Tin Mừng hôm nay là thái độ phải có đối với những người tội lỗi trong cộng đoàn. Tội lỗi, nết TN 23-A151
Tin Mừng hôm nay là thái độ phải có đối với những người tội lỗi trong cộng đoàn. Tội lỗi, nết xấu, đó là một thực tại không thể tránh được, dù đó là cộng đoàn do chính Chúa Giêsu qui tụ. Cộng đoàn có Chúa hiện diện, nhưng đồng thời là cộng đoàn bao gồm những con người yếu đuối, có thể lỗi phạm...
***
Tình huynh đệ chân chính đòi hỏi các môn đệ của Chúa Giêsu không được bỏ mặc một người anh em đi vào cuộc phiêu lưu nguy hiểm (“phạm tội”), nhưng phải hết sức cố gắng đưa họ trở lại với đường ngay nẻo chính. Đàng khác, do tôn trọng đặc tính bó buộc và cứu độ của sứ điệp của Đức Giêsu, trong Hội Thánh, ta không được tùy nghi xử sự theo bất cứ cách nào, nhưng phải tôn trọng những giới hạn, phải tiến hành theo những cấp độ khác nhau. Dù sao, tất cả những gì cổ võ sự hiệp nhất nhân danh Chúa Giêsu thì đều có thể chắc chắn là sẽ được Thiên Chúa hỗ trợ đặc biệt, và như thế sẽ góp phần vào việc kiến tạo Giáo Hội.
Không gì khó nói hơn việc đi sửa lỗi người khác. Vì nhiều lý do. Trước hết, lý do bản thân: tôi cũng chẳng hay ho gì mà dám lên mặt dạy đời. Và bao nhiêu lý do khác. Nếu cùng là người trong nhà với tôi: bụt nhà không thiêng. Nếu không phải là người nhà với mình: thôi thì đèn nhà ai nhà nấy rạng. Bao giờ người ta cũng có lý do để né tránh vấn đề gai góc này. Chắc phải “uống mật gấu” mới đủ dũng khí để “sửa lỗi cho người khác” bởi chưng cục tự ái của mỗi người chẳng khác nào trái bom hẹn giờ không biết lúc nào sẽ nổ tung lên.
Ta thấy chương 18 Tin Mừng Mátthêu gồm những giáo huấn của Chúa Giêsu về thái độ của người môn đệ trong cộng đoàn. Ở đây ta đọc thấy điểm căn bản cho giáo lý về Giáo Hội như một sự hiệp thông, một cộng đoàn, một thân thể của Chúa Kitô. Chính Chúa Giêsu đã quả quyết: "Ở đâu có hai hay ba người họp lại nhân danh Thầy thì có Thầy ở giữa họ". Ðây là yếu tố quyết định cho lời cầu xin của chúng ta, vì chính Chúa Giêsu mới là Ðấng làm cho lời cầu xin của chúng ta được Thiên Chúa nhậm lời.
Tin Mừng hôm nay là thái độ phải có đối với những người tội lỗi trong cộng đoàn. Tội lỗi, nết xấu, đó là một thực tại không thể tránh được, dù đó là cộng đoàn do chính Chúa Giêsu qui tụ. Cộng đoàn có Chúa hiện diện, nhưng đồng thời là cộng đoàn bao gồm những con người yếu đuối, có thể lỗi phạm.
Lời Chúa dạy về việc sửa lỗi huynh đệ cần được chúng ta lưu tâm: Kẻ phạm lỗi kia là người anh em chúng ta, chứ không phải là kẻ thù. Lời khuyên, sự nâng đỡ, sửa lỗi riêng tư phải là bước đầu tiên; kế đến là việc sửa lỗi chung nhờ sự hỗ trợ của cộng đoàn; cuối cùng là phán quyết của vị đại diện đã được Chúa trao cho tác vụ bảo vệ sự hiệp nhất và hiệp thông cũng như chữa trị những gì làm hại đến cộng đoàn.
Lời Chúa cho ta phương thức về cách sửa lỗi anh em mình. Sửa lỗi cho người khác quả là điều không dễ, vì, hoặc ta viện lý “tôi là ai mà dám làm điều đó?”, hoặc thái độ lạnh cảm “đâu can gì đến tôi”, hoặc sợ “làm ơn mắc oán”, hoặc lên mặt sửa lỗi một cách quá đáng để rồi nhấn chìm người anh em của mình!
Chúa Giêsu đòi hỏi chúng ta, những người theo Ngài, phải và biết sửa lỗi cho anh em của mình khi biết họ đang đi lạc hướng. Nhưng phải sửa như thế nào? Quả là một vấn đề!
“Nếu anh em ngươi lỗi phạm, hãy đi sửa dạy nó, riêng ngươi và nó thôi”. (18, 15) Đây là phương thức đầu tiên mà Chúa Giêsu dạy. Khi sửa lỗi cho anh em, ta phải có tâm tình đơn sơ, nhẹ nhàng, tế nhị và phải tâm niệm rằng: “nhân vô thập toàn”. Trước tiên hãy nói chuyện với người anh em của mình như một người bạn. Không gì dễ nghe hơn là những lời tâm sự nhẹ nhàng, tế nhị và đầy tôn trọng. Đó cũng là điều dễ hiểu thôi, vì con người có lòng tự ái và thích được cảm thông, tôn trọng, hơn là phải lắng nghe những lời chỉ trích cay cú. Nếu không tế nhị trong chuyện này, thay vì mang một người tội lỗi trở lại với cộng đoàn, ta lại vô tình đánh mất người anh em của mình trong giây lát. Thiết nghĩ trong việc này cần có cả một nghệ thuật lẫn một tình yêu cao thượng!
Nếu không có tấm lòng yêu thương, chúng ta khó mà làm được bất cứ điều gì, huống chi khi chúng ta muốn đưa người anh em của mình trở về với yêu thương và sống trong sự thật. Thánh giáo phụ Augustinô khuyên dạy: « Hãy yêu và làm những gì bạn muốn ; nếu bạn thinh lặng, hãy thinh lặng vì yêu ; nếu bạn nói, hãy nói vì yêu ; nếu bạn sửa lỗi, hãy sửa lỗi vì yêu ; nếu bạn tha thứ, hãy tha thứ vì yêu ; hãy nắm giữ trong sâu thẳm con tim bạn gốc rễ của tình yêu … » (Suy niệm Thư thứ nhất của thánh Gioan, bài VII, 8). Vâng, tình yêu là cội nguồn, là chìa khóa của tất cả và có thể chắp cánh cho những thứ khác vươn xa!
Và ta thấy Chúa Giêsu đưa ra qui tắc vàng: muốn sửa lỗi cho nhau, phải được thúc đẩy bởi tình bác ái, phải tôn trọng danh dự của nhau và nhắm đến lợi ích đích thực của người anh em. Việc đi gặp riêng “một mình anh với nó thôi” tạo điều kiện cho một cuộc đối thoại ôn hoà, tôn trọng lẫn nhau và giúp nhau nhận ra ý Chúa.
Nếu ta có tình yêu thật sự, nếu ta ta vẫn chưa sửa được lỗi của người anh em mình, đừng buông xuôi và chán nản! Hãy thêm lời cầu nguyện! Với ơn Chúa và với tình mến thương của cộng đoàn, người anh em của chúng ta sẽ dần dần hồi tâm tu sửa, vì chúng ta biết rằng, trong sâu thẳm, con người luôn luôn đi tìm Chân, Thiện, Mỹ.
Lời Đức Giêsu dạy về cầu nguyện chung và về việc hội họp nhân danh Người lại nêu bật tầm quan trọng của hành động chung. Ý tưởng ở đây không phải là việc cầu nguyện chung thì quan trọng hơn việc cầu nguyện cá nhân. Tác giả chỉ muốn nói đến việc những người cầu nguyện đồng ý với nhau về điều mà họ đang cầu xin. “Hai” là số người tối thiểu có thể đồng ý hay không đồng ý về một điều gì. Vậy lời đáp cho việc cầu nguyện tùy thuộc tương quan giữa các thành viên trong Hội Thánh. Những lời thỉnh cầu chỉ tập trung vào cá nhân sẽ không được chấp nhận. Trong cộng đoàn các tín hữu, mọi người đều được liên kết vào các quy tắc chung và mọi người phải cảm thấy mình có trách nhiệm về việc không được để một ai bị hư mất. Khởi đi từ mối quan tâm huynh đệ này, là một hình thái cốt yếu của tình yêu đối với người thân cận tùy thuộc ý muốn của Thiên Chúa, có thể là cần phải nhắc đến đòi buộc quan tâm đến một người anh em lầm lạc và mời người ấy hoán cải.
Con người có mắt nhìn ra mà không có mắt nhìn vào nên việc nhận ra lầm lỗi của mình là điều TN 23-A152
Con người có mắt nhìn ra mà không có mắt nhìn vào nên việc nhận ra lầm lỗi của mình là điều rất khó. Có người ví von rằng mỗi người đều mang một gùi đầy tội sau lưng và một gùi công đức trước ngực. Vì thế, người ta chỉ thấy công đức mà không thấy được lầm lỗi của mình.
Ông Dale Carnegie, một học giả trứ danh người Mỹ viết nhiều cuốn sách nổi tiếng được dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới quả quyết rằng: "Tôi đã bỏ ra gần 70 năm trong đời để khám phá ra chân lý nầy là dù người ta có lỗi nặng đến đâu, thì trong 100 lần phạm lỗi thì có tới 99 lần người ta tự cho mình là vô tội."
Chúng ta hãy nhìn lại trường hợp cụ thể về vua Đavít được thuật lại trong Kinh Thánh (Sách Samuen).
Một buổi chiều nọ, vua Đavít tản bộ trên sân thượng và chợt thấy một phụ nữ xinh đẹp đang tắm, đó là bà Bat-shêba, vợ của Uria. Vua sai người đưa bà đến với vua. Ít lâu sau đó, Bat-shêba báo tin cho vua hay là bà đã có thai với nhà vua.
Khi biết chuyện, vua Đavít tìm cách 'bán cái' cho chồng của bà là Uria.
Vua cho triệu Uria từ mặt trận trở về, cho ông ta ăn uống thật no say rồi truyền cho Uria về nhà thăm vợ. Hai đêm liền, Uria nằm ngủ trong đền vua với những tên lính canh mà không chịu về nhà.
Thấy kế hoạch 'bán cái' không xong, vua Đavít ra lệnh cho tướng Yôab mượn tay quân giặc giết chết U-ria ngoài chiến trường.
Sau đó, khi đã mãn tang chồng, Bat-shêba được vua Đavít đón vào cung làm vợ chính thức của nhà vua. ( II Sam 11 và 12)
Vua Đavít đã phạm một tội tày trời, thế mà vẫn ung dung như không có gì xảy ra. Đúng là trong hàng trăm lần phạm lỗi, may ra chỉ có một lần người ta nhận ra mình có tội. Và một khi con người không tự thấy được tội lỗi của mình để ăn năn sám hối thì cần phải có ai đó đến nhắc bảo họ.
Thế là Thiên Chúa sai tiên tri Natan đến cảnh tỉnh vua. Khuyên vua thì phải lựa lời, không khéo thì mất đầu như chơi. Nhà tiên tri trình với vua: "Trong thành kia, có một người giàu sang phú quý có cả đến hàng ngàn chiên dê và bò, trong khi đó, một người nghèo bên cạnh chỉ có một con chiên nhỏ mà ông ta rất yêu quý, coi như đứa con gái của ông. Thế rồi khi người giàu có khách, ông tiếc của không dám bắt chiên mình đãi khách mà lại cho tôi tớ đi bắt con chiên độc nhất của người nghèo làm thịt".
Nghe đến đây, vua Đavít bừng bừng nổi giận. Vua quát: "Nó đáng chết, tên ác nhân đó! Nó phải bị trừng phạt và phải bồi thường gấp bốn vì việc nó đã làm."
Tiên tri Natan thưa: "Người ấy chính là vua. Nhà vua đã có nhiều thê thiếp lại còn nhẫn tâm giết chết Uria và cướp vợ của ông ta".
Bấy giờ vua Đavít mới nhận ra tội mình và ăn năn khóc lóc thảm thiết.
Nếu không được tiên tri Natan cảnh tỉnh, vua Đavít đã không nhận ra tội lỗi của mình và không thể hối cải. Tội của mình, mình chứa đựng trong cái gùi sau lưng nên không thấy được. Vì thế, giúp người khác nhận ra lỗi của họ là điều rất cần thiết và là một nghĩa vụ thiêng liêng.
Lời Chúa hôm nay thiết tha kêu mời chúng ta hãy ra công sửa lỗi cho anh em mình. Qua bài đọc I, Thiên Chúa dùng miệng tiên tri Ê-dê-ki-en răn dạy chúng ta: "Nếu ngươi không cảnh cáo kẻ gian ác, giúp nó từ bỏ con đường gian ác, thì chính nó phải chết vì sự gian ác của nó, nhưng còn máu nó, Ta sẽ đòi ngươi" (Edêkien 33, 7-9). Và qua bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu truyền dạy: "Nếu anh em của ngươi trót phạm tội, thì ngươi hãy đi sửa lỗi nó".
Hãy nên tấm gương soi cho người khác và để người khác làm tấm gương soi cho ta.
Tấm gương soi tuyệt đối cần thiết cho mọi người. Không có tấm gương soi, người ta không biết mặt mũi mình ra sao, có ghèn đầy mắt cũng không biết, có cơm dính cằm cũng chẳng hay, râu tóc rối bù như tổ quạ cũng chẳng biết gì. Tấm gương soi tuy tầm thường nhưng rất cần thiết giúp con người nhận ra những vết nhơ trên khuôn mặt mình. Thế nên dù nghèo hèn túng thiếu, nhà nào cũng cố sắm cho mình một tấm gương.
Tuy nhiên, tấm gương thuỷ tinh tráng thuỷ chỉ phản chiếu khuôn mặt mà không thể phản chiếu tâm hồn, chỉ cho thấy những vết nhơ trên trán mà không cho thấy vết bẩn trong tim, thấy những xấu xa trên khuôn mặt mà không thấy những sa đoạ trong tâm hồn hay trong cuộc sống. Vì thế, người ta cần thêm một tấm gương soi khác, đó là lời nhắc bảo của những người chung quanh. Thiếu những lời nhắc bảo nầy là thiếu mất tấm gương tối cần thiết để soi hồn.
Tiên tri Natan ngày xưa là tấm gương soi giúp vua Đavít thấy được những vết bẩn khủng khiếp trong tâm hồn. Thiếu tấm gương soi quý báu như Natan, vua Đavít không thể thấy được lầm lỗi của mình và sẽ không hề biết ăn năn sám hối.
Trở thành tấm gương soi cho người khác là một lệnh truyền rất quyết liệt của Thiên Chúa.
"Nếu ngươi không cảnh cáo kẻ gian ác, giúp nó từ bỏ con đường gian ác, thì chính nó phải chết vì sự gian ác của nó, nhưng còn máu nó, Ta sẽ đòi ngươi". (Edêkien 33, 7-9).
"Nếu anh em của ngươi trót phạm tội, thì ngươi hãy đi sửa lỗi nó"... (Matthêu 18, 15)
Vì lòng bác ái với anh em và vì lời Chúa truyền dạy, chúng ta hãy là tấm gương soi giúp người khác thấy được tội lỗi và những sai lầm của họ; đồng thời vui lòng để cho người khác trở thành tấm gương soi cho mình để chúng ta có thể nhận ra lầm lỗi của ta.
Sửa lỗi cho người khác là một việc rất khó làm. Đôi khi với tinh thần xây dựng, ta chỉ cho người TN 23-A153
Sửa lỗi cho người khác là một việc rất khó làm.
Đôi khi với tinh thần xây dựng, ta chỉ cho người khác biết lầm lỗi của họ; thế rồi, thay vì được người khác biết ơn, bản thân ta lại bị họ oán hờn: Họ sẽ giận hờn ta, chửi mắng ta, xa lánh ta, ghét bỏ ta… Quả là “làm ơn mắc oán.”
Những lần sau, vì sợ hậu quả như thế xảy ra, ta tự nhủ lòng: “Thôi, ai lầm lỗi thì mặc người ta, hồn ai người đó giữ”; đôi khi ta cũng có chọn lựa như Ca-in khi trả lời với Thiên Chúa: “Tôi đâu phải là người canh giữ em tôi!”
Thế là vô tình, ta trở thành người dửng dưng, vô cảm, ngoảnh mặt làm ngơ trước những sai phạm của người khác.
Đây là cách hành xử tai hại, vì làm như thế sẽ tạo đà cho lầm lỗi và tội ác gia tăng. Thái độ nầy cũng đi ngược lại với lòng yêu thương bác ái và bổn phận xây dựng trần thế của người Ki-tô hữu.
Sửa lỗi cho người khác là một bổn phận không được thoái thác
Con người có mắt nhìn ra mà không có mắt nhìn vào nên việc nhận ra lầm lỗi của mình là điều rất khó. Có người ví von rằng mỗi người đều mang một gùi đầy tội sau lưng và một gùi công đức trước ngực. Vì thế, người ta chỉ thấy công đức mà không thấy được lầm lỗi của mình.
Ông Dale Carnegie, một học giả trứ danh người Mỹ, tác giả của nhiều cuốn sách nổi tiếng được dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới, quả quyết rằng: “Tôi đã bỏ ra gần 70 năm trong đời để khám phá ra chân lý nầy là dù người ta có lỗi nặng đến đâu, thì trong 100 lần phạm lỗi thì có tới 99 lần người ta tự cho mình là vô tội.”
Chính vì thế, giúp cho người lầm lỗi nhận biết được tội lỗi của bản thân để giúp họ sửa mình là một việc làm rất cần thiết.
Đối với các tín hữu của Chúa, thì đây không chỉ là việc cần làm mà còn là một bổn phận bắt buộc, không được thoái thác.
Lời Chúa trong sách ngôn sứ Ê-dê-kiên đòi buộc cách quyết liệt như sau: “Nếu ngươi không cảnh cáo kẻ gian ác, giúp nó từ bỏ con đường gian ác, thì chính nó phải chết vì sự gian ác của nó, nhưng còn máu nó, Ta sẽ đòi ngươi” (Edêkien 33, 7-9). Và qua bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giê-su truyền dạy: “Nếu anh em của ngươi trót phạm tội, thì anh hãy đi sửa lỗi nó …” không phải một lần mà nhiều lần, cách nầy không được thì phải vận dụng cách khác, cố sao giúp người anh em sửa được lỗi mới thôi. (Mát-thêu 18,15)
Cần sửa lỗi cách tế nhị và đầy lòng yêu thương
Hy vọng việc sửa lỗi sẽ không trở thành việc “làm ơn mắc oán” hay phát sinh nguy cơ “lời thật mất lòng”, nếu việc nầy được thực hiện với sự tế nhị và tấm lòng yêu thương.
Hôm nọ, khi thấy một thanh niên ngồi ngoài hành lang hút thuốc trong khi Thánh Lễ đang được cử hành bên trong nhà thờ, cha Phó tiến lại gần bên anh, thay vì quở trách, ngài mỉm cười, vỗ vai thân mật chàng thanh niên đó như một người bạn rất thân quen và đề nghị: “Nếu bạn hy sinh không hút thuốc giờ nầy thì bạn sẽ có một lễ tế cao đẹp dâng lên Thiên Chúa, chắc chắn Chúa sẽ rất hài lòng về bạn và sẽ ban cho bạn nhiều ơn phúc!”
Thế là chàng trai mỉm cười, giụi tắt điếu thuốc đang hút dở, rồi vui vẻ bước vào bên trong thánh đường.
Lạy Chúa Giêsu,
Vì muốn sửa chữa lỗi lầm cho nhân loại, Chúa phải trả giá rất cao: Chúa đã từ bỏ ngai trời, hạ mình xuống thế, trở nên người phàm sống giữa các tội nhân, hoà mình với họ, yêu thương họ và chấp nhận hiến thân chịu chết thay cho họ.
Hôm nay, Chúa chưa đòi chúng con phải chết thay cho người lầm lỗi, mà chỉ mời gọi chúng con phải dùng việc làm, lời nói, cách cư xử… để giúp người khác khỏi đắm chìm trong tội mà thôi. Vậy mà chúng con chưa có đủ yêu thương và thiện chí để thực hiện sứ mạng cao đẹp nầy, trái lại còn viện đủ cách để thoái thác.
Xin ban cho chúng con thêm nghị lực và lòng yêu thương để chúng con mạnh dạn đến với bao người lầm lỗi hầu giúp họ cải thiện cuộc đời.
Thánh Phaolô đã thú nhận: “Tôi ăn ở như một người ngu, còn sự lầm lạc của tôi thì vô kể” (Ep 4,11) TN 23-A154
Thánh Phaolô đã thú nhận: “Tôi ăn ở như một người ngu, còn sự lầm lạc của tôi thì vô kể” (Ep 4,11). Đúng như người ta thường nói: “nhân vô thập toàn”.
