Suy Niệm Tin Mừng Chúa Nhật TN 8-C Bài 51-100 Mù không thể dắt mù
Suy Niệm Tin Mừng Chúa Nhật TN 8-C Bài 51-100 Mù không thể dắt mù ------------------------------- Phúc Âm: Lc 6, 39-45: "Miệng nói những điều đầy ứ trong lòng".
Chúa Giêsu nói: "Mù mà lại dắt mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố?(Lc 6,39)
Có hai người đàn ông ngồi trên ghế đá ở công viên và tranh luận với nhau về tôn giáo. Người trẻ TN 8-C51
Có hai người đàn ông ngồi trên ghế đá ở công viên và tranh luận với nhau về tôn giáo. Người trẻ hơn nói với người lớn tuổi:
- Anh cho là anh biết rõ về tôn giáo. Tôi đánh cuộc là anh không biết. ngay cả Kinh Lạy Cha. Người lớn tuổi mở ví, lấy ra 10 đô la đặt xuống ghế nói:
- Tôi đánh cuộc với anh là tôi biết.
Người trẻ cũng làm như vậy và nói:
- Tôi cũng đánh cuộc với anh là anh không biết.
Người lớn tuổi bắt đầu cuộc chơi bằng câu nói:
- Thôi để tôi đi ngủ chút đã.
Người trẻ trả 10 đô la lại và nói:
- Anh lừa gạt tôi. Chắc chắn anh không biết.
Tôi trung thực với người khác thế nào? Tôi có cố gắng cho họ ấn tượng là tôi biết nhiều hơn tôi thực sự biết không?
Chúng ta đạt được nhiều hơn khi thể hiện chính mình hơn là vờ vĩnh về những gì chúng ta không có " (Rochefoucaud) (Trích "Viễn tượng 2000" ).
2. Cần tán thưởng
Một cậu bé đang giúp việc trong một cửa hàng ở Luân Đôn. Mỗi ngày cậu phải thức từ sáng sớm quét dọn cửa hàng. Như thế cậu phải làm liên tục 14 tiếng đồng hồ mỗi ngày. Cậu ráng chịu đựng nhứ thế suốt 2 năm. Cuối cùng cậu chịu hết nổi, nên viết thư cho mẹ hay:
- Nếu cứ phải tiếp tục làm việc nặng nhọc như thế, cậu sẽ phải tự tử. Người mẹ được thư cậu thì hoảng hồn, khuyên cậu viết thư hỏi ý ông thầy đã dạy cậu lúc nhỏ. Thế là cậu viết thư cho thầy, trình bày lý do khiến cậu đau đớn và chẳng còn muốn sống nữa.
Sau khi đọc thư xong, ông thầy liền viết thư tán thuởng cậu đã can đảm chiu cực mấy năm qua, và đoan chắc rồi đây cậu sẽ được phần thưởng xứng đáng. . . Bức thư đó đã biến đổi toàn bộ cuộc đời cậu và cuối cùng cậu đã trở thành một văn- sĩ nổi tiếng nhất nước Anh. Đó chính là văn sĩ H. Wells, tác giá của 80 tác phẩm giá trị.
***
Sứ điệp Tin mừng hôm nay mời gọi chúng ta xem xét lại hành vi cử chỉ chúng ta có phải là kẻ góp phần niềm vui, niềm phấn khởi, bằng cách nâng đỡ khích lệ người khác, hay chúng ta lại góp phần gia tăng khổ hạnh tuyệt vọng bằng cách gắt gỏng lên án chỉ trích tha nhân? Nếu nằm trong số chỉ trích phê bình thì chúng ta cần nghe Lời Chúa Giêsu răn bảo hôm nay: "Đồ giả hình, hãy lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi thấy rõ mà lấy cái rác trong mắt anh em".
Hơn nữa phải nhớ rằng thái độ kết án chỉ trích kẻ khác sẽ hủy diệt chính chúng ta và cả những người anh em chúng ta. Nó làm cớ cho chúng ta kiêu căng tự đắc và gây nản lòng thất vọng cho anh chị em chúng ta. Sở dĩ Chúa Giêsauên án nhóm Biệt phái là vì họ có thói xấu đó. Muốn khỏi bị Chúa quở trách, chúng ta cần tránh cái tật "chân mình thì lấm mê mê, lại cầm bó đuốc mà rê chân người " (Theo cha M. Link).
3. Rạn nứt
Một vị vua thích sưu tầm ngọc quý đủ màu sắc, đủ kích cỡ đến từ các nơi trên thế giới. Trong số đó có một viên ngọc to như quả trứng. Mỗi khi đưa ra ánh sáng, nó phản chiếu đủ màu sặc sỡ làm cho vua say mê.
Nhưng một hôm trong lúc hãnh diện khoe với khách quý, nhà vua nhận ra viên ngọc đó có một kẻ nứt. Ông buồn tiếc vô cùng. Từ ngày đó ông truyền rao khắp dân gian, ai sửa được viên ngọc đó sẽ được trọng thưởng. Các thợ đá quý ra vào hoàng cung tấp nập, nhưng đều lắc đầu chịu thua.
Ngày nọ có người vào lãnh sửa. Đang lúc buồn sầu thất vọng, nhà vua nghe nói thế thì vui mừng chấp nhận ngay, và còn hứa nếu sửa được sẽ trọng thưởng. Người đó lãnh viên ngọc về nhà, ngày đêm cặm cụi sửa chữa, đem hết tài nghệ ra mong được trọng thường. Chẳng bao lâu, anh đem viên ngọc đã sửa xong cho nhà vua. Nhà vua vô cùng kinh ngạc thấy viên ngọc vô cùng sắc xảo lại điểm thêm một bông hồng xinh đẹp, mà cánh hoa xinh tươi chính là dấu nứt của viên ngọc trước kia. Nó làm tăng giá trị của viên ngọc gấp bội, vì ai thấy cũng trầm trồ khen ngợi. *** Mỗi một lỗi lầm trong đời sống chúng ta là một vết nứt của tâm hồn rất khó sửa chữa...
Mỗi một tranh chấp, chỉ trích, kết án láng giềng bạn bè là một vết nứt trong tình lân bang đồng bào, gây khổ đau nản lòng cho tha nhân.
Nhưng chúng ta đừng nản lòng thất vọng vì những vết nứt trong tâm hồn mình hay trong tương quan với tha nhân vì chúng sẽ là khởi điểm cho một cuộc sống mới tốt đẹp hơn khi mình nhìn thấy và kiên trì sửa chữa.":
Ông bà chúng ta nói: "Nhân vô thập toàn" . Và Tây phương thường bảo: "Con người là lầm lỗi". Vâng! Con người được dựng nên bằng bùn đất, nên bao giờ họ cũng là đất bùn. Nhưng điều quan trọng là họ cần phải mềm dẻo dưới bàn tay uốn nắn của Thiên Chúa. Đó chính là điều mà Chúa Giêsu mời gọi chúng ta thực hiện trong Tin mừng hôm nay. "Hãy ýây cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ để lấy cái rác trong con mắt người anh em (Lc.6,42). (Trích "Maria, Mẹ tuyệt mỹ").
4. Khinh chê
Lúc chưa có máy ảnh, người ta thường nhờ họa sĩ vẽ chân dung cho mình. Một công tử muốn họa sĩ nổi tiếng vẽ chân dung cho ông ta. Khi được tin cho hay bức chân dung đã vẽ xong. Ông ta đến nhận. Nhưng khi ông ta đến thì họa sĩ bận việc không thể dẫn ông đi xem bức họa được. Trong khi chờ đợi, ông ta đi một vòng xem các bức họa. Bỗng ông dừng bước trước một bức chân dung với vẻ mặt bực dọc. Vừa thấy họa sĩ, ông ta vội vả phê bình:
- Tôi chưa bao giờ thấy một bức chân dung xấu xí như thế.
Anh họa sĩ bình tĩnh trả lời:
Thưa công tử, đó là bức chân dung của công tử đó.
***
Chúng ta thường chê kẻ khác, nhưng không ngờ chúng ta lại khinh chê chính chúng ta. Chúng ta lên án kẻ khác, nhưng không ngờ là lên án chính mình.
Khi rua Đavit nghe ngôn sứ Nathan kể câu chuyện ông nhà giàu có cả một bầy chiên đông đúc, lại đi bắt con chiên độc nhất của người nghèo để làm thịt đãi khách. Vua nóng giận lên án tên nhà giàu độc ác đó. Nhưng ngôn sứ Nathan cho nhà vua biết:
- Ông nhà giàu tàn ác đó chính là vua.
Đó là vua Đavít đã âm mưu giết tướng Uria để đoạt vợ ông ta (2Vua. l2.1)
Ông bà chúng ta có nói: "Việc người thì sáng, việc mình thì quáng. Và trong Tin Mừng hôm nay Chúa Giêsu bảo: "Sao ngươi thấy cái rác mắt của anh em, mà cái xà trong con mắt của mình lại không thấy? " (Lc.6,41)
Chúng ta cần phải canh tân đời sống chúng ta trước rồi mớt có thể giúp anh chị em chúng ta thăng tiến "Hãy lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi ngươi sẽ thấy rõ mà lấy cái rác trong con mắt anh em (Lc.6,42) (Theo "Sám hối và Canh tân").
5. Phê bình
Một nghệ sĩ hay châm biếm. Anh ta có tài thấy khuyết điểm kẻ khác rồi đem ra làm trò cho thiên hạ cười.
Nhưng một giấc mơ làm anh ta thay đổi hẳn lối sống đó.
Anh mơ thấy anh đang đi trên đường vắng, vai mang một hành trang cồng kềnh nặng trĩu. Nó như muốn đè bẹp cả anh. Anh xoay sở cách này cách nọ, nhưng nó không nhẹ bớt được chút nào. Anh cảm thấy mệt mỏi quá nên cằn nhằn:
- Cái gì trong túi hành trang nầy mà nặng quá, tôi vác không nổi nữa? . .
Anh nghe dường như có tiếng từ xa vọng lại:
- Đó là những khuyết điểm của người khác mà anh thường chỉ trích bưới móc .
Đó chính là những "cái rác trong con mắt của người anh em" mà Chúa Giêsu đề cập đến trong Tin mừng hôm nay.
***
Một người luôn khinh chê chỉ trích kẻ khác chẳng những làm phiền lòng người khác mà còn làm hại chính mình. "Gậy ông đập lưng ông là như thế.
Nếu anh nghệ sĩ trên đây biết nhìn thấy những điều tốt đẹp của người khác mà khen ngợi khích lệ, chắc chắn anh cũng được vui lây.
Trong cuộc sống, khi ta có lỡ lầm điều gì, chúng ta thường tìm đủ cách bào chữa hoặc giấu kín. Nhưng khi thấy anh chị em lỗi điều chi, có khi chỉ là một lỗi nhỏ thôi, chúng ta lên án kết tội không thương tiếc. Chính vì thế mà Chúa Giêsu khuyên bảo chúng ta: "Các con hãy thương nhau như Ta đã thương các con"
Nếu biết thương nhau như Chúa thương, chúng ta không bao giờ kết án ai mà trái lại còn tìm cách giúp đỡ người đó sửa đổi đời sống để xứng đáng làm con Chúa.
Tục ngữ Việt nam có câu:
Yêu nhau mọi sự chẳng nề. Một trăm chỗ lệch cũng kê cho bằng (Theo"Sám hối và Canh tân")
Sự chết là hậu quả của tội. Khi lìa bỏ cuộc đời này, chúng ta chỉ mang theo công phúc do các TN 8-C52
1. Sự chết là hậu quả của tội. Khi lìa bỏ cuộc đời này, chúng ta chỉ mang theo công phúc do các việc lành và án phạt bởi tội lỗi
Qua Bài đọc I trong thánh lễ hôm nay, thánh Phaolô dạy chúng ta rằng khi thân xác sống lại và vinh hiển mặc lấy sự bất tử, thì cuối cùng sự chết sẽ bị khuất phục. Lúc đó chúng ta sẽ có thể nói: "Hỡi tử thần, đâu là chiến thắng của ngươi? Hỡi tử thần, đâu là nọc độc của ngươi? Tử thần có nọc độc là vì tội lỗi..." Chính tội lỗi đã gieo chết chóc vào thế gian. Khi Thiên Chúa tạo dựng con người, ngoài các ơn siêu nhiên Người còn ban cho họ những ơn khác nữa giúp cho bản tính con người được hoàn thiện trong trật tự ân sủng. Trong số các ơn đó có ơn thân xác bất tử, ơn mà ông bà nguyên tổ truyền lại cho con cháu cùng với sự sống. Tội nguyên tổ cắt đứt mối quan hệ thân hữu với Chúa và kéo theo hậu quả là con người bị cướp mất ơn thân xác bất tử. Cái chết, "lương bổng mà tội lỗi trả cho người ta", đã thâm nhập vào thế gian, là nơi được dựng nên cho người sống. Mạc khải dạy chúng ta rằng "Thiên Chúa không làm ra cái chết, chẳng vui gì khi sinh mạng tiêu vong".
Thông qua tội lỗi, cái chết đã đến với mọi người: "Người công chính cũng như kẻ bất lương, người tốt và kẻ xấu, người trong sạch và tà dâm, người sống khổ chế cũng như kẻ nhởn nhơ phè phỡn, tất cả đều phải chết. Cái chết xảy đến với các thánh cũng như tội nhân; loài người hay thú vật cũng đều phai trở về với cát bụi”. Mọi sự là vật chết đều có tận cùng, mỗi cái có thời của nó. Thế giới vật lý và tất cả những gì nó chứa đựng đều hướng đến một kết thúc cuối cùng, cũng như con người chúng ta vậy.
Khi chết, con người mất hết mọi thứ mình đã có trong cuộc đời Như đã xảy ra với người phú hộ trong dụ ngôn, Thiên Chúa sẽ nói với người nào chỉ mải nghĩ đến bản thân cũng như hạnh phúc và sự tiện nghi của mình: “Đồ ngốc! Nội đêm nay, người ta sẽ đòi lại mạng ngươi, thì những gì ngươi sắm sẵn đó sẽ về tay ai? " Mỗi người sẽ chỉ mang theo được bên mình những công phúc do việc lành và gánh nặng của tội lỗi. "Phúc thay những người đã chết, mà được chết trong Chúa!" Thần Khí phán: "Phải, họ sẽ được nghỉ ngơi, không còn vất vả nhọc nhằn nữa, vì các việc họ làm vẫn theo họ”. Về điều nầy, Chúa đã khuyến cáo: "Đêm đến, không ai có thể làm việc được" Khi chết, ý chí chúng ta mãi mãi gần chặt với điều thiện hay điều ác, ở lại trong tình thân hữu với Chúa hay khước từ lòng thương xót của Người vĩnh viễn. Suy niệm về sự sau cùng, ngay từ lúc còn sống, có thể giúp chúng ta phản kháng lại tình trạng dửng dưng nguội lạnh, phản kháng lại thái độ do dự trong việc toàn tâm toàn ý phục vụ Chúa và phát triển mối quan hệ với Người. Suy nghĩ về cái chết giúp chúng ta không còn quá quyến luyến với của cải trần gian, những thứ mà chúng ta phải mau chóng bỏ lại sau lưng, khích lệ chúng ta thánh hóa công việc và giúp chúng ta hiểu ra rằng cuộc đời này là một thời gian ngắn ngủi, trong đó chúng ta có thể tích lũy công phúc trước mặt Chúa.
Hôm nay chúng ta hãy ghi nhớ rằng thân xác chúng ta chỉ là cát bụi có thể tiêu tan. Tuy nhiên, chúng ta biết rằng chúng ta đã được tạo dựng để sống vĩnh cữu, linh hồn chúng ta không bao giờ có thể chết được, và một ngày kia thân xác chúng ta sẽ sống lại vinh quang, nếu chúng ta đã chết trong tình thân hữu với Chúa, để được kết hiệp với linh hồn một lần nữa. Điều này mang lại cho chúng ta bình an và niềm vui, và thúc đẩy chúng ta sống như con cái Chúa trong thế giới này.
2. Ý nghĩa Kitô giáo của sự chết
Với sự Phục Sinh của Đức Kitô, sự chết cuối cùng đã bị khuất phục. Con người không còn là nô lệ của sự chết nữa, nhưng giờ đây con người thống trị nó, nếu họ chọn lựa như thế, bởi vì chúng ta giành được quyền thống trị này tùy theo mức độ liên kết với Chúa, Đấng nắm giữ chìa khóa của Tử thần và Âm phủ. Tội là sự chết thật, sự chia lìa chết chóc - linh hồn chia lìa khỏi Chúa - so với sự chia lìa khác là sự chia lìa giữa linh hồn và thân xác, ít nghiêm trọng hơn nhiều. Hơn nữa, sự chia lìa giữa linh hồn và thân xác chỉ là tạm thời. "Ai tin vào Thày, thì dù đã chết, cũng sẽ được sống. Ai sống và tin vào Thầy, sẽ không bao giờ phải chết" Nơi Đức Kitô, sự chết đã mất hết quyền lực và nọc độc. Sự chết đã bị lật đổ. Chân lý này có vẻ là một nghịch lý, khi chúng ta thấy chung quanh mình con người phải khốn khổ vì sự tan vỡ, vì chắc chắn phải chết, co rúm sợ hãi trước sự hành hạ của đau đớn. Quả thật đau khổ và cái chết làm cho tinh thần con người hoảng hốt bấn loạn. Chúng còn tiếp tục là một điều khó hiểu đối với những ai không đặt niềm tin tưởng vào Chúa. Nhưng nhờ đức tin, chúng ta biết những sự dữ này sẽ bị đánh bại, Đức Giêsu Kitô, Đấng Cứu Chuộc chúng ta đã giành được chiến thắng vẻ vang bằng cái chết và sự Sống lại của Người.
Chủ nghĩa duy vật, trong khi phủ nhận linh hồn bất tử đã gây ra biết bao cuộc tranh cãi suốt dòng lịch sử nhằm giải thích khát vọng được sống vĩnh cửu mà Thiên Chúa đã đặt trong tim mỗi người. Vì thế, triết thuyết giả hiệu này đưa ra lời an ủi về sự tồn tại một cách nào đó, kết quả của các việc làm trong cuộc đời cũng như trong ký ức và tình cảm của những người còn sống. Quả nhiên, thế hệ sau nhớ đến thế hệ trước là một điều tốt, nhưng Chúa nói với chúng ta một điều còn quan trọng hơn thế nữa: “Anh em đừng sợ những kẻ giết thân xác mà không giết được linh hồn. Đúng hơn, anh em hãy sợ Đấng có thể tiêu diệt cả hồn lẫn xác trong hỏa ngục”. Đây là nỗi sợ thánh thiện, kính sợ Thiên Chúa, đôi khi rất hiệu quả trong việc gìn giữ chúng ta khỏi phạm tội.
Chết quả là thời điểm khó khăn cho hết mọi thụ tạo. Nhưng kể từ khi Đức Kitô mang lại ơn Cứu Độ, thì giây phút ấy đã mang một ý nghĩa hoàn toàn khác. Nó không còn là cái giá nghiệt ngã mà mọi người phải trả do tội lỗi. Trên hết, nó là đỉnh điểm của sự phó thác cho bàn tay Đấng Cứu Thế, cuộc ra đi khỏi thế gian này để về với Chúa Cha, cuộc hành trình bước vào sự sống mới ngập tràn hạnh phúc vĩnh cửu. Nếu chúng ta trung thành với Đức Kitô, chúng ta sẽ có thể nói cùng với tác giả Thánh vịnh: "Dầu qua lũng âm u, con sợ gì nguy khốn, vì có Chúa ở cùng”. Bình tâm và lạc quan trước viễn cảnh cái chết là nhờ vững lòng cậy trông nơi Đức Giêsu Kitô, Đấng đã muốn mặc lấy nhân tính hoàn toàn, với tất cả sự yếu đuối của nó, ngoại trừ tội lỗi. Người đã làm thế để "nhờ cái chết của Người, Người đã tiêu diệt tên lãnh chúa gây ra sự chết, tức là ma quỷ, và đã giải thoát những ai vì sợ chết mà suốt đời sống trong tình trạng nô lệ". Thánh Augustinô cũng dạy rằng gia sản của chúng ta là cái chết của Đức Kitô, vì nhờ cái chết của Người mà chúng ta nhận được Sự Sống.
Do không biết chắc chắn về cái chết mà chúng ta được thúc đẩy để tin tưởng phó thác vào lòng thương xót của Chúa và trung thành với ơn gọi đã lãnh nhận. Chúng ta phải dùng cả cuộc đời để phụng sự Người và phục vụ Hội Thánh, dù ở bất cứ nơi đâu. Chúng ta phải luôn luôn nhớ, đặc biệt trong giờ hấp hối, rằng Thiên Chúa là Cha yêu thương, đầy lòng nhân ái đối với con mình. Chính Thiên Chúa Cha sẽ tiếp đón chúng ta ! Chính Đức Kitô sẽ nói với chúng ta: "Hỡi những kẻ được Cha Ta chúc phúc, hãy đến...!"
Tình bạn với Đức Kitô, ý nghĩa Kitô giáo của cuộc đời hay nhận thức mình là con Thiên Chúa, sẽ giúp chúng ta có cái nhìn và đón nhận cái chết với thái độ bình tâm. Nó sẽ là cuộc hội ngộ giữa một người con với Cha mình, Đấng đã dành cả cuộc đời để phục vụ tận tụy. "Dầu qua lũng âm u, con sợ gì nguy khốn, vì có Chúa ở cùng.
3. Hoa trái của việc suy niệm về cái chết
Hội Thánh đề cao việc suy niệm về những Sự Sau Cùng (còn gọi là Tứ Chung), bởi vì chúng ta có thể rút ra từ đó những lợi ích khôn lường. Sự hiểu biết về cuộc đời ngắn ngủi không làm chúng ta chùn bước trước những nhiệm vụ Chúa trao cho chúng ta như gia đình, công việc, các mối bận tâm chính đáng, các lý tưởng cao thượng... Suy nghĩ về cái chết tất yếu của mình và những hệ lụy của nó giúp chúng ta từ bỏ của cải trần gian, trả lại cho chúng tầm quan trọng đích thực và thánh hóa các công việc trần thế. Đó là con đường đưa chúng ta về Quê Trời. Mỗi khi phải chịu đựng sự mất mát do cái chết của một người bạn, người thân trong gia đình, hay người chúng ta yêu quý chúng ta có cơ hội tốt để xét lại sự thật tất yếu là cắi chết.
Chúa sẽ đến vào lúc ít người trong chúng ta mong đợi như kẻ trộm trong đêm. Người phải thấy chúng ta sẵn sàng, tỉnh thức, rũ bỏ mọi của cải trần gian. Sai lầm lớn mà chúng ta có thể mắc phải là để mình trở nên lệ thuộc những của cải thế gian này, những thứ mà chúng ta phải mau chóng bỏ lại. Chúng ta phải khôn ngoan: chúng ta đang sống giữa thế giới, phù hợp với ơn gọi Kitô hữu, nhưng đừng quên rằng chúng ta mang thân phận lữ khách, mắt luôn dán chặt vào Đức Kitô và Vương Quốc của Người, một ngày kia sẽ là của chúng ta. Chúng ta phải sống mỗi ngày với sự nhận thức rằng mình là khách hành hương đang trên đường đến gặp Chúa. Mỗi sớm mai chúng ta tiến thêm một bước về phía Chúa,. mỗi khi chiều về chúng ta thấy mình ở gần Người hơn. Vì thế, chúng ta phải sống như thể Chúa sắp sửa triệu hồi chúng ta vào bất cứ lúc nào. Sự kiện Thiên Chúa không cho chúng ta biết chính xác thời điểm kết thúc cuộc sống trần gian, giúp chúng ta sống mỗi ngày như thể đó là ngày cuối cùng của đời mình, và sẵn sàng dọn đến một nơi cư ngụ mới. Dù thế nào, ngày đó không còn xa lắm, bất cứ ngày nào cũng có thể là ngày cuối cùng của chúng ta. Ngay trong ngày hôm nay, hằng ngàn người đã chết trong đủ mọi tình huống khác nhau. Rất có thể nhiều người trong họ chết bất ngờ, không bao giờ hình dung được rằng mình không còn thời gian để lập công phúc nữa.
Mỗi một ngày trong cuộc đời chúng ta là một trang giấy trắng mà chúng ta có thể viết lên đó một bản báo cáo những điều tuyệt đẹp, hay chỉ là những vết mực và sai sót. Chúng ta không biết có bao nhiêu trang còn lại trước khi lật đến trang cuối cùng của cuốn sách mà một ngày kia Thiên Chúa sẽ đọc trước mặt chúng ta.
Tình bạn với Chúa Giêsu, tình yêu dành cho Mẹ Maria, ý nghĩa Kitô giáo của cưộc sống, tất cả sẽ giúp chúng ta bình tâm mong đợi cuộc gặp gỡ quyết định với Chúa. Thánh Giuse, đấng bảo trợ kẻ chết lành, khi đến giờ lìa bỏ thế gian này đã có Chúa Giêsu và Đức Maria ở bên cạnh. Ngài sẽ dạy chúng ta chuẩn bị cho cuộc diện kiến với Thiên Chúa Cha.
Thánh Phaolô chia tay với các Kitô hữu Côrintô bằng những lời nói an ủi ở cuối Bài đọc I hôm nay. Chúng ta có thể coi những lời ấy nhắm đến từng người trong chúng ta: Anh em thân mến, anh em hãy kiên tâm bền chí, và càng ngày càng tích cực tham gia vào công viêc của Chúa, vì biết rằng: trong Chúa, sự khó nhọc của anh em sẽ không trở nên vô ích. Chúng ta kết thúc cầu nguyện bằng cách thưa với Đức Trinh nữ Maria: Ôi, Mẹ của chúng con xin hãy ban cho chúng con ơn luôn luôn nhớ đến mục tiêu là Quê Trời. Nhờ đó chúng con sẽ làm việc tận tụy, mắt chúng con luôn luôn nhìn về cõi vĩnh cửu. Thánh Maria, Đức Mẹ Chúa Trời, cầu cho chúng con là kẻ có tội khi nay và trong giờ lâm tử. Amen.
Bài đọc thứ nhất trích trong sách Đức Huấn Ca hôm nay đáng cho chúng ta đọc lại một lần nữa TN 8-C53
Bài đọc thứ nhất trích trong sách Đức Huấn Ca hôm nay đáng cho chúng ta đọc lại một lần nữa: "Khi người ta sàng, thì những rác rến còn lại thế nào, thì nết xấu của một người cũng xuất hiện trong lời nói kẻ ấy như vậy. Lò lửa thì nung luyện bình sành còn gian nan thử những người công chính. Xem trái liền biết cây thế nào, thì nghe lời nói cũng biết tư tưởng lòng người như thể ấy. Đừng ca tụng người nào trước khi nghe người ấy nói, vì lời nói là sự thử thách của con người..."
Có nghĩa là người đời sẽ đánh giá chúng ta qua lời nói và người ta cũng có thể đoán biết tính tình, địa vị xã hội cũng như tâm trạng của một người qua cách ăn nói của họ dù người ấy có cân nhắc, che đậy, đóng kịch trong lời nói đến đâu đi nữa thì cũng có một lúc nào đó sơ hở, vì thường thì: Miệng nói những điều đầy ứ trong lòng... đó cũng là tư tưởng của Phúc âm hôm nay.
Kinh nghiệm dân gian Việt Nam bảo ta là Ở đời người ta chỉ có hơn nhau ba tấc lưỡi...nghĩa là người ta cũng có thể nhờ lời ăn tiếng nói khôn ngoan, lịch thiệp và khéo léo để thành công trong cuộc đời, trong xã hội và tạo nên giá trị cá nhân cho chính mình. Ngược lại nếu không thận trọng trong lời nói, thí dụ những lời chỉ trích thiếu tế nhị, châm biếm, những lời lẽ độc địa, vu oan... có thể làm tổn thương hay giết chết cả đời của một người.
Vui vẻ, khôi hài. Tốt. Nhưng không nên quá trớn có thể làm tổn thương người khác. Tục ngữ ca dao Việt Nam nhắc chúng ta là: Trước khi nói phải đánh lưỡi bảy lần.
Sống Tin Mừng cũng là sống bác ái tại sao chúng ta không áp dụng câu tục ngữ Việt Nam này: Lời nói không mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau. Chúng ta còn đọc thấy trong bài Phúc âm hôm nay: Người mù có thể dẫn người mù được chăng? Cả hai lại không sa xuống hố ư? tôi ngẫm nghĩ sao Chúa rành tục ngữ Việt Nam quá (Mù dẫn mù đâm cù xuống hố). Thật thế, chúng ta hay thích dạy khôn người khác, chúng ta dễ thấy khuyết điểm của anh em hơn là chính khuyết điểm của chính mình. Chúng ta cũng có thể đóng kịch, chúng ta cũng có thể giả hình... hôm nay Chúa bảo: Hãy lấy cái đà ra khỏi mắt mình đã, rồi bấy giờ con sẽ trông thấy rõ để lấy cái rác khỏi mắt anh em con... Không có cây nào tốt mà sinh trái xấu...
Điều này làm chúng ta nghĩ tới những chế độ độc tài quân phiệt và XHCN: miệng luôn rêu rao vì quyền lợi của nhân dân, của giới lao động, của người nghèo... nhưng lại là những chế độ bóc lột và vi phạm nhân quyền hơn ai hết. Tất cả tài sản của quốc gia một phần lớn nằm trọn trong những túi tham không đáy của giới cầm quyền và khi nào sự chia chác không đồng đều gây ra sự tranh chấp bên ngoài thì lúc đó nhân dân mới vỡ lở nhưng đã muộn.
Cứ xem quả thì biết cây... Hỡi những người giả hình ơi, chúng tôi biết tỏng những mánh lới giả dối của các anh rồi không những dư luận thế giới mà cả những người dân thấp cổ bé họng không được quyền có ý kiến ở trong nước đều biết rõ... vì ngày nay người ta không thể bưng ít lâu hơn được nữa như Chúa Giêsu nói: cái rìu đã kề bên gốc... cây nào không sinh trái sẽ bị chặt bỏ và quăng vào lửa... Người hiền, bởi lòng tích chứa điều lành, nên phát xuất sự thiện, và kẻ dữ, bởi tích đầy lòng ác, nên phát xuất điều ác: Vì lòng đầy thì miệng mới nói ra."
Bước vào thiên niên kỷ thứ ba, bước vào năm Tân Tỵ... (con rắn trong Kinh Thánh biểu hiện sự khôn ngoan, tinh khôn...) xin được kính chúc mỗi gia đình cũng như Dân tộc và Giáo hội Việt Nam cả năm mới này sẽ là một năm khôn ngoan, can đảm và đầy ơn Chúa Thánh Linh để tiến tới thành công và hoà bình thực sự trên quê hương gấm vóc Việt Nam chúng ta.
Phải chọn ai để làm Thầy dạy hướng dẫn cho ta? Nhìn vào đâu để biết ai là ông thầy thực? . Vấn TN 8-C54
Phải chọn ai để làm Thầy dạy hướng dẫn cho ta? Nhìn vào đâu để biết ai là ông thầy thực? .
, chọn Thầy để gửi con cái học, ai cũng biết là quan trọng vì Thầy giỏi, học trò mới giỏi, Thầy dở không thể dạy trò giỏi được. Người dốt dạy, trò sẽ không thành công mà còn gây tai họa, như người mù dắt người mù, cả hai sẽ sa xuống hố. Kẻ không đạo đức mà hướng dẫợn người ta làm sao được? Kẻ sống đạo đức giả như nhóm Biệt phái, hướng dẫn người ta càng gây những tai họa trầm trọng.
Tuy nhiên, đừng đòi học trò phải vượt ông thầy, trổi hơn thầy, giỏi hơn thầy, được trọng hơn thầy. Học trò được bằng thầy là thành đạt rồi. Vì thế, khi ta hướng dẫn người khác trong đời sống đạo đức, tôn giáo, ta phải tốt, hiểu biết giáo lý đúng trước đã, vì kẻ theo ta không thể hơn ta (học trò không thể hơn thầy), họ bằng ta là hay lắm rồi.
Muốn biết người này xứng đáng làm thầy, người này là ông thầy tốt, ta hãy nhìn vào đời sống, vào kết quả của họ vì xem trái thì biết cây, quả tốt do cây tốt sinh ra, quả xấu do cây xấu sinh ra. Người hiền là do lòng hiền lành, kẻ dữ là do lòng độc ác xuất ra. Nhìn vào kết quả qua cách dạy của họ cũng biết được: thấy cái rác nơi mắt anh em mà không thấy cái xà nơi mắt mình để lấy ra trước đi.
Đọc bài Tin Mừng này, ta thấy Chúa dạy dứt khoát, rõ ràng, không chấp nhận mức độ trung dung mà thực tế của dụ ngôn cho phép xảy ra. Thí dụ: cây tốt có lúc sinh trái xấu, không phải lúc cũng đều sinh trái tốt hết. Nhìn thấy quả tốt đoán là do cây tốt sinh ra, nhưng cũng có lúc đoán trật (ít thôi) vì do cây xấu sinh ra. Con người dầu xấu đến đâu cũng đôi khi có những hành động tốt, và nhờ vào đó, nhà giáo dục mới hy vọng cải tạo, giúp họ sửa lại đời sống. Bôi đen tất cả là tỏ ra bất công, và có khi rơi vào tàn ác, nhẫn tâm.
Nhưng phương pháp của Chúa Kitô dùng ở đây muốn làm nổi bật lên hai thái độ khácnhau, hai mức độ trái nghịch nhau để làm nổi bật chúng.
Bài giáo huấn của Chúa luôn kêu gọi mọi người hồi tâm, suy xét con người của mình, tưởng mình tốt hoàn toàn là một ảo tưởng, một sai lầm. Người ta rất ít nhìn thấy rõ mình, nếu không jhồi tâm thì tưởng mình tốt thôi, trong khi thấy rất rõ khuyết điểm của kẻ khác, phê bình kẻ khác, chỉ trích kẻ khác rất giỏi. Thấy cái rác nơi mắt người khác thì rất dễ, thấy cái xà (lớn cả mấy ngàn lần cái rác) nơi mắt mình thì không thấy. Khốn khổ vì người khác lại thấy, vì thế Thầy dạy trở thành lố bịch, giả hình.
Kinh nghiệm từ học đường cho phép chúng ta nhận định rằng, không thể có trò giỏi, nếu chỉ TN 8-C55
Kinh nghiệm từ học đường cho phép chúng ta nhận định rằng, không thể có trò giỏi, nếu chỉ toàn là các thầy dốt. Nếu thầy mà dốt thì trò chẳng hơn gì thầy.
Trong bài Tin Mừng chúa nhật VIII-TN C hôm nay, thánh Luca ghi lại dụ ngôn Đức Giêsu nói về. Trong dụ ngôn này, Đức Giêsu nhấn mạnh đến “vai trò và tư cách sống” của người thày, người hướng đạo kẻ khác.
Có lẽ câu nói về người hướng đạo đui mù, mà Luca ghi lại trong bài Tin Mừng này, đã được Chúa Giêsu trước tiên ám chỉ các người Biệt phái và luật sĩ. Bởi vì, nếu xét theo văn mạch chung của các Phúc Âm khác, trong đó ta thấy Chúa Giêsu nhiều lần chỉ trích sự mù quáng của họ (Mt 15,14; 23,16.19.24; Ga 9,41); bởi vì họ đã khép kín trước mạc khải lớn lao của Thiên Chúa được biểu lộ nơi Đức Giêsu, Đấng phát ngôn của Thiên Chúa .
Và giờ đây, câu nói này lại nhằm đến chính các môn đệ Chúa Giêsu. Bởi vì, mặc dù trước hết nhằm đến các người Biệt phái và luật sĩ, lời kết án này cũng có giá trị đối với người môn đệ, nếu người ấy không sáng suốt. Vượt qua không gian và thời gian, câu nói này cũng vẫn rất có giá trị đối với Giáo hội mọi thời, và cách riêng đối với những ai theo lý tưởng làm môn đệ Đức Giêsu. Đức Giêsu đòi hỏi người môn đệ phải ý thức trách nhiệm của mình. Anh không được mù quáng. Nhưng khi nào thì có thể nói được rằng anh không mù quáng? Đó là khi anh đã tiếp nhận cùng một giáo huấn của Thầy mình. Thầy chính là Chúa Giêsu; Ngài là bậc thầy tuyệt đối độc đáo mà không bao giờ có người môn đệ nào hơn được. Người môn đệ được Chúa Giêsu giáo huấn dạy dỗ trong cương vị Ngài là Đấng khôn ngoan của Thiên Chúa. Người môn đệ của Chúa Giêsu, đến lượt mình, lại có trách nhiệm chuyển thông điều đã tiếp thụ từ Chúa Giêsu cho người khác. Nhưng làm sao anh có thể lãnh trách nhiệm đối với người khác nếu anh đã không thực sự được giáo huấn trong lãnh vực lời chúa Giêssu, nếu chính anh đã không nghiền ngẫm sâu xa, nếu chính anh không tiêu tán Lời Chúa trong cuộc sống hàng ngày?
Đàng khác, người môn đệ không chỉ có trách nhiệm huấn giáo cho phù hợp với giáo huấn của Chúa Giêsu, như là một môn đệ sáng suốt. Nhưng để trung thành với sứ mạng, người môn đệ còn phải tuỳ hoàn cảnh mà đưa những kẻ lầm đường lạc lối trở về chính lộ; phải giúp họ loại bỏ những lầm lỗi, những khuyết điểm. Giúp người khác sửa mình, là chỉ thị của Chúa Giêsu đối với những người theo làm môn đệ Ngài hôm xưa và hôm nay. Bằng chứng là tác giả Mathêu đã giữ lại một trong các giới luật về đời sống Hội thánh trong việc sửa dạy huynh đệ: “Nếu anh em con đã phạm tội, hãy đi sửa bảo họ lúc chỉ có con với họ thôi...”(Mt18, 15). Như vậy, trong bài Tin Mừng hôn nay, Chúa Giêsu đưa ra hình ảnh cọng rác và cái xà, chắc chắn không phải là một lời kết án những ai tham gia vào việc sửa bảo huynh đệ, nhưng đây là một lời cảnh cáo về cách thực hành sai lạc giới luật này. Bởi vì việc sửa bảo huynh đệ có một nguy hiểm là ta dễ áp dụng một cách bất công. Tính tự ái, sự chua cay, sự nóng giận, dễ làm méo mó sự thật. Hình ảnh cọng rác và cái xà diễn tả rất đúng của một nhiệt tình bất công. Con người ta rất dễ rơi vào nguy cơ phóng đại điều xấu nơi người khác: những lỗi nhỏ nhất của tha nhân trở thành to lớn, còn những lỗi to lớn mà chính ta phạm lại có vẻ coi như nhỏ mọn. Thực sự ta chỉ có thể sửa bảo huynh đệ một cách hữu ích, khi ta không tự hào về sự công chính của mình, và không bị thúc bách bởi tham vọng muốn thống trị người khác.
Một nguy hiểm khác nữa là, chính sự giả hình trong việc sửa bảo anh em. Kẻ sửa bảo người khác, thì muốn chiến thắng, muốn dẹp bỏ sự xấu trong thế gian. Nhưng nếu anh không chiến thắng sự xấu trong chính mình, thì lúc đó anh sẽ bị rơi vào sự xung đột thật bi đát giữa bên ngoài và bên trong. Tôi chiến đấu chống sự xấu nơi người khác, còn đối với chính bản thân tôi, tôi sẽ làm gì đây? Vậy, lời Đức Giêsu bảo: “Trước hết hãy lấy cái xà ra khỏi mắt mình trước đã, rồi mới có thể trông rõ để lấy cái rác nơi mắt người khác”. Hãy bắt đầu bằng việc sửa chữa chính mình, chừng đó ta mới có cơ sở để sửa bảo người khác; vì không ai cho cái mà mình không có, vì cây xấu không sinh quả tốt...
Thưa quý thầy, Lời Đức Giêsu không ngừng mời gọi Giáo hội mọi nơi mọi thời, và mỗi người kitô hữu chúng ta hôm nay, ý thức vai trò của mình trong việc canh tân thế gian. Tuy nhiên, việc biến cải thế gian phải được bắt đầu từ chính mình.
Có lẽ chúng ta đều được nghe nói về cử chỉ hết sức cảm động của Đức Phaolô VI. Trong một lễ nghi cử hành phụng vụ tại Rôma, Đức Phaolô VI đã quỳ xuống hôn chân vị đại sứ thần của Đức Thượng phụ Chính thống để tỏ ý xin sự tha thứ. Và cách đây không lâu, Đức Gioan Phaolô II, bằng một hành động tương tự, làm cho cả thế giới kinh ngạc và thán phục. Ngài đã xin lỗi những người Do thái, những người da đỏ ở Châu Mỹ, khi họ bị tàn sát vì kỳ thị chủng tộc, mà Giáo hội im lặng không lên tiếng. Ngài đã xin lỗi anh em Hồi giáo, vì những cuộc thập tự chinh trước kia. Ngài đã xin lỗi thế giới về những toà thẩm tra, những dàn hoả thiêu mà Giáo hội đã dành cho những người bất đồng ý kiến.
Tại sao các Đức giáo hoàng làm thế? Thưa là vì Giáo hội ý thức rằng, Giáo hội phải không ngừng canh tân chính mình trước khi có ý định canh tân thế giới. Thay vì kết án, thay vì tuyên bố phạt vạ tuyệt thông, thay vì mất thời gian xét đoán, thì Giáo hội thực hiện lời mời gọi của Chúa Giêsu, là khiêm nhường nhìn nhận và bắt đầu sửa đổi chính mình, trước khi hướng đạo và sửa đổi thế gian.
Vậy, qua bài Tin Mừng hôm nay, mỗi người trong anh em chúng ta, được mời gọi bắt chước Chúa Kitô, tức là đi theo Ngài như một người hướng đạo, và trong mọi sự đều cảm hứng bằng những tâm tình đã nung nấu Ngài, cho dù hoàn cảnh sống và giá trị các hành động của ta khác của Ngài. Đồng thời cũng mời gọi chúng ta can đảm nhìn nhận các lầm lỗi của ta, cùng thành tâm tìm cách sửa đổi các lầm lỗi ấy, sau đó mới có thể sửa bảo anh em bằng một đức ái thật sự.
“Anh em đừng xét đoán, để khỏi bị Thiên Chúa xét đoán,2 vì anh em xét đoán thế nào, thì anh em cũng sẽ bị Thiên Chúa xét đoán như vậy; và anh em đong đấu nào, thì Thiên Chúa cũng sẽ đong đấu ấy cho anh em.3 Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của mình thì lại không để ý tới?4 Sao anh lại nói với người anh em: “Hãy để tôi lấy cái rác ra khỏi mắt bạn”, trong khi có cả một cái xà trong con mắt anh?5 Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt anh trước đã, rồi anh sẽ thấy rõ, để lấy cái rác ra khỏi mắt người anh em.
Suy niệm
Mỗi ngày chúng ta đưa ra biết bao nhận xét về người khác. Thầy cô phải nhận xét về học trò TN 8-C56
Mỗi ngày chúng ta đưa ra biết bao nhận xét về người khác. Thầy cô phải nhận xét về học trò, cấp trên phải nhận xét về thuộc hạ. Việc lượng giá về từng cá nhân thường rất cần thiết và hữu ích. Trong đời sống tu trì, vẫn có chuyện anh em sửa lỗi cho nhau. Nói chung, sống thì phải đưa ra những phán đoán về người khác. Nhưng làm sao để phán đoán ấy không trở nên một xét đoán lệch lạc? Đức Giêsu dạy ta biết cách xét đoán qua bài Tin Mừng hôm nay. “Anh em đừng xét đoán”: thật ra Đức Giêsu không cấm mọi thứ xét đoán. Ngài còn dạy các môn đệ biết cách phân biệt ngôn sứ giả và thật (Mt 7,15), phân biệt người xứng đáng và người không xứng đáng (Mt 10, 11), biết cách đề phòng thói xấu của nhóm Xađốc và Pharisêu (Mt 16, 6). Đức Giêsu chỉ đòi các tín hữu sống trong cộng đoàn huynh đệ phải tránh lối xét đoán thiếu bao dung, khắc nghiệt, mà quên chính mình cũng có những lỗi lầm lớn hơn nhiều. “Anh em xét đoán thế nào, thì cũng bị Thiên Chúa xét đoán như vậy” (c. 2). Ngài muốn ta nhẹ tay và nhân từ khi cần phải xét đoán người anh em. Vì cái đấu ta dùng để đong cho họ, Thiên Chúa sẽ dùng để đong cho ta. Đấu đong đi càng lớn, đấu đong lại càng đầy. Chỉ cần thay đổi cái đấu ta vẫn quen dùng, là cuộc đời của ta thay đổi. Đức Giêsu dùng một hình ảnh liên quan đến nghề mộc của Ngài, để nói về chuyện người đạo đức giả.
