôi, có ba ngôi vị, Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần. Tuy nhiên, chỉ có một Thiên Chúa duy nhất. Rồi họ bàn bạc thêm về vấn nạn Ba Ngôi cùng hành động thế nào, nhưng vấn đề sâu xa, vượt quá hiểu biết của họ, và mấy người hướng về cha xứ đang ngồi ở phía ngoài: “Thưa cha, cha có thể soi sáng cho chúng con về vấn đề này ?”. Cha sở đáp: “Có lẽ tôi có thể đưa ra chút ánh sáng cho vấn đề”. Rồi Ngài quay sang một tham dự viên và hỏi: “Bill, bạn có biết chơi Guitar không ?”- Bill nhìn nhận: “Con chơi được lắm !” – “Ô, tốt lắm”- và Cha sở tiếp: “Cây đàn Guitar gây ra tiếng nhạc thế nào ? Có ba sự việc liên đới với nhau: nghệ thuật âm nhạc hay là tâm trí bảo ta điều gì phải làm, bàn tay thì gẩy – dây tạo ra tiếng đàn, tâm trí không tạo ra tiếng đàn, bàn tay không tạo ra tiếng đàn, nhưng cả hai việc cùng với dây tạo ra tiếng đàn. Cả ba cùng làm, dầu rằng việc riêng của dây là tạo ra tiếng đàn. Thiên Chúa Ba Ngôi hành động giống như thế”. Cả nhóm đồng ý rằng: hình ảnh mà cha sở trình bày đã giúp họ hiểu hơn.
Một trong những kinh nguyện mà người công giáo chúng ta học, là dấu thánh giá thật đơn sơ và tốt đẹp. Chúng ta đưa bàn tay phải lên trán, lên ngực, vai trái và vai phải khi chúng ta cầu nguyện: “Nhân danh Chúa cha, Chúa Con và Chúa thánh”. Hành động thánh đó nhắc nhở chúng ta rằng: có Ba Ngôi trong một Thiên Chúa, và Ngôi Hai đã chết trên thập giá vì tất cả chúng ta.
Chúng ta đi xa hơn hình ảnh cây đàn Guitar để hiểu thêm Ba Ngôi Thiên Chúa cùng hoạt động như thế nào. Điều gì một ngôi trong ba ngôi làm, thì cũng là Ba Ngôi làm. Mỗi ngôi một việc riêng biệt. Chúng ta tuyên xưng Chúa Cha là Đấng sáng tạo muôn loài muôn vật: “Chúng ta hãy làm người theo hình ảnh chúng ta và giống chúng ta”. Chúa Con là Đấng cứu chưộc chúng ta, mặc dầu Chúa Cha Chúa Chúa Thánh Thần cùng hiệp nhất với Người. Là Thiên Chúa, Chúa cha và Chúa Thánh Thần ở mọi nơi. Đặc biệt trong Đấng Thiên Chúa làm người, mặc dù các Ngài không mang thân xác làm người như Ngôi Con. Công việc của Chúa Thánh Thần là thánh hóa loài người. Chúa Cha và Chúa Con liên kết trong việc này. Có một tương quan yêu mến và hoạt động giữa Ba Ngôi Thiên Chúa.
Có lần Chúa Giêsu đã nói: “Ta không ở một mình, nhưng có Ta và Cha” (Ga 8,16). Còn về Ngôi Ba, thánh Luca nói với chúng ta: “Chúa Giêsu đầy Thánh Thần, trở về xứ Galilea” (Lc 4,14)
Trong bài đọc II hôm nay, thánh Phaolô cho chúng ta những lời làm nên công thức cầu nguyện mở đầu thánh lễ “Nguyện xin ân sủng đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta, tình thương của Chúa Cha, và ơn thônghiệp của Chúa Thánh Thần ở cùng tất cả anh chị em”. Thật là kinh nguyện trọn hảo về Chúa Ba Ngôi.
Một ít phút nữa, chúng ta sẽ tuyên xưng: “Tôi tin kính một Thiên Chúa là Cha toàn năng, Đấng tạo thành trời đất... Tôi tin kính một Chúa Giêsu Kitô... chịu khổ hình, chịu chết và sống laị... sẽ trở lại để phán xét. Tôi tin kính Đức Chúa Thánh Thần, Đấng ban sự sống.”
Chúng ta sẽ không bao giờ hiểu thấu Chúa Ba Ngôi, nhưng chúng ta phải tin kính Ba Ngôi chí thánh. Bạn hãy hướng về Chúa Ba Ngôi trong thánh lễ này với tất cả lòng yêu mến.
Xin Chúa chúc lành cho các bạn. -----------------------
Khi dựng nên Adong, Thiên Chúa đã phán: Chúng ta hãy dựng nên con người giống hình ảnh chúng ta. Tại sao Thiên Chúa lại bảo: Chúng ta hãy dựng nên. Sở dĩ như vậy là vì Thiên Chúa có Ba Ngôi cùng nói và làm. Qua đó Ngài đã trao phó cho con người một công việc cao trọng, đó là chúc tụng Ba Ngôi trong cuộc sống của mình.
Nhưng con người đã chống lại ý định muôn thuở của Thiên Chúa. Vì sự bất tuân lệnh truyền mà con người đã phá hủy mất cái hình ảnh Thiên Chúa trong tâm hồn mình.
Nhưng may thay, Chúa Giêsu đã đến, nhờ việc nhập thể, Ngài đã sửa lại điều sai lỗi của ông bà nguyên tổ, Vì thế, trong đêm Giáng sinh, các thiên thần đã hát vang ngoài đồng vắng Bêlem: Vinh danh Thiên Chúa trên trời, bình dan dưới thế cho người thiện tâm.
Hơn thế nữa, Chúa Giêsu còn tô lại hình ảnh của Thiên Chúa trong tâm hồn chúng ta và giúp chúng ta dâng lên Chúa Ba Ngôi lời chúc tụng tôn vinh. Cuộc canh tân nội tâm, cuộc đổi mới tự bên trong này được thực hiện cho chúng ta, nhờ công nghiệp Chúa Giêsu, vào lúc chúng ta lãnh nhận Bí tích Rửa tội, dưới tác động của Chúa Thánh Thần.
Chính vì thế, một khi đã lãnh nhận Bí tích Rửa tội, chúng ta sẽ nói, không phải chỉ ở trên môi miệng mà còn ở thẳm sâu cõi lòng: Sáng danh Đức Chúa Cha Đức Chúa Con và Đức Chúa Thánh Thần.
Bởi đó, ngày lễ Chúa Ba Ngôi phải là một ngày lễ giúp chúng ta tưởng nhớ đến Bí tích Rửa tội, vì nhờ Bí tích Rửa tội, chúng ta trở nên con của Chúa Cha, em của Chúa Giêsu và đền thờ của Chúa Thánh Thần.
Hơn nữa, Bí tích Rửa tội còn nói lên mối dây liên hệ giữa chúng ta và Chúa Ba Ngôi. Đây cũng là điều mà dấu thánh giá nhắc nhở cho chúng ta.
Thực vậy, khi làm dấu thánh giá, chúng ta hãy nhủ thầm: Tôi đã được rửa tội nhân danh Chúa Cha Chúa Con và Chúa Thánh Thần. Vì thế, tôi phải chu toàn thánh ý Chúa Cha, thực hiện những lời giảng dạy của Chúa Con và thánh hóa bản thân với sự giúp đỡ của Chúa Thánh Thần.
Đồng thời, ngày lễ Chúa Ba Ngôi ngày hôm nay, còn đem lại cho chúng ta niềm an ủi và khích lệ. Chúa Cha luôn nhìn xem chúng ta, yêu mến và giúp đỡ chúng ta. Chúa Con luôn khuyên nhủ chúng ta noi gương bắt chước Ngài, quảng đại chấp nhận những hy sinh, những gian khổ. Chúa Thánh Thần thúc đẩy chúng ta làm lành tránh dữ, trao ban cho chúng ta ánh sáng và sức mạnh.
Tại sao trong ngày hôm nay chúng ta không cầu xin cho được trung thành với những lời chúng ta đã đoan hứa trong ngày chịu phép rửa tội. Nếu chúng ta đã tuân giữ, thì thật là may mắn vì hạnh phúc nước trời đang chờ đón chúng ta, bằng không, thì thật là bất hạnh vì án phạt đời đời sẽ đè nặng trên chúng ta. Hãy nhớ lại lời đoan hứa mà cha mẹ đỡ đầu, thay mặt cho chúng ta đã nói lên trong ngày chúng ta chịu phép rửa tội. Tôi muốn là người con ngoan của Chúa Cha, người môn đệ trung thành của Chúa Giêsu, và người học trò nhỏ của Chúa Thánh Thần.
Ngày hôm nay, chúng ta không có cơ hội lấy máu đào, lấy mạng sống để làm chứng cho tình yêu của Chúa Ba Ngôi. Nhưng trong cuộc sống, chúng ta có quá nhiều vấn vương, qúa nhiều níu kéo, quá nhiều cám dỗ, đòi buộc chúng ta phải thắng vượt, nếu chúng ta muốn trung thành với Chúa.
Chúng ta hãy tập cho mình có thói quen làm dấu thánh giá một cách trang nghiêm và sốt sắng, để tuyên xưng mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi, cũng như mầu nhiệm Ngôi Hai xuống thế và cứu độ chúng ta. Đồng thời hãy nhớ lại và tuân giữ nghiêm chỉnh những gì chúng ta đã đoan hứa trong ngày chúng ta chịu phép rửa tội.
Xin Chúa Cha toàn năng gìn giữ chúng ta. Xin Chúa Con đổ đầy tình yêu của Ngài trong lòng chúng ta và xin Chúa Thánh Thần luôn luôn soi sáng và hướng dẫn chúng ta trên đường nẻo dẫn tới quê trời. -----------------------
Từ đời đời, Chúa Cha yêu Chúa Con. Tình yêu ấy lớn lao đến nỗi Chúa Cha đã sinh ra Chúa Con giống hệt như mình. Con là hình ảnh hoàn hảo, nguyên tuyền của Cha. Con là chính Cha, nên Đức Giêsu nói: “Ai thấy Thầy là thấy Cha”. Cha có gì thì ban tất cả cho Con. Nên sau này Đức Giêsu đã nói: “Tất cả những gì của Cha đều là của Con”. Tình Cha yêu Con thật lớn lao, kỳ diệu. Tình Con đáp lại tình Cha cũng nồng nàn tha thiết không kém. Những gì Con nhận được do tình yêu của Cha thì Con dâng lại cho Cha tất cả. Đức Giêsu vì yêu mến Chúa Cha, nên đã vui lòng xuống thế làm người để cứu chuộc nhân loại. Trọn cuộc đời, Người luôn tìm thánh ý Chúa Cha để thi hành. Người luôn tâm niệm: “Lương thực của Thầy là làm theo ý Đấng sai Thầy”.
Người từ bỏ hết ý riêng mình để chỉ làm theo ý Chúa Cha. Người nên một với Đức Chúa Cha trong tâm tình, trong tư tưởng, trong hành động. “Cha ở trong Con và Con ở trong Cha”. Trong giờ hấp hối, dù sợ hãi cái chết đến độ mồ hôi máu tuôn ra, nhưng Đức Giêsu vẫn luôn vâng theo ý Chúa Cha: “Lạy Cha, nếu có thể được, thì xin cho con khỏi uống chén này. Xin đừng theo ý Con, nhưng theo ý Cha mà thôi”. Thánh Phaolô đã tóm tắt về cuộc đời Người: “Đức Giêsu vốn dĩ là Thiên Chúa, mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang, mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân sống như người trần thế. Người lại còn hạ mình, vâng lời cho đến nỗi bằng lòng chịu chết, chết trên cây thập tự”. Tất cả thái độ vâng phục nói lên sự dâng hiến trọn vẹn cho Chúa Cha. Tình yêu nối kết Chúa Cha và Chúa Con là Chúa Thánh Thần.
Ba Ngôi là lò lửa tình yêu lúc nào cũng ngùn ngụt cháy. Ba Ngôi là nguồn mạch tình yêu không bao giờ vơi cạn. Cuộc trao đổi cho đi và nhận lãnh làm cho tình yêu của Ba Ngôi Thiên Chúa ngày càng sung mãn dồi dào. Tất cả mọi tình yêu đều bắt nguồn từ Chúa Ba Ngôi. Tất cả mọi tình yêu muốn trung thực và bền vững đều phải học theo khuôn mẫu tình yêu Chúa Ba Ngôi. Hạnh phúc là ta được tham dự vào bầu khí yêu đương của Chúa Ba Ngôi. Hạnh phúc sẽ đến khi mọi người biết yêu thương nhau trong tình yêu của Chúa Ba Ngôi.
Hôm nay, khi truyền cho ta đi rửa tội cho mọi người nhân danh Chúa Ba Ngôi, Đức Giêsu muốn ta đem tình yêu rửa sạch những oán ghét hận thù đang tàn phá thế giới. Người mong ta đem ngọn lửa tình yêu thắp sáng những góc tối tăm chiến tranh, chia rẽ. Người mong ta đem mưa tình yêu tưới gội những vùng đất khô cằn vì thiếu vắng tình thương tha thứ. Người muốn cho tình yêu lên ngôi ngự trị trong hết mọi tâm hồn.
Phần ta, những môn đệ của Chúa, mỗi khi ta làm dấu thánh giá nhân danh Chúa Ba Ngôi, ta hãy xin Ba Ngôi Thiên Chúa in tình yêu thánh thiện của Người vào tâm hồn ta. Xin cho ta được tham dự vào tình yêu vô cùng sung mãn của Người. Xin cho ta trở nên một đốm lửa trong lò lửa yêu thương của Người. Được cháy trong lò lửa tình yêu Chúa Ba Ngôi, ta sẽ trở nên giống như Người, luôn biết cho đi, luôn biết dâng hiến, luôn mưu tìm hạnh phúc cho tha nhân.
KIỂM ĐIỂM ĐỜI SỐNG
1) Khi cầu nguyện, Đức Giêsu gọi Thiên Chúa là Cha. Bạn có cảm thấy Thiên Chúa là người Cha yêu thương và gần gũi không? 2) Bạn có mong muốn được tham dự vào luồng tình yêu của Ba Ngôi Thiên Chúa không? 3) Thiên Chúa dựng nên bạn giống hình ảnh Người. Bạn đã thực sự là hình ảnh tình yêu thương của Chúa đối với những người chung quanh chưa? 4) Sau khi đã hiểu rõ mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi, bạn sẽ có thái độ nào đối với Chúa và đối với anh em? -----------------------
Giáo lý về Chúa Ba Ngôi là một phần giáo lý rất cao siêu. Nhưng Kinh Thánh không dạy một giáo thuyết khi nói về Thiên Chúa. Qua các câu chuyện Kinh Thánh nói cho chúng ta biết về một Thiên Chúa là Cha nhân từ, nhưng cũng là một Đấng Tạo Hóa Toàn Năng đã dựng nên trời đất muôn vật. Một vài đoạn Kinh Thánh khác cũng cho thấy Thiên Chúa như một người mẹ hiền. Thiên Chúa đã trở nên một con người trong Đức Giêsu Kitô, Đấng là Con Thiên Chúa, và Ngài cũng là Thiên Chúa như Chúa Cha. “Người Con” này nói cho chúng ta biết về Chúa Thánh Thần, Đấng sẽ được Chúa Cha và Chúa Con cử đến.
Trong bài Tin Mừng hôm nay, chúng ta tìm thấy công thức mà chúng ta vẫn sử dụng hàng ngày để tôn vinh Thiên Chúa Ba Ngôi đó là Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần. Như vậy, Kinh Thánh mạc khải Thiên Chúa như một cộng đồng của tình yêu.
Vì Thiên Chúa là tình yêu nên Thiên Chúa không hiện hữu trong sự cô độc. Chúa Cha trao ban tất cả cho Chúa Con và Chúa Con Dâng hiến trọn vẹn cho Chúa Cha. Chúa Thánh Thần là tình yêu nối kết giữa Cha và Con để hình thành một cộng đồng Ba Ngôi. Trong cuộc sống của Ba Ngôi Thiên Chúa, tình yêu của Chúa Cha được Chúa Con đón nhận và dâng hiến trở lại. Tình yêu hỗ tương giữa Cha và Con được trải rộng nhờ Chúa Thánh Thần để tạo nên một cộng đồng của tình yêu.
Bản chất của tình yêu là lan tràn. Vì thế, việc tạo dựng vũ trụ được xem như kết quả của tình yêu tràn trề của Thiên Chúa. Tất cả mọi thụ tạo và đặc biệt là con người được coi như đối tượng của tình yêu Thiên Chúa. Trong tất cả mọi loài thụ tạo, con người gần gũi với Thiên Chúa hơn cả trong cách sống và tình yêu.
Nhưng con người vì một phần được tạo nên bởi vật chất, nên không có khả năng mở ra trọn vẹn cho người khác trong một tình yêu vị tha hoàn hảo được. Vì thế, Thiên Chúa đã trở nên con người trong Đức Giêsu Kitô để nhờ quyền năng của Chúa Thánh Thần mà cho con người vượt lên, đi vào một tương quan tình yêu tự do và vị tha với Thiên Chúa và với người khác. Được tái sinh trong phép rửa nhân danh Chúa Cha Chúa Con và Chúa Thánh Thần, chúng ta được trao phó nhiệm vụ là trở nên tấm gương phản chiếu cộng đồng tình yêu của Chúa Ba Ngôi trong đời sống cá nhân cũng như cộng đoàn của chúng ta, một trách nhiệm lớn lao.
Lạy Chúa Ba Ngôi, con cảm tạ Chúa đã lôi kéo con vào trong tình yêu của chúa. Xin cho con cũng biết yêu thương như Chúa đã yêu thương. -----------------------
Sau khi mùa Phục Sinh chấm dứt với đại lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống, Giáo hội nhìn lại chương trình cứu độ được Thiên Chúa thực hiện trong lịch sử nhân loại và nhận ra rằng: nguồn ơn cứu độ chính là Thiên Chúa Ba Ngôi: Cha, Con và Thánh thần. Vì thế, chúng ta hiểu tại sao ngày Chúa nhật mùa Thường niên tiếp ngay sau lễ Hiện Xuống, luôn luôn được Giáo hội dành riêng để mời gọi người Kitô hữu suy niệm về mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi.
Trước hết, chúng ta có thể quả quyết: Chúng ta không thể biết gì về Chúa Ba Ngôi nếu chính Chúa Giêsu không dạy bảo cho chúng ta. Tuy nhiên, Chúa Giêsu đã không giảng bài nào, cũng không dùng hình ảnh nào để giải nghĩa cho chúng ta về đời sống hiệp thông giữa Ba Ngôi, nhưng có những sự việc và hoạt động cụ thể bày tỏ cho chúng ta biết có ba ngôi, hoạt động của từng ngôi và đời sống hiệp thông giữa ba ngôi, dựa theo diễn tiến cuộc đời Chúa Giêsu.
Công việc đầu tiên trong Tin Mừng cho biết về Chúa Ba Ngôi là khi sứ thần Gabriel đến báo tin cho Đức Maria: “Thánh Thần sẽ ngự xuống trên bà và quyền năng Đấng Tối Cao sẽ che chở bà, vì thế Hài Nhi bà sắp sinh ra sẽ được gọi là Con Thiên Chúa”. Những lời đó cho chúng ta biết: Đấng tối Cao là Chúa Cha cùng với Chúa Thánh Thần sẽ lo cho Hài Nhi sắp sinh ra là Đức Giêsu, Con Thiên Chúa. Sau khi Chúa Giêsu chịu phép rửa ở sông Giocđan thì trời mở ra, Thánh Thần như chim bồ câu đậu xuống trên Ngài và có tiếng từ trời phán: “Đây là Con yêu dấu của Ta”. Chim bồ câu chính Kinh Thánh đã cho biết là Chúa Thánh Thần, còn tiếng từ trời cao là tiếng Chúa Cha xác nhận và giới thiệu Đức Giêsu là Con Thiên Chúa.
Trong hội đường ở Nagiarét, Chúa Giêsu đọc Kinh Thánh: “Thần Khí của Chúa ngự trên tôi, sai tôi đi…” Thần Khí là Chúa Thánh Thần, còn tiếng “của Chúa” là Chúa Cha, cả hai sai Đức Giêsu đi loan báo Tin Mừng.
Khi 72 môn đệ đi truyền giáo về vui mừng báo cáo kết quả, thì Chúa Giêsu được Thánh Thần tác động, nên phấn khởi thưa với Chúa Cha: “Lạy Cha, là Chúa tể trời đất…” có đầy đủ ba ngôi.
Trong bữa tiệc ly, Chúa Giêsu hứa với các tông đồ: “Thầy sẽ xin Chúa Cha và Người sẽ ban cho anh em một Đấng Bào Chữa khác, đó là Thần Khí sự thật…” Chúa Giêsu xin Chúa Cha ban Đấng Bào Chữa là Thần Khí sự thật, nghĩa là Chúa Thánh Thần cho các môn đệ.
Trước khi về trời, Chúa Giêsu truyền cho các môn đệ: “Rửa tội cho muôn dân nhân danh Cha và Con và Thánh Thần”, nghĩa là làm phép rửa nhân danh Chúa Ba Ngôi, để được hiệp thông với sự sống của Ba Ngôi Thiên Chúa.
Ngoài ra, sách Tin Mừng còn nói đến sự hiệp thông giữa Chúa Giêsu với Chúa Cha trong việc cầu nguyện và thi hành ý Chúa Cha, và sự hiệp thông giữa Chúa Giêsu với Chúa Thánh Thần như: “Đức Giêsu được đầy Thánh Thần… và Thánh Thần dẫn vào hoang địa, hoặc Chúa Giêsu thổi hơi vào các môn đệ và nói: “Anh em hãy nhận lấy Thánh Thần”.
Qua những sự việc và hoạt động diễn tả mối hiệp thông giữa ba ngôi như trưng dẫn trên, Chúa Giêsu cho chúng ta biết: có ba ngôi, ba ngôi cùng một bản tính, mỗi ngôi có tương giao khác nhau với hai ngôi kia và có sứ mệnh riêng biệt, nhưng ba ngôi không tách rời nhau trong bản tính cũng như trong hoạt động, nên ba ngôi chỉ là một Thiên Chúa duy nhất chứ không phải là ba Chúa. Như vậy, chúng ta tin chỉ có một Thiên Chúa trong ba ngôi, và ba ngôi chỉ là một Thiên Chúa, và có cùng một bản tính, nhưng ba ngôi khác biệt nhau thực sự chứ không phải chỉ là ba danh hiệu. Mỗi ngôi có tương giao với hai ngôi kia cùng thực hiện những công trình sáng tạo và cứu độ, nhưng Ngôi Con là Đức Giêsu thì nhập thể cứu chuộc, và ngôi Thánh Thần thì nối tiếp công trình cứu chuộc của Chúa Giêsu, để đem mọi người về hiệp thông với Thiên Chúa Ba Ngôi.
Những điều trên đây là mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi, mầu nhiệm về bản tính của Thiên Chúa và cũng là tâm điểm của đức tin và đời sống người Kitô hữu. Quả thực, chúng ta đã được rửa tội nhân danh Chúa Ba Ngôi ; tội lỗi chúng ta được tha thứ nhân danh Chúa Ba Ngôi ; vợ chồng kết hôn do sự chúc phúc của Chúa Ba Ngôi ; Chúa Ba Ngôi hiện diện trong hình bánh khi chúng ta rước lễ, vì ở đâu có Chúa Con thì ở đấy cũng có Chúa Cha và Chúa Thánh Thần ; chúng ta đón nhận sức mạnh của Chúa Ba Ngôi khi chịu phép Thêm sức ; linh mục ban phép lành cho chúng ta cũng nhân danh Chúa Ba Ngôi ; trên giường chờ đợi sự chết đến, linh mục phó linh hồn chúng ta cho Chúa Giêsu. Ngoài ra, Giáo hội còn dạy chúng ta trước khi làm hay sau khi làm một công việc gì chúng ta hãy làm nhân danh Chúa Ba Ngôi, để cầu xin, chúc tụng hay cảm tạ Chúa. Vì thế, Giáo hội tập họp chúng ta nhân danh Chúa ba Ngôi, Giáo hội khởi đầu và kết thúc mọi kinh nguyện nhân danh Chúa Ba Ngôi, hoặc như ông Te-tu-liên nói: “Dầu khi thức dậy hay đi ngủ, dầu khi ăn hay làm một việc gì, anh em hãy bắt đầu bằng dấu thánh giá”. Dấu thánh giá là biểu hiệu mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi.
Bất cứ điều gì đã gọi là mầu nhiệm, tức là đã khó hiểu rồi, về mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi lại càng khó hiểu hơn. Nhưng khó hiểu mà chúng ta vẫn tin, và cũng vì thế mà mọi việc làm của chúng ta và cả cuộc sống chúng ta có ý nghĩa và có giá trị. Xin Chúa cho chúng ta luôn tin vững chắc mọi điều Chúa và Giáo hội dạy. -----------------------
Mầu nhiệm đức tin mà chúng ta mừng kính ngày hôm nay, đó là chỉ có một Thiên Chúa duy nhất, nhưng Ngài có Ba Ngôi. Chúa Cha là Thiên Chúa, Chúa Con là Thiên Chúa, Chúa Thánh Thần cũng là Thiên Chúa. Nhưng vì cùng chung một bản tính, nên chỉ làm nên một Thiên Chúa. Không một trí khôn nào có thể hiểu thấu. Vì vậy chúng ta hãy khiêm nhường mà thưa lên: Lạy Chúa, chúng con tin và xin giúp đỡ đức tin nhỏ bé của chúng con.
Thế nhưng, tại sao chúng ta lại mừng kính vào ngày Chúa nhật hôm nay. Ngày lễ này chính là ngày lễ kết thúc cho những mầu nhiệm mà chúng ta đã mừng kính, từ đầu niên lịch phụng vụ cho đến bây giờ. Ba Ngôi cộng tác với nhau trong công trình cứu độ. Chúa Cha đã sai Con Một Ngài xuống thế như lời thánh Gioan đã viết: Chúa Cha yêu thương chúng ta đến nỗi đã trao ban chính Con Một của Ngài. Ngài đã kêu mời chúng ta bước vào đời sống đức tin. Chúa Con, Đấng cứu độ đã làm người, đã chịu chết vì chúng ta, để nhờ đó chúng ta được cứu chuộc và trở nên con cái Thiên Chúa.
Còn Chúa Thánh Thần, sau khi Chúa Giêsu về trời, Ngài chính là Đấng thủ lãnh, Đấng hướng dẫn, Đấng an ủi của chúng ta. Vì những lợi ích cao cả ấy, chúng ta hãy cảm tạ Thiên Chúa. Thực vậy, lễ Chúa Ba Ngôi phải là một lời kinh tạ ơn vang lên trong Giáo Hội. Nó bao gồm biến cố Giáng Sinh, Hiển Linh, Phục Sinh, Lên Trời và Hiện Xuống. Sở dĩ Giáo Hội đặt ngày lễ hôm nay vào Chúa nhật đầu tiên sau lễ Hiện Xuống là vì Giáo Hội muốn nhắc cho chúng ta nhớ rằng mỗi ngày Chúa nhật phải là một ngày lễ kính Chúa Ba Ngôi. Mỗi ngày Chúa nhật phải là một ngày thánh hiến cho Chúa Ba Ngôi. Mỗi ngày Chúa nhật phải là một ngày dành riêng để chúng ta cảm tạ Chúa Ba Ngôi. Chúa Cha đã tạo dựng và kêu mời chúng ta. Chúa Con đã Phục sinh và cứu chuộc chúng ta. Chúa Thánh Thần đã thánh hóa và biến chúng ta trở nên đền thờ cho Ngài. Hơn nữa, chính Ngài hiện diện vào ngày thứ nhất mà khai sinh ra Giáo Hội. Vì thế ngày Chúa nhật phải là một ngày dành riêng để tôn kính Chúa Ba Ngôi.
Hơn thế nữa, nếu chúng ta suy nghĩ, chúng ta sẽ thấy cuộc đời của chúng ta đã thấm nhuần biết bao ơn trọng đại của Chúa Ba Ngôi. Các bí tích mà chúng ta đã lãnh nhận đều được cử hành nhân danh Chúa Ba Ngôi. Với Bí tích Rửa Tội, chúng ta nghe thấy lời đọc: Ta rửa con, nhân danh Cha và Con và Thánh Thần. Với Bí tích Giải tội, chúng ta nghe thấy lời đọc: Vậy Cha tha tội cho con nhân danh Cha và Con và Thánh Thần.
Đời sống người Kitô hữu được bắt đầu và hoàn tất trong Chúa Ba Ngôi. Mỗi khi khởi sự hay kết thúc một công việc nào đó, chúng ta thường làm dấu và đọc: Nhân danh Cha và Con và Thánh Thần.
Phần nhiều các kinh Giáo Hội đọc, đều được dâng lên cho Chúa Ba Ngôi. Chẳng hạn kinh Sáng danh. Đây cũng là một lời kinh thường đọc Giáo Hội sử dụng nhiều hơn cả. Mỗi một giờ kinh đều được bắt đầu bằng kinh Sáng danh, mỗi một thánh vịnh đều được kết thúc bằng kinh Sáng Danh. Kinh Sáng Danh chính là tiếng chuông vang lên đều đều nơi nhà Chúa.
Rồi kinh: Vinh danh Thiên Chúa trên trời, kinh Tạ ơn, đều là những lời kinh dâng tiến Chúa Ba Ngôi. Và còn nhiều lời kinh khác nữa, chẳng hạn kinh Tin kính và những lời đọc trong thánh lễ….
Xem đó, chúng ta thấy từ sinh hoạt cá nhân đến sinh hoạt Giáo Hội, tất cả đều tuôn chảy tới Chúa Ba ngôi, ước gì cuộc đời chúng ta cũng sẽ được diễn ra trong tình thương yêu của Chúa Ba Ngôi, để tất cả chúng ta xứng đáng là con của Chúa Cha, là em của Chúa Giêsu và là chiến sĩ của Chúa Thánh Thần. -----------------------
Trong hai dịp cuối tuần liên tiếp cuối tháng 5.2006, tôi được mời về miền quê xa xăm giúp thành lập một nhóm Chia Sẻ Lời Chúa trong một giáo xứ nghèo thuộc vùng sâu vùng xa. Khi tiếp xúc với một số giáo dân tôi thấy anh chị em của tôi sống đầy mặc cảm: họ mặc cảm vì nghèo, vì ở xa thành phố, vì trình độ văn hóa thấp v.v… Dường như những anh chị em ấy của tôi không thấy được niềm hạnh phúc và vinh dự lớn lao được là người Ki-tô hữu, được là Dân riêng của Thiên Chúa và được là con của Thiên Chúa! Tôi tự hỏi có bao nhiêu giáo dân Việt Nam sống với mặc cảm như thế? Có lẽ có rất nhiều. Thật đáng tiếc và cũng thật đáng thương! Giáo huấn của các bài Thánh Kinh hôm nay xem ra chưa thấm sâu vào tâm tư và đời sống của những anh chị em ấy của tôi.
II. LẮNG NGHE & TÌM HIỂU LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH
2.1 Lắng nghe Lời Chúa trong ba bài Thánh Kinh
(1) Bài đọc 1: Đnl 4,32-34.39-40: Được Chúa chọn là một hồng ân.
32 Anh (em) cứ hỏi những thời xa xưa, thời có trước anh (em), từ ngày Thiên Chúa dựng nên con người trên mặt đất; cứ hỏi từ chân trời này đến chân trời kia: có bao giờ đã xảy ra chuyện vĩ đại như thế, hay có ai đã nghe điều giống như vậy chăng? 33 Có dân nào đã được nghe tiếng Thiên Chúa phán từ trong đám lửa như anh (em) đã nghe, mà vẫn còn sống không? 34 Hoặc có thần nào đã ra công đi chọn lấy cho mình một dân tộc từ giữa một dân tộc khác, đã dùng bao thử thách, dấu lạ, điềm thiêng và chinh chiến, đã dang cánh tay mạnh mẽ uy quyền, gây kinh hồn táng đởm, như ĐỨC CHÚA, Thiên Chúa của anh em, đã làm cho anh em tại Ai Cập, trước mắt anh (em) không?
39 Vậy hôm nay, anh (em) phải biết và để tâm suy niệm điều này: trên trời cao cũng như dưới đất thấp, chính ĐỨC CHÚA là Thiên Chúa, chứ không có thần nào khác nữa. 40 Anh (em) phải giữ các thánh chỉ và mệnh lệnh của Người, mà hôm nay tôi truyền cho anh (em); như vậy anh (em) và con cháu anh (em) sau này sẽ được hạnh phúc, và anh (em) sẽ được sống lâu trên đất mà ĐỨC CHÚA, Thiên Chúa của anh (em), vĩnh viễn ban cho anh (em)."
(2) Bài đọc 2: Rm 8,14-17: Nhờ Thần Khí, chúng ta được làm con Thiên Chúa
14 Quả vậy, phàm ai được Thần Khí Thiên Chúa hướng dẫn, đều là con cái Thiên Chúa. 15 Phần anh em, anh em đã không lãnh nhận Thần Khí khiến anh em trở thành nô lệ và phải sợ sệt như xưa, nhưng là Thần Khí làm cho anh em nên nghĩa tử, nhờ đó chúng ta được kêu lên: "Áp-ba! Cha ơi! " 16 Chính Thần Khí chứng thực cho thần trí chúng ta rằng chúng ta là con cái Thiên Chúa. 17 Vậy đã là con, thì cũng là thừa kế, mà được Thiên Chúa cho thừa kế, thì tức là đồng thừa kế với Đức Ki-tô; vì một khi cùng chịu đau khổ với Người, chúng ta sẽ cùng được hưởng vinh quang với Người.
(3) Bài Tin Mừng: Mt 28,16-20: Đức Giê-su hiện ra tại Ga-li-lê, và sai môn đệ đi đến với muôn dân (Mc 16: 14 -18; Lc 24: 36 -49; Ga 20: 19 -23; Cv 1:6-8)
16 Mười một môn đệ đi tới miền Ga-li-lê, đến ngọn núi Đức Giê-su đã truyền cho các ông đến. 17 Khi thấy Người, các ông bái lạy, nhưng có mấy ông lại hoài nghi. 18 Đức Giê-su đến gần, nói với các ông: "Thầy đã được trao toàn quyền trên trời dưới đất. 19 Vậy anh em hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ, làm phép rửa cho họ nhân danh Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần, 20 dạy bảo họ tuân giữ mọi điều Thầy đã truyền cho anh em. Và đây, Thầy ở cùng anh em mọi ngày cho đến tận thế."
2.2 Trong ba bài Thánh Kinh trên, chúng ta khám phá ra Thiên Chúa là Đấng nào?
(1) Bài đọc 1 (Đnl 4,32-34.39-40) là như một bài biện luận của ông Mô-sê, nhằm thuyết phục những người dân Ít-ra-en nổi tiếng “cứng đầu cứng cố” để họ nhận ra những kỳ công mà Thiên Chúa đã làm cho họ mà trung tín tôn thờ một mình Người. Quả thật Thiên Chúa đã chọn họ làm dân riêng, đã cho họ thấy quyền năng và vinh quang cao cả của Người trong cuộc giải thoát họ khỏi đất nô lệ Ai Cập cũng như đã cho họ thấy Người trong bụi gai bốc cháy mà không tàn.
Đáp lại dân Ít-ra-en luôn luôn sẵn sàng lãng quên những công ơn và tình yêu thương của Thiên Chúa và nghi ngờ Người mà đi tìm các ‘thần linh’ vô dụng.
Có phải chúng ta cũng thường cư xử như thế với Thiên Chúa không?
(2) Bài đọc 2 (Rm 8,14-17) là một đoạn của thư gửi tín hữu Rô-ma của Thánh Phao-lô trong đó Thánh Tông đồ khẳng định những ai được Thần Khí Thiên Chúa hướng dẫn thì là con Thiên Chúa. Mà một khi đã là con Thiên Chúa thì có quyền gọi Thiên Chúa là Cha: “Cha ơi = Abba” và được sống trong tự do, không còn sợ sệt chi nữa. Một khi đã là con Thiên Chúa thì cũng là người thừa kế của Thiên Chúa, là đồng thừa kế với Chúa Giê-su Ki-tô nên sẽ được hưởng công nghiệp và vinh quang của Người.
Chúng ta có ý thức được hạnh phúc và vinh dự lớn lao của kẻ làm con Thiên Chúa như Thánh Phao-lô dạy không?