Thực tế là như vậy, nhưng để nhận ra sự bất toàn của mình, chấp nhận mình có tội không phải là chuyện dễ dàng. Câu chuyện Vua Đa-vít là một ví dụ. Ông đã phạm tội ngoại tình, gian dối, giết người. Vậy mà ông vẫn che dấu và không nhận ra tội lỗi của mình. Bằng chứng là sau khi nghe tiên tri Na-than kể câu chuyện “người giàu cướp chiên của người nghèo” (x. 2Sm 12,1-4), ông còn “bừng bừng nổi giận với người ấy và nói với ông Na-than: Có ĐỨC CHÚA hằng sống! Kẻ nào làm điều ấy, thật đáng chết! Nó phải đền gấp bốn con chiên cái, bởi vì nó đã làm chuyện ấy và đã không có lòng thương xót”(x. 2 Sm 12, 5-6). Cho đến khi Na-than nói thẳng: “kẻ đó chính là Ngài…”(x. 2 Sm 12, 7). Bấy giờ vua Đa-vít mới chấp nhận tội lỗi của mình và ăn năn thống hối.
Qua câu chuyện trên cho chúng ta thấy, vai trò của tiên tri Na-than hết sức quan trọng, đã giúp Đa-vít nhận ra tội lỗi của ông. Vì thế, trong cuộc sống chung, sửa lỗi cho nhau là một điều cần thiết và cũng là một trách nhiệm: Trách nhiệm của Cha mẹ đối với con cái; trách nhiệm của cha xứ đối với con chiên; trách nhiệm bề trên đối với bề dưới; trách nhiệm của thầy cô đối với học trò; trách nhiệm của mỗi người khi sống chung với nhau. Hơn nữa, là người kitô hữu, khi lãnh nhận bí tích Rửa tội, chúng ta lãnh nhận sứ mạng tiên tri. Vai trò của tiên tri là phải rao giảng Lời Chúa, phải lên tiếng để kẻ tội lỗi thay đổi đời sống của họ. Nếu tiên tri mà không lên tiếng để cho kẻ tội lỗi phải chết thì tiên tri phải chịu trách nhiệm về cái chết đó. Bài đọc I, tiên tri Ezêkiel đã nói rất rõ ràng rằng: “Nếu ngươi không chịu nói để kẻ gian ác bỏ đường lối mình, thì chính kẻ gian ác sẽ chết trong sự gian ác của nó, nhưng Ta đòi máu nó bởi tay ngươi. Còn khi ngươi loan báo cho kẻ gian ác bỏ đường lối nó, nếu nó không chịu bỏ đường lối nó, thì nó sẽ chết trong sự gian ác của nó, nhưng ngươi cứu được mạng sống ngươi” (Ed 33,8-9). Qua bài Tin mừng hôm nay, Đức Giêsu cũng mời gọi chúng ta: “khi thấy anh em lỗi phạm thì hãy đi sửa dạy nó…” (x. Mt 18,15).
Nhưng phải sửa dạy như thế nào? Nhìn vào cuộc sống, người ta thường dùng nhiều phương cách khác nhau để sửa lỗi kẻ khác. Những nhà cầm quyền thường sửa lỗi kẻ khác theo khung hình phạt qua một tòa án: án treo, tù có thời hạn, tù chung thân, tử hình. Họ cũng có thể sử dụng hình phạt như tra tấn, phạt kinh tế hay tịch thu tài sản.
Còn trong sinh hoạt đời thường của các gia đình hay cộng đoàn, tùy vào hoàn cảnh và phong tục người ta có thể dùng những hình thức khác nhau để sửa lỗi: Chẳng hạn, cha mẹ có thể dùng lời nói để dạy con cái, nhưng cũng có khi phải dùng roi để dạy con cái với châm ngôn “yêu con cho roi cho vọt”. Cũng vậy, bề trên có thể sửa dạy bề dưới một cách âm thầm hay công khai tùy vào sự khôn ngoan và tùy vào từng trường hợp cụ thể. Nhưng không phải người nào cũng biết sửa dạy kẻ khác một cách khôn khéo. Với danh nghĩa sửa dạy, người ta có thể tố cáo nhau, phơi bày tội lỗi của nhau nhằm mục đích bêu xấu, trù dập, hạ uy tín…
Đối với chúng ta là những người kitô hữu, là môn đệ của Đức Giêsu thì sao? Chúng ta phải sửa dạy nhau theo phương cách mà Đức Giêsu đưa ra qua bài Tin mừng hôm nay. Phương cách đó mang tính tiệm tiến, đi từ kín đáo đến công khai. Cụ thể có ba bước sau: Bước thứ nhất, giữa ta với người sai lỗi (x. Mt 18,15). Bước này phải hết sức kín đáo và tế nhị. Phải lựa lời mà nói: “lời nói không mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.” Phải khôn khéo giúp người anh em nhận ra sai lỗi của mình. Bước thứ nhất này hết sức quan trọng, nếu thành công thì quá tốt, ta được lợi người anh em. Nếu người anh em không nghe, lúc đó chúng ta mới dùng bước thứ hai: “Đem theo một hoặc hai người nữa, để mọi việc được giải quyết nhờ lời hai hoặc ba nhân chứng” (x. Mt 18,16). Thông thường để dễ thuyết phục, một hoặc hai nhân chứng này cần phải là người có uy tín trong cộng đoàn. Bởi vì, khi họ có uy tín thì tiếng nói, lời khuyên của họ mới dễ thuyết phục. Hy vọng bước thứ hai này, người sai lỗi sẽ chấp nhận sửa sai. Nhưng nếu người anh em không nghe thì chúng ta dùng bước thứ ba, tức là đưa ra cộng đoàn, nhằm mục đích gây áp lực cho người sai lỗi, để mong muốn người anh em chấp nhận sửa lỗi. Cuối cùng, nếu người anh em vẫn ngoan cố không chịu nghe thì hãy “kể nó như người ngoại giáo và như người thu thuế” (x. Mt 18, 17). Khi kể nó như người ngoại giáo hay như người thu thuế không có nghĩa là cắt đứt hay loại trừ nó một cách hoàn toàn. Nhưng còn một cách thế khác để chúng ta liên hệ và hy vọng nó sẽ thay đổi, đó chính là cầu nguyện. Chúng ta tiếp tục cầu nguyện cho người anh em đó, nhất là cầu nguyện chung trong cộng đoàn. Bởi vì, lời cầu nguyện chung của cộng đoàn dễ dàng được Chúa chấp nhận. Chính Đức Giêsu đã khẳng định: “Thầy lại bảo các con, nếu hai người trong các con, ở dưới đất, mà hiệp lời cầu xin bất cứ điều gì, thì Cha Thầy, Ðấng ngự trên trời, sẽ ban cho họ điều đó. Vì ở đâu có hai hoặc ba người tụ họp nhân danh Thầy, thì Thầy ở giữa những người ấy” (Mt 18, 19-20).
Trong thực tế chúng ta thường mắc phải hai sai lầm này: Sai lầm thứ nhất, chúng ta “công khai hóa” lỗi lầm của anh em với cộng đoàn, bỏ qua bước thứ nhất và bước thứ hai. Vì thế, người sai lỗi cảm thấy bẽ mặt, hậu quả là có nhiều người con phải bỏ nhà ra đi, nhiều thành viên phải bỏ cộng đoàn, nhiều giáo dân không dám đến nhà thờ nữa. Sai lầm thứ hai, sau khi xong bước thứ ba, chúng ta thường không còn quan tâm gì đến người sai lỗi nữa: Có những bậc cha mẹ loại trừ con cái một cách dứt điểm; Có nhiều bề trên không còn liên lạc gì với người bề dưới. Vì thế, người sai lỗi không còn có cơ hội để làm lại cuộc đời.
Tóm lại, sửa lỗi cho nhau đó là bổn phận của mỗi người chúng ta, và khi sửa lỗi cần theo sự chỉ dẫn của Đức Giêsu. Mặt khác, trong tất cả những bước sửa lỗi trên đây phải thực hiện trong tinh thần yêu thương và kính trọng. Nghĩa là mong muốn cho người có lỗi sửa sai, thay đổi đời sống để trở thành con người tốt hơn. Người sửa lỗi không bao giờ được phép có những hình thức nào đó mang tính trù dập hay loại trừ người anh em sai lỗi.
Lạy Chúa Giêsu, xin cho mỗi người chúng con luôn có trách nhiệm sửa lỗi cho anh em theo phương cách của Chúa chỉ dạy. Đồng thời, xin cho chúng con luôn biết nhận ra sự sai lỗi của mình, nhờ đó mỗi người chúng con ngày càng trở nên tốt hơn. Amen.
Báo Tuổi Trẻ Chúa nhật số ra ngày 27/8/2000, có đăng một câu chuyện với tựa đề: ‘Chiếc Thùng Bị TN 23-A155
Báo Tuổi Trẻ Chúa nhật số ra ngày 27/8/2000, có đăng một câu chuyện với tựa đề: ‘Chiếc Thùng Bị Thủng’. Chuyện ấy như sau: Một người kia có hai chiếc thùng lớn để gánh nước. Một trong hai chiếc thùng ấy bị thủng. Vì thế, khi gánh từ giếng về, nước trong thùng chỉ còn một nửa. Chiếc thùng còn nguyên rất tự hào về sự hoàn hảo của mình, còn chiếc thùng bị thủng cứ luôn áy náy vì đã không chu toàn nhiệm vụ.
Một ngày kia, chiếc thùng bị thủng mới thưa với ông chủ:
- Tôi thật sự xấu hổ về mình, tôi muốn xin lỗi ông!
Ông chủ ngạc nhiên hỏi lại:
- Nhưng người xấu hổ về chuyện gì?
Chiếc thùng buồn bã trả lời:
- Chỉ vì cái lỗ thủng trên thân tôi mà ông không nhận được đầy đủ những gì xứng đáng với công sức của ông!
Đến đây thì ông chủ ôn tồn bảo:
- Không đâu, ngươi cứ yên tâm. Mỗi khi đi từ giếng về nhà, ngươi hãy chú ý nhìn xem những luống hoa bên vệ đường.
Quả thật, dọc theo bên đường là những luống hoa thật rực rỡ.
Chiếc thùng bị thủng cảm thấy vui vẻ hơn được một lúc, nhưng rồi về đến nhà, nó vẫn chỉ còn được một nửa thùng nước. Chiếc thùng lại thấy ân hận:
- Tôi xin lỗi ông!
Ông chủ lại hỏi:
- Ơ hay, thế ngươi không nhận ra rằng hoa chỉ mọc ở bên này đường, phía của ngươi thôi sao? Ta đã biết được cái lỗ thủng của ngươi và ta đã tận dụng nó. Ta đã gieo những hạt giống hoa bên bệ đường phía bên ngươi, và trong những năm qua, chính ngươi không ngờ mình đã tưới cho chúng được tốt tươi. Ta đã hái những đóa hoa để trang hoàng cho căn nhà. Nếu không có ngươi, căn nhà của ta đâu có được tươi mát và duyên dáng như thế này!
***
Ông chủ đã sửa chữa khuyết điểm của chiếc thùng bịt hủng rất là tế nhị và tài tình. Thay vì đem hàn lại lỗ thủng hoặc bỏ hẳn chiếc thùng đi ông lại sử dụng nó vào hai nhiệm vụ, vừa gánh nước vừa tưới hoa. Điều này đã khiến họ không còn áy náy, mà trái lại, càng thêm hãnh diện vì đã đem lại lợi ích cho chủ nó.
Bài Tin Mừng hôm nay, Đức Giêsu cũng dạy chúng ta hãy khéo léo sửa lỗi cho nhau như thế: “Nếu người anh em của anh trót phạm tội, thì anh hãy đi sửa lỗi nó” (Mt 18,15). Như vậy, đây là một bổn phận, một trách nhiệm trong cộng đoàn . Bổn phận này rất khó làm vì nó gây khó chịu cho người lỗi phạm.
Đức Giêsu đề nghị chúng ta theo tiến trình ba bước: Trước hết hãy sửa lỗi anh em trong chốn riêng tư, kín đáo, để có sự tôn trọng họ. Nếu anh em còn cố chấp thì đem theo một hai người có uy tín giúp họ nhận thức rõ về tội của mình. Nếu họ cũng không nghe thì phải trình với vị có trách nhiệm trong Hội thánh để giúp họ có thái độ dứt khoát nhận lỗi sửa mình.
Như thế, tội lỗi nào cũng liên hệ với cộng đoàn, lỗi lầm nào cũng xúc phạm đến Chúa và thiệt hại cho anh em. Nhưng tội lỗi là điều không sao tránh khỏi trong các cộng đoàn, cho dù cộng đoàn ấy là do chính Chúa thiết lập. Giáo hội thánh thiện, nhưng cũng bao gồm những tội nhân. Vậy việc sửa lỗi trong cộng đoàn là điều phải có, cho dẫu là một việc rất ái ngại, vì nó đụng đến cái thành trì kiên cố nhất của con người, đó là “cái tôi” đầy kiêu hãnh.
Henry Ford có nói: “Đừng chỉ lo tìm lỗi lầm nhưng hãy tìm cách chữa trị”. Vậy phải chữa trị cách nào? Hay nói cách khác, thái độ nào cần phải có khi sửa lỗi cho anh em?
Trước hết, hãy bày tỏ một tâm tình yêu thương họ. Hãy nghĩ rằng đây là công việc giúp đỡ anh em nên tốt hơn: Đừng lên án, chỉ trích gay gắt, nhưng luôn tế nhị dịu dàng. Tán dương ưu điểm của họ, và cho họ thấy việc sửa đổi lỗi lầm cũng dễ dàng thôi.
Thứ đến, hãy kính trọng họ cách chân tình, luôn giữ thể diện cho họ đừng chà đạp long tự ái của họ. Vì chính chúng ta cũng không hoàn hảo, cũng tội lỗi yếu đuối như bao người, nên khiêm tốn nhận mình cũng lầm lỗi. Hãy đặt câu hỏi cho họ thấy lỗi của họ, và kiên nhẫn lắng nghe, khích lệ họ sửa đổi.
Cuối cùng, hãy kiên trì cầu nguyện cho họ, nhất là cầu nguyện cùng với cộng đoàn, vì “Nếu ở dưới đất, hai người trong anh em hợp lời cầu xin bất cứ điều gì, thì Cha Thầy, Đấng ngự trên trời, sẽ ban cho” (Mt 18,19). *** Lạy Chúa, xin dạy chúng con biết cách sửa lỗi cho anh em bằng thái độ kính trọng và yêu thương họ. Nếu anh em có thiện chí sửa lỗi chúng con, xin cho chúng con có đủ khiêm tốn và thành khẩn để hóan cải chính mình.
Xin khuyến khích chúng con giải hoà với nhau để Giáo hội sớm hiệp nhất và để Chúa luôn hiện diện giữa chúng con. Amen.
Thường chúng ta hay có thái độ kỳ thị với những người mà chúng ta xem như tội lỗi. Chúng ta TN 23-A156
Thường chúng ta hay có thái độ kỳ thị với những người mà chúng ta xem như tội lỗi. Chúng ta dễ lên án và loại họ ra khỏi vòng thân mật của chúng ta, xem họ như thành phần không tốt hay nguy hại, phải tránh xa.
Chúa Giê-su không như thế. Đối với Ngài, người anh em tội lỗi là người anh em cần được nâng đỡ, cứu vớt. Chính Ngài đã nói: “Ta đến để cứu vớt những gì đã hư mất.”
Ngài quí mến mọi người, yêu thương mọi người và hình như Ngài lại thương những người tội lỗi nhiều hơn. Ngài lo lắng cho họ, dám bỏ chín mươi chín con chiên ngoan để đi tìm một con chiên lạc.
Chúng ta cũng phải như Ngài thôi, không thể làm khác được vì chúng ta phải theo cách sống của Ngài. Chúng ta không có quyền loại bỏ người anh em sai phạm, nhưng phải chinh phục họ, giúp họ trở về với cộng đoàn, nới rộng tình thương của Cha trên trời, Đấng yêu thương mọi người và muốn cho mọi người được cứu rỗi.
Sửa dạy nhau, giúp nhau sống cho đẹp ý Chúa, đó mới thực sự là yêu thương. Yêu thương không bao giờ kỳ thị. Yêu thương nhau không phải là làm ngơ trước những lỗi lầm của anh em. Yêu thương nhau cũng không phải là sợ mích lòng, không dám nhắc nhở anh em. Yêu thương nhau không phải là nhắm mắt để cho anh em sa vào vực thẳm, rồi yên thân lo phần rỗi cho mình.
Giáo Hội là Thân Thể của Chúa Ki-tô, chúng ta phải cảm thấy mình có trách nhiệm đối với mọi người anh em, lo cho anh em mình được hạnh phúc. Đó là một trách nhiệm mà chúng ta không thể thoái thác. Chúng ta không thể có thái độ như Ca-in xưa: “Tôi có giữ em tôi đâu!” Trong Giáo Hội, chúng ta không có quyền lo phần rỗi linh hồn một mình. Nhưng trên phương diện sửa dạy nhau như Chúa đã dạy chúng ta, chúng ta nên ghi nhớ lời Chúa căn dặn: “Hãy cất cái đà trong con mắt mình trước đã, rồi mới thấy rõ mà cất cái rác trong con mắt anh em.”
Như thế chúng ta cần canh tân con người chúng ta trước, sau đó chúng ta mới có khả năng giúp anh em; nhờ đó, chúng ta mới tạo được một cộng đoàn tình thương. Lúc đó Chúa mới “ở giữa chúng ta”, và lời cầu xin của chúng ta mới có hiệu lực. Nhưng sửa lỗi cho anh em là một vần đề gai góc và thật tế nhị, vì ai cũng có tự ái. Chạm tự ái là một điều đáng sợ.
Chúa Giê-su dạy chúng ta, phải chậm rãi và kiên nhẫn, đi từng giai đoạn: “Nếu anh em ngươi lỗi phạm, hãy đi sửa dạy nó, riêng ngươi với nó thôi.” Kín đáo và tế nhị, đó là con đường Chúa dạy “để được lợi một người anh em”.
Nhưng nếu người anh em không nghe, chúng ta cần có người anh em khác. Nhưng nếu họ không nghe, lúc ấy mới trình cho cộng đoàn. Và nếu không thể làm gì khác, thì mới dùng biện pháp cuối cùng là “xem họ như người ngoại giáo”, tức là không còn thuộc về cộng đoàn nữa.
Những biện pháp trên là những phương thế giúp cho cộng đoàn luôn được đoàn kết và liên đới với nhau. Chúng ta là “dân thánh”. Chúa nói: “Các ngươi hãy nên thánh, vì Ta là Đấng Thánh.” (Lv 19,2). Là gia đình của Thiên Chúa, Chúa không thể chấp nhận tội lỗi; vì thế, nếu trong cộng đoàn có ai phạm tội, hãy sửa dạy họ để mọi người được trở nên tinh sạch hầu xứng đáng với tình yêu Chúa.
Trong phụng vụ thánh lễ, chúng ta tung hô Chúa ba lần thánh. Trong Cựu Ước, Thiên Chúa đã ra nhiều Luật về trong sạch, phải tẩy xóa mọi nhơ uế để được Thiên Chúa xót thương.
Thiên Chúa là Đấng Thánh, nhưng Ngài là Thiên Chúa nhân từ, đầy lòng xót thương, “Ngài chậm giận lại giàu tình thương”. Ngài không muốn kẻ dữ phải chết, nhưng muốn nó ăn năn và được sống. (Tiên tri Ê-dê-ki-en).
Trong cộng đoàn chúng ta không mấy ai thánh thiện, chúng ta cần cố gắng hết mình để nên thánh, và giúp anh em chúng ta đạt đến sự thánh thiện. Không ai rỗi linh hồn một mình, cũng không ai đến với Chúa một mình. Chúng ta liên đới với nhau trong cùng một đức tin, trong cùng một thân thể là Nhiệm Thể Chúa Ki-tô. Chúng ta đã được liên kết với nhau chặt chẽ mà có khi chúng ta ý thức. Chúng ta cùng ăn một Tấm Bánh, là Thịt Máu Chúa. Chúng ta phải là một trong Ngài. Vì thế, “ở đâu có hai ba người họp nhau cầu nguyện, thì Cha Thầy sẽ ban cho chúng con”.
Để giúp chúng ta được xứng đáng đến với Ngài, Chúa Giê-su trao cho Giáo Hội một quyền năng đặc biệt là quyền tha tội: “Những gì chúng con cầm buộc dưới đất, trên trời cũng cầm buộc, những gì chúng con tháo cởi dưới đất, trên trời cũng tháo cởi cho.” Đây chính là nguồn ơn tha thứ mà Chúa ban cho Giáo Hội, không phải chỉ để cầm buộc mà còn để tha thứ.
Mọi người chúng ta đều cần được tha thứ, được tinh luyện để trở thành dân thánh của Chúa trong trần gian, để chúng ta loan truyền ơn cứu độ cho mọi tạo vật.
Chúng ta là cộng đoàn tình yêu.Chúng ta là thân thể của Chúa Ki-tô, vì thế, một phần tử bị tổn thương thì cả cộng đoàn cũng bị tổn thương. Nếu chúng ta giúp cho nhau nên hoàn hảo thì Chúa “sẽ ở giữa chúng ta”. Như thế, chúng ta thực hiện ước mong của chính Chúa Giê-su: “Xin cho chúng nên một như Chúng Ta (là một).”