Đó là hình ảnh bụi mùn cưa trong mắt người khác và cái xà trong mắt mình. Một cái thì thật bé, một cái thì to đến độ khó lòng ở trong mắt được. Hình ảnh phóng đại này hẳn làm ai cũng phải buồn cười. Tôi thấy lỗi bé nơi anh em, nhưng lại không để ý tới lỗi lớn nơi tôi. Tôi hăng hái xin được lấy hạt bụi ra khỏi mắt anh em, nhưng lại rất khoan dung với cái xà trong mắt mình. Đức Giêsu hóm hỉnh khuyên chúng ta nên lấy xà ra khỏi mắt trước đã, rồi mới thấy tỏ tường để lấy hạt bụi mùn cưa khỏi mắt anh em. Điều khó vẫn là thấy được cái xà trong mắt mình. Lẽ ra tôi phải thấy ngay vì nó quá lộ liễu. Nhưng nó khó thấy, vì tôi không muốn thấy cái xấu của mình. Càng có quyền, có chức, có uy tín, có tuổi tác và kinh nghiệm, càng khó chấp nhận nếp nhăn nơi khuôn mặt mình. Giá mà tôi thấy được cái xà nơi mắt tôi, chắc tôi đã không dám đòi lấy hạt bụi nơi mắt người khác, hay nếu có được ai nhờ lấy đi nữa, thì cũng chỉ lấy một cách khiêm hạ, nhẹ nhàng. Trong bài hát “Chúa Hòa Bình” của Phạm Duy có câu: “Nếu có ai lầm lỡ, rồi sinh ra khắt khe…” Chỉ mong chúng ta, nhờ thấy mình lầm lỡ và đã được Chúa thứ tha, nên sinh ra dễ cảm thông với lỗi lầm người khác.
Lời nguyện:
Lạy Chúa Giêsu, khi đến với nhau, chúng con thường mang những mặt nạ. Chúng con sợ người khác thấy sự thật về mình. Chúng con cố giữ uy tín cho bộ mặt dù đó chỉ là chiếc mặt nạ giả dối. Khi đến với Chúa, chúng con cũng thường mang mặt nạ. Có những hành vi đạo đức bên ngoài để che giấu cái trống rỗng bên trong. Có những lời kinh đọc trên môi, nhưng không có chỗ trong tâm hồn, và ngược hẳn với cuộc sống thực tế. Lạy Chúa Giêsu, chúng con cũng thường ngắm mình trong gương, tự ru ngủ và đánh lừa mình, mãn nguyện với cái mặt nạ vừa vặn. Xin giúp chúng con cởi bỏ mọi thứ mặt nạ, đã ăn sâu vào da thịt chúng con, để chúng con thôi đánh lừa nhau, đánh lừa Chúa và chính mình. Ước gì chúng con xây dựng bầu khí chân thành, để chúng con được lớn lên trong bình an.
Trong cả bốn sách Tin Mừng, có đôi chỗ nói Chúa Giêsu khóc (Lc 19, 41; Ga 11, 35), đôi chỗ TN 8-C57
Trong cả bốn sách Tin Mừng, có đôi chỗ nói Chúa Giêsu khóc (Lc 19, 41; Ga 11, 35), đôi chỗ nói Chúa vui mừng (Lc 10, 21; Ga 15, 11) nhưng tuyệt nhiên không có chỗ nào nói Chúa cười. Và như vậy, ta đừng vội cho rằng Chúa Giêsu không có óc hài hước châm biếm. Với phong cách một hoạ sĩ biếm, Chúa Giêsu đã mô tả chân dung xấu xí đến độ lố bịch của người đạo đức giả: mang cái xà to đùng chặn kín đôi mắt mà còn làm ra vẻ tinh tường săm soi cọng rác bé xíu trong mắt người anh em!
Sai lầm của một người bình thường, thì tác hại chỉ riêng mình người ấy, nhưng nếu tư tưởng hoặc công việc của một nhà lãnh đạo hay một người lo việc giáo dục sai lầm thì hệ quả kéo theo sai lầm của cả một thế hệ. Thật vậy, khi những người có trách nhiệm xét đoán và phân định sai thì kéo theo cả một hệ thống sai lầm và hậu quả càng trở nên tệ hại. Đó cũng là điều các bậc thầy Do Thái mắc phải mà Chúa Giêsu lên án họ qua trang Mừng hôm nay.
Tin Mừng hôm nay không chỉ là một bài học có tính cách luân lý. Chúa Giêsu không chỉ khuyên chúng ta không nên xét đoán người khác, Ngài còn mời gọi chúng ta tự đặt mình vào mối tương quan với Thiên Chúa: Chỉ có Thiên Chúa, Ðấng thấu suốt lòng con người mới có thể xét xử con người. Nhìn nhận quyền xét xử của Thiên Chúa, con người cũng sẽ nhận ra thân phận tội lỗi yếu hèn của mình. "Hãy lấy cái dằm ra khỏi mắt ngươi trước đã", nghĩa là hãy nhận ra thân phận bất toàn của mình trước.
Đôi mắt của chúng ta thường dùng để nhìn người khác chứ ít khi nhìn mình. Do đó, chúng ta ít thấy lỗi lầm của mình, nhưng lại dễ dàng nhận ra những sai sót của tha nhân: “Sao anh lại có thể nói với người anh em: 'Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra', trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong con mắt của mình?”. Trong nhà thờ, người Công giáo hay đấm ngực mình: “Lỗi tại tôi, lỗi tại tôi mọi đàng", nhưng khi ra ngoài nhà thờ thì đấm ngực người khác: “Lỗi tại nó…”.
Chúa Giêsu không ngại quở trách những người không “biết mình”, mà chỉ soi mói anh em giống như những Pharisêu, luật sĩ là những kẻ giả hình: “Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em!”.
Dân gian có câu:
“Chân mình những lấm mê mê Lại cầm bó đuốc đi rê chân người”
Chúa Giêsu vạch rõ tính cách của nhiều người trong chúng ta thường thì không thấy lỗi lầm của mình, nhưng lại xoi mói dò xét cái lỗi của người khác mà lắm khi cái lỗi của chúng ta còn lớn gấp trăm lần cái lỗi của tha nhân.
Thấy lỗi người khác mà không thấy lỗi của mình; phê phán người khác mà không tự phê phán mình; đó là thứ mù quáng và giả hình mà Chúa Giêsu nhiều lần cảnh cáo bởi vì ai cũng dễ mắc phải. Những người ưu tú nhất của thời Chúa Giêsu là Biệt phái và luật sĩ đã mắc phải một cách nặng nề đến vô phương cứu chữa. Phần tôi, chắc chắn tôi đang bị hai thứ bệnh mù quáng và giả hình này. Chỉ cần xét mình một chút là tôi có thể nhận ra ngay.
"Sao ngươi nhìn cái rác trong mắt anh em, còn cái đà trong chính mắt ngươi thì lại không thấy? Sao ngươi có thể nói với người anh em: 'Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh', trong khi chính ngươi không nhìn thấy cái đà trong mắt ngươi. Hỡi kẻ giả hình, hãy lấy cái đà ra khỏi mắt mình trước đã, rồi bấy giờ ngươi sẽ trông rõ để lấy cái rác khỏi mắt anh em ngươi".
Cái lỗi nhỏ như cái rác của tha nhân thì mình dễ nhìn thấy, nhưng cái lỗi lớn như xà nhà của mình thì lại không thấy. Chúng ta dễ dàng kết án cái lỗi nhỏ nhặt của tha nhân, nhưng lại không ý thức về những tội tày đình của bản thân…
Chúng ta dễ nói lên ý kiến, nhận định chủ quan về người khác, mặc dù chúng ta chẳng có trách nhiệm để làm việc đó, hay sẵn sàng rêu rao cho mọi người biết về những sai lầm, khiếm khuyết của người khác nhằm ngầm ý đề cao mình hơn.
Chúa Giêsu không cấm chúng ta có những nhận xét khách quan, những nhận xét phân biệt phải trái, sai quấy. Nhưng khi chúng ta kết tội và lên án lương tâm người anh em, là chúng ta xâm phạm quyền chỉ dành riêng cho Thiên Chúa. Trong đời sống cộng đồng, điều này dễ xảy ra khi chúng ta có một chút gì hơn anh chị em mình thì dễ dàng dùng mình làm tiêu chuẩn để lên án người khác, hay những khi “suy bụng ta ra bụng người”, mắt mình dính bụi thì thấy mọi thứ đều bẩn.
Nhận ra mình tội lỗi đã là khó, nhận ra mình giả dối còn khó gấp bội, bởi vì người đạo đức giả lại cho mình đạo đức hơn ai hết, người giả dối lại nghĩ mình trung thực không ai bằng. Chúa Giêsu khiển trách những người giả hình, giả đạo đức bằng những lời có sức đánh động như thế, may ra họ thức tỉnh và nhận ra chân tướng của mình chăng!
Ở đời chẳng ai muốn mình bị mù bởi vì trong các khuyết tật, người khiếm thị là khổ hơn cả. Mù về thể lý đã khổ, mù về tinh thần cũng gây đau khổ không kém. Khi không phân biệt được điều phải-trái, tốt-xấu, hay không nhận ra lầm lỗi tày đình của mình, lại đi phê phán một lỗi nhỏ của người anh em, người ta không chỉ làm khổ cho mình, nhưng còn làm khổ những người xung quanh nữa. Vậy làm thế nào để con mắt tinh thần của bạn khỏi bị mù? - Thưa, một phương cách đơn giản là khiêm nhường nhận biết mình còn nhiều thiếu sót, rất cần đến sự chỉ dẫn của mọi người, nhờ vậy có thể học hỏi và tích luỹ thêm kinh nghiệm. Ngay cả những lỗi lầm của anh chị em cũng là bài học quý giá cho mình biết “tránh vết xe đổ.”
Có nhận ra mối tương quan đích thực với Thiên Chúa, con người mới thấy được tương quan của mình với tha nhân. Thật thế, chối bỏ và cắt đứt mối tương quan với Thiên Chúa, con người cũng đi đến chỗ chối bỏ tha nhân. Ngược lại, nhận ra Thiên Chúa là Chủ tể, con người cũng sẽ nhận ra thân phận thụ tạo yếu hèn của mình và tình liên đới với tha nhân.
"Hỡi người, hãy tự biết mình", đó là khẩu hiệu mà nhà hiền triết Hy Lạp là Socrate thường đề ra như bài học vỡ lòng cho các môn sinh, có lẽ cũng được Chúa Giêsu nhắc lại theo một công thức khác: "Hãy sám hối và tin vào Tin Mừng". "Hãy sám hối" trước tiên là nhận ra thân phận bất toàn của mình, để từ đó sống cảm thông, kiên nhẫn, bao dung và tha thứ đối với người khác. Sống như thế, con người mới đạt được cùng đích của mình là trở nên giống Thiên Chúa, chứ không phải trở thành Thiên Chúa để gạt bỏ chính Thiên Chúa ra khỏi cuộc sống. Huệ Minh
"Anh em đừng xét đoán, để khỏi bị Thiên Chúa xét đoán, 2vì anh em xét đoán thế nào, thì anh em cũng sẽ bị Thiên Chúa xét đoán như vậy; và anh em đong đấu nào, thì Thiên Chúa cũng sẽ đong đấu ấy cho anh em. 3Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của mình thì lại không để ý tới?4 Sao anh lại nói với người anh em: "Hãy để tôi lấy cái rác ra khỏi mắt bạn", trong khi có cả một cái xà trong con mắt anh?5 Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt anh trước đã, rồi anh sẽ thấy rõ, để lấy cái rác ra khỏi mắt người anh em.
Anh em đừng xét đoán, để khỏi bị Thiên Chúa xét đoán (Mt 7,1)
Suy niệm:
Phân tích
Hôm nay Chúa Giêsu dạy về sự xét đoán: 1. Thiên Chúa sẽ xét đoán chúng ta tùy theo cách chúng TN 8-C58
Hôm nay Chúa Giêsu dạy về sự xét đoán:
1. Thiên Chúa sẽ xét đoán chúng ta tùy theo cách chúng ta xét đoán người khác. Trong những câu sau đây ta phải luôn hiểu ngầm chữ Thiên Chúa:
- “Các con đừng xét đoán để khỏi bị (Thiên Chúa) xét đoán.” - “Các con xét đoán thế nào thì cũng bị (Thiên Chúa) đoán xét như vậy. Các con dùng đấu nào mà đong cho người ta thì (Thiên Chúa) cũng sẽ đong lại cho các con bằng đấu ấy.”
2. Thay vì xét đoán người khác, mỗi người hãy lo xét đoán chính mình: “Sao ngươi thấy cái rác trong mắt anh em, mà không thấy cái đà trong mắt ngươi. Hãy lấy cái đà trong mắt ngươi ra trước đã.”
Suy gẫm
1. Tại sao tôi thích xét đoán người khác?
- Lý do “có vẻ chính đáng” là tôi yêu thích sự thiện, do đó khi thấy người khác không thiện thì tôi lên án.
- Nhưng ngoài lý do "có vẻ chính đáng" ấy ra, còn nhiều lý do không chính đáng chút nào mà khoa tâm lý có thể vạch trần ra:
a/ do cái tính ác nằm sẵn trong người tôi thích "hạ" kẻ khác và ngầm sung sướng một cách vô ý thức khi người khác bị "hạ";
b/ Đó là một cạnh tranh kiểu tiểu nhân: hạ người khác để nâng tôi lên. Khi tôi nói rằng người đó không tốt thì một cách gián tiếp tôi nói rằng tôi tốt.
2. Đức Giám mục Fulton Sheen đưa ra một tiêu chuẩn như thế này: tôi thường xét đoán người khác về nhiều khuyết điểm gì, đó là dấu tôi có chính khuyết điểm đó.
3. “Phê và tự phê” đó là một khẩu hiệu rất hay vì nó nhắc ta không nên chỉ làm một việc là phê người khác, nhưng phải làm thêm việc phê phán chính mình nữa. Tuy nhiên khẩu hiệu này vẫn chưa hay bằng giáo huấn của Chúa Giêsu: Ngài dạy tự phê trước rồi sau đó mới phê người ta.
4. Một hôm satan thích chí vô cùng vì đã phát minh ra được một cái gương vô cùng kỳ diệu: Bất cứ điều gì trong gương ấy cũng bị đảo lộn. Khuôn mặt kiều diễm nhất nhìn vào tấm gương cũng xấu xí, ghê rợn. Satan nghĩ có thể đưa tấm gương lên thiên đàng để chia rẽ Thiên Chúa và các thiên thần.
Satan liền đội tấm gương lên đầu và bay thẳng lên trời. Dọc đường hắn nhìn vào tấm gương và càng thích thú khi thấy gương mặt xấu xí của hắn nay càng xấu xí hơn. Nhưng càng bay tới thiên đàng thì hắn càng thấy gương mặt hắn xấu thê thảm. Cứ thế chưa tới cửa thiên đàng thì hắn không chịu vẻ thô bạo xấu xí của hắn nữa. Tay hắn run lẩy bẩy và đánh rơi tấm gương xuống trần gian. Tấm gương vỡ tan từng mảnh và lan tràn khắp trên mặt đất. Đó là khởi đầu đại họa cho con người: từng hạt cát nhỏ bám vào mắt ai thì nằm mãi ở đó, và người đó chỉ thấy cái xấu trên thế gian này thôi.
Câu chuyện trên muốn nói rằng: nhìn thấy cái xấu nơi người khác không phải là điều tự nhiên của con người, đó là một cái nhìn của quỷ.
Nơi mỗi người vẻ đẹp của Thiên Chúa vẫn còn chiếu sáng. Chính cái nhìn này mới là nền tảng cho đức ái Kitô giáo.
5. Sở dĩ ta nên tránh việc phê phán và nghĩ xấu cho người là vì đoán xét của ta thường sai lạc, ít khi ta phê phán người khác một cách khách quan, mà thường phê phán theo cảm tính và ý nghĩ chủ quan của ta. Câu chuyện sau đây trong sách Liệt Tử vừa nghe thì thấy rất tầm thường nhưng nó chứa đựng một chân lý sâu xa về sự phê phán chủ quan của ta.
Có người đánh mất cái búa. ngờ cho đứa con nhà láng giếng lấy trộm.
Anh ta trông dáng nó đi, rõ ra đứa ăn trộm búa, nhìn vẻ mặt nó, rõ ra đứa ăn trộm búa, thấy nó cất nhắc, cử động, không một tí gì, là không rõ ra đứa ăn trộm búa cả.
Được một lúc, người ấy tìm thấy chiếc búa trong hố thì hôm sau trông thấy con người láng giềng: ngôn ngữ, cử chỉ, lại không còn một tí gì giống đứa ăn trộm búa nữa.
Câu chuyện này được viết ra hằng ngàn năm trước đây, vừa nghe thì có vẻ nhạt nhẽo vô duyên, nhưng đọc kỹ thì thấy nó phản ứng thật trung thực tâm lý của đa số con người đã sống từ ngàn năm trước cũng như hiện đang sống bây giờ. Sở dĩ phán đoán của chúng ta sai lạc là vì lý trí của ta thường bị chi phối bởi trăm ngàn yếu tố: như tiền bạc, danh vọng, lợi, hại, yêu, ghét, thân, sợ…
Cha Carôlô
Cầu nguyện:
Lạy Chúa Giêsu, Chúa là tình yêu và là con đường dẫn đến suối nguồn tình yêu. Chúa không chỉ trao ban cuộc sống cho nhân loại mà còn thí mạng sống vì chúng con. Chúa không chỉ trao ban Lời Hằng Sống mà còn tặng ban chính Mình Máu Thánh Chúa trở nên của ăn, của uống nuôi dưỡng linh hồn chúng con. Chúng con xin tạ ơn tình thương vô bờ bến mà Chúa đã dành cho chúng con.
Lạy Chúa Giêsu mến yêu, Chúa đã yêu thương chúng con bằng tình yêu vô bờ bến. Chúa không toan tính thiệt hơn. Chúa càng không chấp nhất tội chúng con. Xin cho chúng con biết sống yêu người như Chúa đã yêu thương chúng con. Xin cho chúng con biết từ bỏ cái tôi ích kỷ để mở rộng tâm hồn đến với tha nhân. Xin cho chúng con không chỉ trao tặng nhau lời nói, ánh mắt cảm thông mà còn cả cuộc sống sẵn sàng phục vụ anh em. Xin cho chúng con luôn quảng đại yêu thương và phục vụ tha nhân với tất cả nhiệt thành và khả năng mà Chúa đã trao ban. Xin Chúa thêm ơn nâng đỡ để chúng con biết sống và tuân hành ý Chúa trong bổn phận hằng ngày, trong cách sống phục vụ tha nhân.
Lạy Chúa Giêsu tình yêu, xin uốn lòng chúng con nên giống Chúa trong cuộc sống hôm nay để mai sau chúng con cùng được vinh phúc cùng với Chúa trên quê trời. Amen
“Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của mình thì lại không để ý tới ? Sao anh lại nói với người anh em: "Hãy để tôi lấy cái rác ra khỏi mắt bạn", trong khi có cả một cái xà trong con mắt anh?”
(Mt: 7, 3-4)
Cuộc sống chung quanh làm ta hay để ý đến mọi con người, mọi sự việc mà quên để ý nhìn lại TN 8-C59
Cuộc sống chung quanh làm ta hay để ý đến mọi con người, mọi sự việc mà quên để ý nhìn lại chính bản thân mình. Có chăng ta thường cho mình là đúng, là hay và thấy cái sai, cái dở của người khác để rồi muốn sửa muốn đổi quan điểm của người khác theo quan điểm của mình. Và một khi ta đã cho mình là đúng, là hay thì dĩ nhiên ta cứ thẳng đường ta, ta đi. Thậm chí ta còn cố bới lông tìm vết, để chỉ trích người khác và tìm cơ hội để nâng “cái tôi” của mình lên.
Chúa Giêsu đã nhắc nhở tôi: “Hãy lo lấy cái xà trong mắt anh đi...”,bởi vì cái xà to đùng trong mắt tôi, sẽ khiến tôi mù tịt chẳng nhìn thấy cái gì hết. Và đã không nhìn thấy thì rất dễ phán đoán sai lầm. Chúa Giêsu chẳng hề vương tội, thế mà Chúa đã không xét đoán “người đàn bà ngoại tình”, và Chúa bảo “Ai trong các anh không có tội, thì hãy ném đá chị này trước đi!”. Lúc ấy, những người đang hằm hè bao vây chung quanh Chúa và người phụ nữ ngoại tình kia, dần dần bỏ đi hết. Tại sao vậy? Vì nghe câu nói của Chúa, họ mới suy xét lại mình và nhận ra những tội lỗi của mình. Chẳng ai lên án họ, nhưng họ đã tự xấu hổ mà bỏ đi.
“Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của mình thì lại không để ý tới?”
Lời chất vấn trên đây khiến tôi phải giật mình suy xét lại bản thân!
Tôi nhận ra trong rất nhiều câu chuyện xảy đến với những người chung quanh, những câu chuyện được nghe đi kể lại, phảng phất có mình trong đó. Nghĩa là không xét thì thôi, khi xét kỹ thì ra mình chẳng thua gì ai về những điều sai lầm và đáng trách. Thế mà Chúa vẫn thương tôi, có lên án gì tôi đâu! Chúa cho con người sự tự do, và Chúa biết rõ những lý do của mỗi người trong khi họ hành xử, ta hãy hoàn toàn tin tưởng vào Chúa, để đừng xét đoán ai!
Lạy Chúa! Chúa đã dạy con một bài học quý giá, từ nay con sẽ cố gắng lấy cái xà trong mắt con ra, để được nhìn thấy anh em mình bằng một đôi mắt trong sáng. Con sẽ cố gắng chăm chú vào việc xét mình, để không còn làm cái việc xét người.
Lạy Chúa! Chúa biết rất rõ chúng con cần gì và suy nghĩ gì. Con xin hoàn toàn tin tưởng vào sự quan phòng của Chúa, để được Chúa dẫn dắt đi trong ánh sáng của Ngài.
Xin cho con bỏ chừa tật xấu thường hay xét đoán người khác, để tâm hồn con ngày càng được trở nên khoan dung và nhân hậu như Chúa, Chúa nhé!
Vào khoảng thời gian khó khăn khốn đốn khi nỗi buồn tràn ngập vương quốc động vật, một bệnh TN 8-C60
Vào khoảng thời gian khó khăn khốn đốn khi nỗi buồn tràn ngập vương quốc động vật, một bệnh dịch khủng khiếp đã lan tràn khắp cả khu rừng khiến nhiều sinh vật lăn ra chết. Dịch bệnh ngày càng lan tràn mà không có cách gì cứu chữa.
Một lệnh triệu tập được ban hành, tất cả các loại động vật lớn nhỏ nhận được lệnh đều phải tập họp lại giữa khu rừng. Sử tử - chúa tể muôn loài bắt đầu lên tiếng:
“Hỡi muôn loài!”, chúa tể gầm lên, “Thượng Đế đang gửi thử thách đến khu rừng của chúng ta. Vậy nên chúng ta phải nhổ tận gốc kẻ nào đã gây ra tội lỗi khiến Ngài nổi giận trước khi tất cả đều bị diệt vong. Mỗi kẻ trong các ngươi hãy ngẫm suy từ trong tâm và hãy tự thú nhận những lỗi lầm của mình, như vậy chúng ta mới có thể trừ bỏ được tai họa.
Nói là làm, sư tử lên tiếng đầu tiên trần tình về lỗi lầm của mình để muôn loài noi theo. “Một ngày nọ, ta đã giết một người đàn ông trong lúc ta đang đi tuần tra khu rừng. Ta có nhiệm vụ bảo vệ khu rừng này, bảo vệ muôn loài, trái tim ta mang nặng trọng trách nên khi gặp con người kia, ta đã xông vào tấn công và giết chết người đàn ông đó. Ta thấy mình đã phạm tội rồi, hãy phán xét tội ác của ta đi”. Sư tử thống thiết kêu lên như một lời ăn năn hối lỗi.
Tất cả muôn loài đều khóc nấc lên: “Ai có thể đổ lỗi cho chúa tể sơn lâm cao quý của chúng ta cơ chứ. Chẳng qua là vì ngài mang trọng trách lớn bảo vệ an toàn cho muôn loài khỏi nguy hiểm từ những kẻ hai chân. Chắc chắn Thượng Đế sẽ tha thứ cho lỗi lầm của ngài thôi”.
Tiếp theo con sói nói: “Tôi cũng xin thú nhận tội lỗi của tôi. Trong lúc tôi đang lảng vảng gần bìa rừng với cái bụng trống rỗng và đói cồn cào, tôi tình cờ nhìn thấy một con dê mẹ và những con dê con đang gặm cỏ non gần đó. Và thế là tôi lao đến xé thịt con dê mẹ và ăn hết lũ dê con, mặc dù tôi biết chỉ cần một con dê cũng đủ để tôi ăn rồi”. Sói sụt sịt khóc, “nhưng vì tôi đói quá”…
“Đúng là ngươi đã phạm tội”, các loài vật nói. “Nhưng chắc chắn ngươi được tha thứ vì cơn đói khát đã che khuất suy nghĩ của ngươi. Chúng ta không nên trách điều đó”.
Thế là cuộc họp nhận tội lỗi tiếp tục với những kẻ săn mồi trong rừng đều thú nhận những cuộc tàn sát và trộm cắp của mình. Các con vật đều được miễn những tội ác bởi chúng đều nêu được lý do để giảm nhẹ tội lỗi.
Sau cùng, một con cừu lên tiếng: “Tôi cũng có một tội xin được thú nhận với mọi người. Hôm trước, tôi rất đói, vì một vài lý do nào đó mà ông chủ của tôi đã quên không dẫn tôi ra đồng cỏ ăn như thường lệ. Vậy nên tôi đã ăn một ít rơm mà ông chủ tôi đã đặt trong ủng của ông ấy để chân khỏi bị đau vậy nên có lẽ chân ông ấy sẽ bị chà sát vào ủng”.
“Làm thế nào mà người lại dám làm vậy”, sử tử gầm lên.
“Đồ trộm cắp”, một con rắn rít lên.
“Kẻ tội lỗi kia! Phải xử nó”. Tất cả các con vật cùng thét lên và xông vào con cừu tội lỗi rồi xé nó ra thành từng mảnh chia nhau.
Phải chăng kẻ yếu là kẻ phải chịu thiệt thòi khi không có khả năng tự bảo vệ? Hay chăng chúng ta có thể nhận ra tội lỗi của một người ngoài dễ dàng hơn so với tội lỗi của chúng ta, ngay cả khi tội lỗi của mình tồi tệ hơn của họ?
+++
"Anh em đừng xét đoán, để khỏi bị Thiên Chúa xét đoán,
vì anh em xét đoán thế nào, thì anh em cũng sẽ bị Thiên Chúa xét đoán như vậy; và anh em đong bằng đấu nào, thì Thiên Chúa cũng sẽ đong cho anh em đấu ấy. Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của mình thì lại không để ý tới?
Sao anh lại nói với người anh em: "Hãy để tôi lấy cái rác ra khỏi mắt bạn", trong khi có cả một cái xà trong con mắt anh?
Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt anh trước đã, rồi anh sẽ thấy rõ, để lấy cái rác ra khỏi mắt người anh em.” (Mt 7, 1-5)
Ông bà ta dạy: “Uốn lưỡi bảy lần trước khi nói”. Lời dạy này hàm nghĩa: Cẩn trọng khi phát ngôn TN 8-C61
Ông bà ta dạy: “Uốn lưỡi bảy lần trước khi nói”. Lời dạy này hàm nghĩa: Cẩn trọng khi phát ngôn hay xét đoán người ta. Vì sao phải dạy như vậy? Theo quan niệm của ông bà, trong ứng xử hàng ngày, việc phát ngôn và xét đoán rất quan trọng, vì nó ảnh hưởng đến người khác. Nói, là một trong những kỹ năng phải học từ lúc vỡ lòng: “Học ăn, học nói, học gói, học mở”. Phát ngôn không chỉ là việc truyền tin, còn là nghệ thuật giao tiếp: “Chim khôn kêu tiếng rảnh rang. Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe”. Cho nên, trong đời sống chung, người ta rất tối kỵ việc buông lời xấu hay xét đoán cho người khác vì ông bà dạy: “Ngậm máu phun người trước dơ miệng mình”. Cho nên, khi nói hay xét đoán người khác, ta phải có trách nhiệm rõ ràng, trong sáng, tránh nói lửng lơ dẫn người ta đến tâm lý lo âu, hiểu sai lạc nên ông bà dạy: “Trách ai ăn nói lưng chừng. Để cho kẻ dại nửa mừng nửa lo”. Có lẽ, đó là lý do vì sao Thiên Chúa dựng nên con người có hai con mắt để nhìn cho kỹ, hai cái tai để nghe cho rõ, hai lỗ mũi để cảm nhận cho đúng mà chỉ có một cái miệng để nói hay xét đoán cho đúng.
Cho nên, Chúa Giêsu hôm nay dạy: "Anh chị em đừng xét đoán, sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới? Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em”. Những lời Chúa nói hôm nay không đơn thuần chỉ là bài học có tính cách luân lý rằng Chúa Giêsu không chỉ khuyên chúng ta không nên xét đoán người khác. Ngài còn mời gọi chúng ta tự đặt mình vào mối tương quan với Thiên Chúa: Chỉ có Thiên Chúa, Đấng thấu suốt lòng con người mới có thể xét xử con người. Khi chỉ chúng ta nhìn nhận quyền xét xử của Thiên Chúa, chúng ta cũng sẽ nhận ra thân phận tội lỗi yếu hèn của mình. “Hãy lấy cái dằm ra khỏi mắt ngươi trước đã”, nghĩa là hãy nhận ra thân phận bất toàn của mình trước rồi mới xét đoán người ta.
Qủa thế, ngày xưa, nhà hiền triết Hy Lạp Socrate đã đề ra khẩu hiệu như bài học vỡ lòng cho các môn sinh của mình: “Hỡi người, hãy tự biết mình”. Chúa Giêsu của chúng ta cũng đề cao sự sám hối: “Hãy sám hối và tin vào Tin Mừng”. “Hãy sám hối” trước tiên là nhận ra thân phận bất toàn đầy dẫy những lỗi lầm thiếu xót của mình, để rồi từ đó chúng ta sẽ biết sống cảm thông, kiên nhẫn, bao dung và tha thứ đối với người khác hơn. Sống như thế, chúng ta mới đạt được cùng đích của mình là trở nên giống Thiên Chúa, chứ không phải trở thành Thiên Chúa để gạt bỏ chính Thiên Chúa ra khỏi cuộc sống và rồi xét đoán phạt anh chị em mình không thương tiếc.
Cho nên, Chúa Giêsu dạy hãy tự sửa mình nhiều hơn sửa người khác. Vâng, con người thường có tính tự nhiên quan tâm phô trường, khoe khoan tới hành động, thành công, việc làm của mình luôn luôn là tốt hơn người ta cho nên dễ xét nét hành động của người khác. Chúng ta hay tự cho mình là hoàn hảo hơn người khác trong khi đó mình còn thiếu sót sai lầm, cần phải sửa đổi trước đã rồi hẳn phê phán, xét đoán anh chị em khác. Cho nên, chúng ta dễ thấy những lầm lỗi của người khác, cho dù lầm lỗi ấy rất nhỏ. Còn những lầm lỗi của chính mình thì mình lại không thấy, cho dù rất lớn. Nếu một tập thể hay một gia đình mà trong đó ai cũng đều có tính chỉ nhìn thấy lỗi của người khác mà không thấy lỗi của chính mình thì đời sống chung sẽ rất khó chịu, dễ dàng trách móc, bực bội, hờn giận người khác. Thật là thật đau khổ khi phải sống chung với những người không có tự biết mình, không biết uốn lưỡi 7 lần trước khi nói và không nhìn lại mình trước khi xét đoán. Cho nên, Lời Chúa trong bài đọc 1, Sách Huấn Ca dạy: “Sàng rồi, trấu ở lại sàng, nói ra, cái dở rõ ràng thấy ngay. Có thử lửa mới biết bình thợ gốm, nghe lời miệng nói biết ngay lòng người. Chớ vội khen, khi người chưa lên tiếng: muốn biết người, phải nghe miệng nói năng”. Vì thế, Chúa Giêsu khẳng định: “Người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu. Vì lòng có đầy, miệng mới nói ra”.
Vì vậy, việc nhìn thấy và sửa đổi chính bản thân mình thì dễ thực hiện vì điều ấy tùy thuộc vào chính mình, do mình làm chủ, nên hễ mình muốn sửa là sửa được. Còn sửa lỗi người khác thì khó hơn rất nhiều vì điều ấy không tùy thuộc vào mình, không do mình làm chủ. Vả lại, chính mình nên thánh trước đã rồi thì cảm hóa hay sửa chữa người khác sẽ dễ dàng hơn rất nhiều. Cho nên, ông bà ta bảo: “Hỡi thầy thuốc, hãy chữa lấy mình đã, đừng làm theo kiểu chân mình những lấm bê bê, lại cầm bó đuốc mà rê chân người”. Ước gì qua Lời Chúa hôm nay, là những Kitô hữu chúng ta hãy hãy tự xét lỗi chính bản thân mình đã, chứ đừng vội xét lỗi người khác. Lạy Chúa, nhân vô thập toàn, đã là người thì ai cũng có những sai lỗi và khuyết điểm của mình. Đứng trước những khuyết điểm của người khác, xin Chúa cho chúng con biết cảm thông và tha thứ, như Chúa đã từng cảm thông và tha thứ cho chúng con cũng như cho những kẻ tội lỗi trong Phúc âm. Còn đứng trước những sai lỗi của bản thân, xin Chúa giúp chúng con biết nhận lỗi, xin lỗi và nhất là sửa lỗi, để nhờ đó chúng con thăng tiến bản thân, đổi mới cuộc đời và luôn làm đẹp lòng Chúa. Amen.
Thầy là đường, là sự thật và là...... Một người vô cùng đặc biệt lại chấp nhận thân phận của một TN 8-C62
“Thầy là đường, là sự thật và là sự sống” (Ga.14, 6). Một người vô cùng đặc biệt lại chấp nhận thân phận của một con người “bình thường” và sống rất “bình thường”, trong khi đó những người rất “tầm thường” lại muốn trổi trang trước mặt tất cả mọi người. Qua tấm gương Đức Yêsu, con người có thể nhận biết chính mình.
Yêu là nhân hạnh phúc
Con người ai mà không sợ chết. Có nhiều người, nhất là những bậc vua chúa công hầu muốn mình sống mãi nên mong ước có một liều thuốc trường sinh bất tử. Nhưng giả như ai đó được trường sinh, cái gì xảy ra cho người đó?
Chuyện kể có người tìm được liều thuốc trường sinh bất tử, nên sống hoài không chết. Vợ người đó cũng chết, con cái của người đó cũng chết, cháu chắt cũng chết theo thời gian, và lâu quá những con cháu xa không còn nhận biết ông cụ đó nữa, ông cụ như người xa lạ giữa những con cháu xa bao đời…. Và quá buồn ông cụ ao ước được chết như một người bình thường.
Tôi chứng kiến một người bệnh ung thư bị đau đớn như thế nào! Và ông ta mong được chết, vì sống “đau đớn” quá. Chết lại là điều may mắn vì ông được giải phóng.
Sống lâu không hẳn làm người ta hạnh phúc.
Cái chết thể xác diễn tả phần nào cái chết tinh thần: không còn tương quan với Thiên Chúa và con người nữa. Nếu ai sống thù ghét tất cả những người xung quanh, cuộc đời của họ như thế nào?
Sống cô lập, thù ghét những người quanh mình, là “tự sát”, là tự giết mình. Không thể hạnh phúc với những người như vậy. Họ sẽ chết dần chết mòn.
Yêu những người xung quanh, là đang sống, là đang tạo cho mình những điều kiện để có thể thấy đời đẹp và đáng sống.
Những người yêu người khác, cho dù họ có chết, thì vẫn được người khác nhớ đến và tiếc nuối. Yêu làm người ta sống cho dù đã chết; hơn nữa yêu làm người ta sống đời đời.
Điều tệ là không biết mình
Xem qủa biết cây. Cây tốt sinh trái tốt, người tốt làm những việc tốt lành. Những điều xấu là do người xấu mà ra. Người mù có thể dẫn đường cho người mù được chăng? Một người không biết mình, là người chỉ thấy lỗi của người khác, không thấy lỗi nơi mình, vậy làm sao người đó cải thiện được? Làm sao người đó khá hơn được? Những người kiêu ngạo không nhận lỗi của mình, những người không biết mình chỉ thấy lỗi nơi người khác hoặc không dám nhận lỗi của mình.
Hãy biết mình! Qua cách nhìn của người khác về mình, cũng phản ánh phần nào con người của mình. Có thể họ sai, nhưng thế nào cũng có điểm nào đó đúng. Không sẵn sàng nhận biết chính mình qua những phê bình, qua những lần lẩn tránh của người khác, qua sự sợ hãi hoặc chán nản của họ đối với mình, không sẵn sàng đón nhận lời góp ý của người khác, không thấy người ta nhận xét về mình đúng chút nào, e rằng đó là người “không biết mình”.
Hãy lấy cái “xà nhà” ra khỏi mắt mình, rồi hãy đòi lấy cái “dằm” ra khỏi mắt người khác. Không biết mình, đó là điều tệ hại rất lớn. Hãy xin Chúa cho mỗi người được ơn biết mình, để mình khiêm tốn nhận lỗi của mình, để mình sẵn sàng tha thứ cho người khác, để mình sửa đổi chính mình, để người khác có thể sống và muốn sống với mình, để mình sống an bình và hạnh phúc.
“Lạy Chúa, con là người tội lỗi.
Những gì người khác nhận định về con chắc là đúng, ít là chỉ một mình Chúa biết.
Xin cho con khiêm tốn chấp nhận chính mình, chấp nhận những gì người khác góp ý cho con.
Xin cho con nhận ra sự thật về chính con, để con sửa đổi và tiến bộ.
Xin cho con thành con người mới, dễ thương với mọi người, để người khác được hạnh phúc khi sống với con”.
Câu hỏi gợi ý chia sẻ:
1. Cái chết có đáng sợ không? Tại sao? Hành trang một người có thể mang theo là gì?
2. Bạn có kinh nghiệm về một người “không biết mình” không? Những người này có gì đặc biệt?
3. Bạn có kinh nghiệm về một người “không chấp nhận mình” không? Những người này có hạnh phúc không? Tại sao?
Tin Mừng Lc 6: 39-45 Lời Chúa hôm nay cho chúng ta một nguyên tắc để sửa lỗi anh em đó là bản thân mình phải tốt mới có thể sửa dạy người khác.
Lời Chúa hôm nay cho chúng ta một nguyên tắc để sửa lỗi anh em đó là bản thân mình phải tốt TN 8-C63
mới có thể sửa dạy người khác. Vì thế, kẻ muốn làm thầy người khác thì trước hết phải biết mình. Biết mình với những tật hư nết xấu để tự sửa đổi bản thân, sau đó mới có thể làm thầy, sửa dạy người khác. Nếu không biết mình để tu thân thì giống như Chúa Giêsu nói: “mù dắt mù” thì kết quả là cả hai thầy trò sẽ sa xuống hố.
Quả thật, đôi mắt của chúng ta thường dùng để nhìn người khác chứ ít khi nhìn vào mình, do đó, chúng ta ít thấy lỗi lầm của chúng ta, nhưng lại dễ dàng nhận ra những sai sót của tha nhân: “sao anh lại có thể nói với người anh em: "này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra", trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong con mắt của mình?
Đức Giêsu thật hài hước khi đưa ra hình ảnh cọng rác và cái xà. Người muốn nhấn mạnh đến mối tương quan để làm nổi bật sự lố bịch của thói xét đoán. Tính hài hước trong cách minh họa của Đức Giêsu làm cho thính giả cũng như độc giả là chúng ta phải nhìn ra tính nghiêm túc của bài học. Chủ nghĩa giữ luật hình thức có thể che mắt người ta để rồi họ chỉ lo “xăm soi” những lỗi lầm nhỏ nhặt của người khác, còn chính họ lại đui mù trước những lầm lỗi nghiêm trọng của mình. Vì hình ảnh minh họa nhắm đến những người hướng dẫn đui mù, nên trước tiên áp dụng cho giới lãnh đạo, nhưng Chúa Giêsu đã dùng từ “anh em”, nên bài học này cũng áp dụng cho cả chúng ta nữa.
Điểm nhấn ở đây không phải là chuyện lên án hay moi móc những lỗi lầm của anh em. Thực ra, mỗi người cần xem xét lại cuộc đời mình để phát hiện và loại bỏ những gì là bất toàn và lỗi tội. Biết xét mình và tự phê phán là mấu chốt cho những tương quan chân thật. Nói cách khác, tương quan của chúng ta thường là giả tạo. Chúng ta đeo mặt nạ để che giấu con người thật của mình. Chúng ta ngụy tạo những điều chúng ta không có. Chính vì thế nhiều khi chúng ta đã muốn vùi dập người khác xuống tận bùn đen, còn bản thân chúng ta thì lại muốn được ca tụng, được vượt trổi lên đến tận mây xanh.
Sự ghen ghét làm mờ đôi mắt chúng ta. Đáng lẽ ra chúng ta phải cư xử nghiêm khác với bản thân mà rộng rãi với người khác, thì chúng ta lại hành động trái ngược lại, cư xử nghiêm khắc với người khác mà rộng rãi với chính bản thân mình.
Đáng lẽ ra chúng ta phải lấy cái xà ra khỏi mắt chúng ta trước đã, rồi mới thấy mà lấy cọng rác ra khỏi mắt anh em mình, thì trái lại, chúng ta chỉ thấy cái rơm, cái rác trong mắt anh em, mà quên đi cái xà còn đang nằm ở trong con mắt của mình. Vì thế, điều quan trọng đó là phải biết nhìn nhận những sai lỗi khuyết điểm của mình, để rồi cố gắng uốn nắn, nỗ lực sửa đổi, nhờ đó thăng tiến bản thân, đổi mới cuộc đời.
Đức Hồng Y Verdier đã chia sẻ như sau: "kể từ khi làm Tổng Giám Mục Paris, tôi đã bị thiệt mất ba điều quí giá: một là không còn được đi lại tự do, vì công việc quá nhiều; hai là không có bạn bè, vì ai cũng sợ làm mất thời giờ của tôi; ba là không được nghe biết sự thật, vì kính nể nên ai cũng khen ngợi và tâng bốc tôi." Vì kính nể nên ai cũng khen ngợi và tâng bốc, nên Đức Hồng Y Verdier sợ không nghe được sự thật, nhất là sự thật về con người của mình. Trái lại, để thấy được con người thật của mình, nhiều khi chúng ta lại phải cần đến những người hay chỉ trích chống đối chúng ta như có có câu chuyện kể rằng:
Một ông vua kia được viên quan cận thần báo cho một tin khẩn như sau:
- Thưa ngài, kẻ đã luôn luôn phê bình chính sách của ngài nay bị bệnh nặng, sắp qua đời, từ nay chúng ta được yên thân rồi.
Nghe tin báo, thay vì vui mừng thì nhà vua lại ra lệnh cho viên quan đại thần như sau:
- Hãy mau đi tìm vị lương y giỏi nhất trong nước đến chữa trị cho bệnh nhân đó. Ta không muốn kẻ đó phải chết, hãy làm mọi cách để cứu sống ông ta.
Quan đại thần ngạc nhiên hỏi lại:
- Thưa ngài, người này là người luôn luôn phê bình đường lối cai trị của ngài. Nếu ông ta mà chết đi, thì có lợi cho ngài hơn, cớ sao ngài lại muốn như vậy, và ra lệnh phải tìm đủ mọi cách chữa trị cho người đó.
Nhà vua trả lời:
- Chính vì người đó dám lên tiếng phê bình ta, nên ta lại càng phải lo cứu sống người đó. Ta cần một con người can đảm như thế hơn là những người lúc nào cũng chỉ biết có tung hô vạn tuế.
Chúng ta thường có khuynh hướng thích được khen thưởng hơn là biết lắng nghe những lời thành thật giúp chúng ta thanh luyện những tiêu cực, nhất là khi chúng ta có chút ít quyền hành. Bởi thế, muốn biết rõ mình hơn, chúng ta lại càng cần phải có những kẻ can đảm, dám nói cho chúng ta biết sự thật, biết những điều lầm lỗi, để chúng ta sửa chữa và vươn lên.
Lạy Chúa Giêsu, Chúa muốn chúng con phải là những con người biết nhìn nhận lỗi lầm của mình, biết sửa đổi trước khi sửa sai người khác. Xin cho chúng con biết nhìn ra cái xà, một cái xà to lớn đang che mắt chúng con, làm chúng con không thấy được những những khiếm khuyết, lỗi lầm của chúng con. Xin Chúa cất khỏi con cái đà trong mắt con để con nhìn ra những cái hay cái tốt nơi anh chị em chúng con, nhờ đó, chúng con sẽ cùng nhau hăng say loan báo Tin Mừng, làm cho Nước Chúa được mau hiển trị trên thế gian này. Amen.