(3) Bài Tin Mừng (Mt 28,16-20) là tường thuật của Thánh Mát-thêu Tông đồ về lần hiện ra ở Ga-li-lê của Chúa Giê-su Phục Sinh. Trong lần hiện ra đó, Chúa Giê-su sai các môn đệ đi đến với muôn dân để làm cho họ trở thành môn đệ của Người, làm phép Rửa cho họ nhân danh Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần (Một Chúa Ba Ngôi) và dạy bảo họ tuân giữ mọi điều Chúa đã dạy. Chúa Giê-su khẳng định với các môn đệ quyền năng (trên trời dưới đất) của Người và hứa sẽ ở cùng các ông mọi ngày cho đến tận thế.
2.3 Qua ba bài Thánh Kinh trên, Thiên Chúa muốn gửi sứ điệp gì cho chúng ta?
Sứ điệp của Lời Chúa hôm nay là các Ki-tô hữu phải biết nhận ra công việc Thiên Chúa Ba Ngôi đã làm cho mình mà cảm tạ, ngợi khen và lấy làm vinh dự:
* Chúa Cha đã chọn chúng ta làm dân riêng, đã giải thoát chúng ta khỏi ách nô lệ, đã tỏ mình ra với chúng ta trong sa mạc.
* Chúa Thánh Thần đã hướng dẫn chúng ta và cho chúng ta được làm con cái của Thiên Chúa, có quyền gọi Thiên Chúa là Cha và quyền sống tư cách của một con người tự do. Là con Thiên Chúa cũng là kẻ thừa kế của Thiên Chúa và là đồng thừa kế công nghiệp cứu độ của Chúa Giê-su Ki-tô.
* Chúa Giê-su Ki-tô đã chọn chúng ta làm môn đệ và đã sai chúng ta đến với muôn dân để giúp họ trở thành môn đệ của Người, sống tính môn đệ (discipleship) Chúa Giê-su Ki-tô (hay tình môn-sư) như chúng ta. Người luôn hiện diện bên chúng ta và đồng hành với chúng ta trong cuộc sống và trong sứ mạng được sai đi của chúng ta!
III. SỐNG LỜI CHÚA HÔM NAY
Sống sứ điệp Lời Chúa hôm nay là chúng ta sống TƯ CÁCH & VINH DỰ của những kẻ làm CON Thiên Chúa: Cha, Con và Thánh Thần:
* Làm con Thiên Chúa thì sống thảo hiếu phụng thờ Thiên Chúa, và chỉ tôn thờ một mình Thiên Chúa mà thôi và xem nhẹ coi khinh mọi thứ (chức quyền, danh vọng, của cải, lạc thú) trên đời này.
* Làm con Thiên Chúa thì có lòng biết ơn sâu sắc đối với công lao và tình thương mà Thiên Chúa thực hiện và dành cho chúng ta.
* Làm con Thiên Chúa thì biết tuân theo mệnh lệnh của Chúa Giê-su Ki-tô mà đi đến với lương dân và giúp họ trở thành môn đệ và sống tình môn-sư với Chúa Giê-su Ki-tô như chúng ta là môn đệ của Chúa Giê-su Ki-tô và sống tình môn-sư thắm thiết với Người.
IV. CẦU NGUYỆN
Lạy Thiên Chúa là Cha, chúng con chúc tụng, ngợi khen và cảm tạ Cha, vì Cha đã chọn chúng con làm DÂN RIÊNG của Cha! Xin Cha giúp chúng con sống trọn tư cách là DÂN RIÊNG của Cha giữa lòng thế giới “vừa vô thần mà lại vừa đa thần” như hôm nay!
Lạy Thánh Thần Thiên Chúa, chúng con chúc tụng, ngợi khen Chúa và cảm tạ, vì Chúa đã làm cho chúng con trở nên CON CÁI của Thiên Chúa, có quyền gọi Thiên Chúa là Cha và quyền đồng thừa kế công trình cứu độ của Chúa Giê-su Ki-tô. Xin Thần Khí Chúa giúp chúng con sống trọn tư cách là CON CÁI Thiên Chúa, là đồng thừa kế của Chúa Giê-su Ki-tô giữa lòng thế giới “ngỗ nghịch và bất hiếu” như hôm nay!
Lạy Chúa Giê-su Ki-tô chúng con chúc tụng, ngợi khen và cảm tạ Chúa, vì Chúa đã chọn chúng con làm MÔN ĐỆ của Chúa, đã sai chúng con đến với lương dân để giúp họ trở thành môn đệ của Chúa, đã hứa ở cùng chúng con mọi ngày cho đến tận thế! Xin Chúa ban cho chúng con LÒNG TIN, SỨC MẠNH & SỰ KHÔN NGOAN để chúng con chu toàn mệnh lệnh của Chúa giữa lòng thế giới “vô đạo và duy vật” này!
Giêrônimô Nguyễn Văn Nội. Lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống 2006 -----------------------
Mình với ta tuy hai mà một Ta với mình tuy một mà hai. (Tản Đà, ca dao Việt Nam)
Tình yêu vừa đòi hỏi sự duy nhất vừa đòi hỏi đa thành phần, vừa đồng nhất vừa khác tính, vừa hiện hữu phong phú vừa trao ban, vừa đón nhận, vừa tự tạo đầy đủ, vừa tràn ngập ra ngoài.
Đời sống hôn nhân vợ chồng trong tình yêu hoặc đời sống tình bạn phải như thế nghĩa là các thành phần phải trao ban và lãnh nhận để mỗi bên đều được phong phú hơn lên.
Nếu một bên vượt lên làm chủ, bên kia phải lệ thuộc thì bên làm chủ sẽ sử dụng ưu thế của mình chiếm đoạt bên kia, bắt bên kia làm nô lệ, hai bên chỉ còn một, không còn tình yêu nữa. Nếu hai bên trở nên đối nghịch nhau, trở nên hai thứ khác nhau, không có sự hòa hợp, tình yêu đã tan rã.
Tình yêu vợ chồng hoặc tình yêu bằng hữu muốn đạt tới tình yêu Thiên Chúa, nhưng thực tế đã trả lời: không thể được. Tuy thế, tình yêu đó vẫn phản ảnh, ít là một phần nào ý tưởng mầu nhiệm Một Chúa tình yêu trong Ba Ngôi tình yêu sống động hơn hình ảnh của học thuyết “tâm từ”.
2/ Thiên Chúa là tình yêu. Tình yêu chân chính.
Tình yêu đích thực đòi hỏi có nhiều thành phần, nhiều người. Một người là cô độc, tự mãn, không thể có tình yêu vì tình yêu là đón nhận và trao ban nên đòi hỏi phải có tha tính nghĩa là hướng về người khác.
Lại nữa, tình yêu được trao ban trên bình diện bình đẳng mới thật là tình yêu vì nó loại bỏ sự chiếm đoạt, loại bỏ ích kỷ. Ích kỷ chỉ nghĩ tới mình nên mình làm cho mình nghèo đi hoặc hủy mình vì khi trao ban, mình mới trở nên phong phú. Người ta được tha nhân yêu thực sự khi người ta thực sự yêu tha nhân. Tình yêu hoàn toàn đòi hai bên cùng yêu và được yêu.
Ta nhìn lên mầu nhiệm tình yêu của Một Chúa Ba Ngôi. Ngôi Cha là nguồn thiên tính phong phú vừa tự tại vừa trao ban đổ tràn. Ngài là Cha vì Ngài trao ban tất cả những gì Ngài có cho Ngôi Con tất cả. Cha trao ban hoàn toàn bản thân mình, Con lãnh nhận tất cả và trao ban tất cả. Đó là hành động tình yêu sống động nhất, phong phú nhất. Richard de Saint Victor nói: làn sóng tình yêu ở Ngôi Cha đổ ra mà không đổ vào, còn nơi Ngôi Con thì vừa đổ vào vừa đổ ra. Ngôi Cha trao ban, Ngôi Con đón nhận và trao lại cho Ngôi Cha khiến cùng một bản tính Thiên Chúa đã có hai Ngôi vị và người ta phân biệt được Ngôi Cha (do chỉ có trao ban) và Ngôi Con (do lãnh nhận và trao ban).
Còn Ngôi Ba phải có và đóng vai trò tuyệt diệu trong tình yêu vì nguyện vọng tình yêu là xóa bỏ ngăn cách giữa người yêu và người được yêu nhưng không được làm mất sự phân biệt giữa hai người (Mình với ta tuy hai mà một, ta với mình tuy một mà hai).
Ước vọng này ở đời không thể có vì người ta chỉ thấy được những lời nói, cử chỉ, cuộc sống tức là những thứ dấu hiệu bên ngoài diễn tả tình yêu mà không được chính tình yêu. Người ta vẫn có một cái gì không yên ổn khi yêu thương nhau vì muốn đạt tới một cái gì cao quý hơn, xa hơn mà không được. Vì thế, thánh Augustinô nói: Nàng thấy chàng, chàng thấy nàng, nhưng cả hai nào thấy được tình yêu (Videt illa illum, videt ille illam, amorem nemo videt).
Cái mà tình yêu loài người không đạt được thì nơi Thiên Chúa đạt được, đó là Thánh Thần. Thánh Thần là tình yêu nhưng Ngài không phải hành động yêu mến vì chính tính Thiên Chúa là hành động đó, Ngài là tương giao của Ngôi Cha và Ngôi Con yêu thương nhau. Ngài nhiệm xuất bởi cả hai ngôi vị Cha / Con mà không có gì xuất ra bởi Ngài. Richard de Saint Victor nói: làn sóng tình yêu vô biên ở nơi Ngài, Ngài là nơi đón nhận và trao ban. Như vậy, tình yêu của Ngôi Cha Ngôi Con hiệp lại là Ngôi Thánh Thần và Thánh Thần là môi trường chung của hai Ngôi Cha / Con.
Suy luận như vậy, ta thấy Ngôi Thánh Thần làm cho tình yêu của Thiên Chúa có tính bác ái tuyệt đối vì nếu không có Ngôi Thánh Thần thì Ngôi Cha chỉ thấy nơi Ngôi Con hình ảnh của mình và bản thể mình và thế nào cũng đi tới tự mãn (giống như người cha tự mãn, tự hào về đứa con tài giỏi giống mình và tỏ ra kiêu căng ích kỷ với người khác). Sự thỏa mãn để đi tới tự mãn đã đổ sang Ngôi Thánh Thần, tránh được sự chiếm hữu, và mỗi Ngôi đều phóng ra khỏi mình hoàn toàn khiến không còn một chút vị kỷ nào.
Vậy, nơi Thiên Chúa, một bản tính Thiên Chúa và Ba Ngôi vị phân biệt là những điều cần thiết cho nhau vì nếu chỉ có một ngôi thì không có tình yêu nên bản tính Thiên Chúa là tình yêu cũng mất đi. Nếu Ba Ngôi không phân biệt sẽ đi đến một ngôi tức là có chiếm hữu, sẽ đánh mất tình yêu (tư tưởng mượn nơi Richard de St Victor).
Mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi là mầu nhiệm tình yêu, là khuôn mẫu tình yêu cho gia đình, cho tình bạn nơi xã hội loài người.
LM FX. Tân Yên Nguyễn Hùng Oánh -----------------------
Ba Ngôi vị phân biệt nhau hoàn toàn (Cha là Cha, Con là Con, Thánh Thần là Thánh Thần) tức là ba cá thể thần linh hoàn toàn.
Ba Ngôi vị cùng chung một bản thể Thiên Chúa, Ba Ngôi vị kết hiệp hoàn toàn với nhau thành một bản tính Thiên Chúa, nói một cách khác Ba Ngôi vị kết hiệp thành một tập thể duy nhất và thuần nhất.
Phân biệt mà không tách biệt, không chia rẻ, có tương quan đối lập (Cha với Con, Con với Cha, Thánh Thần với Cha Con) mà không đối kháng, không mâu thuẫn; hợp nhất thành một mà không phải hỗn hợp, không phải một thứ trộn lẫn, không phải như một hợp chất, vì mỗi ngôi vị là mỗi cá thể bền vững tuyệt đối và “không có Ngôi nào trước, Ngôi nào sau, Ngôi nào hơn, Ngôi nào kém”. Ba Ngôi bằng nhau hoàn toàn về mọi mặt, về mọi phương diện. Chỉ có tình yêu hoàn toàn vô vị lợi (nhận và trao ban hoàn toàn) tạo ra những Ngôi vị, những tương quan đối lập như thế để đi tới một sự hiệp nhất, hiệp nhất thành một, duy nhất và thuần nhất (Tinh ròng tuyệt đối, không có thành phần hỗn hợp, không có phức số, không có khác biệt về bản chất, về quyền năng v.v…)
Cá thể của Ngôi vị trong Ba Ngôi vị hợp nhất tạo ra một tập thể duy nhất và thuần nhất do tình yêu và đặt nền tảng trên tình yêu là mẫu mực phổ quát cho mọi vật và gương mẫu hoàn hảo cho đời sống loài người.
Thí dụ: Phân tử nước là một hợp chất do một nguyên tử Oxy và hai nguyên tử Hydro hóa hợp với nhau mà thành. Trong phân tử nước, nguyên tử Oxy cách mỗi nguyên tử Hydro một khoảng cách 0,96 Anstrom và dưới một góc 1050. Cá thể trong phân tử nước là hai hydro và một oxy phân biệt rõ ràng để tạo thành một hợp chất mới là nước. Ngày nào, nguyên tử Oxy và Hydro tan vào nhau thành một thì hợp chất đó tan tành.
Nơi thân thể con người chẳng hạn, tim, phổi, dạ dày, gan, ruột non, ruột già v.v… biểu lộ tính cá thể hết sức mãnh liệt: phổi là phổi chứ không phải là tim, dạ dày là dạ dày chứ không phải phổi v.v… nghĩa là cấu tạo và chức năng mỗi cơ quan phân biệt triệt để. Nếu ngày nào xảy ra phổi không còn làm việc đúng chức năng của phổi nữa, con người ta (tức là tập thể các cơ quan) sẽ yếu đi, và nếu phổi không làm việc nữa, con người sẽ chết. Chúng ta chẳng thở phào nhẹ nhỏm khi bác sĩ cầm các tấm phim chụp cơ quan của ta nói: tim tốt, phổi tốt, dạ dày tốt… Nói như vậy có nghĩa là mỗi cá thể đều tốt nên tập thể lành mạnh.
Trong gia đình, cha mẹ con cái là những cá thể làm nên một tập thể (gia đình). Nếu người cha làm việc đúng với chức năng người cha, người mẹ đúng với chức năng người mẹ, con cái đúng với chức năng con cái nghĩa là các cá thể được phân biệt rõ ràng thì gia đình đó ấm cúng, tốt đẹp. Nếu ông bố chỉ là kẻ đánh bác, con cái chỉ là những đứa trộm cắp, không biết vâng lời thì gia đình đó sẽ lủng củng, mất yên vui.
Trong một xí nghiệp, mỗi công nhân đều làm việc hết mình, đúng chức năng của mình thì xí nghiệp đó vững chắc, tiến mỗi ngày. Trái lại ông giám đốc là kẻ kém tài, ham địa vị, không có khả năng làm giám đốc, công nhân không tích cực làm việc thì xí nghiệp đó sẽ tan.
Có một hàm số đồng biến giữa cá thể và tập thể: các cá thể mạnh thì tập thể sẽ mạnh, tập thể mạnh giúp các cá thể mạnh:
Nếu cá thể bị tan biến trong tập thể, tập thể đó mất sức sống vì cá thể mất sự sống, trái lại, nếu cá thể lấn át tập thể thì không còn là tập thể đúng nghĩa nữa, chỉ còn là hình thức.
Tại nhiều xí nghiệp, ban đầu công nhân được thâu nhận vào, họ phải thi hành thật đúng theo lệnh của ban giám đốc, nhưng dần dần công nhân được đưa sáng kiến của mình vào, cuối cùng công nhân làm theo sáng kiến của mình sau khi đã được ban giám đốc đồng ý. Xí nghiệp đó phát triển nhờ cá thể giỏi. Có những xí nghiệp sắp giải thể vì lỗ lả, bán cổ phần cho các công nhân, ai cũng có phần đầu tư vào xí nghiệp, công nhân vừa làm công vừa làm chủ xí nghiệp, xí nghiệp đó được vực lên sống mạnh. Tính cá thể và tập thể rõ ràng là những yếu tố quan trọng nhất để cho trong một vật thể, một tổ chức tồn tại và phát triển. Người ta nói tới những hoàn cảnh đặc biệt: cá thể phải hy sinh cho tập thể, cá thể hòa tan trong tập thể, nhưng thực ra lúc đó cá thể được kêu gọi hy sinh là cá thể phát triển tài năng riêng tư của mình cao nhất để đóng góp vào tập thể, tính cá thể biểu lộ rõ ràng nhất, lý tưởng của cá thể sáng chói nhất. Những nhà nghiên cứu giam mình suốt đời trong phòng thí nghiệm, những chiến sĩ hy sinh cho đất nước, những bậc thánh nhân sống cho đạo giáo là những cá thể phát triển khả năng của con người mình cho tập thể, họ ở đỉnh cao nhất mặc dầu có khi họ bị số đông tập thể che khuất hoặc không biết đến, nhưng tập thể sống còn là nhờ họ đó.
Hy sinh quyền lợi chung cho quyền lợi riêng, trọng của công hơn trọng của tư tức là đặt tập thể trên cá thể, nhưng khi biết đặt quyền lợi đó là điều kiện sống còn của tập thể, cá thể đó được củng cố, chứ không bị nuốt chửng vì tập thể biết tôn trọng cá thể. Nếu quyền lợi chung nuốt chửng mất quyền lợi riêng, quyền lợi chung trở thành ông thần nuốt sống cá thể, tập thể đó sẽ bị sụp đổ.
Tóm lại, tính cá thể và tập thể hiện diện ở mọi vật thể, thảo mộc, sinh vật, sinh hoạt trong các tổ chức xã hội. Dễ hiểu thôi, Thiên Chúa Ba Ngôi sáng tạo nên trời đất, muôn loài, muôn vật theo khuôn mẫu Ba Ngôi Vị trong một bản tính Thiên Chúa: thụ tạo phản ảnh Đấng sáng tạo. Gia đình, dòng tu, các tổ chức xã hội phải nhìn vào khuôn mẫu đó để sống mới có đời sống tốt đẹp, phát triển phong phú được.
Nhân loại đang tiến bộ, đang bước về phía trước theo mẫu cá thể và tập thể nhờ khả năng khám phá và nhận thức trong các lãnh vực khoa học và đời sống. Từ chiến tranh đến bảo vệ hòa bình, từ đói nghèo tới ấm no, từ dốt nát đến thông minh, từ chết yểu đến tuổi thọ càng ngày càng dài, từ đời sống cá nhân cần tới đời sống tập thể, để tập thể sống động nhờ cá nhân bền vững, đó là một con đường tiến hóa của nhân loại, nhưng tận cùng của tiến hóa nằm ở đâu, v.v… Thưa chỉ có nơi Chúa Kitô, người ta khám phá ra đời sống cá thể và tập thể đích thực là mầu nhiệm Một Chúa có Ba Ngôi vị phân biệt, là Thiên Chúa tình yêu và ban phát tinh yêu cho nhân loại, cho muôn loài muôn vật. Chúa Kitô là quà tặng tình yêu của Thiên Chúa cho nhân loại và mong rằng mọi ngươi biết thương yêu nhau như Ngài đã thương yêu (nhân loại). Sống theo Ngài, cuộc tiến hóa của nhân loại mới có điểm đến đầy ý nghĩa, không thì chỉ có điểm sau cùng là cái chết làm cho mọi cái đều mất hết ý nghĩa.
LM FX. Tân Yên Nguyễn Hùng Oánh -----------------------
Ðề tài về đại lễ Chúa Ba Ngôi luôn luôn là một đề tài « gai góc » nhất đối với một vị giảng thuyết. Tuy thế, chúng ta cũng cố gắng cùng nhau tim hiểu và suy niệm về mầu nhiệm trọng đại và then chốt này của Kitô giáo chúng ta. Bởi vì mầu nhiệm đức tin về Thiên Chúa Ba Ngôi không kém phần quan trọng hơn đức tin vào Ðức Kitô phục sinh !
Chính Ðức Giêsu đã mặc khải cho chúng ta mầu nhiệm Một Thiên Chúa Ba Ngôi. Người đã đích thân nói cho chúng ta về Chúa Cha, Ðấng hoàn toàn đồng nhất vơi Người, đến nỗi ai thấy Người là thấy Chúa Cha (x. Ga 14,9); về Chúa Thánh Thần, Ðấng phát xuất từ Người và Chúa Cha. Ðối với tất mọi Kitô hữu, việc tuyên xưng mầu nhiệm Một Thiên Chúa Ba Ngôi là một sự bày tỏ đức tin hết sức quan trọng, đến nỗi mỗi lần khởi sự giờ Kinh Nguyện chúng ta đều kính cẩn bắt đầu bằng cách giơ tay làm dấu Thánh Giá với những lời: « Nhân danh Cha, và Con, và Thánh Thần ». Ở đây, người ta - kể cả những người có đưc tin – cũng có thể tự hỏi: Làm thế nào để có thể hiểu được điều đó ?
Ðến bây giờ tôi cũng vẫn chưa quên trong giờ học giáo lý năm xưa: Cha phó xứ đã tìm cách cắt nghĩa cho chúng tôi là những đứa trẻ đang dọn mình xưng tội lần đầu, về mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi. Ngài lấy cái khăn quàng cổ của ngài và thắt lại thành ba cái nút, rồi nói với chúng tôi: « Các con xem, chỉ một cái khăn mà có ba nút. Cũng vậy, chỉ một Thiên Chúa, nhưng lại có Ba Ngôi ! »
Thú thật, xưa kia khi nghe cha phó nói thế thì nghe thế, nhưng tôi vẫn chẳng hiểu tại sao lại một hữu thể mà lại có ba ngôi vị được! Ðiều quan trọng ở đây là phải biết rằng tiếng « ngô vị »: Person - khởi thủy xuất phát từ ngôn ngữ của sân khấu đời xưa ở Âu Châu. Tiếng « persona » có ý nói vẻ mặt (masque) hay vai diễn của một vở kịch trên sân khấu. Việc hóa trang với giọng nói của người nghệ sĩ được nói to lên (tiếng la-tinh: personare ) để phân biệt từng vai diễn. Bởi thế, một người nghệ sĩ có thể đóng được nhiều vai hay nhiều người (person) khác nhau, tùy vào việc thay đổi giọng nói. Có lẽ chúng ta cũng có thể tưởng tượng về hình ảnh Thiên Chúa Ba Ngôi một cách tương tự, nghĩa là một Thiên Chúa nói với chúng ta và gặp gỡ chúng ta trong ba ngôi vị: Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần. Hay nói cách khác, Thiên Chúa tỏ mình ra qua ba vai khác nhau, nhưng luôn luôn chỉ có một Thiên Chúa mà thôi.
Chữ « ba ngôi » nói lên đặc tính cơ bản của Thiên Chúa: Sống – hành động – liên đới. Thật vậy, Thiên Chúa hằng sống luôn hành động trong sự liên đới giữa Cha, Con và Thánh Thần. Trong Thiên Chúa có cộng đồng tính, đối tác tính, tình yêu và sự đối thoại. Nếu chúng ta biết được về Thiên Chúa như thế, chúng ta càng biết được nhiều hơn nữa về loài người chúng ta. Chúng ta là tạo vật của Thiên Chúa: « Chúng ta hãy làm ra con người theo hình ảnh của chúng ta, giống như chúng ta », như chính lời Thiên Chúa đã phán trong bài tường trình về công cuộc sáng tạo của Người (St 1,26).
Và nếu chúng ta là những Kitô hữu đã được chịu phép rửa nhân danh Thiên Chúa Ba Ngôi, chúng ta phải là những con người có cộng đồng tính trong mình, như Thiên Chúa có cộng đồng tính vậy. Chúng ta muốn yêu và muốn được yêu, vì Thiên Chúa - nguyên ủy của chúng ta - là tình yêu (x. 1Ga 4,8). Chúng ta cần phải hợp nhất lại với nhau, vì Thiên Chúa là sự hợp nhất giữa Ba Ngôi. Loài người chúng ta và toàn thể công cuộc sáng tạo đều mang đậm dấu vết của Ba Ngôi Thiên Chúa.
Bởi vậy, tội lỗi, nghĩa là sự phân rẽ giữa Thiên Chúa và con người, là một bất hạnh, là một tai họa cho con người. Việc sống một mình đơn độc, tách biệt hoàn toàn khỏi người khác, là một điều đi ngược lại bản thể của chúng ta và không thể mang lại hạnh phúc cho chúng ta. Do đó, Ðức Giêsu đã đến trong thế gian như là Ðấng Cứu Ðộ của chúng ta để thiết lập lại một cộng đồng giữa Thiên Chúa và nhân loại, và giữa nhân loại với nhau. Ðó là lý do Thiên Chúa Cha đã ban Con Một Người cho chúng ta.
Bởi vì Thiên Chúa là ba ngôi và chúng ta đã được dựng nên theo hình ảnh của Người, tức cộng đồng tính và sự đối thoại, nên chúng ta cũng phải làm thế nào để có thể thăng tiến cộng đồng tính trong xã hội. Thêm vào đó, là những Kitô hữu, chúng ta cần phải trở nên dấu chỉ của sự hợp nhất và hòa bình giữa lòng thế giới.
Do đó, môi trường và cách sống của chúng ta không thể là cô lập, nghĩa là phân tán, chia rẽ và lẻ loi được, nhưng liên đới và hiệp nhất trong một cộng đoàn. Sau cùng, tất cả chúng ta được kêu mời sống hiệp nhất với nhau trong Thiên Chúa. Sự chia rẽ, xung đột, kỳ thị, phủ nhận kẻ khác,v.v… không thể là mục đích, nhưng là những chướng ngại vật nguy hiểm trên bước đường chúng ta tiến về mục đích đời mình. Mục đích là sự hợp đoàn, là sự hiệp nhất, hiệp nhất và hợp đoàn trong những khác biệt.
Vì thế, bao lâu chúng ta cùng hiệp nhất và liên kết với nhau - ở trong gia đình, trong các đoàn thể, trong cộng đoàn giáo xứ - bấy lâu chúng ta là chứng nhân của sự hiệp nhất giữa Ba Ngôi Thiên Chúa. Như thế, đức tin vào Thiên Chúa Ba Ngôi thực sự có những chứng tích cụ thể trên cuộc sống của chúng ta. Tiếp đến, chúng ta cũng cần phải cụ thể hóa đức tin và đức ái của mình trong cuộc sống liên đới với đồng loại.
Thuở còn thơ, chúng tôi được các anh chị dạy cho một câu nghe rất ngộ nghĩnh và càng ngộ nghĩnh hơn khi được giải thích về ý nghĩa của câu này: “Ông Ba Bị, chín quai, mười hai con mắt, về bắt con nít !” Rõ ràng đây là một kiểu dùng để hù dọa mấy đứa nhỏ hay khóc nhè hoặc không ngoan, không khác gì dọa “ông ngáo ộp”, ”bà chằng tinh” hoặc dọa ma ! Ấy thế mà những người lớn cho rằng câu này nói về... Chúa Ba Ngôi: Ba Ngôi ( Ông Ba Bị ), có chín phẩm thiên thần ( chín quai ) và mười hai thánh Tông Đồ hoặc mười hai chi tộc Ít-ra-en ( mười hai con mắt ) theo hầu. Ít nhiều tâm lý sợ hãi Chúa... kể từ đó !
Trong truyện kể về sĩ quan người Pháp Ernest Psichari, – một thanh niên trẻ đồng thời với Chân Phước Charles de Foucauld và cũng rất nổi tiếng – có ghi mấy dòng tiểu sử rất lạ: “thân sinh: Jean Psichari, người Pháp, Chính Thống Giáo; thân mẫu: Noémie Rénan, Người Hà Lan và Pháp, Công Giáo và Tin Lành; riêng cậu được rửa tội theo Chính Thống Giáo với công thức: “Ernest được rửa tội nhân danh Cha và Con và Thánh Thần” ( Chính Thống Giáo dầm mình khi chịu phép Rửa Tội ).
Trong Kinh Thánh, theo lời Chúa Giê-su, chúng ta thưa lên rằng: “Lạy Cha chúng con”. Trong Giáo lý, “công thức”: trong Chúa Ki-tô và nhờ Chúa Thánh Thần, chúng ta gọi Chúa là Cha. Thực tế, được bao nhiêu người cảm nhận tình phụ tử đó mà không bị bóp méo theo hình ảnh tình phụ tử người trần ?
Trước khi biết đến việc sống với Thiên Chúa như một người con và gọi Người là CHA, thì tất cả chúng ta đã thuộc làu làu những đoạn kinh bổn gợi lên một Thiên Chúa toàn năng, quyền uy và thánh thiện. Tất cả đều được đi đầu bằng hai chữ “vô cùng”, làm cho chúng ta thấy đến lượt mình cũng... vô cùng, song là vô cùng nhỏ bé, tội lỗi và vì thế mà úy kính, sợ hãi. Bí Tích Hòa Giải không trấn an được mặc cảm tự ti của con người, trái lại càng làm cho con người thấy mình khiếm khuyết và dù mới vừa ăn năn thống hối đến đâu, thì chắc như đinh đóng cột là cũng chẳng được bao lăm nữa lại... phạm tội.
Trong toán học, hai vô cực càng tiến tới, càng cách xa, càng không bao giờ gặp gỡ nhau được. Ta vâng lời để gọi Thiên Chúa là Cha, bởi vì cũng chẳng có tiếng nào khác và cũng vì Chúa Giê-su dạy ta gọi như vậy, còn việc sống tình phụ tử âu yếm, thắm nồng, gần gũi, thì ngoại trừ một vài vị thánh hiếm hoi, còn lại chỉ thấy Thiên Chúa nếu không là “Ông Ba Bị” thì cũng “nghìn trùng xa cách” và tốt nhất là nên “kính nhi viễn chi”, đừng làm gì sai phạm chống lại Chúa, kẻo dễ “ăn đòn” nặng và giữ các việc đạo đức phải chăng ! Tóm lại, đừng để Bố... giận, là đã tốt lắm rồi !
Nhưng Tình Phụ Tử không chỉ là chân lý, không chỉ là mối tương quan “ăn theo” Chúa Giê-su, mà là cáiđích để cho chúng ta nhắm và đạt tới. Nó sẽ phân con người thành ba loại: những kẻ sẽ chẳng bao giờ nhận ra Chúa là Cha; những kẻ nhận ra Chúa là Cha, song chẳng bao giờ thấy thật sự, cảm nhận thật sự trong tâm hồn, trong huyết quản nghĩa tình và mối tương quan thâm sâu Cha – Con, để có thể mở miệng gọi Chúa là Cha và cuối cùng là những người sau những cố gắng, bằng những suy tư và lòng yêu mến qua việc thực hành các việc đạo đức, chợt một lúc có được niềm hạnh phúc cảm nhận được tình phụ tử và sung sường gọi Chúa là Cha.
Mặc cảm tội lỗi là có thật và không cần thức dậy mỗi sáng “sờ” vào yết hầu lên xuống, mới nhớ lại được sự phản bội của loài người đối với Cha trên trời, của nguyên tổ và của mỗi người. Nhưng từ mặc cảm ấy – hoặc lấy cái nê mặc cảm ấy – để tránh né Cha mình, để từ chối tình thương và sự xích lại của Cha, như tránh né “Ông Ba Bị”, thì đó là thái độ của kẻ kiêu ngạo, như tổ tông A-đam E-và đã trốn tránh, đổ vấy cho nhau, thay vì hối hận và xin thứ tha. Tất nhiên con người không thể đi vào sâu trong Tình Yêu của Chúa và hiểu được tình Cha với chỉ bằng một vài công thức Rửa Tội hoặc kinh nguyện trong Đạo.
Ernest Psichari là một ví dụ: Ông đã xin bạn mình là Jacques Maritain giúp đỡ và đưa vào Giáo Hội Công Giáo, rồi nhờ Cha Dòng Đa-minh Clérissac hướng dẫn trên con đường hoán cải. Theo định nghĩa: Bí Tích là dấu chỉ bề ngoài Đức Chúa Giê-su đã lập, để chỉ ý nghĩa bên trong và ban ơn ích cho chúng ta”. Bất cứ tương quan nào cũng có “dấu chỉ bề ngoài”, nhưng ý nghĩa và nội dung, thực chất lại ở bên trong. Tương quan Cha – Con đối với Chúa cũng không ngoại lệ.
Nghe câu ca dao: ”Ba cây chụm lại nên hòn núi cao”, chúng ta liên tưởng đến câu: ”dù ai nói ngã nói nghiêng, thì ta vẫn vững như kiềng ba chân”. Cái triết lý “số ba” của người Việt Nam ít nhiều cũng có ý nghĩa trong ngày chúng ta tôn thờ Chúa Ba Ngôi. Không có cái thế nào chắc chắn và phù hợp với mọi địa hình, như là cái kiềng ba chân: với hai chân, sẽ phải đào lỗ chôn, song vẫn chẳng thể vững chải; với bốn chân thì địa hình phải hết sức bằng phẳng; nhưng ba chân thì thích ứng ngay với mọi bề mặt và luôn trụ vững. Nếu trong tổ chức xã hội có cái gì làm chúng ta liên tưởng đến Chúa Ba Ngôi, đồng thời cũng thấy được hình ảnh cái kiềng, thì đó là gia đình, gồm ông bố, bà mẹ và ( những ) đứa con.
Nho Giáo cho rằng: trong tứ đại bất hiếu, việc không có con nối dõi là tội nặng nhất. Nhưng chẳng cần phong tục hoặc người nào lên án, mà chính việc không có con đã là một điều đau khổ lớn lao cho cặp vợ chồng rồi, chẳng phải chỉ vì thể diện, mà vì gia đình không thể có được bầu khí hạnh phúc, nếu vắng tiếng khóc tiếng cười của đứa con, kể cả khi con cái bị tật nguyền, èo uột. Tại sao ta lại tưởng tượng sai lầm và đặt Thiên Chúa quá... xa lạ như vậy ? Thiên Chúa rất cần đến sự ấm áp của tình con cái, dù là những đứa con ốm o, què quặt do tội lỗi, tính hư nết xấu. Con cái càng tật nguyền hư hao, mà biết bám víu vào Chúa, thì Chúa như Người Cha, như Người Mẹ, càng dồn hết yêu thương.
Kinh Thánh có những câu không thể tìm thấy ở bất cứ nơi nào khác: “Dù người mẹ từ bỏ con mình hoặc dứt tình với con cái, dù ai giết chết tình mẫu tử, thì Chúa cũng chẳng hề quên kẻ Chúa xót thương”. Suy nghĩ khác đi, chúng ta chẳng thể nào hiểu được dụ ngôn “đứa con hoang đàng” và làm méo mó chân dung thật sự của Chúa Ba Ngôi: chỉ cần chúng ta còn biết nhìn về Ba Ngôi, chỉ cần chúng ta còn biết chờ đợi ở Chúa – dù là vì lý do rất vụ lợi – thì Chúa mãi kiên nhẫn chờ đón, ấp ủ và yêu thương.
Lễ Chúa Ba Ngôi, vì thế, không chỉ nhắc nhủ sự kính úy, mà chủ yếu là mời gọi lòng yêu mến và sống hết tình mếu yêu: ABBA – CHA ƠI !
CVK NGUYỄN THẾ BÀI, Đi Tìm Đáp Số Tình Yêu 156 -----------------------
Ai cũng đồng ý rằng, chân lý đức tin về Ba Ngôi là một chân lý lớn lao diệu vợi. Dù vậy, những tâm hồn có lòng yêu mến, có thiện chí, có sự kết hợp không ngừng với Thiên Chúa trong nỗ lực cầu nguyện, học hỏi và suy tư, vẫn cảm nghiệm một chân lý bền vững ngàn đời, đó là cảm nghiệm sâu lắng và nội tâm về tình yêu của Thiên Chúa Ba Ngôi, một tình yêu mang bóng dáng “xã hội tính,” bởi đã không bao giờ khép kín nhưng trao ban, hiến dâng và cho đi. Hôm nay mừng mầu Nhiệm Ba Ngôi, chúng ta suy niệm đặc tính “xã hội” này nơi Thiên Chúa và nơi chúng ta. Từ đó, ta cảm nhận mạnh mẽ tình yêu của Chúa, rồi học lấy tấm gương của ông Môisen để sống suốt đời trung thành với tình yêu của Chúa.