Tin Mừng Mt 18, 15-20: Thầy còn bảo thật anh em: nếu ở dưới đất, hai người trong anh em hợp lời cầu xin bất cứ điều gì, thì Cha Thầy, Đấng ngự trên trời, sẽ ban cho... *** SUY NIỆM
Nhac sĩ Thông Vi Vu (tức Đức cha Giuse Vũ Duy Thống) đã dệt lên tâm tình về sự cần thiết của TN 23-A157
Nhac sĩ Thông Vi Vu (tức Đức cha Giuse Vũ Duy Thống) đã dệt lên tâm tình về sự cần thiết của đời sống cộng đoàn:
Con chỉ là giọt nước , giữa lòng biển cả mênh mông. Một mình sao có thể , tưới mát cho ruộng đồng. Con chỉ là dấu trắng , nhẹ dìu câu hát ngân nga. Một mình con không thể , dệt lên bài tình ca. Con chỉ là hạt nắng , phiêu bạt miền trời xa xôi. Một mình sao có thể , chiếu sáng muôn lẻo đời. Con chỉ là cánh én , nhìn trời cao vút thênh thang. Một mình con không thể , làm nên cả mùa xuân.
Vâng, một mình con không thể, Chúa biết điều đó, bởi con người bất toàn, khả năng giới hạn, thế mà Chúa lại mời gọi con người: hãy đi loan báo Tin Mừng cho muôn dân, làm cho muôn dân trở thành môn đệ của Chúa. Công việc quá trọng đại, đúng là một mình con không thể, cho nên Chúa đã thiết lập Hội Thánh, một cộng đoàn duy nhất trong đức tin, và chỉ có Hội Thánh này mới có thể chu tất sứ mạng được giao phó, mới có thể tiếp tục công trình cứu chuộc của Chúa trên trần gian cho tới ngày Chúa quang lâm.
Tập thể tính thuộc về bản chất của Giáo hội, bởi nền tảng của Giáo Hội là tập thể các tông đồ, đức tin mà Giáo hội tuyên xưng và loan truyền là đức tin tông truyền từ tập thể các tông đồ trong sự duy nhất. Chính nơi Giáo Hội Chúa đặt để kho tàng ơn cứu rỗi như Công Đồng Vaticanô II đã minh định: Chúa Kitô đã thiết lập và không ngừng nâng đỡ Giáo Hội thánh thiện của Người nơi trần gian, một cộng đoàn đầy niềm tin, cậy, mến, như một cơ cấu hữu hình, nhờ đó Người thông truyền chân lý và ân sủng cho mọi người.” (Hiến chế về Giáo Hội số 8), vì thế, ơn cứu độ được tuôn trào từ Giáo Hội, cho nên Giáo Hội như là nơi chốn để con người kín múc được sự sống đích thật, “mặc dù nhiều nhân tố của ơn thánh hoá và chân lý có thể tìm thấy bên ngoài Giáo Hội tại thế, nhưng những nhân tố ấy, như là ân huệ dành riêng cho Giáo Hội Đức Kitô, đang thúc bách tiến tới sự hợp nhất công giáo” (Hiến chế về Giáo Hội số 8).
Do đó, đừng có ai tưởng rằng, mình sẽ có thể được cứu độ khi tự tách ra khỏi đời sống Giáo Hội như khách bàng quang, bởi Chúa đã khẳng định: ở đâu có hai ba người họp lại nhân danh Thầy, thì có Thầy ở đấy, giữa họ." Điều đó cho chúng ta thấy, cộng đoàn đóng vai trò quan trọng trong đời sống Kitô hữu. Các buổi qui tụ lại để cử hành phụng vụ, hoặc để thực hiện việc tôn thờ Thiên Chúa là điều cốt yếu của đời sống đức tin. Công Đồng Vaticanô II đã nhấn mạnh: “Các nghi lễ theo bản chất phải được cử hành chung với sự tham dự đông đảo và tích cực của giáo dân, vì thế nên nhớ rằng, mỗi khi có thể, phải dành ưu tiên cho việc cử hành cộng đồng hơn là cử hành một mình hoặc gần như riêng tư” (Hiến chế về Phụng vụ số 27).
Nhiều người vì thờ ơ, lãnh đạm với đời sống đức tin, nên thường biện minh là “đạo tại tâm” để trốn tránh việc cùng cử hành phụng vụ hoặc cử hành các việc đạo đức chung với người khác. Nên nhớ không có đạo tại tâm, bởi đạo là đường dẫn đưa con người đến gặp gỡ một Đấng làm cho con người đạt tới sự toàn thiện. Quan niệm “đạo tại tâm” chỉ là sự lừa bịp lương tâm, bởi “tự tâm’’ chúng ta không thể, và không có khả năng kiến tạo sự toàn thiện để có thể đạt tới hạnh phúc đích thật, vì tự thân chúng ta là kẻ bất toàn, yếu đuối và hay chết. Đức Kitô đến mạc khải con đường dẫn đến sự sống đời đời, con đường của sự gặp gỡ Thiên Chúa và gặp gỡ tha nhân, chính sự gặp gỡ này làm cho chúng ta khám phá ra giá trị của cuộc sống và hiểu được sự cần thiết của mối dây tương thân tương ái, và chúng ta cũng nhận ra rằng trên con đường dẫn tới sự gỡ không có một ai đơn độc một mình bước đí, nhưng luôn bao gồm nhiều người. Bởi thế, đạo dẫn tới sự sống được gọi là đạo của niềm vui, của sự hoan lạc, niềm vui được dệt lên bởi sự hiện diện của cộng đoàn, một mình đơn lẻ không thể làm nên niềm vui. Sự kết nối các tâm hồn cùng nhau hướng tới sự thiện hảo là điều kiện để Chúa hiện diện. Và chỉ có sự hiện diện của Chúa chúng ta mới có thể hiểu được đạo là gì, và tại sao chúng ta cần phải thuộc về Giáo Hội.
Lạy Chúa, chúng con tạ ơn Chúa vì Chúa đã qui tụ chúng con vào trong Giáo Hội và làm cho chúng con trở thành một cộng đoàn đức tin và đức ái, xin cho chúng con khám phá vẻ đẹp của đời sống cộng đoàn, để chúng con không thờ ơ với các công việc chung của đới sống Giáo Hội. Xin cho chúng con ý thức được rằng để được cứu độ chúng con cần phải nhờ đến cộng đoàn , và phải gắn bó với cộng đoàn mà chúng con thuộc về, tức giáo xứ nơi chúng con sinh sống. Amen.
Thiên Chúa là Tình Yêu. Thiên Chúa yêu thương con người vô cùng. Ngài muốn tất cả mọi người TN 23-A158
Thiên Chúa là Tình Yêu. Thiên Chúa yêu thương con người vô cùng. Ngài muốn tất cả mọi người nhận biết sự thật và sống hạnh phúc, đời sau và ngay cả ở đời này. Ngài muốn con người giúp nhau, sống hạnh phúc với nhau, dẫn đưa nhau chung hưởng sự sống vĩnh cửu.
1. Con người có trách nhiệm về anh em mình
Bài đọc trong sách tiên tri Êdêkiên cho thấy trách nhiệm của tiên tri như người canh giữ Israel. Trách nhiệm của người lính canh là loan báo, la lên cho những người có trách nhiệm và dân chúng biết những gì đang tới, đặc biệt những gì làm nguy hại tới nền an ninh của thành trì và dân chúng.
Trách nhiệm của tiên tri ở đây không là cảnh báo những nguy hại về an ninh chính trị, nhưng là về những sai lầm mà dân chúng cùng những nhà lãnh đạo mắc phải đối với Thiên Chúa và giữa họ với nhau. Trách vụ của tiên tri là giúp dân chúng nhận ra những sai lầm, để họ trở lại với Thiên Chúa. Trách nhiệm Thiên Chúa trao cho các tiên tri, các tiên tri phải hoàn tất; nếu không chính tiên tri phải chịu trách nhiệm.
Thời Cựu Ước, người ta thấy trách nhiệm của những người đặc biệt trong dân, chẳng hạn như trách nhiệm của các tiên tri và các vua chúa quan quyền. Người ta cũng liên đới trách nhiệm với nhau, giữa những người cùng máu huyết đồng bào, giữa vua và thần dân; chẳng hạn “cha ăn nho xanh, con cháu phải bị ghê răng,” vua Đavít phạm tội thì dân chúng cũng liên đới chịu phạt “bệnh dịch.” Qua thời Tân Ước, người ta thấy rõ mỗi người đều liên hệ với nhau, có trách nhiệm với nhau tuy dù mỗi người đều tự do và phải lãnh trách nhiệm về chính mình. Hôm nay trong Tin Mừng Đức Yêsu dạy, nếu một người anh em phạm tội, thì hãy đi sửa lỗi nó; nếu nó không nghe, thì hãy đi với một vài người nữa, để giúp người anh em sửa đổi. Nếu phải dùng biện pháp mạnh, thì cũng chỉ nhằm giúp người anh em đó nhận ra sự thật để trở về với Thiên Chúa và với anh em mình thôi.
2. Nợ tình thương
“Nếu người anh em của anh trót phạm tội, thì anh hãy đi sửa lỗi nó, một mình anh với nó mà thôi.” Tuy nhiên, có nhiều người không bác ái và tế nhị đủ khi sửa lỗi người khác, và làm cho người có lỗi không sẵn sàng nhận lỗi và sửa lỗi. Những người này chủ trương rõ ràng: “nếu đúng thì phải nhận là đúng, nếu thấy mình sai thì phải sửa, đơn sơ chỉ có vậy.” Lý thuyết và nguyên tắc là như vậy, nhưng thực tế con người yếu đuối, cái tôi và tự ái vẫn chi phối đời sống hằng ngày của mỗi người. Nếu chấp nhận chính con người và giới hạn của nhau, sẽ dễ dàng giúp nhau sửa lỗi hơn. Câu “chân lý trong bác ái” (veritas in caritate) giúp người ta ý thức nhiệm vụ phải làm chứng cho chân lý, nhưng không được quên khía cạnh bác ái.
Con người, ai cũng tốt, cũng nghiêng về sự thiện. Vấn đề chính là người ta không biết, không nhận ra những sai lầm của mình. “Nhân chi sơ, tính bản thiên.” Quan niệm trên, dường như phản ánh lập trường của Socrate, một triết gia Hy-Lạp nổi tiếng hồi xưa, ông chủ trương “con người chỉ có mỗi một tội là ngu dốt.” Tuy nhiên, một điều khác người ta cũng không thể phủ nhận, có những người ác, những người cố tình làm điều ác, muốn làm cho người khác khổ, thích thú khi thấy người khác khổ. Có những người chọn điều ác. Dưới một khía cạnh nào mà nói, những người chọn sự ác tuyệt đối là điều không thể hiểu được; nhưng những người chọn điều ác cách tuyệt đối vẫn có đó. Theo niềm tin Kitô-hữu, quỷ là những thiên thần chọn sự ác, những người trong hoả ngục là những người chọn điều dữ cách tuyệt đối.
Trong cách đối xử giữa con người với nhau, chúng ta phải giả sử ai trong chúng ta cũng hướng thiện, cũng phục thiện. Nếu chúng ta không suy nghĩ và sống như vậy, chúng ta cũng đang ở trong sự dữ. Tin vào con người, như Thiên Chúa vẫn tin vào con người và vào mỗi người chúng ta, là một dấu chỉ chúng ta đang ở trong đường lối đúng đắn của Thiên Chúa. Khi không tin vào con người nữa, e rằng chúng ta cũng không tin vào Thiên Chúa, và tính “thiện” cũng rất mờ nhạt nơi chúng ta. Thiên Chúa vẫn tin vào con người, ngay cả vào những người làm ác, cho tới giây phút cuối đời của họ. Bình thường Thiên Chúa vẫn thắng, vì tình yêu mạnh hơn sự chết, vì tình thương lớn hơn sự dữ.
3. Yêu thương là chu toàn mọi lề luật
“Anh em đừng mắc nợ nhau điều gì, trừ ra tình thương mến.” Nếu con người yêu thương nhau, con người đang hành xử giống Thiên Chúa; lúc đó, Thiên Chúa là Cha của họ, vì “con nhà tông không giống lông cũng giống cánh.” Yêu thương là cái gì thuộc bản chất con người mà con người đang thủ đắc mỗi ngày, càng yêu thương con người càng nên giống Thiên Chúa; càng yêu thương con người càng hạnh phúc.
Yêu thương, nên ai đó giúp người khác nhận ra sự thật. Và tin rằng, một khi nhận ra sự thật, người ta sẽ sửa đổi nếu người ta nhận thấy mình sai. Nếu người ta vẫn không sửa đổi được khi người ta nhận ra họ sai, nghĩa là, họ yếu đuối. Trong trường hợp này, người yêu thương thật tình là người thông cảm với những yếu đuối lỗi lầm của tha nhân, và chờ đợi họ sửa đổi; hơn nữa, họ tin tưởng Thiên Chúa là Đấng có thể làm cho con người kiên vững và biến đổi con người. “Nếu ở dưới đất, hai người trong anh em hợp lời cầu xin bất cứ điều gì, thì Cha Thầy, Đấng ngự trên trời, sẽ ban cho.” Thiên Chúa trên nơi cao thẳm, Thiên Chúa ngự sâu thẳm nơi lòng mỗi người, sẽ ban cho điều con người xin Ngài. Thiên Chúa tạo dựng con người tốt lành; tuy nhiên, con người tự do để sống theo tiếng gọi “yêu thương” của Thiên Chúa hay không.
Một khi con người yêu thương, là con người sống theo ơn gọi của mình, con người cảm nghiệm hạnh phúc chính khi mình yêu thương. Mọi lề luật, là để bảo vệ con người; để người khác không dùng tự do của riêng mình mà xúc phạm đến quyền của người khác. Một khi con người sống yêu thương, con người luôn tôn trọng người khác và quyền lợi của họ, thì lúc đó lề luật không cần nữa. Thánh Augustinô nói: “hãy yêu, rồi muốn làm gì cũng được.” Câu này phải được hiểu đúng nghĩa của chữ “yêu;” nếu một người yêu chân thực, họ sẽ không làm gì hại cho người họ yêu, trái lại, họ luôn muốn và làm những gì giúp người họ yêu hạnh phúc.
Câu hỏi gợi ý chia sẻ
1. Có công bằng không, khi bạn phải có trách nhiệm với những người bên cạnh bạn? 2. Không có yêu thương nếu không có công bằng, bạn nghĩ sao về lời phát biểu này? 3. Thiên Chúa là Tình Yêu. Câu này diễn tả Thiên Chúa là Đấng nào? Xin bạn chia sẻ theo sự hiểu biết của bạn.
Trong bài Tin Mừng hôm nay Chúa dạy chúng ta, khi sửa lỗi người anh chị em, chúng ta phải TN 23-A159
Trong bài Tin Mừng hôm nay Chúa dạy chúng ta, khi sửa lỗi người anh chị em, chúng ta phải theo tiến trình ba bước...
***
Trong quyển sách nói về truyền thống của các vị ẩn tu có thuật lại câu chuyện như sau:
Ngày kia khi Đức Giám Mục Amolas đến thăm mục vụ một làng nọ, dân chúng đã bày tỏ sự bất mãn tột độ của họ đối với một vị ẩn tu trên núi, vì ông ta đem theo một phụ nữ để chung sống.
Từ dạo ấy, vị ẩn tu là đối tượng để dân làng đàm tiếu, chỉ trích và lên án. Thấy Giám Mục Amôlas đến, họ xúm lại vây quanh ngài và nói: hôm nay ngài đã đến đây thì ngài phải chấm dứt ngay lập tức tình trạng sa đọa bê bối gây nhiều gương mù gương xấu của vị ẩn tu trên núi kia.
Sau khi nghe những lời kết án aây gắt của dân làng, Giám Mục Amôlas quyết định leo lên núi. Ngài đi đầu, dân làng lũ lượt nối gót theo sau. Vị ẩn tu thấy đám đông kéo đến túp lều của mình, ông ta hoảng sợ và bảo người phụ nữ chui ngay vào một cái thùng gỗ.
Đức Giám Mục là người đầu tiên đến trước túp lều, và cũng là người đầu tiên bước chân vào. Ngài đưa mắt nhìn chung quanh và hiểu ngay sự tình. Ung dung, ngài đi thẳng đến chỗ ngồi ngay trên chiếc thùng gỗ để nghỉ chân, nơi người phụ nữ ẩn trốn. Rồi ra hiệu cho dân làng vào và bảo:
- Vào đây, các người hãy vào mà lục xét túp lều để tìm người phụ nữ. Khi họ không tìm ra người phụ nữ, Đức Giám Mục mới nói:
- Bây giờ các ngươi phải quỳ xuống xin lỗi Thiên Chúa vì đã nói xấu vị ẩn tu này.
Sau đó, khi mọi người đã lục tục kéo nhau xuống núi, Đức Giám Mục Amôlas tiến lại gần vị ẩn tu, nắm chặt hai bàn tay của ông, đưa mắt nhân từ nhưng cương nghị nhìn sâu vào đôi mắt của ông và chậm rãi nói:
- Hỡi người anh em, hãy cẩn thận giữ mình kẻo mất linh hồn đấy!
Trong bài Tin Mừng hôm nay Chúa dạy chúng ta, khi sửa lỗi người anh chị em, chúng ta phải theo tiến trình ba bước.
- Trước hết hãy sửa lỗi anh em trong chốn riêng tư, kín đáo, để tạo niềm tin nơi họ.
- Nếu người anh em còn cố chấp thì đem theo một hai người có uy tín giúp họ nhận thức rõ về tội của mình, đó là bước hai.
- Nếu họ cũng không nghe thì mới đưa ra cộng đoàn, đó là bước thứ ba.
Qua câu chuyện vị ẩn sĩ trên, dân làng và ngay cả chúng ta, có khuynh hướng dùng chính Lời Chúa hôm nay để sát phạt vị ẩn sĩ sai phạm, bằng cách lướt nhẹ bước một và bước hai để đi ngay vào bước thứ ba. Dân làng cũng như chúng ta hôm nay muốn đề nghị vị Giám Mục với quyền bính của ngài, đưa vị ẩn tu ra xét xử trước mặt cộng đoàn đang hiện diện. Nhưng chúng ta tự hỏi liệu cách này có mang đến kết quả không? Có thể có mà cũng có thể không, nhưng một điều chắc chắn là cách của Đức Giám Mục Amolas đã thắng ngay ở bước một.
Anh chị em thân mến, hai thái độ khác nhau giữa dân làng và Giám Mục Amôlas đối với một người lầm lỗi. Ngược lại với phản ứng của dân làng, Đức Giám Mục Amôlas đã cố gắng áp dụng lời khuyên của Chúa Giêsu: “Nếu người anh em của anh trót phạm tội, thì anh hãy đi sửa lỗi nó, một mình anh với nó mà thôi”. Trong một tình trạng khó xử, Ngài đã tìm cách đem vấn đề đã được mọi người bàn tán trở thành một vấn đề cá nhân để có dịp thuận tiện nói chuyện diện đối diện với vị ẩn tu. Tiếp đến, ngài đã không sửa lỗi ông như một người có quyền. Trái lại, ngài đã dùng thẩm quyền của mình bảo vệ cho vị ẩn tu, để sau đó có thể khuyên nhủ ông như một người anh em. Và sau cùng, ngài đã không cấu kết với đám đông để khinh thường và lên án vị ẩn tu nhưng chỉ nói một câu rất nhẹ nhàng: “Hỡi người anh em, hãy cẩn thận giữ mình kẻo mất linh hồn”.
Qua cách cư xử của Đức Giám Mục Amolas, chúng ta thấy:
Muốn thành công trong việc sửa lỗi người khác, dù ở bước một, bước hai hay bước ba, chúng ta phải có những tâm tình như sau:
Trước hết, phải có một tâm tình yêu thương, đừng lên án, chỉ trích, nhưng luôn tế nhị dịu dàng.
Thứ đến, phải có lòng kính trọng chân tình, luôn giữ thể diện cho ngưới lầm lỗi, đừng chà đạp lên lòng tự ái của họ. Kính trọng vì người anh em tuy có lỡ sai phạm nhưng vẫn có khả năng sửa đổi. Khinh miệt, lên mặt kẻ cả sẽ chỉ mang đến thất bại.
Sau cùng muốn sửa lỗi người anh em phải hết sức tế nhị. Tâm hồn người lầm lỗi rất mong manh. Vừa đầy tự ái vừa đầy mặc cảm. Một lời nói không khéo sẽ dẫn đến đổ vỡ. Một thái độ vô tình sẽ càng khơi thêm hố ngăn cách. Vì thế Chúa dạy chúng ta phải rất tế nhị khi sửa lỗi. Thoạt tiên chỉ gặp riêng một mình. Gặp riêng là một thái độ tế nhị. Sự tế nhị tạo nên cảm giác an toàn, kính trọng và yêu thương. Sự tế nhị tạo ra một bầu khí tín nhiệm thuận lợi cho việc cởi mở tâm tình, khai thông bế tắc. Sự tế nhị, yêu thương chân thành sẽ trở thành chiếc cầu đưa người lầm lỗi trở về cộng đoàn. Amen. ------------------------------------------
Trang Tin mừng hôm nay, Chúa Giêsu dạy nghệ thuật từng bước sửa lỗi cho anh em và mời TN 23-A160
Trang Tin mừng hôm nay, Chúa Giêsu dạy nghệ thuật từng bước sửa lỗi cho anh em và mời gọi hãy cùng nhau cầu nguyện...