Ông Dale Carnegie, một nhà văn, nhà diễn thuyết và là nhà giáo dục đại tài, nổi tiếng khắp thế TN 8-C64
Ông Dale Carnegie, một nhà văn, nhà diễn thuyết và là nhà giáo dục đại tài, nổi tiếng khắp thế giới cho biết rằng: “Tôi đã phải mất 33 năm cuộc đời để khám phá được điều quan trọng này là trong 100 lần phạm lỗi, có đến 99 lần người ta tự xem mình như người vô tội, bất kể tội nặng đến đâu.”
Tự biết chính mình, thấy được những lầm lỗi của mình là điều rất khó, khó đến nỗi, “trong 100 lần phạm lỗi, có đến 99 lần người ta tự xem mình như người vô tội.”
Mà nếu không thấy được lầm lỗi thì làm sao sửa lỗi được, làm sao cải thiện cuộc sống được! Vậy là cứ chứng nào tật nấy!
Vì thế, cách đây hơn 2.500 năm, nhà hiền triết Socrate có để lại cho đời một lời dạy khôn ngoan được mọi người cho là lời khuyên vàng ngọc, tuyệt đối cần thiết cho đời sống con người. Đó là câu nói thời danh: "Hỡi người, hãy tự biết mình."
Qua bài Tin mừng hôm nay, Chúa Giê-su cũng dạy ta phải tự biết mình. Ngài nói: “Sao anh thấy cọng rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà (còn gọi là cái đà, tức cái xà ngang nằm vắt qua 2 đầu cột nhà) trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới?”
Vì không biết mình nên dù có cả “cái xà to lớn trong mắt mình”, nghĩa là tội ác tày đình của mình, người ta cũng không tự biết và cũng chẳng quan tâm.
Ngay cả vua Đa-vít, một vị vua tài ba lỗi lạc của người Do-thái, cũng không nhận ra lầm lỗi tày trời của mình.
Một buổi chiều nọ, vua Đavít dạo chơi trên sân thượng và thấy bà Bat-sê-ba, là vợ của U-ri-a đang tắm. Vua sai quân hầu đưa bà đến với vua. Ít lâu sau đó, bà Bat-sê-ba báo tin cho vua hay là bà đã có thai với nhà vua.
Vua Đa-vít tìm cách chạy tội bằng cách truyền lệnh cho chồng của Bát-sê-ba là U-ri-a từ mặt trận về và xúi U-ri-a về nhà ăn ở với vợ, để U-ri-a tưởng rằng chính anh ta là tác giả của bào thai trong dạ Bát-sê-ba. Nhưng việc không thành vì U-ri-a cứ nằm ngủ ở đền vua mà không chịu về nhà.
Thế là vua Đa-vít lập mưu giết chết U-ri-a ở ngoài mặt trận, rồi đón bà Bat-sê-va về cung, làm vợ mình ( II Sam 11 và 12).
Vua Đavít đã phạm một tội tày trời: giết U-ri-a để cướp của anh ta… mà vẫn ung dung như không có gì xảy ra.
Vì thế, Thiên Chúa sai tiên tri Na-tan đến cảnh tỉnh vua.
Nhà tiên tri trình với vua: “Trong thành kia, có một người giàu sang phú quý có cả đến hàng ngàn chiên dê và bò, trong khi đó, một người nghèo bên cạnh chỉ có một con chiên nhỏ mà ông ta rất yêu quý, coi như đứa con gái của ông. Thế rồi khi người giàu có khách, ông không bắt chiên mình đãi khách mà lại cho tôi tớ đi bắt con chiên độc nhất của người nghèo làm thịt.”
Nghe đến đây, vua Đavít bừng bừng nổi giận. Vua quát: “Đồ khốn kiếp! Nó đáng chết! Nó phải bị trừng phạt và phải bồi thường gấp bốn vì việc nó đã làm…” Tên khốn nạn đó ở đâu?
Tiên tri Na-tan thưa: “Tâu bệ hạ. Người ấy chính là vua. Nhà vua đã có nhiều thê thiếp lại còn nhẫn tâm giết chết Uria và cướp người vợ độc nhất của anh ta.”
Bấy giờ vua Đavít mới nhận ra tội mình và ăn năn khóc lóc thảm thiết.
Chua chát thay, vua Đa-vít thấy rõ tội nhỏ của người ta mà không thấy thứ tội tày trời của mình. Tội mình to như núi, mình không thấy; Tội người ta chỉ bằng viên sỏi, ta thấy rõ ràng.
Đúng như lời Chúa nói: Người ta thấy rõ “cọng rác trong con mắt của người khác, mà cái xà ngang trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới.”
Vì thế, Chúa Giê-su dạy: “Hãy lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã.” Nghĩa là hãy xét mình cho kỹ để thấy cho rõ lầm lỗi của mình mà chừa bỏ trước đi.
Muốn lấy “cái xà ra khỏi mắt mình”, tức là muốn sửa mình, muốn chừa tội thì trước hết phải biết nhận ra lầm lỗi của mình, đừng mù quáng như vua Đa-vít xưa.
Nếu chúng ta biết cơ thể mình bốc mùi khó chịu, chúng ta sẽ tắm rửa ngay. Nếu không nhận ra mùi hôi của mình, chúng ta cứ để cho mình hôi hám. Nếu chúng ta thấy mặt mình dơ bẩn, chúng ta sẽ lo rửa sạch ngay. Nếu không nhận ra vết nhơ trên khuôn mặt, chúng ta không cần lau mặt. Nếu chúng ta không nhận ra những thói hư tật xấu của mình, những điều xằng bậy của mình, những điều đê tiện của mình… thì làm sao chúng ta có thể sửa mình nên tốt được?
Tuy nhiên, nhận biết được tội của mình là điều rất khó.
Muốn biết mặt mình dơ hay sạch, chúng ta cần tấm gương soi. Muốn biết được lầm lỗi và những thói hư tật xấu của mình, chúng ta cần nhờ đến cha mẹ, thầy cô, cũng như những người chung quanh chỉ lỗi cho.
Ngoài ra, chúng ta cần xem xét mình hằng ngày để nhận ra lầm lỗi của mình mà sám hối.
Lạy Chúa Giê-su,
Xin cho chúng con thường xuyên nhìn vào nội tâm của mình, vào cách xử sự, vào cách ăn nết ở của mình để nhận ra những sai phạm lỗi lầm trong đó và quyết chí sửa đổi ăn năn. Nhờ đó, chúng con mới có thể cải thiện cuộc sống, để trở thành người có phẩm chất cao đẹp, có đạo đức, xứng tầm người con Thiên Chúa.
Chủ đề: Cẩn thận về việc xét đoán. “Xem quả thì biết cây” (Lc 6, 44)
I. Dẫn Vào Thánh Lễ
Anh chị em thân mến
Bắt đầu mỗi Thánh lễ, chúng ta đều được kêu gọi hãy kiểm điểm lương tâm và nhận biết tội TN 8-C65
Bắt đầu mỗi Thánh lễ, chúng ta đều được kêu gọi hãy kiểm điểm lương tâm và nhận biết tội lỗi. Không phải nhận biết tội lỗi của người khác mà tội lỗi của chính mình ; nhận biết như thế rồi không phải để trách người khác mà để tự trách mình và nhận lãnh trách nhiệm của mình mà sửa đổi. Giờ đây mỗi người chúng ta hãy kiểm điểm lương tâm và thành tâm sám hối.
II. Gợi Ý Sám Hối
Chúng con thường làm ngơ trước khuyết điểm của mình, nhưng lại khắt khe với lỗi lầm của người khác.
Chúng con hay phê phán và lên án người khác.
Chúng con thường sống giả hình.
III. Lời Chúa
1. Bài đọc I (Hc 27,4-7)
Sách Huấn ca gom góp những giáo huấn giúp sống khôn ngoan. Trong trích đoạn hôm nay, giáo huấn nhắm đến lời nói:
Lời nói bộc lộ cái dở của một con người Nghe người ta nói, ta mới biết rõ ai rởm ai hay. Chớ vội khen hay chê khi chưa nghe người ta nói.
2. Đáp ca (Tv 91)
Người công chính thật được nhìn thấy qua cuộc sống tốt lành của mình: họ như cây dừa tươi tốt được trồng nơi Nhà Chúa, già cỗi rồi vẫn sinh hoa kết quả, tràn đầy nhựa sống, cành lá xanh rờn.
3. Tin Mừng (Lc 6,39-45)
Trong đoạn Tin Mừng này, Chúa Giêsu dạy cho môn đệ mình 3 điều:
Dụ ngôn người hướng dẫn mù và cái xà trong mắt: Nếu người môn đệ Chúa mà mù quáng thì sẽ dẫn người khác đi vào sai lầm. Bởi thế, trước khi sửa lỗi người khác, mỗi người hãy tự sửa lỗi của mình.
Dụ ngôn Cây và Trái (cc 43-44): Chỉ có thể tránh nguy hiểm giả hình nếu như hành động bề ngoài của ta hợp với bên trong của ta. Đối với biệt phái và luật sĩ, một hành động được coi là tốt khi nó phù hợp với Luật. Chúa Giêsu sâu sắc hơn: một hành động là tốt, khi nó hợp với một tâm hồn tốt, một tâm hồn tốt sẽ sinh ra những hành động tốt.
Dụ ngôn kho tàng trong lòng (c 45): Chúa Giêsu so sánh cõi lòng con người như một kho tàng. Nó là nơi xuất phát những lời nói và việc làm hoặc tốt hoặc xấu. Từ kho tàng tốt thì sẽ phát ra những lời nói việc làm tốt. Bởi thế người môn đệ phải liệu làm sao cho kho tàng lòng mình chứa đầy những điều tốt. Những điều tốt phải chứa trong kho tàng lòng mình là gì?
Đó là những giáo huấn của Chúa Giêsu.
4. Bài đọc II (1 Cr 15,54-58) (Chủ đề phụ)
Đây là đoạn cuối của chương 15 thư I Côrintô bàn về vấn đề kẻ chết sống lại. Trong đoạn này, Thánh Phaolô rút ra những hệ luận từ tín điều sống lại:
Cuối cùng Tử thần cũng phải bị đánh bại.
Tín hữu hãy kiên tâm bền chí, tích cực tham gia vào công việc của Chúa, bởi xác tín rằng trong Chúa thì mọi khó nhọc sẽ không trở nên vô ích.
IV. Gợi Ý Giảng
1. Bàn về lời nói
Ben Sira, tác giả sách Huấn Ca, cho rằng lời nói có giá trị bộc lộ sự thật: dựa vào lời nói của một người, ta có thể biết người ấy thực ra là dở hoặc hay. Hơn nữa, lời nói của một người còn giúp ta hiểu được lòng của người đó. Nhưng Chúa Giêsu thì dạy khác: điều quan trọng không phải là nói, mà là làm. Người đã trách các kinh sư do thái rằng "Họ nói mà không làm" (Mt 23,3).
Không phải giáo huấn của Cựu Ước và Tân Ước nghịch nhau. "Lời nói" mà Ben Sira đề cập là lời thốt ra cách hồn nhiên, chân thành, chưa bị ngụy trang hay uốn nắn bởi những toan tính quanh co.
Ngày nay người ta phát triển những kỹ thuật để nghiên cứu và khảo sát lời nói: phân tích từng chữ từng câu để khám phá ý nghĩa thật. Các nhà phân tâm còn tìm cách cho bệnh nhân nói để chữa trị tâm bệnh của họ.
Lời khuyên của Ben Sira có lẽ không hợp nếu ta dùng nó để xét đoán lời nói của người khác, nhưng rất hữu ích nếu ta dùng để tự xét đoán bản thân:
Tôi thường nói những chuyện gì? Nói nhiều về một vấn đề chứng tỏ tôi quan tâm nhiều hay bị ám ảnh bởi vấn đề đó.
Tôi thường phê bình chỉ trích hay khích lệ, ủi an? Điều này giúp tôi biết tôi là người hẹp hòi hay rộng lượng ; là người gây chia rẻ xáo trộn hay là người kiến tạo bình an.
Khi nói về bản thân, giọng điệu của tôi thế nào? Điều này cho thấy tôi kiêu căng hay khiêm tốn.
2. Sửa mình trước khi sửa người
Chúa Giêsu chỉ rõ một thực tế rất thông thường: Thấy cái rác nhỏ xíu trong mắt người khác thì dễ hơn thấy cái xà to tướng nằm ngay trong mắt mình. Thấy khuyết điểm của người khác dễ hơn nhận ra khuyết điểm của mình.
Lý do là mình thường dễ dãi với bản thân và khắt khe với người khác. Đó là khuynh hướng tự nhiên. Nhưng đó là một căn bệnh: bệnh mù quáng, bệnh lệch lạc.
Ta có thể áp dụng giáo huấn của Chúa Giêsu vào hai trường hợp:
Áp dụng cho chính bản thân: hãy cẩn thận đừng phê phán người khác, vì chưa chắc gì mình đã tốt hơn ai.
Khi lãnh trách nhiệm lãnh đạo: vì trách nhiệm mà nhiều khi ta phải sửa lỗi người khác. Để cho lời nói của ta không là giả hình, để cho lời sửa dạy của ta có sức thuyết phục, ta hãy lo sửa đổi bản thân trước, nhờ đó ta trở thành một tấm gương, và tấm gương đó hỗ trợ khiến cho lời sửa đổi của ta đáng được người khác nghe theo.
3. Cây đời xanh tươi
Triệu Quát là con trai cha Triệu Xa - một danh tướng thời Chiến Quốc - thời trai trẻ từng đọc rất nhiều binh thư. Là một người khá thông minh, thích nói về quân sự, người khác không nói lại được, cha anh là Triệu Xa đôi khi cũng không tranh luận nổi với anh. Do đó, anh tỏ ra kiêu ngạo, tự cho mình là giỏi nhất thiên hạ.
Tuy nhiên Triệu Xa lại rất lo lắng cho con mình, ông cho rằng Triệu Quát chẳng qua chỉ nói phét. Ông còn nói: "Sau này nước Triệu không nên dùng nó, kẻo nó sẽ làm cho quân Triệu đại bại".
Quả thật, khi quân Tần sang xâm lược, vua Triệu quyết định cử Triệu Quát thay thế Liêm Pha. Lạn Tương Như đang bệnh cũng phản đối: "Triệu Quát chẳng qua chỉ là đọc được một số sách binh thư của cha mình, căn bản không biết vận dụng thế nào, không thể cử hắn làm tướng". Mẹ của Triệu Quát cũng đến gặp vua Triệu nói rằng con mình không thể làm đại tướng.
Nhưng vua Triệu không nghe, vẫn cử Triệu Quát ra tiền tuyến nghênh địch, hậu quả là 40 vạn quân Triệu chỉ trong chốc lát đã bị tiêu diệt hoàn toàn, bản thân Triệu Quát cũng tử trận thê thảm.
"Mù mà lại dẫn mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố" (Lc 6, 39). Làm nhà lãnh đạo hay người hướng dẫn phải có đủ tài đức; phải sáng suốt trong tư tưởng, khôn ngoan trong lời nói, và liêm chính trong việc làm, để khỏi dẫn đưa người khác cũng như chính mình vào con đường lầm lạc hay diệt vong. Những kẻ khoác lác, dối trá, giả hình có thể nhất thời lừa bịp được một số người, nhưng sớm muộn cũng sẽ bị bại lộ và sẽ phải chuốc lấy hậu quả khó lường: "Cây kim trong bọc lâu ngày cũng phải lòi ra".
Cha mẹ của Triệu Quát vì sống cùng anh ta, nên thấu hiểu lời nói và việc làm của con mình không thể đảm nhận việc lớn. Nhưng vua Triệu không quan tâm đến câu: "Lời nói phải đi đôi với việc làm", cứ cho rằng Triệu Quát là bậc kỳ tài trong thiên hạ và trao cho việc lớn. Kết quả không chỉ Triệu Quát bị hại mà còn liên quan đến tính mạng của 40 vạn quân. Mù mà dẫn mù thì việc sa xuống hố chỉ là sớm hay muộn mà thôi.
"Sao anh thấy cái rác trong mắt anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới" (Lc 6,41). Người ta thường rất hà tiện trong lời khen ngợi, nhưng lại quảng đại trong tiếng chê bai. Có thể nói một trong những tội con người dễ phạm nhất: đó là hay xét đoán, nghĩ xấu, nghĩ sai cho người khác.
Để có đôi mắt trong sáng, chúng ta không nên nhìn vào đôi mắt kẻ khác để thấy "cái rác" trong đó, hay "bới lông tìm vết" để xét đoán, chỉ trích họ, nhưng hãy nhìn vào chính đôi mắt tâm hồn mình, để thấy "cái đà" của kiêu căng tự mãn, của phô trương giả hình, để thanh lọc cho nên trong sáng. Vì người xưa có câu: "Việc người thì sáng, việc mình thì quáng", nên việc nhìn lại chính mình để tự kiểm thảo luôn là điều cần thiết của mỗi tín hữu Ki tô, nhất là những vị lãnh đạo, hướng dẫn các tâm hồn. Triết gia Chilon cũng cho chúng ta một luật sống bất hủ: "Hãy tự biết mình". Thánh Augúttinô thường cầu nguyện: "Lạy Chúa Giêsu, xin cho con biết Chúa, xin cho con biết con.
Biết mình thường hèn yếu lỗi lầm để đừng bao giờ khắt khe lên án anh em.
Biết mình hay che đậy giả hình để cảm thông dung thứ cho kẻ khác.
Biết mình thích phô trương háo thắng để đừng phê phán nhạo báng một ai."
Một tác giả kia đã nhận định: Những kẻ may mắn thường là những người có tâm hồn lạc quan vui vẻ, họ có thói quen nhìn vào mặt tích cực của sự việc và vào điều tốt của kẻ khác. Trái lại, những kẻ bất hạnh thường có thái độ tiêu cực, thù hằn, họ thích nhìn vào điều tồi tệ nơi kẻ khác, họ rất ham chỉ trích ; và ưa "vạch lá tìm sâu".
Đúng như lời Chúa Giêsu đã nói trong đoạn Tin Mừng hôm nay: "Cây tốt thì sinh trái rốt, cây xấu thì sinh trái xấu" (Lc 6,43). Lời nói việc làm của người tín hữu Kitô chỉ có thể sinh hoa kết trái tốt tươi, nếu siêng năng suy niệm và thực hành lời Chúa. Đời sống của chúng ta chỉ có thể "phát xuất ra sự lành" nếu chúng ta được nuôi dưỡng bằng Mình Thánh Chúa vì lời Chúa là lời yêu thương và Mình Chúa là Bí tích tình yêu. Những ai sống trong vị kỷ, xét đoán, chỉ trích và thù hằn, kẻ ấy sẽ chết trong bóng tối gian ác của chính mình.
Lạy Chúa, xin đừng để chúng con khô héo trong thái độ chỉ trích, trong lối nhìn tiêu cực, trong cách nghĩ đen tối, nhưng xin cho cây đời chúng con được xanh tươi để sinh hoa kế trái của an bình, hạnh phúc và yêu thương. Amen. (Thiên Phúc)
4. Phải để ý đến lầm lỗi của chính mình
Một thầy dòng trẻ tuổi kia phạm một lỗi nặng. Lập tức các thầy dòng lớn tuổi họp lại để lên án anh ta. Tuy nhiên cần phải có mặt của Thầy Bề Trên thì phiên họp mới tiến hành được. Vì thế họ phái người đi mời Bề Trên: "Xin Bề trên đến mau, cộng đoàn đang chờ Thầy". Thầy Bề Trên đứng dậy, lấy một chiếc thúng có nhiều lỗ thủng. Thầy đổ đầy cát vào thúng, rồi mang nó sau lưng đi đến phòng họp. Dĩ nhiên cát rơi đầy dọc đường. Các thầy già hỏi Bề Trên làm việc đó vì ý gì thế. Và Thầy Bề trên trả lời: "Tội lỗi tôi rơi đầy sau lưng tôi. Tôi đi đến đâu cũng để lại một dãy tội phía sau. Chỉ có điều là tôi không thấy chúng. Thế mà hôm nay anh em lại bảo tôi ngồi tòa kết tội một người anh em của tôi sao!" Nghe thế, các thầy già xấu hổ và bỏ ý định lên án ông thầy trẻ.
Ai trong chúng ta cũng có thể trở thành những chuyên gia tìm ra tội người khác và phê phán họ. Nhưng những kẻ phê phán không phải là những người cải tạo thế giới. Chúa Giêsu bảo chúng ta hãy lấy cái xà trong mắt mình ra trước, rồi mới tính đến chuyện lấy cái rác khỏi mắt anh em. Chúng ta phải lo dọn dẹp nhà mình cho ngăn nắp trước, rồi mới bảo người khác dọn dẹp nhà họ. Nếu không làm như thế thì chúng ta không phán đoán anh em vì quan tâm tới họ, mà chỉ vì thù ghét muốn làm hại họ. Ít có việc nào thoả mãn tính ích kỷ của mình cho bằng vạch tội người khác.
Một người dẫn đường chỉ có thể dẫn dắt người khác nếu bản thân người ấy thấy rõ con đường. Một người thầy dạy chỉ có thể chia xẻ cho người khác những kiến thức mà mình đã biết. Nếu không muốn làm một người hướng đạo mù, thì ta phải biết tự phê phán mình.
Chúng ta rất tích cực sửa lỗi người khác vì nghĩ rằng nếu mọi người khác trong cộng đoàn của mình mà biết được lỗi lầm và sửa chữa thì đời sống cộng đoàn sẽ tốt đẹp biết mấy. Nhưng ngược lại chúng ta rất khó chịu khi bị người khác vạch lỗi của chúng ta ra. Phải chăng đó là biểu hiện của tính ích kỷ?
Web Một người kia có thói quen hút thuốc và có nuôi một con vẹt. Một ngày kia anh thấy con vẹt cứ ho mãi, anh liền bỏ hút thuốc. Anh còn mời một bác sĩ thú y đến khám xem khói thuốc đã làm hại sức khoẻ con vẹt đến mức nào. Sau khi khám rất kỹ, bác sĩ cho biết con vẹt chẳng bị bệnh gì cả. Sở dĩ nó ho là vì nó bắt chước những cơn ho của chủ nó thôi. Khi đó, người ấy mới khám phá mình bị bệnh ho!
Người đạo đức giả – mà Chúa Giêsu gọi là giả hình – là người chỉ lo sửa lỗi kẻ khác. Người đạo đức thật là người biết tự sửa mình. (FM)
5. Cái xà trong con mắt
Không có gì làm ta mù quáng cho bằng để ý đến lỗi lầm của người khác.
Ngày xưa có một con tê giác luôn bị ám ảnh bởi ý tưởng mình là người hoàn hảo. Bởi thế nó tự cho mình có trách nhiệm sửa chữa những khuyết điểm của các con vật khác. Mà theo nó nghĩ, khuyết điểm nghiêm trọng nhất là có sừng trên đầu, cho nên tất cả những con vật có sừng đều không được ở yên với nó.
Thế nhưng nó đâu có biết rằng nó có một cái sừng mọc ngay trên cái mũi xấu xí của nó. Những con vật kia đều thấy rõ điều đó, nhưng chẳng con nào đủ can đảm nói cho nó biết.
Một hôm, con tê giác đang đi uống nước thì nghe tiếng một con chích choè đang hót trên cành cây. Nó bực mình thét to: "Im đi, cái con chim xấu xa. Mầy không thấy tao đang uống nước sao?". Con chích choè không chịu thua, cãi lại: "Bộ ông đẹp đẽ lắm sao? Ông thử soi mặt ông trên mặt nước rồi sẽ biết". Con tê giác nghĩ trong bụng: "Soi thì soi. Ai mà không biết ta là người hoàn hảo". Nhưng vừa nhìn xuống mặt nước, tê giác nhà ta bỗng giật mình vì khám phá một chiếc sừng quái dị nằm ngay trên mũi mình. Biết mình còn xấu xí hơn tất cả các con vật có sừng khác, nó xấu hổ quá: "Ta không thể nhìn mặt các con vật khác được. Ta tiều đời rồi". Kể từ hôm đó, khi đi, nó luôn cúi gằm mặt xuống đất. Nó cũng chẳng dám cho ai thấy mặt cả, cứ trốn trong các lùm cây.
Nhưng làm sao trốn tránh mãi được. Cuối cùng nó chẳng còn lựa chọn nào khác là chấp nhận sự thật. Khi đã có can đảm đối diện với chính mình, nó cũng dần dần can đảm đối diện với các con vật khác. Và các con vật kia rất ngạc nhiên khi gặp lại nó: một anh tê giác khác hẳn trước, thật hiền lành và dễ thương làm sao!
Con tê giác của chúng ta đã thay đổi nhờ biết chấp nhận những con vật khác, không phải theo hình ảnh mà nó muốn, nhưng đúng với hình ảnh thật của chúng, nghĩa là có sừng, có gai và có đủ thứ khuyết điểm khác. Nó cũng thay đổi nhờ biết chấp nhận bản thân mình, không xấu hổ vì chiếc sừng của mình nữa và cũng không lo các con vật kia sẽ nghĩ sao về nó nữa.
Chúa Giêsu bảo chúng ta đừng mất công tìm trái vả nơi bụi gai, hay tìm trái nho nơi bụi rậm. Nơi cây nào thì tìm trái của cây ấy. Bài học này có thể áp dụng cho việc đánh giá về người khác và về chính bản thân mình. (FM)
6. Sửa đổi tính tình
Một thầy tu kia có khuynh hướng hay nổi giận. Khuynh hướng này khiến thầy trở thành một gánh nặng không những cho người khác mà còn cho cả bản thân thầy. Thầy tin rằng thầy chẳng tiến bộ chút nào trên đường nhân đức. Thầy nói rằng nhưng người khác khiến thầy phải thụt lùi vì cứ làm phiền thầy và luôn quấy rầy khi thầy cầu nguyện.
Vì thế thầy quyết định rời tu viện để vào rừng ẩn tu. Thầy nghĩ rằng đó là cách khỏi phải bị người khác làm phiền và nhờ đó mà bỏ được tính nóng giận. Thế là thầy dựng một căn lều trong rừng, chẳng mang theo gì khác ngoài một bình nước. Nhưng trong một lần bất cẩn, thầy làm đổ bình nước, nên phải trở về tu viện để lấy bình nước khác. Tuy nhiên khi trở về lều, thầy lại bất cẩn làm đổ nước nữa. Lại chịu khó lần nữa. Nhưng sự việc lại tái diễn lần thứ ba. Khi ấy cơn giận bốc lên ngùn ngụt. Thầy dập chiếc bình vỡ tan tành, rồi ngồi bẹp xuống đất, hoàn toàn thất vọng về bản thân mình.
Khi cơn giận nguội xuống, thầy bắt đầu suy nghĩ và nhận ra rằng cái tính nóng giận của thầy không phải do nơi những thấy khác mà do chính bản thân mình. Tính xấu đó nằm ngay trong con người thầy, cho nên dù thầy đã vào tận trong rừng sâu, nó vẫn còn đi theo thầy.
Thế là thầy quyết định trở lại tu viện, xin lỗi các thầy khác và hứa sẽ cố gắng sửa tính nóng.
Chẳng khó gì nhận ra chính chúng ta trong câu chuyện trên. Khi gặp một vấn đề trục trặc, chúng ta hay đổ lỗi cho người khác. Thế nhưng nguyên do những trục trặc của chúng ta nằm ngay nơi bản thân chúng ta chứ không nơi người khác. Vậy chúng ta phải lo sửa mình trước, rồi mới có thể sống hòa thuận với người khác được. (FM)
7. Chuyện minh họa
Một nhà đại thần bí Ấn độ nói về chính mình: "Tôi là một nhà cách mạng khi còn trẻ, và tất cả những gì tôi cầu nguyện với Chúa là: 'Lạy Chúa, xin cho con quyền lực để cải tạo thế giới'.
Khi đến tuổi trung niên, tôi nhận ra rằng nửa cuộc đời qua đi mà không một tâm hồn nào được thay đổi. Tôi đổi lại lời cầu: 'Lạy Chúa, xin cho con thiện chí để hoán cải tất cả những người tiếp xúc với con.'
Bây giờ tôi đã già và gần kết thúc cuộc đời. tôi cảm thấy mình ngu dại biết bao. Lời câu nguyện của tôi bây giờ là: 'Lạy Chúa, xin cho con thiện chí để hoán cải chính con'. Nếu tôi xin điều này ngay từ đầu, tôi đã không lãng phí cuộc đời".
V. Lời Nguyện Cho Mọi Người
Chủ tế: Anh chị em thân mến, Chúa Giêsu mời gọi hết thảy mọi Kitô hữu hãy nên hoàn thiện như Cha trên trời. Với ước muốn nên trọn lành, chúng ta cùng tha thiết nguyện xin:
Hội thánh luôn cần những vị mục tử tài đức và thánh thiện để hướng dẫn Dân Chúa / Chúng ta hiệp lời cầu xin Chúa ban cho Hội thánh nhiều vị mục tử khôn ngoan / sáng suốt và nhiệt tình trong đời sống mục vụ.
Ngày nay / tội ác diệt chủng vẫn còn xảy ra ở nhiều nơi trên thế giới / Chúng ta hiệp lời cầu xin Chúa hoán cải con tim của người thời nay / để họ biết tránh xa tội ác / và nỗ lực làm nhiều việc thiện / nhờ đó nhân loại tránh được biết bao thảm họa đau lòng.
Trong cuộc sống thường ngày / có những người lúc nào cũng thích ngồi ghế thẩm phán / xét xử và kết án anh em mình cách vô trách nhiệm / Chúng ta hiệp lời cầu xin cho các Kitô hữu / luôn ý thức thân phận tội lỗi yếu đuối của mình / để đừng bao giờ lên án bất cứ ai.
Xét mình là một việc làm hết sức cần thiết trong đời sống đức tin của người Kitô hữu / Chúng ta hiệp lời cầu xin cho mỗi thành viên trong cộng đoàn giáo xứ chúng ta / biết trung thành xét mình mỗi ngày / để sửa chữa những thiếu sót lỗi lầm.
Chủ tế: Lạy Chúa Giêsu, Chúa đã nói: Chính anh em là muối cho đời và là ánh sáng cho trần gian. Xin Chúa ban ơn trợ giúp để chúng con luôn giữ vững phẩm chất của người Kitô hữu chân chính. Chúa hằng sống và hiển trị muôn đời.
Phụng Vụ Lời Chúa Chúa Nhật 8 Thường Niên năm C mời gọi chúng ta phải thận trọng trong việc TN 8-C66
Phụng Vụ Lời Chúa Chúa Nhật 8 Thường Niên năm C mời gọi chúng ta phải thận trọng trong việc xét đoán người khác.
Hc 27: 4-7:
Trong đoạn trích sách Huấn Ca, hiền nhân Ben Xi-ra khuyên phải cẩn thận trong lời ăn tiếng nói.
1Cr 15: 54-58:
Trong đoạn thư thứ nhất gởi tín hữu Cô-rin-tô, thánh Phao-lô chia sẻ với độc giả của mình một sự hiểu biết mới liên quan đến cuộc phục sinh của người tín hữu.
Lc 6: 39-45:
Trong Tin Mừng hôm nay, Đức Giê-su dạy rằng đừng vội xét đoán người khác nhưng hãy xét đoán chính mình.
BÀI ĐỌC I (Hc 27: 4-7)
Tác giả sách Huấn Ca là ông Ben Xi-ra, một hiền nhân Do thái. Ông là người học rộng biết nhiều, trung thành tuân giữ các giới luật, ca ngợi vinh quang của các bậc tổ tiên và hãnh diện về những đặc ân của dân Ít-ra-en, dân của Giao Ước và Minh Triết; nhưng đồng thời có tinh thần cởi mở với thế giới và không ngần ngại xét lại vài vấn đề trong những vấn đề lớn của niềm tin. Với tâm trí sâu sắc, khôn khéo, quân bình, hướng đến những giải pháp mực thước và cẩn trọng, ông là nhà luân lý lão luyện nhất trong tất cả các nhà luân lý Ít-ra-en. Đây là nhà cố vấn khôn ngoan cho mọi cảnh sống trong những thời kỳ yên hàn. Ông không giảng dạy tinh thần anh hùng, đó không là nhân đức thường ngày. Vui vì được phụng sự Thiên Chúa, ông hài lòng truyền đạt cho các môn sinh của ông những nguồn hạnh phúc của mình. Nhưng xin đừng ai coi thường giáo huấn như thế.
Trong đoạn trích dẫn ngắn của sách Huấn Ca hôm nay (Hc 27: 4-7), hiền nhân Ben Xi-ra khuyên phải cẩn thận trong lời nói: Lời nói bộc lộ bản chất của một người, vì thế qua lời nói, chúng ta có thể biết được người ấy như thế nào. Do đó, chớ vội xét đoán khi chưa nghe người ta nói. Câu tục ngữ Việt Nam dạy cách đối nhân xử thế đáng cho chúng ta ghi nhớ:
“Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”.
BÀI ĐỌC II (1Cr 15: 54-58)
Trước đây trong thư thứ nhất gởi tín hữu Thê-xa-lô-ni-ca, thánh nhân đã giải đáp một vấn nạn mà người tín hữu Thê-xa-lô-ni-ca nêu ra về số phận của những người đã qua đời trước khi Chúa đến như thế nào: “Thưa anh em, về những ai đã an giấc ngàn thu, chúng tôi không muốn để anh em chẳng hay biết gì, hầu anh em khỏi buồn phiền như những người khác, là những người không có niềm hy vọng. Vì nếu chúng ta tin rằng Đức Giê-su đã chết và đã sống lại, thì chúng ta cũng tin rằng những người đã an giấc trong Đức Giê-su, sẽ được Thiên Chúa đưa về cùng Đức Giê-su” (1Tx 4: 13-14). Giờ đây trong thư thứ nhất gởi tín hữu Cô-rin-tô, thánh nhân khai sáng một khía cạnh mới của sự phục sinh: “Tất cả chúng ta sẽ được biến đổi” (1Cr 15: 51). Không chỉ chúng ta được ở “với” Chúa, chúng ta cũng sẽ nên giống “như” Ngài. Chính nhờ quyền năng của Thiên Chúa mà chỉ trong nháy mắt hình thể của người sống và kẻ chết được biến đổi thành tình trạng vinh quang (15: 52-53).
1. Vào ngày Chúa quang lâm, chúng ta sẽ được biến đổi như Đức Ki-tô (15: 54-57):
Để chứng minh rằng kẻ chết sống lại luôn luôn thuộc vào kế hoạch của Thiên Chúa, thánh nhân quy chiếu đến Kinh Thánh (15: 54-55): Thiên Chúa có quyền năng trên sự chết. Thánh Phao-lô sánh ví Tử Thần như con bò cọp khổng lồ chích nọc độc tội lỗi vào chúng ta khiến chúng ta chịu thống trị dưới quyền lực của nó. Sức mạnh của nọc độc này được minh họa bởi sự bất lực của Lề Luật trước tội lỗi (15: 56). Từ kinh nghiệm về sức mạnh khủng khiếp của Tử Thần, thánh Phao-lô vỡ tràn thành lời cầu nguyện tạ ơn (15: 57), vì chúng ta trải qua rồi cuộc chiến thắng của Đức Ki-tô Phục Sinh mà Thần Khí của Ngài đang thay hình đổi dạng cuộc sống của chúng ta bằng cách chinh phục tội lỗi trong chúng ta và cướp chúng ta ra khỏi nanh vuốt của Tử Thần.
2. Hiện nay, chúng ta phải sống như những người chiến thắng sự chết (15: 58):
Vì thế, thánh Phao-lô khuyên độc giả của ngài phải sống như thế nào để cuộc chiến thắng thành hiện thực. Lời dạy cốt yếu của thánh nhân chính là toàn bộ con người chúng ta, chứ không chỉ một yếu tố nào, được kêu mời hướng đến sự sống. Con người chúng ta phải được thay hình đổi dạng để càng ngày càng trở nên giống như Đức Ki-tô, do đó hiện nay chúng ta đang phải sống trong cái thân hư nát phải chết này, đừng phạm tội, và “càng ngày càng tích cực tham gia vào công việc của Chúa” (15: 58).
TIN MỪNG (Lc 6: 39-45)
Ngay từ đầu Tin Mừng hôm nay, thánh Lu-ca lưu ý với chúng ta rằng chúng ta đang đứng trước dụ ngôn: “Đức Giê-su còn kể cho môn đệ dụ ngôn này”. Với thể loại dụ ngôn, Đức Giê-su mời gọi mỗi người chúng ta tìm ý nghĩa của các câu chứ không dừng lại ở hình ảnh. Điều cốt yếu mà Ngài muốn truyền đạt chính là các môn đệ phải đối nhân xử thế như thế nào trong cuộc sống thường ngày. Chúng ta gặp lại đề tài xét đoán ở đây, trước đó từ chối xét đoán kẻ thù, giờ đây từ chối đoán xét “anh em”, tức là các thành viên trong cộng đoàn Giáo Hội.
1. Hãy tự xét đoán chính mình (6: 39-42):
Với dụ ngôn: “Người mù dắt người mù” (6: 39-40), Đức Giê-su mời gọi đừng xét đoán. Tuy nhiên, không xét đoán không có nghĩa là đặt tất cả trên cùng một bình diện như nhau. Có nhiều Ki-tô hữu còn lâu mới trưởng thành trong đời sống Ki-tô giáo (x. 1Cr 3: 1-3), vì thế, khôn ngoan nhất chính là trước khi xét đoán người khác, hãy tự xét đoán chính mình, vì người mù tối không thể tự phụ hướng dẫn người khác đến ánh sáng trọn vẹn của niềm tin.
Cuộc sống của người tín hữu là một chuẩn bị lâu dài để trở nên hoàn thiện (được dày công huấn luyện đầy đủ) để rồi người ấy sẽ nên giống như Thầy của mình là Đức Giê-su, Đấng hằng tâm niệm rằng mọi người đều có thể hoán cải, thay đổi đời sống. Ước gì mỗi người học sống theo mẫu gương tha thứ và yêu thương của Đức Giê-su đối với tội nhân, nhờ đó họ có khả năng hướng dẫn người khác, như Đức Giê-su đã nói với thánh Phê-rô: “Thầy sẽ cầu nguyện cho anh để anh khỏi mất lòng tin. Phần anh, một khi đã trở lại, hãy làm cho anh em của anh nên vững mạnh” (Lc 22: 32). Đó cũng là thái độ của Đức Giê-su Phục Sinh khi Ngài gặp lại thánh Phê-rô bên bờ hồ Ti-bê-ri-a, lúc đó Ngài không một mảy may đá động gì đến ba lần thánh nhân đã chối Thầy, nhưng mời gọi thánh nhân hãy sống kinh nghiệm tha thứ và yêu thương của Thầy mà biết cư xử với đoàn chiên mà Ngài giao phó thánh nhân coi sóc (Ga 21: 15-17).
Với dụ ngôn: “Cái rác trong mắt người cái xà trong mắt ngươi” (6: 41-42), Đức Giê-su dạy rằng con người thường dễ thấy khuyết điểm của người khác mà không thấy khuyết điểm của mình, phê phán người khác mà không tự phê phán chính mình: “Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới?” (6: 41). Đó là thứ mù quáng và giả hình mà Đức Giê-su nhiều lần cảnh báo. Chỉ có một cuộc sống hoán cải liên tục, tự kiểm điểm và tự hoàn thiện bản thân mình, mới giải thoát chúng ta khỏi chứng mù lòa tâm linh và cho phép chúng ta sửa đổi được cách sống của người khác. Dụ ngôn “cái rác” và “cái xà” nhắc nhở chúng ta phải sống tốt trước đã rồi mới bảo người khác sống tốt được.
2. Hãy đổ tràn trong tâm trí giáo huấn của Đức Giê-su (6: 43-45):
Với dụ ngôn: “Cây nào trái nấy” (6: 43-44), Đức Giê-su đưa ra cho chúng ta tiêu chuẩn để phân biệt người tốt kẻ xấu trong cuộc sống. Để phân biệt cây nào tốt cây nào xấu, chúng ta cần chăm chú nhìn vào trái mà cây trổ sinh, chứ không “hoa lá cành” của nó. Cũng vậy, để phân biệt người tốt kẻ xấu chúng ta nhìn vào những việc làm, chứ không những lời nói của người ấy. “Vì không thiếu những người ở đây trên cõi thế, khi tiếp cận với họ, hóa ra họ không là gì cả chỉ là hoa lá cành hào nhoáng bên ngoài. Chỉ là cành lá rậm rạp chứ không có gì thêm. Trong khi đó, nhiều tâm hồn đang chăm chú nhìn vào chúng ta hy vọng được no thỏa cơn đói của họ, cơn đói Thiên Chúa. Chúng ta đừng quên rằng chúng ta có tất cả mọi nguồn chúng ta cần. Chúng ta có đủ đạo lý và thiên ân, bất chấp cảnh đời bất hạnh của chúng ta” (Bl. J. Escriva, Friends of God, 51).
Với dụ ngôn: “Lòng đầy miệng mới nói ra” (6: 45), Đức Giê-su sánh ví cái tâm của con người với một kho tàng: cái tâm tốt thì xuất phát những lời nói và việc làm tốt, cái tâm xấu thì xuất phát những lời nói và việc làm xấu: “Thiện căn bởi tại lòng ta”. Bởi thế, người môn đệ phải liệu làm sao cho kho tàng của lòng mình chứa đầy những điều tốt, tức là những giáo huấn của Đức Giê-su. Thánh Bê-na-đô giải thích: “Kho tàng của lòng mình cũng tương tự như cội rể của cái cây. Người nào có một kho tàng của đức nhẫn nại và đức ái hoàn hảo trong lòng mình, người ấy sinh ra hoa trái tuyệt vời; người nào yêu mến người thân cận của mình và có mọi phẩm chất khác mà Đức Giê-su dạy, người ấy yêu thương kẻ thù của mình, đối xử tốt kẻ ghét mình, chúc phúc cho người nguyền rủa mình, cầu nguyện cho kẻ vu khống mình, không phản ứng chống lại kẻ tấn công mình hay trấn lột mình; người ấy cho những ai xin mà không đòi hỏi những gì họ đã lấy cắp của mình, ước mong không xét đoán và kết án, sửa lỗi một cách kiên nhẫn và đầy lòng nhân ái những người lầm lạc. Nhưng người nào có kho tàng của sự gian ác trong lòng mình, người ấy đúng là hành xử ngược lại: hắn ghét bạn bè của mình, nói xấu người yêu thương mình và làm những điều khác nữa mà Chúa kết án” (In Lucae Evangelium expositio, II, 6).
Tin Mừng Lc 6: 39-45 Trong đoạn Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu đã chỉ rõ một thực tế rất thông thường, con người ta dễ thấy cái rác nhỏ xíu trong mắt người khác hơn là thấy cái xà to tướng nằm ngay trong mắt mình.
Suy niệm:
Trong cuộc sống, khi có dịp tụ lại với nhau ở nhà hay hàng quán, ngồi bên ly nước chén trà, người TN 8-C67
Trong cuộc sống, khi có dịp tụ lại với nhau ở nhà hay hàng quán, ngồi bên ly nước chén trà, người ta dễ kiếm câu chuyện làm quà. Và trong những cuộc chuyện vãn ấy, người ta hay khoe những điều tốt của bản thân, còn với những cái dở hoặc khuyết điểm của mình thì cố giấu cho bằng được. Thế nhưng, người ta lại thích bơi móc nhau, nhất là nói xấu người vắng mặt. Những khuynh hướng đoán xét vốn có nơi mỗi người chúng ta, lại lấy cớ là nhận định, góp ý, là hệ quả của một thái độ ganh tị, ghen tức, muốn hơn thua.
Vì thế, Bài đọc I trích sách Huấn Ca hôm nay giúp chúng ta học được những giáo huấn khôn ngoan. Khi chưa tìm hiểu kỹ càng, chúng ta sẽ dễ có những thiên kiến sai lệch về một người hay một việc nào đó. Cho nên chúng ta cần lắng nghe, đừng kết luận điều gì quá vội. Triết gia Socrate nói rằng: “Trời ban cho chúng ta có hai lỗ tai, hai con mắt, nhưng có một cái miệng và một cái lưỡi để chúng ta cần nhìn rõ hơn, nghe nhiều hơn và nói ít hơn”. Nếu chúng ta không thể nói tốt về người khác, thì tốt hơn hết, chúng ta hãy thinh lặng, hãy xin Chúa biến đổi anh chị em và biến đổi cả chúng ta nữa. Và để trước tiên chính chúng ta được biến đổi, chúng ta cần được Lời Chúa khai sáng.
Trong đoạn Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu đã chỉ rõ một thực tế rất thông thường, con người ta dễ thấy cái rác nhỏ xíu trong mắt người khác hơn là thấy cái xà to tướng nằm ngay trong mắt mình. Chúng ta dễ nhận ra sai sót của người khác hơn là nhận ra khuyết điểm của bản thân. Đó là do chúng ta dễ dãi với bản thân nhưng lại khắt khe với người khác. Đây là căn bệnh mù quáng trong nhận thức, sẽ dẫn đến cái nhìn thiển cận.