I. GIỐNG THIÊN CHÚA, LOÀI NGƯỜI LÀ LOÀI XÃ HỘI TÍNH. Chính tình yêu nơi cung lòng Thiên Chúa Ba Ngôi đã làm cho Thiên Chúa, dù duy nhất, vẫn thể hiện “xã hội tính” nơi chính mình. Bởi tình yêu luôn cần có đối tượng, tình yêu phải được dàn trải ra, đó mới là tình yêu. Nếu không, chỉ là một thứ ích kỷ, chỉ quy về chính bản thân mình, yêu chính mình mà thôi.
Nơi cung lòng Thiên Chúa Ba Ngôi, tình yêu không ngừng trao ban cho nhau cách sung mãn: Cha hiệp nhất với Con, Thánh Thần là mạch sống bền chặt giữa Cha và Con. Ngay chính bản thân Thiên Chúa, dù là một, là duy nhất hoàn hảo tuyệt đối, vẫn là một bản thể biết san sẻ tình yêu, mang nơi mình tới Ba Ngôi vị. Cha trong Con, Con trong Cha. Tình yêu nơi Cha và Con làm phát sinh một Ngôi Vị tròn đầy, mang cùng bản tính như Cha và Con: Ngôi Thánh Thần. Chính vì thế, lời Tiền tụng lễ Chúa Ba Ngôi tuyên xưng: “Chúa là Thiên Chúa và chủ tể duy nhất, duy nhất không phải trong một Ngôi đơn độc, nhưng trong Ba Ngôi cùng một bản thể.”.
Thiên Chúa duy nhất nhưng không đơn độc. Điều đó chứng tỏ nơi cung lòng Thiên Chúa có một đặc tính xã hội cách nào đó. Rồi khi sáng tạo loài người và thế giới, Thiên Chúa đã chia sẻ tình yêu nơi cung lòng Ba Ngôi ấy cho các thụ tạo mà Người dựng nên. Đặc biệt nơi loài người, chóp đỉnh của thụ tạo, Thiên Chúa Ba Ngôi đã đặt hình ảnh của mình trên và trong họ. Vì thế, khi nhân loại mang lấy chính hình ảnh Thiên Chúa, nhân loại cũng mang lấy đặc tính xã hội của Người.
Nhưng không phải chỉ khi tạo dựng, Thiên Chúa mới trao ban chính mình. Người vẫn không ngừng trao ban chính mình. Người đặt để nơi nhân loại chính dấu ấn của Người cách hoàn hảo. Vì thế, qua hết thời gian này đến thời gian khác, tình yêu của Ba Ngôi trở thành nguồn gốc “xã hội tính” nơi nhân loại.
Giống như việc người ta đọc thấy cuộc đời, cá tính, sự suy tư, vui buồn của một nhà văn trong tác phẩm mà ông viết từ chính đôi tay và khối óc của ông. Cũng vậy, nhân loại và vũ trụ là tác phẩm của Thiên Chúa tình yêu. Vì thế, ta có thể hiểu hình ảnh Thiên Chúa nơi loài người là bản sao chép từ chính tình yêu của Thiên Chúa. Có rất nhiều những dấu ấn của Thiên Chúa trên nhân loại. Một trong những dấu ấn ấy là xã hội tính nơi mỗi người chúng ta.
Chúng ta đã kinh nghiệm nhiều về xã hội tính nơi chính mình, khi nhận ra mình không thể sống một mình, không thể có sự phát triển đúng nghĩa, không thể có khả năng nhận thức, khả năng tạo nhân cách, hoặc hiểu biết đầy đủ , nếu chỉ sống một mình. Nói ngắn gọn, loài người sẽ không là người nếu không có tương quan.
Khám phá về xã hội tính nơi chính mình và nguồn gốc xã hội tính ấy phát xuất từ Thiên Chúa, ta đi tới một khám phá quan trọng hơn: Loài người không thể sống như chính họ là người, nếu Thiên Chúa không trao ban chính mình cho họ, nếu Người không đặt để hình ảnh của Người nơi tâm hồn của họ. Chính vì được hưởng nhờ chính Thiên Chúa, chúng ta đã và vẫn sống như chúng ta là người.
II. MẪU GƯƠNG TRUNG THÀNH CỦA ÔNG MÔISEN
Tấm gương của ông Môisen hoàn toàn để Chúa thu phục khi hiểu ra mình đang đối diện với Đấng Chí Thánh, Thần trên các thần, là bài học lớn để ta cũng biết noi gương ông, suốt đời đáp trả tình yêu diệu vợi của Thiên Chúa.
Thánh Kinh kể, một ngày, khi ông Môisen đang chăn đàn vật tại núi Khorep, bỗng ông nhận thấy một quang cảnh hết sức lạ thường: bụi gai rực lửa, nhưng không bị thiêu rụi. Tò mò, ông chạy đến xem cho tường. Từ giữa bụi gai, có tiếng gọi đúng tên ông: “Môisen! Môisen!” Tiếng gọi ấy ra lệnh cho ông phải bỏ dép ra và không được đến gần, vì nơi ông đang đứng là nơi thánh. Tiếng nói ấy tự xưng là Thiên Chúa của tổ tiên ông. Ông sợ hãi che mặt, không dám diện kiến cùng sự uy nghi của Đức Chúa chí thánh của ông.
Ông càng sợ hãi hơn khi Đức Chúa ngỏ lời sai ông đi giải thoát dân của Người ra khỏi cảnh lầm than nô lệ cho người Ai-cập. Dù biết mình yếu đuối, nhỏ nhoi, nhưng tin tưởng vào lời Chúa: “Ta sẽ ở với ngươi.” (Xh 3, 12), ông đã đáp trả bằng cả một đời trung thành, yêu mến, tùng phục, tôn thờ Đức Chúa của ông. Có thể nói, ông đã sống chết cho sứ mạng đã lãnh nhận vì lòng yêu mến Thiên Chúa và vì tình yêu của Người dành cho ông.
Tuy nhiên, sứ mạng ấy không dễ chút nào. Biết bao lần Môisen như chẳng còn sức đâu mà chịu đựng lòng dân. Sự bội phản, thái độ thiếu tin tưởng vào Thiên Chúa, những lời kêu trách xúc phạm đến Chúa của dân, làm cho ông mệt mỏi, đuối sức.
Đó là chưa kể 40 năm ròng rã sống trong sa mạc, không chịu nỗi sự khắc nghiệt của đời sống sa mạc, dân chúng trút lên ông những lời, những thái độ, hành động, suy nghĩ thù hằn của họ.
Chính vì thế, dù là một nhà giải phóng dân tộc lừng danh, Môisen cũng đã từng quặn thắt tâm hồn, kêu than cùng Chúa và muốn chết đi: “Sao Ngài lại làm khổ tôi tớ Ngài? Tại sao con không đẹp lòng Ngài, khiến Ngài đặt gánh nặng tất cả dân này lên vai con? Có phải con đã cưu mang dân này đâu, có phải con sinh ra nó đâu? Một mình con không thể gánh cả dân này được nữa, vì nó nặng quá sức con. Nếu Ngài xử với con như vậy, thì thà giết con đi còn hơn.” (Ds 11, 12 tt).
Học lấy mẫu gương của ông Môisen, nhận ra sự uy nghi cao cả của Chúa, ta hãy để Chúa làm chủ cuộc đời mình, và quyết tâm sống một đời trung thành với ơn Chúa ban. Ta hãy khiêm nhường đón nhận tất cả những nghịch cảnh xảy ra cho mình mà phó thác trong bàn tay quan phòng dìu dắt của Chúa.
Chắc chắn cuộc đời sẽ không thiếu những nhức nhối, những thương đau, những oan khuất. Dù ta từ chối hay chấp nhận, cuộc đời vẫn cứ thế. Nhưng nếu trong đức tin và niềm phó thác, trước những nghịch cảnh, ta sẽ bình an hơn, bớt khổ sở hơn. Chúng ta luôn nhớ rằng, loài người đã được Chúa yêu thương. Những ai tin tưởng, khiêm tốn, vâng phục, sẽ là người thực sự hấp thụ tình yêu ấy.
Bởi vậy, chúng ta hãy tập sống như thánh Phaolô dạy: “Hãy tạ ơn trong mọi hoàn cảnh. Anh em hãy làm như vậy, đó là điều Thiên Chúa muốn trong Đức Kitô Giêsu.” (1Tx 5, 18) -----------------------
Trong Thư Mục Vụ “Sống Đạo Hôm Nay” Hội Đồng Giám Mục Việt Nam đã nêu lên ba nền tảng của việc sống đạo của người Công giáo Việt Nam ngày nay mà nền tảng đầu tiên và quan trọng nhất là “Sống quy chiếu vào đời sống Thiên Chúa Ba Ngôi” (1).
Hơn bao giờ hết mừng Lễ Chúa Ba Ngôi là cơ hội quý báu để chúng ta “Sống quy chiếu vào đời sống Thiên Chúa Ba Ngôi” theo sự hướng dẫn của các vị chủ chăn của chúng ta.
II. LẮNG NGHE & TÌM HIỂU LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH
2.1 Lắng nghe Lời Chúa trong ba bài Thánh Kinh.
(1) Bài đọc 1: Cn 8, 22-31: Trước khi có mặt đất, Đức Khôn Ngoan đã được sinh ra.
22 Đức Khôn Ngoan của Thiên Chúa nói thế này: “Đức Chúa đã dựng nên ta như tác phẩm đầu tay của Người, trước mọi công trình của Người từ thời xa xưa nhất. 23 Ta đã được tấn phong từ đời đời, từ nguyên thuỷ, trước khi có mặt đất. 24 Khi chưa có các vực thẳm, khi chưa có mạch nước tràn đầy, ta đã được sinh ra. 25 Trước khi núi non được đặt nền vững chắc, trước khi có gò nổng, ta đã được sinh ra, 26 khi Đức Chúa chưa làm ra mặt đất với khoảng không, và những hạt bụi đầu tiên tạo nên vũ trụ. 27 Đã có ta hiện diện khi Người thiết lập cõi trời, khi Người vạch một vòng tròn trên mặt vực thẳm, 28 khi Người làm cho mây tụ lại ở trên cao và cho các mạch nước vọt lên từ vực thẳm, 29 khi Người định ranh giới cho biển, để nước khỏi tràn bờ, khi Người đặt nền móng cho đất. 30 Ta hiện diện bên Người như tay thợ cả. Ngày ngày ta là niềm vui của Người, trước mặt Người, ta không ngớt vui chơi, 31 vui chơi trên mặt đất, ta đùa vui với con cái loài người.
(2) Bài đọc 2: Rm 5,1-5: Do tình yêu mà Thánh Thần đổ vào lòng ta, ta đến cùng Chúa Cha, nhờ Đức Ki-tô.
1Vậy, thưa anh em, một khi đã được nên công chính nhờ đức tin, chúng ta được bình an với Thiên Chúa, nhờ Đức Giê-su Ki-tô, Chúa chúng ta. 2 Vì chúng ta tin, nên Đức Giê-su đã mở lối cho chúng ta vào hưởng ân sủng của Thiên Chúa, như chúng ta đang được hiện nay; chúng ta lại còn tự hào về niềm hy vọng được hưởng vinh quang của Thiên Chúa. 3 Nhưng không phải chỉ có thế; chúng ta còn tự hào khi gặp gian truân, vì biết rằng: ai gặp gian truân thì quen chịu đựng; 4 ai quen chịu đựng, thì được kể là người trung kiên; ai được công nhận là trung kiên, thì có quyền trông cậy. 5 Trông cậy như thế, chúng ta sẽ không phải thất vọng, vì Thiên Chúa đã đổ tình yêu của Người vào lòng chúng ta, nhờ Thánh Thần mà Người ban cho chúng ta.
(3) Bài Tin Mừng: Ga 16,11-15: Mọi sự Chúa Cha có đều là của Thầy, Thần Khí sẽ lấy những gì là của Thầy mà loan báo cho anh em.
12 Khi ấy Chúa Giê-su nói với các môn đệ rằng: “Thày còn nhiều điều phải nói với anh em. Nhưng bây giờ, anh em không có sức chịu nổi. 13 Khi nào Thần Khí sự thật đến, Người sẽ dẫn anh em tới sự thật toàn vẹn. Người sẽ không tự mình nói điều gì, nhưng tất cả những gì Người nghe, Người sẽ nói lại, và loan báo cho anh em biết những điều sẽ xảy đến. 14 Người sẽ tôn vinh Thầy, vì Người sẽ lấy những gì của Thầy mà loan báo cho anh em. 15 Mọi sự Chúa Cha có đều là của Thầy. Vì thế, Thầy đã nói: Người lấy những gì của Thầy mà loan báo cho anh em.
2.2 Trong ba bài Thánh Kinh trên, chúng ta khám phá ra Thiên Chúa là Đấng nào?
(1) Bài đọc 1 (Cn 8, 22-31) là đoạn Sách Châm Ngôn nói về Đức Khôn Ngoan ở nơi Thiên Chúa. Thật ra không chỉ là một nhân đức, một phẩm chất hay một cung cách nhưng là một cách biểu hiện, một phần rất quan trọng “không có không được” của Thiên Chúa, một ngôi vị. Vì lẽ đó mà các nhà chú giải Thánh Kinh hiểu đoạn văn này là nói về chính Chúa Thánh Thần, Ngôi Ba Thiên Chúa.
Trong đoạn sách Cn 8, 22-31 trên, trước hết chúng ta thấy Chúa Thánh Thần đã có mặt bên Thiên Chúa trước ngày trời đất được tạo dựng và với tư cách là thợ cả, tức là người thực hiện những ý định (tạo dựng và cứu độ) của Thiên Chúa. Kế đến, chúng ta thấy Chúa Thánh Thần gần gũi gắn bó với Thiên Chúa như hình với bóng. Và sau cùng chúng ta biết Chúa Thánh Thần là niềm vui của cả Thiên Chúa lẫn của loài người.
(2) Bài đọc 2 (Rm 5,1-5) là những lời của Thánh Phao-lô nói về những ơn huệ đặc biệt mà Thiên Chúa ban cho những kẻ tin: trước hết là ơn bình an; kế đến là ơn đến được với Thiên Chúa tức tiếp cận được Thiên Chúa; và sau cùng là ơn vững lòng trông cậy, cả trong lúc bình thường lẫn trong cảnh gian truân và nhất là trong cảnh gian truân thử thách.
Trong đoạn Thư Rm 5,1-5 trên, chúng ta thấy hình ảnh của Thiên Chúa Ngôi Cha, Ngôi Con và Thánh Thần là một Thiên Chúa duy nhất và ban mọi ơn cần thiết cho chúng ta.
(3) Bài Tin Mừng (Ga 16,11-15) là những lời căn dặn của Chúa Giê-su nói với các môn đệ, về vai trò và công việc của Chúa Thánh Thần. Đó là tiếp nối và hoàn thành công việc mà Chúa Giê-su đã khởi sự: mạc khải sự thật của Thiên Chúa và giúp các môn đệ hiểu và sống theo giáo huấn chân thật của Chúa Giê-su.
Qua Bài Phúc Âm Ga 16,11-15 chúng ta thấy mối hiệp thông sâu sắc và nhất trí cao độ giữa Chúa Cha, Chúa Giê-su (Chúa Con) và Chúa Thánh Thần. Mọi ‘tài sản’ đều là của chung. Mọi hành động đều cùng thực hiện và quy về nhau. Vì thế giáo lý Hội Thánh mới dậy chúng ta về Mầu Nhiệm Một Chúa Ba Ngôi.
2.3 Qua ba bài Thánh Kinh trên, Thiên Chúa muốn gửi sứ điệp gì cho chúng ta?
Sứ điệp của Lời Chúa hôm nay được tìm thấy trong lời này của chính Chúa Giê-su trong Phúc Âm Gio-an:
“Mọi sự Chúa Cha có đều là của Thầy”. Và “Chúa Thánh Thần lấy những gì của Thầy mà loan báo cho anh em”.
III. SỐNG LỜI CHÚA HÔM NAY
Xin phép được đề nghị hai điều sau đây:
3.1 Sống gắn bó mật thiết với Thiên Chúa là Cha, Con và Thánh Thần:
(a) Với Chúa Cha, chúng ta sống như một người con hiếu thảo: sống gắn bó, tùng phục và yêu mến.
(b) Với Chúa Giê-su Ki-tô, chúng ta sống như một người em ruột thịt và một môn đệ tín trung: sống mật thiết và đi theo con đường của Thầy.
(c) Với Chúa Thánh Thần, chúng ta sống như một người bạn chí cốt và như một đền thờ sống động của Thiên Chúa: sống gần gũi và công chính.
3.2 Thể hiện đời sống Thiên Chúa Ba Ngôi ra bên ngoài:
(a) Tìm mọi cách thể hiện Tình Huynh Đệ với mọi người vì tất cả đều thuộc gia đình Thiên Chúa Ba Ngôi, đều là anh chị em, là chi thể của nhau, liên đới chặt chẽ với nhau.
(b) Nỗ lực hết sức mình để thể hiện Tình Hiệp Thông và Chiều Kích Cộng Đoàn với hết mọi người, không phân biệt mầu da, chủng tộc, thành phần xã hội; vì bản chất thần linh của Thiên Chúa Ba Ngôi là Hiệp Thông và Cộng Đoàn và kế hoạch đời đời của Thiên Chúa Ba Ngôi là qui tụ hết mọi người, mọi dân tộc thành một đại gia đình là Vương Quốc Tình Thương và Đại Đồng!
IV. CẦU NGUYỆN (Có thể dùng làm Lời Nguyện Giáo Dân)
4.1 “Mọi sự Chúa Cha có đều là của Thầy. Vì thế, Thầy đã nói: Thánh Thần lấy những gì của Thầy mà loan báo cho anh em”.
Lạy Thiên Chúa là Cha, Con và Thánh Thần, chúng con cảm tạ, ngợi khen và chúc tụng Chúa, vì Chúa đã mạc khải cho chúng con biết về Mầu Nhiệm Một Chúa Ba Ngôi.
Chúng con nài xin Chúa ban ơn hiệp nhất cho Hội Thánh Chúa để chúng con sống hiệp thông với Chúa, sống đoàn kết, yêu thương, san sẻ và liên đới với nhau!
Lạy Chúa, chúng con cầu xin Chúa. Xin Chúa nhận lời chúng con.
4.2 “Thày còn nhiều điều phải nói với anh em. Nhưng bây giờ, anh em không có sức chịu nổi. Khi nào Thần Khí sự thật đến, Người sẽ dẫn anh em tới sự thật toàn vẹn”.
Lạy Thiên Chúa là Cha, Con và Thánh Thần, chúng con cảm tạ, ngợi khen và chúc tụng Chúa, vì Chúa đã mạc khải cho chúng con biết về Mầu Nhiệm Một Chúa Ba Ngôi.
Chúng con nài xin Chúa ban cho chúng con ơn hiểu biết về kế hoạch và chương trình tạo dựng và cứu độ của Chúa, để chúng con đón nhận và cộng tác cách tích cực vào hành động của Chúa!
Lạy Chúa, chúng con cầu xin Chúa. Xin Chúa nhận lời chúng con.
4.3 “Ngày ngày Ta là niềm vui của Người, trước mặt Người, Ta không ngớt vui chơi, vui chơi trên mặt đất, Ta đùa vui với con cái loài người”.
Lạy Thiên Chúa là Cha Con và Thánh Thần, chúng con cảm tạ, ngợi khen và chúc tụng Chúa, vì Chúa đã mạc khải cho chúng con biết về Mầu Nhiệm Một Chúa Ba Ngôi.
Chúng con nài xin Chúa ban cho chúng con niềm vui và hạnh phúc được sống trong Chúa và được sống với anh em, để chúng con làm vinh danh Chúa và làm chứng cho một thế giới mới của niềm vui, yêu thương và tôn trọng lẫn nhau!
Lạy Chúa, chúng con cầu xin Chúa. Xin Chúa nhận lời chúng con.
Giêrônimô Nguyễn Văn Nội. Sàigòn 23.05.2007. --------------- Ghi chú:
(1) Theo Thư Mục Vụ 2006 của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam thì hai nền tảng khác của sống đạo hôm nay là “Sống ơn gọi nên thánh” và “Sống sứ mạng chứng nhân”. :
Trong một vài phút ngắn ngủi này, chúng ta cùng nhau suy nghĩ về mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi.
Trước hết là Ngôi Cha.
Trong Cựu ước, dân Do Thái là một gia đình có Thiên Chúa là cha. Ngài là đấng đã tuyển chọn quan phòng và chăm sóc đến những nhu cầu của họ.
Trong Tân ước, Chúa Giêsu đã nhiều lần mạc khải cho chúng ta biết về Thiên Chúa Cha. Ngài là Cha của mọi người. Ngài yêu thương chăm sóc và ban thưởng cho những việc lành chúng ta làm. Ngài tha tội và nêu gương thánh thiện. Tương quan của mỗi người đối với Chúa là lòng hiếu thảo rập theo khuôn mẫu của Đức Kitô.
Đức Kitô đã làm việc nhân danh Chúa Cha. Giáo lý của Đức Kitô là bởi Chúa Cha. Đức Kitô vâng theo thánh ý Chúa Cha và hoàn tất mọi việc Chúa Cha trao phó.
Thiên Chúa là Cha. Trong các tôn giáo, liệu có vị thần nào dám mạc khải mình như thế không. Chúng ta có hãnh diện vì được một Thiên Chúa ở gần và yêu thương như một người Cha. Có lẽ nhiều người trong chúng ta chưa kinh nghiệm được tình phụ tử, và chúng ta tự hỏi:
- Tại sao người công chính lại gặp phải tai ương hoạn nạn, còn đứa ác nhân lại gặp nhiều may mắn.
Trước hết, chúng ta phải hiểu rằng Thiên Chúa là tình yêu, Ngài làm mưa trên người lành cũng như trên kẻ dữ. Ngài muốn tỏ ra nhân hậu với mọi người cho đến khi sự công bằng được tỏ hiện trong ngày sau hết. Còn với người lành gặp nhiều tai ương, Chúa cũng vẫn tỏ lòng từ nhân. Ngài muốn họ vững lòng cậy trông vào Ngài, đồng thời hãy can đảm và kiên trì vì kiên trì trong gian truân sẽ đưa đến hạnh phúc nước trời.
Sống trong những khó khăn thử thách chúng ta cần xét đến một lý do nữa, Thiên Chúa thử thách con cái Ngài để xem họ có bằng lòng vâng phục hay không? Vì vâng lời trọng hơn của lễ. Chúa đặt chúng ta vào trong hoàn cảnh nan giải để xem đức tin của chúng ta đã trưởng thành hay chưa?
Một người cha thật thì phải biết giáo dục và uốn nắn con cái chứ không được nuông chiều. Yêu cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi. Gương ông Giob đã chứng tỏ cho thấy một đức tin không nao núng trước nghịch cảnh. Cách giải quyết tốt đẹp nhất là tin tưởng và phó thác cho tình thương của Chúa.
Tiếp đến là Ngôi Con.
Sau khi nguyên tổ phạm tội thì nhân loại sống dưới ách tội lỗi. Con người không thể tự mình giải thoát vì tội là sự xúc phạm đến Thiên Chúa, cho nên cần phải có một Đấng cứu thế, đó là chính Ngôi Hai Thiên Chúa mới có đủ thẩm quyền cứu độ chúng ta.
Về Ngôi Hai chúng ta cần biết một vài điểm cốt yếu: Ngài vừa là Thiên Chúa vừa là con người. Ngài là Đấng vô tội đã mặc lấy thân phận tội nhân để cứu chuộc chúng ta. Ngài là đường, là sự thật, là sự sống. Ngài đã thiết lập Giáo hội và trao ban cho Giáo hội các bí tích để tiếp tục công cuộc cứu độ cho đến tận cùng thời gian.
Sau cùng là Chúa Thánh Thần.
Khi sứ mạng Chúa Giêsu hoàn tất, Ngài về trời và sai Chúa Thánh Thần đến trong ngày Hiện xuống để thánh hóa chúng ta và hướng dẫn Giáo hội.
Về những việc làm của Chúa Thánh Thần chúng ta ghi nhận: Ngài thánh hóa chúng ta, hồi sinh những tâm hồn tội lỗi. Ngài ngự trong chúng ta và trong Giáo hội. Giúp Giáo hội đào sâu chân lý và trang điểm Giáo hội bằng muôn ơn sủng để trở thành hiền thê của Đức Kitô.
Ngài nâng đỡ và ủi an chúng ta trong mọi cơn gian nguy thử thách, giúp đỡ chúng ta chống lại những dục vọng sai trái. Ngài cầu nguyện thay cho chúng ta là những kẻ yếu hèn. Trong những giờ phút u tối, đừng bao giờ mất lòng cậy trông, hãy chạy đến với Chúa Thánh Thần, Ngài sẽ soi sáng và thêm sức, Ngài làm cho tâm hồn chúng ta dịu lại trước thánh ý Thiên Chúa…
Nhờ tác động Chúa Thánh Thần, Đức Giêsu đang sống với chúng ta. Sau khi lãnh bí tích thanh tẩy, ước vọng thầm kín sâu sắc nhất của chúng ta là vươn lên khỏi tầm cỡ mình trong Đức Giêsu Kitô. Nhưng làm thế nào để gặp Chúa? Bí tích thanh tẩy tạo ra trong chúng ta một bản thể mới, ở ngoài sự hiểu biết thông thường. Đức tin cho biết, chúng ta nhờ Thần Khí mà được kết hợp với Đức Kitô hằng sống. Chúa Thánh Thần là nguồn gốc bản thể hữu hình của Đức Giêsu. Do tác động Chúa Ngôi Ba, bản thể ấy trở nên Thiên Chúa mặc lấy tính loài người. Chúa Thánh Thần cũng là nguồn gốc bản thể siêu hình của chúng ta. Do tác động Chúa Ngôi Ba, bản thể ấy trở thành con người được tham dự vào tính Thiên Chúa. Tác động Chúa Thánh Thần hằng có, hằng diễn ra trong thế giới. Nhờ vậy, đối với chúng ta, cuộc gặp gỡ Đức Giêsu không chỉ trong một lúc một nơi để có thể nhớ lấy ngày tháng, địa điểm. Cách sâu sắc hơn, Chúa là sự hiện diện sống động hằng có, làm biến đổi bản thể bên trong chúng ta. Chúa Thánh Thần mặc khải cho chúng ta bắt đầu hiểu biết Đức Giêsu Kitô, hơn nữa cho thấy Người bắt đầu làm cho chúng ta sống. Tất cả sự thật là thế. Nhiều người cho rằng người ta đã gặp hoặc đang gặp Đức Giêsu trong chốc lát, theo họ Chúa là Thầy có lời giảng dạy sáng như bạch nhật, nắm vững một phần chân lý. Đối với Kitô hữu đã lãnh ơn Chúa Thánh Thần, Đức Giêsu là Thầy nắm vững tất cả chân lý, trong Người chúng ta không bao giờ hết khám phá điều gì là tốt lành cho tâm trí mình, với Người chúng ta luôn luôn trên đường đến với Thiên Chúa. Như vậy chúng ta không những có thể gặp Đức Giêsu trong hiện tại, hơn nữa Người đang ngự trong chúng ta. Hai câu sau đây cần được đào sâu ý nghĩa:
1) Người sẽ tôn vinh Ta.
Câu này có thể hiểu theo nghĩa Chúa Thánh Thần mở rộng tâm hồn chúng ta nghênh đón Đức Kitô hằng sống và đích thật. Theo tầm hiểu biết của nhân loại, Đức Giêsu là một sự kiện lịch sử, chung cục người ta hiểu biết rất ít về Chúa. Trong chiều sâu đức tin, chúng ta nhận biết Đức Giêsu là Con Thiên Chúa. Chúng ta nhìn nhận Chúa theo đúng tước vị Con Người, đó chính là niềm vinh hiển của Chúa, và cũng là công trình Chúa Thánh Thần tác động trong chúng ta. Một nhận xét sơ lược: Chúa Ngôi Ba dẫn chúng ta ra khỏi khuôn khổ chật hẹp của những kiến thức vật chất và tự nhiên của chúng ta, nếu không tâm trí chúng ta như bị giam hãm trong một lao tù.
2) Để thông báo cho các ngươi.
Chúng ta cần chú ý đến sự thật này, một sự thật loài người chẳng thể ý niệm: Thiên Chúa san sẻ với chúng ta. Vì tin vào Đức Giêsu Kitô, vì nghênh tiếp Con Thiên Chúa, vì tuân phục những đòi hỏi của Thần Khí, chúng ta được vinh dự Thiên Chúa san sẻ cho chúng ta. Đức Giêsu, Người-Chúa, là khởi điểm cho hoạt động thiết yếu sâu sắc nhất của chúng ta. Chúng ta được mặc khải bên trong để nhận biết mình được tham dự thần tính trong Đức Giêsu. Đó là ý nghĩa đích thật của từ nếp sống mới thánh Phaolô thường dùng. Đó không phải là một nhãn hiệu, cũng không phải là một khẩu hiệu. Nếp sống mới có thật tùy theo mức độ chúng ta nhờ nếp sống mới trở nên giống Đức Kitô nhiều hay ít. ----------------------------
Năm 1961, sau khi người Cộng sản Liên Xô phóng được lên không gian phi thuyền đầu tiên có người điều khiển và trở về trái đất thì có người đã tuyên bố: Chúng tôi đã lục lọi khắp cùng thượng tầng không gian mà chúng tôi không gặp một ông già nào có tên là Đức Chúa Trời cả.
Người ta phủ nhận Thiên Chúa. Nhưng việc người ta phủ nhận Thiên Chúa không làm chứng vì thế mà Thiên Chúa không có. Cũng như người ta có phủ nhận mặt trời thì mặt trời vẫn là mặt trời, vẫn chói lọi trên đầu chúng ta.
Hôm nay, trong bài đọc I, Thánh Kinh cho chúng ta biết rằng cách đây ba ngàn năm, có một dân Israel, đã khẳng định có Thiên Chúa, “chúng tôi đã gặp Người”. Người đã tuyển chọn dân ấy, đã đưa ra khỏi Ai Cập, làm bao nhiêu sự lạ và hôm nay, giữa chớp lòe sấm vang đã ban Mười Điều Răn, khiến cho toàn dân phải kêu lên: “Trên trời dưới đất, chính Chúa là Thiên Chúa, không có Chúa nào khác”.
Thiên Chúa là một! Nhưng Chúa Giêsu xuống thế, Người hé mở cho chúng ta một mầu nhiệm: Thiên Chúa là một nhưng có Ba Ngôi. Ngài mặc khải cho chúng ta chính đời sống thần linh của Thiên Chúa. Người nói cho chúng ta biết rằng Thiên Chúa là Cha. Người và Chúa Thánh Thần là mối giây tình yêu liên kết Người với Cha và liên kết chúng ta với Thiên Chúa. Vậy những gì chúng ta biết về Thiên Chúa Ba Ngôi là do chính kinh nghiệm và lời giảng của Chúa Giêsu. Người cầu nguyện cùng Chúa Cha, Người nói lời của Chúa Cha cũng như Người hứa ban Thánh Thần. Người hành động với sức mạnh Thánh Thần, rồi Người dạy ai muốn theo Người phải được rửa tội nhân danh Cha và Con và Thánh Thần, phải sống mầu nhiệm Ba Ngôi vì chính đó là sự sống của Thiên Chúa.
Mầu nhiệm ấy chúng ta mừng hôm nay. Vì là mầu nhiệm, trí khôn chúng ta không thể hiểu thấu được. Hình như khi tạo dựng người ta “giống hình ảnh Chúa”, Thiên Chúa đã tạo nên chung quanh chúng ta và trong chúng ta những hình ảnh Chúa là một mà có Ba Ngôi. Ví dụ, con người ta có một nhưng trải qua ba giai đoạn: trẻ, trung niên và già -ba giai đoạn nhưng một cuộc đời. Linh hồn có các cơ năng: trí nhớ, trí hiểu và trí lý luận –ba cơ năng của một linh hồn. Nước là một, nhưng có ba hình thức: mây vi vu trên trời, khối đá đông đặc, nước chảy dưới cầu, đều là nước dưới ba hình thức. Biểu hiệu trên quốc kỳ nước Công giáo Ái Nhĩ Lan là một chiếc lá với ba khía cạnh ám chỉ Thiên Chúa là một nhưng có Ba Ngôi.
Thiên Chúa mặc khải cho chúng ta mầu nhiệm Ba Ngôi, vì chính đó là đời sống căn bản thần linh. Chúng ta được rửa tội nhân danh Chúa Ba Ngôi, tâm hồn ta trở nên đền thờ Chúa Ba Ngôi và Chúa mời gọi ta sống đời sống của Chúa Ba Ngôi. ----------------------------
Trong một xứ đạo miền quê xa xôi hẻo lánh, đa số dân chúng là người ít học và nghèo khổ. Trong thánh lễ ngày Chúa Nhật, cha xứ giảng một bài giảng rất hùng hồn về Chúa Ba Ngôi. Trước khi kết thúc bài giảng, cha xứ hỏi:
" -Ông bà anh chị em có hiểu được gì về mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi không?"
Cả nhà thờ im lặng, nhưng có một bà cụ già đứng lên nói:
“- Thưa cha, cha giảng rất hay, con không hiểu gì hết nhưng con cũng xin nói lên những việc làm của con về việc tôn kính Chúa Ba Ngôi. Lúc nhỏ, con cũng được học giáo lý, được nghe các dì phước dạy về Chúa Ba Ngôi và con đã làm trong cuộc sống của con là: Mỗi ngày trước khi đi ngủ con dành ra chỉ ba phút, chỉ ba phút ngắn ngủi thôi vì suốt ngày con phải làm việc cực nhọc, tối về mệt mỏi, con không còn đọc kinh nhiều được nữa, vì thế con chỉ có ba phút thôi rồi ngủ ngon lành.
Phút đầu tiên con nhìn lại những khuyết điểm: nào là con gây lộn với người hàng xóm, nào là con tức giận với chồng với con trong gia đình …con nhìn lại những sự thiếu sót lỗi lầm đó và con dâng điều đó lên cho Chúa Cha.
Phút thứ hai con nhìn lại xem con có làm điều gì tốt trong ngày hôm đó không: những việc tốt như con cho người hàng xóm một cộng hành, cho một em bé một cái bánh, dỗ một đứa bé khóc vì nhớ mẹ đi ruộng chưa về … những việc tốt nhỏ nhặt đó con cũng xin dâng lên cho Chúa Giêsu và con nói với Chúa, mặc dầu con có nhiều tật xấu, nhưng con cũng có những việc lành nho nhỏ, con xin góp những việc lành nho nhỏ đó để cộng tác với việc cứu chuộc của Chúa, để đền bù một chút tội lỗi con.
Phút thứ ba con so sánh xem việc tốt, việc xấu con đã làm trong ngày, con lại thấy việc xấu nhiều hơn việc tốt, nhưng con cũng dâng hết lên cho Chúa và con nói: Lạy Chúa Thánh Thần, xin thánh hoá và biến đổi cuộc sống của con mỗi ngày một tốt hơn.
Như thế đó, con chỉ có làm bấy nhiêu đó thôi để sống mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi.” (Trích bài giảng của một linh mục)
* * * * *
Bạn thân mến! Làm sao giải thích được mầu nhiệm Chúa Ba ngôi ? Một Chúa duy nhất, nhưng lại có Ba Ngôi: Chúa Cha, Chúa Con, Chúa Thánh thần. Ba Ngôi phân biệt, tách biệt, khác biệt đến nỗi không hề lẫn lộn, không bao giờ hòa trộn, nhưng lại chỉ là một Thiên Chúa. Làm sao giải thích ? làm sao để hiểu cho được? Nhưng dù cho có khó khăn đến đâu đi nữa, dù cho mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi vẫn chỉ là một huyền nhiệm đối với trí khôn hạn hẹp, với suy nghĩ non nớt của con người , thì không phải vì thế mà ta không thể biết gì về mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi. Xin mời bạn cùng với tôi, chúng ta hãy lần theo dấu chân ngược xuôi rao giảng của Chúa Giêsu trong Tin Mừng để hiểu thêm về mầu nhiệm cao cả này .