***
Tuân Tử, một hiền triết Trung hoa đã nói rằng: Kẻ khen ta mà khen thật mới chỉ là bạn ta, kẻ chê ta mà chê thật là thầy ta, còn kẻ nịnh hót tâng bốc ta là những kẻ chỉ làm hại ta mà thôi.
Chê mà chê thật là sửa lỗi cho nhau trong tình huynh đệ. Là con người ai mà chẳng lầm lỗi. Không ai trên trần thế có thể tự hào mình vô tội. Chính Thánh Gioan đã quả quyết: “Nếu chúng ta nói là chúng ta không có tội, chúng ta tự lừa dối mình và sự thật không ở trong chúng ta” (1Ga 1,8). Thú nhận mình tội lỗi không có nghĩa là chấp nhận thất vọng. Ngược lại ý thức được sự yếu đuối của mình sẽ giúp con người mạnh tin hơn. Thánh Gioan cũng viết: “Nếu ai phạm tội, thì chúng ta có một Đấng Bảo Trợ trước mặt Chúa Cha: đó là Đức Giêsu Kitô, Đấng Công Chính” (1Ga 2,1b). Sửa lỗi huynh đệ là cần thiết để giúp nhau thăng tiến và trưởng thành. Vì thế sửa lỗi cho nhau là một nghệ thuật đòi hỏi người ta phải tuân theo một số kỹ thuật.
Trang Tin mừng hôm nay, Chúa Giêsu dạy nghệ thuật từng bước sửa lỗi cho anh em và mời gọi hãy cùng nhau cầu nguyện.
1. Sửa lỗi cho nhau:
- Bước 1: “Nếu anh em ngươi phạm tội hãy đi sửa lỗi một mình ngươi với nó”. Một mình với anh em là rất kín đáo. Sửa lỗi cá nhân, tôn trọng và giữ thể diện, biểu lộ sự tin tưởng giữa hai người không để người thứ ba đựoc biết. Đây là cuộc nói chuyện riêng tư, không phải hạ nhục người có lỗi nhưng là giúp người ấy nhận ra lỗi lầm của mình. Phải nói sự thật, nhưng có những sự thật không nên nói hết. Sự góp ý huynh đệ này đòi hỏi phải tế nhị, xây dựng:
+ Người góp ý: Nhẹ nhàng, nói đúng lúc, đúng chỗ, khôn khéo, thiện chí, nếu không sẽ phản tác dụng, khi đó góp ý chỉ là chỉ trích, phê phán.
+ Người được góp ý: Khiêm nhường nhận lời khuyên, không nóng nảy tự ái, sẵn sàng đón nhận, nhận ra sai lầm, không cố chấp cứng đầu, can đảm sửa đổi. Có như thế việc sửa đổi cho nhau mới có kết quả.
- Bước 2: “Nếu nó không chịu nghe thì hãy đem theo một hay hai người nữa để mọi công việc được giải quyết, căn cứ vào lời hai hoặc ba nhân chứng”. Như thế, nếu bước một không đem lại kết quả mong đợi, sẽ đến bước hai là gặp gỡ có hai hoặc ba nhân chứng. Đây không phải là gây áp lực. Sự hiện diện của các chứng nhân bảo đảm cho tính khách quan và cộng đoàn. Luật Môsê dạy: “Một nhân chứng duy nhất không thể đứng lên buộc tội một người về bất cứ tội lỗi nào, phải căn cứ vào lời của hai hay ba nhân chứng, sự việc mới được cứu xét” (Đnl 19,15). Tuy nhiên chỉ thị của Chúa Giêsu nói đây không phải là nhân chứng buộc tội nhưng là những người trợ lực có uy tín để giúp tội nhân dễ dàng sữa lỗi. Cần kiên nhẫn đối vơi người cố chấp.
+ Người sửa lỗi chú ý hình thức xây dựng và bác ái. Có nhiều khuyết điểm có thể tự nhiên được sửa chữa qua tính trung gian, nhất là những khuyết điểm nhỏ.
+ Người được sửa lỗi chú ý nội dung được góp ý.
- Bước 3: “Nếu nó không chịu nghe họ thì hãy đi thưa Hội Thánh”. Hai bước không đạt kết quả, đưa ra trước cộng đoàn Hội Thánh địa phương vì Hội Thánh được Chúa ban cho quyền cầm buộc tháo cởi (x. Mt 18,18). Đưa ra Hội Thánh không phải để bị xét xử nhưng để tỏ lòng sám hối và sẽ được ân xá. Nhưng nếu kẻ đó vẫn cố chấp không chịu sữa lỗi thì tự loại mình ra khỏi Hội Thánh không còn thuộc về cộng đoàn.
- Bước 4: “Nếu Hội Thánh mà nó cũng chẳng nghe thì hãy kể nó như một người ngoại”. Cộng đoàn mà không chịu nghe thì phải chấp nhận thái độ tự cô lập của họ. Họ cố chấp không muốn ở trong Hội Thánh thì họ sống trong lầm lạc về đức tin và luân lý. Hội Thánh không còn trách nhiệm trực tiếp phải lo cho họ nữa, chỉ còn phó thác họ cho lòng nhân từ của Chúa mà thôi.
2. Hiệp lời cầu nguyện:
Nếu nhìn cách sửa lỗi anh em của Chúa Giêsu là một cách diễn tả tình yêu thì hiệp thông trong lời cầu nguyện lại là một diễn tả khác của tình yêu “Khi hai hoặc ba người họp lại nhân danh Thầy thì có Thầy ở giữa họ”.
Khi yêu ai, chúng ta không dửng dưng để mặc người ấy lún sâu vào sự dữ. Ta sẽ tìm dịp cảnh tỉnh, nhắc nhở, khuyên bảo, không “makeno”, không “đèn nhà ai nấy sáng”. Tương quan bác ái huynh đệ này rất cần trong cộng đoàn, trong Giáo xứ. Chúa Giêsu nhấn mạnh đến mục đích của việc sửa lỗi. Đó là chinh phục, cứu lấy anh em để nó đừng hư mất, liên đới trách nhiệm sữa lỗi cho nhau để nhờ đó cộng đoàn “lợi thêm một người anh em”. Thánh Giacôbê nhấn mạnh tới tình bác ái đáng khen của việc sửa sai huynh đệ “Ai đưa một người tội lỗi ra khỏi sai lầm của họ là đã cứu được linh hồn người ấy khỏi chết và đã bù đắp được vô số tội lỗi”.
Chúa Giêsu còn xác định rằng: “Thầy bảo thật các con: nếu ở dưới đất hai người trong anh em hiệp ý cầu xin bất cứ sự gì, thì Cha Thầy, Đấng ngự trên trời sẽ ban cho họ”. Đây không đơn thuần là một giải quyết giữa anh em loài người, nhưng là cùng nhau đến trước tình yêu Thiên Chúa. Sự hiện diện của Chúa sẽ xóa giải mọi bất hòa giữa anh em. Chúng ta tin và can đảm sống điều đó “Vì ở đâu có có hai ba người họp lại nhân danh Thầy, thì có Thầy ở đấy, giữa họ”.
Trong Đạo Phật người ta thường nói “Phật tại tâm”. Trong Đạo Thiền, người ta sống cuộc sống con người cách đơn sơ thanh thản, không chấp mê, sống tự nhiên như bông hoa nở, như dòng suối chảy, như áng mây bay, như làn gió thổi. Sống an bình với chính mình an hoà với tha nhân, là “phá chấp ngã” nghĩa là không chấp, không chấp cả cái không chấp. Đạo lý Chúa Kitô tự bản chất sâu xa là Đạo nhân, Đạo của lòng nhân ái, Đạo của tình thương. Tình thương không phải là một tư tưởng, cũng chẳng phải là một học thuyết. Tình thương là con đường ta phải đi, một tình yêu để ta sống, để chia sẻ với người khác.
Đức Kitô đã làm người để chia sẻ tình yêu của Chúa Cha cho chúng ta. Người mời gọi chúng ta chia sẻ lại tình yêu ấy cho anh em. Tất cả đạo lý Chúa Kitô nằm gọn trong chân lý đó. Trong điều mà Người gọi là điều răn mới: “Anh em hãy yêu thương như Thầy đã yêu thương anh em”.
Lạy Chúa Giêsu, xin ban ơn can đảm để con nhận sự sửa lỗi của anh em, và ban cho con ơn khôn ngoan để con biết chân thành sửa lỗi cho nhau, nhờ đó con xứng đáng nhận được lòng nhân từ Chúa xót thương.
Lạy Chúa Giêsu, trước khi sửa lỗi ai, xin Chúa nhắc con nhớ rằng con cũng là tội nhân, cũng yếu đuối và hay lầm lỗi, có khi còn nặng nề hơn họ. Nếu vì bổn phận, con phải sưả lỗi cho người khác, xin cho con biết lấy tinh thần bác ái và tôn trọng nhân vị mà cư xử, nâng đỡ hơn là chỉ trích thoá mạ anh em. Xin cho cúng con luôn biết rộng lượng, bao dung với người khác vì con biết chắc rằng Chúa vẫn tha thứ cho con từng ngày. Amen.
Trong bài đọc 2, trích thư Roma, thánh Phao-lô nhắc lại một số điều răn căn bản liên quan cách TN 23-A161
Trong bài đọc 2, trích thư Roma, thánh Phao-lô nhắc lại một số điều răn căn bản liên quan cách chúng ta ứng xử với nhau: “Ngươi không được ngoại tình, không được giết người, không được trộm cắp…” Và còn nhiều điều răn nữa, của Thiên Chúa và của Hội Thánh, mà chúng ta vẫn nhắc lại trước khi dâng Thánh Lễ vào ngày Chúa Nhật. Những điều răn thánh Phao-lô vừa kể, liên quan đến những hành vi ngoại tình, giết người và trộm cắp.
Tuy có lúc này lúc kia, nhưng tất cả chúng ta đều có thể giữ tốt ba giới răn này. Tuy nhiên, thánh Phao-lô còn kể ra một giới răn khác, mà ai trong chúng ta cũng “chịu thua”, đó là giới răn: “Không được ham muốn” (Rm 13, 9), bởi vì lòng ham muốn không phải là một hành vi bên ngoài, để chúng ta cố gắng xa tránh, nhưng là một khuynh hướng của nội tâm, của con tim, mà không ai trong chúng ta không có và và không ai trong chúng ta có thể làm chủ được.
* Chúng ta không có hành vi ngoại tình, nhưng lòng ham muốn, thì không thể không có. Thế mà Đức Giê-su nói trong bài giảng trên núi: “Anh em đã nghe Luật dạy rằng: Chớ ngoại tình.Còn Thầy, Thầy bảo cho anh em biết: ai nhìn người phụ nữ mà thèm muốn, thì trong lòng đã ngoại tình với người ấy rồi (Mt 5, 27-28).
* Chúng ta không giết người, nhưng lòng chúng ta đầy ghen ghét muốn loại trừ người khác. Thế mà Đức Giê-su nói: “Ai giận anh em mình, thì đáng bị đưa ra toà” (c. 22) ; và thánh Gioan còn nói mạnh hơn: “Phàm ai ghét anh em mình, ấy là kẻ sát nhân (x. 1Ga 3, 15) ; bởi vì, khi ghét người anh em, chúng ta loại trừ người anh em ra khỏi lòng chúng ta, chúng ta “giết” người anh em trong lòng chúng ta.
* Cũng vậy, chúng ta không trộm cắp, nhưng trong lòng chúng ta khó tránh được lòng ham muốn của cải của người khác, ham muốn điều người khác có. Chúng ta ham muốn điều người khác có, và khi chúng ta không có được, chúng ta muốn phá hủy. Bởi vì, điều chúng ta muốn có, nhưng không có được, thì người khác không được phép có.
***
Không ai giữ được, nhưng tại sao thánh Phao-lô nêu ra giới răn “không được ham muốn”? Bởi vì đó là căn nguyên của mọi hành vi vi phạm Lề Luật. Lòng ham muốn như một năng lực bị dồn nén và có thể bùng phát thành hành động vi phạm và bạo lực bất cứ lúc nào. Và những điều này vẫn xẩy ra chung quanh chúng ta, trong môi trường sống chúng ta và có khi nơi gia đình chúng ta và nơi chính chúng ta nữa. Vậy thì phải làm sao? Điều gì giúp chúng ta làm chủ lòng ham muốn, chiến thắng lòng ham muốn, loại bỏ lòng ham muốn.
Đây là một thứ bệnh của con tim, thì chỉ có phương thuốc của con tim mới chữa lành được thôi: Đó là tình thương ; và thánh Phao-lô, trong bài đọc 2, nhắc đi nhắc lại “phương thuốc tình thương”:
Anh em đừng mắc nợ gì ai, ngoài món nợ tương thân tương ái; vì ai yêu người, thì đã chu toàn Lề Luật.
Các điều răn khác, đều tóm lại trong lời này: Ngươi phải yêu người thân cận như chính mình.Đã yêu thương thì không làm hại người đồng loại; yêu thương là chu toàn Lề Luật vậy (Rm 13, 8.9b-10).
Tình thương chiến thắng lòng ham muốn. Nhưng làm sao có thể yêu thương, nếu không phải chính bản thân chúng ta đã được yêu thương, đã được bao dung, đã được tha thứ, đã được thương xót. Cũng trong thư Roma, thánh Phao-lô xác tín:
Đúng thế, tôi tin chắc rằng: cho dầu là sự chết hay sự sống, thiên thần hay ma vương quỷ lực, hiện tại hay tương lai, hoặc bất cứ sức mạnh nào,39 trời cao hay vực thẳm hay bất cứ một loài thọ tạo nào khác, không có gì tách được chúng ta ra khỏi tình yêu của Thiên Chúa thể hiện nơi Đức Ki-tô Giê-su, Chúa chúng ta (Rm 8, 38-39).
Chính Thiên Chúa yêu thương và bao dung chúng ta trước, nên chúng ta con tim chúng ta được tái tạo để có thể yêu thương và bao dung nhau, và có thể ứng xử với nhau như lời dạy của Đức Giê-su trong bài Tin Mừng:
* Hết lòng kiên nhẫn và kiên nhẫn cho đến cùng đối với người anh em phạm tội.
* Được Đức Giê-su tin tưởng trao ban quyền bình ràng buộc và tháo cởi, nhưng không phải để kết án và giết chết, nhưng để cứu sống và tò bày tình thương và lòng thương xót của Đức Ki-tô cho mọi người.
* Và vì được Thiên Chúa yêu thương và bao dung, nên chúng ta có thể hiệp nhất với nhau trong cầu nguyện và có thể họp nhau nhân danh Đức Ki-tô. Điều làm đẹp lòng Thiên Chúa là bầu khí hiệp nhất, vì chúng ta được dựng nên là một như Thiên Chúa là một ; và Đức Ki-tô hiện diện ở giữa tương quan hiệp nhất yêu thương của gia đình và cộng đoàn của chúng ta.
Bài giảng của Đức Giê-su về Giáo Hội kết thúc, hay đúng hơn là hướng tới, với lời mời gọi tha thứ cho nhau đến “bảy mươi lần bảy” ; và sự tha thứ vô hạn chúng ta được mời gọi trao ban cho nhau đặt nền tảng và hướng tới chính ơn tha thứ vô hạn của Thiên Chúa, được thể hiện nơi Đức Ki-tô chịu đóng đinh. Như thế, chính Thiên Chúa yêu thương và bao dung chúng ta trước, nên con tim chúng ta mới được tái tạo để có thể yêu thương và bao dung nhau, và để có thể ứng xử với nhau như lời dạy của Đức Giê-su về Giáo Hội.
2. Quyền bính và hoán cải
Ngay trước đó, Đức Giê-su đã trao quyền “tháo cởi và cầm buộc” cho chính thánh Phê-rô, với tư cách là “Đá Tảng”: “Thầy sẽ trao cho anh chìa khoá Nước Trời: dưới đất, anh cầm buộc điều gì, trên trời cũng sẽ cầm buộc như vậy; dưới đất, anh tháo cởi điều gì, trên trời cũng sẽ tháo cởi như vậy” (Mt 16, 19). Nhưng ở đây, quyền bính này, được Người phát biểu với cùng những từ ngữ, lại được trao cho nhóm, nghĩa là cho Giáo Hội:
Thầy bảo thật anh em: dưới đất, anh em cầm buộc những điều gì, trên trời cũng cầm buộc như vậy; dưới đất, anh em tháo cởi những điều gì, trên trời cũng tháo cởi như vậy (Mt 18, 18 ; x. Ga 20, 23).
Việc thi hành quyền bính được thực hiện vừa bởi một người và vừa bởi cả nhóm ; như thế, sự quân bình được hình thành. Tuy nhiên, chúng ta được mời gọi vượt qua bình diện tổ chức và quyền bính để nhận ra sự tin tưởng mà Đức Ki-tô đặt để nơi Giáo Hội, vì quyền ở trên trời, nhưng lại được trao hết cho những con người mỏng dòn ở dưới đất! Sự tin tưởng thật trọn vẹn, trọn vẹn đến độ trời và đất như trở nên một. Vấn đề là Giáo Hội thi hành quyền bính theo năng động nào, của trời cao được thể hiện nơi ngôi vị và nơi mầu nhiệm Vượt Qua của Đức Ki-tô, để giáo huấn, làm cho lớn lên và cứu sống, hay theo năng động của đất thấp, nghĩa là thế gian, sự dữ, ma quỉ, để lên án, loại trừ và giết chết.
Một cách cụ thể khi phải đối diện với một thành viên phạm tội, là điều không thể tránh được trong đời sống đức tin của Giáo Hội: “Nếu người anh em trót phạm tội”. Nhưng thay vì dùng quyền để lên án và loại trừ, Đức Giê-su mời gọi sửa lỗi người anh em: “anh hãy đi sửa lỗi nó”. Và Đức Giê-su đề nghị cả một tiến trình rất sư phạm để giúp tội nhân hoán cải: ban đầu là cuộc gặp gỡ riêng tư và huynh đệ giữa hai người; tiếp đến, nếu tội nhân không nghe, thì thêm một hay hai người nữa; và cuối cùng, nếu tội nhân vẫn không nghe, thì Hội Thánh mới can thiệp. Và nếu tội nhân cũng chẳng nghe Hội Thánh, thì như Đức Giê-su nói: “hãy kể nó như một người ngoại hay một người thu thuế”; bị coi là “người ngoại hay người thu thuế”, theo cách nói của Do thái giáo, điều này có nghĩa là, người này không còn thuộc về cộng đồng.
Nhưng thực ra, khi từ chối lắng nghe lời khuyên bảo đến ba lần, tội nhân đã quyết định tự loại mình ra khỏi Hội Thánh rồi. Như thế, quyền bính chỉ được dùng đến khi giải pháp đối thoại trong kiên nhẫn và đức mến đã đi tới cùng và bị từ chối.
3. Quyền bính và cầu nguyện
Trong bài Tin Mừng, khi nói về đời sống Giáo Hội, Đức Giê-su còn nói đến bầu khí hiệp nhất trong lời nguyện xin và lời đáp trả chắc chắn của Thiên Chúa Cha, Đấng ngự trên trời:
Nếu ở dưới đất, hai người trong anh em hợp lời cầu xin bất cứ điều gì, thì Cha Thầy, Đấng ngự trên trời, sẽ ban cho.
Lời của Đức Giê-su vừa mang lại cho chúng ta niềm hi vọng khi nguyện xin, và vừa làm cho chúng ta nhận ra rằng, điều làm đẹp lòng Thiên Chúa, chính là bầu khí hiệp nhất trong cầu nguyện và nhờ cầu nguyện, vì chúng ta được dựng nên là một như Thiên Chúa là một ; và Đức Giê-su cũng cầu nguyện và làm tất cả mọi sự để cho chúng ta nên một: “Xin cho họ nên một, như chúng ta là một”. Xin Chúa Thánh Thần làm cho chúng ta biết kiên nhẫn cùng nhau nguyện xin và hướng chúng ta tới những ơn xin làm đẹp lòng Chúa Cha, nhất là những ơn xin làm cho chúng ta nên một, như Người dạy chúng ta trong kinh Lạy Cha.
Tuy nhiên, vì lời giáo huấn của Đức Giê-su trong bài Tin Mừng hôm nay hướng tới việc cầu nguyện, chúng ta có thể hiểu lời của Đức Giê-su về “lời nguyện chung” còn phải là nền tảng của việc thi hành quyền bính, nhất là thi hành quyền bính trong việc sửa lỗi nhau cho nhau. Như thế, quyền bính không chỉ nhường bước cho đối thoại huynh đệ, nhưng còn phải được thực hiện, từ đầu đến cuối, trong cầu nguyện. Và cả khi tội nhân đã bị loại trừ khỏi cộng đồng, Giáo Hội vẫn được mời gọi kí thác người anh em cho lòng thương xót của Thiên Chúa và vẫn được mời gọi cầu nguyện cho người anh em ấy, tương tự như khi Người mời gọi chúng ta cầu nguyện cho kẻ thù (x. Mt 5, 43-48).