Cho nên, nếu không lo huấn luyện lương tâm, nhận thức thì chúng ta sẽ như người mù vậy, và “Mù mà dắt mù thì cả hai sẽ rơi xuống hố”, đó là chuyện tất nhiên thôi. Nhưng nếu mắt không mù mà lại bị những chướng ngại vật trong mắt làm chúng ta có cái nhìn méo mó, sai lệch thì cần “Lấy cái xà ra khỏi mắt anh trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em”. Làm sao chúng ta có thể dẫn đường cho người khác, nếu chúng ta chưa thông suốt.
Chuyện nồi cơm của Khổng tử:
Thời Đông Chu, chiến tranh liên miên, dân chúng phiêu bạt điêu linh. Thầy trò Khổng Tử đi du thuyết từ nước Lỗ sang nước Tề cũng lâm vào cảnh rau cháo cầm hơi nhưng không một ai kêu than, thoái chí. Trong đám đồ đệ có Nhan Hồi và Tử Lộ là hai học trò thân tín nhất. Khổng Tử phân công Tử Lộ dẫn các môn sinh vào rừng kiếm rau, còn Nhan Hồi thì đảm nhận việc nấu cơm.
Sau khi Tử Lộ dẫn các môn sinh vào rừng kiếm rau, Nhan Hồi nấu cơm ở nhà bếp, Khổng Tử đang nằm đọc sách đối diện với nhà bếp, chỉ cách một cái sân nhỏ. Đang đọc sách bỗng nghe một tiếng “cộp” từ nhà bếp vọng lên, Khổng Tử nhìn xuống, thấy Nhan Hồi từ từ mở nắp nồi, lấy đũa xới cơm cho vào tay và nắm lại từng nắm nhỏ. Xong, Nhan Hồi đậy nắp lại, liếc mắt nhìn chung quanh rồi từ từ đưa cơm lên miệng. Hành động của Nhan Hồi không lọt qua đôi mắt của vị thầy tôn kính. Khổng Tử thở dài: “Chao ôi! Học trò ta tin tưởng nhất mà lại đốn mạt như thế này ư? Bao nhiêu kỳ vọng ta đặt vào nó thế là tan thành mây khói!” Sau đó, Tử Lộ cùng các môn sinh khác đem rau về. Nhan Hồi và Tử Lộ dọn cơm lên nhà trên; tất cả các môn sinh chắp tay mời Khổng Tử dùng cơm. Khổng Tử ngồi dậy và nói rằng: “Các con ơi! Chúng ta đi từ đất Lỗ sang Tề đường xa vạn dặm, trong hoàn cảnh đói khổ này mà các con vẫn giữ được tấm lòng trong sạch, yêu thương đùm bọc nhau. Hôm nay, bữa cơm đầu tiên trên đất Tề làm thầy chạnh lòng nhớ đến tổ tiên và quê hương nước Lỗ. Cho nên thầy muốn xới một chén cơm để cúng cha mẹ thầy, nhưng không biết nồi cơm này có sạch hay không?” Bấy giờ Nhan Hồi liền chắp tay thưa: “Dạ thưa thầy, nồi cơm này không được sạch.” Rồi Nhan Hồi thưa: “Khi cơm chín con mở nắp nồi ra xới, chẳng may một cơn gió tạt ngang, bồ hóng và bụi trên nhà rơi xuống làm bẩn cả nồi cơm. Song, con lại nghĩ: cơm thì ít, anh em lại đông, nếu bỏ lớp cơm bẩn này thì vô tình làm mất một phần ăn. Vì thế, con đã mạn phép thầy và tất cả anh em, ăn trước phần cơm bẩn ấy, còn phần cơm sạch để dâng thầy và anh em. Vậy là hôm nay con đã ăn cơm rồi, bây giờ, con xin phép không ăn cơm nữa. Và nồi cơm đã ăn trước thì không nên cúng nữa ạ! Nghe Nhan Hồi nói xong, Khổng Tử ngửa mặt lên than rằng: “Chao ôi! Thế ra trên đời này có những việc chính mắt mình trông thấy rành rành mà chưa chắc đúng sự thật! Suýt tí nữa là Khổng Tử này trở thành kẻ hồ đồ!”
Chúng ta được chỉ bảo dùng Tin Mừng giúp mở mắt Kitô hữu để nhận ra những giá trị đích thực của cuộc sống. Nếu không để cho Tin mừng soi dẫn, người môn đệ sẽ mãi mãi tiếp tục số kiếp mù lòa tăm tối. Nếu không có ánh sáng Tin Mừng soi chiếu, chúng ta sẽ không có lòng nhân từ như Cha trên trời. Mà chính sức mạnh của lòng nhân từ mới có sức biến đổi lòng con người với nhau. Vậy chúng ta hãy tập cho mình có cái nhìn tốt về người khác, chúng ta mới suy nghĩ tốt và rồi mới nói tốt về người khác.
Lạy Chúa, với lời cầu nguyện của thánh Augustinô: "Xin cho con biết Chúa, xin cho con biết con" cũng là lời cầu nguyện của mỗi người chúng con. Xin cho con nhận ra lòng quảng đại yêu thương vô bờ của Chúa; và biết ý thức về sự yếu đuối của mình, nhờ đó chúng con cũng biết rộng lượng trong cách đối xử với anh chị em như vậy. Amen.
Sao anh lại có thể nói với người anh em: này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong mắt anh ra, trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong con mắt của mình? hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong mắt người anh em! (Lc. 6, 42)
Chúa có lý, chắc chắn đúng! thực vậy làm sao người mù lại có thể dắt người mù được! nhất là TN 8-C68
Chúa có lý, chắc chắn đúng! thực vậy làm sao người mù lại có thể dắt người mù được! nhất là không thấy cái xà trong mắt mình thì làm sao thấy cái rác trong mắt người lân cận được. Kẻ đó quá bệnh tật, không chỉ bệnh mù mắt mà còn mù trí khôn, không thấy và cũng không biết suy nghĩ phán đoán.
Biết bao nhiêu kẻ mù như thế trên con đường nhân trần này! có thể trong đó có tôi! biết bao nhiêu người tưởng mình có cái nhìn sâu sắc thiên bẩm, nhưng chỉ khi nhìn người khác thôi, còn mình thì lại mù. Tất cả chúng ta ít nhiều đều mắc tật đó! nếu chúng ta có cái nhìn khách quan, chúng ta sẽ run sợ vào chính mình và nhận ra tại sao mình lại sùng bái cái xà trong mắt mình mà lại không tôn trọng người khác chỉ có cái rác thôi. Lúc đó chúng ta mới lo sửa mình.
Khi Đức Kitô nói về những người biệt phái và về những tiến sĩ luật: “Hãy làm những điều họ nói và đừng làm như họ sống, họ đặt những gánh nặng cho người khác, còn họ không vác”. Chúng ta có thể chắc rằng họ phải nổi giận bất bình với lời tố cáo như thế vì họ không cho họ là giả hình. Chúng ta có tốt hơn họ chăng?
Chúng ta tố giác anh chị em mình, chê trách họ đủ điều sai trái, chúng ta thấy họ nhiều thiếu xót không thể tha thứ được, không thể khoan hồng, không thể thông cảm và không cần tử tế với họ. Chúng ta sẽ giật mình ghê sợ nếu họ cũng kết án chúng ta như chúng ta kết án họ, nếu họ bảo chúng ta biết rõ những lỗi lầm của chúng ta như chúng ta khám phá thấy nơi họ.
Chúng ta mù lại thích tôn mình hướng dẫn người mù khác!
Trái lại, người khác phải là cái gương giúp ta soi thấy ta, nếu không thì không thể tha thứ cho ta được. Chúng ta thích than trách thảm thiết những nhỏ nhen người ta làm cho ta phải chịu, vậy ta hãy tự hỏi mình xem ta có làm đúng như họ không? Cái xà chống cái xà, cái rác chọi cái rác. Hãy nhớ: “Ác giả ác báo, tích thiện giả thiện”.
Tin Mừng Lc 6: 39-45 Nhận ra mình tội lỗi đã là khó, nhận ra mình giả dối còn khó gấp bội, bởi vì người đạo đức giả lại cho mình đạo đức hơn ai hết, người giả dối lại nghĩ mình trung thực không ai bằng.
Trong cuộc sống thường nhật, ta dễ thấy con người chúng ta dễ có khuynh hướng khen, chê và TN 8-C69
phán xét người khác. Ta phán xét người khác có thể bằng lời nói, bằng cử chỉ, hoặc đôi khi chỉ là nghĩ thầm trong bụng về chuyện này chuyện khác của người ta.
Vạch lá tìm sâu, bới lông tìm vết, đó là căn bệnh thâm căn cố đế của con người. Ai cũng thích làm cảnh sát quốc tế để theo dõi rình rập bắt bớ. Tối ngày cứ tìm cách phạt người nầy, lại phạt tới người kia, mà mình thì dính nhiều tội lỗi, sao mình không tự phạt mình đi, vẫn tốt hơn là tìm cách phạt người!
“Sao anh thấy cái rác trong mắt anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới” (Lc 6, 41). Người ta thường rất hà tiện trong lời khen ngợi, nhưng lại quảng đại trong tiếng chê bai. Có thể nói một trong những tội con người dễ phạm nhất: đó là hay xét đoán, nghĩ xấu, nghĩ sai cho người khác.
Để có đôi mắt trong sáng, chúng ta không nên nhìn vào đôi mắt kẻ khác để thấy “cái rác” trong đó, hay “bới lông tìm vết” để xét đoán, chỉ trích họ, nhưng hãy nhìn vào chính đôi mắt tâm hồn mình, để thấy “cái đà” của kiêu căng tự mãn, của phô trương giả hình, để thanh lọc cho nên trong sáng. Vì người xưa có câu “Việc người thì sáng, việc mình thì quáng”, nên việc nhìn lại chính mình để tự kiểm thảo luôn là điều cần thiết của mỗi tín hữu Kitô, nhất là những việc lãnh đạo, hướng dẫn các tâm hồn. Triết gia Chilon cũng cho chúng ta một luật sống bất hủ: “Hãy tự biết mình”. Thánh Âu-tinh thường cầu nguyện: “Lạy Chúa Giêsu, xin cho con biết Chúa, xin cho con biết con”.
Biết mình thường hèn yếu lỗi lầm để đừng bao giờ khắt khe lên án anh em.
Biết mình hay che đậy giả hình để cảm thông dung thứ cho kẻ khác.
Biết mình thích phô trương háo thắng để đừng phê phán nhạo báng một ai.
Hẳn còn nhớ có một người nói rằng: Những kẻ may mắn thường là những người có tâm hồn lạc quan vui vẻ, họ có thói quen nhìn vào mặt tích cực của sự việc và vào điều tốt của kẻ khác. Trái lại, những kẻ bất hạnh thường có thái độ tiêu cực, thù hằn, họ thích nhìn vào điều tồi tệ nơi kẻ khác, họ rất ham chỉ trích, và ưa “vạch lá tìm sâu”.
Thói quen xấu của nhiều người đó là khi ngồi lại với nhau để chuyện trò, chúng ta thường có khuynh hướng khoe những điều tốt về bản thân mình bằng cách so sánh cái tốt của mình với cái dở của người khác, còn những cái dở, cái xấu của mình thì cố giấu cho bằng được. Gắn với xét đoán tiêu cực người khác thường là một thái độ ganh tị, đả phá, trả thù cho bõ tức. Còn khi nhận xét để góp ý cho người khác sửa sai, tránh lỗi lầm, thì bao giờ ta cũng dễ dàng có sự bao dung, nhẹ nhàng trong cử chỉ và lời nói.
Đúng như lời Chúa Giêsu đã nói: “Cây tốt thì sinh trái tốt, cay xấu thì sinh trái xấu” (Lc 6,43). Lời nói việc làm của người tín hữu Kitô chỉ có thể sinh hoa kết trái tốt tươi, nếu siêng năng suy niệm và thực hành Lời Chúa. Đời sống của chúng ta chỉ có thể “phát xuất ra sự lành” nếu chúng ta được nuôi dưỡng bằng Mình Thánh Chúa vì Lời Chúa là lời yêu thương và Mình Chúa là Bí tích tình yêu. Những ai sống trong vị kỷ, xét đoán, chỉ trích và thù hằn, kẻ ấy sẽ chết trong bóng tối gian ác của chính mình.
Muốn làm thầy người khác thì trước hết phải biết mình. Biết mình với những tính xấu, tật hư để tự sửa sai bản thân mình: “Tiên trách kỷ” sau đó mới có thể làm thầy, sửa dạy người khác “hậu trách nhân”. Nếu không biết mình để tu thân thì giống như Chúa Giêsu nói: “Mù dắt mù” thì kết quả là cả hai thầy lẫn trò sẽ sa xuống hố.
Đôi mắt của chúng ta thường dùng để nhìn người khác chứ ít khi nhìn mình. Do đó, chúng ta ít thấy lỗi lầm của mình, nhưng lại dễ dàng nhận ra những sai sót của tha nhân: “Sao anh lại có thể nói với người anh em: 'Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra', trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong con mắt của mình?”. Trong nhà thờ, người Công giáo hay đấm ngực mình: “Lỗi tại tôi, lỗi tại tôi mọi đàng", nhưng khi ra ngoài nhà thờ thì đấm ngực người khác: “Lỗi tại nó…”.
Chúa Giêsu không ngại quở trách những người không “biết mình”, mà chỉ soi mói anh em giống như những Pharisêu, luật sĩ là những kẻ giả hình: “Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em!”.
Khi chúng ta phát hiện ra những lỗi lầm của người khác, trước tiên ta phải nên can cảm thừa nhận lỗi lầm của mình, rồi phải quán xét tự thân, phải tự mình sám hối, như thế khả dĩ tâm ta sẽ lần hồi trong sáng trở lại, vì không bị phiền não che lấp.
Tại sao chúng ta hay nói lỗi lầm của người khác, mà không nói lỗi của chính mình, bởi vì tâm thị phi ở trong ta quá nhiều. Khi phát hiện ra vấn đề nhạy cảm của người khác, thì phiền não trong ta tự dấy lên làm mình bị dính mắc đủ thứ các điều tốt xấu.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô bảo rằng “những ai phán xét anh chị em mình, nói xấu anh chị em mình thì họ chính là kẻ giả hình vì họ không đủ can đảm nhìn lại những thiếu sót, lỗi lầm của bản thân mình.” Chúa Giêsu trong bài Tin mừng hôm nay thì nói trực tiếp vào vấn đề hơn: “Sao người nhìn thấy cái rác trong mắt anh em, còn cái đà trong chính mắt ngươi thì lại không thấy?… Hãy lấy cái đà ra khỏi mắt mình trước đã, rồi bấy giờ ngươi sẽ trông rõ để lấy cái rác khỏi mắt anh em ngươi”
Thiên Chúa là Đấng thương xót dân Ngài. Ngài rung động trước nỗi khổ của dân, và Ngài đáp cứu họ. Thiên Chúa tỏ cho dân biết Ngài là Thiên Chúa giầu lòng thương xót, quan tâm đến dân, muốn giải phóng dân thoát khỏi mọi nỗi khổ đau. Thiên Chúa rất gần con người, Ngài luôn ở bên con người để có thể nghe được tiếng họ kêu xin. Thiên Chúa là người kề cận, là người bạn, người anh, người cha và người mẹ đối với con người.
Nhận ra mình tội lỗi đã là khó, nhận ra mình giả dối còn khó gấp bội, bởi vì người đạo đức giả lại cho mình đạo đức hơn ai hết, người giả dối lại nghĩ mình trung thực không ai bằng. Chúa Giêsu khiển trách những người giả hình, giả đạo đức bằng những lời có sức đánh động như thế, may ra họ thức tỉnh và nhận ra chân tướng của mình chăng!
Ông bà thường bảo: “Nhân vô thập toàn”. Ai cũng có những khiếm khuyết nhưng cuộc sống sẽ kém vui nếu ta luôn xét nét “vạch lá tìm sâu”. Vậy thì, có những chuyện đã thấy, đã gặp dù không hài lòng nhưng hãy bình tĩnh suy xét, liệu nó có ảnh hưởng đến “hòa bình thế giới”? Nếu không đáng thì hãy nhìn nhận độ lượng hơn, cảm thông hơn chứ lúc nào cũng xét nét khắt khe, thì ai chịu cho thấu?
(Suy niệm của Nt. Anna Têrêxa Thiên Hoàng, Dòng Đa Minh Thánh Tâm)
Theo lẽ tự nhiên, đôi mắt được dựng nên, được đặt ở phần trên và phía trước thân thể với nhiệm TN 8-C70
1. Theo lẽ tự nhiên, đôi mắt được dựng nên, được đặt ở phần trên và phía trước thân thể với nhiệm vụ dẫn đường. Mắt luôn hướng về phía trước và giúp con người tiến về phía trước. Những ai bước lui mà không quay đầu lại, hướng mặt về phía mình đang tới, ắt sẽ khó đi đúng đường, khó tránh được vật cản,...nếu không muốn nói là sẽ gặp tai nạn.
Chúa Giêsu trong trích đoạn Tin Mừng theo thánh Luca hôm nay dùng hình ảnh đôi mắt nhằm thức gợi ta về sự tối sáng tâm linh. Trạng huống linh hồn được ví với đôi mắt mù hoặc tỏ nơi con người. Khi quá bận tâm đến việc sửa lỗi tha nhân, tỏ ra mình hiểu biết, giỏi giang, rành lẽ thiện,...thì khả năng người ấy bị mù lòa tâm hồn là chắc chắn. Người mù đi đứng rất khó khăn, huống gì là dẫn dắt người khác. Người không hiểu gì về thản thân rất khó mà thành nhân, nói chi việc giúp tha nhân trưởng thành.
2. Là Kitô hữu, ta được mệnh danh là muối và ánh sáng nhằm ướp đời bằng Men Tin Mừng và chỉ lối anh chị em tiến về Quê Thật. Thành ra, sẽ chẳng ai muốn mình bị coi là kẻ mù lòa tâm linh, cũng không ai thích mình bị chê là kẻ giả hình hoặc hợm hĩnh trước mặt Chúa và tha nhân. Nhưng để đời mình tỏa sáng như ánh rạng dầu đèn, để lối sống của ta đủ sức hấp dẫn và gọi mời anh chị em bước theo đường thật, thì hẳn mỗi người phải trải qua hành trình dài thao luyện và chiến đấu.
Đó là hành trình tin nhận Chúa Giêsu là niềm hy vọng duy nhất của bản thân và thế giới; là mong ngóng đón nhận ân sủng, lòng xót thương và bình an do Người ban tặng; là chuyên cần dưỡng nuôi đức tin và đức mến nhờ kết hợp với Người trong tĩnh lặng, kinh nguyện và các bí tích;... Như thế cũng có nghĩa là ta cần có đức tin khiêm hạ, lòng mến thẳm sâu và đức cậy của kẻ hèn mọn đối với tình yêu toàn năng tuyệt đối của Thiên Chúa Ba Ngôi. Đi trên trục lộ khiêm nhường, ta có nhiều cơ hội nhận ra những thiếu sót, lỗi tội và hèn yếu bản thân; nhận ra lời gọi mời yêu thương, lòng bao dung và ân sủng ngập tràn Chúa ban để ta can đảm tẩy luyện hồn mình, tựa hồ như nỗ lực lấy những cái xà ra khỏi mắt mình trước đã.
3. Ta bắt gặp vóc dáng lời dạy của Chúa Giêsu hôm nay trong câu Hán ngữ tiên trách kỷ, hậu trách nhân, nhưng sứ điệp Tin Mừng lại vượt lên bộ nguyên tắc ứng xử thế thái nhân tình của cổ nhân, đặt người nghe trước tính cấp bách và quyết liệt của sự chọn và xác tín rằng: môn đệ Đức Giêsu thì sẵn sàng nhìn lui. Phải, cần nhìn lui để ta nhận rõ lỗi tội nào đang đeo đẳng khiến tâm linh ta dễ lu mờ hoặc mù tối; cần nhìn lui để tận dụng nhiều hơn những cơ hội sửa mình; cần nhìn lui để dễ nhận ra sự hiện diện của Đấng ưa thích tỏ hiện nơi bí ẩn, nơi thanh nhẹ nhất của tâm hồn để thu nhận sự dẫn dạy của Người. Cần nhìn lui để thấy ta không về trời một mình, mà còn mang trách nhiệm về phần rỗi của anh em, để thấy ta sẽ chu toàn việc dẫn đường cho ai bước về thiên cung khi ta tỏa sáng đời mình bằng ánh nến nhỏ bền của lòng trung tín sắt son, sự khiêm cung sâu thẳm và đức ái say nồng.
Tôi, bạn và anh chị. Ta cùng khiêm cung mở lòng mời Chúa Giêsu ngự vào và xin Người cho ta biết khả năng nhìn lui của ta đang ở mức nào, rồi thành tâm xin Người chỉ dạy.
4. Lạy Nguồn Sáng vô biên, lạy Tình yêu vô tận. Con kính dâng Người lời tri ân thẳm sâu nơi đáy hồn con. Người cho con một lương tri biết biện phân ác thiện. Người cho con một quả tim biết khao khát yêu thương chân thành và một ý chí khao khát vượt thắng những trì kéo của ba thù. Xin tha thứ cho những lần con để lòng xa Chúa; những lần con ngạo nghễ nhận xét, chỉ bảo và lên lớp anh chị em; những lần con hợm hĩnh tiếm quyền Chúa mà xét đoán họ;… Xin thương lấy sự thật của Lời Vĩnh Cửu mà hướng dẫn và thánh hiến con. Xin chỉ dạy con bằng tình thương nhẫn nhịn của Chúa. Xin dùng ánh sáng và sức mạnh từ ngọn lửa Trái Tim Chúa mà giúp con nhận chân con người thật của con và giúp con tiến bước trên hành trình hóa thánh. Amen.
Trong kho tàng ca dao tục ngữ của Việt Nam, có rất nhiều lời căn dặn phải khôn ngoan trong lời TN 8-C71
Trong kho tàng ca dao tục ngữ của Việt Nam, có rất nhiều lời căn dặn phải khôn ngoan trong lời nói. Sở dĩ phải cẩn trọng, vì “nhất ngôn ký xuất, tứ mã nan truy” – một lời nói ra, con ngựa Tứ khó đuổi kịp (lưu ý: tứ mã ở đây không phải là 4 con ngựa mà là con ngựa giống Tứ, chạy rất nhanh ở Trung Quốc). “Rượu ngon uống mãi cũng say, người khôn nói mãi dẫu hay cũng nhàm”. Lời nói tạo phong cách và tăng thêm giá trị của người, “lời nói không mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”. Chúa Giêsu trong Tin Mừng hôm nay đã vận dụng những câu ca dao tục ngữ đương thời để giáo huấn dân chúng. Người muốn khẳng định: hãy cẩn trọng trong lời nói, hãy suy nghĩ trước khi nhận định và nhất là đừng lên án ai. Chúng ta có thể dễ dàng thấy, những điều Chúa nói trong Tin Mừng rất quen thuộc và phù hợp với mọi người, mọi trình độ văn hoá. Những lời dạy của Chúa Giêsu cũng mang nội dung giáo huấn của các bậc khôn ngoan thời Cựu ước, ví như bài đọc I, trích sách Huấn Ca. Những lời này cũng có thể là những lời mẹ ru con trong nôi, để rồi những giá trị sống ấy thấm nhập nơi mỗi con người từ thuở sơ sinh, góp phần tạo nhân cách khi những em bé ấy đến tuổi trưởng thành.
Thánh sử Luca, trong Tin Mừng Chúa nhật này, đã ghi lại một chuỗi ba câu chuyện dụ ngôn. Một lần nữa, Chúa Giêsu lại dùng những hình ảnh đi cặp đôi với nhau: người mù và người sáng; cái xà và cái rác; cây tốt và cây xấu. Những hình ảnh này đều mang ý nghĩa giáo huấn rất sâu sắc, giúp người tín hữu suy tư và chọn lựa hướng đi cho đời mình. Có thể nói ba cặp từ này mang ba giáo huấn riêng biệt.
– Người mù mà dắt người mù được sao? Mỗi người sống ở đời cần chọn cho mình một hướng đi hay một lý tưởng. Người sống không có lý tưởng, giống như cây sậy phất phơ hoang dại, gió chiều nào thì theo chiều ấy. Khi chọn lựa lý tưởng và mẫu mực cho đời mình, mỗi người đều phải khôn ngoan cân nhắc. Không ai chọn một người mù làm người dẫn đường. Khái niệm “người mù” ở đây không có nghĩa là người khiếm thị, nhưng là người thiếu hiểu biết, thiếu khôn ngoan hoặc là người không đủ tư cách. Là tín hữu, chúng ta chọn Chúa Giêsu là lý tưởng. Người đã tuyên bố: “Tôi là Đường, là Sự thật và là Sự sống” (Ga 14,6).
– Cái xà và cái rác: con người sinh ra, đơn sơ mỏng manh như chiếc lá. Phải cần có thời gian để trưởng thành. Với sự dạy dỗ của cha mẹ và những người có trách nhiệm, chúng ta mới cứng cáp từng ngày. Hiện diện trong cuộc sống, mỗi chúng ta có một cá tính, giống như mỗi người có tên gọi, có diện mạo và sở thích riêng. Sự khác biệt làm nên tính phong phú đa dạng trong cuộc sống. Vì vậy, không ai được lấy mình làm tiêu chuẩn để xét đoán phê phán người khác. Sự chênh lệch giữa hai hình ảnh Chúa Giêsu dùng để so sánh, cho thấy khuynh hướng tự tôn: một bên là cái xà, rất to và rất nặng; bên kia là cái rác, đơn giản và nhẹ nhàng. Vậy mà thông thường, người ta chỉ thấy cái rác trong mắt người khác mà không thấy cái xà nghiêm trọng hơn trong con mắt của mình. Để thấy được cái xà trong mắt mình, cần có sự khiêm tốn và vị tha.
– Cây tốt và cây xấu: mỗi người là một cây Chúa trồng trong vườn đời. Lòng bao dung, quảng đại và nhân ái chính là hoa thơm trái ngọt chúng ta cần đem lại cho đời. Lòng ích kỷ, gian tham và mưu mô mánh lới chính là những trái đắng, làm phương hại đến bản thân, trước khi gây hậu quả tai hại cho người khác. Chất lượng của một cây không thể hiện ở dáng vẻ bên ngoài, nhưng hoa thơm trái ngọt mới đem lại giá trị của cây ấy. Vì thế, lời nói tốt, việc làm thiện hảo và trái tim nhân hậu chính là bằng chứng nhân cách của một người tín hữu đích thực và là một cây tốt trong vườn đời.
Tội lỗi sinh ra nơi chúng ta những khuynh hướng xấu. Đó là sự ích kỷ, tham lam và hận thù. Đức Giêsu đã giải phóng chúng ta khỏi ách nô lệ của tội lỗi và tử thần. Thánh Phaolô mời gọi chúng ta hãy cậy dựa vào Chúa Giêsu để được chiến thắng. Thay vì dùng thời gian và tâm huyết vào những chuyện vô bổ để đoán xét người khác, thì hãy “tích cực tham gia vào những công việc của Chúa, với xác tín rằng: trong Chúa, sự khó nhọc của anh em sẽ không trở nên vô ích” (Bài đọc II).
Nền tảng giáo huấn của Chúa Giêsu dựa trên đức ái. Đức ái là lòng yêu mến dành cho từng người và hết mọi người. Chúa nhật trước, chúng ta đã nghe Chúa mời gọi: hãy yêu thương cả kẻ thù và cầu nguyện cho họ. Nhờ có đức ái mà chúng ta sống hài hoà nhân ái với người khác, không xét đoán và không lên án họ, bởi lẽ mỗi chúng ta cũng mang nhiều bất toàn và yếu đuối. Thay vì dò xét bới móc người khác, chúng ta hãy cố gắng đào luyện bản thân. Khi quan sát những điều bất toàn nơi người khác, ta tự nhắc mình phải cẩn trọng; khi thấy nơi người khác có những điểm tốt lành, ta coi đó như những mẫu gương, để học hỏi, phấn đấu và thăng tiến trong đời.
Bí tích rửa tội cho chúng ta trở nên môn đệ Đức Giêsu, nhưng cũng là khởi điểm của hành trình TN 8-C72
Bí tích rửa tội cho chúng ta trở nên môn đệ Đức Giêsu, nhưng cũng là khởi điểm của hành trình được đào tạo để trở nên người môn đệ như lòng Chúa mong ước, không khác các tông đồ đã được Đức Giêsu kêu gọi, và các ông đã lên đường đi theo, ở với Ngài để được Ngài đích thân đào tạo.
Tin Mừng chúa nhật hôm nay đặt ra vấn đề đào tạo môn đệ, khi Đức Giêsu nói đến tương quan giữa thầy và trò. Theo Ngài:
1/ Thầy đui mà dắt trò mù, thì chắc chắn cả hai sẽ cùng rơi xuống hố:
Tình trạng tuy ít xảy ra, nhưng không phải không có, và nếu có thì nguy cơ thực vô cùng kinh khủng, vì cả thầy và trò đều chết, mà không chỉ chết hai thầy trò, nhưng còn làm chết oan nhiều thế hệ, bởi ảnh hưởng của thầy dạy không bao giờ nhỏ bé cho một nhóm ít người, nhưng rộng lớn, bao trùm quần chúng, đám đông, và trải xa đến nhiều đời. Chẳng thế mà lịch sử đã chứng minh: một lý thuyết sai lạc, một thầy dậy đui mù đã lôi kéo hàng triệu triệu người đương thời, lại ảnh hưởng xấu trên nhiều thế hệ con cháu ới cơ man ngàn trùng bất hạnh cho nhân loại.
2/ Bao giờ thầy cũng hơn trò:
Đức Giêsu khẳng định: “Học trò không hơn thầy, có học hết chữ cũng chỉ bằng thầy mà thôi” (Lc 6, 40), sau khi đã để ra ngoài trường hợp cả hai thầy trò đều mù và cùng đưa nhau xuống hố.
Khẳng định điều này, Đức Giêsu muốn nhắc nhở: nếu muốn được đào tạo nên người môn đệ tốt lành, có khả năng, chúng ta phải có tinh thần khiêm tốn, vì với con tim kiêu căng cho rằng mình đã giỏi sẵn, với khối óc ngạo mạn tự thấy mình đã qúa đủ, người môn đệ sẽ như người học trò kia tưởng mình biết hơn thầy, nghĩ mình giỏi hơn thầy, nên lúc nào cũng thấy cái rác trong mắt thầy và muốn lấy cái rác đó đi, mà quên nhìn vào cái xà “ngu muội, dốt nát” trong con mắt của chính mình (x. Lc 6, 41-42).
Nhắc nhở “hãy lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em” (Lc 6,42), Đức Giêsu còn dạy người môn đệ sống tinh thần hiền lành, cởi mở, cầu tiến để học với mọi người, vì ai cũng có thể là thầy mình, ai cũng có thể chỉ cho mình điều hay lẽ phải, và góp phần xây dựng, phát huy kho tàng kiến thức cũng như đạo đức của mình.
3/ Đào tạo con người toàn diện:
Khi dùng hình ảnh “cây tốt sinh trái tốt, cây xấu sinh trái xấu”, “xem quả thì biết cây. Ở bụi gai, làm sao bẻ được vả; trong bụi rậm, làm gì hái được nho!” (Lc 6,44), Đức Giêsu quả quyết: việc đào tạo rất cần thiết, nhưng không chỉ đào tạo một phần, một góc nhỏ con người, như chỉ nhồi nhét, làm đầy kiến thức, nhưng phải đào tạo toàn diện, toàn phần mới mong đem lai kết qủa, như cây kia phải phát triển toàn diện, toàn phần mới cho nhiều hoa thơm trái ngọt.
Ở đây, Đức Giêsu chỉ cho chúng ta phương cách đào đạo toàn diện con người, đó là đào tạo trái tim, đào tạo tấm lòng, vì tất cả tập trung ở trái tim, tất cả đến từ tấm lòng, khi ân cần căn dặn: “Người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng mình, kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu” (Lc 6,45).
Đào tạo tâm hồn, theo Đức Giêsu là “có lòng nhân từ như Cha anh em là Đấng nhân từ” (Lc 6,36), Đấng “cho mặt trời của Người mọc lên soi sáng kẻ xấu cũng như người tốt, và cho mưa xuống trên người công chính cũng như kẻ bất chính” (Mt 5,45); đào tạo con tim như Đức Giêsu muốn chính là “đừng xét đoán để khỏi bị xét đoán, đừng lên án để khỏi bị lên án, nhưng tha thứ để được Thiên Chúa thứ tha” (Lc 6,37); đào tạo tấm lòng như Đức Giêsu dạy là quảng đại chia sẻ, thi ân, “vì anh em đong bằng đấu nào, thì Thiên Chúa sẽ đong lại cho anh em bằng đấu ấy” (Lc 6,38).
Xin Chúa ban cho chúng ta trái tim “hiền lành, khiêm nhường, nhân từ, quảng đại” của người môn đệ, để suốt đời, dù ở đâu và hoàn cảnh nào cũng luôn là học trò bé nhỏ, ngoan ngoãn, và chăm chỉ của Chúa Thánh Thần là Thầy Dạy và Thần Khí sự thật đến từ Chúa Cha để làm chứng Đức Giêsu là Ngôi Lời của Thiên Chúa (x. Ga 15,26). Có như thế, chúng ta mới mong trở nên những chứng nhân, thầy dạy, người dẫn đường “đáng tin cậy” của Tin Mừng Nước Trời.
Tác giả sách Huấn Ca cho biết lời nói của một người có giá trị bộc lộ sự thật, cho người ta biết TN 8-C73
Tác giả sách Huấn Ca cho biết lời nói của một người có giá trị bộc lộ sự thật, cho người ta biết được điều hay điều dở nơi người ấy: “nghe lời miệng nói biết ngay lòng người” (Hc 27, 4-7). Điều này rất đúng khi lời lẽ thốt ra cách hồn nhiên, chân thành, chưa bị ngụy trang hay uốn nắn bởi những toan tính quanh co. Thực tế thì khó xét lòng người, nhưng nếu để xét lòng mình thì giáo huấn trên thật chính xác.
Hãy xét xem tôi thường nói những chuyện gì? Nói nhiều về điều gì thì chứng tỏ tôi quan tâm nhiều về điều ấy, hay nói cách khác tôi đã bị ám ảnh bởi điều ấy. Tôi thường phê bình chỉ trích hay nâng đỡ khích lệ? Điều này giúp tôi biết mình là người hẹp hòi hay rộng lượng; là người gây xáo trộn hay kiến tạo bình an. Khi nói về bản thân, giọng điệu của tôi ra sao? Điều này cho thấy tôi kiêu căng hay khiêm tốn.
Qua bài Phúc Âm, Chúa Giêsu cũng cho chúng ta thấy vấn đề phức tạp không phải là người khác mà là bản thân ta: “Sao anh thấy cái rác trong mắt anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới”. Ai cũng dễ chủ quan, thấy cái rác trong mắt người mà không thấy cái xà trong mắt mình. Ai cũng thích sửa dạy người khác, nhưng lại không thích người khác sửa dạy mình; muốn thay đổi người khác nhưng không muốn thay đổi chính mình. Chúng ta hay nóng lòng về tình trạng sai sót của người khác, nhưng bản thân mình có khi còn tệ hơn. Giáo huấn của Chúa Giêsu cho thấy: lo sửa người là kẻ đạo đức giả, lo sửa mình mới là người đạo đức thật.
Người xưa có câu: “Việc người thì sáng, việc mình thì quáng”. Cũng từ đó mà ta thường rất hà tiện trong lời khen, nhưng lại rộng rãi trong tiếng chê. Một trong những tội con người dễ phạm nhất là hay xét đoán, nghĩ xấu, nghĩ sai cho người khác. Đang khi đó thì lại chạy trốn chính mình, không đủ can đảm để nhận sự thật về mình. Càng có địa vị, càng thành công, càng có uy tín, ta càng khó thấy những nhược điểm của mình, và càng khó chấp nhận sự góp ý của người khác. Sống trong cảnh mù tối về bản thân, nhưng lại mong dẫn dắt thiên hạ, điều đó quả là một mối họa!
Ai trong chúng ta cũng có thể trở thành những chuyên gia tìm ra tội người khác và phê phán họ. Nhưng những kẻ phê phán không phải là những người cải tạo thế giới, mà thường làm hư hại thêm. Khi muốn sửa lỗi người khác là ta muốn chiến thắng sự xấu trong thế gian, nhưng nếu ta không chiến thắng sự xấu trong mình thì ta vẫn thất bại. Điều này đòi ta phải sám hối và hoán cải, nghĩa là nhận ra mình là tội nhân. Tâm tình đó mới đưa ta lại gần anh em mà không còn thái độ kẻ cả. Chúng ta có bổn phận sửa lỗi cho nhau, nhưng vì biết mình luôn có thể lầm lỗi nên ta làm với tâm tình yêu thương và khiêm tốn.
Để cuộc sống được quân bình và triển nở tươi tốt ta hãy thường xuyên đặt mình trước mặt Chúa, xin Chúa soi sáng cho ta thấu rõ về bản thân của mình. Biết đón nhận sự sửa dạy, ta mới biết sửa dạy; biết thay đổi bản thân ta mới biết thay đổi người khác. Hãy phê bình mình trước khi phê bình anh em. Nhiều sự tranh chấp và ngổn ngang trong gia đình cũng như trong cộng đoàn là vì ta không biết nhận lỗi mà cứ đổ lỗi. Chỉ có thể sửa lỗi cho người khác khi ta không tự hào về mình, không còn bị thúc đẩy bởi tham vọng muốn thống trị.
Không có gì làm ta mù quáng cho bằng để ý đến lỗi lầm của người khác. Chúa Giêsu bảo chúng ta đừng mất công tìm trái vả nơi bụi gai, hay tìm trái nho nơi bụi rậm. Nơi cây nào thì tìm trái của cây ấy. Bài học này có thể áp dụng cho việc đánh giá về người khác và về chính bản thân mình. Chúng ta chỉ thực sự là người tốt khi biết sống từ tâm, biết cảm thông và đón nhận mọi người trong mọi tình trạng của họ. Ai cũng cần có thời gian và ơn thánh để đổi mới dần dần.
Tình yêu thương là điều cốt yếu để cải hóa mình và cảm hóa tha nhân. Vì thế, từ gia đình đến bên ngoài, lúc nào chúng ta cũng cần sống tốt với nhau, nhìn tốt về nhau, để đem lại an bình và hạnh phúc cho nhau. Chỉ như vậy ta mới góp phần đắc lực để xây dựng một thế giới mới, thế giới của hòa bình, yêu thương và huynh đệ, là chính Nước Thiên Chúa.
Lời nguyện
Lạy Chúa Giêsu! Bản thân con dễ chủ quan và thiển cận, vì nhìn theo lăng kín và góc độ của mình, nên không tránh được sai lầm và lệch lạc, nhất là khi vội vàng mà xét đoán tha nhân.
Cái xà trong mắt mình thì không thấy, lại thấy cái rác trong mắt của anh em, cái sai của mình thì cho là nhỏ, còn cái sót của người lại biến nó thành to, để rồi từ đấy con chỉ lo sửa dạy, lúc nào cũng muốn được làm thầy, ra vẻ ta đây là hoàn hảo, ra giọng chỉ bảo và chê bai khinh thị.
Chúa cho như vậy là người đạo đức giả, vì bản thân vẫn chưa được cải hóa, chưa ra sao mà đã tự nâng cao, lo sửa người mà chẳng biết sửa mình, có khi cũng chẳng biết chính mình, vẫn vô tình trong lối sống vô minh, nếu có quyền hành mà dẫn dắt người ta, thì chắc hẳn gây ra nhiều tai họa.
Lạy Chúa, xin cho con biết con, biết con yếu đuối lỗi lầm, nên đừng khe khắt hiểu lầm anh em, biết con che đậy giả hình, nên cần chân thật sống tình yêu thương, biết con cũng thích phô trương, nên cần ăn ở khiêm nhường đơn sơ, biết con hay sống bâng quơ, nên cần sốt sắng phụng thờ Chúa luôn, để nhờ ơn Chúa tràn tuôn, đời con đổi mới khơi nguồn tin yêu. Amen.
Mù mà lại dắt mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố?” (Lc 6,39). Đây là những câuTN 8-C74
“Mù mà lại dắt mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố?” (Lc 6,39). Đây là những câu hỏi tu từ. Nếu câu hỏi đầu tiên có thể trả lời có, thì câu hỏi thứ hai, câu trả lời được mong đợi là không.
Trong Tin Mừng của thánh Mat-thêu,[1] Đức Giê-su gọi những người pha-ri-sêu là những người mù dẫn đường. Còn ở trong bài Tin Mừng Chúa Nhật 8 Thường Niên Năm C,[2] thánh sử Lu-ca không nói đích danh ai là người mù, nên có thể hiểu, người mù là bất kì ai. Vì thế, khi chọn người hướng dẫn, chúng ta hãy cẩn trọng, kẻo sẽ đến ngày, ta cũng rơi xuống hố cùng với người dẫn đường mù quáng.
Ngày hôm nay, không ít người tự nhận mình là người dẫn đường, nhưng nhiều người trong số họ là những kẻ bị mù mà không biết. Họ tìm cách gia tăng sự ảnh hưởng của mình trên những người khác về các vấn đề tâm linh, tài chính, y tế, và các vấn nạn về gia đình… Nếu để ý ta có thể nhận ra, đằng sau những hào nhoáng bên ngoài, ẩn dấu những mục đích xấu xa. Họ sẽ dẫn cuộc sống của chúng ta vào nơi hỗn loạn, chứ không đến bến bờ bình an đích thực. Cho nên, khi chọn một người hướng dẫn về các vấn đề liên quan đến cuộc sống, đặc biệt là về vấn đề tinh thần, bạn phải rất cẩn thận. Vậy làm sao để chọn được một người hướng dẫn tốt?
Đức Giê-su chỉ cho ta một nguyên tắc căn bản: “cứ xem họ sinh hoa quả nào, thì biết họ là ai” (Mt 7,20). Đây là một nguyên tắc khá đơn giản để có thể nhận ra đâu là tốt thực sự. Trong đời sống thường ngày, chúng ta bị bao quanh bởi cả điều tốt và điều xấu, nên cần phải có khả năng phân định để nhận ra điều tốt.
“Không có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào sâu mà lại sinh quả tốt. Thật vậy, xem quả thì biết cây. Ở bụi gai, làm sao bẻ được vả, trong bụi rậm, làm gì hái được nho!”[3] Hoa trái đến một cách tự nhiên theo đúng chất lượng tự nhiên của cây. Cây tốt sinh trái tốt, cây xấu sinh trái sâu, hoặc không sinh trái. Có thể nói, đây là nguyên tắc cơ bản và hiển nhiên. Đức Giê-su dùng nguyên tắc này để giúp chúng ta nhận ra một nguyên tắc tương tự trong đời sống thiêng liêng của mình.
“Người tốt thì lấy ra cái tốt từ trong kho tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu.” Giống như cây tốt sinh trái tốt, cây xấu sinh trái sâu; thì người tốt làm những việc tốt lành, còn người xấu thích làm điều gian ác. Có thể nói, các hành động bên ngoài phần nào tỏ lộ con người thật bên trong của chúng ta.
Cần lưu ý thêm, quả tốt không chỉ là nói những lời tốt đẹp, nhưng còn hệ tại ở hành động tốt nữa. Đức Giê-su cảnh báo các môn đệ: „Anh em hãy coi chừng các ngôn sứ giả, họ đội lốt chiên mà đến với anh em; nhưng bên trong, họ là sói dữ tham mồi.”[4] Nói theo ngôn ngữ của thánh I-nhã, khi nhận định thần loại, cần thận trọng để đừng bị lừa! Vì thần dữ có thể đội lốt thần lành để dụ dỗ. Chúng bày ra những tư tưởng tốt đẹp và có vẻ đạo đức thánh thiện, nhưng sau đó lại dẫn ta đến những chọn lựa và làm việc xấu xa: ghen ghét, đố kị, phán xét và lăng mạ người khác…
Bên cạnh đó, cần cẩn thận với sự tự kiêu, tự cho mình là đúng. Các kinh sư và người pha-ri-sêu đã phạm sai lầm khi đề cao cá nhân quá mức. Họ tự nhận mình là người công chính. Họ cho rằng, chỉ có ai sống giống như lối sống của họ (nghiêm túc giữ trọn lề luật), thì mới được gọi là người sống công chính. Có thể nói, họ đã đúng, khi xác tín rằng các lề luật trong Kinh Thành là món quà đến từ Thiên Chúa; và cần phải trung thành với lề luật đã được ban. Tuy nhiên, việc tuân giữ lề luật một cách thái quá, sẽ dẫn đến nguy cơ trở nên người tự mãn thiêng liêng. Những người tự mãn thường cho rằng chỉ có mình tốt, phần còn lại của thế giới là xấu. Đó là trường hợp của các kinh sư và người pha-ri-sêu. Đức Giê-su cảnh báo các môn đệ và mỗi người chúng ta rằng, nếu không cẩn trọng, ai cũng có thể bị rơi vào vết xe đổ của những người luật sĩ và pha-ri-sêu. Chúng ta có thể sống rất đạo đức thánh thiện, hằng ngày đọc kinh xem lễ… nhưng lại thích xét đoán, lên án và khinh dể người khác – một kiểu kiêu ngạo thiêng liêng.