Qua Chúa Giêsu, mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi được diễn tả qua sự hiệp thông trong tình yêu “Cha Con”. Tình yêu đó là keo sơn gắn bó Chúa Cha và Chúa Con trở nên một. “Ta và Chúa Cha là một” (Ga.10:30) . Đó là lời giảng dạy của Chúa Giêsu nơi hành lang Solomon của đền thờ Giêrusalem ngày xưa. Cũng tại nơi đây, Chúa Giêsu cũng đã hé mở cho chúng ta biết một sự hiệp thông trọn vẹn: “Chúa Cha ở trong Ta và Ta ở trong Chúa Cha” (Ga. 10:38). Đó phải là sự hiệp thông trọn vẹn trong tư tưởng, trong lời nói và trong cả việc làm .
Qua Chúa Giêsu, mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi được diễn tả cụ thể hơn và dễ hiểu hơn qua công cuộc cứu chuộc. Qua Ðấng hóa thân làm người, Thiên Chúa Cha được diễn tả là đấng yêu thương và nhân hậu, bao dung và tha thứ. Ngài đau khổ vì tội lỗi con người vấp phạm, Ngài đau khổ khi con người đau khổ... chính vì thế: "Thiên Chúa đã yêu thế gian đến nỗi đã ban Con một của Người, để tất cả những ai tin vào Con của Ngài, thì không phải hư mất, nhưng được sống đời đời..." (Ga 3, 16).
Qua Chúa Giê-su, chúng ta được biết về Thánh Thần của Ngài. Trong bữa ăn cuối cùng, Chúa Giêsu hứa ban Thánh Thần là "Ðấng Bảo Trợ" từ Chúa Cha cho các môn đệ (Ga.14: 26). Sau khi chết và sống lại, Ngài hiện ra nhiều lần với các môn đệ, thổi hơi vào các ông để ban Thánh Thần và sai các ông đi làm nhân chứng cho Ngài (Ga.20:22). Và trong ngày Lễ Ngũ Tuần, các môn đệ đang ở trong tình trạng hoang mang sợ sệt, Chúa Thánh Thần đã đến bên các ông, biến các ông từ những kẻ nhút nhát trở nên những người mạnh dạn loan báo Tin Mừng.
Bạn thân mến, đối diện với Thiên Chúa, con người quá bé nhỏ. Mầu nhiệm về Thiên Chúa như một bầu trời mênh mông cao cả, trí tuệ con người như một cánh chim tung mình trong bầu trời mênh mông ấy. Cánh chim không thể che phủ cả bầu trời. Nếu muốn che phủ bầu trời, cánh chim phải lớn bằng cả bầu trời…
* * * * *
Lạy Thiên Chúa Ba Ngôi, xin cho cuộc sống của con mỗi ngày được trở nên giống hình ảnh của Mầu Nhiệm Chúa Ba Ngôi, hình ảnh của hiệp nhất; của yêu thương và nhân hậu; của bao dung và tha thứ. Amen. ----------------------------
Ông Ba hay Ông Ba Mươi vốn là từ dành để chỉ con hổ ( cọp ). Không biết từ bao giờ hình thành và phổ biến bài vè ngắn “Ông Ba Bị” trong cộng đồng người có Đạo ở các vùng Giáo Dân địa phận Vinh: “Ông Ba Bị, chín quai, mười hai con mắt, về bắt người ta” ( hoặc: về bắt con nít ). Và Ông Ba Bị thì vẫn là Ông Ba Bị, nghĩa là dùng để dọạ những đứa trẻ hay khóc nhè và để thêm hiệu nghiệm, nhất là vào ban tối, người lớn thường chỉ vào những chiếc bóng nhảy múa trên trường do phản chiếu ánh đèn dầu, khiến đứa bé càng thêm sợ Ông Ba Bị về bắt.
Nhân vật Ông Ba Bị trong bài vè ngắn này, ác thay, lại muốn chỉ Thiên Chúa Ba Ngôi và triều thần thánh thiên quốc: Chín quai ( hoặc chín quan ) là chín phẩm thiên thần; còn Mười Hai con mắt là mười hai thánh Tông Đồ. Lớn lên, đứa bé không chỉ phát triển – trong tiềm thức – lòng úy kính đối với Chúa, mà còn thấy Chúa thật xa lạ, đáng sợ, không thể gần gũi, nói gì tới yêu thương đậm đà. Bên cạnh đó, người cha truyền thống của Việt Nam không kém nghiêm khắc, xa cách, khiến hình ảnh Chúa Cha và Ba Ngôi sẽ còn lâu dài là nhân vật để “kính nhi viễn chi” và phải phục tùng, dù có khi miễn cưỡng. Tóm lại, để thờ lạy, chứ không thể để yêu thương.
CHÚA LÀ ĐẤNG TỪ BI VÀ NHÂN HẬU ( đáp ca lễ An táng )
Phải nói ngay: đây không muốn nói Người Cha Nhân Hậu như trong dụ ngôn mà Thánh Sử Lu-ca thuật lại ( Lc 15 ), mà là hình ảnh mà con người ngày nay muốn Thiên Chúa phải nên như thế và chỉ được là như thế ! Họ muốn nhào nặn và uốn nắn luật Chúa theo luật mình, làm “ảo thuật” để biến ý mình thành ý Chúa, muốn Thiên Chúa “an phận” ở chốn Thiên Cung, như một Đấng Tạo Hóa đã hoàn tất mọi công trình cần thiết, nay nên nghỉ ngơi – một hình thức hư dưỡng vĩnh viễn – và giao lại cho “họ” – con người – tiếp tục công việc phát triển trái đất, nhân loại. Những giáo phái khắp nơi trên thế giới, các nhóm thần học giải phóng đặc biệt là ở Nam Mỹ, những nhóm như “chúng tôi cũng là Giáo Hội” ở Bắc Âu, đang làm sai lệch hình ảnh về Thiên Chúa Ba Ngôi, phát xuất từ việc không tuân phục Huấn quyền Giáo Hội. Thực chất “họ” đang là những nhà truyền giáo “tích cực”, song không phải do Chúa Giê-su sai đi, mà là do Xa-tan và vì Xa-tan. Có thể dùng câu nói sau để chỉ về những người này: những tín hữu vô thần !
Trong diễn từ đọc trước Hội Đồng Giám Mục nước Ý, Đức Thánh Cha đã nhấn mạnh việc không thể tách lìa giữa Giáo Hội – Người Sa-ma-ri-ta-nô Nhân Hậu và Giáo Hội – Người Canh Giữ Luật luân lý. Con người ngày nay hành động ngược lại: khi không được phép chia cắt tách lìa, thì họ lại muốn Giáo Hội xóa bỏ hình ảnh “người canh giữ nghiêm khắc luật luân lý” và hãy chỉ trình làng bộ mặt của Người Sa-ma-ri-ta-nô Nhân Hậu, nghĩa là chỉ giữ vai trò an ủi, chăm sóc, cảm thông ( và cả bao dung, tha thứ, nếu cần ); còn về những vấn đề đụng chạm tới đạo đức luân lý, như nạo phá thai, an tử, hôn nhân đồng tính... thì hãy có sự cảm thông, chia sẻ và đồng hành với tiến bộ của nhân loại, không nên là “kỳ đà cản mũi”. Đáng buồn thay, “họ” đây lại có thể là các tín hữu Công Giáo, từ các chức sắc thuộc hàng Giáo Phẩm, Giáo Sĩ đến những người có uy tín địa vị trong xã hội và trong cộng đoàn Ki-tô Giáo và cả những Giáo Dân.
ĐỒNG TRỤ CHIẾT, GIAO CHỈ DIỆT ( Truyền thuyết sử )
Năm 34, Trưng Trắc và Trưng Nhị dấy binh đánh đuổi thái thú Tô Định tàn ác và xưng vương. Năm 41, Mã Viện được nhà Hán phái sang đánh bại hai Bà Trưng, đã cho dựng một trụ đồng có khắc sáu chữ: Đồng trụ chiết, Giao Chỉ diệt, nghĩa là trụ đồng đổ thì Giao Chỉ bị tuyệt diệt. Thấy thế, người Giao Chỉ qua đây, ai cũng bỏ thêm đất đá cho cột đồng càng chắc. Nghe nói sau này phủ kín cả cột đồng, không biết nó ở chỗ nào nữa. Thời gian qua đi, nhưng ký ức “một ngàn năm nô lệ giặc Tàu” ( Gia tài của Mẹ, Trịnh Công Sơn ) và gần đây nhất là chiến tranh biên giới năm 1979, cũng như những vụ xâm chiếm Hoàng Sa, Trường Sa, khiến cho người dân Việt ngây thơ nhất cũng khó lòng tin vào mười sáu chữ vàng: Láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai.
Điều chúng ta muốn nói hôm nay, trong ý nghĩa ngày thờ phương Thiên Chúa Ba Ngôi, ấy là Gia đình, mà người ta quen gọi là tế bào xã hội và chi thể của Giáo Hội. Biết bao lần trong những ngày gần đây, Đức Cố Giáo Hoàng Gio-an Phao-lô II và Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI không ngừng nhấn mạnh rằng: không có gì có thể thay thế gia đình. Nhưng ai cũng biết rõ rằng tất cả mọi sức mạnh của Sự Dữ đều chỉa mũi tấn công vào Gia Đình.
Trong các vật dụng thường ngày của dân Việt, luôn vững vàng trên mọi địa hình, chính là chiếc kiềng ba chân, mà hình ảnh rất đẹp được nói lên khi muốn chỉ một lập trường kiên định: “Dù ai nói ngã nói nghiêng, thì ta vẫn vững như kiềng ba chân”. Kiềng ba chân có thể giúp nghĩ về hình ảnh Chúa Ba Ngôi. Kiềng ba chân là hình ảnh nên có của gia đình – cha, mẹ, con cái. Thế nhưng, cũng như kiềng ba chân đang lui dần vào quá khứ để trong một thời gian không xa nữa, sẽ chỉ còn trong sách vở và trong các viện bảo tàng đổ cổ, gia đình cũng đang chịu sức ép ghê gớm, trở thành đồ cổ hoặc đồ trang trí, bởi những kẻ coi cơ chế do Thiên Chúa thiết lập này là lỗi thời và muốn giảm thiếu vai trò gia đình chỉ còn như “một chốn đi về”, như một loại bảo hiểm, không còn là nơi yêu thương, xây dựng hạnh phúc, phát triển nhân cách, phát triển lòng vị tha và mở rộng tình yêu đến “ngôi thứ ba” là những đứa con xuất phát từ yêu thương. Cái quan trọng đối với họ là cuộc chạy đua vật chất, chạy đua hưởng thụ, vô trách nhiệm, muốn “tự do” để thoả mãn lạc thú sa đọạ, dâm ô.
Gia đình chiết, xã hội diệt và Giáo Hội cũng diệt. Vì thế hãy học như trong truyền thuyết sử: phải giữ cho gia đình không bị sụp đổ, phải ngày ngày không quên vun vén, bỏ thêm vào gốc những tảng đất đá là những hy sinh, những lời cầu nguyện, nhờ đời xống kết hiệp với Thánh Thể và Chuỗi Hạt Mân Côi.
Không dám xúc phạm Chúa Ba Ngôi trong thiên tính, ma quỷ đã không ngần ngại thử sức Ngôi Hai trong nhân tính và chẳng bao giờ chúng do dự tấn công nhằm làm sụp đổ gia đình. Và vì tấn công trực diện, nhất là đối với những gia đình sống trung thành với Bí Tích Hôn Nhân, không dễ dàng chút nào, cho nên ma quỷ đã gieo rắc những suy nghĩ, lời nói, hành động lệch lạc sai lầm, dùng sự sa đọa dâm ô, tất cả núp dưới chiêu bài “tự do”, bình đẳng trong những gia đình ngoài Công Giáo, tin rằng hôn nhân và gia đình Công Giáo sẽ bị áp lực nặng nề và sẽ phải thay đổi theo và cho hợp thời thượng. Câu trả lời đã có sẵn, do Chúa Giê-su chỉ bày cho chúng ta. Đó là những câu Người trả lời, vạch trần mưu mô, khuất phục Xa-tan và đánh đuổi nó.
CVK NGUYỄN THẾ BÀI, Tình Ca Cho Người Được Yêu 52 ----------------------------
Giáo Hội mừng lễ Chúa Ba Ngôi để giúp cho mọi người Kitô hữu thấy hình ảnh của một Thiên Chúa duy nhất: Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần. Sự duy nhất của Ba Ngôi Thiên Chúa nói lên tình yêu,bởi vì Thiên Chúa là Tình Yêu ( 1 Ga 4, 8 ). Đây là tín điều căn bản của đạo công giáo chúng ta. Tại sao Thiên Chúa lại có Ba Ngôi ? Ba Ngôi sao không là ba Chúa mà lại chỉ có một Chúa duy nhất mà thôi ? Đây là một điều dễ hiểu đối với những người có lòng tin và không dễ dàng chút nào đối với những người muốn dùng lý trí của mình để tìm hiểu về Chúa Ba Ngôi.
BA NGÔI: CHÚA CHA, CHÚA CON VÀ CHÚA THÁNH THẦN LÀ MỘT THIÊN CHÚA DUY NHẤT:
Sách Giáo Lý Công Giáo dạy chúng ta rằng: ”Chúng ta gọi Ngôi thứ nhất là Cha, Ngôi hai là Con, Ngôi ba là Thánh Thần. Nếu theo sự nghĩ và theo quan niệm của loài người thì Cha và Con có sự hơn kém nhau, ít nhất là Cha cũng phải có trước con, tuổi nhiều hơn con. Ở nơi Thiên Chúa thì không như vậy: ba Ngôi bằng nhau về mọi phương diện, không có ngôi nào hơn, ngôi nào kém. Lý do là vì ba Ngôi cùng chung một bản tính duy nhất, nên không thể có sự hơn kém nhau được. Ngôi Cha hằng có từ thuở đời đời, thì Ngôi Con và Ngôi Thánh Thần cũng vậy. Thánh Gioan đã viết:” Thiên Chúa là Tình Yêu “( 1 Ga 4, 8 ). Chính vì yêu thương, Thiên Chúa đã dựng nên con người giống hình ảnh của Người. Nhưng con người lại phản bội Đấng tạo thành nên mình, Thiên Chúa không bỏ rơi loài người mà lại sai Con Một là Đức Giêsu Kitô xuống thế để cứu chuộc con người. Thiên Chúa gởi Thánh Thần xuống để đổi mới con người, tái tạo con người trở nên con người mới hầu dẫn đưa họ về hưởng phúc trường sinh Nước Trời. Đó là mầu nhiệm Tình Yêu mà Ba Ngôi Thiên Chúa dành cho con người, dành cho loài người. Mầu nhiệm Ba Ngôi là mầu nhiệm siêu nhiên trí khôn con người không thể nào khám phá, không thể nào tìm hiểu được. Chính Chúa Giêsu đã dạy chúng ta biết mầu nhiệm cao cả đó. Ngay khi Thiên thần Gabrien truyền tin cho Trinh Nữ Maria chịu thai và sinh ra Chúa Giêsu, Thiên thần đã nói cho Trinh Nữ biết Trinh Nữ sẽ được gọi là Con Đấng tối cao Con Thiên Chúa ( Lc 1, 30-35 ). Khi Chúa Giêsu chịu phép rửa ở sông Giođan, các tầng trời mở ra, Chúa Thánh Thần lấy hình chim bồ câu ngự trên đầu Chúa Giêsu, và có tiếng Chúa Cha từ trời phán:” Này là Con Ta yêu dấu đẹp lòng Ta mọi đàng “. Cả Ba Ngôi hiện diện lúc này, Chúa Thánh Thần lấy hình chim câu hiện xuống ( Mt 3, 16-17 ). Khi Chúa Giêsu đi rao giảng, Ngài cũng thường nói đến Chúa Cha: ”Cha Ta hằng làm việc, thì Ta cũng làm việc.
Quả thật Ta bảo các ngươi, con không thể tự mình làm điều gì, nhưng mọi sự đều vì đã trông thấy Cha làm “( Ga 5, 19 ). Nơi khác Chúa nói: ” Ta và Cha là Một “( Ga 10, 30). Chúa Giêsu cũng đã nhiều lần nói đến Chúa Thánh Thần: “ Nếu các con yêu mến Thầy, các con sẽ giữ lệnh truyền của Thầy và Thầy sẽ xin Cha và Người sẽ ban cho các con một Đấng phù trợ khác để Ngài ở với các con luôn mãi “ ( Ga 14, 15 ). “ Khi Đấng bầu chữa đến, Đấng Ta sẽ gửi đến từ nơi Cha, là thần khí sự thật, từ nơi Cha phát xuất ra, Ngài sẽ làm chứng về Ta “( Ga 15, 26 ). Và trước khi Chúa Phục Sinh về Trời, Chúa sống lại đã truyền cho các môn đệ: ” Các con hãy đi giảng dạy muôn dân, làm phép rửa cho họ nhân danh Cha và Con và Thánh Thần “ ( Mt 28, 19 ). Đây là mạc khải rõ ràng nhất về Chúa Ba Ngôi. Mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi là một mầu nhiệm duy nhất chỉ có thể hiểu được dưới ánh sáng của đức tin, của mạc khải.
BA NGÔI LÀM GÌ CHO CHÚNG TA ?:
Mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi không phải là một điều gì xa lạ, viễn vông. Ba Ngôi có liên hệ rất mật thiết đối với chúng ta. Thiên Chúa luôn chia sẻ, thông chia sự phong phú khôn lường của Người cho chúng ta, giúp chúng ta đi vào cõi thâm sâu thân mật của Ba Ngôi Thiên Chúa: ” Những người Thiên Chúa đã biết trước thì Người cũng đã tiền định cho họ trở nên thuận hợp với hình ảnh của Con Người, để Người Con có thể trở thành trưởng tử của một đàn em đông đúc “ ( Rm 8, 29 ). Nhờ phép rửa tội, chúng ta được sinh vào gia đình của Thiên Chúa. Ngôi Cha là Đấng đã tạo dựng nên ta, Ngôi Con đã cứu chuộc ta. Chúa Thánh Thần là lửa mến đã thánh hóa ta bằng cách ban ân sủng cho ta. Vì được sinh ra và trở thành những người con trong gia đình Con của Thiên Chúa, Đức Giêsu đã làm người để nâng chúng ta lên địa vị làm con của Người. Do đó, Chúng ta luôn có Ba Ngôi ngự trong linh hồn chúng ta. Ba Ngôi luôn ban những ơn cần thiết khi chúng ta cầu xin. Chúng ta phải kính mến, tôn thờ và cám tạ Ba Ngôi hằng ngày qua việc làm dấu thánh giá, đọc kinh sáng danh và kinh tin kính.
Lạy Chúa Giêsu, xin giúp mọi người chúng con biết tôn trọng đền thờ linh hồn là nơi Chúa Ba Ngôi ngự trị.
Xin tăng thêm đức tin và củng cố đức tin cho chúng con để chúng con tin tưởng tuyệt đối vào sự duy nhất của Ba Ngôi Thiên Chúa và hiểu ý Thiên Chúa để tuân theo Lời của Ngài: “ Thần khí mới tác sinh, xác thịt thì không ích gì “ ( Ga 6, 63 ).
Lạy Thiên Chúa là Cha chúng con, Chúa đã sai Con Một là Lời chân lý và sai Thánh Thần, Đấng thánh hóa muôn loài đến trần gian mạc khải cho chúng con biết mầu nhiệm cao vời của Chúa. Xin cho chúng con hằng tuyên xưng đức tin chân thật là nhận biết và tôn thờ một Thiên Chúa Ba Ngôi uy quyền vinh hiển ( Lời nguyện nhập lễ, lễ Chúa Ba Ngôi ).
“Thiên Chúa đã yêu mến thế gian đến nỗi ...": Công trình cứu rỗi được nối kết với nguyên lý tối hậu của nó là tình yêu của Thiên Chúa đối với thế gian. Việc sai phái Chúa Con, như là dấu tích tình yêu của Thiên Chúa, đã được lựa 4,9-10.16.19 làm nổi bật. Tư tưởng này, tiềm tàng trong Tin Mừng thứ tư, đã được khai triển trong chương 13 và các chương kế tiếp.
“Vì Thiên Chúa không sai Con đến trong thế gian để xử án thế gian": Câu này xác định mục đích sứ mệnh của Chúa Con đối với thế gian: không phải để xét xử, nhưng để cứu rỗi thế gian (Ga 4,42; 1Ga 4,14). Nhưng tại sao Chúa Giêsu lại quả quyết trong 9,39: “Chính để xét xử mà Ta đã đến trong thế gian”. Thưa điều Thiên Chúa muốn là cứu rỗi thế gian; tuy nhiên việc Chúa Con đến nhất thiết gây nên quyết định chọn lựa dứt khoát của con người, sự chọn lựa này làm nên việc xét xử. Quyết định chính yếu ấy của tất cả đời người, chính là việc gắn bó vào "Con Một của Thiên Chúa" (c.18) bằng đức tin, hay trái lại là sự chối từ không chịu tin. Câu 18 dịch sát chữ là "Kẻ tin vào Người thì không bị án xử (trong các câu 17-18, BJ cả 3 lần đều dịch "luận phạt", trong lúc bản Hy lạp là "án xử"); kẻ không tin thì đã bị “xét xử rồi". Án xử thành ra không tự Chúa Con mà đến, nhưng tự thế gian đã không chịu đón nhận ơn cứu độ mà Chúa Kitô đem tới cho. Thế gian khép lòng trước tình yêu của Chúa Cha tỏ hiện trong việc sai phái Chúa Con, nó loại bỏ Đấng Trung gian duy nhất là Đấng có thể đưa nó đến sự sống. Thành ra, vì ích kỷ, thế gian đã chọn lựa ở lại trong sự chết. Một án quyết sẽ có thể long trọng công bố, xác nhận tình trạng này (x. cuộc phán xét cánh chung vào ngày Quang lâm trong các Tin Mừng Nhất lãm) nhưng sẽ không thay đổi tình trạng đó nữa.
KẾT LUẬN
Không được chần chừ lần lựa hoặc giả diếc làm ngơ trước mặc khải trực tiếp nhất, hồng ân cứu độ cao quý nhất và tình yêu tuyệt đối này của Thiên Chúa. Vì hãy nhớ rằng cái chết của Chúa Giêsu mặc cho mọi phản ứng của con người ý nghĩa cánh chung đích thực của nó.
Ý HƯỚNG BÀI GIẢNG
1) Niềm tin vào Thiên Chúa Ba Ngôi có được là nhờ niềm tin vào Chúa Giêsu Kitô. Mọi giáo huấn về Thiên Chúa đều được chứa đựng trong con người của Chúa. Từ đó việc tin vào Chúa Con dã hàm chứa việc tin vào Chúa Cha và Chúa Thánh Thần, vào Thiên Chúa Ba Ngôi. Vì thế Tin Mừng đã nói: “Phàm ai tin vào Người thì không phải hư đi nhưng được sự sống đời đời”. Sự kiện trong ngày lễ Thiên Chúa Ba Ngôi, Giáo Hội chọn một bản văn có chủ ý nhấn mạnh tầm quan trọng của niềm tin vào Chúa Giêsu Kitô, cho thấy khởi điểm lộ trình và mục đích của niềm tin đã được bao hàm trong việc gắn bó sống động vào Chúa Kitô. Ai đến với Chúa Kitô thì cũng đến với Chúa Cha và được như thế là nhờ ơn Chúa Thánh Thần.
2) Nhưng đây còn một vấn nạn khác mà Tin Mừng muốn trả lời: Thiên Chúa cứu thế gian bằng cách nào? bằng cách sai Con của Ngài đến trong thế gian. Thế nhưng ngày nay Chúa Kitô đến trong thế gian bằng con đường đặc biệt nào? Bằng Giáo Hội. Do đó Giáo Hội có sứ mệnh làm cho Chúa Kitô hiện điện trong thế gian. Giáo Hội phải thông đạt một sự hiện diện đích thực chứ không chỉ giảng dạy, đưa ra học thuyết, giáo huấn mà thôi. Thiên Chúa Ba Ngôi đã tự trở nên gần gũi với nhân loại trong con người Chúa Giêsu Kitô, Đấng được mặc khải trong Giáo Hội và nhờ Giáo Hội.
3) Kẻ tin vào Chúa Giêsu đến nỗi sẵn sàng chia sẻ số phận tử nạn và phục sinh của Người, thì được vào trong mầu nhiệm sống động của Thiên Chúa. Điều này giải thích tại sao sứ điệp của các sứ đồ, ở thời đầu Giáo Hội, không phải là một bài giáo lý về Thiên Chúa Ba Ngôi, nhưng là lời loan báo về Chúa Giêsu Kitô. Suốt giòng lịch sử Giáo Hội, và nhất là qua các Công Đồng, Giáo Hội sẽ cố gắng công thức hóa cho mình một tư tưởng về mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi. Nhưng việc chính của Chúa Thánh Thần trong Giáo Hội (trong mỗi người chúng ta) là làm sao cho Giáo Hội trở thành và mãi mãi là kẻ tin vào Chúa Giêsu Kitô.
4) "Ai tin vào Con Người thì chẳng bị án xử ; ai không tin thì đã bị án xử rồi vì đã chẳng tin". Đây là nghịch lý của một sự tự do chỉ có thể chọn lựa giữa sự sống và cái chết. Không có nhiều cách sống, nên không thể có sự chọn lựa giữa nhiều giả thuyết khác nhau. Hoặc được tất cả hoặc mất tất cả. Tình yêu của Chúa Cha biểu lộ trong Chúa Con và kích động trong ta nhờ sự hiện diện của Chúa Thánh Thần, xem ra bi thảm vì có tính cách quyết định. Tình yêu không phải là cái gì có thể chọn lựa tuỳ ý giữa bao cái khác. Nó là sự sống của con người. Sự tự do mà Thiên Chúa ban cho con người là tiếng mời gọi diệu kỳ nhất, mời gọi đi đến với tình yêu, đồng thời cũng là khả năng hủy diệt nguy hiểm nhất. Nhiều kẻ đã sợ tự do; có lẽ họ thích đừng phải đương đầu với một chọn lựa như thế, vì họ coi sự chọn lựa đó dã man hơn là dịu dàng và tế nhị. Tuy nhiên, chính khi tự do yêu thương mà con người thực sự là người. Nếu không có sự chọn lựa ấy (với nhiều khía cạnh bi thảm của nó) thì con người chỉ còn là một người máy đã bị quy định trước. Nhưng đối với ai lựa chọn theo Chúa Giêsu, đối với ai nhờ Chúa Thánh Thần soi sáng, "đã tin vào Danh Con Một Thiên Chúa" thì thật hạnh phúc dường nào! Tất cả trở thành bình an và vui sướng trong sự hiệp thông mà Chúa Thánh Thần đã thực hiện. ----------------------------
Người Đông phương chúng ta thường thích giữ im lặng trước những mầu nhiệm của vũ trụ, của con người và nhất là của Thượng Đế.
Thực vậy, người Trung Hoa rất ít nói về trời, bởi vì họ cho rằng ngay cả những thực tại trần thế này, chúng ta còn chưa hiểu biết được cho thấu đáo, phương chi là những thực tại vô hình.
Người Ấn Độ thì có lẽ thích nói về Thượng Đế thật đấy, nhưng họ luôn tự nhắc nhở cho mình rằng những điều chúng ta biết được về Thượng Đế, thì cũng chỉ là như một chiếc lá giữa rừng cây bao la.
Trong khi đó, người Tây Phương, nhất là người Kitô hữu, có lẽ ít khiêm tốn hơn những người Ấn Độ và Trung Hoa, trong vấn đề này. Thực vậy, chúng ta có biết bao nhiêu sách vở viết về Thiên Chúa, biết bao nhiêu bài giảng bàn về Thiên Chúa và biết bao nhiêu định nghĩa về những tín điều.
Thế nhưng, phải thành thật mà nói: Kể từ thời thánh Augustino cho đến ngày hôm nay, chúng ta đã hiểu thêm được những gì về mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi? Hay chúng ta cũng giống như những người lạc vào rừng, càng đi xa, càng vào sâu, thì lại càng cảm thấy mịt mù và tăm tối. Hoặc giống như người trong sa mạc, càng đi thì lại càng cảm thấy chỉ có cát và cát mà thôi.
Bởi thế hôm nay, khi mừng kính mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi, thái độ thích hợp nhất đối với mỗi người chúng ta, đó là im lặng, khiêm tốn và thờ lạy.
Từ thái độ khiêm tốn và thờ lạy này, chúng ta đưa ra một cách thế để cảm nghiện được mầu nhiệm này, đó là tình yêu. Thực vậy, chúng ta không thể biết rừng, nếu đã chẳng biết cây. Cũng vậy, chúng ta không thể nào biết Thiên Chúa, Đấng chúng ta hằng kính mến, nếu chúng ta không yêu thương anh em đồng loại.
Và thật may mắn cho chúng ta vì không cần biết hết mọi thứ cây, thì mới hiểu được rừng. Cũng vậy, không cần phải nếm hết tất cả nước biển mới biết nước biển mặn, nhưng chỉ cần nếm một vài giọt mà thôi cũng đã đủ.
Cũng vậy, chúng ta không cần phải yêu thương tất cả mọi người trên thế gian, mới hiểu được tình yêu là gì? Và hiểu được chân lý Đức Kitô đã mạc khải cho chúng ta: Thiên Chúa là tình yêu. Đã hẳn Đức Kitô mời gọi chúng ta yêu thương tất cả mọi người, nhưng tất cả ở đây không có nghĩa về số lượng, bởi vì điều đó không thể nào thự c hiện được đối với chúng ta, nhưng Chúa chỉ đòi hỏi chúng ta yêu thương những người chúng ta gặp gỡ trong cuộc sống của mình, không ghét bỏ một ai, cũng chẳng loại trừ một ai.
Ai không yêu thương thì không biết Thiên Chúa. Có lẽ nhiều người trong chúng ta nghĩ rằng mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi là điều quá cao vời, quá rắc rối. Chuyện hiểu biết mầu nhiệm này nằm ở trong lãnh vực chuyên môn của các nhà thần học, của các giám mục, linh mục và tu sĩ…Còn mình làm sao có thời giờ để mà học hỏi, có trình độ đâu mà dám múa rìu qua mắt thợ.
Nhưng chúng ta đâu có ngờ rằng: Trong lãnh vực này, có khi nhà thần học, cũng như giám mục, linh mục hay tu sĩ vẫn còn thua xa một bà già nhà quê, nếu như bà ấy biết yêu thương hết thảy mọi người.
Bởi vì, chuyện yêu thương không nhất thiết đòi hỏi một trí rộng tài cao, mà chỉ đòi hỏi một sự nhiệt tâm và chân thành mà thôi.
Một bạn trẻ hỏi tôi: “Thưa Cha, tại sao đạo Phật khi xây chùa thì chọn những nơi rừng núi thâm u, xa hẳn thị thành, còn đạo Công Giáo khi xây nhà thờ lại chọn những nơi dân cư đông đúc, phồn hoa đô hội?” Tôi trả lời: “Bạn quả là có con mắt nhận xét. Việc xây cất chùa chiền, nhà thờ như vậy, thực ra, phát xuất từ quan niệm nền tảng của đạo. Đạo Phật là đạo xuất thế. Đức Phật vì thấy những cảnh khổ ở đời trong sinh, lão, bệnh, tử nên đã tìm môt con đường mong giải thoát chính mình và nhân loại khỏi cảnh khổ não ở đời. Vì thế Ngài đã từ giã cung đình, rũ sạch bụi trần, xa lánh phồn hoa. Trái lại đạo Công Giáo là đạo nhập thế. Thiên Chúa thấy con người trầm luân khổ ải nên chạnh lòng thương, đã sai Con Một là Chúa Giêsu xuống trần để cứu độ chúng sinh. Chúa Giêsu xuống trần không chỉ là nhập thế, mà còn hoá thân một người nghèo sống giữa người nghèo, người tội lỗi để đưa mọi người về với Chúa, đó là nhập thể. Có thể nói đạo Công Giáo diễn tả việc Thiên Chúa đi tìm con người.
Thiên Chúa đi tìm con người vì Thiên Chúa yêu thương con người. Không yêu thương thì chẳng việc gì phải đi tìm. Đi tìm tức là có quan tâm. Xa vắng thì nhớ. Thấy khổ vì thương. Vì thương, vì yêu nên phải cất bước đi tìm.
Không phải Thiên Chúa chỉ yêu thương khi con người gặp đau khổ. Thực ra Thiên Chúa đã yêu thương con người từ trước, từ khi chưa có con người. Vì Thiên Chúa là tình yêu thương.
Thiên Chúa là tình yêu. Tình yêu thì không thể sống đơn độc nên phải có Ba Ngôi. Vì yêu thương không chỉ là cho đi nhưng còn là nhận lãnh. Muốn cho đi, phải có đối tượng để nhận lãnh. Muốn nhận lãnh cũng đòi phải có người sẵn sàng cho đi. Vì Thiên Chúa là tình yêu, nên Thiên Chúa là Ba Ngôi để có thể cho đi và nhận lãnh.
Thiên Chúa là tình yêu tuyệt hảo nên sự cho đi và nhận lãnh ở nơi Ba Ngôi Thiên Chúa cũng đạt đến mức tuyệt hảo. Thiên Chúa Cha trao ban cho Chúa Con tất cả những gì mình có, nên Chúa Con là hình ảnh hoàn hảo của Chúa Cha, đến nỗi Chúa Giêsu có thể nói: “Ai thấy Thầy là xem thấy Cha Thầy, Thầy và Cha là một”. Vì yêu, Chúa con dâng lại cho Chúa tất cả những gì mình nhận lãnh. Việc hiến dâng này ta thấy rõ trong thái độ khiêm tốn, tự hạ, vâng phục vô biên của Chúa Giêsu đối với Chúa Cha. Chúa Giêsu đã vâng lời cho đến chết và chết trên thập giá. Chúa Giêsu đã quả quyết: “Không có tình yêu nào lớn lao hơn tình yêu của người dám hy sinh mạng sống vì bạn hữu”. Và Người đã vì Chúa Cha mà hiến mạng sống.
Thiên Chúa là tình yêu tuyệt đối. Tình yêu ấy không chỉ đóng kín nơi bản thân mình. Cũng không chỉ dừng lại ở một đối tượng hạn hẹp. Nhưng vượt mọi ranh giới, lan toả đến mọi góc biển chân trời. Ba Ngôi Thiên Chúa là một bầu trời tình yêu hạnh phúc. Nhưng tình yêu của Ba Ngôi Thiên Chúa không chỉ thu gọn trong cộng đoàn Ba Ngôi, mà lan toả đến khắp vũ trụ, ấp ủ cả thế giới, nâng niu cả sinh linh vạn vật. Ba Ngôi là một lò lửa tình yêu. Lò lửa tinh luyện tình yêu càng ngày càng phong phú, là nguồn mạch của mọi tình yêu trên đời.
Mầu nhiệm một Chúa Ba Ngôi như thế không xa vời. Trái lại rất gần gũi, thiết thân với đời sống chúng ta, là nguồn mạch sự sống của ta, là khuôn mẫu ta phải noi theo, là cùng đích ta phải đạt tới.
Ta ra đời là do tình yêu của Thiên Chúa. Có thể nói nhân loại là kết tinh của tình yêu Thiên Chúa. Khi tạo dựng con người, Thiên Chúa đã nói: “Ta hãy tạo dựng con người giống hình ảnh Ta”. Thiên Chúa là tình yêu. Con người giống Thiên Chúa vì có trái tim biết yêu thương. Cây cỏ không có trái tim biết yêu thương. Cầm thú không có khả năng yêu thương. Chỉ có con người mới có khả năng yêu thương vì con người giống Thiên Chúa.
Nhưng tình yêu ở nơi con người chưa hoàn hảo vì còn chen lẫn nhiều ích kỷ, hận thù, ghen ghét. Vì thế con người còn phải thanh luyện cho tình yêu ngày càng thêm tinh tuyền, thêm quảng đại, thêm phong phú. Càng yêu thương con người càng nên giống Thiên Chúa. Càng quảng đại con người càng gần với trái tim Thiên Chúa. Càng quên mình con người càng tham dự vào sự sống Thiên Chúa.
Được sinh ra trong tình yêu nên con người phải sống bằng tình yêu. Như thế con người mới sống trọn định mệnh đời mình. Như thế con người mới đạt được cùng đích đời mình là sống hạnh phúc trong tình yêu muôn đời của Thiên Chúa Ba Ngôi.