***
Và trong mọi sự, nhất là trong việc thi hành quyền bính, để mời gọi hoán cải trong bầu khi cầu nguyện, Đức Giê-su mời gọi Giáo Hội “họp lại nhân danh Thầy”. “Nhân danh Thầy”, có nghĩa là, trong đời sống đức tin, Giáo Hội và từng người chúng ta được mời gọi, không chỉ nhân danh Đức Ki-tô bằng lời nói, nhưng còn mặc lấy tâm tình của Đức Ki-tô. Chính khi đó, như Đức Giê-su nói:
Thầy ở đấy, giữa họ.
Như thế, ở mức độ tận cùng và sâu xa nhất, Giáo Hội được mời gọi để cho Đức Ki-tô tiếp tục hiện hiện, lên tiếng và hành động ở giữa loài người chúng ta, để tha thứ, chữa lành, giải thoát và tỏ bày tình yêu đến cùng của Thiên Chúa Cha, nhờ sức mạnh của Chúa Thánh Thần.
Khi lãnh nhận Bí tích Thánh tẩy, người tín hữu được trao ban ba chức năng quan trọng, đó là TN 23-A162
Khi lãnh nhận Bí tích Thánh tẩy, người tín hữu được trao ban ba chức năng quan trọng, đó là: ngôn sứ, tư tế và vương đế. Chức năng ngôn sứ để rao giảng Lời Chúa; chức năng tư tế để thánh hoá bản thân và góp phần thánh hoá môi trường xã hội; chức năng vương đế để cộng tác trong việc quản trị và xây dựng cộng đoàn đức tin. Cả ba chức năng này làm thành vẻ đẹp của đời sống Kitô hữu. Nhờ ba chức năng này, người tín hữu giáo dân không chỉ là những thành viên thụ động, dửng dưng với những sinh hoạt chung, nhưng là những thành viên tích cực tham gia làm cho cộng đoàn Giáo Hội địa phương sinh động và phát triển.
Lời Chúa hôm nay nhấn mạnh đến chức năng ngôn sứ. Như vừa nói ở trên, chức năng này giúp chúng ta loan báo Lời Chúa. Ngôn có nghĩa là Lời; Sứ là được sai đi. Người tín hữu được Chúa sai đi để nói Lời Ngài trong mọi hoàn cảnh, lúc thuận lợi cũng như lúc gặp khó khăn.
Lịch sử và truyền thống Do Thái giáo ghi đậm dấu ấn từ giáo huấn của các ngôn sứ. Trong Cựu ước, Chúa dùng các ngôn sứ để ngỏ lời với dân riêng được tuyển lựa. Thông điệp của các ngôn sứ mang nội dung rất phong phú: khiển trách, cảnh cáo, lên án, báo trước tai hoạ, khen ngợi, tuyên dương. Dù được sai đi để chuyển tải sứ điệp nào, các ngôn sứ đều phải trung thành với nhiệm vụ được trao. Bài đọc I hôm nay ghi lại lời Chúa căn dặn ngôn sứ Egiêkien. Ông sống và thi hành sứ vụ ở thế kỷ thứ VI trước công nguyên. Chúa nói rõ với ông: “Ta đã đặt ngươi làm người canh gác cho nhà Israel”. Chúa cũng cảnh báo: phải trung thành với sứ mạng, và phải chuyển tải thông điệp một cách trung thực, không sợ hãi. Nếu ngôn sứ tránh né không dám nói sự thật, thì chính ông phải gánh chịu những hậu quả và tai ương. Egiêkien là ngôn sứ của niềm hy vọng. Ông chuyển tải cho dân chúng giáo huấn của Chúa nói về những bộ xương khô sẽ trở lại thành những con người sống động, những nấm huyệt sẽ được mở ra và những trái tim khô cằn chai đá sẽ được thay thế bằng trái tim bằng thịt biết yêu thương. Giáo huấn của ông đã góp phần nuôi dưỡng niềm hy vọng của dân Israel trong cảnh lưu đày, giúp dân chúng vững tin vào Chúa trong khi chờ đợi ngày trở về quê cha đất tổ (x.Ez chương 36 và 37).
Đối với chúng ta hôm nay là người Kitô hữu, đâu là nhiệm vụ của người ngôn sứ? Chúng ta có thể tìm thấy câu trả lời trong Tin Mừng. Thánh Mátthêu đã tổng hợp trong một đoạn văn ngắn giáo huấn của Chúa ở ba lãnh vực: sửa lỗi anh em, bao dung tha thứ, và cầu nguyện cộng đoàn. Mặc dù phân chia ba nội dung, nhưng đều có chung một ý tưởng, đó là sống với tha nhân, sống cho tha nhân và cùng cầu nguyện với tha nhân. Đây chính là nhiệm vụ của người ngôn sứ: nhắc nhở người khác trong tình bác ái khi họ làm điều sai lỗi, với sự khiêm nhường và với trái tim chân thành. Cộng đoàn xã hội cũng như cộng đoàn Đức tin luôn bao gồm những người tốt và những người chưa tốt. Chẳng ai có thể tự nhận mình là đã hoàn hảo. Mỗi chúng ta còn mang nhiều khiếm khuyết, mặc dù có thể hoàn hảo ở một khía cạnh nào đó. Chính vì vậy mà mỗi khi cử hành Thánh lễ, điều đầu tiên là chúng ta phải khiêm tốn nhìn nhận những lỗi lầm của mình và thân thưa với Chúa: Xin Chúa thương xót chúng con!. Việc sửa lỗi anh em là một nghĩa cử của đức bác ái, nên phải được thực hiện trong tình yêu thương như Chúa đã dạy. Người tín hữu vừa có bổn phận sửa lỗi người khác, vừa phải khiêm tốn lắng nghe những lời góp ý để hoàn thiện bản thân.
Con người sống trên trần gian không như những ốc đảo riêng biệt và khép kín, theo kiểu “đèn nhà ai nấy rạng”, nhưng liên đới với nhau và cùng chung chia hạnh phúc cũng như đau khổ. Một người sống vô trách nhiệm, hoặc không quan tâm đến ích chung sẽ làm cho những người xung quanh bị ảnh hưởng lây, giống như đại dịch Covid-19 đang hoành hành nhân loại, ảnh hưởng tiêu cực đến toàn xã hội. Ngày nay người ta cũng nói nhiều đến ô nhiễm môi trường do các công ty xí nghiệp tự tiện xả rác thải hoặc do nhiều người dân không có ý thức giữ gìn vệ sinh chung. Xã hội không chỉ ô nhiễm môi trường trong không gian, mà còn trong lãnh vực luân lý do lối sống buông thả và coi thường đạo lý. Hậu quả là ngày càng có nhiều vụ giết người cướp của, bạo lực và thù hằn ngay giữa những thành viên trong cùng một gia đình. Những đứa trẻ vừa sinh ra đã bị chính mẹ ruột của mình giết chết hoặc bỏ rơi. Tình mẫu tử đã khô cạn và tình nhân loại cũng không còn.
“Dưới đất, anh em ràng buộc những điều gì, trên trời cũng sẽ ràng buộc như vậy; dưới đất, anh em tháo cởi những điều gì, trên trời cũng sẽ tháo cởi như vậy”. Trong Tin Mừng Thánh Mátthêu, đây là lần thứ hai Chúa Giêsu nói đến “Cầm buộc” và “Tháo cởi”. Tuy vậy, dựa theo ngữ cảnh, thì hai lần Chúa nói mang ý nghĩa khác nhau. Lần trước Chúa trao quyền cho thánh Phêrô chìa khoá Nước Trời với lời tuyên bố: “Dưới đất, anh cầm buộc điều gì, trên trời cũng sẽ cầm buộc như vậy; dưới đất, anh tháo cởi điều gì, trên trời cũng sẽ tháo cởi như vậy” (Mt 16,19). Qua lời này, Chúa trao cho thánh Phêrô và Giáo Hội quyền lãnh đạo đoàn chiên của Chúa, duy trì kỷ luật và giúp các tín hữu nên hoàn thiện. Trong Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu muốn nói đến sự tha thứ bao dung, như một nhân đức cần phải có nơi mỗi người tín hữu. Nếu họ cố chấp không tha thứ cho người khác, Chúa cũng sẽ không tha thứ cho họ. Lòng bao dung quảng đại đối với tha nhân là một điều kiện căn bản để đón nhận ơn tha thứ của Thiên Chúa. Đây cũng là ý nghĩa của lời cầu nguyện chúng ta vẫn đọc trong kinh Lạy Cha: “Xin tha nợ chúng con, như chúng con cũng tha kẻ có nợ chúng con”. Đó là nguyên tắc “gieo nhân nào gặt quả nấy” trong truyền thống Việt Nam, hoặc “đong đấu nào nhận đấu ấy” mà Chúa Giêsu đã dạy trong Tin Mừng. Nếu chúng ta khe khắt với anh chị em mình, thì Chúa cũng khe khắt với chúng ta.
“Yêu thương là chu toàn Lề Luật vậy” – Thánh Phaolô quả quyết với chúng ta như thế. Vị tông đồ dân ngoại có lý, vì luật yêu thương bao trùm tất cả. Chính tình yêu nâng tâm hồn chúng ta lên với Chúa và giúp ta sống hài hòa với anh chị em mình. Thánh Augustinô cũng nói với chúng ta: “Ama et fac quod vis”: Cứ yêu đi rồi sẽ làm được mọi sự”. Ở nơi khác, ngài cũng viết: “Tình yêu có đôi chân đến với người nghèo. Tình yêu có đôi mắt để thấy bất hạnh và thiếu thốn. Tình yêu có đôi tai để nghe được tiếng than thở của tha nhân”. Đó chính là hoa trái của Đức yêu thương. Tình yêu giúp chúng ta chiến thắng tất cả. Tình yêu là chu toàn Lề Luật.
Tình yêu đối với tha nhân còn là điều kiện để chúng ta được Thiên Chúa nhận lời chúng ta cầu xin. “Nếu ở dưới đất, hai người trong anh em hợp lời cầu xin bất cứ điều gì, thì Cha Thày, Đấng ngự trên trời, sẽ ban cho”. Lời cầu nguyện chung giữa hai hoặc nhiều người là lời cầu nguyện đặt nền tảng trên tình yêu thương. Đó là lời cầu nguyện đẹp lòng Chúa, đến nỗi Chúa Giêsu nhấn mạnh “Xin bất cứ điều gì” cũng được Chúa Cha nhận lời.
“Phần ngươi, hỡi con người, Ta đã đặt ngươi làm người canh gác nhà Israen…”. Trong bối cảnh xã hội hôm nay, Chúa đang đặt chúng ta làm “người canh gác”, tức là người có khả năng và có trách nhiệm cảnh báo cho người khác những nguy hiểm đang rình rập: có thể đó là lối sống buông thả, coi thường luân thường đạo lý. Có thể đó là sự dửng dưng với Thiên Chúa và những giá trị tâm linh. Đó còn là những mâu thuẫn, hận thù, dối trá, lừa lọc, chỉ nhìn những lợi lộc nhất thời trước mắt mà không chú ý đến tiếng nói của lương tâm và những ích lợi lâu dài. Một cuộc sống ngay thẳng, tốt lành của người tín hữu sẽ giống như lời nhắc nhở và cảnh báo đối với những người xung quanh. Họ giống như những biển báo giao thông được đặt hai bên đường, giúp người giao thông tránh những chỗ nguy hiểm, tuân thủ những quy định, hầu đem lại an toàn và hạnh phúc cho mọi người. Như ngôn sứ Egiêkien, mỗi chúng ta hãy trở nên ngôn sứ của niềm hy vọng, chiếu rọi ánh sáng của Chúa vào những góc khuất của cuộc đời và đem niềm vui của Chúa đến cho đồng loại hôm nay.
Tại một tu viện kia, có ông thầy ngang ngược, ban đêm trốn ra khỏi tu viện; có lẽ ông thầy đang TN 23-A163
Tại một tu viện kia, có ông thầy ngang ngược, ban đêm trốn ra khỏi tu viện; có lẽ ông thầy đang gặp khủng hoảng gì đó. Nhiều người bảo người ta thấy ông thầy này về khuya lắm. Cha giáo bận tâm lo lắng không biết làm sao giúp người anh em mình vượt qua được tình trạng khủng hoảng này. Cha giáo lấy tràng hạt ra đọc kinh. Chục kinh thứ nhất không thấy ông thầy về; chục kinh thứ 2 cũng chẳng thấy ông thầy đâu; chục kinh thứ 3 còn dang dở thì nghe thấy tiếng mở cửa. Ông thầy về tới- đồng hồ cũng đã điểm 1h. Cha giáo lặng lẽ chỉ nói với người anh em: ngủ sớm đi em kẻo mai mất lễ. Nào ngờ, thời gian thấm thoát- ông thầy trơ thành một linh mục rất dễ thương – gần gũi, yêu thương, cảm thông với anh chị em giáo dân của mình.
Như vậy đứng trước những hành vi xấu xa tội lỗi của anh em, tôi nên làm ngơ hay nói sự thật. Tôi nên giúp họ nhận ra điều sai lỗi hay tôi theo chủ nghĩa “mackeno”. Tôi có bổn phận giúp người anh em tìm lại bình an tâm hồn khi sống theo đạo lý làm người, và làm con Chúa hay tôi để họ mãi sa lầy trong vũng bùn tội lỗi và bóng đêm của gian tà.
Lời Chúa hôm nay mời gọi chúng ta phải can đảm và kiên nhẫn sửa lỗi cho nhau. Sửa lỗi cho nhau là hành vi bác ái, là giúp anh em mình sống đúng phẩm giá làm người, là nỗ lực đưa anh em mình trở về nẻo chính đường ngay. Sửa lỗi cho nhau không chỉ là điều cần thiết mà còn là bổn phận của các bậc làm cha mẹ, anh chị, hay của những người có nghĩa vụ giáo dục và hướng dẫn người khác. Vì “nuôi con chẳng dạy chẳng răn – Thà rằng nuôi lợn lấy lòng mà ăn”.
Thế nên, sửa lỗi anh em trong đức ái không có nghĩa là dò xét, vạch lá tìm sâu, bé xé ra to, ít xít ra nhiều. Càng không được kể lỗi lầm của anh em ra bất cứ ai, mà cần ý thức rằng “nhân vô thập toàn”, là người ai cũng có lầm lỗi, là người ai cũng có khiếm khuyết, nên cần cảm thông hơn là kết án, nên giúp họ làm lại cuộc đời hơn là tẩy chay vì không ai trong chúng ta là người hoàn hảo; thánh thiện hết. Vì thế, Chúa Giêsu đưa ra những bước sửa lỗi cho nhau.
- Bước thứ nhất là đối thoại. Đối thoại là giúp họ nhận ra việc họ làm, lời họ nói là sai. Đối thoại để họ nhận ra lầm lỗi, để họ ý thức được việc họ làm, lời họ nói là xấu, là sai với đạo lý làm người.
- Bước thứ hai cần thêm người khác tác động. Có thể là bạn bè thân hữu của người phạm lỗi, hay có thể là người có uy tín trong cộng đoàn. Người khác tác động là người có liên quan đến người phạm lỗi chứ không phải bạ ai cũng nói, gặp ai cũng chia sẻ, làm như thế người có lỗi chỉ thêm mặc cảm vì lỗi của mình, và oán ghét chúng ta hơn là biết ơn chúng ta.
- Bước thứ ba là đưa ra cộng đồng. Người ta vẫn thường nói “xã có phép tắc của xã. Làng có khuôn phép của làng”. Mỗi xa hội đều có những lề thói giúp nhau sống kỷ cương và đảm bảo an ninh xã hội. Thế nên, cộng đồng sẽ giúp cho con người sống tốt hơn và cho môi trường sống được lành mạnh và an bình hơn.
- Bước thứ tư: hãy cùng nhau hợp lời cầu nguyện cho họ. Trên hết mọi sự là hãy cầu nguyện cho người anh em chúng ta. Lời cầu nguyện của chúng ta vì nhu cầu cộng đoàn và cho cộng đoàn sẽ được Chúa chấp nhận như Lời Chúa Giêsu hôm nay nói: "Thầy bảo thật: nếu ở dưới đất, hai người trong anh em hợp lời cầu xin bất cứ điều gì, thì Cha Thầy, Đấng ngự trên trời, sẽ ban cho. Vì ở đâu có hai ba người họp lại nhân danh Thầy, thì có Thầy ở đấy, giữa họ”.
Như vậy, bác ái Kitô giáo không cho phép chúng ta dửng dưng hay làm ngơ trước lầm lỗi của tha nhân, nhất là những lầm lỗi có thể gây ảnh hưởng xấu trong cộng đoàn, hay mất an ninh cho xã hội. Bác ái Kitô giáo đòi hỏi chúng ta cảm thông với yếu đuối của tha nhân, nhưng không dung dưỡng sự xấu trong cộng đoàn. Chúng ta không được thanh trừng hay tẩy chay anh em nhưng phải thanh tẩy môi trường chúng ta đang sống khỏi những thói hư tật xấu, những tệ nạn gây ảnh hưởng xấu đến đời sống chung của cộng đoàn, như Ngôn sứ Ezekien đã đón nhận sứ điệp từ trời cao: “Hỡi con người, Ta đặt ngươi làm người canh gác cho nhà Itraen” ngươi hãy nói cho những kẻ lầm đường lạc lối biết đường trở về nẻo chính đường ngay để nó được sống. Đó cũng chính là sứ điệp mà Chúa cũng nói với cộng đoàn – nói với từng người chúng ta. Chúng ta không phải là những người hoàn toàn vô trách nhiệm với anh em chị em của mình; tất cả chúng ta sống liên đới với nhau trong ân nghĩa. Không ai là một hòn đảo giữa cuộc đời này, chúng ta có trách nhiệm trong cuộc đời của nhau; trong sự thành toàn của nhau trên con đường tiến về Vương quốc.
Xin Chúa soi lòng mở trí để chúng ta luôn dám nói sự thật với anh em, biết lấy lời lành mà khuyên người, mở dạy kẻ mê muội, để kiện toàn anh chị em chúng ta ngày càng nên trọn lành thánh thiện như lòng Chúa mong muốn. Amen.
Chúa Giêsu thiết lập Giáo hội Ngài và Giáo hội chính là gia đình của Chúa. Chúng ta là con TN 23-A164
Chúa Giêsu thiết lập Giáo hội Ngài và Giáo hội chính là gia đình của Chúa. Chúng ta là con cùng một Cha chung. Chúng ta không thể sống một mình. Có thể nói chúng ta là dòng giống tập thể. Chúng ta liên đới với nhau như các phần tử của một cơ thể duy nhất.
Chúa Giêsu dạy chúng ta yêu thương nhau và cố gắng giúp nhau đạt tới hạnh phúc Chúa đã dành cho chúng ta. Đó là cách yêu thương cao đẹp nhất. Lo cho nhau về phần vật chất cũng là một điều tốt, nhưng lo cho hạnh phúc đời đời của anh em là một điều quí báu hơn.
Chúng ta liên đới với nhau trong cuộc sống hôm nay, chúng ta càng liên đới mật thiết hơn trong Nhiệm Thể Chúa Kitô. Chúng ta chịu trách nhiệm lẫn nhau. Ngay từ thời tiên tri Êdêkien, Chúa đã cho thấy sự liên đới đó. Nếu người anh em lỗi phạm mà chúng ta không nhắc bảo để họ phải chết trong tội, chúng ta phải đền nợ máu của họ. Chúng ta không thể dửng dưng để cho người anh em chúng ta hư mất. Vậy thì, trong Chúa Giêsu, chúng ta càng phải cứu giúp những người anh em lỗi phạm vì chúng ta mắc nợ nhau vì tình tương thân tương ái, như thánh Phaolô đã nói. Chúa Giêsu đã dạy chúng ta yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương thì trách nhiệm của chúng ta đối với anh em thật nặng nề. Yêu thương nhau không phải chỉ lo cho phần xác mà phải lo phần hồn nhiều hơn.
Một trong những cách yêu thương linh hồn là sửa lỗi cho nhau. Chúa Giêsu dạy chúng ta cách thế phải làm để giúp anh em sửa lỗi. Phải đi từng giai đoạn, chứ không đường đột, vì đây là một vấn đề rất tế nhị và dễ gây phiền hà.
Giai đoạn thứ nhất là gặp riêng giữa một người với một người, trong thân tình và kín đáo.
Giai đoạn hai, nếu giai đoạn một không thành công: hãy mời thêm một vài nhân chứng, nhờ đó lời khích lệ sẽ có thể có hiệu quả hơn.
Nếu không thể thành công, giai đoạn ba là trình với Hội thánh. Và nếu tội nhân không nghe theo lời Hội thánh thì mới loại trừ, nghĩa là khi tội nhân đã hoàn toàn ngoan cố.
Chúng ta không nhẫn nại như Chúa. Chúng ta thường dễ loại trừ người tội lỗi, cho họ là hạng xấu xa. Đa số chúng ta giống như phái Pharisêu, xem những người tội lỗi như hạng người không còn cứu vãn. Và hình như trong các giáo xứ, tình trạng này gần như phổ biến. Một người bỏ đạo lâu năm, một hôm đã đi xưng tội và rước lễ đã nói rằng: “khi con vào nhà thờ, người ta nhìn con như quái vật và có tiếng xầm xì: “Hôm nay Satan đến nhà thờ, bây!” Đó chính là thái độ của Pharisêu. Dòng giống Pharisêu còn sống rất mạnh trong các cộng đoàn chúng ta. Một số cha sở, vì muốn cho giáo dân sống đạo tốt đã không hết lời quở trách thường xuyên làm cho một số giáo dân bất mãn.