Chúng ta cần cẩn trọng và khôn ngoan trong những điều này:
Thứ nhất, thánh sử Lu-ca không có ý nói rằng: chỉ cần nhìn kết quả, nhìn hành động của ai đó một lần thôi, là ta có thể đưa ra kết luận cho mãi mãi. Nghĩa là, chúng ta không nên dựa vào một hay hai hành vi lầm lỡ của người khác, rồi sau đó „dán mác” cho rằng người ấy là người xấu.
Thứ đến, hãy để ý lưu tâm đến con tim của mình. Sự thiện và sự ác đều có thể chiếm hữu con tim của chúng ta. Ai trong chúng ta cũng có đủ tự do để chọn lựa và cho phép sự thiện hay sự dữ ở lại trong trái tim mình. Nếu chỉ giữ lại những sự thiện hảo và các điều tốt lành trong trái tim, thì ta sẽ vững tâm, cho dù cuộc sống bên ngoài có gặp phải nhiều khó khăn và thử thách; Ngược lại, nếu ưng thuận và chứa chấp những sự xấu xa và gian ác trong tim, thì chẳng sớm hay muôn, ta sẽ bị những nọc độc này giết chết chính mình.
Mỗi ngày qua đi, chúng ta được mời gọi: cẩn thận nhìn vào tấm gương của trái tim mình, để xem xét các hành động của ta đang được thần lành dẫn dắt, hay đang bị thần dữ xúi giục. Chúng ta có đủ can đảm và dứt khoát không thương lượng với những điều xấu xa gian tà trong lòng mình không? Chúng ta đã chọn được một người hướng dẫn tốt, để trò chuyện và bàn hỏi về đời sống thiêng liêng của mình chưa?
Ước chi mỗi ngày, con biết chọn lựa và thực hiện những điều làm đẹp lòng Chúa hơn.
……………………………………………………………. 1] Xem Mt 15,12-14. [2] Tin Mừng Chúa Nhật 8 Thường Niên C (Lc 6,39-45): Mù mà lại dắt mù; Cái rác và cái xà; Cây nào trái ấy. [3] Xem Lc 6, 43-44; Mt 7,16-19 [4] Xem Mt 7,15-16: Cây nào trái ấy.
Người ta có nhiều cách ví von để kết luận về một hệ lụy tất yếu nào đó, chẳng hạn như: cha nào TN 8-C75
con ấy, thầy nào trò ấy, rau nào sâu ấy. Còn Chúa Giêsu xác địn: “Cứ xem trái thì biết cây” (x. Lc 6:44). Nhận định của Chúa Giêsu có thể áp dụng vào mọi trường hợp trong cuộc sống.
Phụng vụ Lời Chúa hôm nay, Bài đọc I trích sách Đức Huấn Ca và Tin Mừng Thánh Luca ghi lại những danh ngôn hay những “lời” đầy khôn ngoan về thái độ của người môn đệ đích thực như: “Lò lửa thì nung luyện bình sành, còn gian nan thì thử những người công chính. Xem trái liền biết cây thế nào, thì nghe lời nói cũng biết tư tưởng lòng người như thể ấy” (x. Hc 27, 5-8 (Hl 4-7). “Mù dắt mù sao, trò hơn thầy chăng, lấy cái rác nơi người mà không lấy cái đà trong mắt anh, xem quả biết cây, lòng đầy miệng mới nói ra” (x. Lc 6,39-45).
Từ những lời Kinh Thánh trên, chúng ta có được chân dung của người môn đệ chân chính, hay cụ thể hơn là người kitô hữu đích thật của Chúa Giêsu. Cái rác, cái đà hay chuyện ngụ ngôn về một cây tốt sinh trái tốt Chúa Giêsu kể dạy rõ chân lý này (Lc 6, 39-42). Ai nghe và vâng giữ Lời Chúa, đồng thời đem ra thực. Người ấy sẽ trung thành với niềm tin, cho dù khó khăn xảy đến, thậm trí đối diện với bắt bớ nữa. Bởi “Lò lửa thì nung luyện bình sành, còn gian nan thì thử những người công chính” (Hc 27,6). Lửa chính là thứ dùng để luyện sành. Cái hay của câu trên là ở vế sau “gian nan người công chính”. Gian nan ở đây chính là những khó khăn, gian truân vất vả mà ta bắt gặp trong cuộc sống.
Tại sao “gian nan thử người công chính?” Cuộc sống là một hành trình dài với nhiều khó khăn, không phải lúc nào cũng thuận lợi như ta mong đợi. Chính khó khăn ấy là môi trường tốt nhất để rèn người nên công chính. Trái lại, người nào nghe mà không tuân giữ và hành động theo Lời Chúa thì khi bách hại xảy đến, họ khó đứng vững, thậm chí có nguy cơ mất đức (x. Lc 6, 43-49).
Khi nói “Người mù có thể dẫn người mù được chăng? Cả hai lại không sa xuống hố ư? Môn đệ không trọng hơn Thầy: nếu môn đệ được giống như Thầy, thì kể là hoàn hảo rồi” (Lc 6, 39-40). Chúa Giêsu muốn nói, người môn đệ Chúa phải học và theo Chúa trước khi tự xưng mình là thầy hoặc lãnh đạo người khác. Vì chưa thuộc bài hoặc thực hành lời Thầy Giêsu dậy đã đi dẫn dắt người khác thì nguy hiểm cho bản thân và cả những người thụ giáo.
Chúa Giêsu nói tiếp: “Lòng đầy miệng mới nói ra. Hãy xem quả biết cây” (Lc 6,45). Đúng là thiện căn ở tại lòng ta. Sự xấu xa cũng hệ tại lòng ta. Lòng trí con người là trung tâm điểm phát sinh những điều thiện hảo cũng như xấu xa, tội lỗi.
Theo ý nghĩa đó, Bài đọc I đề cập đến “lời nói phát ra từ miệng lưỡi” được coi như một tiêu chuẩn đo lường khôn ngoan để đánh giá con người: Lời nói ra là bằng chứng của người khôn ngoan hay không khôn ngoan như Sách Huấn Ca dạy: “Có thử lửa mới biết bình thợ gốm, nghe chuyện trò, biết ai rởm ai hay. Xem quả thì biết vườn cây, nghe lời miệng nói biết ngay lòng người” (x. Hc 27,5-6).
Chúa Giêsu cũng nói lời tương tự: “Cứ xem trái thì biết cây” (Lc 6,44). Chúng ta biết loại cây nhờ xem quả hay ăn quả của nó. Nhiều người biết được chúng ta là ai, bản chất, tính cách của chúng ta như thế nào nhờ nhìn vào đời sống và nghe lời chúng ta nói. Giống như cây khế không thể sinh quả cau được, cách cư xử bên ngoài của chúng ta là màn hình qua đó những động cơ và những giá trị bên trong của chúng ta lộ ra.
Khi nói: “Người hiền, bởi tích chứa điều lành, nên phát xuất sự thiện, kẻ dữ, bởi tích đầy lòng sự ác nên phát xuất điều ác: vì lòng đầy, thì miệng mới nói ra” (Lc 6, 45). Chúa Giêsu muốn nói về những gì bên trong của con người được phản chiếu qua lời nói và biểu lộ ra bên ngoài. Quả thật, những gì chúng ta nói ra là những điều chúng ta đã suy nghĩ và ước muốn trong lòng. Chúa Giêsu nói tiếp: “Không có cây nào tốt mà lại sinh quả xấu, cũng vậy, không có cây nào xấu mà lại sinh quả tốt. Thật vậy, xem quả thì biết cây. Nhân quả là như thế.
Vậy chúng ta tự hỏi, đâu là trái tốt để người ta nhận ra nơi người môn đệ đích thực của Chúa Giêsu? Thưa, từ một con tim cằn cỗi không thể nào có thể phát ra những lời hay ý đẹp cũng như có những hành động cao thượng được. Để có quả tốt, chúng ta cần có cái tâm tốt. Vì thế phải thực hành các mối phúc mà Chúa đã dạy chúng ta trong Chúa Nhật VII vừa rồi: như yêu thương kẻ thù, cho mà không đòi lại, không xét đoán, không kết án người khác, trước khi sửa lỗi người khác phải sửa lỗi chính mình, hay ít ra, chúng ta cố gắng làm một điều tốt lành để hoàn thiện mình. Amen.
Trong các chuyện về Cọp, câu chuyện cổ tích “Trí khôn của ta đây” thật đặc sắc. Một con cọp TN 8-C76
Trong các chuyện về Cọp, câu chuyện cổ tích “Trí khôn của ta đây” thật đặc sắc.
Một con cọp từ trong rừng đi ra, thấy một anh nông dân cùng một con trâu đang cày dưới ruộng. Trâu cặm cụi đi từng bước, lâu lâu lại bị quất một roi vào mông. Cọp lấy làm ngạc nhiên lắm. Ðến trưa, mở cày, Cọp liền đi lại gần Trâu hỏi:– Này, trông anh khỏe thế, sao anh lại để cho người đánh đập khổ sở như vậy?Trâu trả lời khẽ vào tai Cọp:– Người tuy nhỏ, nhưng người có trí khôn, anh ạ!Cọp không hiểu, tò mò hỏi:– Trí khôn là cái gì? Nó như thế nào?Trâu không biết giải thích ra sao, đành trả lời qua quýt:– Trí khôn là trí khôn, chứ còn là cái gì nữa? Muốn biết rõ thì hỏi người ấy!Cọp thong thả bước lại chỗ anh nông dân và hỏi:– Trí khôn của anh đâu, cho tôi xem một tí có được không?Anh nông dân suy nghĩ một lát rồi nói:– Trí khôn tôi để ở nhà. Ðể tôi về lấy cho anh xem. Anh có cần, tôi sẽ cho anh một ít.Cọp nghe nói, mừng lắm.Anh nông dân toan đi, lại làm như sực nhớ ra điều gì bèn nói:– Nhưng mà tôi đi khỏi, lỡ anh ăn mất trâu của tôi thì sao?Cọp đang băn khoăn chưa biết trả lời thế nào thì anh nông dân đã nói tiếp:– Hay là anh chịu khó để tôi buộc tạm vào gốc cây này cho tôi được yên tâm.Cọp ưng thuận, anh nông dân bèn lấy dây thừng trói cọp thật chặt vào một gốc cây. Xong anh lấy rơm chất chung quanh Cọp, châm lửa đốt và quát:– Trí khôn của ta đây! Trí khôn của ta đây!Trâu thấy vậy thích quá, bò lăn ra mà cười, không may hàm trên va vào đá, răng gãy không còn chiếc nào.Mãi sau dây thừng cháy đứt, Cọp mới vùng dậy ba chân bốn cẳng chạy thẳng vào rừng không dám ngoái nhìn lại.Từ đó, cọp sinh ra con nào trên mình cũng có những vằn đen dài, vốn là dấu tích những vết cháy, còn trâu thì chẳng con nào có răng ở hàm trên cả.
Với trí khôn, con người là thụ tạo cao cả nhất trong muôn loài tạo vật. Hiểu biết thật quan trọng, nhất là biết nhận rõ tốt xấu, phải trái, đúng sai, hay dở, thật giả, thiện ác.
Giáo huấn trong phần 3 của bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu đưa ra nguyên tắc vàng giúp việc phân định hành vi tốt xấu của con người: “Xem quả thì biết cây”. Một hành động là tốt khi nó hợp với một tâm hồn tốt, một tâm hồn tốt sẽ sinh ra những hành động tốt.
Theo kinh nghiệm thông thường về trồng trọt, cây giống tốt sẽ sinh trái tốt. Chúa Giêsu dạy, muốn phân định một ngôn sứ giả hay thật đừng chỉ dựa vào một số hành vi bên ngoài và nhất thời. Hoa trái đạo đức đích thực phải là kết quả của cả cuộc sống lâu dài và sâu thẳm từ trong tâm hồn.Chúa Giêsu khẳng định rõ hơn: “Ở bụi gai, không có nho mà hái? Trên cây găng không có vả mà bẻ?”. Và Ngài kết luận: “Cây tốt sinh trái tốt và ngược lại cây xấu sinh trái xấu”; “Cây tốt không thể sinh quả xấu, cũng như cây xấu không thể sinh trái tốt”. Đó là khuôn thước phân định để nhận biết tốt xấu. Cây xấu là những việc làm dù có vẻ tốt nhưng xuất phát từ động cơ xấu. Chúa dùng những lời khiển trách nặng nề gọi đó là “giả hình, mồ mả tô vôi, sói đội lốt chiên”. Để phát hiện những loại “cây xấu” ấy, Chúa dạy hãy nhìn vào những hoa quả của chúng. Việc làm trở thành xấu vì xuất phát từ tâm địa gian manh, tham lam, vị kỷ. Hoa quả tốt phát sinh từ “cây tốt” là tình yêu: nếu chúng ta có làm được mọi sự mà thiếu đức ái thì cũng chẳng ích lợi gì (x. 1Cr 13,1tt).
Ngày nay, người ta chán ngán nhiều người trong xã hội nói quá hay mà làm chẳng ra làm sao. Nhiều từ ngữ, nhiều tuyên bố kiểu đao to búa lớn, nghe rất kêu nhưng nội dung rỗng tuếch được lập đi lập lại hằng ngày trên các phương tiện truyền thông, đài phát thanh, tivi, các chương trình quảng cáo, các bài giảng, bài báo, trong các mẩu đối thoại, những cuộc nói chuyện… Nhiều người lầm tưởng những người nói hay như vậy là những người tốt. Nhưng Chúa Giêsu đã cho một nguyên tắc phân định rất thực tiễn để biết được ai tốt ai xấu: Cứ xem quả thì biết cây. Để biết một người là tốt hay xấu, phải nhìn vào hành động của họ, chứ không chỉ nghe lời họ nói. Lời nói hay chỉ có thể chứng minh được sự thông minh và lanh lợi, khả năng suy nghĩ sâu xa hay nông cạn của người đó, chứ không nói lên được tính đạo đức, tình yêu thương, lòng quảng đại, cao thượng, ngay thẳng, trong sáng, can đảm của họ.
Bài đọc 1 trích sách Huấn ca cũng đề cập đến một tiêu chuẩn như là thước đo của sự khôn ngoan để đánh giá con người: đó là lời nói phát ra từ miệng lưỡi họ. Lời nói ra là bằng chứng của người khôn ngoan hay không khôn ngoan: “Có thử lửa mới biết bình thợ gốm, nghe chuyện trò, biết ai rởm ai hay”.Thánh Giacôbê có kinh nghiệm về những hậu quả của lời nói trong đời sống của cộng đoàn ngài phụ trách, kinh nghiệm về sự khó khăn trong việc làm chủ miệng lưỡi, nên ngài viết: “Cái lưỡi thì không ai chế ngự được” (Gc 3,8), “Ai không vấp ngã về lời nói, ấy là người hoàn hảo, có khả năng kiềm chế toàn thân” (3,2), và đừng có huênh hoang vì “tất cả chúng ta thường hay vấp ngã” (3,2). Đồng thời ngài cũng cho thấy sự cần thiết phải làm chủ miệng lưỡi mình, vì “từ cùng một cái miệng, phát xuất lời chúc tụng và lời nguyền rủa. Thưa anh em, như vậy thì không được” (3,10).
Lời nói thể hiện con người: “Xem quả thì biết vườn cây, nghe lời miệng nói biết ngay lòng người” (Hc 27, 6). Nguyên nhân sâu thẳm của lời nói phát xuất từ bên trong, do tâm ý mà có. Vì thế, để có thể nói những gì tốt lành và hữu ích đòi hỏi ta phải chỉnh sửa và thanh lọc từ bên trong của lòng mình. Điều quan trọng nhất là có được tấm lòng yêu thương. Khi có một tấm lòng thực sự biết thương yêu mọi người, tự nhiên người ta biết cách phải nói như thế nào cho thích hợp và sinh ích lợi cho người nghe.
Chúa Giêsu so sánh cõi lòng con người như một kho tàng. Nó là nơi xuất phát những lời nói và việc làm hoặc tốt hoặc xấu. Từ kho tàng tốt thì sẽ phát ra những lời nói việc làm tốt. Bởi thế người môn đệ phải liệu làm sao cho kho tàng lòng mình chứa đầy những điều tốt. Ngài nói: “lòng có đầy, miệng mới nói ra”. Miệng thường nói ra những tư tưởng chất chứa trong lòng. Nếu bên trong là những tư tưởng tốt đẹp, sẽ hướng đến những việc thiện hảo. Còn tư tưởng xấu sẽ dẫn đến những hành vi xấu xa, có khi độc ác. Như thế, làm chủ miệng lưỡi không dừng lại ở việc kiểm soát lời nói “uốn lưỡi bảy lần” nhưng còn phải lưu tâm đến việc thay đổi từ trong suy nghĩ, trong tình cảm dành cho người khác, cho cộng đoàn. Thực hành điều này sẽ làm cho lời nói “thật” hơn, vì nó xuất phát từ trong lòng: bụng nghĩ sao nói vậy, nhưng lời đó đầy yêu thương! Để cho “lòng đầy”, chúng ta “Hãy vâng nghe lời Người” (Mc 9,7). Muốn nói ra những điều tốt đẹp, xây dựng, yêu thương, thì phải biết nghe trước đã. Nghe Lời Chúa, để cho tư tưởng của Chúa, cách suy nghĩ của Chúa, lòng yêu thương của Chúa ngấm vào nơi sâu xa của mình, rồi chúng ta sẽ phân định, sẽ chọn lựa, sẽ nói những điều cao đẹp. “Lắng nghe bằng trái tim” là chủ đề của “Sứ điệp Ngày Thế giới Truyền thông xã hội năm 2022”. Lòng người có Chúa, đầy Chúa thì chúng ta hay nói về Chúa và trổ sinh hoa trái tốt lành từ Chúa.
Sách Châm ngôn thường bàn về việc sử dụng lời nói của người khôn ngoan. Tác giả ca tụng những người dùng lời nói để khuyên nhủ kẻ khác: “Miệng kẻ khôn ngoan gieo rắc sự hiểu biết” (Cn 15,7). “Nếu muốn Hội Thánh là nơi chúng ta tái khám phá ý nghĩa sâu xa của bản chất con người, của những con người mà căn tính thâm sâu là hiệp nhất với nhau, thì trước hết, chúng ta phải là một cộng đoàn, trong đó chúng ta sử dụng ngôn từ với lòng kính trọng và tinh thần trách nhiệm” (Timothy Radcliffe).
Lời nói có ảnh hưởng lớn đối với gia đình và xã hội, đối với phần rỗi của chúng ta và phần rỗi của kẻ khác (Lm Emmanuen Nguyễn Vinh Gioang).
Lời nói đối với gia đình: Gia đình nào được bằng an hạnh phúc, trong ấm ngoài êm, là nhờ chồng vợ, cha mẹ, con cái, anh chị em có những lời nói hiền lành, nhịn nhục, lễ độ, cao thượng, trong sạch; có những lời nói thúc giục và khuyên bảo nhau làm lành, lánh dữ; có những lời đọc kinh cầu nguyện chung với nhau trong gia đình để thờ phượng Chúa.
Lời nói đối với xã hội: Sống trong xã hội, hằng ngày chúng ta phải liên lạc với đủ mọi hạng người: kẻ quen, người lạ; kẻ thương, người ghét; kẻ thông cảm, người ác cảm. Trong khi giao tiếp với họ, chúng ta làm sao tránh hết được mọi va chạm vì bá nhân bá tánh, trăm người trăm tính. Nhưng nếu trong khi sống chung giữa xã hội, chúng ta biết dùng lời nói nhã nhặn, lễ độ, ôn hoà, khiêm tốn, thì làm sao mà sinh ra cãi cọ hoặc đổ vỡ được: một sự nhịn, mua được chín sự lành; lời nói không mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.
Lời nói đối với phần rỗi của chúng ta: Lời nói làm chúng ta dễ phạm tội mất lòng Chúa : tội phạm đến đức yêu người (nói lời vô lễ, to tiếng với nhau, cãi cọ nhau, chưởi bới nhau, nói xấu nhau, xúi nhau làm bậy, …); tội phạm đến đức công bình (đổ hô, bỏ vạ, cáo gian, nói lời chứng dối, …); tội phạm đến đức trong sạch (nói tục, nói nhớp, nói lời hai ba ý, nói chuyện hoa tình, nói lời dụ dỗ người khác phạm tội về giới răn thứ sáu, …); tội phạm đến đức vâng lời (cằn nhằn bề trên, cãi lại bề trên, nói xấu bề trên, nói láo với bề trên,…); tội phạm đến Giáo Hội (công kích Giáo Hội, nói xấu Giáo Hội, chỉ trích Giáo Hội, …); tội phạm đến Chúa (nói phạm thượng, nói lời chối Chúa vì hổ thẹn, nói lời bỏ Chúa vì sợ hãi, …).
Lời nói đối với phần rỗi của kẻ khác: Có kẻ không chịu tha thứ vì bị người khác xúi giục cứ trả thù; có kẻ sa vào tội dâm ô vì bị người khác dùng lời nói quyến rũ; có kẻ cắp trộm, tham nhũng vì bị kẻ khác xúi giục, bày vẻ cho cách làm; có kẻ bỏ Chúa vì bị kẻ khác xúi giục chạy theo vật chất tiền tài danh vọng chóng qua ở đời này .
Khi tâm hồn thực sự yêu mến, biết ơn Chúa, chúng ta sẽ thể hiện ra bên ngoài bằng việc làm đạo đức và cử chỉ biết ơn Thiên Chúa. Khi lòng đầy tràn tình yêu thương, trắc ẩn, chúng ta thể hiện ra bên ngoài bằng những việc làm yêu thương cách cụ thể. Khi lòng chứa đầy những điều tốt đẹp thì từ ánh mắt, cử chỉ, việc làm chúng ta sẽ thể hiện sự tốt đẹp, thiện chí và yêu thương với anh chị em chung quanh.
Lạy Chúa, Chúa dạy nguyên tắc vàng để phân định “Xem quả thì biết cây”. Lời nói là hoa quả của lòng dạ con người.
Chỉ khi nào con biết dùng những lời nói chân thật, khiêm tốn và khoan dung để đem lại an vui thuận hòa, để yêu thương và tha thứ, để bênh vực và che chở, để quan tâm nâng đỡ và khích lệ thì tâm hồn con mới thực sự trong sáng và cao đẹp.
Khi biết dùng những lời lẽ tốt lành, con mới biết mình là người sống trong Chúa và Chúa sống trong con.
Xin cho con biết tha thiết sống hiệp nhất với Chúa và khao khát lắng nghe tiếng Chúa nói trong thâm tâm con, để tiếng Chúa nói trở thành lời con nói ra ngoài môi miệng.
Xin cho con xác tín luôn luôn, lời nói việc làm của con chỉ có thể sinh hoa kết trái tốt tươi khi con biết siêng năng suy niệm và thực hành Lời Chúa. Đời sống của con chỉ có thể “phát xuất ra sự lành” khi con được nuôi dưỡng bằng Mình Thánh Chúa vì Lời Chúa là lời yêu thương và Mình Chúa là Bí tích tình yêu.
Lạy Chúa, xin gìn giữ con trong tình yêu để hoa trái con đem lại lợi ích cho mọi người. Amen.
Thích những gì gọi là đẹp, là tốt, yêu ai yêu mình, kính trọng người hiền tài, nể phục đấng bậc TN 8-C77
Thích những gì gọi là đẹp, là tốt, yêu ai yêu mình, kính trọng người hiền tài, nể phục đấng bậc anh hùng dám xả thân vì yêu quê hương đất nước, không còn là chuyện bàn cãi nữa. Hạnh phúc của con người là “được tự do”, nhưng ở gia đình, xã hội, mỗi người đều phải chịu trách nhiệm về hành vi của mình. Niềm vui lớn của bậc làm cha mẹ, đâu chỉ là việc con cháu mang nhiều tiền của về nhà. Nhu cầu được no thoả đời sống tự nhiên cũng như siêu nhiên là chính đáng, bổn phận và trách nhiệm của các thành viên gia đình đối với xã hội rất thiêng liêng và cao quý, dù nhìn ở góc độ nào cũng là quan trọng. Hầu hết chúng ta biết mình cần phải làm gì, đầu tư thế nào, để mang lại hạnh phúc, vấn đề rắc rối ở chỗ ta không làm điều đó, hoặc sử dụng tự do của mình chưa ổn !
Tục ngữ ca dao có câu: bé thì nhờ mẹ nhờ cha, lớn lên nhờ bạn, lúc già nhờ con. Một tiến trình hết sức đặc biệt, khi là trẻ thơ đến trưởng thành hay lúc về già, tất cả đều thấy sự kỳ diệu bởi tình hiệp thông, không cô đơn cũng chẳng lẻ loi. Đức Giêsu mở ra một chân lý hết sức thuyết phục: “cây tốt sinh trái tốt”. Bậc làm cha mẹ có tâm có tầm, nhất định sẽ phản ánh được gương sáng cho con cháu nên người hữu ích. Đâu phải vô tình mà các đấng bậc nói: cha mẹ hiền để đức cho con, khi mà ai cũng có sự tự do để chọn lựa hạnh phúc cho riêng mình. Khi sống có trách nhiệm, nghĩa là chúng ta đang chia sẻ tình thân ái và niềm vui của mình, làm cho xã hội trở nên có ý nghĩa hơn. Đau ốm bệnh tật, mù loà câm điếc, là gánh nặng cho gia đình, nhưng cũng là dịp nhằm giúp ta biết suy xét, biết mình là ai, là thụ tạo rất cần được yêu thương.
Tự do vẫn là lời nhắc nhớ: có thể bạn phàn nàn vì hoa hồng có gai, hoặc có thể bạn sống hoan hỉ vì trên cành gai lại có đoá hồng đẹp (Ziggy). Ai chẳng được tự do để yêu, được tự do sống những giá trị cao đẹp rất riêng tư mà ta đang sở hữu. Đức Giêsu không chủ trương nghiêm khắc, hay dễ dãi, bởi những ai muốn theo Ngài, đều phải biết đến một sự thật: “mù không thể dẫn mù”, mắt phàm trần nhìn được thứ thuộc về thế gian, nhưng không thể thấy và đạt đến hạnh phúc thật. Tâm trí và đôi mắt thể lý, chúng ta phân biệt được xinh đẹp, tốt xấu, nhận biết được cả những dấu hiệu bất thường trong tình yêu: nghi ngờ, vui buồn, yêu ghét. Trong khi đó, Đức Giêsu mời gọi những ai theo Ngài, hãy sử dụng đôi mắt tâm hồn để nhìn, để hiểu, tất cả mọi người đều bất xứng, đáng thương, có nghĩa là: hạnh phúc nào bằng, nếu trên đời có được người đồng hành hợp lý.
Được tự do để chọn lựa, để sống hạnh phúc, được tự do để theo Đức Giêsu và sống niềm tín thác vào Đấng cứu độ Thiên Chúa ban tặng nhân loại. Được tự do để sống thánh ý Chúa: yêu thương, nghĩ tốt, nói tốt, về anh chị em của mình, khi mà ta đang có điều kiện nhận biết bản thân mình còn nhiều giới hạn. Tại sao Đức Giêsu lại nói đến tật xấu ở trong chúng ta đáng sợ như thế: “sao ngươi nhìn thấy các rác trong mắt người anh em, còn cái đà chính mắt ngươi thì lại không trông thấy ?” Vâng, chúng ta đã từng nghe: hữu tâm tất thành tựu, hữu đức phúc tự lai, nhưng chúng ta thật dễ tìm kiếm và đánh giá lỗi lầm của người khác, lại không có ý nhìn nhận những thiếu xót, sai lầm của bản thân. Tại sao có sự vui mừng khi thành công, và than thở, buồn chán khi đối diện với thất bại, trong khi chúng ta vẫn nói: trời nào phụ kẻ có nhân, người mà có đức muôn phần vinh hoa, xin thưa, vì ta mới chỉ “yêu mình” mà chưa “yêu người”.
Được tự do làm người, được tự do theo Đức Giêsu làm môn đệ, cũng là được tự do để nói lời tin yêu và sống bằng việc làm yêu thương. Đức Giêsu cho biết: “người hiền, người khôn ngoan, bởi lòng họ tích chứa điều lành, nên sẽ phát xuất sự thiện”. Được tự do để sống, để minh chứng: ta là “hiền nhân quân tử”, là kẻ khôn ngoan, chỉ biết cậy dựa vào tình yêu của Chúa, và ta có quyền tự nhủ: hãy sống thật lòng, dù ta đã từng bị lừa dối ! Trong tình yêu không có chuyện đúng sai, có chăng là chưa hiểu, chưa đủ cảm thông, cũng vì thế mà cuộc đời cho ta kinh nghiệm: thất tình mới biết yêu là khổ, say tình mới biết khổ vì yêu. Tiền nhân chúng ta đã từng nói: ngu mà tỏ ra nguy hiểm thì không có gì phải sợ, đáng sợ là người nguy hiểm mà tỏ ra ngu. Cũng có thể nói: đui mù mà tỏ ra sáng láng thông thái, hẳn không ai quan tâm, kẻ tầm thường mà biết cậy dựa vào Chúa, ai mà chẳng nể phục.
Lời người xưa còn đó: tết có đến, xuân có về, ta mới thấy rõ quy luật của thời gian: xuân – hạ – thu – đông. Con người có sai lầm, có hồ đồ, có giận hờn ghen ghét, mới thấy cần “huấn luyện viên” giúp sửa chữa, tập luyện, để được trở nên hoàn thiện, trở nên thánh nhân. Được tự do là gì ? tất nhiên không phải là muốn nói gì thì nói, làm gì thì làm, trước hết là phải biết mình là ai, là kẻ được Thiên Chúa yêu thương, là kẻ được kêu mời sống ơn gọi yêu thương, ơn gọi làm môn đệ Đức Kitô. Tất cả mọi người đều được tự do, tất cả mọi người đều là đối tượng lòng Chúa thương xót, nhưng tất cả muốn theo Chúa Kitô, đều cần phải khiêm tốn, lắng nghe, học hỏi, và thực hành việc sống đức tin. Amen.
Theo bản tính tự nhiên, ta thường thích nghe những lời động viên, khen thưởng hơn là nghe những TN 8-C78
Theo bản tính tự nhiên, ta thường thích nghe những lời động viên, khen thưởng hơn là nghe những lời sửa dạy hay góp ý từ người khác. Đồng thời, ta cũng thường có khuynh hướng thích nói những điều tốt điều hay của bản thân hơn là nói về những điều tốt đẹp của người khác. Với những người ta có ác cảm, ta lại thường nói không tốt và lên án họ. Điều ấy có làm đẹp lòng Chúa không? Chúa Giêsu dạy ta điều gì?
Lặng nghe lời Chúa Giêsu, ta thấy xấu hổ trong lòng. Nhìn về những tháng ngày đã qua, ta nhận ra đã bao lần ta làm Chúa Giêsu buồn phiền nhiều. Lòng ta đã cưu mang những gì? Đó có phải là yêu thương, tha thứ, quảng đại, … hay chỉ là ghen tị, đố kỵ, ích kỷ, kiêu ngạo, giận hờn? Chúa nói: “Không có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào sâu mà lại sinh quả tốt. Thật vậy, xem quả thì biết cây” (Luca 6, 43-44). Cây đời của ta có đang trổ sinh hoa thơm trái tốt không? “Xem quả thì biết cây”, ta nhìn về những hành động của mình và nhận ra những ích kỷ, ghen tị, giận hờn. Đó là những quả chua, quả đắng, là quả sâu quả xấu được sinh ra từ một tâm hồn chất đầy sự kiêu ngạo, tự mãn. Một tâm hồn sống xa rời Thiên Chúa sẽ chẳng thể lớn lên và trổ sinh quả ngọt cho người khác hưởng dùng. Chẳng ai muốn sống với một người ích kỷ và hẹp hòi, hay hờn giận và hà tiện cả.
Thánh Giacôbê đã hết lòng khuyên nhủ: “Anh em thân mến của tôi, anh em nên biết rằng: mỗi người phải mau nghe, đừng vội nói, và khoan giận, vì khi nóng giận, con người không thực thi đường lối công chính của Thiên Chúa. Vì vậy, anh em hãy giũ sạch mọi điều ô uế và mọi thứ độc ác còn lan tràn; hãy khiêm tốn đón nhận lời đã được gieo vào lòng anh em; lời ấy có sức cứu độ linh hồn anh em (Gc 1, 19-21). Ta mang đến cho người khác thứ mà lòng ta đang dâng đầy. Vậy, ta hãy nuôi dưỡng trong tâm hồn mình tình yêu và lòng trắc ẩn đối với người khác. Đó là vị mặn của muối trong lòng ta. Mỗi ngày, ta hãy năng nghĩ đến Lời Chúa, nhớ đến lời dạy của Người, để cho Người hướng dẫn ta trong mọi hành động. Những giờ phút hồi tâm sẽ giúp ta nhìn lại chính mình, nhìn lại những suy nghĩ, lời nói và hành động trong ngày sống để ta có thể kịp thời điều chỉnh cho nên tốt hơn. Nhìn lại mình không có nghĩa là chối bỏ mình nhưng là chấp nhận con người đầy giới hạn của mình và mở lòng đón nhận ân sủng của Chúa Thánh Thần. Sống trong ân sủng của Chúa, bước đi trong ánh sáng của Người, ta sẽ như cây trồng bên dòng nước không sợ hạn hán, nhưng có thể trổ sinh hoa trái thơm ngon. Hãy luôn không ngừng tạ ơn Thiên Chúa vì biết bao ân huệ Người dành cho ta. Khi sống trong tâm tình tri ân Thiên Chúa, ta cũng sẽ dễ sống tâm tình biết ơn đối với tất cả mọi người, vì những điều tốt họ làm cho ta, vì những bài học họ dạy ta cách này hay cách khác. Cả khi nhìn thấy những lỗi lầm của người khác, ta hãy lấy đó làm bài học cho chính mình, chứ đừng vội lên án hay xét đoán ai. Hãy có lòng trắc ẩn với anh chị em mình, vì chính ta cũng đã được Thiên Chúa xót thương, được Người lấy tình thương mà khỏa lấp muôn vàn tội lỗi của ta.
Lạy Chúa Giêsu! Cảm tạ Chúa đã cho con cảm nhận được lòng thương xót Chúa dành cho con. Khi nhìn về những lỗi lầm của mình, con nhận ra bàn tay Chúa vẫn không ngừng mở rộng để đón nhận con, giúp con được sống một cuộc đời mới. Chính tình thương của Chúa đã giúp con an tâm tìm về bên Chúa để lòng con cũng được Chúa đổ đầy yêu thương. Amen.
Dụ ngôn là một trong những cách thức thường được Đức Giêsu dùng trong các bài giảng của mình TN 8-C79
Dụ ngôn là một trong những cách thức thường được Đức Giêsu dùng trong các bài giảng của mình. Hôm nay, khi nói về lòng người, Đức Giêsu cũng đã dùng dụ ngôn. Chúng ta thường có xu hướng dựa vào vẻ bề ngoài của sự vật, sự việc, con người để nhận định, xét đoán. Không những thế, nhiều người trong chúng ta thích làm “thầy thiên hạ”. Chúng ta dễ nhìn thấy lỗi lầm, khuyết điểm nơi người khác thay vì nhìn thấy nơi bản thân. Qua các dụ ngôn Đức Giêsu kể hôm nay, chúng ta có thể học được nhiều điều bổ ích và tuyệt vời; nhờ đó, chúng ta sẽ không bị rơi vào tình trạng “mù dắt mù” nhưng là cây nào sinh quả ấy.
“Mù mà lại dắt mù được sao?” (Lc 6,39). Đó là câu hỏi Đức Giêsu đặt ra và cũng là vấn đề của mọi thời đại. Đức Giêsu mượn cái cái mù thể lý để hướng cái nhìn của chúng ta về cái mù của linh hồn. Giả như bị mù về thể lý thì chúng ta sẽ biết được mình cần đến sự giúp đỡ của người khác. Nhưng khi mù về linh hồn, chúng ta rất khó nhận biết. Bởi lẽ, trong khi mù, chúng ta lại thích hướng dẫn kẻ khác. Trong khi nhìn thấy nơi người khác những điểm yếu kém, những điểm cần phê bình – là cái rác nơi tha nhân – thì chúng ta lại không hề để ý đến cái xà trong con mắt của mình. Đó là tình trạng mù nguy hiểm nhất. Nguy hiểm vì ta bị mù nhưng vẫn nghĩ là mình sáng. Vì nghĩ mình sáng nên chúng ta tự tin để nói rằng: “Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra” (Lc 6,42) và rốt cục là cả hai có nguy cơ rơi xuống hố.
Đức Giêsu khẳng định: “Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái rác ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em.” (Lc 6,42). Chỉ khi nhận ra tình trạng mù lòa của mình, nhận ra “cái xà to đùng” nơi bản thân và can đảm lấy nó ra khỏi mắt, chúng ta mới có thể biết cách giúp người khác lấy rác ra khỏi mắt họ. Vì đã lấy cái xà ra khỏi mắt, chúng ta sẽ có thể có khả năng nhìn mọi thứ cách khách quan hơn, cảm thông hơn, yêu thương hơn. Cái xà nơi mắt mình có thể là những thiếu sót của bản thân, những giới hạn, yếu đuối, hay đó cũng có thể là những định kiến ta đặt để nơi người khác. Chúng cản trở ta có cái nhìn khách quan và nhân ái. Lời Chúa soi dẫn cho chúng ta con đường để giúp nhau tránh khỏi tình rạng “mù dắt mù”.
Có thể nói, ước muốn là một trong những động cơ thôi thúc và định hướng hành động của ta. Chúng là những thôi thúc trong ta, xuất phát từ “lòng người”. Đức Giêsu đã từng nói: “Không có cái gì từ bên ngoài vào trong con người lại có thể làm cho con người ra ô uế được; nhưng chính cái từ con người xuất ra, là cái làm cho con người ô uế” (Mc 7,15). Tâm hồn ta chất chứa, cưu mang điều gì thì sẽ được thốt ra như vậy. Nghĩa là lòng cưu mang điều tốt thì sẽ thốt ra điều tốt, cưu mang điều xấu thì sẽ thốt ra điều xấu. Cũng tựa như cây tốt sinh trái tốt, cây sâu sinh trái xấu. Vậy tại sao ta lại không cưu mang những điều tốt đẹp để rồi sinh ra những điều tốt đẹp. Nếu chúng ta thực sự muốn giúp người khác lấy cái rác ra khỏi mắt họ thì trước tiên chúng ta cũng phải có khả năng thấy và can đảm lấy cái xà ra khỏi mắt mình. Đó là một thiện chí được sinh ra từ ước muốn tốt đẹp của một trái tim yêu thương, không xét đoán.
Chúng ta là những cái cây được trồng trong vườn nho của Chúa là Hội Thánh. Những cái cây ấy được hút nguồn nhựa sống từ nguồn mạch của Đức Kitô. Vậy, phải chăng cây đời ta ắt phải sinh trái tốt? Lòng người là cái túi không dò thấu nhưng Thiên Chúa là Đấng dò thấu mọi tâm can (x. Tv 139). Chúng ta hãy để cho Lời Chúa hướng dẫn cuộc đời chúng ta và hãy để cho Đức Kitô chiến thắng trong ta. Có như vậy, cây đời ta sẽ trổ sinh hoa trái của Thánh Thần, lòng ta sẽ phát xuất những điều thiện hảo nhờ ấp ủ Lời Chúa trong lòng và nhờ kiên nhẫn mà sinh hoa kết quả mỗi ngày.
Bạn bè gọi Tuấn là thằng Chôm Chôm vì đầu tóc nó dựng đứng tua tủa như quả chôm chôm và TN 8-C80
Bạn bè gọi Tuấn là thằng Chôm Chôm vì đầu tóc nó dựng đứng tua tủa như quả chôm chôm và gọi Hùng là Hột Mít vì có thân hình tròn trịa y như hột mít.
Hôm đó, đoàn thiếu nhi giáo xứ đi cắm trại. Chôm Chôm và Hột Mít cùng ngủ chung lều vào ban trưa. Cả hai ngủ say như chết.
Trong lúc đó, Vũ láu cá mới đi chơi về, thấy hai bạn mình ngủ say nên nảy ra một ý tưởng tinh nghịch. Nó lấy lọ nồi vẽ lên mép thằng Chôm Chôm một bộ râu cá chốt và vẽ lên cằm Hột Mít một bộ râu dê, rồi dông đi mất dạng.
Mười lăm phút sau, hiệu còi tập họp vang lên. Vũ chạy lẹ vào lều đánh thức Chôm Chôm, Hột Mít ra sân tập họp.
Khi hai bạn nầy tới nơi, cả bọn trẻ bỗng ôm bụng cười ngặt nghẽo nhưng hai bạn nầy chẳng hiểu mô tê gì. Bấy giờ Hột Mít chợt nhìn lên và trông thấy bộ râu cá chốt của Chôm Chôm nên ré lên cười sằng sặc… Chôm Chôm cùng lúc cũng nhận thấy bộ râu dê quái đản của Hột Mít, cũng òa lên cười nắc nẻ. Hột Mít và Chôm Chôm, ai cũng tưởng mặt mình sạch nên tha hồ cười nhạo nhau cách khoái trá… Mãi đến khi anh trưởng tìm được tấm gương soi, cho hai cậu nhìn ngắm bộ râu quái gở của mình, hai cậu mới sáng mắt ra!
Chôm Chôm chỉ nhìn thấy bộ râu dê trên khuôn mặt Hột Mít và hả hê cười nhạo bạn mà không thấy được bộ râu quái đản của chính mình. Cũng vậy, chúng ta dễ dàng nhận thấy tội lỗi người khác rồi cười nhạo, lên án, trách móc… Còn tội lỗi và những thói xấu của ta, cũng đang bị nhiều người âm thầm đàm tiếu, chê cười, lên án… thì lại không nhận ra.
Bởi vì con người có mắt nhìn ra mà không có mắt nhìn vào. Một nốt ruồi chỉ bằng hạt gạo trên khuôn mặt người khác, người ta thấy rõ ràng; còn vết nhơ lớn như đồng tiền trên mặt mình thì chẳng nhận ra. Tiếc thay, khuôn mặt duy nhất trên cõi đời chúng ta không thể nhìn thấy trực diện lại là khuôn mặt của chính ta!
Vì thế, qua bài Tin mừng hôm nay, Chúa Giê-su dạy chúng ta phải nhìn lại mình, nhận ra lầm lỗi để cải thiện bản thân trước khi phê phán lỗi lầm người khác. Ngài nói: “Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới? Sao anh lại có thể nói với người anh em: ‘Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra’, trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong con mắt của mình? Hỡi kẻ đạo đức giả! Hãy lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em!”
Có biết mình mới có thể cải thiện đời sống
Nếu biết được bản thân chớm bị ung thư, người bệnh sẽ tìm cách chữa trị tức khắc với bất cứ giá nào; nhờ đó sẽ có cơ may thoát nạn. Nhưng nếu không nhận ra mầm bệnh tiềm ẩn trong cơ thể, người ta sẽ không lo chạy chữa sớm và hậu quả sẽ rất đau thương.
Nếu tôi thấy được vết dơ trên khuôn mặt mình, tôi sẽ lau rửa tức khắc. Nếu không biết mặt mình dơ, tôi cứ để vậy khiến người chung quanh đàm tiếu.
Nếu tôi thấy được sự xấu xa của nội tâm mình, sự bê bối của đời sống mình, tôi sẽ cải thiện ngay không trì hoãn.
“Sự chuyển hóa bản thân, cải thiện cuộc sống chỉ thực sự bắt đầu lúc ta tự biết mình.” (Krishnamurti).
Làm sao để biết mình?
Muốn biết mặt mình dơ hay sạch, chúng ta cần một tấm gương soi. Muốn biết những thói hư tật xấu của mình, chúng ta cần nhờ đến những người chung quanh chỉ bảo và điều quan trọng là biết khiêm tốn lắng nghe mà không nổi khùng nổi nóng. Lời chỉ bảo của người khác là tấm gương soi tối cần giúp ta biết mình và cải thiện đời sống.
Ngoài ra chúng ta cần dành ra thời gian tĩnh lặng để quan sát mình, để nhìn lại cách ta cư xử với người khác, thái độ của ta đối với bao người chung quanh cũng như những thiếu sót của ta. Có thường xuyên nhìn ngắm mình như thế, chúng ta mới có thể nhận ra sai sót của mình để cải thiện cuộc đời.