Lạy Ba Ngôi Thiên Chúa, là nguồn mạch tình yêu, là sự sống sung mãn, là thiên đàng hạnh phúc, con đã được sinh ra trong tình yêu của Chúa. Xin cho con biết sống tình yêu hy sinh theo gương Chúa Giêsu Kitô, để con được kết hợp với Chúa, sống chan hoà hạnh phúc trong tình yêu muôn đời của Chúa. TẤM BÁNH HOÁ NHIỀU
1) Thiên Chúa là tình yêu. Bạn cảm nhận được tình yêu của Thiên Chúa thế nào? 2) Bạn có là hình ảnh tình yêu của Thiên Chúa chưa? 3) Bạn làm gì để sống mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi? ----------------------------
Đức tin vào Thiên Chúa Ba Ngôi đi qua đức tin vào Chúa Giêsu Kitô. Mọi giáo huấn về Thiên Chúa chất chứa nơi con người của Chúa. Do đó sự liên kết đức tin vào Chúa Con đã chứa đựng hành vi tin vào Chúa Cha và Chúa Thánh Thần. Bởi thế Phúc Âm có thể nói: “Mọi người tin vào Ngài không phải chết, nhưng có được sự sống đời đời”. Việc Giáo Hội chọn một đoạn có chủ ý nhấn mạnh tầm quan trọng của đức tin vào Chúa Giêsu Kitô trong ngày lễ Chúa Ba Ngôi, chứng tỏ rằng khởi điểm, tiến trình và đích điểm của tác động tin toàn diện chứa đựng trong việc liên kết toàn diện với Đức Kitô. Ai đến cùng Đức Kitô là đến cùng Chúa Cha, nhờ ân sủng của Chúa Thánh Thần. Nhưng đây là một câu hỏi khác mà Phúc Âm mang lại câu trả lời: Thiên Chúa cứu độ thế gian bằng cách nào? Bằng cách sai Con Người đến. Thế ngày nay Đức Kitô đến trong thế gian bằng đường lối ưu tiên nào? Qua Giáo Hội. Do đó Giáo Hội có sứ mạng làm cho Đức Kitô hiện diện với thế gian. Giáo Hội phải thông truyền một sự hiện diện chứ không phải chỉ giảng dạy những lời nói, một giáo thuyết, một huấn giới.
Thiên Chúa Ba Ngôi đã tự hạ xuống ngang tầm con người nơi ngôi vị Đức Giêsu Kitô, được tỏ lộ bởi và trong Giáo Hội. Người đặt lòng tin tưởng nơi Đức Giêsu cho đến mức chia xẻ định mệnh chết và sống lại với Ngài, được tham dự vào mầu nhiệm linh động của Thiên Chúa. Điều này giải thích tại sao lời giảng của các tông đồ lúc khai nguyên Giáo Hội không phải là một sách giáo lý về Ba Ngôi chí thánh nhưng là lời loan báo Đức Giêsu Kitô. Qua giòng lịch sử của mình, nhất là qua các Công Đồng, Giáo Hội cố gắng diễn tả gẫy gọn một sự suy tư về mầu nhiệm Tam Vị. Nhưng công trình chính yếu của Chúa Thánh Thần trong Giáo Hội (và trong mỗi người chúng ta) là làm sao cho Giáo Hội tin và tiếp tục tin vào Chúa Giêsu Kitô. Hai câu hỏi:
1) Đâu là trung tâm đức tin của chúng ta?
Chúng ta có thể tự đặt câu hỏi ấy đối diện với một số người đương thời đang dấn thân vào những hy vọng nhân loại dựa trên những ý thức hệ. Phúc Âm có phải là một ý thức hệ như bao nhiêu cái khác và các Kitô hữu có phải là những người ủng hộ một phong trào nhằm tạo một nhân loại hạnh phúc hơn về mặt trần thế? Không có gì xa lạ với đức tin chân thật hơn điều đó. Trung tâm đức tin là con người Đức Giêsu Kitô. Ước vọng một thế giới tốt đẹp hơn nơi người Kitô hữu được gọi là lòng khao khát ơn cứu độ, khao khát được giải thoát khỏi sự dữ và sự chết, về mặt vật chất và tinh thần. Việc này chỉ có thể thực hiện được bằng sự liên kết hồn xác với Chúa Con, nhờ Ngài mà thế gian được cứu. Đức tin của chúng ta chỉ hữu hiệu cho việc cứu độ thế gian trong mức chúng ta thông hiệp với Chúa Giêsu, trung tâm đức tin của chúng ta.
2) Sứ điệp của chúng ta là gì?
Người ta chỉ truyền bá có giá trị những gì người ta sống. Để Chúa Giêsu trở thành nguyên cực ơn cứu độ, nghĩa là gặp gỡ Thiên Chúa trong tự do, chân lý, cuộc sống hằng cửu. Giáo Hội cần phải tỏ bày Ngài ra cho mọi người. Giáo Hội là chính mỗi người chúng ta. Mọi tín hữu đều mang trách nhiệm phần mình làm cho Đức Kitô hiện diện với người ta, bằng lời cầu nguyện hay bằng hành động, bằng việc dâng hiến một đau khổ hay bằng ảnh hưởng của hoạt động, bằng sự hy sinh thầm kín hay bằng việc loan báo lời Chúa. Mỗi tín hữu có sứ mạng làm sao cho Giáo Hội thông đạt tới thế giới sứ điệp ơn cứu độ nơi Chúa Giêsu Kitô. ----------------------------
Trong năm A này, sách bài đọc đã mượn bài Phúc âm trong chương 3 của thánh Gioan, phần cuối của cuộc đối thoại giữa Đức Giêsu và Nicôđêmô. Dựa vào giai thoại "con rắn đồng" (Ds 21,4-9), Đức Giêsu đi đến cử hành tế lễ treo trên thập giá như là đỉnh cao của mặc khải về tình yêu, tiếng nói đầu tiên và cuối cùng của ý định của Thiên Chúa: "Thiên Chúa đã yêu thương thế gian đến nỗi đã ban Con Một mình: vì thế ai tin vào Ngài sẽ không chết nhưng được sống đời đời. Cụm từ "Con Một" gợi lên lễ hiến tế của Abraharn (Gen 22,2-12). Còn về việc "Nâng cao Con Người lên" (Ga 3,14) nơi thánh Gioan, bao gồm vừa là cái chết của Đức Kitô trên thập giá vừa là sự tôn vinh Người bên hữu Chúa Cha, và theo X.lon Dufour, "bao gồm rộng hơn nữa, cả hành trình của Ngài ở trần gian" (Đọc Tin Mừng thánh Gioan Tom I, Ed. du Seuil p.306-307).
Thánh giá này là nguồn sống của tín hữu, không phải do khía cạnh hiến tế và đổ máu, nhưng theo A. Marchadour, là cách diễn tả cuối cùng của tình yêu Thiên Chúa". Ông viết tiếp: "Không như một vài người nhìn thánh giá như là nơi diễn tả cơn thịnh nộ của Thiên Chúa, khi Chúa Cha từ bỏ Chúa Con để chuộc tội loài người. Ở đây, Con và Cha hiệp thông với nhau trong cùng một tình yêu đối với thế gian (Tin Mừng Gioan, Centurion, p.69). Dự án tình yêu nhưng không của Thiên Chúa Cha mà Đức Giêsu mặc khải, mang tính phổ quát: "cho thế gian", chứ không chỉ dành riêng cho một ít người. X.lon Dufour nhận xét: "Ba câu này liên kết mật thiết với nhau, hai câu đầu nói lên động cơ (3,16) và mục đích (3,16-l7) của ơn Chúa hay việc Cha sai Con Một mình. Trong chương trình này, lần thứ nhất, hai lần Thiên Chúa là "chủ từ”. Thiên Chúa được coi là nguồn gốc của hành động cứu rỗi, vì tình yêu cao cả ngất ngây của Ngài. Ở trung tâm của tất cả, nhất là trung tâm vai trò của Con Người và con đường dẫn tới thập giá, người ta tìm thấy Thiên Chúa yêu thương thế gian. Sự khẳng định đó coi Thiên chúa và tình yêu của Ngài như là thực tại nền tảng và tuyệt đối ... Tình yêu đi trước tất cả, như trong lời mở đầu của thánh Gioan ánh sáng thiên linh đã hiện hữu vì con người trước khi có tối tăm. Thiên Chúa tình thương chỉ có một mục đích là cứu rỗi và ban sự sống (O.C. p.305-306).
2. Kêu gọi câu trả lời tự do của chúng ta “bây giờ”
Nhưng không, vô điều kiện, phổ quát, tình yêu Chúa Cha tỏ hiện trong Con Một, đòi hỏi một câu trả lời tự do của con người. Sự hiện diện của Chúa Giêsu, Đấng mặc khải tình yêu Chúa Cha, đòi hỏi mọi người ‘bây giờ phải chọn lựa, một sự chọn lựa sẽ quyết định cho số phận của mình’.
Với kẻ kết hiệp trong đức tin, với Thiên Chúa tình yêu được bày tỏ trong Đức Giêsu Kitô, với kẻ tin "nhân danh Con Một", thì được hiệp thông với "sự sống đời đời”. Từ hôm nay họ được dẫn vào sự duy nhất vĩnh viễn và trong sự thân mật hoàn hảo của Chúa Cha và Chúa Con: “Như Cha ở trong Con và Con ở trong Cha, xin cho chúng nên một với Ta” (Ga 17). Còn với "ai không muốn tin" thì đã bị luận phạt rồi, vì không tin vào Con Thiên Chúa". X. lon Dufour nhấn mạnh: "sự sống đời đời và án phạt không dành cho ngày sau hết mà thôi (phán xét chung thẩm): cả hai được thể hiện trong hiện tại khi gặp gỡ Đức Kitô. Tin vào Ngài tức thì "có sự sống", trái lại, từ chối không tin là tự định đoạt cho mình phải chết" (O.C. p.308-309).
BÀI ĐỌC THÊM:
1. “Sống và yêu theo nhịp Chúa Ba Ngôi” (J.N. Bezencon, trong, "Babor p.131-132).
Mặc khải về Chúa Ba Ngôi không chỉ là sự bổ sung vào ý niệm chung về Thiên Chúa. Sẽ không đủ nếu chỉ thêm thắt vào ý niệm về Thiên Chúa của các tôn giáo khác. Mặc khải về Chúa Con và Chúa Thánh Thần để từ đó khám phá ra Thiên Chúa của Đức Giêsu Kitô. So với tôn giáo độc thần của Do Thái mà một Chúa Ba Ngôi là sự hoàn thành, ý niệm Chúa Ba Ngôi của người Kitô hữu là cả một cuộc cách mạng trong sự hiểu biết về Thiên Chúa. Vì thế trong kinh Tin Kính của Kitô giáo, không có một đoạn đầu chung chung nói về Thiên Chúa trong những từ mà chúng ta có thể chia sẻ với anh em Do Thái giáo hay Hồi giáo. Chức làm Cha của Thiên Chúa, quyền năng vô biên của Ngài, hành động sáng tạo của Ngài, quyền làm Chúa của Ngài trên vũ trụ phải được đọc dưới ánh sáng của Đức Giêsu và thập giá của Ngài. Đức tin Kitô giáo, đức tin vào Chúa Ba Ngôi, không chỉ khác bởi nội dung của nó, như thể là trong danh mục các chân lý phải tin, chỉ cần thêm vào, cho là ở đâu đi nữa, một chương về Ba Ngôi là đủ. Chính đức tin đã khác biệt rồi, khác trong chính kết cấu, trong năng động. Đức tin cách nào đó, đảo ngược: khi tôi nói tôi xây dựng cuộc sống tôi trên Ngài, trước hết tôi muốn nói trong Ngài là nguồn suối, Ngài tin ở con người và phó thác cho tôi, ràng buộc mình với chúng ta, và tuỳ may rủi, Ngài chọn xây dựng tất cả dự tính tình yêu của Ngài, và chia sẻ, dựa trên sự đáp trả tự do và mong manh của chúng ta: Đức tin của chúng ta, tiếng Amen của chúng ta là câu trả lời như tiếng dội của lòng tin của Thiên Chúa. Nói Ngài là Cha là mẹ (đứa trẻ nói:
Thiên Chúa là người Cha, thương yêu như người mẹ) điều đó muốn nói chính Ngài luôn luôn đi bước đầu. Huấn giáo (catécalèse) không có điểm xuất phát nào ngoài phát minh làm chóng mặt rằng một ai đó đã tin tôi đến nỗi làm cho tôi sống: "Con là con Ta, trong con Ta đặt tất cả tình yêu”. Bởi thế ngay lập tức, đức tin ấy là tin vào Chúa Ba Ngôi. Dựa vào huấn giáo là đặt mình ở điểm chính xác nơi mà Lời của Thiên Chúa có thể tìm thấy tiếng dội trong con người. Đó là đi vào kinh nghiệm làm con của Đức Giêsu. Cuối cùng huấn giáo là huấn giáo về Chúa Ba Ngôi vì đời sống Kitô giáo là tin vào Chúa Ba Ngôi: ở chỗ để Thánh Thần chiếm đoạt, đến nỗi nên một với Đức Giêsu mà Chúa Cha hằng sinh ra. Từ đó huấn giáo các bí tích mà người Kitô giáo học sống sự hiệp thông Ba Ngôi là rất quan trọng. Đó là dịp để quảng diễn các kinh trong sách nghi lễ, với điều kiện là đừng bắt đầu cách loại bỏ những gì mà tất cả những ai được giáo huấn (catéchisés) cho rằng không hiểu. Một nhóm nhỏ làm công tác giáo huấn làm ta nghĩ đến bức tượng thánh Icône của André Roublev, ba thiên thần được Abraham đón tiếp, truyền thống công nhận đó là hình ảnh tiên báo về Chúa Ba Ngôi.
Tất cả Giáo Hội, tất cả mọi tế bào của Giáo Hội, là hình ảnh của Chúa Ba Ngôi nếu như mỗi người đều hướng về kẻ khác trong sự chia sẻ và trong sự hiệp thông. Trong một êkip làm công tác huấn giáo, trong đó mỗi người đều biết đón nhận những gì mà người khác nói và làm ở đó, những lúc thinh lặng và cầu nguyện thật là những giây phút hiệp thông, một cái gì đó sống, đồng thời cũng có giá ăn mặc khải mầu nhiệm của Thiên Chúa như là cái nhìn nhau giữa các thiên thần của bức tượng thánh của Roublev. Sự tuần hoàn của tình yêu trong Ba Ngôi Thiên Chúa, được anh em Hy Lạp gọi là "Périchorèse" (một thứ vũ vòng quanh, cũng có gốc với từ chorégraphie). Thiên Chúa không bất động. Và vì Ngài luôn luôn là chuyển động và chia sẻ chính Ngài, Ngài là chuyển động hướng về chúng ta. Huấn giáo là nơi mà trẻ con, chúng biết chúng không bao giờ ở yên, được mời gọi đi vào chuyển động điệu múa Ba Ngôi, học sống và yêu với nhịp điệu của Cha, Con và Thánh Thần...".
2. “Giáo Hội nói những gì Giáo Hội làm" (Pour dire le Credo, Cerf).
Nhìn Giáo Hội trong những gì Giáo Hội là, không phải là chuyện dễ dàng đâu. Giáo Hội loan báo Phúc âm, Tin Mừng của Đức Kitô vì hạnh phúc con người, và Giáo Hội làm cho con người sống các bí tích mà Đức Kitô đã truyền lại, đặc biệt và ngay từ đầu, Giáo Hội làm cho con người sống bí tích Thanh Tẩy. Giáo Hội hiện hữu là thế đó, nghĩa là như một công đồng của những ai, nam cũng như nữ, chấp nhận tình yêu Chúa Cha và liều mình sống đời sống của Ngài. "Hãy đi khắp muôn dân thu tập các môn đệ, làm phép rửa cho họ" (Mt 28,19). Nhiều khi chúng ta cho lời nói của Giáo Hội có tầm quan trọng (sự can thiệp của Đức Thánh Cha, các tuyên bố của các giám mục) hơn là việc làm của Giáo Hội, và chúng ta có cảm tưởng Giáo Hội là một tổ chức để nói, một bà già rất đáng kính nói hơi nhiều. Phải rồi Giáo Hội nói, và Giáo hội phải làm thế để nói lại với loài người vẻ đẹp của lời dạy của Đức Giêsu, và giúp họ thay lòng đổi dạ. Nhưng trong chân lý sâu thẳm của mình, trước hết Giáo Hội hành động, và khi suy nghĩ đến hành động của mình, Giáo Hội nói và khám phá ra những gì Giáo Hội đã làm. Như thế Giáo Hội kiểm tra lại sự thật của hành động mình, và cắt nghĩa giá trị của hành động ấy. Giáo Hội làm phép rửa, một hành động huyền bí cho phép con người nhận ra mình được Cha yêu thương và được hợp nhất với Đức Giêsu, nhờ ơn sức mạnh của Thánh Thần của Đức Giêsu…,được trở nên chứng nhân của tình yêu phổ quát của Cha. Chúng ta luôn phải tái khám phá ra vẻ đẹp và sự quan trọng của phép Rửa mà chúng ta đã lãnh nhận. Và trong dây liên kết chặt chẽ với hành động chịu phép rửa mà Giáo Hội đã đề ra kinh Tin Kính, để cho mọi người sẽ chịu phép rửa, cùng nhau nhận ra kho tàng họ được chia sẻ không do công lệnh gì của họ. Phải luôn lặp lại lời thánh Phaolô: "Nhờ ơn thánh mà anh em được cứu chuộc, anh em chẳng có công trạng gì trong đó cả, chỉ là một ơn huệ của Thiên Chúa" (Ep 2,8). Kinh Tin Kính là bản đồ đi đường chỉ cho chúng ta thấy vẻ đẹp của thế giới mới trên bờ bến mà bí tích rửa tội đã đưa chúng ta tới. Việc tuyên xưng đức tin bắt đầu trong ngây ngất (của tâm hồn) và trong lời kinh tạ ơn.
3. “Hội Thánh của Thiên Chúa Ba Ngôi”. (B.Franck, trong "La Croix", 12/2/1995, p.27).
Nếu Giáo Hội thật là một hiệp thông (koinonia), nếu từ cơ bản Giáo Hội là "dân Thiên Chúa”, "thân thể Đức Kitô và đền thờ Chúa Thánh Thần, nếu Thiên Chúa Ba Ngôi vừa là nguồn gốc vừa là khuôn mẫu của sự sống của Giáo Hội, nếu những người chịu phép (giáo sĩ, giáo dân, tận hiến) phải được đào tạo theo mẫu những liên hệ nối kết Ba Ngôi Thiên Chúa, khi ấy Giáo Hội phải cố gắng phản ảnh lên trái đất, giữa các Kitô hữu, những mối liên hệ bình đẳng hỗ tương và bác ái, mối liên hệ giữa Cha, Con và Thánh Thần. Giữa Ba Ngôi, không có trên cũng không có dưới, không có Đấng quyết định và Đấng thi hành quyết định, Ba Ngôi với nhau, hoạt động với nhau sống với nhau mà vẫn giữ được căn tính của mình và Ngôi vị riêng biệt, tuy mỗi Đấng có một sứ mệnh đặc trưng có một không hai.
Giáo Hội tự mình muốn và tự nói mình là "bức tượng thánh của Ba Ngôi". Giáo Hội phải luôn cố gắng hướng tới để trở nên cái mà mình phải là, chứ không phải luôn làm biến dạng khuôn mặt Ba Ngôi mà Giáo Hội tự cho mình là hình ảnh. ----------------------------
Khi còn là giáo lý viên, mỗi khi phải giảng về mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi cho xấp nhỏ, nhất là mấy em không rành tiếng Việt là tôi lắc đầu ngao ngán. Cái gì là 3 trong 1 rồi lại 1 trong 3. Tiếng Anh lại còn rắc rối hơn nữa, 3 persons in one God… 3 persons = 3 người à? Không phải! Vậy phải thích làm sao đây … 3 persons không phải là 3 người mà là 3 ngôi… Ngôi là cái gì vậy thầy? Cái này thì tôi chịu… Không biết phải giải thích làm sao để các em hiểu 3 ngôi không phải là 3 người.
Nhớ ngày xưa tôi học bổn đồng ấu, hỏi rằng "Đức Chúa Trời có mấy Ngôi?" thì phải thưa cho to: Dạ, có 3 Ngôi! Nói năng lạng quạng là ăn mấy roi hoặc nhẹ lắm là bị phạt chép cho đủ 50 lần "Thưa, Đức Chúa Trời có ba Ngôi." Tội nghiệp thằng bé, nói như con vẹt mà chẳng hiểu gì
Lớn lên chút nữa, tôi biết lờ mờ đâu đó "ngôi" là ngôi vị, là một thực thể tách biệt nhưng lại không độc lập. Nhà Nho đời xưa gọi mầu nhiệm này là Tam Vị Nhất Thể, Ba ngôi tách biệt nhưng lại là một Chuá. Cha không phải là Con, Con không phải là Thánh Thần.
Gần đây ở bên VN có bán loại cà phê hoà tan 3 trong 1… Cà phê-sữa-đường. Một buổi sáng kia, tình cờ cầm ly cà phê sữa nóng trên tay, tôi chợt nghiệm ra mầu nhiệm 3 trong 1. Cà phê không phải là sữa, sữa không phải là đường, nhưng cả ba quyện lấy nhau hoà tan nên một, làm nên ly cà phê sữa thơm ngon bổ dưỡng! Cả 3 chất hợp lại, bổ sung và làm tăng hương vị của nhau. Trong ly cà phê, không thể tách rời được đâu là cà phê, đâu là sữa, đâu là đường.
Tuy nhiên Thiên Chúa đâu phải là cà phê, sữa, và đường. Ba thứ này có nguồn gốc khác nhau, có bản chất khác nhau kia mà. Trái lại Thiên Chúa chỉ là một bản thể: Chúa Cha là Thiên Chúa; Chúa Con cũng là Thiên Chúa; Chúa Thánh Thần cũng là Thiên Chúa. Ba Ngôi cùng một bản tính nên Ba Ngôi cũng là Một Chúa mà thôi!
Vì bản chất của các ngôi là tách biệt chứ không phải là khác biệt, nên đầu óc con người mới phải tìm những hình ảnh cụ thể để diễn tả mầu nhiệm này. Các nhà khoa học thì ví mầu nhiệm Ba Ngôi như nước dưới 3 dạng thể: hơi nước, nước lỏng, và nước đá. Mấy người giỏi nhạc thì ví Ba Ngôi như 3 nốt nhạc chủ của một hợp âm: thí dụ các nốt đô-mi-sol làm nên hợp âm đô trưởng. Nghĩ cho cùng, hơi nước hay nước đá cũng chỉ là nước; nốt đô hay nốt sol cũng chỉ là tầng số khác nhau của cùng một âm thanh.
***** Mầu nhiệm Ba Ngôi Một Chúa chẳng dễ hiểu, bởi vậy ta mới gọi là mầu nhiệm! Nhưng nói như vậy không có nghĩa rằng chúng ta chẳng có thể khẳng định điều gì về Thiên Chúa. Nhưng điều quan trọng, thưa bạn, về mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi không phải là đi tìm lý luận để gỉải thích cái vấn nạn tại sao lại có "Ba trong Một" hay là "Một trong Ba", nhưng là xem mầu nhiệm này có ý nghĩa gì cho đời sống con người chúng ta? Và chúng ta phải sống làm sao để mầu nhiệm này trở nên niềm tin căn bản, để niềm tin này thấm nhập vào đời sống mình?
Kinh thánh mạc khải cho chúng ta biết "Thiên Chúa là tình yêu". Mà nếu Chúa là tình yêu, thì tình yêu không thể hiện hữu một mình. Yêu là phải cho đi, phải san sẻ; và yêu cũng phải là đón nhận. Có nghĩa là trong tình yêu phải có ít nhất hai đối tượng: Người yêu và người được yêu, hay nói cách khác tình yêu phải có điểm phát xuất và có điểm hội tụ. Thánh Âu-gus-tin đã ví Chúa Cha là nguồn mạch, là điểm phát xuất của Tình Yêu (Lover); Chúa Con là hội tụ, là điểm quy chiếu của tình yêu (Beloved); và Chúa Thánh Thần là mối dây liên kết của tình yêu (Love).
Tình yêu xuất phát từ Chúa Cha, đến với Chúa Con, qua Chúa Thánh Thần. Trong mầu nhiệm tình yêu, Cha trao tất cả cho Con; Con dâng hiến tất cả cho Cha; và Thánh Thần là sự hiệp thông của trao ban và lãnh nhận hai chiều giữa Chúa Cha và Chúa Con. Chúa Cha không hiện hữu cho chính mình, nhưng cho Chúa Con và Chúa Thánh Thần. Cũng vậy, Chúa Con không hiện hữu cho mình, nhưng cho Chúa Cha và Chúa Thánh Thần. Và Chúa Thánh Thần cũng hiện hữu vì Chúa Cha và Chúa Con.
Mầu nhiệm Ba Ngôi không phải là Tình Yêu ngồi chiêm ngắm nhau trên cõi xa xăm nào đó, nhưng chính là Tình Yêu hiện diện trong con người và với con người. Khi chúng ta tuyên xưng một Thiên Chúa Ba Ngôi, chúng ta tuyên xưng một Thiên Chúa là Đấng Sáng Tạo, là Đấng Cứu Chuộc, và cũng là Đấng Thánh Hóa, Đấng đã và đang tái tạo con người từng giờ từng phút. Mầu nhiệm Ba Ngôi nói lên chiều kích lan toả của Tình Yêu. Thiên Chúa không để dành tình yêu cho chính mình, cho riêng Cha, Con và Thánh Thần, nhưng chính là cho chúng ta, những tạo vật được dựng nên theo hình ảnh của Ngài.
Khi chúng ta tin vào mầu nhiệm một Chúa Ba Ngôi là chúng ta tin vào một Thiên Chúa của yêu thương và thành tín. Khi chúng ta tuyên xưng mầu nhiệm Ba Ngôi một Chúa là chúng ta tin vào một Đấng Tình Yêu đã và đang sáng tạo, cứu rỗi và thánh hoá con người.
Bài tin mừng theo Gioan 3:16-17 cho chúng ta một vài nét về Đấng Tình Yêu này: 1) Tình yêu Ba Ngôi là một tình yêu đi vào tận hiến, là tình yêu chẳng hề biết giữ lại cho mình. "Thiên Chúa đã yêu thế gian đến nỗi đã trao ban Con Một của Người..." (Ga 3:16a). Khi yêu ai thì chúng ta muốn cho đi những gì quý nhất của mình. Cũng vậy, vì yêu, Thiên Chúa không chỉ tạo dựng chúng ta theo hình ảnh cuả Ngài, nhưng còn trao ban cho chúng ta chính con người của Ngài khi nhập thể mặc lấy xác phàm. Đó là một sự hiến trao của Tình Yêu Sáng Tạọ, đem lại một cơ hội cho con người tiếp cận với sức sống thần thiêng. 2) Tình yêu Ba Ngôi là một tình yêu mưu cầu hạnh phúc cho người mình yêu. Kinh thánh chép rằng: "...để bất cứ ai tin vào Người Con ấy thì không bị hư mất, nhưng được sống muôn đời." (Ga 3:16b). Khi yêu ai thì mình làm cho người đó trở nên tốt đẹp hơn. Cũng vậy, vì yêu, Thiên Chúa ao ước cho chúng ta được chia sẻ hạnh phúc muôn đời với Ngài. Đó là mục đích của Tình Yêu Cứu Độ, tình yêu đem lại sự sống cho con người hư nát vì tội lỗi.
3) Tình yêu Ba Ngôi là một tình yêu đem lại biến đổi: "Thiên Chúa sai Con của Người đến không phải để lên án thế gian, nhưng để thế gian, nhờ Con của Người mà được cứu độ." (Ga 3:17). Tình yêu chứ không phải hình phạt sẽ cảm hoá được người khác. Vì yêu, Thiên Chúa không muốn ai phải trầm luân. Nhưng nếu có ai đó bị hư mất thì vì họ đã tự khép lòng lại trước tình yêu của Thiên Chúa. Đó là tình yêu cuả thăng tiến, Tình Yêu Thánh Hoá, để cuộc sống con người qua yêu thương, tha thứ và hoà gỉải, nhờ đó mà được thăng hoa.
Làm sao chúng ta biết chúng ta đang sống trong mầu nhiệm Ba Ngôi? Nếu mầu nhiệm Ba Ngôi Thiên Chuá là mầu nhiệm tình yêu thì khi nào chúng ta còn xa lạ với yêu thương là còn xa lạ với Ba Ngôi. Đúng như Thánh Gioan quả quyết: "Ai không yêu thương thì không ở trong Thiên Chúa." (xem 1Ga 4:8,16)
Mỗi khi chúng ta làm dấu thánh giá, uớc gì bạn và tôi, chúng ta cùng sống mãi trong mầu nhiệm tình yêu của Thiên Chúa Ba Ngôi. Xin Ngài cho chúng ta "được đầy tràn ân sủng của Chúa Giêsu Kitô, đầy tình thương của Thiên Chúa Cha và ơn hiệp thông của Chúa Thánh Thần" (2Cor 13:13) để chúng ta cùng mạnh dạn tuyên xưng: "Sáng danh Đức Chúa Cha, và Đức Chúa Con và Đức Chúa Thánh Thần, như đã có trước vô cùng và bây giờ và hằng có và đời đời chẳng cùng… Amen."
Anton-Phaolo, SJ ------------------------------- You received this message because you are subscribed to the Google Groups "SuyNiemHangNgay2" group.
Chúng ta có thể tuyên xưng với người Do thái giáo và Hồi giáo rằng: Chúng tôi tin một Thiên Chúa duy nhất, Đấng Tạo Hóa, Chủ Tể vũ trụ. Nhưng là người Kitô hữu, được Chúa Kitô soi sáng, chúng ta còn tin Thiên Chúa duy nhất có Ba Ngôi: Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần. Đó là mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi, mầu nhiệm nền tảng của đức tin chúng ta.
Không ai biết được Thiên Chúa nếu Ngài không mạc khải cho. Trong thời Cựu ước, loài người chỉ được biết có sự hiện hữu của một Thiên Chúa Giavê, Ngài là Đấng hằng hữu, nhưng còn Thiên Chúa Ba Ngôi thì chính Chúa Giêsu mạc khải cho trong thời Tân ước này. Theo mạc khải đó, chúng ta biết được có sự hiện hữu của Thiên Chúa Ba Ngôi là Cha và Con và Thánh Thần. Ngài là nguồn yêu thương và bình an, là gương mẫu tuyệt hảo của sự hiệp nhất. Chúng ta hân hạnh được làm con Chúa Ba Ngôi để dám gọi Ngài là Cha: “Cha ơi”. Đáp lại vinh dự đó, chúng ta phải yêu mến Ngài hết lòng và tuyên xưng danh Ngài cho đến tận cùng thế giới.
Giáo hội muốn dành riêng một ngày Chúa nhật trong năm Phụng vụ để đặc biệt tôn kính và tim hiểu mầu nhiệm lớn lao này. Chúng ta sẽ không bao giờ thấu hiểu được Chúa Ba Ngôi như thánh Augustinô đã làm, nhưng chúng ta biết Chúa Ba Ngôi là khuôn mẫu của sự yêu thương và hiệp nhất. Trong cuộc sống hằng ngày Chúa Ba Ngôi vẫn ngự trị và hành động trong chúng ta, do đó, chúng ta phải tôn kính Ngài, học đòi bắt chước Ngài mà sống yêu thương và phục vụ.
B.TÌM HIỂU LỜI CHÚA.
1. Bài đọc 1: Xh 34, 4-6.8-9: Qua đoạn sách Xuất hành hôm nay, chúng ta biết, Thiên Chúa là Đấng giầu lòng thương xót, chậm bất bình và hết sức khoan dung. Chính Thiên Chúa đã giải thoát Israel khỏi ách nô lệ Ai cập, nhưng dân Chúa lại phản bội Ngài, đi thờ con bò vàng thay Chúa. Tuy thế, qua lời cầu xin của ông Maisen, Thiên Chúa đã tha thứ cho họ và vẫn trung thành thi hành giao ước đối với họ.
Ngay từ thời Cựu ước, Thiên Chúa đã mạc khải cho thấy Ngài là một vì Thiên Chúa của tình yêu. Trong thời Tân ước, việc mạc khải được sáng tỏ hơn với việc Thiên Chúa sai Con Một của Ngài đến cứu độ trần gian là Đức Giêsu Kitô.
2. Bài đọc 2: 2Cr 13,11-13: Thánh Phaolô, dựa vào niềm tin: Thiên Chúa là nguồn tình yêu và bình an, đã mời gọi các tín hữu Côrintô hãy vui lên vì mọi người đã được cứu chuộc và được làm con Chúa để mọi người không còn sợ sệt mà dám gọi Thiên Chúa là Cha: ”Cha ơi”.
Vì trong cộng đoàn Côrintô có sự lộn xộn bất hoà với nhau, nên thánh Phaolô đã viết thư cảnh cáo và khuyên bảo họ hãy sống đoàn kết thương yêu nhau; đồng thời cũng cầu chúc họ được tràn đầy ân sủng của Chúa Ba Ngôi.
3. Bài Tin mừng: Ga 3,16-18: Bài Tin mừng hôm nay nhắc lại tư tưởng đã được đề cập trong bài Cựu ước ở trên: Thiên Chúa là tình yêu, là Đấng giầu lòng thương xót. Tình yêu Thiên Chúa được diễn tả cách cụ thể trong Tân ước: Thiên Chúa tỏ ra là Thiên Chúa yêu thương đã ban Người Con duy nhất cho trần gian, để ai tin vào Con của Ngài thì khỏi phải chết, nhưng được sống muôn đời. Điều đó buộc mọi người phải tin vào Con Thiên Chúa, ai không tin thì sẽ bị lên án.
C. THỰC HÀNH LỜI CHÚA.
Ba Ngôi yêu thương và hiệp nhất.
I. MẦU NHIỆM THIÊN CHÚA BA NGÔI.
Đã là mầu nhiệm thì không thể hiểu thấu được, nhất là mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi, một mầu nhiệm lớn trong Đạo. Câu chuyện của thánh Augustinô sẽ soi sáng thêm cho chúng ta về vấn đề này: Sau một đời ăn chơi trụy lạc và chạy theo tà thuyết, Augustinô đã tìm về với Kitô giáo. Ngài được xem là điển hình của một sự khao khát và tìm kiếm không ngừng. Điều đó được thể hiện qua một giai thoại như sau:
Augustinô thuộc khuynh hướng của những người cho rằng với kiến thức và nỗ lực tìm kiếm, con người có thể múc cạn chân lý về Thiên Chúa. Một hôm, đi dọc theo bờ biển, đầu óc miên man nghĩ đến những bí ẩn về Thiên Chúa, tình cờ Ngài gặp một cậu bé đang ngồi chơi trên cát. Nó dùng một mảnh sò để đào một lỗ nhỏ trên cát, rồi dùng vỏ sò ấy múc nước biển đổ vào.
Nhưng dã tràng xe cát Biển đông, nó cứ đổ nước vào cái lỗ mà vẫn không bao giờ đầy. Ngạc nhiên về cử chỉ của đứa bé, thánh nhân nấn ná gợi chuyện. Ngài hỏi nó đang làm gì, đứa bé trả lời không chút do dự:
- Thưa ông, cháu đang dùng vỏ sò này để tát cho cạn nước bể đại dương.
Thánh nhân lắc đầu bảo nó:
- Cháu không thể làm được chuyện đó đâu.
Đứa bé ngước lên và mỉm cười nói:
- Múc cạn nước đại dương để đổ đầy cái lỗ này còn dễ hơn múc cạn mầu nhiệm về Thiên Chúa.
Thánh Augustinô chợt hiểu được một chân lý: Thiên Chúa là một mầu nhiệm mà con người không thể nào thấu hiểu được. (D.Wahrheit, Tìm về cõi phúc, tr 68). * Thiên Chúa là một mầu nhiệm. Thiên Chúa Ba Ngôi là một mầu nhiệm vĩ đại. Khi học giáo lý, ta đã học thuộc lòng về các mầu nhiệm, trong đó có 3 mầu nhiệm lớn nhất trong Đạo:
- Mầu nhiệm Ngôi Hai nhập thể. - Mầu nhiệm Ngôi Hai cứu chuộc. - Mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi.