Chúa Giêsu đã từng lên tiếng nặng lời với người Pharisêu, chỉ vì họ quá ngoan cố. Đang lúc Ngài rất nhẹ nhàng với những người tội lỗi, những dân thu thuế, những người sa ngã. Ngài không chê bỏ một ai vì Ngài đến là để cứu vớt những gì đã hư mất. Ngài cho thấy phải đối xử với người tội lỗi và yếu đuối như thế nào? Thánh Phaolô cũng cảnh báo những người lên án anh em: “Ngươi là ai mà dám đoán xét anh em?”
Vấn đề sửa lỗi cho nhau là một vấn đề tế nhị và rất khó. Ai cũng có tự ái, và những người lỗi phạm lại tự ái cao hơn. Họ không chấp nhận mình lỗi phạm. Khi cảnh báo cho người lỗi phạm thì chúng ta cũng không trọn lành. Khi chúng ta sửa lỗi cho người anh em, chúng ta dễ bị chất vấn: “Còn anh, anh tốt hơn ai mà anh lại làm sư dạy đời?” Ai trong chúng ta cũng lỗi phạm, nhưng những người tốt cũng có thể giúp người anh em lỗi phạm. Chúng ta phải làm mọi cách để cứu những người anh em yếu đuối, đó là đòi buộc của Chúa.
Chúng ta thường sống theo thói thế gian, xem người anh em như đối thủ. Chúng ta phải tôn trọng anh em, nhưng không vì thế mà chúng ta không dám yêu thương, giúp anh em mình nên tốt hơn. Nếu chúng ta may mắn là không lỗi phạm, thì đó là do ơn Chúa chứ không do công nghiệp gì của chúng ta. Chúng ta cũng không rỗi linh hồn một mình.
Nhiều người không biết Giáo hội là gì, không nghĩ rằng Giáo hội là một gia đình và mỗi phần tử đều liên đới với nhau trong sự lành cũng như sự dữ. Trong một giáo xứ, người tốt nhiều sẽ làm cho giáo xứ tốt lên, nếu nhiều người xấu sẽ làm cho giáo xứ càng bệ rạc và lộn xộn. Vì thế mọi người đều phải cố giúp nhau sống theo gương Chúa và yêu thương nhau càng ngày càng nhiều hơn.
Chúa Giêsu nhắc lại quyền tha bắt, nhưng lần này nói với các môn đệ chứng tỏ quyền tha tội là quyền dành cho Giáo hội chứ không chỉ riêng cho Phêrô. Chúa biết chúng ta yếu đuối, Ngài chỉ muốn tha thứ chứ không lên án: “Thiên Chúa sai Con của Người đến thế gian không phải để lên án thế gian, nhưng là để thế gian, nhờ Con của Người mà được cứu độ”. Những người tốt có nhiệm vụ đưa những người anh em lỗi phạm đến với nguồn ơn tha thứ mà Chúa đã dọn sẵn để cứu vớt họ. Và mọi người chúng ta cũng luôn cần đến ơn tha thứ đó.
Và Chúa Giêsu lại cho chúng ta thấy tính cách cộng đồng của nếp sống Giáo hội, là khi cầu nguyện, chúng ta cần cầu nguyện với nhau: “Khi hai ba người họp nhau lại vì danh Thầy thì có Thầy ở đấy giữa họ”. Chúng ta có thể cầu nguyện riêng nhưng lời cầu nguyện của chúng ta vẫn ở trong Giáo hội, trong Chúa Giêsu vì chính Thánh Thần vẫn cầu nguyện trong chúng ta và với chúng ta. Chúng ta nhớ rằng Giáo hội là một gia đình, vì thế nếu chúng ta cầu nguyện chung với nhau, lời cầu của chúng ta là lời cầu của Giáo hội. Những lúc gia đình cầu nguyện với nhau, Chúa Giêsu sẽ ở giữa gia đình chúng ta, và đó là một hạnh phúc lớn. Những giờ phút chúng ta hợp nhau dâng lễ, lời cầu nguyện của chúng ta càng được Chúa đón nhận biết bao! Nhưng chúng ta phải một lòng một ý mới thực sự là cộng đoàn. Lời cầu của chúng ta chỉ đẹp lòng Chúa khi chúng ta thực sự yêu thương nhau, tha thứ cho nhau, nên một với nhau như Chúa Giêsu đã mong ước. Nếu chúng ta ca tụng Chúa, và sau đó lại cắn xé nhau, thì đó chỉ là một hình thức bên ngoài không đem lại kết quả nào. Thánh Phaolô luôn cảnh báo các giáo đoàn phải hiệp nhất trong lời cầu nguyện.
Chúa Giêsu hiệp nhất chúng ta trong Ngài bằng chính tình yêu của Ngài. Tình yêu đó thể hiện qua tấm bánh thần linh Ngài trao ban cho chúng ta. Chúng ta cùng ăn một tấm bánh, chúng ta được liên kết với Chúa Giêsu. Sự liên kết này sâu xa hơn bất cứ một sự liên kết nào. Ngài là một xương một thịt với chúng ta và nối kết chúng ta trong Ngài. Chúng ta nên một trong Ngài. Trong thực tế, chúng ta có thực hiện không? Chúng ta không giống như người thế gian, chúng ta được nên một trong Chúa Kitô, với bất cứ giá nào, chúng ta phải vượt qua mọi trở ngại để thực hiện cho bằng được ước mong của Chúa và như thế Chúa mới có thể nhậm lời chúng ta, mới ở giữa chúng ta. Tại sao chúng ta không truyền giáo được? Chỉ vì chúng ta là một đống gạch vụn chứ không là thân thể Chúa Kitô. Ngày nào chúng ta nên một, Tin Mừng mới có thể lan rộng ra trong thế giới.
Phụng Vụ Lời Chúa Chúa Nhật XXIII Thường Niên Năm A nêu bật một chủ đề: “yêu thương đồng TN 23-A165
Phụng Vụ Lời Chúa Chúa Nhật XXIII Thường Niên Năm A nêu bật một chủ đề: “yêu thương đồng loại”.
Ed 33, 7-9
Ngôn sứ Ê-dê-ki-en thi hành sứ vụ bên cạnh đồng bào của mình trong cùng cảnh ngộ lưu đày như ông ở Ba-by-lon (đầu thế kỷ thứ sáu trước Công Nguyên). Ông cảm thấy mình chịu trách nhiệm về cách ăn nếp ở của anh em mình.
Rm 13, 8-10
Thánh Phaolô khuyên bảo các tín hữu Rô-ma thực hành tình tương thân tương ái. Bổn phận duy nhất, món nợ duy nhất mà chúng ta phải có đối với anh em đồng loại là Đức Ái.
Mt 18, 15-20
Trong Tin Mừng, thánh Mátthêu trích dẫn những lời của Đức Giêsu mời gọi các Kitô hữu đừng để cho một người anh em nào của mình phải hư mất mà không tìm cách sửa lỗi cho người ấy, nhiều lần nhiều cách, với sự tế nhị cần thiết.
BÀI ĐỌC I (Ed 33, 7-9)
Ngôn sứ Ê-dê-ki-en sống vào cuối thế kỷ thứ bảy và đầu thế kỷ thứ sáu sau Công Nguyên. Vào lúc đó, hoàn cảnh đất nước thật bi thảm. Vương quốc Giu-đa bị họa diệt vong. Vua Na-bu-cô-đô-nô-so chiếm thành thánh Giê-ru-sa-lem lần thứ nhất vào năm 598-597 và bắt đi lưu đày một phần lớn dân cư, nhất là thành phần ưu tú. Ngôn sứ Ê-dê-ki-en thuộc trong số những người lưu đày đầu tiên nầy. Ông thi hành sứ vụ ngôn sứ của mình chủ yếu bên cạnh những đồng bào lưu đày của ông cho đến khi qua đời, vào năm 571 trước Công Nguyên.
Ê-dê-ki-en trước khi ngôn sứ, đã là tư tế, vì thế, ông mang lấy ở nơi mình vừa tinh thần ngôn sứ vừa tinh thần tư tế. Bản văn mà chúng ta đọc vào Chúa Nhật nầy làm chứng điều nầy. Trách nhiệm ngôn sứ và trách nhiệm tư tế thành một bất khả phân ly ở nơi ông.
Bối cảnh là làng Tel-Avi bên bờ sông Cơ-va không xa Ba-by-lon, nơi vị ngôn sứ cùng với một số người đồng hương sống trong cảnh lưu đày. Từ các biến cố, ngôn sứ Ê-dê-ki-en biết rút ra bài học. Các ngôn sứ đã kêu gọi vua, bậc vị vọng và toàn thể dân chúng hoán cải, nhưng lời của các ngài không được lắng nghe, vì thế sự trừng phạt bất ngờ giáng xuống trên họ. Nét độc đáo của sứ điệp mà ngôn sứ Ê-dê-ki-en gởi đến nhấn mạnh “trách nhiệm của mỗi cá nhân”. Đó là ý nghĩa lời kêu gọi của Đức Chúa mà chúng ta đọc trong đoạn văn nầy.
1. “Hỡi con Người”:
Diễn ngữ “con người” là đặc ngữ Sê-mít, có nghĩa đơn giản là “một con người”, “một cá nhân”, như trong câu: “Hỡi con người. Trong câu này, diễn ngữ “con người” quy chiếu đến chính vị ngôn sứ. Ngôn sứ Ê-dê-ki-en thường sử dụng đặc ngữ này để nhấn mạnh: Thiên Chúa là Đấng ngàn trùng chí thánh, trước Ngài con người chỉ là một phàm nhân mõng dòn, yếu đuối và tội lỗi (6, 1-6). Mỗi lần Thiên Chúa ủy thác cho ông sứ điệp của Ngài, Ngài đặt ông vào chỗ của ông để ông khỏi phải tự cao tự đại về những thị kiến hay xuất thần mà Thiên Chúa gởi đến cho ông. Vị ngôn sứ phải tự xoá mình như một kẻ vô danh tiểu tốt.
2. Người canh gác:
“Ta đặt ngươi làm người canh gác nhà Israel”. Những hình ảnh: “người canh gác”, “người canh thức”, “truyền lệnh sứ” rất quen thuộc trong Cựu Ước để chỉ ngôn sứ. Ở đây, vị ngôn sứ được Thiên Chúa công bố là “người canh gác nhà Israel”. Người canh gác đứng trên vọng gác tường thành có nhiệm vụ canh chừng tai họa sắp xảy đến mà cảnh giác dân thành kịp thời. Vì thế, vai trò của ngôn sứ không chỉ truyền đạt sứ điệp mà còn cảnh báo, đe dọa để kêu gọi dân chúng hối cải ngỏ hầu tránh những án phạt.
Xa hơn một chút, chính Ê-dê-ki-en gợi lên sứ vụ ngôn sứ của ông thật giản dị: “Phần ngươi hỡi con người, con cái dân ngươi bàn tán về ngươi dọc theo các bức tường và trước các cửa nhà. Chúng bảo nhau, người nọ nói với người kia: ‘Nào chúng ta đến nghe xem Đức Chúa phán thế nào!’. Chúng đến với ngươi đông như trẩy hội. Dân Ta ngồi trước mặt ngươi; chúng nghe các lời ngươi nói…” (Ed 33, 30-32). Chính trong những cuộc chuyện trò thân quen và gần gũi như vậy mà vị ngôn sứ mới có thể ngỏ lời với từng người một những lời cảnh báo trong tình huynh đệ.
3. Bổn phận đối với anh em mình:
Đối với dân Israel, chết không gì khác hơn là đánh mất ân huệ của Thiên Chúa, Đấng là nguồn mọi thiện hảo. Cựu Ước thường trình bày những huấn lệnh của Thiên Chúa trong viễn cảnh của một sự chọn lựa giữa sự sống và sự chết, hạnh phúc và bất hạnh, lời chúc phúc và lời nguyền rủa (x. Đnl 30, 15-20; Hc 15, 15-16).
Ê-dê-ki-en là vị ngôn sứ đầu tiên nhấn mạnh sự thưởng phạt cá nhân: “Ai phạm tội, kẻ ấy phải chết; con không mang lấy tội của cha; cha cũng không mang lấy tội của con” (Ed 18, 20). Số phận của mỗi người không phải luôn luôn bất di bất dịch như đinh đóng cột: người công chính có thể trở thành tội nhân; kẻ tội lỗi cũng có thể hoán cải trở thành người công chính.
Từ đó, ông nhấn mạnh trách nhiệm của người biết huấn lệnh của Thiên Chúa và luật luân lý của Ngài, người ấy có bổn phận phải giúp anh em mình biết biện phân tỏ tường, nếu không, đừng nghĩ là mình vô can trước sự hư mất của anh em mình: “Nếu Ta bảo đứa gian ác: “Tên gian ác kia, nhất định mi phải chết”, mà ngươi không nói để cảnh cáo nó phải từ bỏ con đường gian ác, thì chính nó, đứa gian ác ấy, sẽ chết vì tội của nó, nhưng còn máu của nó, Ta sẽ đòi ngươi”. Sứ vụ của vị ngôn sứ cốt yếu ở nơi hành động nầy mà Đức Giêsu sẽ đích thân căn dặn các môn đệ của mình.
BÀI ĐỌC II (Rm 13, 8-10)
Chúng ta tiếp tục đọc phần luân l#ý của thư gởi tín hữu Rôma. Thánh Phaolô vừa mới nêu lên những bổn phận công dân mà người Kitô hữu phải phục tùng: vâng lời chính quyền dân sự, nộp thuế. Dù phải chu toàn tất cả những nghĩa vụ công dân nầy, chúng ta vẫn phải là những kẻ mắc nợ đối với anh em đồng loại: món nợ tương thân tương ái không bao giờ hoàn tất được.
1. Yêu người theo Cựu Ước:
“Anh em đừng mắc nợ gì ai, ngoài món nợ tương thân tương ái; vì yêu mến người, thì chu toàn lề luật”. Thập giới mời gọi phải tôn trọng nhân phẩm của tha nhân và của cải của họ như tội ngoại tình, tội sát nhân, tội trộm cắp…, nhưng không hàm chứa một cách minh nhiên bổn phận yêu người. Yêu người được sách Lê-vi 19, 18 công bố và được thánh Phaolô trích dẫn: “Ngươi phải yêu anh em đồng loại như chính mình”.
2. Yêu người theo Tân Ước:
Theo Cựu Ước, “anh em đồng loại” trước hết là những người cùng chung một dân tộc, đồng bào. Đức Giêsu đã mở rộng huấn lệnh yêu người đến tất cả mọi thành viên cộng đồng nhân loại, không có bất kỳ ngoại trừ nào, thậm chí phải yêu thương kẻ thù nữa. Thánh Phaolô nêu lên không chỉ luật Mô-sê, nhưng cũng luật Đức Ái Kitô giáo nữa. Thánh nhân không đề cập đến huấn lệnh thứ nhất: “mến Chúa”, vì lời khuyên bảo của thánh nhân nhắm đến đức ái huynh đệ. Vì thế, huấn lệnh yêu người bất khả phân ly với huấn lệnh mến Chúa, từ mến Chúa mà yêu người được khơi nguồn. Nếu yêu người vô giới hạn, chính là theo gương của Thiên Chúa, Đấng yêu thương con người khôn cùng. Ở đây, bằng thể thức đóng khung, vị sứ đồ nhấn mạnh yêu người là “chu toàn lề luật” (13, 8 và 9).
TIN MỪNG (Mt 18, 15-20)
Trong chương 18 nầy, thánh Mátthêu tập hợp những huấn lệnh mà Đức Giêsu đã ngỏ lời với Nhóm Mười Hai, cộng đồng đầu tiên của Giáo Hội Ngài, về đời sống huynh đệ trong lòng Giáo Hội. Chương 18 này có thể chia thành hai phần: phần thứ nhất (18, 1-14) bắt đầu với “những kẻ bé mọn” và kết thúc với dụ ngôn “con chiên lạc”; phần thứ hai (18, 15-35) bắt đầu với việc “sửa lỗi cho anh em” và kết thúc với dụ ngôn “tên mắc nợ không biết xót thương”. Đoạn Tin Mừng hôm nay thuộc phần thứ hai, ở đó Chúa Giêsu chỉ cho các môn đệ cách thức sửa lỗi cho nhau trong đức ái.
1. Sửa lỗi anh em:
Việc Đức Giêsu mời gọi các môn đệ sửa lỗi cho nhau đã được Luật Mô-sê đề cập đến như được ghi trong sách Lê-vi: “Ngươi không được để lòng ghét người anh em, nhưng phải mạnh dạn quở trách người đồng bào, như thế, ngươi sẽ khỏi mang tội vì nó” (Lv 19, 17). Câu trích dẫn nầy đặt liền sau huấn lệnh: “Ngươi phải yêu đồng loại như chính mình” (Lv 19, 18). Như vậy, sửa lỗi cho anh em thuộc về luật đức ái.
Theo truyền thống Do thái giáo, người ta không được truy tố kẻ phạm tội mà không cảnh báo trước trong chốn riêng tư. Vào thời Chúa Giêsu, các kinh sư phàn nàn là người ta không thực hiện tập tục tốt đẹp nầy. Đức Giêsu phục hồi tập tục nầy trong tinh thần yêu thương. Ngài đề nghị ba giai đoạn trong việc sửa lỗi huynh đệ.
- Sửa lỗi anh em trong cuộc gặp gỡ riêng tư chỉ giữa hai người, không ai khác hay biết.
- Nếu lần đầu tiên không có kết quả, tiếp tục lần thứ hai với sự hiện của một hay hai người khôn ngoan để kẻ sai lạc thấu tình đạt lý. Biện pháp nầy tránh cho tội nhân khỏi bị sỉ nhục ở nơi cộng đoàn.
- Nếu lần nầy cũng thất bại, lúc đó mới thưa với cộng đoàn. Nếu người anh em nầy không chịu nghe cộng đoàn, chỉ lúc đó người nầy mới có thể bị khai trừ hay bị kể như một người dân ngoại hay một người thu thuế, tức là một người ngoan cố, không có tinh thần phục thiện, mà người ta tránh giao tiếp.
Với những lời khuyên sửa lỗi cho nhau theo ba giai đoạn như trên, chắc chắn Chúa Giêsu muốn dự phòng các môn đệ của Ngài – sau họ, các cộng đoàn Kitô hữu – tránh tất cả mọi hình thức khai trừ một thành viên quá tàn nhẫn. Nhưng Ngài còn muốn hơn nữa rằng chúng ta noi gương vị mục tử nhân lành ra đi tìm kiếm con chiên lạc. Chắc chắn không phải là ngẫu nhiên khi những lời khuyên nầy theo liền ngay dụ ngôn “con chiên lạc”. Giáo Hội phải bày tỏ sự ân cần như thế đối với người lỗi phạm.
2. Viễn cảnh Giáo Hội:
Đức Giêsu định vị bổn phận sửa lỗi anh em và những biện pháp kỷ luật mà cộng đoàn Kitô hữu áp dụng trong khung cảnh thiết lập Giáo Hội Ngài. Chính như vậy mà Ngài mở rộng năng quyền, mà trước đây Ngài đã trao phó cho thánh Phê-rô, bây giờ cho Tông Đồ Đoàn: “Tất cả những gì dưới đất anh em cầm buộc, trên trời cũng cầm buộc như vậy; tất cả những gì dưới đất anh em tháo cởi, trên trời cũng tháo cởi”. Và Ngài sẽ tái khẳng định năng quyền nầy cho họ sau khi Ngài phục sinh (Ga 20, 23).
Đức Giêsu thêm vào ở đây một lời hứa khác: Ngài sẽ luôn luôn hiện diện ở giữa các tín hữu của Ngài khi họ họp nhau lại mà cầu nguyện, dù chỉ hai hay ba người đi nữa. Cha Ngài, Đấng ngự trên trời sẽ lắng nghe và đáp trả lời cầu xin của họ, bởi vì Đấng cầu bầu cho họ không ai khác ngoài “Đức Giêsu đích thân ở giữa họ”. Khi đặt tính hiệu lực của lời cầu nguyện như thế vào trong văn mạch sửa lỗi cho anh em, chắc chắn Chúa Giêsu nhắm đến không chỉ việc tiến hành sửa lỗi cho anh em theo ba giai đoạn, nhưng còn phải cầu nguyện cho anh em lỗi phạm nữa, ngõ hầu nhờ ơn Chúa mà anh em nhận ra và sửa lỗi để cộng đoàn không phải mất bất cứ người anh em nào. Tấm lòng của vị mục tử nhân lành là không muốn bất cứ con chiên nào phải hư mất.
Tục ngữ Việt Nam có câu: “nhất tội nhì nợ”. Có tội và mắc nợ là nỗi thống khổ lớn lao của con TN 23-A166
Tục ngữ Việt Nam có câu: “nhất tội nhì nợ”. Có tội và mắc nợ là nỗi thống khổ lớn lao của con người. Tuy vậy, kỳ diệu và may mắn thay, con người có thể tha thứ cho nhau. Tha thứ giải phóng con người khỏi gánh nặng của lầm lỗi. Tha thứ là chuyện khó khăn, nhưng đó không phải là điều bất khả đối với những người tin theo Chúa Giêsu.