Lạy Chúa Giê-su,
Xin cho chúng con thường xuyên nhìn vào nội tâm để nhận ra những sai phạm lỗi lầm và quyết chí sửa đổi ăn năn. Nhờ đó, chúng con mới có thể cải thiện cuộc đời, để trở thành người có phẩm chất cao đẹp, có đạo đức, xứng tầm người con Thiên Chúa.
Mỗi người sống ở đời đều được Thiên Chúa trao ban một sứ mạng. Trường thọ hay đoản thọ, giàu TN 8-C81
Mỗi người sống ở đời đều được Thiên Chúa trao ban một sứ mạng. Trường thọ hay đoản thọ, giàu có hay nghèo nàn, sống ở thành phố hay thôn quê, mỗi chúng ta đều phải chu toàn sứ mạng đó. Nếu cuộc đời này được sánh ví như một thửa vườn, thì mỗi chúng ta là một cây Thiên Chúa trồng trong đó. Dù mọc ở miền đất nào, cây phải sinh hoa kết trái và đem hương sắc cho đời. Trong cuộc sống có những người lười biếng không chu toàn sứ mạng được trao. Trong vườn đời, cũng có những cây cằn cỗi, không sinh hoa trái. Cũng như người chủ vườn luôn mong muốn mọi cây đều kết trái sinh hoa, Chúa cũng muốn cho đời sống của chúng ta đem lại phúc đức dồi dào. Sinh hoa trái và kiên tâm bền vững là điều Chúa Giêsu kỳ vọng nơi người môn đệ: “Chính Thày đã chọn anh em, và cắt cử anh em để anh em ra đi, sinh được nhiều hoa trái, và hoa trái của anh em tồn tại…” (Ga 15,16).
Trong bài Tin Mừng hôm nay, Thánh Luca tổng hợp những lời giảng dạy của Chúa Giêsu ở nhiều dịp khác nhau. Tất cả đều nhấn mạnh đến những đức tính cần thiết để giúp chúng ta nên hoàn thiện giữa cuộc sống bon chen tính toán hằng ngày.
Trước hết, Chúa mời gọi mỗi người phải cố gắng hoàn thiện bản thân, trước khi giúp đỡ người khác hoàn thiện. Người mù không thể dắt được người mù. Bản thân mình còn yếu kém không thể dạy dỗ người khác. Cái rác và cái xà là hai vật chênh lệch rất lớn. Cái rác thì rất nhỏ bé và nhẹ nhàng, trong khi cái xà thì to lớn và nặng nề. Từ sự chênh lệch này, Chúa muốn ám chỉ những người thường lên tiếng chỉ trích người khác dựa vào những lỗi lầm nhỏ mọn, trong khi bản thân mình đang mắc những lỗi lầm nghiêm trọng. Sửa lỗi cho anh em là một trong những hành vi của đức bác ái. Tuy vậy, nó cũng phải thể hiện trong đức bác, để không làm tổn thương người khác.
Một khi chăm lo hoàn thiện bản thân, mỗi chúng ta sẽ rèn luyện và trau dồi các nhân đức. Đó chính là hoa trái thiêng liêng, nhờ ơn Chúa ban và với sự cộng tác của cá nhân. Hoa trái thiêng liêng mà Chúa nói ở đây, không phải là hình thức bóng bẩy giả tạo chóng phai tàn, nhưng là một cuộc sống thấm đượm Tin Mừng, thể hiện qua việc làm cụ thể. “Xem quả biết cây”, người ta dựa vào những việc tốt lành ấy để đánh giá chúng ta. Người ta cũng dựa vào những việc tốt lành mà nhận ra chúng ta là con của Cha trên trời.
“Xem quả biết cây”. Đó cũng là giáo huấn của Cựu ước. “Quả” ở đây là ngôn từ và nhân cách của một con người. Tác giả sách Huấn Ca dạy chúng ta thận trọng trước khi đánh giá người khác: “Chớ vội khen, khi người chưa lên tiếng; muốn biết người phải nghe miệng nói năng” (Bài đọc I). Chúa Giêsu tiếp nối giáo huấn của Cựu ước, khi Người khẳng định: “Người hiền, bởi lòng tích chứa điều lành, nên phát xuất sự thiện; và kẻ dữ, bởi tích đầy lòng ác, nên phát xuất điều ác: vì lòng đầy, thì miệng mới nói ra”. Trong những tội lỗi mà chúng ta phạm hằng ngày, phần lớn nhà những tội lỗi do lời nói. Có thể đó là lời xúc phạm, lời nói dối, lời vu khống, lời ca tụng mình quá đáng hoặc những ngôn từ lèo lái mưu mô nhằm trục lợi cá nhân. “Lưỡi không xương nhiều đường lắt léo”, cổ nhân đã nhận định như vậy. Cái lưỡi tuy nhỏ, nhưng gây bao tổn hại cho người khác, khi nó thiếu trung thực.
Để lượng giá về tư cách của một cá nhân, người ta thường quan sát khi người đó gặp thử thách. Sách Huấn Ca dạy: “Lò lửa thì nung luyện bình sành, còn gian nan thì thử những người công chính”. Chính trong thử thách, người ta hiểu rõ hơn về nhân cách cùa một con người, nhất là về lòng trung thành của họ. Thánh Phaolô khuyên chúng ta: “Anh em hãy ăn ở bền đỗ và đừng nao núng; hãy luôn luôn thăng tiến trong công trình của Chúa. Hãy biết rằng công lao khó nhọc của anh em không phải là uổng phí trong Chúa” (Bài đọc II).
“Chính Thày đã chọn anh em, và cắt cử anh em để anh em ra đi, sinh được nhiều hoa trái, và hoa trái của anh em tồn tại…”. Kitô hữu là người được Chúa sai vào lòng cuộc đời, để tỏa hương thánh thiện và đơm hoa bác ái. Mỗi phút giây trong cuộc sống đều đáng quý. Nếu biết trân trọng và nếu có thiện chí, thì mỗi phút giây ấy chúng ta đều có thể sinh hoa trái cho đời, nhằm xây dựng cuộc sống tốt đẹp, nhân ái và yêu thương.
Một lời bất cẩn có thể nhóm lên xung đột Một lời tàn nhẫn có thể phá hỏng một cuộc đời Một lời đúng lúc có thể xua đi căng thẳng Nhưng một lời yêu thương có thể chữa lành và chúc phúc (Khuyết danh).
Ở đời người ta vẫn khuyên nhauđừng bao giờ tự hào mình “Là số một, là nhất, là tất cả”… Hãy biết TN 8-C82
Ở đời người ta vẫn khuyên nhauđừng bao giờ tự hào mình “Là số một, là nhất, là tất cả”… Hãy biết sống khiêm tốn, biết nhìn nhận sự bất toàn của mình mới mong sống hạnh phúc, vui vẻ với những người chung quanh. Nhưng thực tế, mỗi ngày chúng tađi làm, đi học, đi chơi đâu đâu cũng thấy “Ma cũ thì bắt nạt ma mới”, “chó chê mèo lắm lông”, “công lại khoe đuôi dài hơn gà“… Ôi thôi, tóm lại ai ai trong chúng ta cũng đang mắc và gặp phải tìnhcảnh quá đề cao mình mà sinh muôn điều thị phi.
Có câu chuyện kể rằng, một đôi vợ chồng trẻ vừa dọn đến ở trong một khu phố mới. Sáng hôm sau, vào lúc hai vợ chồng ăn điểm tâm, người vợ thấy bà hàng xóm giăng tấm vải trên giàn phơi.
“Tấm vải bẩn thật” – Cô vợ thốt lên. “Bà ấy không biết giặt, có lẽ bà ấy cần một loại xà phòng mới thì giặt sẽ sạch hơn”. Người chồng nhìn cảnh ấy nhưng vẫn lặng im. Thế là, vẫn cứ lời bình phẩm ấy thốt ra từ miệng cô vợ mỗi ngày, sau khi nhìn thấy bà hàng xóm phơi đồ trong sân.
Một tháng sau, vào một buổi sáng, người vợ ngạc nhiên vì thấy tấm vải của bà hàng xóm rất sạch, nên cô nói với chồng: “Anh nhìn kìa! Bây giờ bà ấy đã biết cách giặt tấm vải rồi. Ai đã dạy bà ấy thế nhỉ?”
Người chồng đáp: “Không đâu em! Sáng nay anh dậy sớm và đã lau kính cửa sổ nhà mình đấy”.
Thực ra mỗi người trong chúng ta, cóthể cũng đã từnggiống như cô vợ trong câu truyện trên. Chúng ta đang nhìn đời, nhìn người qua lăng kính loang lổ từchính tâm địa xấu của mình cộng vớithành kiến và những kinh nghiệm thương đaubản thân. Chúng ta dễ phán xét, bực dọc và bất an trước những gì mà tự mình cho là “lỗi lầm của người khác”.
Cha ông ta có lời khuyên rất thấm thía rằng ‘Uốn lưỡi bảy lần trước khi nói”. Quả vậy, trước khi chỉ trích hay phán xét một ai đó, hãy học cách dừng lại và cho mình một ‘khoảng lặng’, một sự bình hòa.
Trước khi một ý nghĩ phán xét bắt đầu nổi lên, hãy học cách dừng lại và đặt câu hỏi ngược lại rằng: “Phải chăng họ có lý do nào đó khi phải làm như vậy?”, “Mình đã có khi nào cũng sai lầm như vậy chưa?”…
Hôm nay Chúa Giê-su nhắc nhở chúng ta hãy tự xét lỗi chính bản thân mình trướckhi nghĩ đến cái sai của người khác. Thường thì ta dễ thấy những lầm lỗi của người khác, cho dù lầm lỗi ấy rất nhỏ. Còn những lầm lỗi của chính mình thì dườngnhưlại không thấy, cho dù rất lớn. Nếu một tập thể hay một gia đình mà trong đó ai cũng đều có tính nhìn thấy lỗi của người khác mà không thấy lỗi của chính mình thì đời sống chung sẽ rất khó chịu. Khi chỉ thấy lỗi của người khác, thì mình sẽ dễ dàng trách móc, bực bội, hờn giận người khác, và sẽ thấy thật đau khổ khi phải sống chung với những người ấy.
Rất nhiều lần chúng ta cũng có khuynh hướng kế ttội người khác mà quên mình cũng đầy yếu đuối. Nếu chúng ta không ý thức và phản tỉnh, hay nói theo từ của Tin Mừng là không «tỉnh thức», thì chúng ta khó lòng thoát khỏi tật xấu đó. Rất có thể ta đang có tật đó mà không biết, chúngta cần tự xét lại lương tâm mình để phản tình và ý thức hơn trong lời nói. Ước gì chúng ta biết nhận ra những lầm lỗi của mình, chứ không phải thấy lỗi của người khác. Thấycái xấu của mình mà sửa mà canh tân. Xin đừng để ý chuyện người và đừng kết án khi mình chưa biết rõ về họ cũng như những nguyên nhân đang xảy ra. Amen.
Có lẽ Chúa Giê su khi xuống thế làm người như mọi người ngoại trừ tội lỗi, cũng có kinh nghiệm TN 8-C83
Có lẽ Chúa Giê su khi xuống thế làm người như mọi người ngoại trừ tội lỗi, cũng có kinh nghiệm về việc biết mình và biết người. Chúa cho những chỉ dẫn quan trọng tự huấn luyện bản thân, biết tôn trọng mình và tôn trọng người khác, qua các đề tài: Mù dẫn mù, cái đà và cái rác và quy luật “gieo gì gặt nấy”.
Mù dẫn mù.
Biết mình là điều quan trọng vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống cá nhân. Không biết mình, lúc nào cũng gặp những điều bất cập và thái quá. Bất cập là xem thường chính mình, lúc nào cũng nghĩ mình vô tích sự, làm cái gì cũng thua kém người khác, cái gì cũng sợ thất bại, tự thu mình vào trong vỏ ốc, rồi cũng có lúc ngồi đáy giếng và phê phán. Thái quá khi xem mình quá quan trọng, đánh mất đồng nghiệp, tự cao vô lối, nói nhiều chẳng làm được gì, lúc nào cũng xét đoán, chê bai người khác, cuối cùng chẳng đi cùng với ai.
Không biết mình, nên thiếu lòng tự trọng, không làm được gì, chẳng dẫn dắt được ai, Chúa nói mù dẫn mù cả hai sa vào hố. Vậy, lòng tự trọng là biết mình trong những đặc sủng, ơn riêng Chúa ban. Và biết mình không là một ốc đảo, cùng chung sống với người khác, nhờ người khác, với người khác để hoàn thành sứ mạng của mình, đó là ơn đoàn sủng.
Dù sao, con người biết mình, biết người cũng có nhiều giới hạn, cần nhiều thời gian, tự huấn luyện và thực tế dần dà nhận ra mình, biết người nhiều hơn.
Cái đà và cái rác.
Phán đoán và phán xét là hai phạm trù khác nhau. Phán đoán để nhận định vấn đề và đi đến quyết định cho cá nhân mình thêm đúng đắn. Phán xét là quy chụp kết luận của mình trên người khác, đi đến những điều xấu: nói lén, nói xấu, gièm pha, chê bai, ghen ghét…
Có nhiều sự việc thấy nơi người khác như vậy mà không phải như điều mình kết luận. Phải, trái, đúng, sai, là một điều khó, chỉ khi nào hiểu hết tại sao mới nhận ra điều gì là đúng, sai. Chúa dạy: “Đừng xét đoán để khỏi bị đoán xét” (Lc 6, 37).
Lấy cái đà ra khỏi mắt mình trước đã. Có nhiều những hành động phục vụ cho cái tôi của mình hơn là lợi ích vì người khác. Xem xét lại chính mình, để thắng cái tôi luôn là bài học khó. Sống theo Thần Khí của Thiên Chúa, dẫn chúng ta đến “việc tốt lành, đến bác ái, đến tình huynh đệ”. Sống theo thần trí của thế gian, thúc đẩy chúng ta đến “sự hư vinh, kiêu ngạo, tự mãn, nói xấu”. (Đức Giáo Hoàng Phanxicô trong bài giảng Lễ sáng Thứ Ba (04/09) tại Nguyện Đường Santa Marta.)
Gieo và gặt.
Gieo và gặt như là mệnh đề của thuyết nhân quả, thế nhưng tại sao vẫn còn nhiều người vẫn gieo những sự ác? Thông thường người ta hiểu theo nghĩa đời, vay trả – trả vay. Trên thực tế, không là đơn giản trả vay, mà gặt về hậu quả lên gấp nhiều lần tai ương, khốn quẫn và cả cái chết đời đời, nếu gieo điều ác, điều xấu. Nếu gieo điều lành, sự thiện, yêu thương thì gặt về cũng gấp nhiều lần điều tốt, điều hay, sự lành.
Mỗi người đều là quà tặng của Thiên Chúa cho nhau, vì mỗi người đều có hạt giống của sự tốt lành Thiên Chúa ban. Sống sự tốt lành của Thiên Chúa thì được sống dồi dào và phong phú. Điều xấu là điều ma quỷ đã gieo vào như câu truyện “lúa mỳ và cỏ lùng” (Mt 13, 24 – 30). Cố gắng nhặt cỏ và thay vào đó lúa tốt, để có mùa lúa dồi dào.
Mỗi người được nhận lãnh một hay nhiều đặc ân của Thiên Chúa, người lãnh nhiều bị đòi hỏi nhiều, người lãnh ít bị đòi ít. Mỗi người bằng nỗ lực của mình làm thêm phong phú những gì đã được nhận lãnh, khi đã biết mình; khi đã sống nghiêm khắc với mình, khoan dung với anh chị em; và cố gắng gieo nhiều điều tốt lành trong đời sống, để sự dữ không còn chỗ chen chân.
Người mù dẫn dắt kẻ đui, Cả hai lăn hố, tối thui thấy gì. Môn đồ mở mắt thấy chi, Hãy nên hoàn TN 8-C84
Người mù dẫn dắt kẻ đui, Cả hai lăn hố, tối thui thấy gì. Môn đồ mở mắt thấy chi, Hãy nên hoàn hảo, thực thi tín thành. Tìm tòi cái rác, cái mành, Cái đà to lớn, rõ rành mắt ngươi. Sao nhìn không thấy trong đời, Giả hình giả nghĩa, nói lời dối gian. Xét mình nhận lỗi làm càn, Chiếc đà trong mắt, tiên vàn lấy ra. Đừng tìm bắt lỗi người ta, Trước tiên nhận lỗi, thứ tha giải hòa. Xem kìa cây tốt trổ hoa, Trái vàng mọng chín, tựa tòa đài sen. Biết rằng cây xấu bon chen, Trổ hoa èo ọt, trái đen héo tàn. Người lành nhân đức trời ban, Phát sinh sự thiện, chứa chan ân tình. Tâm hồn tĩnh lặng an bình, Trổ sinh nhân đức, tâm linh rạng ngời.
Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng: Cứ xem trái, thì biết cây. Cây tốt sinh trái tốt và cây xấu sinh trái xấu, đó là lẽ thường. Con người tốt sẽ thực hành điều tốt tự trong lòng của họ phát ra. Hôm nay Chúa mời gọi chúng ta hãy nhìn vào tận đáy tâm hồn mình nơi ẩn dấu những sự tốt lành. Chúng ta thường có khuynh hướng nhìn ra ngoài để tìm sự tốt lành và thánh thiện. Chúng ta hay đánh giá người khác qua dáng vẻ bên ngoài hơn là nhìn sâu vào nội tâm. Nhiều khi chúng ta bị lầm lẫn.
Cây tốt sinh trái tốt. Đó chính là hoa qủa từ bên trong. Đời sống tốt lành thánh thiện được tỏ lộ qua sự thực hành sống đạo như giúp đỡ tha nhân, thăm viếng người già cả, kẻ tù đầy, người túng thiếu và những người không có nơi nương tựa. Những hành động tốt bày tỏ tấm lòng tốt. Người tốt trở nên gương mẫu và là đèn sáng soi cho những người chung quanh.
Làm sao chúng ta có thể dẫn đường cho người khác, nếu chúng ta bị mù lòa. Cách tốt nhất để giúp anh chị em, không phải chỉ là lời nói mà bằng chính những gương sáng trong đời sống. Triết gia Socrate nói rằng: Trời ban cho chúng ta có hai lỗ tai, hai con mắt, nhưng có một cái miệng và một cái lưỡi. Bởii thế chúng ta nên nghe nhiều hơn nói. Nếu chúng ta không có gì nói tốt về người khác, tốt hơn chúng ta hãy thinh lặng. Chúng ta có miệng lưỡi, những lời chúng ta nói ra, sẽ đánh giá chúng ta là người thế nào.
Làm sao chúng ta có thể nói với người anh em rằng để tôi lấy cái rác trong mắt anh, trong khi chúng ta không chú ý cái đà trong mắt mình. Đây là một trong những điểm yếu nơi mỗi người. Chúng ta thường dành qúa nhiều thời giờ nói về người khác như phê bình, chỉ trích, bới móc, xét đoán và chê bai đủ điều. Trong khi chúng ta không dám nhìn vào lỗi mình hoặc chúng ta nghĩ mình đã hoàn hảo.
Truyện xưa kể rằng khi các tu sĩ sống ẩn dật nơi vùng sa mạc bên Ai Cập, có một thầy đã phạm lỗi nặng. Các bậc phụ lão đòi mang thầy ra xét xử. Các vị mời cha bề trên đến. Ngài ra đi đeo một cái rổ có nhiều lỗ. Cha đổ cát vào và đeo sau lưng. Khi ngài đi dọc đường, cát rơi xuống để lại vết. Các phụ lão hỏi tại sao cha làm thế? Ngài trả lời: Tội của tôi rời sau tôi, mọi nơi tôi đi qua, có dấu vết của lỗi lầm. Hầu như những thời gian qua, tôi đã không nhận thấy tội lỗi của tôi. Nghe thế, các bậc phụ lão đã bỏ cuộc xét xử.
Chúng ta được mời gọi nhìn lại chính tâm hồn và sửa lỗi mình trước khi sửa lỗi anh em. Hãy sống như đèn luôn cháy sáng để soi đường chúng ta đi.
Chúng ta đang học hỏi về lối sống yêu thương của Chúa. Tuần trước chúng ta đã nói với nhau TN 8-C85
Chúng ta đang học hỏi về lối sống yêu thương của Chúa. Tuần trước chúng ta đã nói với nhau về một trong những khía cạnh của lối sống đó. Chúng ta đã nói về sự tha thứ. Hôm nay qua lời dạy bằng dụ ngôn rất dễ hiểu, Chúa cũng muốn nói với chúng ta về lối sống này qua hai lời khuyên.
1. Lời khuyên thứ nhất: Yêu thương là phải làm cho người khác trở nên tốt lành hơn. Muốn thế chúng ta phải tự học để làm cho mình trở nên tốt lành trước.
Lý do: “Mù mà lại dắt mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố? Học trò không hơn thầy, có học hết chữ cũng chỉ bằng thầy mà thôi. Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới? Sao anh lại có thể nói với người anh em: “Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra”, trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong con mắt của mình? Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em!(Lc 6,40-42)
Có lẽ ít có lời hướng dẫn nào cụ thể và thực tế hơn thế. Quy luật muôn đời vẫn còn đó. Không ai có thể cho cái mình không có. Vậy muốn làm cho những anh em của chúng ta trở nên tốt thì chính mỗi người chúng ta phải tự huấn luyện mình nên tốt. Có như thế chúng ta mới tránh được điều mà Chúa Giêsu gọi là giả hình, một thói xấu rất phổ biến của mọi thời đại xưa cũng như nay.
Nam tướng J. Eotvos, một nhà tư tưởng có tiếng của Hungari đã nói:
“Giá trị chân chính của con người không phải bởi năng trí, mà chỉ là bởi sức mạnh của chí khí. Những tài năng đối với người thiếu nghị lực chỉ làm cho họ hèn yếu: cái tư chất siêu việt của một người kém chí khí lại là người khốn nạn đáng khinh nhất”.
Một mùa xuân, anh nông dân đứng bên cạnh thửa ruộng, đưa mắt nhìn những luống cày thân yêu đang phơi mình dưới ánh sáng và tự hỏi:
– Năm nay, hỡi mảnh ruộng của ta, mi có đem lại cho ta cái gì chăng?
Những mảnh ruộng kia sẽ trả lời bằng một câu hỏi khác:
– Nhưng thưa ông, trước hết ông hãy cho tôi biết ông định cho tôi cái gì đã?
Đó, người bạn trẻ cũng dừng bước trước cánh cửa nhiệm mầu của đời sống:
– Hỡi đời sống, mi có dành cho ta cái gì không? Cái gì sẽ chờ đợi ta từ năm này sang năm khác?
Nhưng đời sống sẽ hỏi lại chàng trẻ tuổi:
“Hỡi anh, điều đó còn tùy ở những gì anh cho tôi, phần của anh sẽ được xứng với công việc của anh. Anh sẽ hái quả của hạt giống anh gieo.
Kinh nghiệm sẽ chỉ cho chúng ta biết rằng con đường đưa đến chí khí không phải dễ. Cần phải có một ý chí mạnh mẽ mới chống nổi được với những tật xấu nhỏ mọn, và không bao giờ sa ngã. Một ý chí không ngừng, và cần phải được chú trọng luôn.
Bạn có tự hỏi với mình rằng: tôi muốn! Tôi muốn!
– Và có phải bạn muốn đúng như thế chăng?
– Tôi muốn kiềm chế ngũ quan và tình cảm của tôi.
-Tôi muốn đặt cái lộn xộn của tư tưởng tôi vào thứ tự.
-Tôi muốn suy nghĩ trước khi nói.
-Tôi muốn cân nhắc mọi điều trước khi hành động.
-Tôi muốn lợi dụng ngay những kinh nghiệm của việc đã làm, tôi muốn nghĩ đến tương lại, vậy tôi muốn dùng ngay những quãng thời giờ hiện tại một cách đúng mực.
-Tôi muốn làm việc tận tâm, chịu đau khổ mà không phàn nàn, sống trong đạo hạnh, và sau hết chết bình yên, trong hy vọng được hưởng hạnh phúc đời đời.
Còn đời sống nào cao thượng hơn nữa không?
Đúng thế, muốn làm cho những người được mình yêu thương trở nên tốt lành thì chính mình phải học để trở nên tốt lành trước. Con đường làm cho mình được như thế không phải dễ. Cần phải có một ý chí mạnh mẽ. Làm được như thế là chúng ta trở thành một con người cao thượng và sẽ thành tấm gương sáng chói trước mặt mọi người
2. Lời khuyên thứ hai của Chúa: “Không có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào sâu mà lại sinh quả tốt.
Thật vậy, xem quả thì biết cây. Ở bụi gai, làm sao bẻ được vả, trong bụi rậm, làm gì hái được nho! Người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu. Vì lòng có đầy, miệng mới nói ra.” (Lc 6,43-45)
Nội dung lời khuyên này cũng không quá khó hiểu. Xem ra nó cũng chẳng khác với lời khuyên thư nhất là bao.
Ở bụi gai, làm sao bẻ được vả, trong bụi rậm, làm gì hái được nho!
Một em gái nhỏ vâng lời bà nội bảo đi quét nhà. Quét xong, bé đến thưa bà là mình đã quét sạch rồi. Bà nội hỏi lại : “Có thật quét xong chưa? Để bà xem lại.” Nói rồi bà cụ đứng dậy xem khắp nhà. Xem một lượt, bà nói với đứa cháu gái : “Nhà chưa sạch gì cả, chỗ nào cũng đầy bụi. Con quét lại đi !” Cô gái nhỏ vâng lời quét thêm một lần nữa, lần này bé quét thật kỹ. Quét xong liền đến trình cho bà nội. Cũng như lần trước, bà cụ xem qua một lượt rồi nói : “Nhà cũng chưa được sạch gì cả, chỗ nào cũng đầy bụi. Sao quét dối vậy? Quét lại đi! Cô gái nghĩ rằng mình còn nhỏ quét chưa sạch được, nên cố vâng lời nội đi quét lần nữa. quét xong, nó cũng đến trình cho nội. Lần này cũng như hai lần trước, bà cụ xem xong lại nói là nhà chưa sạch. Cô gái lấy làm lạ kỳ. Cuối cùng nó phát hiện ra là bà cụ mang cặp kính dính đầy bụi. Thì ra, vì vậy mà bà cụ nhìn đâu cũng thấy toàn là bụi cả.
Chỉ có cặp mắt trong sáng, tấm lòng trong sạch mới có thể nhìn thấy sự thực.
Câu 43-44: Nhắc nhở rằng chúng ta chỉ có thể nhận xét người khác qua việc làm của họ:
Để phân biệt cây tốt xấu phải căn cứ vào quả – công việc – chứ không phải lá – lời nói ” vì có nhiều người chỉ tìm thấy lá khi đến gần. Nào là lá to, lá rậm, lá bóng … lá, chỉ có lá, ngoài ra không có gì khác ! Nhiều người chạy đến chúng ta nói hy vọng tìm được giải khát, họ đang khát mong Thiên Chúa. Chúng ta đừng quên rằng chúng ta đang có trong tay tất cả những điều ấy. Chúng ta có đầy đủ giáo lý, với ơn Chúa, mặc dầu chúng ta không xứng đáng” (Escriva, Amis de Dieu, 51)
Có người đã nói với một giáo sư rằng : “Tôi không thể nghe lời ông nói vì đã được thấy con người của ông rồi. “Giảng và dạy, cả hai đều là sự thật qua nhân cách. Lời hay không bao giờ thay thế được việc tốt”.
Một nhà chế tạo làm được một con ong, cũng vỗ cánh bay được, cũng kêu vo vo, người đứng xem không tài nào biết được nó là ong giả cho tới khi có người hỏi rằng: “Nó có làm ra mật không?” Chỉ một sự thí nghiệm đơn sơ ấy cũng đủ phân biệt ong thật với ong giả. Cứ xem quả thì biết cây. Khi có ai khoe khoang về đời sống đạo của họ, chỉ cần hỏi như thánh Phao-lô: “Thế thì anh em được kết quả gì ?” (Rm 6,21) Con đường duy nhất để chứng tỏ Ki-tô giáo là đạo thật là chúng ta phải sống thế nào cho mọi người thấy Ki-tô giáo sản sinh ra những người tốt thật.
Chúa Giê-su nhắc nhở rằng xét cho cùng lời nói ở môi miệng chúng ta chỉ là sản phẩm của lòng chúng ta. Không ai có thể mở miệng nói về Thiên Chúa nếu Thánh Thần không ở trong lòng người ấy. Không có điều gì bộc lộ rõ tâm trạng của một người cho bằng chính lời nói của họ, khi họ không cầm giữ ý tứ khi nói năng, khi họ tự do phát ngôn, nghĩ sao nói vậy.
Trả lời cho một thanh niên mong ước được biết rõ về mình, một cụ già đã trả lời như sau: Ngày nọ ở một chân trời xa tắp, người ta thấy có hai bóng đen đang ôm nhau.
Một em bé ngây thơ buột miệng nói: hai bóng đen đó là ba má đang hôn nhau.
Một chàng thanh niên mơ mộng nói: đó là đôi tình nhân đang quấn quýt bên nhau.
Một người cô đơn nhận xét: hẳn họ phải là hai người bạn thân gặp nhau sau nhiều năm tháng xa cách.
Một kẻ tham tiền lại nghĩ khác: đó phải là hai thương gia vừa mới ký giao kèo làm ăn.
Một người đàn bà có trái tim trìu mến thì thào: đây là người cha mới từ trận chiến trở về ôm hôn đứa con gái mình.
Một tên sát nhân đứng gần đó góp ý: đây là hai người đàn ông đang vật lộn đáu đá nhau trong cuộc giao chiến sống còn.
Người đàn ông khác không màng chi tới việc chung quanh gắt: ai mà biết được họ đang ôm hôn hay cắn xé.
Cuối cùng, có một vị thánh đầy lòng yêu thương của Thiên Chúa giảng hòa: không gì đẹp bằng cảnh hai con người ôm nhau.
Kể xong câu chuyện, cụ già kết luận: mỗi một tư tưởng của bạn sẽ bộc lộ bạn là ai. Bạn nên tự vấn lương tâm xem bạn từng nghĩ về gì? Chính câu trả lời cho một câu hỏi bất ngờ có thể cho thấy tư tưởng của người đó thích tập chú vào đâu và những sở ước của họ đặt ở đâu. Lời nói của chúng ta phản ánh tâm địa của chúng ta.Amen.
Cây Xà Ở Mắt Mình Không Ngó Thấy, Cái Rác Nơi Người.... Tác giả Thánh Vịnh đã chân thành TN 8-C86
Cây Xà Ở Mắt Mình Không Ngó Thấy Cái Rác Nơi Người Khác Vẫn Nhìn Ra
Tác giả Thánh Vịnh đã chân thành thân thưa với Chúa: “Ngài thấy cho: Lúc chào đời con đã vương lầm lỗi, đã mang tội khi mẹ mới hoài thai” (Tv 51:7). Sinh ra rồi phải rửa tội liền. Thế đấy, đời cha ăn mặn nên đời con khát nước. Kiếp phàm nhân yếu đuối vô cùng, hết sai này đến lầm nọ, hết lỗi này đến tội kia, ngày nào cũng thú nhận “lỗi tại tôi mọi đàng” mà vẫn chảnh, chẳng vừa chút nào: “Chân mình còn lấm bê bê – Lại cầm bó đuốc mà rê chân người” (ca dao).
Phàm nhân y như “siêu nhân” vậy, bởi vì có thể nhìn rõ lỗi-lầm-nhỏ của người khác mà lại không hề thấy tội-to-đùng của mình. Lỗi của người bỏ giỏ đeo phía trước ngực, tội của mình bỏ giỏ đeo phía sau lưng. Quái gở như thế đấy!
CÁI TỘI MỜI GỌI CÁI PHÚC
Thật chí lý khi Việt ngữ dùng chữ “ghét” để chỉ chất bẩn bám vào người mình và các tế bào chết. Đúng là “ghét” thật. Vừa tắm xong vẫn bẩn, xà-bông thơm hoặc sữa tắm cao cấp cũng chỉ là “vải thưa che mắt thánh”. Và tội lỗi cũng vậy, “rửa” hoài chưa sạch, thú tội hoài vẫn còn. Biết vậy không phải để buông xuôi mà là để nhận diện chính mình: “Biết người là khôn, biết mình là sáng. Người tri túc không bao giờ nhục. Lo thắng người thì loạn, lo thắng mình thì yên” (Lão Tử). Môi trường xã hội cũng có ảnh hưởng mạnh mẽ: “Gần son thì đỏ, gần mực thì đen, gần người hiền thì sáng, gần người tài thì thông, gần người lành thì có đức, gần người ngu thì dại, gần kẻ nịnh hót thì a dua, gần đứa tham lam thì trộm cắp” (Mạnh Tử). Ai yếu thì không nên ra gió, như người Việt đã có lời nhắn nhủ: “Chọn bạn mà chơi”.
Nhân vô thập toàn, đó là “bản chất” nơi con người chúng ta, và mỗi ngày chúng ta đều tự thú: Tôi đã phạm tội nhiều trong tư tưởng, lời nói, việc làm, và những điều thiếu sót. Quá nhiều, không đếm xuể, “ớn” nhất là “tội trong tư tưởng”. Thật là khủng khiếp! Ai cũng bất toàn, nếu được cái này thì lại mất cái khác. Con-người-thật thì không hoàn hảo, con-người-hoàn-hảo thì không có thật – chỉ có trong truyện thần thoại, tiểu thuyết, phim ảnh hoặc là dạng “nhân vật ảo” (vtuber của Nhật). Không thể cầu toàn nơi người khác, bởi vì chính mình cũng bất toàn. Chân nhận như vậy để có thể cảm thông và tha thứ cho người khác, cố gắng tha thứ là tự hoàn thiện theo lệnh truyền của Thiên Chúa. Thế nhưng… “cái tôi” rất cồng kềnh và nặng nề lắm, mặc dù nó nhỏ xíu mà thôi. Chữ TÔI “đơn sơ bổn thiện” mà lại khá rắc rối: Xét theo Việt ngữ, thêm dấu huyền thì Tôi hóa Tồi, thêm dấu sắc thì Tôi hóa Tối, thêm dấu nặng thì Tôi hóa Tội. Cỡ nào cũng… chết chắc!
Cái lưỡi có nhiều lợi ích, nhưng cũng gây lắm tai họa: “Sống hay chết đều do cái lưỡi, ai yêu chuộng nó, sẽ lãnh nhận hậu quả” (Cn 18:21). Cái lưỡi nhỏ mà lắm chuyện, khiến người ta thất điên bát đảo: “Vinh hay nhục đều ở lời nói cả, và cái lưỡi chính là mối họa cho con người” (Hc 5:13). Liên quan lời nói, tác giả sách Huấn Ca cho biết: “Sàng rồi, trấu ở lại sàng, nói ra, cái dở rõ ràng thấy ngay. Có thử lửa mới biết bình thợ gốm, nghe chuyện trò, biết ai rởm ai hay. Xem quả thì biết vườn cây, nghe lời miệng nói biết ngay lòng người. Chớ vội khen, khi người chưa lên tiếng: muốn biết người, phải nghe miệng nói năng” (Hc 27:4-7). Không ít người đã “chết” vì nghe lời nói ngon ngọt, lời hứa béo bở, đầu tiên là Ông Bà Nguyên Tổ. Cái vần “ối” thật hay: Có TỘI thì đừng CHỐI, mà phải VỘI vã sám HỐI – người cũ thành người mới.
Mật ngọt chết ruồi, quảng cáo là một dạng lừa bịp công khai mà người ta chấp nhận. Lời hay mà dùng không đúng nơi, không đúng lúc, không đúng người thì cũng vô ích, nhảm nhí, thậm chí còn có thể rước họa vào thân. Tội lỗi bởi lời nói, phúc đức cũng nhờ lời nói: “Thú vị thay được tạ ơn Chúa, được mừng hát danh Ngài, lạy Đấng Tối Cao, được tuyên xưng tình thương của Ngài từ buổi sớm, và lòng thành tín của Ngài suốt canh khuya” (Tv 92:2-3). Người khôn ngoan là người “nói với Chúa và nói về Chúa”. An toàn tuyệt đối!
Những người đó ít nói với người khác nên có thể nhiều người không thích họ, vì người ta vốn dĩ “thích nói”, lắm điều, lắm chuyện,… thế nên người ta cho những-người-ít-nói là lầm lì, khinh người, kiêu kỳ. Trước mặt người đời thì họ “bất lợi”, thế nhưng đối với Thiên Chúa thì họ rất sung sức: “Người công chính vươn lên tựa cây dừa tươi tốt, lớn mạnh như hương bá Li-băng được trồng nơi nhà Chúa, mơn mởn giữa khuôn viên đền thánh Chúa ta; già cỗi rồi, vẫn sinh hoa kết quả, tràn đầy nhựa sống, cành lá xanh rờn, để loan truyền rằng: Chúa thực là ngay thẳng, là núi đá cho tôi ẩn náu, nơi Người chẳng có chút bất công” (Tv 92:13-16).
CÁI PHÚC TỈNH THỨC CÁI TỘI
Trong 1 Cr 15:54-58, Thánh Phaolô lý luận về các “mối” đối lập – được gọi là khúc Khải Hoàn Ca. Thánh nhân phân tích: “Khi cái thân phải hư nát này mặc lấy sự bất diệt, khi cái thân phải chết này mặc lấy sự bất tử, thì bấy giờ sẽ ứng nghiệm lời Kinh Thánh sau đây: Tử thần đã bị chôn vùi. Đây giờ chiến thắng! Hỡi tử thần, đâu là chiến thắng của ngươi? Hỡi tử thần, đâu là nọc độc của ngươi? Tử thần có độc là vì tội lỗi, mà tội lỗi có mạnh cũng tại có Lề Luật”. Chắc chắn không có độc tố nào bằng tội lỗi, bởi vì các loại độc tố dù mạnh nhất cũng chỉ có thể làm chết thân xác, còn độc tố tội lỗi còn mạnh tới độ là chết linh hồn.
Trong cái xui có cái hên, trong cái rủi có cái may. Ông Bà Nguyên Tổ “ăn mặn” nên cả đời con cháu phải “khát nước”, nhưng Giáo Hội gọi đó là Tội Hồng Phúc (Exultet), vì nhờ đó mà chúng ta được đón nhận Con Thiên Chúa – Đấng Emmanuel. Mọi thứ đều trở nên hữu ích, là mối lợi thực sự. Thánh Phaolô nói: “Tạ ơn Thiên Chúa, vì Người đã cho chúng ta chiến thắng nhờ Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta. Bởi vậy, anh em thân mến, anh em hãy kiên tâm bền chí, và càng ngày càng tích cực tham gia vào công việc của Chúa, vì biết rằng: trong Chúa, sự khó nhọc của anh em sẽ không trở nên vô ích”.
Trình thuật Lc 6:39-45 có hai vấn đề được đề cập: Khôn Lỏi (Lc 6:39-42 ≈ Mt 7:3-5) và Hệ Lụy (Lc 6:43-45 ≈ Mt 7:15-20; 12:33-35).
1. KHÔN LỎI – Ở đây là dạng ranh ma, ngu mà chảnh, người Việt có cách nói là “trứng khôn hơn vịt” hoặc “cầm đèn chạy trước ô-tô”. Là người mù, lo cho mình chưa xong mà lại muốn dạy khôn người khác, làm “thầy đời” người khác, thích bới lông tìm vết, khoái soi mói người khác, thế nên thấy cái rác nơi người mà không thấy cái xà nơi mình. Giống như người luôn dùng kính hiển vi, thấy ai cũng đầy vi trùng, trong khi chính mình đầy bọ chét mà cứ bảo là mình sạch. Kinh tởm thật!
Hôm đó, khi nói với các môn đệ, Chúa Giêsu kể dụ ngôn thực tế này: “Mù mà lại dắt mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố? Học trò không hơn thầy, có học hết chữ cũng chỉ bằng thầy mà thôi. Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới? Sao anh lại có thể nói với người anh em: ‘Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra’, trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong con mắt của mình? Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em!”.
2. HỆ LỤY. Đây là vấn đề “nhân – quả” tất yếu: Cây nào trái ấy, xấu – tốt rạch ròi. Tương tự, sống sao thì chết vậy. Hệ lụy tất yếu được Chúa Giêsu minh định: “Không có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào sâu mà lại sinh quả tốt. Thật vậy, xem quả thì biết cây. Ở bụi gai, làm sao bẻ được vả, trong bụi rậm, làm gì hái được nho! Người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu. Vì lòng có đầy, miệng mới nói ra”. Bụng làm, dạ chịu. Có khi ma quỷ chưa cám dỗ mà mình đã sa ngã rồi. Đừng vội đổ lỗi cho nó, khôn hồn thì cứ “lỗi tại tôi mọi đàng” mà thôi!
Về tác hại của lời nói, Thánh Mátthêu cho biết rõ ràng hơn về lời nói của Chúa Giêsu: “Đến Ngày phán xét, người ta sẽ PHẢI trả lời về mọi điều vô ích mình đã nói. Vì NHỜ LỜI NÓI của anh mà anh sẽ ĐƯỢC TRẮNG ÁN; và cũng TẠI LỜI NÓI của anh mà anh sẽ BỊ KẾT ÁN” (Mt 12:36-37). Xem xét là xét xem thế nào. Tự xét mình mà chấn chỉnh để mai ngày không bị Thiên Chúa phán xét. Đó là một mối phúc lớn!
Lạy Thiên Chúa nhân từ, con là kẻ vô duyên lắm, hầu như chẳng gặp may mắn, luôn gặp nhiều trắc trở, đôi khi con cũng buồn theo nhân tính, nhưng con tin rằng Ngài muốn con như vậy để vinh danh Ngài và đền tội con. Xin tha thứ cho con về những ước mơ không đúng ý Ngài, xin giúp con nhận diện chính chính con để có thể hoán cải và hành động theo đúng ý Ngài. Con cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu Kitô, Thiên-Chúa-Làm-Người và Đấng Cứu Độ duy nhất của nhân loại. Amen.
Cách hành xử của cá nhân ảnh hưởng rất nhiều đến cá nhân đó. Người ta nhìn vào cách hành xử TN 8-C87
Cách hành xử của cá nhân ảnh hưởng rất nhiều đến cá nhân đó. Người ta nhìn vào cách hành xử để đánh giá cá nhân đó có tư cách hay thiếu tư cách. Cách hành xử của ta ảnh hưởng đến việc người khác chấp nhận mình đến mức độ nên đến gần hay nên tránh xa, hay nên cẩn trọng khi bắt buộc phải tiếp xúc.
Là Kitô hữu, chúng ta tin tưởng mọi điều tốt lành, tuyệt hảo đều đến từ Thiên Chúa. Thiên Chúa ban cho để chúng ta hưởng dùng và chia sẻ điều tốt hảo đó đến tha nhân, và cùng với tha nhân kiến tạo một đời sống tốt lành, an bình, thịnh vượng và một thế giới tốt đẹp, cho mọi người chung hưởng. Sự xấu xuất hiện khi tự nhận có quyền, và tự ban cho mình quyền ban phát cho người nào họ ưa thích. Điều này hoàn toàn trái với í Thiên Chúa từ lúc sáng tạo. Sau khi sáng tạo vũ trụ Chúa ban vũ trụ đó cho con người làm chủ cả chim trời lẫn cá biển và mọi sinh vật trong đó. Con người có trách nhiệm chung coi sóc, bảo vệ và hưởng thành quả tốt lành do Chúa tạo dựng- Xem Sáng Thế Kí 1,28. Kinh Thánh ghi nhận Satan là kẻ đầu tiên nhận hão chúng là chủ nhân trái đất. Gọi là nhận hão bởi chúng nhận điều chúng không có. Chúng không tạo dựng trái đất. Thiên Chúa tạo dựng trái đất, Satan lại hứa ban trái đất và mọi vinh quang của trái đất cho Đức Kitô khi chúng cám dỗ Ngài (Xem Mat 4,9).
Điều này cho thấy công chính và tốt lành không đi chung với xấu xa. Điều gì, hành động nào, thiếu công chính, thiếu tốt lành đều là trá hình của giả tạo và sự dữ. Sự dữ chung vai, sát cánh với dối trá, gian giảo và lừa gạt. Ma quỷ dối trái, lừa gạt bằng hứa hẹn, khích động lòng tham để con người sa vào cạm bẫy. Nơi nào có công chính, nơi đó đầy bình an, đời sống thanh nhàn, thảnh thơi, có hạnh phúc thật, niềm vui thật. Nơi nào có sự dữ, nơi đó nhiều đau khổ, lắm tang thương, nhiều hối lộ, bất công lan tràn. Mù dẫn mù xuống hố c.39 cho biết dùng sự dữ để cai trị dẫn đến chấp nhận giả tạo. Dùng yêu thương đáp trả sự dữ dẫn đến hoán cải. Hoán cải thành tâm phát xuất tự tâm. Con tim xúc động trước hành động yêu thương dẫn đến hoán cải, thay đổi cuộc sống, thái độ sống, cách hành xử. Như thế lành thánh con đường dẫn đến sự thiện.