* Ta không thể biết mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi mà hoàn toàn do Chúa Giêsu mạc khải cho trước khi Ngài về trời, khi Ngài phán: ”Mọi quyền năng trên trời dưới đất đều được ban cho Thầy. Vậy anh em hãy đi giảng dạy cho muôn dân, làm phép rửa cho họ nhân danh Cha và Con và Thánh Thần, giảng dạy họ tuân giữ mọi điều Thầy đã truyền cho anh em” (Mt 28,18-19)
* Đây quả là một mầu nhiệm thẳm sâu, chúng ta không thể nào diễn tả được mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi, nhưng trong vũ trụ thiên nhiên chúng ta có thể lấy được nhiều hình ảnh cụ thể dùng lối loại suy để hiểu về Chúa Ba Ngôi:
Khi thuyết giảng tại công viên Hyde Park, Frank Sheed đã dùng mưa rơi để cố gắng giúp người ta hiểu được sự vừa đơn nhất vừa đa dạng của Ba Ngôi. Ông thường nói: ”Nước đang rơi đây thực là nuớc nhưng nó có thể hiện hữu dưới ba dạng: thể hơi, thể rắn và thể lỏng – nghĩa là dạng hơi nước, dạng băng và dạng nước mưa đang rơi đây”.
Dĩ nhiên tất cả mọi cách loại suy đều không thể nói lên tất cả thực tại, tuy nhiên chúng ta có thể thấy được chủ ý của Frank muốn nói là không phải có ba loại nước, mà chỉ có một loại nước nhưng nó hiện hữu trong ba dạng khác nhau. Chúng ta có thể nghĩ về Thiên Chúa một cách tương tự như thế.
Một phương pháp khác giúp ta hiểu được sự vừa đơn nhất vừa đa dạng của Ba Ngôi là ví dụ mà thánh Ignatiô Loyola thường dùng. Có lần trong lúc cầu nguyện, Ngài bỗng nhận ra Ba Ngôi dưới hình dạng ba nốt nhạc tạo nên một hợp âm duy nhất.
Và cuối cùng, chúng ta cũng thấy thánh Patrick thường dùng ba lá của loại xa trục thảo (3 lá ghép thành một) để diễn tả ý niệm Ba Ngôi.
Làm thế nào chúng ta có thể áp dụng tất cả những điều nói trên vào hành động cụ thể ? Chúng ta có thể làm gì để Ba Ngôi sống động hơn trong cuộc sống riêng tư của chúng ta ? Có phương pháp mà một số người cho là hữu ích đó là cầu nguyện mỗi tối trước khi đi ngủ. Họ dùng ba phút để hồi tâm về một ngày vừa chấm dứt... (M. Link. Giảng lễ Chúa nhật, năm A, tr 179-180)
II. BÀI HỌC RÚT RA TỪ CHÚA BA NGÔI.
Nói về mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi thì không bao giờ cùng. Các nhà thần học có nghiên cứu, có tìm hiểu đến đâu, có tranh luận đến khô bọt mép đi nữa thì cuối cùng cũng chỉ đi đến một kết luận chung: TÔI TIN”, vì đây là một mầu nhiệm cao cả trong Đạo mà ! Ngay trong thế giới tâm linh của con người cũng còn có biết bao điều bí ẩn lớn lao mà không khám phá ra như người ta vẫn nói:
Dò sông dò biển dễ dò, Nào ai lấy thước mà đo lòng người. (Ca dao)
Có ai dám tự phụ cho rằng mình hoàn toàn hiểu được chính mình không ? Khi hai người khác phái được kết hợp với nhau trong hôn nhân, tình vợ chồng dù có thâm sâu đến đâu, cũng không bao giờ con người có thể hiểu được tường tận người phối ngẫu của mình. Mãi mãi cho đến bên kia cõi chết, mỗi người vẫn là một mầu nhiệm đối với nhau.
Nếu những bí ẩn của đời sống con người còn chưa hiểu hết được, làm sao ta có thể hiểu tường tận mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi ? Ta chỉ có thể rút ra được vài bài học từ mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi để áp dụng vào cuộc sống của ta.
1. Bài học về yêu thương.
Thánh Gioan tông đồ đã khẳng định: ”Thiên Chúa là Tình thương” (1Ga 4,8). Thánh Grêgôriô Cả nói: ”Để giữ vững cương vị thì tình thương phải lan tràn sang người khác”. Nói khác đi, tình thương phải bắt nguồn nơi mình và phải kết thúc nơi người khác, chẳng vậy nó chỉ còn là ích kỷ chứ không còn là tình thương nữa.
Bài Tin mừng hôm nay bắt đầu bằng câu: ”Thiên Chúa yêu thương thế gian đến nỗi đã trao ban Con Một cho thế gian, để những ai tin vào Con Một Người sẽ không phải chết mà còn được sống đời đời “(Ga 3,16). Yếu tính của tình thương là CHO ĐI và KẾT HỢP. Yêu tức là CHO tất cả. Thiên Chúa yêu thương loài người và đã cho loài người tất cả: trời đất, núi non, sông biển cùng với muôn vàn tạo vật. Thiên Chúa còn cho loài người sự sống – một thứ chỉ có Người mới cho được. Thiên Chúa cho loài người một linh hồn – một thứ làm cho loài người nên giống Thiên Chúa (Rm 8,17).
Thiên Chúa đã ban cho loài người tất cả rồi. Còn một điều cao qúi nhất mà Thiên Chúa cũng ban, đó là ban chính Con Một Người: ”Thiên Chúa đã yêu thương thế gian đến nỗi đã trao ban Con Một Người cho thế gian”.
Chúng ta biết do đức tin: Thiên Chúa là Đấng duy nhất nghĩa là chỉ có một bản thể, trong bản thể ấy lại có Ba Ngôi – Ba Ngôi đúc lại thành một Thiên Chúa duy nhất. Thiên Chúa yêu thương thế gian... cho nên đã phó Con Một Người cho thế gian, nghĩa là đã ban trót mình cho thế gian. Không những ban Chúa Con là ngôi thứ Hai mà là ban chính mình, trong đó gồm cả bản tính Thiên Chúa ở trong Ba Ngôi, cho nên ban Con Một Người tức là đã ban tất cả Thiên Chúa – tất cả mình – và chính mình cho thế gian. Và như vậy là Thiên Chúa đã THƯƠNG thế gian, và đã giữ đúng nghĩa chữ THƯƠNG là cho TẤT CẢ. (Lm Nguyễn duy Tôn, Lời Chúa, năm A, t II, tr 9)
Truyện: Tình yêu hiến thân.
Ngày 20.06.1980, chị Brown, một người mẹ trẻ vừa từ trần vì chứng bệnh ung thư khi mới 25 tuổi. Các bác sĩ đề nghị chữa trị bằng quang tuyến, nhưng vì chị muốn cho bào thai đang mang trong bụng không bị nhiễm chất phóng xạ, nên chị từ chối, thà chết còn hơn để cho bác sĩ chữa trị ung thư bằng quang tuyến.
Cuối cùng, chỉ 5 giờ trước khi chết, chị đã sinh được một cháu trai mạnh khỏe, kháu khỉnh. Bản tin của hãng AP nói rằng: ”Vào mấy ngày cuối cùng của cuộc đời, chị Brown biết mình bị tử thần đánh bại, nhưng chị vẫn tin tưởng thế nào chị cũng thành công và sinh được một đứa con không bị nhiễm phóng xạ”.
Bác sĩ Ronald Lapin gọi cái chết của chị Brown là “Cái chết của tình mẫu tử, dám hy sinh mạng sống cho đứa con chưa một lần thấy mặt”.
2. Bài học về Hiệp nhất.
Theo Tân ước, chúng ta thấy có một trường hợp hy hữu mà Ba Ngôi Thiên Chúa cùng hiện diện và cùng hoạt động. Đó là khi Chúa Giêsu xin ông Gioan làm phép rửa cho mình: lúc Ngài ở dưới sông lên thì trời tự nhiên mở ra, và từ trên không trung có tiếng phán ra rằng: ”Đây là Con Ta yêu dấu”. Cùng một trật đó, thấy hiện đến và đỗ trên đầu Chúa Con một chim bồ câu. Đó là lần thứ nhất từ khi có lịch sử loài người, Ba Ngôi hiện diện và hành động trong một lúc: Trước hết là Ngôi Con chịu phép rửa, rồi Ngôi Cha từ trời phán ra, và sau hết Ngôi Thánh Thần dưới hình chim bồ câu hiện đến.
Về niềm tin vào Chúa Ba Ngôi, Hội thánh đã tóm tắt lại trong kinh Tin kính của thánh Athanasiô đại khái như sau: Có một Đức Chúa Trời mà Người có Ba Ngôi: Ngôi nhất khác, Ngôi hai khác, Ngôi ba khác... Đức Chuá Cha là Đức Chúa Trời, Đức Chúa Con là Đức Chúa Trời, Đức Chúa Thánh Thần là Đức Chúa Trời, nhưng là một Đức Chúa Trời, chứ không phải là ba Đức Chúa Trời... Đức Chúa Cha phép tắc vô cùng và có từ trước đời đời; Đức Chúa Con phép tắc vô cùng và có từ trước đời đời; Đức Chúa Thánh Thần phép tắc vô cùng và có từ trước đời đời... Không có Ngôi nào hơn, Ngôi nào kém, Ba Ngôi đều bằng nhau, như nhau về tất cả mọi phương diện... Đức Chúa Cha không bởi ai sinh ra, Đức Chúa Con bởi Đức Chúa Cha sinh ra. Đức Chúa Thánh Thần bởi Ngôi Cha và Ngôi Con mà ra.
Đó là tất cả những điều về Chúa Ba Ngôi do Chúa Giêsu dạy, các tông đồ trối lại và các thánh Giáo phụ để lại cho chúng ta.
Trong các câu mở đầu của kinh cầu, Hội thánh luôn xưng hô và ca tụng Ba Ngôi Thiên Chúa mà trong kinh cầu chữ (bằng chữ Hán của ông Cử Thiện ở Bùi chu) được giáo dân đọc trong các ngày giỗ, được dịch là: ”Tam vị nhất thể Thiên Chúa giả”: Ba Ngôi cũng là một Đức Chúa Trời, thương xót chúng con. Câu dịch rất vắn gọn và đúng ý nghĩa: Ba Ngôi vị chỉ có một bản tính Thiên Chúa và là Thiên Chúa thật..
Hình ảnh Thiên Chúa Ba Ngôi cùng hoạt động trong Hội thánh và nơi từng người nói lên sự hiệp nhất bền chặt giữa Ba Ngôi Thiên Chúa. Đây là một mô hình tuyệt vời về sự hiệp nhất mà Chúa ban cho ta để ta cũng phải củng cố sự hiệp nhất trong Hội thánh và trong cộng đoàn chúng ta. Sự hiệp nhất sẽ đem lại cho chúng ta rất nhiều lợi ích trong đời sống tự nhiên và siêu nhiên.
Truyện: Bài học từ loài ngỗng.
Vào mùa thu, khi bạn thấy bầy ngỗng bay về phương Nam để tránh đông theo hình chữ V, bạn có tự hỏi những lý lẽ khoa học nào có thể rút ra từ đó. Mỗi khi một con ngỗng vỗ đôi cánh của mình, nó tạo ra một lực đẩy cho con ngỗng bay ngay sau nó. Bằng cách bay theo hình chữ V, đàn ngỗng tiết kiệm được 71% sức lực so với khi chúng bay từng con một.
Mỗi khi một con ngỗng bay lạc khỏi hình chữ V của đàn, nó nhanh chóng cảm thấy sức trì kéo và những khó khăn của việc bay một mình. Nó sẽ nhanh chóng trở lại đàn để bay theo hình chữ V như cũ, và được hưởng những ưu thế của sức mạnh từ bầy.
Khi con ngỗng đầu đàn mỏi mệt, nó sẽ chuyển sang vị trí bên cạnh và một con ngỗng khác sẽ dẫn đầu.
Tiếng kêu của bầy ngỗng từ đàng sau sẽ động viên những con đi đầu giữ được tốc độ của chúng.
Cuối cùng, khi một con ngỗng bị bệnh hay bị thương và rơi xuống, hai con ngỗng khác sẽ rời khỏi bầy để cùng xuống với con ngỗng bị thương và bảo vệ nó. Chúng sẽ ở lại cho đến chừng nào con bị thương lại có thể bay hoặc là chết, và khi đó chúng sẽ nhập vào một đàn khác để tiếp tục bay về phương nam (Lấy từ internet theo Thùy Trang forward)
3. Một vài thực hành.
* Kinh Sáng danh: Khi đọc kinh Nhật tụng, mỗi khi đọc kinh Sáng Danh, ta hãy tỏ lòng cung kính, cúi đầu, để ca tụng và tôn vinh Chúa Ba Ngôi trong đời sống ta. Mỗi chục kinh Mân côi, chúng ta cũng đọc một kinh Sáng danh và còn nhiều dịp khác chúng ta có thể đọc được kinh đó.
* Dấu Thánh giá: một trong những kinh nguyện mà người công giáo chúng ta học, là dấu Thánh giá, thật đơn sơ và tốt đẹp. Chúng ta đưa bàn tay phải lên trán, lên ngực, vai trái và vai phải khi chúng ta cầu nguyện: ”Nhân danh Cha, và Con và Thánh Thần”. Hành động thánh đó nhắc nhở chúng ta rằng: có Chúa Ba Ngôi trong một Thiên Chúa, và Ngôi Hai đã chết trên thập gíá vì tất cả chúng ta.
Lạy Cha là Thiên Chúa của con, bây giờ con mới hiểu sâu sắc câu nói của Đức Giê-su: "Thiên Chúa yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một của Ngài cho họ". Thì ra sự công bằng vô biên của Cha không cho phép Cha làm một cái gì đơn giản hơn để cứu chuộc nhân loại. Và bây giờ con mới hiểu được tình Cha yêu thương nhân loại, trong đó có con, như thế nào! Xin cho con biết sống xứng đáng với tình yêu ấy! Cho con biết đáp lại tình yêu vô biên ấy bằng trọn tình yêu của con. Đồng thời cũng cho chúng con được biết thể hiện tình yêu ấy trong cuộc sống hằng ngày bằng cách yêu thương, phục vụ mọi người và hiệp nhất với nhau để xây dựng Hội thánh.
Truyện: Tình yêu của Thiên Chúa
Một bà kia không biết đến sự yêu thương của đồng lọai. Bà là một người không tôn giáo, nghèo khổ bị bỏ quên, bị ngược đãi, bị đối xử bất công lâu ngày đến nỗi bà thù ghét tất cả mọi người mà mọi người dường như nghịch cùng bà. Một lần kia, cha sở đến gặp bà để nói về tình yêu thương của Thiên Chúa, song bà chẳng hiểu tình yêu là gì cả. Bà bảo:
-Tôi không hiểu ông nói gì. Chưa hề có ai yêu thương tôi và đối với tôi, tôi cũng không hiểu yêu thương là gì cả.
Cha sở về lại nhà xứ mà lòng vẫn canh cánh ray rứt về câu chuyện với người phụ nữ nọ. Ngài cầu nguyện liền mấy ngày rồi chợt nảy ra một ý, ngài cho mời nhóm bạn trẻ Tông đồ trong xứ lại và kể cho các bạn ấy nghe đầu đuôi sự thể. Rồi ngài đề nghị mọi người hãy giúp cho bà ấy biết được tình yêu của Chúa bằng cách mỗi người trong nhóm sẽ lần lượt từng người đến thăm bà, chân thành tỏ cho bà biết trên đời này vẫn có người yêu thương, thăm viếng, an ủi và giúp đỡ bà.
Mấy tháng trôi qua, một ngày kia, khi cha sở lại thăm bà, bà xúc động đến rướm nước mắt:
- Thưa cha, bây giờ thì tôi đã hiểu, đã biết yêu thương là gì rồi, và bây giờ tôi đã có thể xin cha cho tôi được đón nhận tình yêu của Thiên Chúa. Lm Giuse Đinh lập Liễm
Thiên Chúa tỏ cho chúng ta biết Ngài là Thiên Chúa duy nhất, ngoài Ngài ra không có Thiên Chúa nào khác. Thiên Chúa duy nhất đó chính là Đấng đã dựng nên chúng ta, chính Ngài là hạnh phúc của ta, chính Ngài yêu thương ta và ta đã chối từ tình thương của Ngài. Ta biết Thiên Chúa hứa ban Con Một Ngài đến cứu chuộc ta và suốt lịch sử Ngài dọn đường cho Con của Ngài ra đời. Ta biết Đức Giêsu người Nagiarét chính là Con Thiên Chúa đã làm người, Ngài đồng bản tính với Đức Chúa Cha và cũng là Thiên Chúa như Chúa Cha, Kinh thánh cho ta biết về Chúa Thánh Thần mà Cha và Con gởi đến cho ta để ta được thánh hóa. Chính Chúa Giêsu còn dạy ta rõ hơn nữa: Chúa Thánh Thần cũng là Thiên Chúa như Cha và Con, Ngài là Ngôi Ba Thiên Chúa, Ngài bởi Cha và Con mà ra.
Trong chương trình cứu độ đã học, ta thấy rõ trong mỗi công việc củachương trình đó, đều có sự hiện diện của Cha, Con và Thiên Chúa, từ việc mạc khải và sáng tạo đến việc cứu chuộc và thánh hóa.
Khi công cuộc sáng tạo bị tội lỗi phá vỡ, Thiên Chúa đã khai trương một cuộc sáng tạo mới trong ?ức Kitô, đã khôi phục lại con người theo hình ảnh Tạo Hóa (Cl 3,10). Để thực hiện cuộc sáng tạo mới này, Thiên Chúa đã chuẩn bị bằng một lịch sử cứu độ cũng do cả Ba Ngôi điều động. Chính Thánh Thần thúc đẩy dân Chúa trung thành với giao ước Chúa Cha đã ký kết, dọn tâm hồn đón đợi Đức Kitô Con Thiên Chúa.
Khi đã đến giờ định, Thiên Chúa sai Con Duy nhất của Ngài xuống thế làm người. Chúa Con vâng theo ý muốn của Chúa Cha, là vào đời nhập thể và Thánh Thần làm cho Chúa Con thụ thai trong lòng một trinh nữ như lời thiên sứ nói với Đức Trinh nữ Maria: “Thánh Thần sẽ đến trên ngươi, và quyền năng của Đấng Tối Cao sẽ ngợp bóng trên ngươi, bởi thế mà trẻ sắp sinh ra sẽ được gọi là Thánh, là Con Thiên Chúa” (Lc 1, 35). Như vậy, công việc nhập thể cũng là tác động của cả Ba Ngôi.
Trong công cuộc cứu chuộc, cả Ba Ngôi cùng kéo chúng ta vào cuộc sống thần linh: Chính Chúa Cha trao phó Đức Giêsu, Con Một Ngài cho chúng ta. Chính Đức Giêsu khi được treo lên khỏi đất, Ngài đã kéo chúng ta lại với Ngài, Ngài chết để qui tụ muôn dân về một mối. Còn Thánh Thần thì giục giã để chúng ta tin nhận Đức Giêsu Kitô là Chúa, và thốt lên “Abba” để sống tình con thảo với Chúa Cha.
Sau cùng, cả Ba Ngôi Thiên Chúa đều hiện diện trong những người đã được cứu chuộc, như lời Chúa Giêsu nói: “Ta sẽ xin Cha và Người sẽ ban cho các ngươi một Đấng Bầu Chữa khác, để Ngài ở với các ngươi luôn mãi... Ai yêu mến Ta thì sẽ giữ Lời Ta và Cha Ta sẽ yêu mến nó, và Chúng Ta sẽ đến với nó và đặt chỗ ở nơi mình nó” (Ga 14,16 và 23).
Nơi tất cả những công trình, ta thấy Ba Ngôi xoắn xuýt với nhau, nên một với nhau. Ba Ngôi cùng chung một lòng yêu thương ta, chung một ý muốn và chương trình cứu vớt ta, chung một quyền năng để hành động cho ta. Trong tất cả, Ba Ngôi là một.
Nơi Thiên Chúa, tình yêu giữa Cha, Con và Thánh Thần không hề có một giới hạn nào. Ba Ngôi cùng chung một ý muốn, cùng một tình yêu thương, một vinh quang, một uy quyền. Ba Ngôi cùng một bản tính. Ba Ngôi cùng trao ban và cùng nhận lãnh. Không có gì là phân chia hoặc riêng rẽ: “Mọi sự của Con đều là của Cha và sự gì của Cha cũng là của Con” (Ga 17,10).
Và Thánh Thần cũng chia sẻ như vậy: “Mọi sự Cha có hết thảy đều là của Ta, vì thế mà Ta nói: Ngài (Thánh Thần) sẽ lấy của Ta mà thông báo cho các ngươi”. Cũng thế, điều Con muốn chính là điều Cha muốn (Ga 4,34), vinh quang của Con cũng là vinh quang của Cha (Ga 13,31).
Tất cả những điều ấy cho thấy Ba Ngôi kết hợp với nhau thật mầu nhiệm: Cả Ba Ngôi cùng ở trong nhau. “Cha ở trong Ta và Ta ở trong Cha” (Ga 10,38), Thánh Thần ở trong Cha và Con vì Ngài từ Cha và Con mà đến, mà chính Con cũng lại ở trong Thánh Thần”
Nơi mầu nhiệm Ba Ngôi, một nét rõ nhất như chúng ta thấy ở trên đó chính là sự hiệp nhất. Ba Ngôi luôn luôn hiệp nhất với nhau. Còn chúng ta, là những người mang danh Kitô hữu, chúng ta sống thái độ hiệp nhất đó như thế nào trong đời sống thực tại ? Chúng ta có hiệp nhất với anh chị em chúng ta hay chúng ta cứ cố thủ một mình trong vỏ ốc ích kỷ của chúng ta ?
Một câu chuyện mà tôi được nghe từ ngày còn bé:
Ngày xưa, có một người nhà giàu, sinh được năm người con. Vì giàu có nên những người con của ông có một đời sống sung sướng thừa thãi về vật chất. Nhưng chuyện đời thường vốn vô cùng. Vì thế, có một, các con ông muốn có hai và cứ thế tánh đua đòi lâu dần thành thói quen, đến lúc không tự chủ được thì đã trở thành lòng tham vọng. Càng ngày, lòng tham vọng của con người càng nhiều và lan ra trên mọi bình diện. Do đó, họ không biết thế nào là đủ nên lúc nào cũng khổ tâm vì luôn nghĩ đến sự hơn thua và ganh tỵ lẫn nhau. Đến khi khôn lớn, cả năm người con nhờ tiền của cha mẹ nên đều giàu có. Tuy mỗi người một cơ ngơi, nhưng vẫn giữ thói ganh ghét tị hiềm cãi cọ nhau về những của cải mà họ có. Nhìn cảnh các con không hòa thuận, người cha buồn lắm. Ông cố gắng khuyên bảo nhưng dù ông có cố gắng thế nào, các con ông cũng không bỏ được lòng hiềm kỵ lẫn nhau làm ông rất đau lòng.
Sau một thời gian ngã bịnh, ông biết rằng mình không còn sống được bao lâu nữa. Ông cho gọi các con đến bên giường và bảo gia nhân đem đến cho ông hai bó đũạ Các con ông còn đang nhìn nhau ngơ ngác không hiểu người cha có ý định gì thì ông lấy một bó đũa, đưa cho mỗi người một chiếc và bảo:
- Các con mỗi đứa lần lượt bẻ chiếc đũa này và cho cha biết kinh nghiệm về việc các con làm dễ hay là khó.
Ông vừa dứt lời, trong chớp mắt, năm người con bẻ năm chiếc đũa thật dễ dàng.
Nhìn những chiếc đũa gãy đôi, gãy ba, ông im lặng và các con ông cũng yên lặng đợi chờ. Một lát sau, ông đưa nguyên bó đũa cho người con cả và dịu dàng nói:
Tốt. Các con đã thành công trong việc bẻ một chiếc đũa. Bây giờ, các con lại thay phiên nhau bẻ nguyên cả bó đũa này cho cha xem.
- Người con trưởng cầm bó đũa ra sức bẻ. Anh vận dụng sức mạnh đến nỗi mặt mũi đỏ gay nhưng không làm cho bó đũa gẫy được dễ dàng. Chờ đến lúc anh chịu thua, người cha bảo người con thứ hai tiếp tục. Cũng như người con lớn, người con thứ hai không bẻ được và chịu thua. Ông kiên nhẫn chờ đến khi người con thứ năm bỏ cuộc mới ôn tồn nói:
- Đó, các con xem, thế nào là sức mạnh của sự đoàn kết. Nếu các con cứ tiếp tục hiềm tị chia rẽ nhau thì các con cũng lẻ loi và yếu đuối không khác gì một chiếc đũa và các con sẽ bị kẻ thù bẻ gãy dễ dàng. Nhưng nếu các con biết thương yêu đoàn kết lại với nhau như bó đũa thì không một sức mạnh nào bẻ gãy được các con.
Năm người con ông hiểu ý cha và bài học ông vừa dạy. Cảm động và hối hận vì ăn ở với nhau không phải rồi còn làm cha buồn, các con ông ôm lấy ông vừa khóc, vừa hứa là từ nay về sau sẽ bỏ thói tị hiềm ích kỷ để yêu thương đoàn kết với nhau.
Sau đó người cha mất đi. Năm người con vâng lời cha dạy. Họ rất đoàn kết và thương mến lẫn nhau. Đời sống gia đình họ rất hoà thuận và không một ai có thể cạnh tranh được với sự giàu mạnh trong việc làm ăn buôn bán của gia đình họ.
Kinh nghiệm, bài học của người cha trong câu chuyện để lại cho các con cũng chính là kinh nghiệm cho mỗi người chúng ta. Chúng ta vẫn thường mang trong mình cái tính tự cao tự đại để rồi chẳng có ai có thể cộng tác với chúng ta.
Nhiều người lớn từ lâu vẫn đùa chơi với một phép tính như thế này: ba người Nga thì bằng một người Do Thái, ba người Do Thái thì bằng một người Việt Nam, nhưng ba người Việt Nam thì. .. cái phép tính cuối cùng này mỗi người tính một cách, chỉ có chữ "nhưng" là vẫn giữ nguyên ý nghĩa cho phép người tiếp nhận dù không thể cân đo vẫn hiểu được thâm ý của phép so sánh. Lại còn một hình ảnh ví von khác, cũng chẳng biết là từ đâu ra: một người Việt Nam rớt xuống hồ thì tự leo lên được, nhưng ba người thì không, vì người này lên thì người kia kéo xuống. ..
. .. Những câu chuyện truyền miệng có tính phóng đại, ai cũng biết thế nhưng giải thích nguyên nhân thì thật khó khăn và thật khó hiểu nổi vì sao.
Cái tính thiếu hiệp nhất và manh mún, nhiều người còn nói nặng lời là tính đố kỵ nhau, rõ ràng đã là mâu thuẫn với tinh thần hiệp nhất đã gây khổ cho không biết bao nhiêu người.
Là kitô hữu, đứng trước căn tính hiệp nhất của Ba Ngôi chúng ta phải làm sao ? Chúng ta phải chiêm ngưỡng, bắt chước và sống tình yêu thương với nhau như Ba Ngôi Thiên Chúa thì chúng ta mới có thể hiệp nhất được.
Phải nhìn nhận thẳng với nhau một điều rằng đời sống cộng đoàn, đời sống gia đình ngày hôm nay đang phải đối diện với một thách đố lớn giữa một xã hội phát triển. Ngày hôm nay người ta dường như tôn sùng chủ nghĩa cá nhân và đã tìm mọi cách sống cái chủ nghĩa cá nhân đấy một cách triệt để nhất.
Gia đình: Ngày hôm nay khó mà tìm được gia đình hiệp nhất. Vì lẽ chồng, vợ, con cái không nhìn nhận ra đúng vai trò của mình để rồi gây ra không biết bao nhiêu là rạn nứt cho chính người thân yêu của mình. Ngày hôm nay tình trạng ly dị quá cao, tình trạng trẻ em bỏ đi bụi đời càng nhiều. Con người ngày nay đã không khiêm tốn đủ để sống vai trò mà Thiên Chúa mời gọi họ.
Cộng đoàn tu trì: Cộng đoàn tu trì cũng thế thôi. Khó mà tìm ra được cộng đoàn hiệp nhất. Cũng giống như câu chuyện về người Nga, người Do Thái và người Việt ở trên. Người Việt chỉ giỏi làm việc độc lập để rồi trong cộng đoàn, chúng ta thấy được sự khập khiễng rất lớn. Có những người có chút tài và họ đã phát triển biệt tài mà Thiên Chúa phú ban cho họ. Đáng tiếc là họ đã quên đi những người nhỏ bé trong cộng đoàn mà họ đang sống. Dẫu là nhỏ bé đi chăng nữa nhưng rất cần sự nâng đỡ, sự cầu nguyện, sự hợp tác của những người nhỏ bé trong cộng đoàn.
Lời của thánh Phaolô tông đồ khuyên mỗi người chúng ta rất thiết thực trong thư thứ 2 của Ngài: “Thưa anh em, anh em hãy vui mừng và gắng nên hoàn thiện. Hãy khuyến khích nhau, hãy đồng tâm nhất trí và ăn ở thuận hoà. Như vậy, Thiên Chúa là nguồn yêu thương và là bình an, sẽ ở cùng anh em”.
Ngài khuyên chúng ta nhất trí nhưng xem lại chúng ta có nhất trí hay không ? Hay là chúng ta chính là nguyên nhân gây chia rẽ, gây rạn nứt trong cộng đoàn ?
Thiên Chúa, trong tin mừng theo Thánh Gioan đã xác tín với chúng ta rằng qua Nicôđêmô: “Thiên Chúa đã yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một, để ai tin vào Con của Người thì khỏi phải chết nhưng được sống muôn đời. ..”
Nguyện xin Ba Ngôi Thiên Chúa tuôn đổ muôn ơn lành và nhất là ban thêm niềm tin cho chúng ta để dẫu rằng trải qua thế sự thăng trầm này chúng ta luôn luôn tín thác cuộc đời của chúng ta trong sự quan phòng của Thiên Chúa.
Nguyện xin Ba Ngôi Thiên Chúa là nguồn mạch của tình yêu thương, của sự hiệp nhất ban cho chúng ta thêm tình yêu, ban thêm cho chúng ta tình hiệp nhất để chúng ta xây dựng gia đình, cộng đoàn chúng ta ngày mỗi ngày tốt hơn theo như lòng Chúa mong muốn.
Tình Cha yêu con, tình Mẹ yêu con… thiêng liêng và cao quí lắm. Nhưng việc cho con, bán con, bỏ con, giết con… đang là một chuyện thường ngày mang tính thời sự cao ở những nước nghèo tiền bạc, nghèo học thức, nghèo luân lý, nghèo ánh sáng Tin Mừng, nghèo tình người. Người ta “cho con mình” cho người khác, vì không nuôi con nỗi, hoặc để giải quyết chuyện riêng của mình: “cho con đi” để rảnh rang mà lấy chồng khác, “cho con riêng” vì mâu thuẫn trong nhà quá lớn, chẳng hạn.
Năm 1980, có vợ chồng người ở Giáo xứ bên cạnh đến nhờ tôi làm thông dịch viên cho vợ chồng ông bà người Pháp đang đến nhà, vì vợ chồng ấy muốn cho họ hai đứa con: 3 tuổi và một tuổi. Tôi tần ngần mãi, nhưng rồi đồng ý, may ra mình có chút tiền để mua gạo. Đến nhà, các giấy tờ phía người cho đã xong, chỉ còn thiếu cái test của viện Pasteur. Họ yêu cầu tôi đưa họ ra Sở Tư pháp tỉnh. Đến Phan Thiết, họ bảo tôi đưa họ đến Bưu điện. Cả hai vợ chồng người Pháp vào chung một buồng điện thoại. Họ gọi cho Viện Pasteur. Và họ ôm nhau khóc nức nở, vì kết quả test của hai em là siêu vi gan dương tính. Họ bước ra, đưa giấy tờ cho tôi, nhờ tôi mang về. Còn họ, cho tôi hai mươi ngàn, rồi ra bến xe về Sài gòn. Tôi mừng lắm, và tạ ơn Chúa- không vì hai mươi ngàn, nhưng vì như thế là hai đứa con của ông bà kia được sống với Cha Mẹ nó, và tôi khỏi mang tội tiếp tay.
Một chuyện khác ở xóm nghèo chúng tôi: Bà B và con gái 13 tuổi, trưa hôm ấy vui hẳn lên, chuẩn bị cơm trưa ngon hơn thường lệ, vì chỉ một lý do thôi là đợi chống về để báo một tin vui: “ Anh à, con gái mình mới gặp được chú kia người ở Sài gòn. Chú ấy hứa sẽ nuôi con mình ăn học đến nơi đến chốn, ít là hết Đại học. Em mừng quá”. Ông B đi cưa về, vào dùng cơm, nghe vậy, ông bỏ đủa nói: “Bà có biết: con gì mà người ta nuôi, thì trước sau người ta cũng “thịt” không?”. Cha nuôi thịt con gái mình, đầy trong báo kìa… người ta bỏ tiền ra nuôi để thịt”.
Chuyện bán con cho người thành phố, người nước ngoài để lấy tiền nuôi sống nhà mình đang nghèo khổ nợ nần ở dưới quê, hoặc tự nó đi bán mình lấy tiền nuôi cha mẹ… đã phổ biến đến nỗi có vùng không còn đứa con gái nào ở nhà để đi cấy, chỉ còn toàn bà già. Chuyện bỏ con đỏ hon hỏn trên đường phố, trước khách sạn, trước nhà Dòng …cũng không hiếm. Và nhất là chuyện giết con mình từ trong trứng nước thì vào loại nhất nhì thế giới rồi, không ai phủ nhận được, vì đó là chủ trương.
Như vậy, “cho con” đã là mất con, huống nữa là bán con, bỏ con hay giết con. Chỉ có con người mất nhân tính mới có cách yêu thương như thế: Không có tình yêu, chỉ là sự ích kỷ vô-không yêu con, chỉ yêu mình. Đối với những con người ý thức rằng mình được tạo thành giống hình ảnh Thiên Chúa thì không thể làm thế được. Phải noi gương tình yêu của Thiên Chúa.
Còn Thiên Chúa, thì sao?
Thiên Chúa trao ban Con Một của mình cho nhân loại, vì yêu thương nhân loại. Chính Ngài là Tình Yêu- Tình Yêu tinh tuyền, Tình Yêu đích thực, Tình Yêu đúng nghĩa “cho đi” để nhân loại “nhận được” sự sống đời đời.
“Thiên Chúa yêu thương thế gian đến nỗi đã trao ban Con Một cho thế gian, để những ai tin vào Con Một Người sẽ không phải chết, mà được sống đời đời “(Ga 3,16).
Không có lý trí nào có thể hiểu nỗi mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi, mà nhất là hiểu được Thiên Chúa Cha, và Tình Cha của Thiên chúa. Không một phép so sánh nào giữa “một có ba”, “ba trong một” có thể dùng để so sánh với Thiên Chúa Ba ngôi mà giảng giải cho đúng. Thiết nghĩ, cách giải thích mầu nhiệm ba ngôi như ba tính chất của một ngọn lửa hoặc một vài hình tượng khác không còn phù hợp lắm. Hoặc trường hợp thánh Ignatio Loyola trong một lần cầu nguyện, nhận ra Ba Ngôi dưới hình dạng ba nốt nhạc tạo nên một hợp âm duy nhất, cũng chỉ là một cảm nghiệm cá nhân, không thể toát hết được đời sống nội tại của Ba ngôi Thiên Chúa.. Ước ao giải thích rốt ráo là căn bệnh của những Giáo lý viên tích cực, nhiệt thành. Coi chừng, không những lệch lạc mà còn sai lầm khi đem những thực tại hữu hình so sánh với Thiên Chúa vô hình nhằm giáo huấn dân Chúa theo cái suy nghĩ rất riêng của mình. Đừng quên rằng, đối với những mầu nhiệm, thì ta nên tin và sống với mầu nhiệm ấy hơn là muốn thỏa mãn cuộc tìm kiếm mang tính lý trí mong đào sâu, múc cạn mầu nhiệm Thiên Chúa, như trường hợp của Thánh Augustino.
Như vậy, điều quan trọng là tin và sống với mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi, mầu nhiệm trung tâm của Ki-tô giáo công giáo. Chắc chắn rằng: mỗi tín hữu sẽ tự giải thích cho mình bằng chính cảm nghiệm của mình đi qua cả một cuộc đời Ki-tô hữu công giáo: sống khao khát, tìm kiếm và kết hiệp với Ba ngôi Thiên Chúa qua Người Con. Vì “Thiên Chúa yêu thương thế gian đến nỗi đã trao ban Con Một cho thế gian, để những ai tin vào Con Một Người sẽ không phải chết mà được sống đời đời”(Ga 3,16).