Trong bài Tin Mừng Chúa Nhật 24 Thường Niên A[1], ông Phêrô đã đặt câu hỏi với thầy Giêsu: “Lạy thầy, khi anh em xúc phạm đến con, con phải tha thứ cho họ mấy lần. Có phải đến bảy lần không?”. Một câu hỏi rất thật tình, đầy lòng thiện chí và cũng ẩn chứa căng thẳng khôn nguôi giữa việc sống cho mình và sống cho người. Theo luật Môsê, người ta nên tha thứ cho kẻ xúc phạm đến mình ba lần.[2] Ba lần đã là một con số đáng mong đợi theo lề luật. Khi Phêrô nâng việc tha thứ lên tới bảy lần, ông có thể nghĩ mình đã là một người hết mực nhân từ. Việc đặt ra một giới hạn để bảo vệ phẩm giá chính mình thật là chính đáng. Tuy vậy, khi đi theo Chúa Giêsu, có điều gì đó thẳm sâu trong lòng thôi thúc ông phải đặt lại giới hạn của tha thứ. Chúa Giêsu là người kiện toàn lề luật, Phêrô muốn hiểu sâu hơn về luật tha thứ, và cũng muốn tha thứ như Thầy của mình.
Chắc hẳn tha thứ không phải là điều dễ dàng. Theo lẽ tự nhiên, ai cũng có quyền được người khác tôn trọng phẩm giá. Việc xúc phạm đến tự do, danh dự, nhân phẩm, quyền và lợi ích của một người cũng là xúc phạm đến hình ảnh Thiên Chúa nơi họ. Được trao ban cho trách nhiệm gìn giữ và phát triển phẩm giá của bản thân, người bị xúc phạm sẽ cảm thấy bị tổn thương, tủi hờn, giận giữ. Những cảm xúc phòng vệ này nổi lên cách tự nhiên nơi mỗi con người. Tuy vậy, cảm xúc ấy vẫn cần được nhận biết và gìn giữ để bản thân không bị kiểm soát và thúc đẩy đến mức cực đoan của những hành động trả thù, hoặc quay trở lại làm hại đến chính mình. Chúa Giêsu hiểu đau khổ của Phêrô khi bị người khác xúc phạm. Chúa không quở trách vì những cảm xúc khó chịu nơi ông, Chúa hướng ông đến sự tha thứ.
Sống với tha nhân, việc xúc phạm đến nhau là điều không thể tránh khỏi. Vì những giới hạn yếu đuối, và do ảnh hưởng của tội nguyên tổ, con người ai cũng có tội. “Nếu chúng ta nói chúng ta không có tội, chúng ta tự lừa dối mình, và sự thật không ở trong chúng ta” (1Ga 1,8). Xét trong sự liên đới với nhau trong một gia đình nhân loại, tội một người ảnh hưởng đến tất cả mọi người. Thánh Phaolô đã ví mỗi cá nhân như một bộ phận của thân thể cộng đoàn. “Nếu một bộ phận nào đau, thì mọi bộ phận cùng đau, nếu một bộ phận nào được vẻ vang, thì mọi bộ phận cùng vui chung” (1 Cr 12,24-26). Đối với người bên cạnh mình, ta lại càng dễ dàng xúc phạm đến họ. Một lời nói vô tình, một ánh nhìn phán xét, sự ích kỷ ghét ghen, thói kiêu ngạo khoe khoang, các đam mê dục vọng – tất cả đều là thứ vũ khí sắc nhọn và có sẵn mà ta có thể gây tổn thương cho họ bất cứ lúc nào.
Người ta có lý khi nói rằng người ở gần mình nhất, người mình tin tưởng nhất lại là người có thể gây cho mình sự tổn thương nặng nề nhất. Nếu không tha thứ, những xúc phạm ấy có thể đưa đến những rạn nứt đỗ vỡ không bao giờ có thể hàn gắn được. Đã có bao cuộc chia lìa xảy ra trong mối tương quan giữa những người đã từng rất thân thiết: vợ với chồng, cha mẹ với con cái, anh chị em trong gia đình, những người bạn tâm giao… Khi thiếu vắng sự tha thứ và được thứ tha, nhiều đau thương tàn khốc tích luỹ dần từ những xúc phạm nhỏ nhặt hằng ngày. Câu hỏi mà Phêrô đưa ra trong đoạn Tin Mừng nói trên chắc hẳn cũng là nỗi ray rứt và bối rối của những ai sống phận làm người giữa cuộc nhân sinh. Tha thứ không dễ, mà không tha lại chẳng đành. Tha mấy lần cho đủ!
Chúa Giêsu trả lời câu hỏi của Phêrô bằng một câu trả lời vượt ra khỏi ý của người hỏi. Phêrô hỏi về mức giới hạn của tha thứ, Chúa dẫn Phêrô tới một sự tha thứ không giới hạn. Chúa diễn giải tinh thần tha thứ ấy bằng dụ ngôn tên đầy tớ không biết thương xót. Bảy lần so với bảy mươi lần bảy cũng nhỏ nhoi như một trăm đồng bạc so với mười ngàn nén bạc. Tiền công nhật của một người Do Thái thời Chúa Giêsu chỉ được một đồng bạc. Người ấy phải làm việc hai mươi năm mới kiếm được một nén bạc. Món nợ mười ngàn nén bạc là món nợ vô hạn không bao giờ có thể trả được.[3] Ấy vậy, khi đã được chủ tha cho món nợ khổng lồ, tên đầy tớ lại không thể tha món nợ nhỏ cho người bạn của mình. Giá như anh nhớ đến món nợ cuộc đời của mình, giá như anh biết ơn vì những gì đã nhận được, chắc anh sẽ chẳng hành xử như vậy đối với bạn bè mình. Tiêu chuẩn để tha thứ không còn là việc tha nhân đã xúc phạm đến mình như thế nào, nhưng là mình đã được tha thứ làm sao.
Điều cốt yếu trong tha thứ là khai thông những vướng mắc, hàn gắn những rạn nứt, xây dựng chiếc cầu nối tương quan giữa người với người. Nếu ai chỉ nghĩ đến mình, nếu ai loại người khác ra khỏi cuộc đời mình, chắc người đó không thấy mình cần phải tha thứ. Như vậy, tha thứ còn là điều cần thiết cho chính người bị xúc phạm. Người biết tha thứ tự giải phóng mình khỏi nhà tù vững chắc của một con tim khép kín trong cay đắng sầu hận. Tha thứ phá vỡ những bức tường ngăn cách, nối những nhịp cầu để toàn nhân loại giang rộng vòng tay yêu thương, cùng nhau ôm lấy và phủ lấp những giới hạn yếu đuối phận người. Vòng tay lớn rộng ấy chắc chắn có tâm điểm là một Thiên Chúa Tình Yêu, Đấng đã tự huỷ chính mình để mang ơn tha thứ xuống cho thế trần.
Lạy Cha chúng con ở trên Trời… xin tha nợ chúng con, như chúng con cũng tha kẻ có nợ chúng con. Amen.
----------------------------- [1] Mt 18,21-35. Tin Mừng Chúa Nhật 24 Thường Niên A, ngày 13.09.2020. [2] John F Walvoord, Roy B Zuck, The Bible knowledge commentary: an exposition of the scriptures, vol III (USA: Victor Books, 1985), 62. [3] John F Walvoord, Roy B Zuck, The Bible knowledge commentary: an exposition of the scriptures, vol III (USA: Victor Books, 1985), 63.
Tin Mừng Mt 18, 15-20: Trong bài Tin Mừng hôm nay Chúa dạy chúng ta, khi sửa lỗi người anh chị em, chúng ta phải theo tiến trình ba bước...
Trong quyển sách nói về truyền thống của các vị ẩn tu có thuật lại câu chuyện như sau: Ngày kia TN 23-A167
Trong quyển sách nói về truyền thống của các vị ẩn tu có thuật lại câu chuyện như sau:
Ngày kia khi Đức Giám Mục Amolas đến thăm mục vụ một làng nọ, dân chúng đã bày tỏ sự bất mãn tột độ của họ đối với một vị ẩn tu trên núi, vì ông ta đem theo một phụ nữ để chung sống.
Từ dạo ấy, vị ẩn tu là đối tượng để dân làng đàm tiếu, chỉ trích và lên án. Thấy Giám Mục Amôlas đến, họ xúm lại vây quanh ngài và nói: hôm nay ngài đã đến đây thì ngài phải chấm dứt ngay lập tức tình trạng sa đọa bê bối gây nhiều gương mù gương xấu của vị ẩn tu trên núi kia.
Sau khi nghe những lời kết án aây gắt của dân làng, Giám Mục Amôlas quyết định leo lên núi. Ngài đi đầu, dân làng lũ lượt nối gót theo sau. Vị ẩn tu thấy đám đông kéo đến túp lều của mình, ông ta hoảng sợ và bảo người phụ nữ chui ngay vào một cái thùng gỗ.
Đức Giám Mục là người đầu tiên đến trước túp lều, và cũng là người đầu tiên bước chân vào. Ngài đưa mắt nhìn chung quanh và hiểu ngay sự tình. Ung dung, ngài đi thẳng đến chỗ ngồi ngay trên chiếc thùng gỗ để nghỉ chân, nơi người phụ nữ ẩn trốn. Rồi ra hiệu cho dân làng vào và bảo:
- Vào đây, các người hãy vào mà lục xét túp lều để tìm người phụ nữ. Khi họ không tìm ra người phụ nữ, Đức Giám Mục mới nói:
- Bây giờ các ngươi phải quỳ xuống xin lỗi Thiên Chúa vì đã nói xấu vị ẩn tu này.
Sau đó, khi mọi người đã lục tục kéo nhau xuống núi, Đức Giám Mục Amôlas tiến lại gần vị ẩn tu, nắm chặt hai bàn tay của ông, đưa mắt nhân từ nhưng cương nghị nhìn sâu vào đôi mắt của ông và chậm rãi nói:
- Hỡi người anh em, hãy cẩn thận giữ mình kẻo mất linh hồn đấy!
Trong bài Tin Mừng hôm nay Chúa dạy chúng ta, khi sửa lỗi người anh chị em, chúng ta phải theo tiến trình ba bước.
- Trước hết hãy sửa lỗi anh em trong chốn riêng tư, kín đáo, để tạo niềm tin nơi họ.
- Nếu người anh em còn cố chấp thì đem theo một hai người có uy tín giúp họ nhận thức rõ về tội của mình, đó là bước hai.
- Nếu họ cũng không nghe thì mới đưa ra cộng đoàn, đó là bước thứ ba.
Qua câu chuyện vị ẩn sĩ trên, dân làng và ngay cả chúng ta, có khuynh hướng dùng chính Lời Chúa hôm nay để sát phạt vị ẩn sĩ sai phạm, bằng cách lướt nhẹ bước một và bước hai để đi ngay vào bước thứ ba. Dân làng cũng như chúng ta hôm nay muốn đề nghị vị Giám Mục với quyền bính của ngài, đưa vị ẩn tu ra xét xử trước mặt cộng đoàn đang hiện diện. Nhưng chúng ta tự hỏi liệu cách này có mang đến kết quả không? Có thể có mà cũng có thể không, nhưng một điều chắc chắn là cách của Đức Giám Mục Amolas đã thắng ngay ở bước một.
Anh chị em thân mến, hai thái độ khác nhau giữa dân làng và Giám Mục Amôlas đối với một người lầm lỗi. Ngược lại với phản ứng của dân làng, Đức Giám Mục Amôlas đã cố gắng áp dụng lời khuyên của Chúa Giêsu: “Nếu người anh em của anh trót phạm tội, thì anh hãy đi sửa lỗi nó, một mình anh với nó mà thôi”. Trong một tình trạng khó xử, Ngài đã tìm cách đem vấn đề đã được mọi người bàn tán trở thành một vấn đề cá nhân để có dịp thuận tiện nói chuyện diện đối diện với vị ẩn tu. Tiếp đến, ngài đã không sửa lỗi ông như một người có quyền. Trái lại, ngài đã dùng thẩm quyền của mình bảo vệ cho vị ẩn tu, để sau đó có thể khuyên nhủ ông như một người anh em. Và sau cùng, ngài đã không cấu kết với đám đông để khinh thường và lên án vị ẩn tu nhưng chỉ nói một câu rất nhẹ nhàng: “Hỡi người anh em, hãy cẩn thận giữ mình kẻo mất linh hồn”.
Qua cách cư xử của Đức Giám Mục Amolas, chúng ta thấy:
Muốn thành công trong việc sửa lỗi người khác, dù ở bước một, bước hai hay bước ba, chúng ta phải có những tâm tình như sau:
Trước hết, phải có một tâm tình yêu thương, đừng lên án, chỉ trích, nhưng luôn tế nhị dịu dàng.
Thứ đến, phải có lòng kính trọng chân tình, luôn giữ thể diện cho ngưới lầm lỗi, đừng chà đạp lên lòng tự ái của họ. Kính trọng vì người anh em tuy có lỡ sai phạm nhưng vẫn có khả năng sửa đổi. Khinh miệt, lên mặt kẻ cả sẽ chỉ mang đến thất bại.
Sau cùng muốn sửa lỗi người anh em phải hết sức tế nhị. Tâm hồn người lầm lỗi rất mong manh. Vừa đầy tự ái vừa đầy mặc cảm. Một lời nói không khéo sẽ dẫn đến đổ vỡ. Một thái độ vô tình sẽ càng khơi thêm hố ngăn cách. Vì thế Chúa dạy chúng ta phải rất tế nhị khi sửa lỗi. Thoạt tiên chỉ gặp riêng một mình. Gặp riêng là một thái độ tế nhị. Sự tế nhị tạo nên cảm giác an toàn, kính trọng và yêu thương. Sự tế nhị tạo ra một bầu khí tín nhiệm thuận lợi cho việc cởi mở tâm tình, khai thông bế tắc. Sự tế nhị, yêu thương chân thành sẽ trở thành chiếc cầu đưa người lầm lỗi trở về cộng đoàn. Amen.
Bước vào Chúa nhật XXIII, chủ để nổi bật hơn cả là "bác ái huynh đệ trong cộng đoàn tín hữu TN 23-A168
Bước vào Chúa nhật XXIII, chủ để nổi bật hơn cả là "bác ái huynh đệ trong cộng đoàn tín hữu".
Sống trong Giáo hội Chúa Kitô
"Hiệp nhất nhân danh Chúa Giêsu", bác ái, tha thứ cho nhau và giúp nhau thăng tiến là điều ai cũng muốn và cần làm. Đây không đơn giản chỉ là tương quan xã hội trong cuộc sống hàng ngày. Việc sửa lỗi huynh đệ đã có trong sách Lêvi: "Ngươi không được để lòng ghét người anh em, nhưng phải mạnh dạn quở trách người đồng bào, như thế, ngươi sẽ khỏi mang tội vì nó " (Lv 19, 17). Vì bác ái với dân Israel, Chúa đã làm cho Êdêkiel "trở nên người lính canh nhà Israel", và truyền ông phải nói cho "kẻ gian ác bỏ đường lối mình", để được sống, nếu không "thì chính kẻ gian ác sẽ chết" (x. Ed 33, 7-9).
Thánh Phaolô nói: "Anh em chớ mắc nợ ai ngoài việc phải yêu mến nhau" (Rm 13, 8). Thì ra chúng ta phải mắc nợ nhau về tình mến. Cùng một thân thể mầu nhiệm Đức Kitô, thánh Phaolô mời gọi ta mặc lấy tâm tình của Đức Kitô, sống hiền lành, khiêm nhường và liên đới với nhau. Bởi tất cả đều do Thiên Chúa tạo dựng, được Đức Giêsu Kitô cứu chuộc, chúng ta là anh em với nhau trong Chúa, nên hãy đối xử với nhau bằng tình yêu và lòng mến, vì toàn bộ luật của Thiên Chúa được nên trọn trong tình yêu, kể cả Mười Điều Răn "và nếu có điều luật nào khác, thì cũng tóm lại trong lời này là: Ngươi hãy yêu mến kẻ khác như chính mình" (x. Rm 13, 8-10).
Tình yêu và sự kiên nhẫn
Lời thánh Phaolô trong bài ca đức ái: " Lòng yêu thương không làm hại kẻ khác "(1Cr, 9), cho thấy Giáo hội được qui tụ làm thành Thân Thể Chúa Kitô, lãnh nhận sứ mạng bày tỏ Thân Thể này theo ý muốn của Thiên Chúa. Chúng ta là những chi thể của cùng một Thân Thể, tuy khác nhau, nhưng cùng qui về Giáo hội, liên đới với nhau như một bản giao hưởng tình bác ái. Nên ai phạm lỗi, người ấy thiếu tình bác ái không chỉ với một người, mà con đối với toàn thân thể.
Cứ sự thường ai xúc phạm đến ta, ta không can thiệp gì hết. Viện cớ: nó đã xúc phạm đến tôi! Tôi sẽ không nói gì hết, dứt khoát là không. Vậy làm gì bây giờ? Nó đã xúc phạm đến tôi: Mắt đền mắt, răng đền răng ư? Đây không phải là giải pháp, làm thế sự xấu sẽ xấu hơn. Tôi sẽ đi gặp anh em và nói: Anh đã làm tổn thương tôi, không được! Anh được Thiên Chúa tạo dựng, vì tình bác ái, tôi phải kéo anh về. Chúng ta không loại trừ vì lỗi cá nhân họ, nhưng giúp họ sửa mình để trở nên xứng đáng trong cộng đoàn mà họ là thành viên.
Chúa Giêsu đưa ra các cấp độ hành xử với anh em trong cộng đoàn, dựa trên sự tôn trọng và yêu thương lẫn nhau miễn sao lợi được người anh em. Tin Mừng (Mt 18, 15-20) cho thấy, tình yêu huynh đệ chất chứa trách nhiệm hỗ tương, nếu anh em có lỗi, tôi phải thể hiện tình yêu với họ, trước hết, nói chuyện riêng với anh về sai lầm mà anh đã nói hay làm là không tốt. Hành vi này được gọi là sửa lỗi huynh đệ: đây không phải là phản ứng đối với hành vi người phạm lỗi, nhưng là cử chỉ yêu thương dành cho người anh em. Thánh Augustinô nói: "Anh ấy đã xúc phạm bạn, và khi xúc phạm, anh ấy đã làm cho bạn tổn thương: bạn không quan tâm đến thương tích của người anh em bạn sao? (...) Vậy, hãy quên đi những sai lầm họ đã xử với bạn, chứ không phải là vết thương bạn phải chịu vì người anh em" (Discours 82, 7).
Và nếu nó không chịu nghe ngươi? Cấp tiếp theo, hãy nói chuyện về anh ta với hai hoặc ba người để giúp anh ý thức hơn về những gì anh đã làm; nếu anh ta vẫn bỏ ngoài tai, bất chấp điều này, phải nói cho cộng đoàn; và nếu anh ta không nghe cộng đoàn, thì phải làm cho anh ta nhận ra rằng chính anh tự tách biệt khỏi cộng đoàn Hội Thánh. Đặt ra khỏi cộng đoàn thành viên không chịu hối cải, không có nghĩa là lên án. Chúng ta cần phải giữ liên hệ với nhau, vì đây là mối liên hệ do Thánh Thần thêu dệt. Chúng ta bước vào trong cộng đoàn và xây đắp bình an để mang lại cho sức sống cho cộng đoàn. Dù giới hạn cũng như khuyết điểm cá nhân ta, chúng ta vẫn được mời gọi đón nhận sửa lỗi nhau trong tình huynh đệ và giúp đỡ người khác qua việc sự tế nhị này. Đây trách nhiệm sống của chúng ta với nhau.
Hoa quả của đức ái
Khi áp dụng hết mọi cách, vẫn không có hiệu quả, chúng ta hãy phó thác người anh em cho lòng nhân hậu của Thiên Chúa: "Lòng yêu thương không làm hại kẻ khác. Vậy yêu thương là chu toàn cả lề luật " (Rm 13, 10).
Hoa quả của đức ái trong cộng đoàn là cầu nguyện: " Ở đâu có hai hoặc ba người tụ họp nhân danh Thầy, thì Thầy ở giữa những người ấy "(Mt 18, 19-20). Chúng ta quả quyết: Ở đâu có tình yêu, ở đó có Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần ngự trị. Cầu nguyện cá nhân chắc chắn là quan trọng, cần thiết, nhưng Chúa bảo đảm sự hiện diện của mình trong cộng đoàn ngay cả cộng đoàn nhỏ, vì nó qui chiếu vào sự hiệp thông hoàn hảo của Thiên Chúa Ba Ngôi. Origen nói rằng "chúng ta phải thực hiện bản giao hưởng này" nghĩa là sự hòa hợp trong cộng đoàn tín hữu.
Có người sẽ nói: chúng tôi đang tụ họp với nhau trong cùng một khuôn viên nhà thờ, đang lắng nghe tiếng của mục tử chúng tôi, cùng hát thánh ca và hiệp nhất trong lời cầu nguyện, chúng tôi chẳng đang nhân danh Chúa mà tụ họp với nhau đó sao? Làm gì có sự bất hòa?