Sự dữ tồn tại vì Thiên Chúa ban cho con người quyền tự do lựa chọn lối sống ta thích. Cuối đời ta chịu trách nhiệm cho lựa chọn sống trong đời. Chọn sống tốt lành là chọn cuộc sống mang ơn tha nhân và luôn tạ ơn Thiên Chúa. Sống khiêm nhường nhận ra và tôn trọng tài năng Chúa ban cho tha nhân. Chọn lối sống, khinh người này, chê người kia, bài bác kẻ nọ chính là không nhận ra tài năng của mình. Vì không biết rõ mình nên ghen tị với tha nhân, sống hưởng lạc, kiêu căng, phê bình, chỉ trích, muốn thiên hạ phục dịch mình là chọn cuộc sống tội lỗi, xấu xa. Chúng ta xin ơn khiêm nhường biết sống đời sống tạ ơn và tâm tình cảm tạ Chúa ban trong cuộc sống.
Ai trong chúng ta cũng mong muốn mình và những người thân được hạnh phúc. Nhưng đâu là TN 8-C88
Ai trong chúng ta cũng mong muốn mình và những người thân được hạnh phúc. Nhưng đâu là chìa khoá của hạnh phúc? Có tiền của nhiều, chưa chắc hạnh phúc vì người giàu cũng phải khóc; có nhà cao cửa lớn đất nhiều cũng chưa chắc hạnh phúc vì ba tấc đất mới thật là nhà; có vợđẹp chồng bảnh bao cũng chưa chắc đã hạnh phúc vì con người như hoa cỏđồng nội, chỉ một cơn gió thoảng cũnglàm nó biến đi. Thánh Vịnh đáp ca của Chúa Nhật hôm nay chỉ chochúng tađâu làchìa khoá của hạnh phúc đó là được tạơn Thiên Chúa: Tạơn Thiên Chúa trong mọi hoàn cảnh như ông Gióp, “Đức Chúa đã ban cho, Đức Chúa lại lấy đi: xin chúc tụng danh Đức Chúa!”(Gióp 1:21). Và việc tạơn Chúa cách tuyệt hảo nhất là thánh lễ [Thánh Thể], vì theo nguyên từ tiếng Hy Lạp, Thánh Thể là Eucharistia, nghĩa là, tạơn. Như vậy, thánh lễ [Thánh Thể] chính làchìa khoá của hạnh phúc của mỗi người và của gia đình. Nếu thánh lễ có vai trò quan trọng như thế, chúng ta đến với thánh lễ với thái độ như thế nào? Câu chuyện đơn sơ sau có thể giúp chúng ta duyệt xét lại thái độ của chúng ta khi đi tham dự thánh lễ.
Vào một ngày Chúa Nhật, một anh giáo lý viên dạy lớp rước lễ vào lớp, và như thường lệ, anh ta bảo các em lấy giấy làm bài kiểm tra 15 phút. Câu hỏi của bài kiểm tra như sau: “Đâu là sự khác biệt trong thái độ của một người khi đi xem một trận đấu bóng có những cầu thủ nổi tiếng hoặc một buổi văn nghệ có những ca sĩnổitiếng với việc tham dự thánh lễ ngày Chúa Nhật?” Trong khi đọc câu trả lời của các em, anh giáo lý viên xúc động với câutrảlờicủa Tèo và đã cho Tèo điểm cao nhất. Tèo viết như sau: “Đây là năm khác biệt trong thái độ của một người đi xem trận bóng hoặc buổi văn nghệ so với khi đi tham dự thánh lễ Chúa Nhật:
1.Xem trận bóng hoặc văn nghệmất nhiềutiền muavé, còn đi lễ không mất tiền [chỉ mất nếu muốn bỏ tiền giỏ].
2.Người đi xem trận bóng hoặc văn nghệ luôn đi sớm, còn khi đi lễ thì luôn đi trễ.
3.Người đi xem trận bóng hoặc văn nghệ luôn muốn ngồi ghế gần sân bóng hoặc sàn diễn, còn người đi lễ luôn ngồi thật xa khỏi cung thánh.
4.Người đi xem trận bóng hoặc văn nghệ luôn có thái độ vui vẻ, còn người đi lễđôi khi có thái độ bực tức và khó chịu.
5.Người đi xem trận bóng hoặc văn nghệ không cảm thấy mất hoặc tiếc thờigian, còn người đi lễ thì cảm thấy mất thời gian.
Lời Chúa của Chúa Nhật hôm nay nhấn mạnh đến tương quan giữa tư tưởng, lời nói và hành động. Trong cuộc sống thường ngày, chúng ta đôi khi nghe người ta nói đùa hoặc châm biếm rằng: Nhìn cô này [hay anh kia] đẹp thật, nhưng khi mở miệng ra thì toàn là nói những điều vô duyên. Lời nói là cách thức căn bản nhất để biết một con người. Trong bài đọc 1, tác giả sách Huấn Ca dạy chúng ta cách thức để biết một con người, đó chính là qua lời nói của họ. Bên cạnh đó, tác giả sách Huấn Ca khuyến cáo chúng ta phải “học ngồi học nói, học gói học mở,”vì người ta sẽ dựa vào lời từ miệng chúng tanóirađể biết lòng chúnng ta. Đây chính là điểm nối kết với bài Tin Mừng hôm nay khi Chúa Giêsu nói về nguyên lý “nhân-quả” trong cuộc sống: xem quả thì biết cây.
Bài đọc 1 mang tính tượng hình và so sánh rất cao. Chúng ta phân tích chi tiết bài đọc 1[gồm có 4 câu] để rút ra những bài học hữu ích chocuộc sống. Trong câu 4, tác giả sử dụng việc sàng lúa để so sánh với việc sàng lọc cái dở từ lời nói của con người: “Sàng rồi, trấu ở lại sàng, nói ra, cái dở rõ ràng thấy ngay” (Hc 27:4). Câu này ngụý nhắc nhở chúng ta về việc cẩn trọng trong lời ăn tiếng nói của mình vì qua lời nói của chúng ta, những khuyết điểm và yếu kém chôn vùi trong thâm sâu tâm hồn sẽ được tỏ lộ.Trong câu 5, tác giả sử dụng hình ảnh lửa thửbình gốm để so sánh với việc qua trò chuyện để biết người rởm người hay: “Có thử lửa mới biết bình thợ gốm, nghe chuyện trò, biết ai rởm ai hay” (Hc 27:5). Câu này ngụ ý nối tiếp tưtưởng của câu 4, tức là, chúng ta phải sàng nhiều lần, thử nhiều lần thì mới khám phá ra được người rởm kẻ hay. Nói cách khác, tác giả sách Huấn Ca nhắc nhở chúng ta đừng vội nhận định một con người chỉ qua một câu nói, nhưng phải thử và phải nghe cẩn thận.Câu 6 dùng tương quan quả và cây để so sánh mối tương quan giữa lời nói và lòng người: “Xem quả thì biết vườn cây, nghe lời miệng nói biết ngay lòng người” (Hc 27:6). Chúa Giêsu sử dụng hình ảnh này để dạy các môn đệ mối tương quan giữa tư tưởng và hành động trong bài Tin Mừng hôm nay. Câu 7 đóng vai trò như bảntóm tắtcủa những gì liên quan đến mối tương quan giữa việc ăn nói với tính cách của một người: “Chớvội khen, khi người chưa lên tiếng: muốn biết người, phải nghe miệng nói năng” (Hc 27:7).Chúng ta phải chậm nói nhưng nhanh nhẹn trong việc lắng nghe nếu chúng ta muốn biết người khác như thế nào. Thật vậy, người kiên nhẫn lắng nghe là chìa khoá để biết và cảm thông với người khác. Đây là thái độ căn bản mà Chúa Giêsu muốn các môn đệ của Ngài phải có.
Trong bài Tin Mừng tuần trước, Thánh Luca trình bày cho chúng taviệc Chúa Giêsu dạy các môn đệ những điều làm cho họ khác biệt với những người khác vì họ là môn đệ của Ngài. Đồng thời, Ngài cũng dạy họ những thái độ cần thiết mà họ cần có khi đối xử với người khác. Trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsudạy các môn đệ vềba tương quan cần thiết trong cuộc sống: Thầy – trò, sửa mình – sửa người, tư tưởng –hành động. Nói cách khác, bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu trình bày ba sứ điệp khác nhau của Chúa Giêsu cho các môn đệ.
Sứ điệp thứ nhất nói đến tương quan giữa thầy – trò (Lc 6:39-40): “Khi ấy, Đức Giê-su kể cho môn đệ dụ ngôn này: “Mù mà lại dắt mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố? Học trò không hơn thầy, có học hết chữ cũng chỉ bằng thầy mà thôi” (Lc 6:39-40).Câu này không có ý nói đến những thầy giảtrong cộng đoàn của Luca, nhưng nói đếncác môn đệ là những người mù cho đến khi mắt của họ được mở ra qua việc giảng dạy của Chúa Giêsu (x. Lc 6:20-38). Chỉ khi các môn đệ được huấn luyện kỹ lưỡng về việc chia sẻ tất cả những gì mình có và mình là như Chúa Giêsu [sẵn sàng chịu đau khổ và chết cho người khác], thì mới có khả năng để hướng dẫn và dạy dỗ người khác.
Sứ điệp thứ hai nói về việc sửa lỗi huynh đệ. Điều này chỉ xảy ra sau khi đã được mở mắt và nên như Thầy. Điều đầu tiên khi được mở mắt là nhận ra điều làm cho mình bị mù, điều cản trở mình khỏi việc biết chính mình, để sống thật với mình. Chỉ khi mình sống thật với chính mình chúng ta mới có khả năng hiểu và cảm thông để giúp người anh chị em của mình sửa chính họ: “Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không đểý tới? Sao anh lại có thể nói với người anh em: ‘Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra’, trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong con mắt của mình? Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em!” (Lc 6:41-42). Chúa Giêsu khuyến cáo những ai chỉ nhìn thấy sai sót của họ trong lãnh vực chia sẻ của cải như không có gì so với những thiếu xót của người khác. Hãy nhận ra thiếu sót của mình và sửa mình trước khi chỉ ra thiếu xót và giúp anh chị em của chúng ta.
Sứ điệp thứ ba nói về tương quan giữa tư tưởng và hành động. Chúa Giêsu dùng mối tương quan giữa quả và cây trong bài đọc 1 để nói lên mối tương quan giữa tư tưởng và hành động: “Không có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào sâu mà lại sinh quả tốt.Thật vậy, xem quả thì biết cây. Ở bụi gai, làm sao bẻđược vả, trong bụi rậm, làm gì hái được nho! Người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu. Vì lòng có đầy, miệng mới nói ra” (Lc 6:43-45). Chúng ta lưu ý ở đây chi tiết “cây tốt.” Điều này ngụ ý nói đến việc làm theo đúng điều Chúa Giêsu dạy trong Lc 6:20-38 chỉ đến từ con tim của những ai đã trở về với Thiên Chúa nhân hậu từ bi, Đấng Chúa Giêsu công bố trong sứ vụ rao giảng về Nước Thiên Chúa. Hãy sám hối!
Tóm lại, tư tưởng cây tốt sinh trái tốt và cây xấu sinh trái xấu được Thánh Phaolô khai triển trong bài đọc 2 qua hình ảnh của người người tốt và người xấu. Người xấu là người sống theo thân xác hay hư nát và để cho tội lỗi chiến thắng, còn người tốt là bỏ đi lối sống theo thân xác hư nát đê mặc lấy sự bất tử (x. 1 Cr 15:54), và họ là người chiến thắng tội lỗi nhờ Đức Giêsu Kitô: “Bởi vậy, anh em thân mến, anh em hãy kiên tâm bền chí, và càng ngày càng tích cực tham gia vào công việc của Chúa, vì biết rằng: trong Chúa, sự khó nhọc của anh em sẽ không trở nên vô ích” (1 Cr 15:58).Chúng ta thuộc loại nào: Tốt hay xấu?
Thấy, không thấy, có và không có, do lập trường lỏng lẻo hay sự hiểu biết lơ mơ, thiếu nền tảng TN 8-C89
Thấy, không thấy, có và không có, do lập trường lỏng lẻo hay sự hiểu biết lơ mơ, thiếu nền tảng vững chắc ? Biết nói nhân vô thập toàn, bằng những trải nghiệm dân gian: có tật có tài ; dám nhận xét người anh chị em mình: cái tật to hơn cái tài, liệu có phải là xét đoán vu vơ thiếu cơ sở ! Dĩ hoà vi quý hay biết người biết ta, chính là phương thế hữu hiệu cho cách ứng xử tốt nhất với tha nhân, hoặc giúp nhau xây dựng được tình người bền chặt. Phải chăng giữa biết và không, là một khoảng cách quá nhỏ, so với yêu thương và hận thù ? Lẽ nào thấy và không thấy, cũng chỉ là cự ly rất mơ hồ ? Tất cả đúng sai, tốt xấu, nhìn vấn đề tích cực hoặc tiêu cực, đều để lại câu trả lời tôi đang tự do thực hành đức ái thế nào khi tôi biết, hiểu và sống.
Ở trên “net” có lưu truyền câu chuyện ngụ ngôn như sau: một chú khỉ con lang thang chỗ này chốn kia, chú mệt mỏi nên năm nghỉ, anh bò tót đi ngang qua thấy vậy bèn hỏi: chú bé dự định đi đâu mà nằm đó ? Chú khỉ con trả lời, cháu cũng không biết nữa, chỉ biết cháu tung tăng chạy nhảy từ sớm đến giờ mỏi mệt rồi ạ. Anh bò tót nói, vậy chú bé có đi nữa không, lên lưng anh cõng rồi chúng ta cùng đi. Khỉ con vui mừng trước sự gợi ý của anh bò tót, đi được một quãng, chim đại bàng xà xuống hỏi hành trình của hai anh em đi còn xa không ? Chú khỉ bé nhỏ có muốn đi nhanh không, ta sẽ giúp chú, khỉ con thích thú trả lời nếu được vậy thì quá tốt ạ. Thế rồi không bao lâu chú khỉ bé nhỏ đã nằm trong ổ chim đại bàng và chú trở thành bữa ăn cho mẹ con đại bàng. Người xưa có câu: khôn thì sống, dại thì chết. Đi mà không biết mình đi đâu, là bất ổn ; ở đời tốt xấu thật giả khó lường, thiếu tình người, không đủ sự bao bọc của anh chị em đồng loại, mấy ai tồn tại được ?
Sống ở đời, người nghèo, họ không thể chia sẻ vật chất, tiền của, cái mà họ không có, nhưng họ có thể cùng đồng hành, cảm thông, động viên và giúp bạn bè túng thiếu của họ cùng kiên nhẫn chăm chỉ làm việc. Những người mù loà, những kẻ khốn cùng, không thể dẫn nhau đi trên đoạn đường lồi lõm, ổ gà hố voi, nhưng họ có thể là động lực để giúp nhau vươn lên khỏi mặc cảm tự ti, đang khi họ phải đối diện. Đúng, không ai có thể cho đi cái họ không có, tuy nhiên, dù ở hoàn cảnh đói khổ nhất, người ta vẫn có thể thực hành đức ái bằng lời cầu nguyện, hiện diện, khích lệ cảm thông. Tai mắt người ta dù không thấy, không nghe, không hiểu anh chị em mình thiếu thứ gì, cần trợ giúp những gì, thì tâm tư người ta vẫn được mách bảo tất cả đều được mời gọi sống hiệp thông yêu thương.
Người xưa ví von: đố ai gánh đá vá trời, đan gầu tát biển, ghẹo người cung trăng ? Hẳn câu thành ngữ chỉ có ý khuyên người ta đừng làm chuyện viển vông, muốn thành công trên đường đời, cần phải có óc thực tế. Chúa Giêsu đã gợi lên một chân lý hiển nhiên: mù dắt mù lăn cù xuống hố. Người nổ, kẻ cưa bom, người tự mãn, vẫn được hiểu là kẻ chỉ biết nói mà không biết làm ; người khôn ngoan phải là người biết mình là ai, biết Đức Giêsu là ánh sáng trần gian, biết Đức Giêsu là Thầy, là Chúa, là Đấng cứu độ. Có yêu thầy mới có cơ hội làm thầy, có sáng, có thông, người ta mới đủ tự tin bước, mà không sợ thụt hố, vấp té ; có yêu cha mến mẹ, người ta mới tiếp nối được truyền thống hào hùng của gia đình dòng tộc. Khi tình yêu và ước muốn có đủ mạnh, người ta mới dám hy vọng tiến bước mà không sợ vấp ngã, khi người học trò có thầy bên cạnh, hẳn sẽ không lo lạc bước sai đường.
Chúng ta thường rất vui khi được tán thưởng: con nhà tông không giống lông cũng giống cánh. Chúng ta là học trò, là môn đệ của Đức Kitô, tất nhiên chúng ta cũng thao thức được sáng, được thông, hầu lời nhắn gởi: xem quả biết cây là sự thật ; cha anh hùng, con hảo hán, là chính xác, không mơ hồ. Trò ngoan thầy giỏi, sứ mạng của thầy là yêu thương, ơn gọi của trò chính là làm sống động đức yêu thương, dù hiểu biết của trò còn nông cạn chưa đậm sâu nồng nàn. Sức mạnh của trò tuỳ thuộc vào sự gắn kết với thầy, thành công của trò cũng không phải là khả năng nói hay, né tránh được khổ đau, mà là hiểu, biết, và sống tinh thần bác ái như thầy, hầu mỗi ngày được biến đổi đổi nên giống thầy. “Cây tốt không thể sinh trái sâu”, học trò của Đức Giêsu không thể “hồ đồ”, ích kỷ, vì ơn gọi, vì sứ mạng người môn đệ là sinh hoa trái bằng việc làm của tình yêu Đức Kitô. Theo Thầy Giêsu thực hành đức ái không phải là vạch lá tìm sâu, bới lông tìm vết do một vài thiếu sót của anh chị em, mà là hành động “đấm ngực” của mình từng ngày. Amen.
Thánh Âu Tinh nói rằng: “Một người thiếu chú ý đến các tật xấu của mình thì có nguy cơ xét TN 8-C90
Thánh Âu Tinh nói rằng: “Một người thiếu chú ý đến các tật xấu của mình thì có nguy cơ xét nét người khác. Và một người không chịu sửa lỗi mình thì dễ đổ lỗi cho người khác”. Hôm nay, Thầy Giêsu dậy các môn đệ tránh xa lối sống của những kẻ đạo đức giả, chỉ thấy cái rác trong con mắt của người khác mà cái xà trong mắt mình lại không thấy. Thầy cũng khẳng định cái tốt chỉ được lấy ra từ kho tàng tốt của lòng người, kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu. Vì lòng có đầy thì miệng mới nói ra (x.Lc 6,39-45).
Nhìn lại những chặng đường đã đi qua, có rất nhiều người đã dậy dỗ để ta được như ngày hôm nay, và hơn một lần ta ở trong vai trò chỉ dậy người khác. Người dẫn đường thực sự rất quan trọng. Nếu mắt họ mù thì làm sao dẫn đường cho kẻ khác? Một người khiếm thị có thể trở nên người dẫn đường cho người khác khi họ biết rõ vị trí của điểm cần đến. Sự mù lòa mà Thầy Giêsu nói đến không phải mù lòa thể lý nhưng là sự mù quáng trong nhận thức. Dường như ta thường có khuynh hướng và thói quen là ta dễ thấy và dễ soi vào lầm lỗi người khác, từ những thiếu sót nhỏ nhưng lại quên soi vào chính mình để thấy rõ những thiếu sót lầm lỗi của mình. Tại sao vậy? Tại vì ta chưa chịu mở lòng để cho ánh sáng Chúa dọi vào tâm trí, chưa để cho ánh sáng Lời Chúa phá tan bóng tối đang bao phủ trong tâm hồn. Hãy soi vào chính mình để thấy mình và soi vào Chúa để được Chúa gọt dũa cho cái tâm của ta sáng hơn. Việc ta chỉ chú tâm sửa lỗi của người khác sẽ dẫn ta đến việc chủ quan, dễ xem mình là tiêu chuẩn mà bàn kể đến những lỗi lầm của người khác. Ai cũng có lúc sẽ phạm sai lầm vì thế cần có những người chỉ cho ta thấy rõ cái sai lầm của mình. Người được trao cho trách nhiệm sửa sai cho người khác là người luôn tìm mọi cách để cứu lấy người anh em đó và không đẩy họ vào bước đường cùng. Điều này đòi buộc người hướng đạo phải có cái tâm trong sáng, cái tâm ấy luôn ở trước sự hiện diện của Chúa và yêu thương theo sự thúc đẩy của Thánh Thần, đồng thời người ấy cũng thực sự là người biết mình và luôn khiêm tốn sửa mình mỗi ngày.
“Lấy cái xà ra khỏi mắt anh trước đã rồi anh sẽ thấy rõ để lấy cái rác trong con mắt người anh em” (Lc 6,42b).
“Người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu” (Lc 6,45).
Đã bao giờ ta ý thức bản thân mình và người khác đều là kho tàng thánh thiêng Thiên Chúa ban tặng? Mỗi người đều là một kho tàng quý giá nhưng để tâm hồn trở nên một kho tàng tốt thì mỗi người chúng ta phải để ý đến tội và nết xấu của chính mình. Từ việc biết sửa mình để sống là một người kitô hữu tốt, khi đến với người khác ta sẽ có những điều tốt đẹp để cho họ. Đó có thể là cho đi một nụ cười, cho đi một lời động viên, an ủi, cho đi một ánh mắt cảm thông,… khi nào ta thấy mình dễ giận hờn, đố kỵ, ghen tức với người khác là khi ta để cho những cái xà của tội lỗi đè nặng, che khuất tâm hồn làm cho tâm hồn ra tối tăm, hãy chạy đến với Thầy Giêsu để xin trợ lực, Thầy cũng sẽ gửi đến cho ta những người khôn ngoan thánh thiện để giúp ta lớn lên.
Lạy Chúa Giêsu! Xin cho con từng ngày biết soi vào chính mình để thấy mình và hiểu mình, xin cho con được soi mình vào trong Chúa để được Chúa cho thấy rõ những lầm lỗi thiếu xót của chính con, để mỗi ngày cái tâm của con được sáng hơn, để con nên hình ảnh của Chúa hơn. Amen.
Trong chúng ta, chẳng ai lạ gì khi thấy người bị mù. Họ mù mắt nhưng tai họ còn nghe được, tay TN 8-C91
Trong chúng ta, chẳng ai lạ gì khi thấy người bị mù. Họ mù mắt nhưng tai họ còn nghe được, tay còn sử dụng được, chân còn bước đi được. Sự cảm nhận và cảm giác nơi họ rất mạnh, vì thế có rất nhiều người bị mù mà lại rất tài giỏi. Có người đánh đàn rất hay, bấm huyệt rất khéo… Mọi người cho đó là quy luật bù trừ. Họ bị mù mắt nên khi đi đường, mọi người luôn ưu tiên nhường đường cho họ đi.
Vậy tại sao Chúa Giêsu lại kể dụ ngôn và hỏi các môn đệ: “Mù mà lại dắt mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố” (Lc 6,39). Chúa Giêsu luôn hỏi những câu hỏi mở để cho các môn đệ suy nghĩ và trả lời. Đồng thời, Ngài vén mở sự đui mù bên trong về chính mình, mù bác ái với người khác và mù đức tin: “Sao anh thấy cái rác trong con mắt người anh em, mà cái xà trong con mắt của mình lại không để ý tới” (Lc 6,41) .
Cái rác trong con mắt của người anh em là gì? Cái rác mà Chúa Giêsu nói tới đó là cái rác mà chúng ta luôn nhìn và để ý đến những yếu đuối, tội lỗi và các khuyết điểm của người khác. Chúng ta thường để những cái rác của người khác trước mắt mình và bắt đầu soi mói, còn cái rác của mình có thể không nhìn thấy hay dấu nó ở sau lưng. Khi chúng ta cứ quan tâm đến cái rác của người khác, chúng ta không còn thấy sự cố gắng, sự thánh thiện của người khác mà chỉ luôn hướng về những mặt xấu của họ. Chúng ta dần mất đi hình ảnh Thiên Chúa qua họ, không có niềm tin vào điều gì nữa, và dẫn đến những lời nói, hành động lỗi bác ái. Như thế, chẳng phải chúng ta sẽ trở thành kẻ đạo đức giả sao, khi chính mình cũng là người mang đầy khuyết điểm, tất cả những cái nhìn xấu đều xuất phát từ trong lòng mà ra. Khi lòng dạ xấu sẽ xuất ra bên ngoài bằng những ánh mắt đến miệng lưỡi và dẫn đến hành động xấu. Như thế, hoa quả chúng ta kết trái thu được là sự hận thù ghen ghét, đố kỵ… khác với hoa quả của Thần Khí là hoan lạc, bình an… (Gl 5,22-23).
Ai trong chúng ta cũng mong mình trở thành người tốt. Nhưng chúng ta dễ lầm tưởng tốt với người khác là cứ lấy cái rác ở nơi họ mà không có một chút bác ái. Người tốt thật sự khi mọi hành động, mọi cử chỉ, lời nói luôn có sự yêu thương xuất phát từ trong lòng, một tấm lòng nhân từ như Thiên Chúa là Đấng nhân từ (x.Lc 6,36). Nhìn lại chính mình, mỗi người chúng ta có đang là người chuyên viên tra cứu lỗi của người khác không? Chúng ta đang sống với một con người thế nào? Điều Chúa muốn nơi mỗi người là gì? Chúng ta đang sống với điều ấy mỗi ngày ra sao? Nhưng có một điều chắc chắn là chúng ta không ai là người hoàn hảo. Chỉ hoàn hảo khi chúng ta đón nhận nhau như Chúa đã đón nhận mình (x.Rm 15,7).
Lạy Chúa, sao chúng con hay để ý đến những nết xấu của người khác mà không biết nhìn lại mình. Phải chăng chúng con thiếu tình yêu nơi Chúa và tha nhân. Chúng con xin Chúa là nguồn hy vọng, ban cho mỗi người chúng con tràn đầy tình yêu Chúa, thêm vững đức tin và biết cách yêu thương nhờ quyền năng của Chúa để chúng con trở nên đồng tâm nhất trí với nhau trong Đức Kitô. Amen.
Chuyện kể rằng Khổng Tử có học trò tên Mỗ, người nước Đằng. Mỗ học vào loại trung bình, song TN 8-C92
Chuyện kể rằng Khổng Tử có học trò tên Mỗ, người nước Đằng. Mỗ học vào loại trung bình, song luôn luôn tự cho mình là giỏi nhất. Học được vài năm, Mỗ xin về nước vì tưởng rằng đã học hết đạo của thầy.
Tử Cống thấy vậy hỏi thầy:
– Người ấy về nước rồi làm quan có sao không?
Khổng Tử rung đùi đáp:
– Không sao.
Tử Cống hỏi tiếp:
– Làm tướng có được không?
Khổng Tử vuốt râu đáp:
– Được.
Tử Cống lại hỏi:
– Thế nhỡ về làm giặc?
Khổng Tử vừa ngáp vừa trả lời:
– Cũng không hại gì!
Bấy giờ Tử Cống mới yên tâm mà thủng thẳng bộc bạch với thầy:
– Nghe nói Mỗ ấy xin về nước chỉ để làm thầy!
Khổng Tử vừa nghe câu đó, bỗng giật nẩy mình. Thế là chân không kịp xỏ giày, áo không kịp buộc giải, vội vàng chạy bắn ra khỏi cổng!
Học trò đuổi theo hỏi:
– Thầy chạy đi đâu?
Khổng Tử vừa thở vừa đáp:
– Sang ngay nước Đằng.
Học trò lại hỏi:
– Thầy sang nước Đằng làm gì?
Khổng Tử vẫn vừa chạy vừa trả lời:
– Sang ngăn không cho tên Mỗ này làm thầy. Hắn có làm quan thì cùng lắm chỉ hại đến một ấp. Làm tướng cũng chỉ hại đến một thành. Thậm chí có làm giặc cũng chưa chắc đã hại nổi ai. Nhưng nếu hắn làm thầy thì sẽ hại đến muôn đời. Ngay cả ta cũng khó mà tránh khỏi liên luỵ!
Kính thưa cộng đoàn phụng vụ!
Câu chuyện trên cho chúng ta thấy tầm quan trọng của người làm thầy người hướng dẫn người khác là người phải sáng suốt và khiêm tốn. Điều đó chúng ta cũng được nghe trong Tin Mừng hôm nay khi Chúa Giêsu đưa ra dụ ngôn người mù dẫn người mù để khiển trách những người luật sĩ và biệt phái. Tại sao Chúa Giêsu lại mượn hình ảnh người mù dắt người mù để lên án những người luật sĩ và biệt phái? Xin thưa, vì họ là những người hướng dẫn và lãnh đạo cộng đoàn nhưng lại có một lối sống giả hình, họ nói nhưng không làm, không dám đụng dù chỉ một ngón tay: “những gì họ nói, anh em hãy làm, hãy giữ, nhưng đừng theo hành động của họ mà làm vì họ nói mà không làm. Họ bó những gánh nặng mà chất lên vai người ta, nhưng chính họ lại không buồn động ngón tay vào….” (Mt 23,3-4). Và Chúa Giêsu còn lên án họ vì họ là những người kiêu căng, tự phụ, tự cho mình có quyền giải thích lề luật và bắt người khác phải tuân giữ. Chính vì thế, mà họ sẵn sàng bỏ qua giới luật yêu thương, để bảo vệ các truyền thống và tập tục của tiền nhân. Họ là những người mù quáng mà lại dẫn đường chỉ lối cho người khác. Nên họ đã bị Chúa Giêsu quở trách là đồ giả hình. Nguy hiểm của sự giả hình đó là chúng ta chỉ thấy được các hành vi bên ngoài và lời nói mà không thấy được nội tâm bên trong. Với Chúa Giêsu thì các hành vi chỉ tốt khi phát sinh từ nội tâm tốt, còn nội tâm xấu thì xuất phát ra các hành vi xấu: “Chính từ bên trong, từ đáy lòng mà các tư tưởng xấu phát xuất: ngoại tình, trộm cắp, giết người…”
Kính thưa cộng đoàn phụng vụ!
Từ khi chúng ta lãnh nhận bí tích rửa tội, là chúng ta được tham dự vào các chức vụ của Chúa Giêsu. Chúng ta cũng được mời gọi để trở nên là người hướng dẫn người khác trong đời sống đức tin cũng như trong đời sống hằng ngày. Do đó, để có thể là người dẫn đường, là người hướng dẫn người khác, chúng ta phải là người thấy đường. Nghĩa là thấy được thân phận yếu đuối tội lỗi của mình, nhờ đó có được thái độ khiêm tốn hơn trong việc hướng dẫn người khác.
Thế nhưng trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta thường nhận thấy những sai lầm, khuyết điểm và tội lỗi của người khác, mà ít khi nhận ra những yếu kém, những tội lỗi và những sai trái của mình. Do đó, chúng ta dễ dàng lên án, chỉ trích người khác. Vì vậy, Chúa Giêsu hôm nay dạy chúng ta hãy lấy cái xà trong con mắt mình trước đã rồi mới thấy rõ mà lấy cái rác trong con mắt anh chị em. Là người môn đệ của Chúa nếu thực sự muốn hướng dẫn người khác trên con đường đi tìm chân lý, thì trước hết người hướng dẫn cần phải học hỏi, cần phải có một đời sống đạo đức gương mẫu thì mới có thể chia sẻ cho người khác, giống như cây tốt thì sẽ sinh trái tốt. Chúng ta phải sống tốt trước rồi mới bảo người khác sống tốt được. Nếu không chúng ta cũng sẽ bị Chúa lên án là đồ đạo đức giả, là kẻ đui mù.
Trong bài đọc hai thánh Phaolô cũng gợi nhắc cho chúng ta điều đó: “Anh em hãy ăn ở bền đỗ và không nao núng, hãy luôn luôn thăng tiến trong tình thân của Chúa và anh em biết rằng, công lao khó nhọc của anh em không phải là uổng phí trong Chúa”. Chính Chúa là Đấng làm cho chúng ta trở thành một thân cây tốt, miễn là chúng ta biết duy trì đời sống trong đức tin và đặt niềm tin tưởng nơi tình yêu của Ngài. Chính lối sống gương mẫu của chúng ta sẽ có sức lôi cuốn người khác: Lời nói hay chỉ có tác động thoảng qua, còn gương sống mới có tác dụng lôi cuốn đích thực. Người hướng dẫn sáng suốt là người giúp người khác sống được, thực hành được, chứ không phải chỉ giúp họ hiểu rõ hay hiểu đúng mà thôi.
Xin Chúa cho chúng ta biết khiêm tốn nhìn nhận con người yếu đuối tội lỗi của mình, để chúng ta biết cảm thông với người khác và biết dẫn đưa người khác đến với Chúa bằng chính đời sống làm chứng cho Tin Mừng của chúng ta.
Trong đoạn Tin Mừng nầy, thánh Luca ghi lại ba dụ ngôn khác nhau : dụ ngôn người mù dẫn TN 8-C93
Trong đoạn Tin Mừng nầy, thánh Luca ghi lại ba dụ ngôn khác nhau : dụ ngôn người mù dẫn dắt người mù, dụ ngôn miếng rác và cái xà trong mắt, dụ ngôn cây tốt sinh trái tốt. Ba dụ ngôn nêu lên những vấn đề khác nhau, liên quan đến cuộc sống cộng đoàn của các kitô hữu đầu tiên.
Người mù dẫn dắt người mù. Chúa muốn nói đến những người có trách nhiệm trong cộng đoàn. Những người có nhiệm vụ hướng dẫn cộng đoàn cần phải sáng suốt để có thể hướng dẫn người khác khỏi sai lầm. Sáng suốt chính là đầy tràn ánh sáng Chúa Kitô. Thánh Luca muốn nói đến cuộc sống của cộng đoàn kitô hữu thời của Ngài, những người có trách nhiệm cần sáng suốt và tràn đầy khôn ngoan để hướng dẫn cộng đoàn sống theo ý Chúa trong những hoàn cảnh khó khăn. Chúng ta cần cầu nguyện nhiều cho Giáo Hội hôm nay đang sống giữa một thế giới đa dạng và rất nhiều thách thức, cần những người lãnh đạo sáng suốt và can đảm. Xin Chúa Thánh Thần soi sáng các ngài để các ngài đủ can đảm vượt qua những trở ngại để đoàn chiên Chúa không bị thiệt thòi và giữ vững đức tin. Trong những mục tử của Giáo Hội vẫn có những mục tử mặc áo lông chiên, anh thịt chiên mà không tha thiết gì đến đoàn chiên. Những gương mù gương xấu của những mục tử vẫn phơi bày ra khắp nơi, làm xấu mặt Giáo Hội. Giáo Hội cần lời cầu nguyện của chúng ta, cần những con người tràn đầy Thánh Thần.
Nhiều người trong chúng ta cũng là những người hướng dẫn kẻ khác. Cha mẹ cũng cần sáng suốt để dạy dỗ con cái trong con đường đức tin đang gặp rất nhiều nguy hiểm. Những người cộng tác vào công việc giáo xứ, những người trưởng các hội đoàn cũng cần ánh sáng Chúa. Xin cho mọi người được bền vững trong đức tin để vượt qua những chướng ngại hằng ngày. Giáo Hội là một gia đình lớn và chúng ta là thành phần, xin cho mọi người đừng bao giờ quên rằng mình có trách nhiệm yêu thương, cầu nguyện luôn cho Giáo Hội đang gặp nhiều thử thách bên trong cũng như bên ngoài.
Chúng ta cũng có thể xây dựng Giáo Hội bằng cách nhắc nhở nhau trung thành với ý Chúa. Nhưng chúng ta dễ rơi vào cám dỗ thấy cái rác trong mắt anh em mà không thấy cái xà trong mắt mình. Đó là khuynh hướng kiêu căng luôn tồn tại trong mỗi người chúng ta. Chúng ta dễ lừa dối chính mình, xem mình luôn tốt hơn anh em, nhiệt thành hơn anh em. Đang lúc chúng ta còn nhiều tính xấu làm cho những người chung quanh khó chịu. Chúng ta không thấy tính ích kỷ và nhiều tính xấu khác của chúng ta mà chỉ thấy mình vị tha. Chúng ta dễ đánh bóng bản thân mình và tìm mọi cách để trỗi vượt anh em mà không dám nhìn nhận sự yếu kém của mình. Chúng ta cần học với Chúa Giêsu bài học khiêm nhường và hiền hậu. Chỉ một mình Chúa Giêsu là hoàn hảo, chỉ có Chúa Giêsu là Đấng trọn lành, đẹp lòng Chúa Cha. Ngài mới là thầy dạy duy nhất của chúng ta. Chúng ta cần kiểm soát lại bản thân và nhìn nhận sự thật của chính mình, chấp nhận những thiếu sót của mình để tự sửa sai, nhờ đó, chúng ta có thể trở nên tốt hơn, và lúc đó, chúng ta mới có thể giúp xây dựng người anh em chúng ta.
Chúng ta tốt hay xấu là do cái tâm của chúng ta. Ông bà chúng ta cũng nói như thế. “Xem quả thì biết cây”. Cây tốt sẽ sinh quả tốt. Nếu tâm hồn chúng ta trong sạch, nếu chúng ta biết yêu thương anh em, thì lời nói, việc làm của chúng ta sẽ tốt. Hãy đến trường dạy của Thầy Giêsu, chỉ có một Thầy duy nhất đó có thể giúp chúng ta nên hoàn thiện như Cha trên trời. Vị thầy nầy không chỉ dạy chúng ta những bài học nhân đức mà chính Ngài đến tận trong xương thịt chúng ta, sống trong chúng ta, chia xẻ kiếp người của chúng ta, hoàn toàn là một với chúng ta. Chúng ta chỉ cần ăn lấy Ngài vì Ngài đã muốn trở nên một của ăn cho chúng ta. Ngài sẽ biến chúng ta thành những con người mới, khiêm nhượng, hiền lành và đầy yêu thương. Chúng ta sẽ hạnh phúc hơn, và những anh em chung quanh chúng ta cũng hưởng nhờ hạnh phúc đó.
Chúa Nhật vừa rồi, chúng ta đã suy niệm về giới răn yêu thương kẻ thù, hôm nay chúng ta tìm TN 8-C94
Chúa Nhật vừa rồi, chúng ta đã suy niệm về giới răn yêu thương kẻ thù, hôm nay chúng ta tìm hiểu về những thái độ đối xử với nhau trong cộng đoàn. Trong bài Tin Mừng, thánh Luca giới thiệu với chúng ta một loạt những giáo huấn của Chúa Giêsu như là những danh ngôn hay những “lời” khôn ngoan về thái độ của người môn đệ đích thực như: “Mù dắt mù sao, trò hơn thầy chăng, lấy cái rác nơi người mà không lấy cái xà trong mắt anh, xem quả biết cây, lòng đầy miệng mới nói ra.”
1- Hành xử theo Thiên Chúa
Trước hết, chúng ta suy niệm về bổn phận sửa lỗi cho nhau. Nhưng đây là việc làm hết sức tế nhị, khó khăn và đòi hỏi nhiều cố gắng. Việc chỉ bảo huynh đệ là cần thiết và tốt đẹp khi nó là cách thức để thể hiện lòng bác ái và giúp nhau hoàn thiện chính mình. Chúng ta phải cảnh giác trước cám dỗ tự cho mình là thẩm phán hay quan tòa của người khác trong việc xét đoán hay sửa lỗi cho người anh em.
Quả thế, một trong những cám dỗ mà chúng ta thường gặp khi sống trong cộng đoàn, đó là thường nghiêm khắc với người khác nhưng lại dễ dãi với chính mình; muốn sửa lỗi cho người khác nhưng lại không sửa lỗi chính mình. Chúa Giêsu nhắc nhở: “Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em.”
Để việc sửa lỗi huynh đệ có kết quả tốt đẹp, chúng ta phải luôn tự xét mình bằng một sự tự phê chân thành nhằm loại trừ mọi thái độ giả hình, kiêu ngạo, coi mình hoàn hảo và hơn người như người Pharisêu.
Bởi lẽ, tính kiêu ngạo và giả hình là hai thứ bệnh nguy hiểm nhất làm cho chúng ta mù lòa về chính mình, không biết mình cũng là những tội nhân cần đến lòng thương xót Chúa, và dễ dàng kết án người khác. Vì thế, trước khi sửa lỗi cho người khác, chúng ta cần phải khiêm tốn sửa lỗi mình. Trước khi lấy cái rác trong mắt người khác, chúng ta cần phải lấy cái xà trong mắt mình. Đó là điều Chúa muốn dạy chúng ta.
Chúa Giêsu muốn chúng ta học hỏi cách thế của Thiên Chúa đã không đối xử với chúng ta như những quan tòa nghiêm khắc, nhưng như người cha yêu thương. Thiên Chúa không luận phạt nhưng rộng lòng tha thứ. Người không bẽ gãy cây lau bị giập, cũng tim đèn còn khói chẳng nỡ tắt đi (x. Is 42,3). Người luôn cho chúng ta những cơ hội để hoán cải và làm lại cuộc đời cho tốt hơn. Đó là thái độ mà chúng ta cần học nơi Người khi sửa lỗi cho tha nhân.
2- Lòng đầy miệng mới nói ra
Thứ đến, Chúa Giêsu hôm nay đưa ra một quy luật nhân quả: “Lòng đầy miệng mới nói ra. Hay xem quả biết cây.” Thật vậy, thiện căn hệ tại lòng ta. Sự xấu xa cũng hệ tại lòng ta. Lòng trí con người là trung tâm điểm phát sinh những điều thiện hảo hay xấu xa, tội lỗi.
Theo ý nghĩa đó, bài đọc I đề cập đến một tiêu chuẩn như là thước đo của sự khôn ngoan để đánh giá con người: đó là lời nói phát ra từ miệng lưỡi họ. Lời nói ra là bằng chứng của người khôn ngoan hay không khôn ngoan như sách Huấn Ca dạy: “Có thử lửa mới biết bình thợ gốm, nghe chuyện trò, biết ai rởm ai hay. Xem quả thì biết vườn cây, nghe lời miệng nói biết ngay lòng người” (x. Hc 27,5-6).
Thật vậy, những gì chúng ta nói ra là những gì chúng ta suy nghĩ và ước muốn trong lòng. Mỗi ngày, chúng ta thường đề cập đến điều gì nhiều nhất? Có lẽ, chúng ta nói nhiều về tiền bạc, nhà cửa, xe cộ, điện thoại, ăn uống, thể thao, dụ lịch… nhưng chúng ta lại ít nói về những giá trị tinh thần như bác ái, huynh đệ, tôn trọng người khác, hiệp nhất, yêu thương và trách nhiệm… Chúng ta càng ít nói về Thiên Chúa, về những điều cao cả khác. Chúng ta thử trắc nghiệm xem mình đang quan tâm đến điều gì nhiều nhất? Chúa Giêsu nói về những gì bên trong của con người được phản chiếu qua lời nói và biểu lộ ra bên ngoài: “Người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu. Vì lòng đầy miệng mới nói ra.”
Chúa Giêsu nói đến quy luật nhân quả: “Không có cây nào tốt mà lại sinh quả xấu, cũng vậy, không có cây nào xấu mà lại sinh quả tốt. Thật vậy, xem quả thì biết cây.” Vì thế, để tránh chủ quan sai lầm khi đánh giá một người, chúng ta cần phải tìm hiểu lời nói, thái độ và hành động, cũng như ý hướng và động lực thúc đẩy của họ.
3- Nội tâm hóa giá trị Tin Mừng
Vậy đâu là trái tốt để người ta nhận ra nơi người môn đệ đích thực của Chúa Giêsu? Đó chính là thực hành các mối phúc mà Chúa đã dạy chúng ta trong Chúa Nhật VII vừa rồi: như yêu thương kẻ thù, cho mà không đòi lại, không xét đoán, không kết án người khác, trước khi sửa lỗi người khác phải sửa lỗi chính mình, hay ít ra, chúng ta cố gắng làm một điều tốt lành để hoàn thiện mình… Điều này áp dụng cho tất cả mọi thành phần dân Chúa, đặc biệt cho những ai có bổn phận hướng dẫn người khác, như các bậc cha mẹ, các nhà giáo dục, các bề trên trong các cộng đoàn, giáo xứ.
Từ một con tim cằn cỗi không thể nào có thể phát ra những lời hay ý đẹp cũng như có những hành động cao thượng. Để có quả tốt, chúng ta cần có cái tâm tốt. Vì thế, chúng ta cần có một tiến trình nội tâm hóa các giá trị Tin Mừng mỗi ngày. Nghĩa là chúng ta suy niệm Lời Chúa, đưa các giá trị đó vào trong mình, biến các giá trị Tin Mừng thành tiêu chuẩn sống để chúng ta suy nghĩ, chọn lựa, và hành xử theo các giá trị đó. Đây là tiến trình nội tâm hóa các giá trị Tin Mừng. Nhờ đó chúng ta có những phẩm chất tốt và tin mừng hóa bản thân.