Nói cách khác, các tín hữu có thể hiểu Mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi bằng cảm nghiệm sâu sắc của chính mình và của cộng đoàn khi thực hành Lời Chúa, và kết hiệp mật thiết với Thánh Thể Chúa Giêsu.
Khi thực hành Lời Chúa Giêsu trong đời sống hằng ngày, các tín hữu luôn được đặt trước những chọn lựa dứt khoát cho Thiên Chúa hay dứt khoát cho những cuốn hút của thế gian. Và khi họ dứt khoát cho Thiên Chúa, chấp nhận sống theo tinh thần của Tin Mừng, họ không chỉ sống với Ngôi Con, mà còn lôi kéo cả Ngôi Cha và Ngôi Thánh Thần xuống đồng hành với cuộc đời họ. Họ có thể cảm nghiệm được tình yêu, lòng khoan dung, sự quan phòng cả trong lúc cuộc đời tưởng như là đen tối. Niềm tin yêu, và hy vọng của Đức Cố Hồng Y Phanxicô Nguyễn Văn Thuận chắc chắn phải bắt nguồn từ việc kết hiệp với Đức Kitô tử nạn phục sinh đang cùng ngồi tù với Ngài, và Ngài nhận ra cả Ba Ngôi Thiên Chúa đang có mặt nơi bị bức bách. Chúa Giêsu trở thành ngưỡng cửa của niềm hy vọng tiến vào bên trong nội thất Thiên Chúa. Còn những cảm nghiệm tương tự của các linh mục tuyên úy thời kỳ hậu chiến, của những giáo dân như chiên lạc đàn mà sức sống của Thiên Chúa, tình yêu của Thiên Chúa vẫn dồi dào như xuân trai trẻ cho dù của nhà thờ đóng lại. Ấy là sức Xuân của Ba ngôi Thiên Chúa nơi Lời Chúa Ki-tô vẫn tồn tại và vẫn luôn đem lại cho mỗi chúng ta sức sống dồi dào của Thiên Chúa Ba Ngôi.
Còn nỗi sướng vui ngây ngất nào bằng được giao hòa với Ba ngôi Thiên Chúa nhờ lòng khoan dung tha thứ và giá chuộc của Chúa Giêsu qua lời xá tội của Linh mục nơi tòa cáo giải. Rồi cảm nghiệm về Chúa Ba Ngôi lên đến tột đỉnh hạnh phúc khi có Chúa Giêsu Thánh Thể ngự trong lòng, vì lúc ấy, hơn lúc nào hết, mỗi tín hữu “ngộ”ra cái hạnh phúc vô biên mà Giáo lý đã dạy: “được làm con cái Thiên Chúa là Cha, được là chi thể của Chúa Con, và là Đền thờ Chúa Thánh Thần”. Giáo lý dạy cho người ta hiểu và sống điều đã hiểu, nhưng về Chúa Ba Ngôi, giáo lý dạy người ta tin, sống với Chúa Ba Ngôi rồi hiểu được tình yêu của Chúa Ba Ngôi qua muôn ơn của Chúa Con và Chúa Thánh Thần.
Thế thì, đây là tình yêu của Thiên Chúa:Đức Giêsu cho biết tình yêu của Thiên Chúa Cha của mình bằng một sự “cho đi” người Con để nhân loại “nhận được” sự sống và sống dồi dào, sống muôn đời. Ngài đã cho đi vì yêu thương nhân loại. Ngài đã không cho đi vì mưu lợi cho vinh quang của Ngài. Tất cả cho nhân loại. Vì thế, nơi người Con Chí Ái, các tín hữu chỉ có thể hiểu được nội tâm của Thiên Chúa Cha, có thể khám phá ra một Thiên Chúa Ba Ngôi với tình Phụ tử yêu thương và công minh chính trực, với tình Mẫu tử có lòng thương xót, khoan dung, nhân hậu vô biên, với tình huynh đệ chí cốt của Chúa Giêsu hy sinh đến cùng, và tình thông hiệp toàn vẹn trong chỉ một Thánh Thần chân lý duy nhất là: Thiên Chúa duy nhất, giáo hội duy nhất, Thiên Chúa thánh thiện, giáo hội thánh thiện…
Con ước ao kết hiệp cùng Chúa Giêsu
Để kết mấy dòng suy tư, tôi xin chia sẻ chút tâm tình của anh bạn tôi, anh HXT, gọi điện cho tôi lúc 4g chiều hôm nay,15-5-2008, sau giờ kinh Lòng Thương xót của anh:
“Hoàng ơi, nếu ngày xưa anh đã tội lỗi ghê gớm lắm, và đã từng thách thức Chúa rằng: “Ông làm gì tui thì làm đi”, thì ngày nay anh đã nhản tiền việc Ngài đang làm cho anh đây, là: Ngài đã làm cho anh muốn chết lịm trong tình thương yêu quá sức diệu kỳ của Ba Ngôi Thiên Chúa. Mấy hôm nay anh vẫn hát câu nầy “ Con ước ao kết hiệp cùng Chúa Giêsu như giọt nước trong rượu nho, khăng khít nên một với Người, sống trong Người, trong nguồn ơn Chúa xuống cho” mà quên mất nguyên bài hát nầy là thế nào. Vì chỉ có kết hiệp với Chúa Giêsu anh mới thấy tận cùng cái tồi tệ của mình, và tình thương của Thiên Chúa Ba Ngôi len lõi vào mọi ngỏ ngách tội tệ nhất ấy, trong sâu thẳm lòng anh. Việc kết hiệp với Chúa Giêsu cũng liên kết anh với Đức Viện Phụ, với Cha Khánh, Cha Bản, với em và với mọi người đang kết hiệp với Ngài. Hôm nay, Chúa còn cho anh liên kết với mọi người đang tổ chức lễ Phật Đản Liên Hiệp Quốc kia, và gần 70 triệu người Việt nam đang chưa nhận biết Chúa. Và anh đã cầu xin cho họ thành tâm tìm về với Thiên Chúa là Cha, là Anh, là Hơi Thở Thần Linh của cuộc sống nầy. Em cầu nguyện với anh nhé..… Khi nào tìm được cái bài hát tuyệt vời kia, nhớ phone cho anh với…. Anh cúp máy đây.”
Mười phút sau. Tôi đã gọi lại cho anh và hát nguyên bài hát ấy cho anh nghe:
“Con kính dâng Cha cùng bánh và rượu nho Hồn con đây với xác con đây, đền vì bao tội lỗi xưa nay Con dám trông mong thành áng trầm thơm tho Bay tới trước dung nhan thánh Người, cám mến Cha lành, tự tình khúc nôi. Con ước ao kết hiệp cùng Chúa Giêsu, như giọt nước trong rượu nho. Khăng khít nên một với Người, sống trong Người, trong nguồn ơn Chúa xuống cho”
"Thiên Chúa đã sai Chúa Con đến để thế gian nhờ Người mà được cứu độ".
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Gioan.
Khi ấy, Chúa Giêsu nói với Nicôđêmô rằng: "Thiên Chúa đã yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một Người để tất cả những ai tin ở Con của Người, thì không phải hư mất, nhưng được sống đời đời, vì Thiên Chúa không sai Con của Người giáng trần để luận phạt thế gian, nhưng để thế gian nhờ Con của Người mà được cứu độ. Ai tin Người Con ấy, thì không bị luận phạt. Ai không tin thì đã bị luận phạt rồi, vì không tin vào danh Con Một Thiên Chúa". - Đó là lời Chúa.
Lái xe trên xa lộ Mỹ, đôi khi ta lấy làm lạ giữa những bảng quảng cáo đủ loại đủ cỡ hai bên đường lại có một bảng quảng cáo thật khác thường. Trên tấm biển lớn, ta chỉ đọc thấy một chữ và một con số: Gio-an 3:16. Không hình ảnh. Thật là đơn sơ. Có lẽ anh chị em Tin-Lành sẽ hiểu ngay được bảng quảng cáo đó nói gì, trong khi nhiều người Công giáo lại mù tịt! Vậy ta hãy đọc lại Tin Mừng Gio-an 3:16: “Thiên Chúa yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một, để ai tin vào Con của Người thì khỏi phải chết, nhưng được sống muôn đời.” Đây là một định đề tóm tắt tất cả thần học Ki-tô giáo được thánh Gio-an khai triển trong các sách và thư của ngài. Phụng vụ Lời Chúa lễ kính Thiên Chúa Ba Ngôi đã trích dẫn đoạn Tin Mừng này để mời gọi ta chiêm ngưỡng kế hoạch nhiệm mầu của Thiên Chúa. Kế hoạch ấy có hai chiều kích: Thiên Chúa hoạch định và mời gọi, còn con người đáp ứng và cộng tác.
1. Thiên ý nhiệm mầu, đó là kế hoạch yêu thương (Ep 1:3-14)
Ta thường nghe nhiều người thắc mắc về việc Chúa tiền định. Thánh Phao-lô cho ta câu trả lời: Thiên Chúa chẳng tiền định điều gì cả, ngoại trừ có một điều, đó là “Người đã tiền định cho ta làm nghĩa tử nhờ Đức Giê-su Ki-tô.” Khi hiểu về tiền định, ta thường có ý niệm rất tiêu cực và thụ động, cho rằng không thể cưỡng lại ý muốn của Thiên Chúa. Nhưng thực ra không phải như thế. Việc Thiên Chúa tiền định ở đây, tức là từ đời đời Người đã muốn, đã ao ước rằng con người sẽ mãi mãi làm con cái Người và sống trong mối ân nghĩa với Người, là một tiền định nảy sinh từ tình yêu của Người. Mà tình yêu đích thực thì luôn tôn trọng tự do của đối tượng và không bao giờ ép buộc cả. Thiên Chúa thực sự yêu ta, nhưng Người cũng thực sự để ta được tự do muốn đáp lại hay không tùy ý, chứ Người không tiền định một cách độc đoán. Do đó, thánh Gio-an đã nói thẳng đến tình yêu là động lực khiến Thiên Chúa thấy phải làm một điều gì đó ích lợi cho con người.
Khi cha mẹ sắp xếp một kế hoạch cho tương lai của con cái, điều tiên quyết họ lấy làm căn bản là vì yêu thương con cái. Yêu thương con cái nên muốn cho chúng có một tương lai tốt đẹp. Bởi vậy, có điều kiện thì họ cố động viên con cái ráng học làm bác sĩ, kỹ sư. Còn điều kiện eo hẹp thì cũng mong chúng có một nghề chắc chắn để nhất nghệ tinh nhất thân vinh. Thiên Chúa yêu ta, yêu còn hơn cả cha mẹ yêu con cái. “Có phụ nữ nào quên được đứa con thơ của mình, hay chẳng thương đứa con mình đã mang nặng đẻ đau? Cho dù nó có quên đi nữa, thì Ta, Ta cũng chẳng quên ngươi bao giờ” (Is 49:15). Vì không quên được ta, Thiên Chúa muốn ta mai sau được ở bên Người mãi mãi. Đó là lý do độc nhất khiến Thiên Chúa tiền định cho ta được làm nghĩa tử của Người. Người đưa ra một kế hoạch để thực hiện điều Người đã tiền định. Thánh Phao-lô đã nôm na gọi kế hoạch ấy là “kế hoạch yêu thương.” Mà kế hoạch yêu thương này chẳng có lợi gì cho Thiên Chúa, bởi vì đó là kế hoạch do tình yêu vô điều kiện của Người, không đòi hỏi hoặc đổi chác điều gì, nhưng chỉ để có lợi cho ta mà thôi. Người chỉ muốn ta lấy tình yêu đáp lại tình yêu. Người ban cho ta Con Một làm bảo chứng tình yêu của Người và Người muốn ta nhận Ân Sủng ấy bằng cách “tin vào Con của Người.” Thế thôi.
2. Thiện ý của Thiên Chúa: sai Con Một đến không phải để lên án, nhưng để cứu độ ta
Sau khi trình bày rõ ràng kế hoạch của Thiên Chúa, thánh Gio-an cho ta biết cách thức Thiên Chúa sẽ thi hành kế hoạch. Tâm lý của đứa con phạm lỗi là khi thấy cha mẹ đến thì lấm la lấm lét và muốn tránh mặt vì sợ bị la mắng. Tổ tông loài người đã làm như vậy trong vườn Địa đàng (St 3:8-10). Thiên Chúa đã lên án A-đam.
Nhưng lần này, Thiên Chúa không nghiêm khắc như vậy nữa. Người nói rõ thiện ý của Người. Mục đích Thiên Chúa đến với nhân loại qua Con Một Người không phải để lên án, nhưng để cứu vớt, không phải để xét xử, nhưng để mời gọi nhân loại trở về trong tình yêu của Người. Con đường trở về chính là Chúa Giê-su Ki-tô, đường dẫn ta đến với Chúa Cha (Ga 14:6). Thiên Chúa muốn dùng Con Một Người để cứu độ ta. Người sẽ làm gì với Con Một Người, đó là quyền của Người. Thánh Gio-an sử dụng từ “sai” để diễn tả cách Thiên Chúa dùng Con Một Người. Chắc chắn “sai đến” không chỉ có nghĩa là bảo ai tới đâu, nhưng là thi hành một sứ mệnh, cho dù phải chu toàn với một giá đắt. Vậy để chu toàn sứ mệnh cứu độ do Chúa Cha trao phó, Chúa Giê-su đã phải trả giá quá đắt là “trở nên phàm nhân” và hy sinh chính mạng sống mình. Thánh Phao-lô đã ghi lại bài thánh ca hết sức hào hùng để vinh danh Chúa Giê-su đã chu toàn sứ mệnh, như ta thường đọc trong thư Pl 2:6-11. Thử hỏi còn phương thức nào khác để Thiên Chúa bày tỏ thiện ý của Người nữa không? Chắc chắn là không. Vậy mà ta không tin thiện ý của Người, thì quả thực ta bất nhân bất nghĩa và vô tình biết chừng nào!
4.“Tin vào Con của Người” là tin vào tình yêu Thiên Chúa
Con Thiên Chúa đến với ta. Người là Tình Yêu nhập thể, tức là Thiên Chúa hóa nên phàm nhân. Đó là phần của Thiên Chúa trong kế hoạch yêu thương. Còn phần của ta là nhận, là tin. Nếu bảo là Thiên Chúa tiền định như ta thường hiểu lầm ý nghĩa tiền định, thì Người đâu cần ta đáp trả và cộng tác vào kế hoạch. Người chỉ cần độc đoán hành động. Người sẽ bảo nhân loại: Các ngươi muốn hay không muốn được cứu, Ta không cần biết! Ta cứ cứu đấy! Đừng kêu ca gì hết! Như thế thì còn gì là tình yêu đích thực vì ta bị Thiên Chúa cưỡng bách. Không, Thiên Chúa không độc đoán như vậy. Người dành phần cho ta trong kế hoạch của Người. Người tôn trọng tự do của ta. Người chỉ mời gọi ta làm một điều thật dễ dàng: tin vào Chúa Giê-su và sứ mệnh của Người. Nếu “sai đến” là một từ có ý nghĩa súc tích đối với Chúa Giê-su, thì “tin vào” cũng mang ý nghĩa súc tích như vậy đối với ta. Tình yêu luôn luôn phong phú như vậy đó. Yêu là sống một tương quan. Càng tích cực sống tương quan thì tình yêu càng mạnh mẽ và dồi dào. Cũng như Chúa Giê-su được “sai đến” để giải nghĩa cho nhân loại biết Thiên Chúa yêu thương họ như thế nào, thì nhân loại cũng được mời gọi hãy “tin vào” Con Một để hiểu và đón nhận Tình Yêu Thiên Chúa. Một đàng Thiên Chúa mời gọi, một đàng nhân loại đáp lại. Tương giao giữa Thiên Chúa và con người được thể hiện tốt đẹp tức là kế hoạch yêu thương của Thiên Chúa được thực hiện tốt đẹp. Tin không phải là hành động của lý trí, nhưng là của con tim biết mở rộng để đón nhận lời giảng và lối sống của Người, nhờ đó cuộc sống của ta sẽ biến đổi dần dần nên giống với Người. Tương giao giữa ta với Chúa Giê-su là phương thức đáp lại lời mời gọi cứu độ Thiên Chúa nói với ta.
5. Vai trò của Thánh Thần
Tuy thánh Gio-an không đề cập đến Thánh Thần trong đoạn Tin Mừng này, nhưng ngài sẽ nói tới vai trò của Chúa Thánh Thần trong những chương cuối sách Tin Mừng. Nhìn lại những biến cố cuộc đời Chúa Giê-su, ta luôn nhận ra sự hiện diện của Chúa Thánh Thần. Quyền năng Thánh Thần đã bao trùm trên Mẹ Ma-ri-a trong biến cố Truyền Tin và giúp cho “Ngôi Lời đã trở nên người phàm” (Ga 1:14). Thánh Thần đã hiện diện với Chúa Giê-su trong suốt sứ vụ rao giảng Tin Mừng. Nhất là trong giây phút cuối cùng trên thập giá, Chúa Giê-su đã trao Thần Khí để Thần Khí ấy ngự xuống trên các Tông đồ và Mẹ Ma-ri-a, đổi mới bộ mặt trái đất và làm cho Giáo Hội triển nở mạnh mẽ. Sau khi Chúa Giê-su về cùng Chúa Cha, công cuộc cứu độ của Người đã được tiếp nối do quyền năng Chúa Thánh Thần cho đến ngày tận thế.
+ Cầu nguyện:
“Lạy Thiên Chúa Ba Ngôi là Đấng con tôn thờ, xin giúp con quên mình hoàn toàn để ở lại trong Chúa, lặng lẽ và an bình như thể hồn con đã sống trong vĩnh cửu. Lạy Đấng thường hằng bất biến, mong sao không gì có thể khuấy động sự bình an của con, hay làm cho con ra khỏi Chúa; nhưng ước chi mỗi phút lại đưa con tiến xa hơn vào chiều sâu của mầu nhiệm Chúa! Xin làm cho hồn con bình an thanh thản, xin biến hồn con thành chốn trời cao, thành nơi cư ngụ dấu yêu của Chúa, nơi Chúa nghỉ ngơi. Ước chi con không bao giờ để Chúa ở đó một mình nhưng con luôn có mặt, với trọn cả con người, với thái độ nhạy bén trong đức tin, cung kính tôn thờ và phó mình cho Chúa sáng tạo.” (Trích RABBOUNI, Lời nguyện của chân phước Elisabeth de Trinité)
Bài trích Phúc Âm theo thánh Gioan. Khi ấy, Đức Chúa GIÊSU nói với ông Nicôđêmô rằng: ”THIÊN CHÚA đã yêu thế gian đến nỗi đã ban Con-Một Người để tất cả những ai tin ở Con của Người, thì không phải hư mất, nhưng được sống đời đời, vì THIÊN CHÚA không sai Con của Người giáng trần để luận phạt thế gian, nhưng để thế gian nhờ Con của Người mà được cứu độ. Ai tin Người Con ấy, thì không bị luận phạt. Ai không tin thì đã bị luận phạt rồi, vì không tin vào danh Con Một THIÊN CHÚA”.
SUY NIỆM
Khi suy niệm về THIÊN CHÚA BA NGÔI, tâm lòng các tín hữu Công Giáo dâng lên niềm tri ân và cảm tạ chân thành. Tri ân Tình Yêu bao la của THIÊN CHÚA đã dựng nên muôn vật muôn loài. Chưa hết, khi con người sa ngã phạm tội, THIÊN CHÚA CHA đã sai Con Một Ngài là THIÊN CHÚA CON nhập thể làm người, để cứu chuộc nhân loại, nhưng nhất là, để mặc khải cho loài người biết Tình Yêu không bến không bờ của THIÊN CHÚA BA NGÔI: Cha, Con và Thánh Thần.
Chính Đức Chúa GIÊSU KITÔ đã tỏ lộ rõ ràng khuôn mặt nhân hậu của THIÊN CHÚA CHA và Tình Yêu của Đức Chúa Thánh Thần. Cuộc mặc khải hoàn tất với công trình cứu độ của Đức Chúa GIÊSU KITÔ. Ngài giao hòa loài người với THIÊN CHÚA CHA và gởi Đức Chúa Thánh Thần xuống để tiếp tục công cuộc thánh hóa. Tất cả những điểm này cho thấy mối hiệp nhất hòa điệu giữa THIÊN CHÚA BA NGÔI: Cha, Con và Thánh Thần.
Để có thể hiểu được mầu nhiệm THIÊN CHÚA BA NGÔI không cần phải có một trí thức siêu phàm, nhưng là một tâm lòng khiêm hạ và thơ trẻ. Một tâm lòng yêu thương chân thành. Tình Yêu giúp hiểu được tất cả. Không thể hiểu THIÊN CHÚA BA NGÔI nếu không hiểu Tình Yêu là gì. Hay nói cho đúng hơn, không thể hiểu THIÊN CHÚA BA NGÔI nếu không biết yêu thương là gì. Trong những tâm lòng kiêu căng và hận thù, không có chỗ đứng cho THIÊN CHÚA. Không có THIÊN CHÚA thì cũng không có Tình Yêu. Tâm lòng nào không có THIÊN CHÚA, thì không thuộc về Trời Cao, nhưng thuộc về âm phủ và là con cái của thần dữ, thần tối tăm.
Đức Tin là một hồng ân. Một hồng ân cao cả. Một hồng ân nhưng không. Phúc thay cho người nào biết tiếp nhận hồng ân và trở thành con cái đích thực của THIÊN CHÚA BA NGÔI. Phúc Âm theo thánh Luca nơi chương 10, câu 21-22 viết:
- Được Thánh Thần tác động, Đức Chúa GIÊSU hớn hở vui mừng và nói: ”Lạy CHA là Chúa Tể trời đất, Con xin ngợi khen CHA, vì CHA đã giấu kín không cho bậc khôn ngoan thông thái biết những điều này, nhưng lại mặc khải cho những người bé mọn. Vâng, lạy CHA, vì đó là điều đẹp ý CHA”.
.. CHA Thầy đã giao phó mọi sự cho Thầy. Và không ai biết Người Con là Ai, trừ Đức Chúa CHA, cũng như không ai biết Đức Chúa CHA là Ai, trừ Người Con, và kẻ mà Người Con muốn mặc khải cho.
Hãy đi vào trong Tình Yêu THIÊN CHÚA và thực thi đức bác ái, để được diễm phúc lãnh nhận hồng ân tin vào THIÊN CHÚA BA NGÔI: Cha, Con và Thánh Thần. Ngôn ngữ THIÊN CHÚA là ngôn ngữ Tình Yêu. Ai ở trong tình yêu thì hiểu được ngôn ngữ THIÊN CHÚA. Toàn thể bốn Phúc Âm theo thánh Matthêô, Máccô, Luca và Gioan cũng chỉ diễn tả duy nhất công trình cứu độ của Đức Chúa GIÊSU KITÔ. Đó là công trình Tình Yêu.
”THIÊN CHÚA yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một Người để tất cả những ai tin ở Con của Người, thì không phải hư mất, nhưng được sống đời đời, vì THIÊN CHÚA không sai Con của Người giáng trần để luận phạt thế gian, nhưng để thế gian nhờ Con của Người mà được cứu độ”.
Đáp lại Tình Yêu bao la cao cả của THIÊN CHÚA BA NGÔI, tín hữu Công Giáo phải tôn thờ cùng yêu mến Ngài với trọn trái tim, trí tuệ và tâm hồn. Lòng kính mến của con người chính là vinh quang cho THIÊN CHÚA. Đó là lời chúc tụng rất đẹp ý THIÊN CHÚA BA NGÔI.
Sau cùng, để luôn nhắc nhở mình về mầu nhiệm yêu thương vô bờ bến của THIÊN CHÚA BA NGÔI, tín hữu Công Giáo hãy thường xuyên kính cẩn làm dấu Thánh Giá đơn:
- Nhân danh Cha và Con và Thánh Thần. Amen.
Hoặc làm dấu Thánh Giá kép:
- Lạy Chúa chúng con, vì dấu + Thánh Giá, xin chữa + chúng con cho khỏi + kẻ thù. Nhân danh Cha và Con và Thánh Thần. Amen.
Ngoài ra, hãy ý thức và trọn lòng tin-cậy-mến mỗi khi đọc kinh Sáng Danh:
- Sáng danh Đức Chúa Cha và Đức Chúa Con và Đức Chúa Thánh Thần. Như đã có trước vô cùng và bây giờ và hằng có và đời đời chẳng cùng. Amen.
Sáng danh THIÊN CHÚA BA NGÔI, Đấng đang có, đã có và sẽ đến. Amen. Sr. Jean Berchmans Minh Nguyệt ---------------------------
Kinh thánh (sáng thế 22, 1-18) cho biết: Sau nhiều tháng năm chờ đợi mỏi mòn, mãi cho đến trăm tuổi, Cụ Áp-ra-ham mới được diễm phúc sinh đứa con nối dõi tông đường. I-xa-ác chào đời đem lại niềm vui chan hoà cho Cụ Áp-ra-ham. I-xa-ác là lẽ sống, là cây gậy chống đỡ tuổi già, là tương lai cho giống nòi và là tất cả của Cụ già trăm tuổi.
Thế mà Thiên Chúa truyền cho Cụ phải sát tế đứa con yêu để tế lễ cho Ngài.
Trời đất như quay cuồng sụp đổ khi Cụ Áp-ra-ham nghe lệnh truyền của Thiên Chúa.
Phải ở trong hoàn cảnh của Cụ già trăm tuổi như Áp-ra-ham mới cảm nhận thấm thía nỗi đau thương và mất mát vô cùng lớn lao của một người cha phải sát tế đứa con một rất đỗi yêu quý của mình. Nếu không vì tình thương lớn lao đối với Thiên Chúa, Cụ Áp-ra-ham không thể nào thực hiện được sự hiến dâng đau lòng đó.
Cụ Aùp-ra-ham sẵn sàng hi sinh tất cả vì Thiên Chúa là Đấng mà Cụ thần phục và mến yêu.
Nhưng Thiên Chúa chỉ thử lòng Cụ Áp-ra-ham thôi. Ngài không nỡ để cho một người cha phải gánh chịu nỗi đau thương lớn lao đến thế.
Trích đoạn Tin Mừng trong ngày lễ hôm nay cũng đề cập đến một người Cha khác đã thực hiện một sự trao ban triệu lần cao cả hơn.
Vì quá yêu thương nhân loại lỗi lầm, vì không muốn cho muôn người phải lâm vào cảnh đau khổ trầm luân vì tội lỗi ngút ngàn của họ, Thiên Chúa Cha đã trao ban Con Một vô cùng yêu quý của Ngài, để Con của Ngài chết thay cho nhân loại, để cho những ai tin vào Con Ngài thì được cứu sống và được sống muôn đời:
“Thiên Chúa yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một, để ai tin vào Con của Người thì khỏi phải chết, nhưng được sống muôn đời. Quả vậy, Thiên Chúa sai Con của Người đến thế gian, không phải để lên án thế gian, nhưng là để thế gian, nhờ Con của Người, mà được cứu độ”. (Gioan 3, 16-17)
Xưa kia, Thiên Chúa không nỡ để cho I-xa-ác phải chết dưới lưỡi dao run rẩy của Cụ Áp-ra-ham, không để cho thân xác của I-xa-ác phải chịu thiêu đốt trên bàn thờ để làm hy lễ cho Ngài, nhưng đã đến một thời, Thiên Chúa Cha lại để cho Con Một Ngài, là Ngôi Hai Thiên Chúa, phải chịu đóng đinh, chịu quằn quại đau thương và chịu chết trên thập giá để đền cho hết tội lỗi chúng ta và ban lại cho chúng ta sự sống đời đời.
Tôi tớ thấp hèn liều mình chết thay cho chủ nhân quyền quý, dân đen cùng khốn chết cho hàng vua chúa cao sang hay con chó trung thành liều chết để cứu mạng chủ cũng còn là điều dễ hiểu. Đằng nầy Ngôi Hai Thiên Chúa là Chúa Tể đất trời lại hiến thân chết thay cho loài người hèn mọn thì quả là điều vượt quá trí tưởng tượng con người.
“Không có tình yêu nào cao cả hơn tình yêu của người hiến mạng vì bạn hữu mình” (Gioan 15, 13) và không có tình yêu nào sánh ví được với tình yêu khôn vời của Thiên Chúa dành cho nhân loại.
Khi được người khác biếu tặng một món quà, ai trong chúng ta cũng đều nhớ ơn ân nhân và tìm cách đền đáp lại bằng món quà tương xứng.
Khi được Chúa Trời cao cả ban tặng chính Con Một Ngài để cứu mạng cho chúng ta, khi được Chúa Giê-su hiến thân chịu chết để cứu ta khỏi chết muôn đời, có bao giờ chúng ta nghĩ đến việc đền đáp công ơn cao dày đó?
Để đền đáp phần nào tình thương trời bể của Thiên Chúa Cha, Đấng đã trao ban Con Một mình cho nhân loại, để đền đáp sinh mạng của Chúa Giê-su đã trao hiến cho bạn và cho tôi, chúng ta hãy dâng cho Ngài một hiến lễ tương tự, dù vạn lần nhỏ bé hơn. Đó là “hiến dâng thân mình chúng ta làm của lễ sống động, thánh thiện và đẹp lòng Thiên Chúa” (Rôma 12, 1). Đó cũng là nguyện ước của chân phước An-rê Phú Yên hôm xưa: "đem cuộc sống báo đền cuộc sống; lấy tình yêu đáp trả tình yêu".
Mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi là mầu nhiệm nền tảng của Kitô giáo. Có thể nói rằng tất cả các văn kiện trình bày các chủ đề lớn của Đức tin đều khởi đầu bằng mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi và kết thúc cũng thường hướng đến việc tôn vinh Ba Ngôi Thiên Chúa. Những buổi kinh nguyện hay các buổi cử hành Phụng vụ không đi ra khỏi quỷ đạo này. Khởi đầu và kết thúc bằng Dấu Thánh Giá là một cách thức tuyên xưng mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi. Thế nhưng để trình bày mầu nhiệm nền tảng này cho đoàn tín hữu thì không mấy dễ dàng, nhất là với não trạng thiên duy lý của người hôm nay. Với người chưa có niềm tin hay người khác niềm tin thì vấn đề còn nan giải hơn nhiều.
Một sự thật của kiếp người: hữu hạn, đặc biệt trong lãnh vực siêu hình.
Làm sao để lý giải rằng chỉ có một Thiên Chúa duy nhất mà là Ba Ngôi Vị riêng biệt và khác biệt là Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần ? Thật là ngô nghê khi quá ỷ lại vào những hình ảnh cụ thể để so sánh và diễn tả thực tại siêu linh. Một ngón tay có ba lóng; ngọn lửa tỏa ánh sáng và sức nóng; một dòng sông với đôi bờ…tất thảy đều bất cập và có khi làm biến dạng thực tại. Khôn khéo hơn như Kinh sĩ Vih khi thấy chuyện khó thuyết phục bởi công thức cộng 1 + 1 + 1 = 1 thì chuyển sang công thức nhân 1 x 1 x 1 = 1 cũng vẫn hoài công. Câu chuyện kể vè thánh Âugustinô gặp cậu bé muốn tát cạn nước biển bằng cái vỏ sò năm xưa là một minh họa cho sự bất lực của trí khôn con người trong việc tìm hiểu lý lẽ về mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi, nghĩa là tại sao một Chúa mà là Ba Ngôi; tại sao có Ba Ngôi mà chỉ là một Chúa.
Trước mầu nhiệm cao cả khôn dò là mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi, thiết tưởng không gì hơn thái độ của Môsê qua bài đọc thứ nhất ( Xh 34,4b-6.8-9 ) là phủ phục tôn thờ và dâng lời ngợi khen. Lời ngợi khen của Kitô hữu chúng ta lại ắp đầy tình cảm tạ vì Chúa Kitô Giêsu, Đấng làm người đã mạc khải cho chúng ta huyền nhiệm Chúa Ba Ngôi. Tin vào tình yêu vô bờ của Đấng đã hiến thân vì chúng ta, tin vào quyền năng của Đấng làm chủ vũ trụ thiên nhiên, làm chủ cả sự sống lẫn sự chết là Đức Giêsu Kitô, chúng ta đón nhận lời mạc khải của Người về Chúa Ba Ngôi. Dựa vào lời mạc khải, đặc biệt lời mạc khải của Chúa Giêsu, chúng ta có thể biết và diễn tả phần nào nội hàm mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi và dĩ nhiên là bằng khái niệm và ngôn ngữ phàm nhân.
Thiên Chúa Ba Ngôi là Tình Yêu năng động - hướng tha.
Thiên Chúa là Tình Yêu ( 1Ga 4,8 ). Tình yêu giả thiết phải có thực tại ở số nhiều đồng thời bao hàm số một là sự hiệp thông, hiệp nhất nên một. Tình yêu không đơn thuần là một trạng thái của tình cảm mà là một động thái liên lỉ hướng về một đối tượng nào đó. Chúa Cha thực sự là Chúa Cha trong tương quan với Chúa Con. Chúa Cha sinh ra Chúa Con và trao ban mọi sự cho Chúa Con ( x. Ga 5,26 ). Chúa Con là mình khi không ngừng hướng về Chúa Cha để kín múc nguồn sống ( x.Ga 4,34 ), để biết cách hành động ( x.Ga 5,30; 10,37). Chúa Thánh Thần là Đấng phát xuất từ Chúa Cha và Chúa Con. Người luôn hướng về Chúa Cha và Chúa Con bằng việc làm vinh danh Hai Ngôi cực trọng ấy mãi đến muôn đời ( x. Ga 15,26-27;16,12-15).
Tình Yêu năng động – hướng tha là sự sống Ba Ngôi Thiên Chúa đã tỏa lan cho các loài thọ tạo, cách riêng cho loài người là loài được dựng nên giống hình ảnh và họa ảnh của Thiên Chúa. Chính vì thế, các loài thọ tạo, đặc biệt loài người chỉ có thể tồn tại và phát triển khi biết sống và hoạt động theo nguyên lý năng động – hướng tha của Tình Yêu Ba Ngôi Thiên Chúa là nguồn mạch và là cứu cánh của mọi hiện hữu. Thánh Phaolô tông đồ nói với tín hữu Côrintô: “Anh em hãy vui mừng và gắng nên hoàn thiện. Hãy khuyến khích nhau, hãy đồng tâm nhất trí và ăn ở thuận hòa. Như vậy, Thiên Chúa là nguồn yêu thương và bình an, sẽ ở cùng anh em…Cầu chúc toàn thể anh em được đầy tràn ân sủng của Chúa Giêsu Kitô, đầy tình thương của Thiên Chúa, và ơn hiệp thông của Thánh Thần” ( 2Cor 13,11-13 ).
Thiên Chúa Ba Ngôi là Tình Yêu kiên vững và tín trung:
Con số ba là con số tượng trưng cho sự tròn đầy và bền vững. Đã ba mặt một lời là như hiển nhiên và không thể chối cãi hay đổi thay. Tuy nhiên niềm tin của chúng ta không hệ tại ở việc loại suy từ ý nghĩa các con số. Lời mạc khải mới là nền tảng của đức tin chúng ta. Giavê đã tỏ bày cho Môsê danh tính của Người: “Đức Chúa ! Đức Chúa ! Thiên Chúa nhân hậu và từ bi, hay nén giận, giàu nhân nghĩa và thành tín” (Xh 34,6 ). Tình yêu của Thiên Chúa vững bền như đá tảng. Dù cho có người mẹ nào có bỏ con mình đi nữa thì Thiên Chúa không bao giờ bỏ rơi loài người chúng ta. Dù ta phản bội, dù ta vong tình, thì Chúa mãi vẫn luôn thành tín.
Chính trên nền tảng kiên vững của tình yêu Thiên Chúa mà mọi sự mọi loài được tồn tại và phát triển. Thánh Phaolô khẳng định rằng Thiên Chúa bày tỏ sự công chính của Người bằng việc luôn tín trung với lời đã hứa (x. Rm 3,21-26 ). Thiên Chúa đã thực hiện lời hứa của Người bằng nhập thể, nhập thế của Ngôi Hai để thực thi công trình cứu độ và bằng việc trao ban Thánh Thần để hoàn thành các kỳ công của Người. Thiên Chúa bày tỏ tình yêu kiên vững và tín trung của Người cho chúng ta bằng việc sai Con Một của Người đến thế gian chịu chết vì chúng ta vốn là những tội nhân, đồng thời đổ tràn tình yêu của Người vào lòng chúng ta nhờ Thánh Thần mà Người ban cho chúng ta (x. Rm 5,5-8 ).
Mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi là nguồn lực và là kim chỉ nam để ta tồn tại và phát triển cách hoàn hảo:
Tìm hiểu mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi như thế nào dưới ánh sáng lời mạc khải không phải là để thỏa mãn một đặc tính của trí khôn là sự hữu lý, nhưng trên hết là để ta biết nguồn gốc và căn tính của mình vốn là hình ảnh của Thiên Chúa. Biết được nguồn gốc của mình thì ta sẽ có thể biết cách thế hiện hữu, nghĩa là sống và hoạt động cách chính danh và chính hiệu. Kiên vững và tín trung trong tình yêu, một tình yêu năng động và hướng tha là động thái duy nhất hữu hiệu để con người tồn tại và phát triển cách hoàn hảo. “ Căn cứ vào điều này, chúng ta biết được tình yêu là gì: Đó là Đức Kitô đã thí mạng vì chúng ta. Như vậy, cả chúng ta nữa, chúng ta cũng phải thí mạng vì anh em…Đây là điều răn của Thiên Chúa: chúng ta phải tin vào danh Đức Giêsu Kitô, Con của Người và phải yêu thương nhau, theo điều răn của Người đã ban cho chúng ta. Ai tuân giữ các điều răn của Thiên Chúa thì ở lại trong Thiên Chúa và Thiên Chúa ở lại trong người ấy. Căn cứ vào điều này, chúng ta biết được Thiên Chúa ở lại trong chúng ta, đó là nhờ Thần Khí, Thần Khí Người đã ban cho chúng ta” ( 1 Ga 3,16.23-24 ).
Hãy yêu đi rồi ta sẽ hiểu:
“Sự sống đời đời là chúng nhận biết Cha là Thiên Chúa duy nhất và Đức Giêsu Kitô mà Cha sai đến” ( Ga 17,3 ). Làm sao để nhận biết sự thật này nếu không được Thánh Thần Ngôi Ba Thiên Chúa tác động. Vì không ai có thể tuyên xưng Đức Giêsu là Chúa nếu không được Thánh Thần thúc đẩy. Chúng ta đã được nhận làm con trong Đức Giêsu. “ Vì là con, nên Thiên Chúa sai Thánh Thần của Con Ngài ngự vào lòng chúng ta và kêu lên: Abba, Cha ơi !” ( Gl 4,6 ). Thánh Thần chính là nguồn tình yêu. Vì thế chỉ những ai ở trong tình yêu mới có thể hiểu biết sự thật. Và khi hiểu biết sự thật thì chính sự thật sẽ giải thoát chúng ta và đưa chúng ta vào sự sống đời đời.
Làm sao ta có thể biết nghĩa phu thê là gì khi ta chưa sống hết tình với người phối ngẫu ? Làm sao ta có thể biết được thế nào là quê hương khi ta chưa hết lòng hết tâm với vận mệnh quốc gia dân tộc ? Làm sao ta có thể biết được con người trong cõi nhân sinh này khi ta chưa trãi rộng com tim với người đồng loại, với người anh chị em cận kề, nhất là với những người cô thế cô thân ? …
Hãy yêu đi rồi bạn sẽ biết. Một cái lẽ biết theo nghĩa Thánh Kinh là không chỉ nhìn thấy thực tại, thấy vấn đề mà còn gắn bó thiết thân, chung lưng đấu cật, khi sầu buồn lẫn khi hoan lạc, lúc thuận lợi cũng như lúc gặp phải nghịch cảnh, gian truân.
Ngay trong cuộc sống này, có nhiều điều mà lý trí phải chào thua. Sự khôn ngoan đích thực không hệ tại ở trí óc, nhưng là ở trái tim. Có thể có trường hợp người ta đâm ra mù quáng vì yêu. Nhưng đó chỉ là thứ tình yêu vị kỷ, nghiêng chiều đam mê vụ lợi hoặc bất chính. Khi đã biết yêu với tình yêu trong sáng, quảng đại quên mình, với một tình yêu bắt nguồn từ tinh yêu Ba Ngôi Thiên Chúa thì không một ai là không ở trong ánh sáng. Và chính ánh sáng sẽ soi dẫn chúng ta đến cùng chân lý.
Là kitô hữu, không gì hơn là biết quy chiếu về Tình Yêu Thiên Chúa Ba Ngôi để rồi biết yêu thương nhau bằng:
1. Một tình yêu thúc đẩy ta không chỉ muốn mà còn biết chủ động, tích cực làm cho người mình yêu phát triển và nên hoàn thiện.
2. Một tình yêu thúc đẩy ta tìm mọi cách để cho người mình yêu nên đáng yêu và được nhiều người yêu mến.
3. Một tình yêu thúc đẩy ta nỗ lực hết mình làm cho người mình yêu có đủ khả năng và sự nhiệt tình để yêu mến kẻ khác.
Lm Giuse Nguyễn Văn Nghĩa ---------------------------
Ngày nhận lãnh làn nước Bí tích Rửa tội, lời tuyên xưng vào Thiên Chúa là Cha và Con ( Chúa Giêsu) và Chúa Thánh Thần được cùng nói lên, đang khi dòng nước rửa tội tưới gội trên đỉnh đầu em bé.
Làn nước thiên nhiên của Thánh Thần Thiên Chúa, nhưng lời tuyên xưng vào Thiên Chúa có ba ngôi vị mang ý nghĩa gì?
Trung tâm lời tuyên xưng đức tin
Phải chăng chỉ cần một tên Thiên Chúa Cha, Đấng là nguồn sự sống, là đủ rồi khi tưới gội làn nứơc rửa tội?
Tại sao lại phải nói cả tên Chúa Giêsu là Con ra nữa? Chúa Giêsu cũng là Thiên Chúa, và chúng ta tin Ngài là Con Thiên Chúa đã xuống trần gian làm người sống giữa gần gũi con người. Như thế khi lãnh nhận nước rửa tội, nếu chỉ nói tên Chúa Giêsu ra, có lẽ dễ hiểu và hài lòng con người chúng ta hơn?
Còn Chúa Thánh Thần. Có lẽ cũng có những người cảm nhận được sự tương quan liên kết với Ngài chặt chẽ. Như thế, nếu chỉ kể đến một mình Chúa Thánh Thần trong Bí tích Rửa tội, phải chăng không hay chưa đầy đủ sao?
Lời nói kể tên cả Ba ngôi vị Thiên Chúa ra trong khi rửa tội là do chính Chúa Giêsu truyền lại phải làm như thế: Anh em hãy đi giảng dạy muôn dân. Làm phép Rửa cho họ nhân danh Cha và Con và Thánh Thần. ( Mt 28.16-20)
Vì thế Lời này là rất quan trọng với Giáo Hội của Chúa. Lời này là nhân tố cốt lõi chính yếu của lời tuyên xưng đức tin vào Thiên Chúa ba ngôi.
Một Thiên Chúa có ba ngôi vị
Người tín hữu Chúa Giêsu Kitô tin nhận có một Thiên Chúa duy nhất, nhưng Thiên Chúa đó tỏ hiện ra cho con người trong một hình ảnh có ba ngôi vị, hay đúng hơn có ba người.
Làm cách nào có thể suy tưởng cắt nghĩa một mà có ba – ba mà lại chỉ thành một?
Điều này vượt qúa tầm trí khôn suy tưởng của con người chúng ta. Kinh Thánh và Giáo Hội Chúa Giêsu chỉ dẫn cho đức tin cung cách cắt nghĩa để hiểu như sau:
-Thiên Chúa Cha là Đấng tạo thành trời đất vạn vật.
-Chúa Giêsu Kitô, là Con Thiên Chúa, Đấng làm người cứu chuộc trần gian khỏi hình phạt tội lỗi.
-Chúa Thánh Thần, Đấng là sự sống và tình yêu của Thiên Chúa.
Một vài hình ảnh trong đời sống hằng ngày có thể giúp cắt nghĩa về điều này. Theo hình học, một hình tam giác có ba cạnh, có ba góc.
Có nhiều nơi xây dựng cổng cửa ba ngăn lối ra vào: một ở chính giữa và hai bên cạnh.
Từ một mặt trời to lớn phát xuất ba yếu tố: tia sáng, ánh sáng và hơi nóng.
Trong nghệ thuật biến chế pha trộn mầu, một hình mầu đều phát xuất hay pha trộn từ ba mầu căn bản: đỏ, xanh da trời, và vàng.
-Lấy đỏ và mầu xanh da trời pha trộn chung sẽ ra mầu tím;
-mầu đỏ và vàng cộng trộn chung nhau sẽ thành mầu da cam;
-mầu vàng với mầu xanh da trời sẽ ra mầu xanh lá cây.
Cùng tùy theo số lượng nhiều ít pha chế trộn chung nhau của một trong hai mầu căn bản sẽ có mầu thay đổi khác nhau. Nguyên tắc này cũng thấy nơi máy in mầu ngày hôm nay.
Lẽ tất nhiên Một Thiên Chúa bao gồm ba ngôi vị không phải là một hỗn hợp của ba yếu tố. Ngài không phải là một tập hợp có ba yếu tố hợp chung thành, như một hình mầu hợp thành do hai mầu pha trộn chung thành. Và không thể phân tích tháo rời Thiên Chúa thành ba, như phân rời ba mầu của một hình mầu ra riêng biệt nhau, hay tháo rời cạnh góc một hình tam gíac thành ba.
Không, Thiên Chúa là Một.
Lấy đức tin bù lại
Như thế khi suy nghĩ, gặp gỡ Chúa Giêsu trong Kinh Thánh Tân ước, trong tấm Bánh Bí tích Thánh Thể, trong cầu nguyện, Đấng là ngôi thứ hai Thiên Chúa, ta cũng gặp gỡ một Thiên Chúa trọn vẹn có ba ngôi, không thiếu điều gì của Thiên Chúa.
Khi đọc Kinh Thánh Cựu Ước nói về công trình sáng tạo trời đất cùng sự sống mọi loài, về việc Thiên Chúa Giavê, Đấng là Thiên Chúa Cha ngôi thứ nhất, đã cứu dân Do Thái ra khỏi vòng nô lệ bên xứ Ai cập, ta cũng gặp được chính trọn vẹn một Thiên Chúa có ba ngôi vị, như khi đọc những Lời Chúa Giêsu nói trong kinh thánh Tân ước.
Cùng khi trong yên lặng ngắm nhìn hay suy tưởng về Chúa Thánh Thần, Đấng là ngôi thứ ba Thiên Chúa, Đấng là sự sống cùng tình yêu của Thiên Chúa, ta cũng hướng cả tâm hồn đạt tới trọn vẹn một Thiên Chúa ba ngôi.
*******
Văn hào Pascal đã có tâm tình suy tưởng về nền thần học hướng tới Thiên Chúa: Một hư không hướng về vô cùng tận; một tất cả hướng về hư không. Một trung tâm giữa hư không và tất cả, qúa xa vời không cùng tận. Thật là một điều qúa khó có thể hiểu nổi….Sự kết thúc cùng sự khởi đầu của mọi sự luôn ẩn dấu với tâm trì con người chúng ta trong một mầu nhiệm bí ẩn không thể nhìn thấu đáo cùng vượt qua được… Tất cả mọi sự phát xuất từ hư không và tiếp tục chảy trôi đi vào vô cùng tận. Ai có thể theo dõi được bước biến chuyển lạ lùng này?“.
Ngày lễ Chúa Ba Ngôi, ngôi Cha, Con và Thánh Thần là một mầu nhiệm trong đạo.
Nói đến mầu nhiệm thì không thể hiểu thấu bởi vì mầu nhiệm vượt quá sự hiểu biết của trí óc con người. Hiện nay cuộc sống có nhiều điều chúng ta chưa hiểu, khoa học chưa giải thích được nhưng đó không phải là mầu nhiệm. Những bí ẩn này rất có thể trong tương lai khoa học sẽ có câu giải đáp.
MẦU NHIỆM
Tôn giáo có những điều huyền diệu. Con người bó tay không giải quyết được; khoa học chào thua không biết bắt đầu từ đâu và kết thúc ra sao. Vì thế không bao giờ có câu trả lời xác đáng. Mầu nhiệm gần nhất chính là sự hiện hữu của mỗi người chúng ta. Chúa ban cho mỗi người những tài năng đặc biệt. Ta chỉ biết nhận, bảo vệ, giúp phát triển. Ngoài tình yêu ra khó mà giải thích được mầu nhiệm đời người. Định nghĩa tình yêu chưa thông nói chi đến hiểu. Chúa ban tài năng, sức sống mà không hỏi ý kiến trước khi cho. Đấng nhân lành toàn quyền ban phát ơn thiêng do lòng yêu mến.
Về phương diện tâm linh Kitô hữu cùng tin chung một Chúa Ba Ngôi, cùng bản tính nhưng mức độ tin khác biệt. Mức độ tin khác biệt đưa đến thực hành đức tin khác biệt vừa làm giầu cho niềm tin vừa tạo mâu thuẫn trong việc sống đạo và hành đạo.
Kitô hữu siêng học hỏi tìm hiểu, thực hành sống đạo. Đức tin có chiều sâu, bám rễ trong Chúa, ngay cả khi gặp khó khăn họ vẫn có bình an, cảm nhận được tình yêu, đặt tin tưởng và phó thác vào Chúa. Trái lại đức tin nông cạn, hời hợt dễ bị lung lay theo xu hướng thời đại. Khi gặp chông gai, thử thách thường tự than là bị phạt.
Mỗi người là một mầu nhiệm nên ngoài Chúa ra không phàm mhân nào có câu giải đáp. Chính vì đời là một mầu nhiệm nên Đấng sáng tạo mầu nhiệm điều khiển cuộc đời. Ngoài Đấng đó ra không ai có thể đọc được ý định của Đấng sáng tạo mầu nhiệm. Như thế những tiên đoán tương lai là đoán mò, may nhiều trúng nhiều, may ít trúng ít.
VƯỢT TẦM HIỂU BIẾT
Mầu nhiệm trong đạo, trong đời đều không thể hiểu cặn kẽ, đến nơi đến chốn. Càng cố gắng tìm hiểu càng đi sâu vào mầu nhiệm. Đi sâu vào mầu nhiệm thấy mình quá bé nhỏ. Nhỏ hơn hạt sương mai. Nhẹ hơn bọt sóng. Tương tự con thuyền ra khơi, ra xa thấy đại dương hùng vĩ, thuyền bé nhỏ, mỏng manh. Người ta có thể vượt đại dương mà không cần hiểu thấu đáo đại dương vì chỉ đi một đường trên đại dương và đi trên mặt, chưa lặn sâu đáy đại dương. Tương tự như thế càng tìm hiểu lẽ đạo càng hiểu nhiều nhưng hiểu thấu đáo thì không thể vì mầu nhiệm vượt quá giới hạn con người. Mầu nhiệm bao la hùng vĩ như đại dương, sâu thẳm như bầu trời trong xanh, hùng vĩ như thái dương hệ nên cả đời đào sâu mầu nhiệm cũng chỉ là lướt qua như lằn chỉ của cánh diều vắt vưởng trước gió giữa đất trời. Cánh diều nào so với đám mây. Sợi chỉ sao dài bằng lằn chớp. Khối óc nào hiểu thấu mầu nhiệm.
BA MỘT, MỘT BA
Mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi được chính Chúa Jêsu dậy. Ngài luôn nhắc đến mối giây liên kết chặt chẽ Cha Con không phải hai mà là một.
Tôi tự trời mà xuống, không phải để làm theo ý tôi, nhưng để làm theo ý Đấng đã sai tôi (Gn 6,38)
Ai thấy Thầy là thấy Chúa Cha (Gn14,9; 12,45)
Cuộc đời rao giảng công khai Ngài luôn liên kết với Chúa Cha qua cầu nguyện. Trước giờ chịu chết Ngài xin Chúa Cha cất chén đắng nhưng đừng theo ý Con một theo ý Cha. Trên thập tự Ngài cũng lớn tiếng kêu Lậy Cha sao Cha đành bỏ Con. Ngài không chối bỏ sự hiện hữu của Chúa Cha mà chính là xác nhận sự hiện hữu của Chúa Cha. Nếu biết rõ không có Chúa Cha tất nhiên Đức Kitô đã không lên tiếng trước giờ tử nạn. Ngài lên tiếng để tái xác định cùng mọi người Chúa Cha hiện hữu. Kêu lớn tiếng chính là xác nhận sự hiện hữu của Chúa Cha nhưng lúc này đây Đức Kitô không cảm thấy Chúa Cha gần bên.
Chính Đức Kitô dậy các môn đệ Kinh Lậy Cha và xin cho nước Cha trị đến để mọi người nhận biết Chúa Cha là Thiên Chúa. Trước khi về trời Đức Kitô trao chương trình cứu độ cho các môn đệ tiếp nối qua lệnh truyền. Như Cha đã sai Thầy, Thầy cũng sai anh em. Nói xong Ngài thổi hơi vào các ông và bảo: Hãy nhận lấy Thánh Thần.
Đức Kitô làm tròn lời hứa ban Đấng Bảo Trợ đến an ủi, dậy dỗ các môn đệ. Chính lời hứa và điều Đức Kitô thực hiện cho chúng ta biết Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần. Ba Ngôi trong một Thiên Chúa duy nhất, đồng bản tính như nhau.
HỢP NHẤT
Ba Ngôi Thiên Chúa hợp nhất trong tình yêu. Mối tình gắn bó keo sơn này liên kết Ngôi Cha, Ngôi Con và Thánh Thần trong một Thiên Chúa duy nhất, đồng bản tính. Liên kết đến độ cả ba là một. Chính Đức Kiô xác định: Ta và Cha Ta là một (Gn 10,30)
Con không thể tự mình làm bất cứ điều gì, ngoại trừ điều Người thấy Chúa Cha làm; vì điều gì Chúa Cha làm, thì người Con cũng làm như vậy (Gn 5,19).
Tình yêu chân chính phát sinh hành động yêu thương. Con người được sinh ra từ tình yêu đó. Con người được cứu độ nhờ tình yêu đó. Con người có chung một Cha cũng nhờ tình yêu đó và con người được yêu mến và ở cùng Thiên Chúa cũng nhờ tình yêu Chúa Ba Ngôi.
Một linh mục đồng nghiệp kể cho tôi nghe rằng, hồi ông còn là sinh viên thần học, tham dự một khóa thần học về Thiên Chúa Ba Ngôi. Giáo sư thỉnh giảng chỉ định cho sinh viên một tập sách dày để nghiên cứu. Giữa khóa học, bà giáo sư rời khỏi vaị trò đứng lớp chính khóa và chuyển sang lãnh vực chia sẽ. Bà nói với các sinh viên rằng, khi làm linh mục và được trao trách nhiệm giảng giải về lễ Chúa Ba Ngôi, thì tốt hơn nên giả đò mình bị cảm cúm.
Bà giáo sư ý thức được sự khó khăn trong việc giải nghĩa ngày lễ hôm nay. Thực vậy, làm thế nào chúng ta hiểu được mầu nhiệm đang cử hành? Thánh Augustinô có ý kiến như sau: “Anh chị em thân mến, vậy thì chúng ta có thể nói chi về Thiên Chúa? Nếu anh chị em hiểu điều mình nói, thì điều đó không phải là Thiên Chúa. Nếu hiểu được thì thực ra chúng ta hiểu cái chi khác, chứ không phải Thiên Chúa. Nếu bạn quả quyết nắm bắt được Ngài, bạn đang lừa dối mình đó. Nếu chúng ta muốn tìm một cái tên xứng đáng để đặt cho Ngài, chúng ta sẽ chẳng bao giờ tìm ra. Vậy thì chúng ta làm sao nói được điều mình chẳng hiểu?” (Sermo 52, 6,16). Vậy làm thế nào chúng ta rút ra được bài học cho ngày lễ hôm nay?
May thay, các bài đọc rất sống động và cụ thể, và chìa khóa là tập trung vào chúng và giảng về chúng. Đừng lý thuyết lôi thôi. Tin mừng thánh Gioan bảo rằng Thiên Chúa yêu thế gian đến nỗi đã sai con một của Ngài đến thế gian, chia sẻ thân phận với chúng ta và ban Thánh Thần để cứu rỗi nhân loại. Nếu suy nghĩ kỹ về những điều trên đây, thì người ta có thể ngộ ra Thiên Chúa là một gia đình (God is a family). Gia đình ấy đựng nên và cứu rỗi nhân loại. Qua bí tích Thánh Tẩy, mọi người được sáp nhập vào gia đình hạnh phúc ấy. Sau này Chúa Giêsu nói rõ hơn khi sai các môn đệ đi khắp thế gian rao giảng Tin mừng: “Vậy anh em hãy đi và làm cho muôn dân thành môn đệ, rửa tội cho họ, nhân danh Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần” (Mt 28,18). Như thế gia đình Thiên Chúa gồm ba ngôi vị: Cha, Con và Thần Khí. Hạnh phúc và hy vọng của nhân loại là được gia nhập gia đình ấy. Cho nên lễ Chúa Ba Ngôi là căn bản của đạo, là ngày lễ đẹp nhất trong năm, lễ vượt qua mọi nhỏ nhen, vụn vặt của cuộc đời và sống thân mật với Thiên Chúa Tình Yêu: Cha, Con và Thánh Thần.
Bài đọc 1 trích sách xuất hành, kể lại việc Thiên Chúa hiện ra trên núi Sinai với ông Môisê lần thứ hai, tay ông cầm hai bia đá mới, hai bia cũ ông đã đập nát rồi vì tức giận con cái Israel thờ con bò vàng. Thiên Chúa lại làm giao ước mới với Môisê, và Môisê vâng lời Thiên Chúa tổ chức một dân riêng cho Ngài. Nhưng cũng như chúng ta, Môisê chẳng biết Đấng kêu gọi mình là ai? Ông xin cho được xem thấy mặt Thiên Chúa. Bài đọc viết: “Đức Chúa ngự xuống trong đám mây và đứng đó với ông. Người xưng danh Người là Đức Chúa. Đức Chúa đi qua trước mặt ông và xướng: Đức Chúa! Đức Chúa, Thiên Chúa nhân hậu và từ bi, hay nén giận, giàu nhân nghĩa và thành tín. Ông Môisê vội vàng phục xuống đất thờ lạy”.
Vậy thì Đức Chúa này là ai mà năng tỏ mình ra cùng Môisê, là Đấng nào mà chọn một dân tan tác, cứng cổ, lỳ lợm làm dân riêng để xây dựng thành cơ nghiệp? Ngài chính là Đức Chúa đã chọn chúng ta, ở với chúng ta bất chấp những thiếu sót và bất xứng của chúng ta để dựng nên thành nhân loại mới! Thiên Chúa này chúng ta cũng không thể hiểu, không thể nắm bắt, vì Ngài luôn hành động trong đường lối yêu thương, lạ lùng và mầu nhiệm. Ngay cả khi chúng ta phản bội và bất trung. Thiên Chúa ấy luôn ngự trong đám mây, không thấy được nhưng luôn cảm nghiệm được. Tuy nhiên, cảm nghiệm thế nào? Câu chuyện hôm nay tỏ rõ điều đó: “Ta là Thiên Chúa nhân hậu và từ bi, hay nén giận, giàu nhân nghĩa và thành tín”. Môisê đã cảm nghiệm như thế, dân Do Thái thấy rõ điều đó, thì nhất định ngày nay cũng như vậy thôi. Ngài luôn kiên trì, thương xót, luôn đi bước trước để đến với nhân loại. Không khi nào nản chí vì tội lỗi của họ.
Ngài trung thành với chúng ta ngay cả khi chúng ta thiết lập những ngẫu tượng như tiền tài, sắc dục, tiếng tăm. Ngài dùng quyền năng để thu gom những tộc tan nát và xây dựng lại thành dân thánh thiện, an lành. Trước tình thế sa đọa và vô đạo hiện nay của thế giới, liệu chúng ta có được phép thất vọng? Chắc chắn là không, và mỗi lần mừng lễ Chúa Ba Ngôi, chúng ta phải khơi dậy niềm hy vọng vĩ đại. Chẳng ai được phép nghi nan, chán nản. Vì Thiên Chúa của Môisê, của Đức Giêsu, của Hội thánh là Thiên Chúa tích cực và duyên dáng. Đúng không nào? Không ai có khả năng chống lại Ngài. Cho nên Môisê sau khi nhận thức dân ông mỏng giòn, phản bội và Thiên Chúa kiên trì xót thương thì đã quyết định hành động như chúng ta thường làm khi cảm nhận nhu cầu của mình và sự rộng lượng của Thiên Chúa, là kêu nài: “Lạy Chúa, nếu quả thật con được nghĩa với Ngài, thì xin Chúa cùng đi với chúng con”. Chúng ta có thể không xứng đáng được Thiên Chúa ưu ái, nhưng cứ mạnh dạn kêu cầu Thiên Chúa cùng đồng hành trên mọi nẻo đường của cuộc sống. Thiết nghĩ Chúa chẳng nỡ chối từ vì bản chất Ngài là hay cứu giúp.
Nếu chúng ta chú tâm đọc Kinh Thánh và ngẫm nghĩ sự phát triển của nó, thì dễ nhận ra rằng Thiên Chúa của Tân Ước không chỉ “đi qua” như Cựu Ước mà còn cắm lều giữa nhân loại, vì Emmanuel là Thiên Chúa ở cùng chúng ta, với loài người. Nếu Lời Chúa đáp trả Môisê là đồng hành với dân tộc Do Thái về Đất Hứa, thì trong Tân Ước, Ngài mặc lấy xác thịt loài người, lăn lộn với thân phận con người cho đến cái chết, thì liệu ai còn dám nghi ngờ mình không có Chúa ở cùng? Mình cô đơn giữa trường đời? Quả thực Tân Ước mạc khải Thiên Chúa rõ ràng trong con người đức Giêsu Kitô. Nên chúng ta phải tin lời Kinh Thánh và sống lời Thánh Kinh chỉ dạy, nếu không, thì chỉ là tên giả hình, lừa đảo bàn dân thiên hạ vì tự xưng là môn đệ Chúa, dân riêng của Ngài, mà trên thực tế thì không phải.
Gương Thánh Phaolô còn y nguyên giá trị. Ngài viết cho tín hữu thành Côrintô hai lá thư, vạch mặt những kẻ giả hình. Lúc ấy tín hữu trong thành cãi cọ và tranh giành nhau. Một phe theo xác thịt sống buông thả và câu nệ vào luật cũ như cắt bì, kiêng khem. Phe thứ hai sống theo tinh thần Phaolô, tin Đức Kitô không những như Đấng thực hiện các dấu lạ, mà còn như Đấng giải phóng qua khổ nạn, chịu chết và phục sinh của mình. Ông tin Đức Giêsu chính là Thiên Chúa mạc khải mình trong Đức Giêsu Kitô.
Hậu quả là một dân tộc mới, hợp nhất và bình an trong Thiên Chúa: “Nguyện xin ơn sủng của Đức Kitô, Chúa chúng ta. Tình yêu của Chúa Cha. Ơn thông hiệp của Chúa Thánh Thần” ở cùng các tín hữu. Câu chúc này là kết thúc lá thư thứ hai trong bài đọc hôm nay. Nếu như Phaolô ở vị trí Môisê thì dân thành Côrintô phản ứng ra sao? Liệu họ có phản ánh là dân riêng được Chúa tuyển chọn và xây dựng? Cái chi sẽ duy trì họ trong nếp sống làm chứng nhân cho cuộc đời khổ nạn và cái chết của Chúa? Đó là nội dung của câu chúc vừa nêu: ơn sủng của Ba Ngôi Thiên Chúa. Chính ân sủng của Ba Ngôi mà Giáo Hội hiện tại được đoàn kết, bình an và rao giảng Tin Mừng. Cho nên các thành viên của Giáo Hội, nhất là hàng giáo sĩ, tu sĩ phải phản ánh ân sủng ấy qua nếp sống của mình. Chúng ta là dân Israel mới cư ngụ dưới chân núi Sinai, bây giờ là đồi Calvariô, tuy mỏng giòn và tranh giành, nhưng phải noi gương Môisê: “Lạy Chúa, nếu quả thật chúng con được nghĩa với Chúa, thì xin đi cùng chúng con”.
Xin tha thứ những yếu đuối và xúc phạm của chúng con, và nhận chúng con như dân riêng Ngài. Do đó, chúng ta hiểu tại sao không như trong Cựu Ước, Chúa không ở trong đám mây, bay cao trên núi Sinai và Môisê chỉ cảm nghiệm như Chúa “đi qua”. Bài Tin Mừng cho chúng ta thấy Thiên Chúa bằng xương bằng thịt dạy bảo Nicôđêmô trông đợi điều gì, sống làm sao, hành động thế nào để được Chúa cứu rỗi. Nếu như Ngài ở trên mây cao, chúng ta dính vào trái đất, thì có ly do khiến chúng ta không nghe lời Thiên Chúa. Chúng ta sẽ vật lộn với thế gian, ma quỷ, tình dục một mình và chắc chắn bị bại trận. Nhưng đàng này Thiên Chúa xuống sống giữa nhân loại, chỉ bảo và ban Thánh Thần đến giúp đỡ, chúng ta không còn lý do chối từ. Đúng như đức Giêsu nói với Nicôđêmô: “Thiên Chúa đã yêu thế gian đến nỗi ban Con Một để thế gian nhờ Người Con ấy mà được vào Nước Trời”. Khi yêu, người ta làm những việc ngoại thường để chứng tỏ tình yêu. Bản tính của yêu mến là như vậy. Thế thì chúng ta chẳng thể nghi ngờ tình yêu của Chúa Ba Ngôi dành cho mình. Bổn phận mỗi người là đáp trả tình yêu ấy. Lễ Chúa Ba Ngôi là cơ hội tốt để chúng ta bày tỏ lòng biết ơn.
Lòng biết ơn là sống xứng đáng với danh hiệu Con Thiên Chúa. Ngài là một vị thần linh rất thực tế. Chúng ta chẳng thể làm con Ngài trừ phi ăn ở thánh thiện. Cầu nguyện suông chưa đủ, còn phải sống đời sống như Chúa Giêsu, tuân giữ các lời Chúa truyền dạy. Thông thạo lời Ngài không đủ, nhưng còn phải khu trừ tội lỗi nữa. Thánh Phaolô chúc lành cho tín hữu Côrintô nhân danh Chúa Ba Ngôi, như trước đó ông truyền cho họ phải sửa chữa lại nếp sống. Bởi lẽ nếp sống thánh thiện đòi hỏi tinh thần thờ phượng giống như Chúa Giêsu, luôn tôn thờ Đức Chúa Cha. Làm thế nào chúng ta cầu nguyện: “sáng danh Đức Chúa Cha, Đức Chúa Con và Đức Chúa Thánh Thần” cho chân thật, nếu nếp sống xấu xa? Chúng ta không thể giả đò trước mặt Chúa. Vậy thì sống tốt lành là căn bản để mừng lễ Ba Ngôi, một lễ đã có từ lâu đời.
Lòng tin của chúng ta phải được triển khai ra hành động. Vì thế Chúa Giêsu nói: “Ai tin vào Con Người họ sẽ sống đời đời”. Làm thế nào được sống vĩnh cửu nếu không thánh thiện? Nhiều người lầm tưởng rằng kiếp sống đời đời là thế giới tương lai và người ta chiếm được nhờ công lao đầy mình. Đó là một sai lầm nguy hiểm. Thánh Gioan không nghĩ thế. Phúc Âm của ông viết rằng sự sống đời đời hoặc không phải chết, hệ tại vào việc tin vào Chúa Giêsu ngay lúc này. Tức là biết mình được Thiên Chúa kêu gọi làm con và dần dần được tình yêu Thiên Chúa biến đổi. Chúng ta sẽ trở nên ngày càng kiên nhẫn hơn, biết thứ tha hơn, rộng lượng bác ái hơn, chịu đựng gian khổ hơn, đáng yêu hơn, vv… Tất cả những tính nết đó biến đổi chúng ta nên giống Chúa Giêsu, nhiên hậu sẽ sống muôn đời.
Người ta thường chỉ nghe được tiếng họ quen, còn các tiếng khác họ “điếc”. Còn bạn có quen nghe tiếng Chúa Ba Ngôi mời gọi hay không? Hay chỉ nghe tiếng tiền bạc, hận thù, sắc dục? Hy vọng bạn luôn nghe thấy tiếng Chúa. Amen.
Làm sao nhận ra một tình yêu chân thực, làm sao không bị chóa mắt bởi những ảo ảnh, không bị lừa dối bởi những lời ngọt ngào trên môi miệng… Đó là những băn khoăn lo lắng của các bạn trẻ khi đã khôn lớn và muốn chọn người bạn đời để xây dựng hạnh phúc gia đình.
Bài Tin Mừng Chúa Nhật hôm nay gợi lên cho ta một số tiêu chuẩn, mời gọi ta nhìn vào tình yêu của Thiên Chúa vì chính Ngài là Tình yêu và là mẫu mực của tình yêu để ta noi theo.
Tình yêu chân thực là tình yêu hiến trao trọn vẹn: "Thiên Chúa đã yêu thế gian đến nỗi đã trao ban Con Một của Người..." Thiên Chúa không phải chỉ trao một quà tặng, hay một cái gì ở ngoài mình, nhưng là trao đi một điều thiết thân và quý báu. Ðiều quý báu nhất của Thiên Chúa Cha chính là Ðức Giêsu Kitô, người Con Một của Ngài. Khi trao Ðức Giêsu Kitô cho chúng ta, Thiên Chúa đã trao cho ta chính bản thân của Ngài. Ngài chấp nhận Con Một của Ngài phải chết treo trên thập gía để cho chúng ta được sống. Tình yêu chân thực là thế đó, chẳng hề biết giữ lại cho mình.
Tình yêu chân thực là tình yêu chia sẻ, là quên mình và mong muốn hạnh phúc cho người mình yêu: "...để bất cứ ai tin vào Người Con ấy thì không phải chết, nhưng được sống muôn đời." (Ga 3:16) Sự sống muôn đời đã bắt đầu từ đời này, ngay trong cuộc sống hiện tại này. Ðược sống là được đi vào thế giới thần linh, được chia sẻ hạnh phúc của Ba Ngôi Thiên Chúa, được tham dự vào bản tính thiêng liêng của Ngài và được trở nên đồng hình đồng dạng với Ngài.
Thiên Chúa không muốn cho con người phải chịu cảnh trầm luân đời đời. Nếu có ai bị hư mất hay bị luận phạt thì không phải là vì Thiên Chúa khó khăn hay độc ác, nhưng chỉ vì Ngài tôn trọng sự tự do của con người. Con người có đầy đủ tự do để có thể tin hay không tin, có thể chấp nhận hay từ chối quà tặng của Thiên Chúa, có thể mở ra hay khép lại trước sự sống đã được Thiên Chúa trao ban.
Thiên Chúa là Tình Yêu (1Ga 4:16) Chúng ta sẽ mãi mãi xa lạ với Thiên Chúa nếu chúng ta xa lạ với tình yêu. Vì "Ai không yêu thì không biết Thiên Chúa " (1Ga 4:8) và “Ai ở lại trong tình yêu thì cũng ở lại trong Thiên Chúa, và Thiên Chúa ở lại trong người ấy (1Ga 4:16). Ước gì đời sống của ta được tưới gội bởi Tình yêu, để mọi việc ta làm đều bắt nguồn từ Tình yêu và quy hướng về Tình yêu. Ước gì ta làm chứng cho Thiên Chúa Tình yêu bằng một đời sống bác ái, yêu thương và đùm bọc chia sẻ .
***
Lạy Thiên Chúa Ba Ngôi, Ngài là mẫu mực của tình yêu. Xin dạy con biết yêu như Ngài, biết sống cho tha nhân, biết quảng đại cho đi và khiêm nhường nhận lãnh. Amen
Linh mục Mễn
Thư viện lời chúa & thư viện sách quý
ĐỐ VUI VUI THÚ VỊ
CẦU LỄ - THEO NĂM DẤU THÁNH
SÁCH ĐỨC MẸ HẰNG CỨU GIÚP
NHẬT KÝ LÒNG THƯƠNG XÓT CHÚA Phấn I: số 1-150
CUỘC ĐỜI CHÚA GIÊSU - Tóm lược - Thơ
LỄ GIỖ - GIA ĐÌNH
Suy Niệm Tin Mừng Lễ An Táng Bài 1-40 Ta là sự sống lại và là sự
Giảng Lễ Cưới Bài 1-40 Suy niệm về Hôn nhân Gia đình
CHÚA GỌI CON VỀ - Sách thăm bệnh nhân và nguyện người qua đời