Chúng ta chỉ có thể thực hiện tiến trình nội tâm hóa này bằng đời sống cầu nguyện, gặp gỡ Thiên Chúa, lắng nghe và suy niệm Lời Chúa hằng ngày trong thinh lặng. Cuộc sống hôm nay đang trở nên quá ồn ào với nhiều âm thanh, nhiều thông tin khác nhau. Con người chìm ngập trong những thứ âm thanh đó, nên đánh mất khả năng thinh lặng và lắng nghe tiếng Chúa.
Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho chúng ta biết thinh lặng để nhận ra sự hiện diện và lắng nghe Lời Chúa như Ápbraham ngồi dưới cây sồi Mamrê đàm đạo với Thiên Chúa, hay như chị Maria ở Bêtania luôn biết ưu tiên ngồi bên chân Chúa với một thái độ lắng nghe và một trái tim tràn trề lòng mến. Amen.
Xét đoán, nói xấu, dèm pha là một thói xấu ta dễ mắc phải. Người ta nói xấu, xét đoán người khác TN 8-C95
Xét đoán, nói xấu, dèm pha là một thói xấu ta dễ mắc phải. Người ta nói xấu, xét đoán người khác vì ghen tị, vì muốn che đậy thói xấu của mình hoặc muốn đề cao bản thân mình. Kẻ chỉ quan tâm đến việc xét đoán, nói xấu người khác, sẽ không dễ dàng nhìn lại cuộc sống của mình, vì cho mình luôn luôn đúng, do đó cuộc sống sẽ không thay đổi được. Có nhiều người khi kể chuyện về gia đình thường than phiền về vợ, về chồng hoặc con cái, họ muốn người kia phải thế này, phải thế khác, phải như họ nghĩ, còn chính họ lại không muốn thay đổi.
Lời Chúa hôm nay chỉ cho chúng ta cách sống sao cho đời sống chung mỗi ngày thêm tốt đẹp hơn, đó là mỗi người trước hết hãy nhìn lại bản thân và tự khắc phục những sai lầm thiếu sót của mình, trước khi phê bình anh em. Bài Tin Mừng hôm nay Chúa Giêsu đưa ra cho ta ba dụ ngôn:
“Người mù lại dắt người mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố”.Chúng ta thấy trong cuộc sống có những người không hiểu biết gì nhưng lại thích nói nhiều và còn thích làm thầy đời chỉ dạy cho thiên hạ. Nói theo ngôn ngữ của các bạn trẻ đó là những người đã dốt mà lại tỏ ra nguy hiểm. Để hướng dẫn người khác trong một lãnh vực nào đó, ta phải có kiến thức nhiều hơn, chuyên sâu hơn người khác trong lãnh vực ấy. Kiến thức của nhân loại là vô hạn, các lãnh vực của xã hội, tôn giáo rộng lớn như đại dương, vì thế mỗi người chỉ có thể hiểu biết trong một phạm vi giới hạn nào đó, không ai có thể là cuốn tự điển bách khoa. Ý thức như vậy để mỗi người biết khiêm tốn nhìn nhận giới hạn của mình và chuyên tâm học hỏi tìm hiểu để làm gia tăng sự hiểu biết của mình: Học trò không hơn thầy, có học hết chữ cũng chỉ bằng thầy. Đó là điều mà Chúa Giêsu muốn nhắc chúng ta qua dụ ngôn này: Khiêm tốn để đừng rơi vào sự kiêu căng cao ngạo hay tự mãn. Sự kiêu căng và tự mãn sẽ cản trở chúng ta thâu nhận thêm kiến thức và cũng cản trở chúng ta trong việc đón nhận anh chị em.
“Sao anh thấy cái rác nơi mắt anh em, còn cái xà trong mắt mình thì lại không để ý tới?”Trong các bài giảng gần đây tại nhà nguyện Matta, Đức Thánh Cha Phanxicô thường nhắc về các tất xấu của người tín hữu, đó là xét đoán và nói hành nói xấu. Đức giáo Hoàng so sánh kẻ hay xét đoán và nói xấu giống như những tên khủng bố. Những tên khủng bố là những tên ném quả bom vào đám đông rồi lẩn đi mất. Kẻ xét đoán và nói xấu cũng giống như thế, họ ném ra những lời vô trách nhiệm, vô căn cứ giống như quả bom, khiến cho người khác bị tổn thương và khiến cho gia đình họ rạn nứt, rồi biến đi mất. Có nhiều người vẫn hành xử như thế, trong khi họ vẫn đến nhà thờ, vẫn đọc kinh mà không hề có một chút áy náy. Những người chuyên xét đoán và nói xấu anh chị em, hàng xóm, không thể là những người nói sự thật và càng không thể nói về Chúa cho người khác được.
Chúa Giêsu gọi những người xét đoán nói xấu người khác là những kẻ đạo đức giả: “Hỡi kẻ đạo đức giả ! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi ngươi sẽ thấy rõ để lấy cái rác trong mắt anh em ngươi”.Chúa Giêsu muốn mỗi người trước hết phải nhìn lại và hoàn thiện bản thân của mình, trước khi lên tiếng nhắc nhở phê bình anh em. Nhiều người cố ý tỏ ra đạo đức qua việc dễ dàng lên án phê bình người khác, muốn dìm người khác khi thấy họ thành công hơn hoặc sống tốt hơn mình. Nhiều người khác lại muốn mượn danh người này người khác, hoặc mượn danh đám đông để chỉ trích phê bình anh em theo kiểu: Ở ngoài chợ người ta đồn…; Cả xứ này nói thế này nói thế khác…
Ai trong chúng ta cũng có những khiếm khuyết sai lỗi. Việc góp ý chỉ bảo cho nhau là việc làm tốt để giúp nhau cải thiện và tiến bộ. Tuy nhiên, việc thực hiện như thế nào là quan trọng. Mỗi người có trách nhiệm nhắc bảo nhau làm việc tốt, việc thiện, nhưng trước khi nhắc nhau, cần phải điều chỉnh bản thân của mình trước. Nói cách khác chúng ta cần nhắc nhau bằng chính việc làm tốt và gương sáng của mình. Ví dụ: Bà vợ chê chồng lười không chịu đi lễ đọc kinh nhưng chính bà cũng không chăm chỉ hơn, không tổ chức giờ kinh tối. Cũng vậy, cha mẹ không thể giục con đi lễ mỗi ngày nếu cha mẹ lười biếng, rảnh rỗi mà không đến nhà thờ.
Xem quả thì biết cây. Cây tốt thì sinh trái tốt, cây xấu thì sinh trái sâu. Không ai hái được trái nho nơi bụi gai, cây nào sinh trái nấy. Đó là những hình ảnh thực tế Chúa Giêsu dùng để cho thấy mối liên hệ tất yếu giữa cây và quả, giữa cha mẹ và con cái, giữa những người có trách nhiệm và học trò của mình. Thầy giỏi thì trò sẽ khá; cha mẹ tốt lành, con cái sẽ ngoan ngoãn. Chúng ta không thể có được một gia đình êm ấm hạnh phúc nếu cả vợ chồng và con cái không cố công vun đắp. Cũng vậy, con cái không thể chăm chỉ học hành và làm việc nếu cha mẹ không tạo nên một trường học tập và làm việc ngay trong gia đình. Một gia đình luộm thuộm bẩn thỉu, thì con cái cũng lôi thôi luộm thuộm. Cha mẹ rượu chè cờ bạc, hút hít, thì con cái cũng sẽ nghiện ngập sa đà sau này. Cha mẹ lười biếng trong việc đạo đức, coi thường việc dâng lễ cầu nguyện và đời sống thiêng liêng, thì con cái cũng sẽ giống như thế. Chắc chắn con cái chúng ta sẽ không thể hư hỏng trong ngày một ngày hai, nhưng nó đã bắt đầu mỗi ngày ngay từ trong gia đình khi cha mẹ lơ là trong việc giáo dục uốn nắn, hoặc quá nuông chiều. Trong tầm mức cộng đoàn giáo xứ cũng vậy: cha xứ thánh thiện, thì giáo dân đạo đức; cha xứ đạo đức thì giáo dân sốt sắng; cha xứ không cố gắng thì giáo dân bê trễ; cha xứ bê trễ thì giáo dân lười biếng…
Lời Chúa hôm nay là lời nhắc nhở cho tất cả mọi người và đụng chạm đến tất cả mọi người tùy theo nhiệm vụ địa vị của mình. Mỗi người đều phải góp phần mình làm cho đời sống cộng đoàn, từ gia đình đến xóm ngõ và giáo xứ mỗi ngày thêm tốt đẹp ấm cúng, đạo đức hơn. Mỗi người phải liên tục rà soát lại nếp sống của mình, để cho Lời Chúa biến đổi bản thân và từ đó mình mới có thể giúp biến đổi gia đình và cộng đoàn nên tốt được.
Lời Chúa hôm nay cũng là một đòi hỏi cho tất các Kiô hữu: Xem quả thì biết cây. Anh chị em lương dân có thể chưa biết Chúa của chúng ta là ai, nhưng họ có thể nhìn xem các Kitô hữu sống như thế nào. Chúng ta không thể nói chúng ta tin một Thiên Chúa quyền năng mà chúng ta cũng tin kiêng cúng bái như dân ngoại. Chúng ta không thể nói về Thiên Chúa quan phòng, mà chúng ta cũng đi cầu may giải hạn như những người dân ngoại đang làm trong những tháng đầu năm này. Chúng ta không thể nói về Chúa công bằng khi người công giáo vẫn sống và làm ăn cách bất công và chúng ta không thể nói về Thiên Chúa chân thật khi chúng ta gian dối lừa đảo người khác. Chúng ta không thể nói về Thiên Chúa là Cha yêu thương khi chúng ta sống hẹp hòi ích kỷ, thiếu bác ái thiếu yêu thương với những người chung quanh. Chúng ta không thể nói về Thiên Chúa bao dung tha thứ khi chúng ta vẫn còn nuôi thù oán, giận hờn trong tâm hồn.
Lòng có đầy sẽ tràn ra bên ngoài. Khi tâm hồn chúng ta thực sự yêu mến, biết ơn Chúa, nó sẽ thể hiện ra bên ngoài bằng việc làm đạo đức và cử chỉ biết ơn Thiên Chúa. Khi lòng chúng ta đầy tràn tình yêu thương, trắc ẩn, nó thể hiện ra bên ngoài bằng những việc làm yêu thương cách cụ thể. Khi lòng chúng ta chứa đầy những điều tốt đẹp thì từ ánh mắt, cử chỉ, việc làm của ta sẽ thể hiện sự tốt đẹp, thiện chí và yêu thương với anh chị em chung quanh.
Con người xác thịt tự nhiên của chúng ta luôn nghiêng chiều về điều xấu và hành động xấu, nhưng chúng ta đã được Chúa Giêsu cứu chuộc và biến đổi ta nên con người mới nhờ cái chết và sự sống lại của Người. Vì thế, thánh Phaolô mời gọi chúng ta phải dám chôn vùi, hủy bỏ con người cũ cùng với các tính hư tật xấu của nó để sống một con người mới quyết tâm mới. Đồng thời, tích cực tham dự vào công việc của Chúa vì biết rằng: Trong Chúa sự cố gắng và hy sinh khó nhọc của chúng ta sẽ trổ sinh hoa trái tốt lành.
Xin Chúa, qua sự bầu cử của Đức Maria, giúp chúng ta biết nhìn lại bản thân, gia đình để chúng ta điểu chỉnh cuộc sống cá nhân và gia đình mỗi ngày nên giống Chúa và Đức Mẹ hơn. Amen.
Ngạn ngữ Ba tư có câu : “Mỗi người chúng ta vẫn thường mang nơi mình 2 cái bị, một cái phía TN 8-C96
Ngạn ngữ Ba tư có câu : “Mỗi người chúng ta vẫn thường mang nơi mình 2 cái bị, một cái phía trước để đựng những khuyết điểm của kẻ khác và một cái phía sau để giấu đi những lỗi phạm của chính mình. Chúng ta thường hay bới móc những lầm lỗi của cận nhân bằng cách lục lọi cái bị ở phía trước, nhưng rất ít khi chúng ta chịu ngoái cổ lại nhìn vào cái bị phía sau để lục soát những tội lỗi của chính chúng ta”.
Đây là khuynh hướng tự nhiên nơi tất cả mọi người, không loại trừ ai. Vào thời Chúa Giêsu, những người Pharisiêu và các đầu mục tôn giáo ngày xưa cũng hay hành xử giống như vậy. Chúa Giêsu đã thẳng thừng gọi họ là những kẻ đạo đức giả. Đồng thời, Chúa cũng mời gọi chúng ta phải khiêm tốn và can đảm để ‘bẩy ra’ những cái đà to đùng nơi con mắt của chính mình, trước khi muốn ‘gắp bỏ’ những cái rác nhỏ xíu nơi con mắt của người khác.
Mù không thể dắt người mù
Để minh họa cho giáo huấn trên, Chúa dùng tới 3 dụ ngôn như chúng ta vừa nghe trong bài Tin mừng hôm nay : Dụ ngôn về cái đà và cọng rác; dụ ngôn về cây tốt sẽ sản sinh trái tốt và nhất là dụ ngôn về 2 người mù dắt nhau để cả hai cùng rơi xuống hố. Những dụ ngôn trên rất dung dị và dễ hiểu, phù hợp với mọi tầng lớp khán thính giả. Tuy nhiên, đích nhắm mà Chúa Giêsu muốn nói đến, chính là những huấn dụ căn bản ngỏ cho các môn sinh về con đường nên thánh, song song với bản ‘Hiến chương Nước Trời’ mà Chúa công bố trong bài giảng đầu tiên ở trên núi, khi bắt đầu đi rao giảng công khai. Đây là quy chuẩn của đức ái Kitô giáo, giúp chúng ta vươn đến sự trọn lành. Thánh Phanxicô Salê, vị ‘Tiến sỹ Đức ái’, đã viết : “ Con người là sự hoàn thiện của vũ trụ. Tình yêu là sự hoàn thiện của con người. Đức ái chính là sự hoàn thiện của tình yêu.” Trong thư thứ nhất gửi giáo đoàn Côrinthô, Thánh Phaolô cũng cắt nghĩa thêm : “ Đức mến thì nhẫn nhục, hiền hậu, không ghen tương, không vênh vang, không tự đắc, không làm điều bất chính, không tìm tư lợi, không nóng giận, không nuôi hận thù.. Đức mến tha thứ tất cả, tin tưởng tất cả, hy vọng tất cả, chịu đựng tất cả.. (1C 13,4 -7). Cũng vậy, Chúa Giêsu hôm nay nêu dẫn những tiêu chí rất cụ thể về đức ái và mời gọi chúng ta thực hành cách triệt để, hầu có thể vươn tới cuộc sống trọn lành.
Khiêm nhường là khởi đầu con đường nên thánh
Một vị tu đức đã nói : “Khiêm nhường là mẹ đẻ của mọi nhân đức và đó cũng là khởi đầu của con đường nên thánh”. Trong xã hội hôm nay, người ta vẫn hay đề cao sự khiêm tốn với những khẩu hiệu nghe rất kêu, ví dụ như ‘Cán bộ là đầy tớ của nhân dân’, ‘Vì nhân dân quên mình phục vụ’…nhưng nhiều khi những khẩu hiệu đao to búa lớn như thế cũng chỉ là những sáo ngữ rỗng tuếch và rất giả tạo. Tuy nhiên, khi bình thản nhìn vào nội bộ Giáo hội, chúng ta cũng sẽ thấy không ít những gương mù nơi các vị mục tử với lối sống trịch thượng theo kiểu cha chú (paternalism) mà Đức Thánh Cha Phanxicô đã cảnh báo và nhắc đi nhắc lại khá nhiều lần. Ngài kết án não trạng ‘cléricalism’ (đề cao giáo sỹ), cùng những cách sống mang tính khủng bố (terrorist) đang tàn phá Giáo hội rất kinh hoàng. Chúa Giêsu đã dạy các môn sinh : “Anh em hãy học nơi tôi, vì tôi có trái tim hiền lành và khiêm hạ”. Đức Thánh Giáo hoàng Gioan 23 và Đức Thánh Giáo hoàng Phaolô 6 vẫn ký tên của mình sau các văn kiện của công đồng chung Vatican 2 để chuẩn nhận, luôn luôn đi kèm theo hàng chữ ‘Servus servorum’ (Đầy tớ giữa các người đầy tớ). Vì thế, chúng ta có thể quả quyết rằng, khiêm nhường chính là nhân đức ‘bản lề’ (Key virtue), giúp đạt đến sự trọn lành trong đức ái theo gương Chúa Giêsu. Đó không phải chỉ là một đức tính nhân bản, thuần mang tính xã hội, nhưng đây là linh đạo Thập giá mà Chúa Giêsu đã khai mở như lời Thánh Phaolô đã viết : “Đức Giêsu Kitô vốn dĩ là Thiên Chúa, mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đã từ bỏ vinh quang, mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân, sống như người trần thế. Người lại còn hạ mình, vâng lời cho đến chết và chết trên Thập giá.. (Phil 2, 6 – 8). Để khỏi rơi vào tình trạng ‘người mù dắt người mù, hay chỉ nhìn thấy những cái rác nhỏ nhoi nơi mắt của người khác, chúng ta cần phải tập sống khiêm tốn. Có khiêm tốn, chúng ta mới có thể nhận ra sự mù quáng nơi chính bản thân mình với biết bao gương mù hay gương xấu. Chỉ khi sống khiêm tốn, chúng ta mới có thể nhìn thấy cái đà to đùng nơi cái bị chúng ta đeo phía sau lưng, và không dám lục lọi những cái rác nhỏ nhặt của người khác nơi cái bị treo ở phía trước. Mỗi ngày trước khi đi ngủ, chúng ta nên dành ra những giây phút tĩnh lặng đặt mình trước mặt Chúa để xét mình và cầu nguyện. Có thế, chúng ta mới có thể thăng tiến trong đời sống thiêng liêng và vươn tới sự trọn lành.
Cẩn trọng khi xét đoán
Thánh Giacôbê đã viết : “Chỉ có một Đấng ra Lề luật và xét xử, đó là đấng có quyền cứu thoát và tiêu diệt, còn bạn là ai mà dám xét đoán người thân cận” (Gia 4,12). Vì vậy, khi chúng ta xét đoán người khác và kết án họ, chúng ta đang tiếm quyền hay ‘ăn cắp’ quyền năng của chính Thiên Chúa. Trong Tin mừng Luca, Thánh ký có thuật lại câu chuyện, Chúa Giêsu được mời đến tham dự 1 phiên tòa, xét xử người phụ nữ bị bắt quả tang đang phạm tội ngoại tình. Rất nhiều ‘các đấng các bậc’ hoặc những nhân vật ‘tai to mặt lớn’ cũng có mặt trong phiên tòa ngày hôm đó. Mỗi người cầm trong tay một hòn đá, rất hỷ hả chờ giây phút tuyên án để ném vào phạm nhân. Nhưng, tình thế cuối cùng đã thay đổi hoàn toàn. “Ai trong các ông vô tội, cứ việc cầm đá mà ném trước đi.” Dường như câu nói của Chúa Giêsu đã làm lay động lương tâm chai lỳ của đám đông khiến tất cả mọi người lần lượt bỏ ra về hết sạch, từ người lớn tuổi nhất đến người nhỏ tuổi hơn…Cuối cùng khi không còn ai, Chúa mới ôn tồn nói với người phụ nữ : “Tôi không kết án chị đâu. Chị hãy về đi và đừng phạm tội nữa.”. Mỗi lần chúng ta đến tòa cáo giải, Chúa cũng nói với chúng ta giống hệt như vậy. Mọi người chúng ta đều là tội nhân nhưng đã không bị Chúa kết án bao giờ. Vậy tại sao chúng ta lại dám to gan và lạnh lùng kết án lẫn nhau, nhất là nhiều khi chúng ta lại kết án một cách rất hồ đồ với nhiều ác ý. Đây là những sự vu khống rất thường hay xảy ra. Sự kết án với ác ý nhằm bôi nhọ người khác là 1 trọng tội, giống hệt như tội giết người. Ngạn ngữ tây phương có câu “Có một thanh gươm không bao giờ rỉ sét, đó là cái lưỡi của con người”. Thanh gươm không rỉ sét dùng để chém giết hay tàn phá danh dự lẫn nhau luôn là những công cụ rất nguy hiểm mà chúng ta phải hết sức cẩn trọng và đề phòng.
Kết luận
Trong triều đại của mình, Đức Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô 2 đã hơn 100 lần lên tiếng xin lỗi công khai vì những lỗi lầm mà Giáo hội đã gây ra trong quá khứ. Nhiều Hội đồng Giám mục địa phương cũng bắt chước Ngài, thể hiện sự khiếm tốn nhìn nhận những thiếu xót do chính con cái của mình gây nên. Những lỗi lầm ấy là những ‘cái đà’ trong dòng lịch sử của Hội Thánh, nằm chắn ngang con mắt khiến chúng ta rất dễ trở nên mù lòa và không thấy rõ đường đi nước bước. Người mù không thể nào dắt người mù được. Sự mù lòa tâm linh thường đi kèm theo những thành kiến mà chúng ta vẫn hay có khi nghĩ về người khác và dễ dàng kết án họ. Người ta vẫn thường nói rằng, phá đổ một thành kiến còn khó hơn phá vỡ 1 nguyên tử (nguyên tử hay ‘atom’, được định nghĩa là đơn vị vật chất nhỏ nhất không thể phá vỡ được).
Xin Chúa thanh tẩy cõi lòng, giúp chúng ta mỗi ngày mỗi trở nên giống Chúa hơn, để chúng ta luôn sống với một con tim hiền lành và khiêm nhường, đồng thời biết yêu thương mọi người như Chúa đã yêu thương chúng ta.
Người mù có thể dẫn người mù được chăng? Cả hai lại không sa xuống hố ư? (Lc 6,39). Một lời TN 8-C97
“Người mù có thể dẫn người mù được chăng? Cả hai lại không sa xuống hố ư? (Lc 6,39). Một lời khẳng định dưới dạng nghi vấn thì như bắt buộc người nghe phải nhìn nhận. Quả thật chân lý Chúa Giêsu nói là hiển nhiên. Một sự thật tự nó rõ ràng thì không cần phải nhấn mạnh. Điều Chúa Giêsu muốn thực sự nói đó là có nhiều người đang mù mà cứ tưởng mình sáng và đáng quan ngại hơn đó là nhiều người bị “quáng gà” qua hình ảnh “cái đà ở trong mắt” mà cứ tưởng mình trông thấy rõ ràng và rồi bình thản, vô tư đi hướng dẫn kẻ khác. Việc hướng dẫn tha nhân xét về mặt tiêu cực đó là sửa sai, cảnh báo tha nhân về những mê lầm, sai lạc hay tội ác của họ và về mặt tích cực thì đó là khích lệ, động viên, hướng dẫn tha nhân sống quảng đại với chí cống hiến qua các bậc sống hay qua những sứ vụ cao cả để phụng sự Thiên Chúa, phục vụ đồng loại…
Sửa dạy kẻ mê muội, răn bảo kẻ có tội là điều tất yếu phải thực thi nếu chúng ta muốn sống đức yêu thương mà Giáo Hội đã minh định rõ chúng trong các mối thương người (thương linh hồn bảy mối). Có thể luận lý rằng điều quan trọng là nội dung lời sửa dạy, răn bảo chứ không nhất thiết cần phải hoàn hảo rồi mới được quyền sửa bảo tha nhân. Điều này quả là không sai nhưng nếu bản thân chúng ta không tự sửa mình trước thì rất có thể việc sửa bảo của chúng ta sẽ dễ bị lệch chuẩn. Cái đà đang còn ở trong mắt mình thì làm sao chúng ta có thể thấy rõ cái rác trong mắt anh em. Hơn nữa khi bản thân không tích cực sửa sai mình thì việc mình sửa bảo tha nhân có thể nghiêng chiều mục đích phê phán, xét đoán hơn là xây dựng, và cũng có thể nhằm mục đích che đậy tội của mình khi cố tình moi móc lầm lỗi của tha nhân. Đây là trường hợp của một số biệt phái và luật sĩ thời Chúa Giêsu đã bị Người thẳng thừng gọi là “đồ giả hình”. Một vấn đề đặt ra là ai dám tự hào mình hoàn hảo để có thể sửa bảo tha nhân? Chắc chắn trong phận thụ tạo, ngoài Mẹ Maria ra thì chẳng một ai là hoàn hảo, chính vì thế điều kiện thực tiễn xem ra có thể chấp nhận đó là bản thân chúng ta biết nỗ lực sửa đổi, canh tân. Và khi một người đã quyết chí canh tân, thay đổi một cách nào đó thì họ được quyền sửa dạy tha nhân.
Giúp tha nhân hướng thượng trong sự quảng đại và chí cống hiến là một điều tốt đáng làm và đáng trân trọng. Tuy nhiên ở lãnh vực này thì đòi hỏi người hướng dẫn cần sáng suốt và ngay chính hơn nhiều. Sai lầm của những người trong vai trò lãnh đạo thì gây họa và di hại cho tha nhân cho xã hội nhiều điều xấu xa và tệ hại cách lâu dài và hậu quả thật khó khắc phục cũng như khó sửa chữa ngày một ngày hai. Vì lý do này mà chúng ta thấy Chúa Giêsu dường như kịch liệt lên án nhiều nhà lãnh đạo Do Thái thời bấy giờ với những lời lẽ gay gắt “khốn cho các ngươi, khốn cho các ngươi, hỡi những luật sĩ và biệt phái…”. Có thể nhận ra nguyên nhân những sai lầm của nhiều nhà lãnh đạo xã hội và tôn giáo xưa lẫn nay đó là sự cao ngạo, tự tôn và sự tham lam ích kỷ vô độ.
Một hệ quả khó lường của sự tự tôn, tự kiêu đó là dễ phạm sai lầm gây hậu quả nghiêm trọng cho chính bản thân và cho tha nhân. Và nếu người tự kiêu, tự tôn đang giữ vị trí cao, đang nắm vai trò lớn trong xã hội hoặc trong tập thể tôn giáo thì còn đáng quan ngại hơn nhiều. Sai lầm là thân phận con người, một chuyện thường tình dễ thứ tha. Nhưng việc khắc phục hậu quả là một vấn đề nan giải, nhất là khi hậu quả ấy lại di hại cho đám đông dân chúng, đặc biệt những người yếu hèn, thấp cổ, bé phận.
Chuyện mù dẫn mù, cả hai lăn cù xuống hố thì có thể xảy ra, nhưng chỉ là biến cố nhất thời và không kéo dài lâu. Cái tai hại hơn cả đó là cái sự “quáng gà” của những người đang trong vai vế hướng dẫn kẻ khác. Biết một cách phiếm diện, biết một chiều, biết chưa rõ mà những tưởng rằng mình đã biết đủ đầy, biết rõ toàn diện thì bản thân không dễ nhận ra sai lầm của mình và tha nhân nhiều khi cũng khó phát hiện.
Sự tham lam, ích kỷ vô độ cũng là một nguyên nhân gây ra không biết bao nhiêu sự sai lầm của rất nhiều người, nhất là khi họ có quyền lực trong tay để phục vụ cho sự tham lam của họ. Các chế độ độc quyền, độc tài đều sinh ra vô số sự độc ác cho nhân loại mà lịch sử đã minh chứng. Một trong những tiến bộ của xã hội loài người đó là quy định hạn kỳ của những chức vị lãnh đạo. Và một điểm tích cực của nó là giới hạn những sai lầm của các vị lãnh đạo, nếu có. Chúng ta cũng có thể nhận ra xu hướng tiến bộ này đã và đang hình thành ngay trong cả sinh hoạt của Giáo Hội Công Giáo mà rõ nét nhất là trong các Hội Dòng.
Chuyện cái đà trong mắt mình và cái rác trong mắt tha nhân là chuyện thường tình của kiếp người xưa lẫn nay. Tuy nhiên không được xem nhẹ, xí xóa hay bỏ qua nó, khi lợi ích và hạnh phúc của tha nhân vì thế mà bị tổn hại.
Tác giả sách Huấn ca dạy ta về cái nhìn và cách ứng xử của Chúa. Ngài không vội vàng, và dường như chưa bao giờ kết luận, vì kết luận sẽ là kết thúc; mà Ngài luôn luôn mở ngõ để mọi sự kiện, mọi hoàn cảnh, mọi người còn có cơ hội viết tiếp bài thơ đời mình. Vì vậy đối với Thiên Chúa cuộc đời ta vẫn là một bài thơ bỏ ngõ cho đến khi chấm dứt cuộc hành trình nơi dương thế.
Đó chính là ý tưởng chủ đạo Đức Giêsu dạy các môn đệ của Ngài trong bài Tin Mừng hôm nay: “Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới?” (Lc 6, 41). Ngài không có ý dạy ta bao che hoặc làm ngơ với tội lỗi, nhưng Ngài muốn ta trước hết phải ý thức thân phận tội lỗi của mình để sửa lỗi người khác cách khoan dung hơn. Đó cũng chính là sự thật về Thiên Chúa mà Đức Giêsu đã dùng cả cuộc đời của Ngài mà loan báo và mời gọi ta đặt niềm tin tưởng vào một Thiên Chúa từ bi và nhân hậu.
Ngay trong vườn địa đàng, Thiên Chúa đã đối xử nhân từ với ông bà nguyên tổ khi mặc dù họ không xứng đáng ở trong vườn địa đàng vì phản nghịch cùng Thiên Chúa, nhưng Ngài đã hứa ban Đấng Cứu Độ để chuộc lấy những gì đã hư mất do con người phạm tội vì bất phục tùng. Rõ ràng “Chúa là Đấng từ bi và nhân hậu, Ngài đại lượng và chan chứa tình thương, Ngài không xử với ta như ta đáng tội và không trả cho ta theo lỗi của ta”.
Đức Giêsu vẫn ngồi đó, lấy tay viết trên cát khi dân chúng đòi Ngài ra quyết định cho số phận của người đàn bà đã biết trước số phận của mình vì bị bắt quả tang đang phạm tội ngoại tình. Ngài cứ viết, cứ viết, viết gì chẳng ai biết. Ngài viết như vậy để kéo dài dài thời gian và không gian, để mọi người trở lại lòng mình. Cuối cùng Ngài lên tiếng:“Ai trong các ông sạch tội, thì cứ việc lấy đá mà ném trước đi” (Ga 8:7). Chúa Giêsu muốn hướng con người nhìn về tâm hồn mình, để họ nhận biết tội lỗi bản thân và ăn năn trước khi kết tội anh em đồng loại. Hơn nữa việc kết tội không thuộc quyền của con người mà là đặc quyền của Thiên Chúa. Chỉ có Thiên Chúa mới có thẩm quyền kết án con người. Khi con người kết án anh em mình là lúc họ đặt mình ngang quyền với Thiên Chúa là Đấng Tạo dựng muôn vật.…
Tuần trước chúng ta đã nghe thánh sử Lu-ca nói về một trong những cách trở nên trọn lành là TN 8-C99
Tuần trước chúng ta đã nghe thánh sử Lu-ca nói về một trong những cách trở nên trọn lành là hãy có lòng nhân từ như Cha trên trời. Nhưng con đường trọn lành đòi phải tiếp tục tiến tới, nhờ thường xuyên xét lại lối sống của ta có phù hợp với lối sống của Chúa Giê-su hay không. Để giúp ta thực hiện việc xét lại này, linh đạo Ki-tô khuyên chúng ta làm một công việc cần thiết và đều đặn, đó là việc xét mình vào cuối ngày sống của chúng ta, hoặc nói theo linh đạo của thánh Inhaxiô Loyola là làm Phút Hồi Tâm. Khi hướng dẫn đường trọn lành cho chúng ta bước theo, Chúa Giê-su đã nhấn mạnh đến việc tự xét để nhận biết con người thực của mình mà sửa đổi sao cho mỗi ngày một trở nên hoàn hảo hơn. Việc tự xét này cũng đã được trình bày trong các sách khôn ngoan của Cựu Ước, đặc biệt qua bài đọc trích sách Huấn ca của Phụng vụ Lời Chúa hôm nay.
Trước hết chúng ta hãy xem đoạn sách Huấn ca diễn tả thế nào về việc xét mình. Hình ảnh đầu tiên sách Huấn ca dùng để so sánh với việc xét mình là hành vi sàng gạo. Chúng ta biết sau khi xay thóc, người ta đổ cả gạo có lẫn trấu vào một cái sàng và sàng cho gạo rơi xuống thúng đựng, còn trấu thì ở lại trên sàng. Đời sống thiêng liêng của chúng ta có những cái xấu lẫn những cái tốt. Do đó, khi chúng ta “sàng” những việc tốt lẫn việc xấu lúc xét mình vào buổi tối, thì việc đầu tiên giống như sàng gạo, là chúng ta sẽ thấy ngay những thứ “trấu” nằm trên mặt sàng. Trấu ấy là những khuyết điểm, tật xấu và tội lỗi cần loại bỏ. Ngược lại, những hạt gạo là các việc lành và các nhân đức làm cho lối sống chúng ta trở nên mỗi ngày một giống với Chúa Ki-tô hơn. Hình ảnh thứ hai là lấy lửa để thử bình gốm xem nó có tốt hay không. Chúng ta cố gắng tập nhân đức. Nhưng muốn biết nhân đức ấy có vững vàng không, chúng ta phải nhìn vào thử thách đã gặp để xem mình đã lấy nhân đức để đối phó với thử thách như thế nào. Hình ảnh thứ ba sách Huấn ca áp dụng vào việc xét mình là xem quả biết cây. Đúng thế, nhìn vào lối sống của một người biểu lộ các nhân đức qua hành động, ta thấy ngay được mức độ người ấy đã trở nên đồng hình đồng dạng với Chúa Ki-tô. Rồi hình ảnh cuối cùng là “muốn biết người, phải nghe miệng nói năng”. Lời nói thường phản ánh con người, vì “lòng có đầy, miệng mới nói ra”. Nói khác đi, lời nói cũng là cách thức biểu lộ rõ ràng nhân đức hay nết xấu của chúng ta.
Giờ đây chúng ta hãy nghe Chúa Giê-su nói về việc xét mình. Trước tiên Chúa đặt một câu hỏi đầy ý nghĩa: “Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới?” Quả thực, việc xét lại lối sống của mình giúp chúng ta nhận ra được những cái xà và những cái rác trong mắt. Mặc dù Chúa sử dụng lối nói phóng đại về lỗi lầm giống như cái rác cái xà, nhưng Người đã nói lên đúng tâm trạng của tất cả chúng ta. Vì kiêu căng, ích kỷ hay lý do nào đó, chúng ta thường có khuynh hướng thích vạch ra lầm lỗi của người khác hơn nhận ra lầm lỗi của chính mình. Chúng ta cũng thích làm kẻ “hướng dẫn” người khác bằng cách cho họ thấy lầm lỗi của họ. Cho nên Chúa Giê-su không ngại thách thức: “Mù mà lại dắt mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố?” Cái xà đang che mắt chúng ta thì làm sao chúng ta có khả năng hướng dẫn một người chỉ có cái rác trong mắt họ! Cho nên chúng ta khác nào “kẻ đạo đức giả” khi cố lấy cái rác khỏi mắt anh chị em trong khi cứ khư khư giữ cái xà trong mắt mình. Xét mình đàng hoàng sẽ giúp chúng ta thành thực nhận ra được mức độ nặng nề lầm lỗi của chính mình hơn là lầm lỗi của người khác. Xét mình với lòng khiêm nhường sẽ cho chúng ta thấy mình là người tội lỗi hơn người khác và cần đến lòng thương xót tha thứ của Chúa hơn người khác. Cuối cùng, nếu chúng ta có muốn làm người “hướng dẫn” người khác bằng cách giúp họ sửa lỗi, thì chắc chắn chúng ta cũng sẽ thực hiện việc sửa lỗi trong tinh thần xây dựng, bác ái, khiêm tốn và không làm tổn thương anh chị em. Điều cuối cùng Chúa Giê-su nói về việc xét mình, đó là kết quả hiển nhiên nó đem lại: xem quả thì biết cây. Xét mình là việc giúp chúng ta thẩm định được mình tiến hay lùi trên đường thiêng liêng. Hoa quả là những nhân đức được thể hiện trong hành động và lối sống của chúng ta. Như vậy, khi xét lương tâm vào cuối ngày, nhìn lại những hành động, suy nghĩ và lời nói của chúng ta trong ngày, chúng ta có thể thẩm định được ảnh hưởng của nhân đức trên hành động, suy nghĩ và lời nói. Chúng ta có thể thấy mình đã trở nên “giống như Chúa Ki-tô” như thế nào. Việc xét mình cuối ngày là để giúp chúng ta nhìn lại đoạn đường thiêng liêng mình đã đi qua và mối tương quan với Chúa.
Sống sứ điệp Lời Chúa
Trong đoạn thư 1 Cô-rin-tô hôm nay, thánh Phao-lô chia sẻ với chúng ta một cảm nghiệm quý giá về chiến thắng của Chúa Ki-tô trên tội lỗi và sự chết. Chiến thắng của Chúa Ki-tô là bảo đảm và hỗ trợ cho chúng ta khi chúng ta chiến đấu với tội lỗi và cám dỗ. Nhiều khi chúng ta cảm thấy bất lực, nhưng đừng nản lòng, vì như thánh Phao-lô dạy: “Tạ ơn Thiên Chúa, vì Người đã cho chúng ta chiến thắng nhờ Đức Giê-su Ki-tô, Chúa chúng ta”. Vì thế, mỗi khi xét mình, chúng ta cứ can đảm và khiêm nhường lấy “cái xà” khỏi mắt ta, rồi sẽ lấy “cái rác” khỏi mắt anh chị em, để mọi người đều trở nên giống như Chúa Ki-tô!
Hãy tự biết chính mình và đón nhận tha nhân là mệnh lệnh của Lời Chúa trong Chúa nhật thứ TN 8-C100
Hãy tự biết chính mình và đón nhận tha nhân là mệnh lệnh của Lời Chúa trong Chúa nhật thứ VIII thường niên C. Biết người đã là khó, biết chính mình còn khó hơn; đón nhận tha nhân không phải dễ, đón nhận chính mình đôi khi còn là chuyện không thể. Nhưng cho dù thế nào, với ơn Chúa mọi sự đều có thể.
Tự biết mình
Cuộc sống xã hội luôn đẩy con người đi tìm hiểu những gì đang diễn ra xung quanh mình. Tìm hiểu người khác như là thứ bản năng sinh tồn của con người trong cuộc sống dương gian. Nhưng dường như người ta càng cố công tìm hiểu người thì họ càng bị thúc đẩy phải tìm hiểu mình. Và quả thực, ở cuối những con đường suy tư nhân tình thế thái lại là cuộc trở về với chính con người của mình.
Với bộ óc sáng suốt do Trời ban tặng, Triết gia Socrates vĩ đại của Hy Lạp đã phải thốt lên “Hãy tự biết mình”; Tại Đông Phương, Đức Lão tử đã viết trong Đạo Đức Kinh: “Tri nhân giả nghĩa, tự tri giả minh – biết người là khôn, tự biết mình là sáng suốt”; hay như Đức Khổng Tử với con đường xây dựng kỷ cương trật tự xã hội cũng đặt việc biết chính mình là điều quan trọng trước nhất “Tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ”; Con đường giác ngộ của Đức Phật Thích Ca hoàn toàn nằm trong tâm trí của thức giả. Chỉ có sự nhận biết chính mình để tầm soát mọi cung bậc của tình cảm người ta mới có thể tiến đến cảnh giới giác ngộ, ung dung tự tại.
Trong bài Phúc Âm, Đức Giê-su đã dùng hình ảnh mạnh mẽ để nói về thái độ tự biết mình trong cuộc sống: “hãy lấy cái đà ra khỏi mắt mình trước đã”. Trước mọi hoàn cảnh, dù là thất bại hay thành công, người ta dễ dàng nhận ra hình ảnh Đức Giê-su lui vào nơi thanh vắng ở lặng một mình. Giây phút Ngài trở về với chính mình nơi vườn cây dầu trước giờ tử nạn, lột tả con người thực và là Chúa thực trong Giê-su. Dĩ nhiên khi Đức Giê-su trở về với chính mình, Ngài không bắt gặp con người bất toàn tội lỗi, nhưng là trở về với trái tim trọn vẹn yêu thương, tinh tuyền và toàn thánh.
Bao dung đón nhận tha nhân
Nhân vô thập toàn. Khi trở về với chính mình chẳng ai không nhận ra cái dở đang hiện hữu trong ta. Biết cái dở để mà hoàn thiện, biết cái xấu để mà cải hóa con người mình là khởi đầu con đường nên thánh. Nhưng đó cũng là những cánh cửa mở ra với tha nhân, khiến mình bao dung hơn, rộng lượng hơn giống như những người đã bị Chúa Giê-su chất vấn: “Ai trong các ông sạch tội, thì cứ việc lấy đá mà ném trước đi” (Ga 8,7). Họ đã bỏ đi và không kết án người phụ nữ ngoại tình.
Một cách tiêu cực, khi người ta nhận ra mình cũng một phường tội lỗi với tha nhân thì sự hòa đồng, cái bắt tay với đồng loại trở nên dễ dàng hơn. Tích cực hơn, khi trái tim ta trở nên thánh thiện, lòng bao dung của ta rộng mở, ta dễ dàng đón nhận tha nhân hơn. Cuộc sống sẽ trở nên tươi đẹp khi lòng ta đủ rộng để ôm trọn nhân gian.
Đi cho đến cùng của sự toàn thiện chỉ có nơi Thiên Chúa. Chúa Giê-su đã cho thấy lòng bao dung ấy trong những năm tháng ở trần gian. Dù là người tội lỗi đến mức nào, bê tha đến mấy Giê-su cũng không kết án, không ruồng bỏ. Ngài luôn đón nhận, vỗ về, và chữa lành cho họ. Dân chúng nhận xét về Giê-su: “Đây là tay ăn nhậu, bạn bè với quân thu thuế và phường tội lỗi” (Lc 7,35). Lời nhận xét ấy cho thấy cái khác biệt giữa người thường và thánh nhân.
Ơn Chúa giúp ta bao dung
Lời cảnh tỉnh của Chúa Giê-su trong bài Tin Mừng: “Người mù có thể dẫn người mù được chăng? Cả hai lại không sa xuống hố ư?”. Đi theo đường lối của con người thì tất cả kéo nhau xuống vực mà thôi. Trở về với chính mình mà thiếu ánh sáng của Lời Chúa thì chẳng khác gì ta dẫn dắt ta, một thằng mù dẫn một thằng mù mà thôi.
Các Hiền triết trong truyền thống Thánh Kinh đã viết lên những lời nhắn nhủ cho nhân loại: “lời nói là sự thử thách của con người”. Người ta không thể nói những lời tốt đẹp với tha nhân khi trong lòng đang chất đầy lòng thù hận. Lời nói sẽ “vừa lòng nhau” khi tâm hồn chan chứa tình thương. Lời của Chúa trong Tin Mừng đã vang lên rõ nét: “Người hiền, bởi lòng tích chứa điều lành, nên phát xuất sự thiện; và kẻ dữ, bởi tích đầy lòng ác, nên phát xuất điều ác: vì lòng đầy, thì miệng mới nói ra”.
Sự trở về với chính mình giúp ta hiểu được mình, nhưng để được biến đổi ta cần đến Chúa Giê-su: “Cảm tạ ơn Thiên Chúa, Ðấng đã ban cho chúng ta chiến thắng nhờ Ðức Giêsu Kitô”. Thánh Phaolô đã cảm nghiệm thật rõ về con người tội lỗi của mình và ngài cũng thấy rõ sự cần thiết của ơn Chúa. Với Ơn Chúa, ngài đã khuyên chúng ta: “anh em hãy ăn ở bền đỗ và đừng nao núng; hãy luôn luôn thăng tiến trong công trình của Chúa”.
Lạy Chúa, xin giúp con biết con, xin uốn nắn trái tim con, để con có trái tim bao dung trước anh chị em của mình. Và nhờ ơn Chúa, thì con sẽ trở nên hiền từ và đủ sức đón nhận hết thảy mọi người trong yêu thương.
Linh mục Mễn
Thư viện lời chúa & thư viện sách quý
ĐỐ VUI VUI THÚ VỊ
CẦU LỄ - THEO NĂM DẤU THÁNH
SÁCH ĐỨC MẸ HẰNG CỨU GIÚP
NHẬT KÝ LÒNG THƯƠNG XÓT CHÚA Phấn I: số 1-150
CUỘC ĐỜI CHÚA GIÊSU - Tóm lược - Thơ
LỄ GIỖ - GIA ĐÌNH
Suy Niệm Tin Mừng Lễ An Táng Bài 1-40 Ta là sự sống lại và là sự
Giảng Lễ Cưới Bài 1-40 Suy niệm về Hôn nhân Gia đình
CHÚA GỌI CON VỀ - Sách thăm bệnh nhân và nguyện người qua đời