Đúng, chúng ta là một gia đình đang được cùng một mục tử hướng dẫn, không có chia rẽ, nếu bình tĩnh lại, thinh lặng ra khỏi nhà thờ, những lời chỉ trích, xúc phạm người khác, kèm theo là ghen tị, đố kỵ và tham lam, hận thù, dối trá và gian lận... tình bác ái được đặt ra. Vì vậy, chúng ta hãy tôn trọng Bàn Tiệc Thánh, Chúa Kitô đã hy sinh vì chúng ta, chúng ta hãy thông hiệp với nhau.
Giờ đây chúng ta hướng lòng lên Chúa và dâng lên Ngài lời tha thiết nguyện xin cho cộng đoàn tín hữu khắp nơi được hiệp nhất trong Chúa Kitô, nhờ sự chuyển cầu của Đức Trinh Nữ Maria, Mẹ Thiên Chúa và là Mẹ chúng ta.
Bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu nói về người sửa lỗi. Chúa dạy, khi sửa bảo nhau cần có TN 23-A170
Bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu nói về người sửa lỗi. Chúa dạy, khi sửa bảo nhau cần có một trình tự theo bác ái qua bốn bước. Bước thứ nhất là “một mình anh với nó thôi”; “nếu nó không chịu nghe” thì qua bước thứ hai là “hãy đem theo một hay hai người nữa”; “nếu nó không nghe họ” thì bước thứ ba là “hãy đi thưa Hội Thánh”. Bước cuối cùng “Nếu Hội Thánh mà nó cũng không nghe, thì hãy kể nó như một người ngoại hay một người thu thuế”. Nhưng nên nhớ Chúa luôn coi trọng người ngoại và thu thuế ! Vì thế ta có thể nói, chỉ còn cách phó thác người đó cho Chúa mà thôi !
Trong những bước ấy, phải ưu tiên bước một: giữa hai người với nhau. Thông thường, chẳng ai thích bị “sửa lưng” hay “sờ gáy”. Thư gởi tín hữu Do thái nhận định như sau: “đã hẳn bị sửa dạy ngay tại trận thì hình như vui chẳng có, chỉ có buồn; nhưng về sau (mới thấy) nó sinh lợi cho những ai nhờ đó mà được luyện tập: tức là hoa quả bình an công chính” (Dt 12,11). Để việc sửa lỗi có kết quả, cần phải cho người ấy thấy là mình yêu thương họ, muốn họ nên tốt. Chính Chúa cũng làm như vậy: “vì Chúa thương ai, Người mới sửa dạy, con nào Người nhận, Người mới cho đòn” (Dt 12,6).
Thiên Chúa là Cha giàu lòng thương xót nên Ngài không muốn cho kẻ có tội phải chết, nhưng muốn họ ăn năn sám hối và được sống (x.Ed 18,23).
Sách Samuel 1 kể rằng: vì ghen tương, vua Saolô quyết tâm giết Đavit, nhưng hoàng từ Gionathan đã tìm cơ hội thuận tiện, rồi khôn khéo và chân thành trình bày với vua cha: “Thưa cha, con trộm nghĩ: Đavit không làm gì chống lại cha. Tất cả những điều anh ta làm đều tốt đẹp và hữu ích cho cha cũng như cho dân Israel… Chính cha đã thấy những việc anh ấy làm và cha đã vui mừng…”. Những lời nói chân thành và hợp tình hợp lý của Gionathan, khiến nhà vua suy nghĩ. Sau đó, nhà vua trả lời: “Vậy, nhân danh Thiên Chúa hằng sống, cha hứa sẽ không tìm giết Đavit nữa”.
Sách Samuel 2 kể câu chuyện hấp dẫn. Một buổi chiều nọ, vua Đavít tản bộ trên sân thượng và chợt thấy một phụ nữ xinh đẹp đang tắm, đó là bà Bat-shêba, vợ của tướng Uria. Vua sai người đưa bà đến với vua. Ít lâu sau, Bat-shêba báo tin cho vua hay là bà đã có thai với nhà vua. Đavít tìm cách ‘bán cái’ cho Uria. Vua cho triệu Uria từ mặt trận trở về, cho ông ăn uống no say rồi truyền cho Uria về nhà thăm vợ. Hai đêm liền, Uria nằm ngủ trong đền vua với những tên lính canh mà không chịu về nhà. Thấy kế hoạch ‘bán cái’ không xong, vua Đavít ra lệnh cho tướng Yôab mượn tay quân giặc giết chết Uria ngoài chiến trường.Sau đó, khi đã mãn tang chồng, Bat-shêba được vua Đavít đón vào cung làm vợ chính thức của nhà vua.(x.2 Sam 11 và 12).
Vua Đavít đã phạm tội đoạt vợ giết chồng, thế mà vẫn ung dung như không có gì xảy ra. Khi người ta không tự thấy được tội lỗi của mình để sám hối thì cần phải có ai đó đến nhắc bảo họ. Thế là Thiên Chúa sai tiên tri Natan đến cảnh tỉnh vua. Khuyên vua thì phải khôn ngoan lựa lời. Natan trình với vua: “Trong thành kia, có một người giàu sang phú quý có cả đến hàng ngàn chiên dê và bò, trong khi đó, một người nghèo bên cạnh chỉ có một con chiên nhỏ mà ông ta rất yêu quý, coi như đứa con gái của ông. Thế rồi khi người giàu có khách, ông tiếc của không dám bắt chiên mình đãi khách mà lại cho tôi tớ đi bắt con chiên độc nhất của người nghèo làm thịt”. Nghe đến đây, vua Đavít bừng bừng nổi giận. Vua quát: “Nó đáng chết, tên ác nhân đó! Nó phải bị trừng phạt và phải bồi thường gấp bốn vì việc nó đã làm”. Tiên tri Natan thưa: “Người ấy chính là vua. Nhà vua đã có nhiều thê thiếp lại còn nhẫn tâm giết chết Uria và cướp vợ của ông ta”. Bấy giờ vua Đavít mới nhận ra tội mình và ăn năn khóc lóc thảm thiết.Nếu không được tiên tri Natan cảnh tỉnh, vua Đavít đã không nhận ra tội lỗi của mình và không thể hối cải (Lm Ignatiô Trần Ngà).
Tiên tri Natan đã thành công khi sửa lỗi cho vua Đavit. Đó là cả một nghệ thuật nói năng khôn ngoan.
Suy niệm bài Tin Mừng hôm nay, Đức cha Bùi Tuần viết: tôi nhận thấy Chúa Giêsu dạy tôi về sự nói năng.
Chúa dạy tôi phải biết nghệ thuật nói với:
Để nói với tha nhân, Chúa dạy tôi phải nói lời xây dựng. Chúa dạy thật rõ ràng: “nếu anh em ngươi lỗi phạm, hãy đi sửa dạy nó”. Sửa dạy chứ không lên án, xây dựng chứ không loại trừ. Điều này đòi phải có lòng yêu thương và coi mọi người là anh chị em thân thiết của mình.
Để nói với tha nhân, Chúa cũng dạy tôi phải nói lời tế nhị. Khi góp ý với ai đó thì cần phải kín đáo “riêng ngươi và nó thôi”, bởi nếu không thì chuyện bé cũng sẽ xé ra to. Điều này cần sự tôn trọng, và tin tưởng lẫn nhau. Tôn trọng cái tốt vẫn luôn còn nơi mỗi người. Tin tưởng rằng ai, dù lỗi lầm đến đâu vẫn có khả năng hoán cải nên tốt hơn.
Để nói với tha nhân, Chúa còn dạy tôi phải nói lời đối thoại. Chỉ nói khi có “riêng ngươi và nó thôi” còn có nghĩa là biết trao đổi, biết đối thoại với nhau. Điều này cần có thái độ kiên nhẫn và biết sẵn sàng lắng nghe, biết chấp nhận khác biệt của nhau.
Chúa cũng dạy tôi phải biết nghệ thuật nói cùng, đúng hơn là phải cùng nhau nói với Chúa.
Khi nói cùng nhau tức là hiệp thông với nhau trong tình huynh đệ. Hiệp thông luôn là một lời mời gọi trong Giáo Hội, là dấu chỉ của Nước Trời. Càng hiệp thông với nhau, chúng ta gắn bó với Chúa và Giáo Hội.
Khi nói cùng nhau trong Chúa tức là cùng nhau cầu nguyện. Chúa Giêsu đã hứa: “Thầy bảo thật các con, nếu hai người trong các con, ở dưới đất mà hiệp lời cầu xin bất cứ điều gì, thì Cha Thầy, Đấng ngự trên Trời sẽ ban cho họ điều đó”.
Lời Chúa ngày hôm nay thật thiết thực với cuộc sống con người. Lời Chúa mời gọi tất cả chúng ta biết hoán cải, biết đổi mới trong cung cách nói năng hằng ngày: nếu như xưa kia chúng ta thường nói lời chỉ trích, thì nay Chúa mời chúng ta hãy nói lời xây dựng; nếu như xưa kia chúng ta thích nói lời gắt gỏng, thì nay Chúa mời chúng ta hãy nói lời tế nhị; nếu như xưa kia chúng ta chỉ muốn nói lời ra lệnh, thì nay Chúa mời chúng ta hãy nói lời đối thoại; và nếu ngày xưa chúng ta thường sống khép kín, thì hôm nay Chúa mời chúng ta hãy mở rộng tâm hồn để có thể cùng nhau dâng lên Người những lời nguyện cầu.
Sửa lỗi cho anh em là một hành vi tích cực của đức Bác Ái, mục đích là để cho anh em được nên hoàn thiện hơn. Lời nói góp ý xây dựng phải có nội dung, ý hướng và cung cách.
Nội dung lời nói phải là sự thực. Đã nói thì phải nói sự thực. Nhưng không phải sự thực nào cũng nên nói. Gán cho người điều xấu không có, đó là vu khống. Tiết lộ hay phổ biến điều xấu người ta có, đó là nói hành. Gièm pha, thêm bớt xuyên tạc, đó là những hình thức và mức độ khác nhau của vu khống và nói xấu.
Ý hướng lời nói phải là sự thiện.Nói để thông tri. Nói để xây dựng. Nhưng có khi nói sự thực với chủ ý phô trương, có khi nói đạo đức với thêm ý quảng cáo chính mình, có khi chỉ trích sự tội kẻ khác với thâm ý hại họ và đề cao bản thân, có khi bênh vực chân lý với hậu ý bênh vực tự ái.
Cung cách lời nói phải là lịch sự.Nói là truyền thông tư tưởng, nhưng cũng đã diễn tả chính mình.Có nhiều kiểu nói cộc cằn, biểu lộ tâm hồn thiếu tế nhị. Có những giọng nói hách dịch, tố cáo một khuynh hướng kiêu căng. Có những lời nói cứng cỏi phơi bày một tính tình nghèo thiện cảm.
Chọn lời mà nói. Chọn chữ mà dùng. Ăn phải nhai, nói phải nghĩ. Nói hợp với người nghe. Việc đó không dễ. Chắc không phải vô cớ mà thánh Giacôbê đã quả quyết: “Ai không lỗi trong lời nói, người đó là người hoàn toàn” (Gc 3,2). (x. Nói với chính mình, Đức cha Bùi Tuần)
Lạy Chúa, xin giúp chúng con học bài học sửa lỗi cho nhau thật tốt đẹp trong mọi mối tương quan. Xin cho chúng con ơn phân định khôn ngoan để biết suy xét, nói năng và hành động khi sửa lỗi cho nhau. Amen.
Thông thường, người ta mắc nợ tiền bạc, vật chất, hiện kim, hiện vật, nợ tình nghĩa, nợ lòng biết TN 23-A171
Thông thường, người ta mắc nợ tiền bạc, vật chất, hiện kim, hiện vật, nợ tình nghĩa, nợ lòng biết ơn…chứ chẳng ai nói như Thánh Phao-lô “anh em chớ mắc nợ ai ngoài việc phải yêu mến nhau”, hoặc “tương thân tương ái” (x. Rm 13, 8) cả. Nhất là trong xã hội đang quay cuồng với biết bao chủ thuyết độc hại, tiêm nhiễm hằng ngày vào suy nghĩ, tâm tư, lối sống con người, kể cả người Công Giáo chúng ta. Nào là xu hướng sống độc thân vì ích kỷ, sợ liên luỵ, sợ ảnh hưởng đến lối sống cá nhân sung sướng, thu mình trong tiện nghi, trong ‘chăn ấm nệm êm’ của đời mình! Chủ trương tương đối trong mọi thứ, kể cả chân lý đức tin, niềm tin, giá trị luân lý, v.v…Thế thì, tại sao tôi lại mắc nợ ai việc phải yêu mến cơ chứ?
Văn hoá trần tục của xã hội giản lược các giá trị thành vật phẩm, kể cả tình yêu thương, sự tương thân tương ái như thể cuộc trao đổi, hay chúng ta thường nghe từ ngữ mỹ miều ‘hợp đồng thương mại siêu lợi nhuận” hoặc nói đơn giản như ông bà ta đã từng đúc kết ‘có qua có lại mới toại lòng nhau’. Như thế, chúng ta những người Công giáo cũng không thể tránh khỏi lối suy nghĩ ấy, mà cho rằng: tôi chẳng mắc nợ ai ngoài những gì đã vay mượn, chứ không nợ ai yêu thương cả!
Nói cho cùng, chúng ta không những nợ, mà còn nợ nhiều nữa là đàng khác. Nợ Thiên Chúa! nợ bố mẹ ta! nợ gia đình ta! nợ hết thảy những ai dạy dỗ, nâng đỡ, giúp sức cho ta! nợ giáo xứ, nợ cộng đoàn, nợ bạn bè! Chẳng phải khi vay mượn, chúng ta mới nợ đâu! Thật sự, điều này hoàn toàn đúng, vì khi mượn vay thì đã mắc nợ, và đã nợ phải trả là điều hiển nhiên. Nhưng hơn thế, là người Công Giáo, nếu chúng chưa sống giới răn yêu thương: mến Chúa (x. Đnl 6, 5) và yêu người như chính mình (x. Lv 19, 18) thì chúng ta còn mắc nợ dài dài. “Vì ai yêu người, thì đã giữ trọn lề luật” (x. Rm 13, 8) và “ yêu thương là chu toàn cả lề luật” (x. Rm 13, 10).
Khi nghe nhiều người không Công Giáo, kể cả những người theo chủ thuyết vô thần nói: nơi nào có nhiều cộng đoàn giáo xứ, dòng tu và tín hữu Công Giáo, nơi ấy rất bình yên, và tệ nạn xã hội rất thấp, đến độ không có. Nếu thật sự như vậy, chắc hẳn người Công Giáo chúng ta đang nỗ lực sống giới yêu răn thương, làm việc bái ái và trở nên ‘muối men’ cho đời, cho mọi người hàng xóm, làng giếng và xã hội. Nói như Thánh Phao-lô đã quả quyết: khi chúng ta thực thi bác ái, sống giới răn yêu thương như Chúa dạy thì sẽ không làm hại tha nhân (x. Rm 13, 10).
Hơn nữa, nhờ tình yêu, sự tương thân tương ái, và việc thực thi bác ái mỗi ngày, chúng ta mới có thể xét mình thay vì xét đoán, đổ lỗi, phàn nàn, lên án, chụp mũ…anh chị em. Với lòng yêu thương ấy, với niềm hân hoan sống bác ái ấy, chúng ta mới có thể ‘trở nên người canh gác cẩn trọng’ (x. Ez 33, 7), không phải canh gác như ‘giám thị’ chỉ để ý đến những gì không tốt, xấu xa nơi người khác; trái lại, canh giữ tâm hồn bản thân, canh giữ lối sống đoan chính, canh phòng suy nghĩ, cách nhìn ngay thẳng của chính mình, để can đảm thực thi Lời Chúa, và khuyến dụ anh chị em trở về chính lộ mỗi lần lạc lối hay lầm lạc “khi ngươi loan báo cho kẻ gian ác bỏ đàng tội lỗi, cho dẫu nó không chịu bỏ đi chăng nữa, thì nó sẽ chết trong sự gian ác của nó, nhưng ngươi cứu được mạng sống mình” (x. Ez 33, 9).
Lòng yêu thương, việc thực thi bác ái này được Chúa Giê-su nâng lên một tầm cao mới, đó là sửa đổi cho nhau trong tình huynh đệ. Và điều này cần phải thực hiện một cách cẩn trọng và theo ‘tiến trình’ tiệm tiến như Chúa Giê-su chỉ dẫn. Tuy nhiên, trong thực tế, ‘tiến trình’ này dường như bị đảo ngược, tệ hơn là bị bỏ qua, nên ‘tiến trình’ biến thành ‘trình tiến’ theo thói quen, tập quán bản thân. Ngoài ra, phần lớn cách thức mà người Á Đông chúng ta hay làm và luôn cho rằng không sai, đó là thay vì nói riêng, trực tiếp, đối diện với người anh chị em mắc lỗi với mình, thì lại rêu ra, lôi kéo đồng minh bằng cách nói với người thứ ba (mà người này chẳng biết rõ gì về sự thể đang diễn ra giữa mình với người anh chị em mắc lỗi!). Vì thế, Chúa Giê-su hướng dẫn chúng ta nên hành xử ra sao khi anh chị em lỗi phạm, hay trót phạm tội (x. Mt 18, 15) một cách cụ thể từng bước một: (1) đi sửa dạy riêng giữa ngươi và nó thôi, (2) nếu nó không nghe, đem theo một hoặc hai người nữa để làm nhân chứng, (3) nếu nó không nghe họ, hãy trình với cộng đoàn. Sau đó, nếu nó cũng không nghe cộng đoàn, thì hãy kể nó như người ngoại và như người thu thuế (x. Mt 18, 15-17). Tiến trình sửa lỗi, góp ý cho anh chị em thế này luôn luôn phải đặt trong lòng mến, tình đệ huynh và nhất là trong tâm tình cầu nguyện giúp biện phân, tìm Thánh ý Chúa trong cộng đoàn, trong nhóm, trong hội đoàn, giáo xứ, hội dòng…Nếu chúng ta không cẩn trọng thực hiện từng bước một như Lời Chúa dạy, và với tâm thế yêu thương, hiểu biết, cảm thông, thì việc hữu ích này sẽ có nguy cơ biến thành cuộc thanh trừng, vạch mặt, tố cáo nhau như đã và đang xảy ra trong văn hoá trần tục giữa một xã hội thực dụng ngoài kia.
Giờ đây, chúng ta cùng trở về với lòng mình, đi sâu vào trong tâm hồn bản thần hầu chúng ta đủ lắng đọng, đủ tĩnh lặng, để cùng lắng nghe tiếng Chúa và tâm sự với Người:
Lạy Chúa, giữa chốn trần gian Nhiều người đánh đổi bình an tâm hồn Bằng sự xa hoa thượng tôn Vật chất trở thành luỹ đồn chở che Lạc vào hư vô đê mê Từ thiện giả tạo chắn che lỗi lầm Xin cho con biết âm thầm Thực thi bác ái ân cần đệ huynh. Amen!
Quan sát các nhóm vật sống trên trái đất, người ta dễ nhận thấy có những cá thể làm nhiệm vụ cảnh TN 23-A172
Quan sát các nhóm vật sống trên trái đất, người ta dễ nhận thấy có những cá thể làm nhiệm vụ cảnh báo. Cá thể cảnh báo đứng ở những nơi cao hơn, thoáng đãng hơn, giúp quan sát dễ hơn. Khi có dấu hiệu khả nghi, đe dọa, chúng phát tín hiệu để cả nhóm di chuyển đến nơi an toàn.
Cảnh báo được hình thành từ kinh nghiệm, nhằm duy trì, bảo vệ sự sống. Không ai phủ nhận giá trị khách quan của nhiệm vụ cảnh báo.
Đối với con người có trí khôn, cảnh báo trở thành một ngành khoa học công nghệ cao phục vụ chất lượng cuộc sống.
Tuy nhiên, con người toàn diện còn cần sự cảnh báo thiêng liêng để sống xứng đáng phẩm giá Chúa ban, được hạnh phúc và sự sống muôn đời.
Lời Chúa hôm nay trình bày kế hoạch cứu độ được thực hiện trong Chúa Kitô: công trình cảnh báo trong chân lý và tình thương.
Bài đọc I, trích sách ngôn sứ Ézékiel, nói về việc Chúa gởi các vị ngôn sứ làm nhiệm vụ cảnh báo, canh chừng cho nhà Israel.
Trước hết, họ phải là người được Thiên Chúa tuyển chọn, cắt đặt, mới đủ tư cách trở thành người phát ngôn: “Ta đặt ngươi làm người canh gác cho nhà Israel” (Ez 33, 7).
Kế đến phải là người trung tín và trung thực:
* Trung thành trong ơn gọi và sứ vụ đã lãnh nhận, không thối lui, nản chí trước những thử thách, gian truân. Trong mọi hoàn cảnh vẫn giữ được lòng trung thành cho đến chết, mới xứng đáng lãnh nhận triều thiên sự sống. Thánh tử đạo Phao-lô Phạm Khắc Khoan (chịu chém tại Ninh Bình) trả lời quan tổng đốc: “Cả đời tôi thuyết giảng đạo thập giá, không lẽ gì tôi chối bỏ và chà đạp thánh giá” (cf. Hạnh các thánh tử đạo Việt Nam). Lòng trung tín là điều kiện tiên quyết của người được chọn và được sai đi.
* Trung thực: chuyển tải đúng nội dung sứ điệp ủy thác, không thêm, bớt, cắt nghĩa theo cảm quan loài người, phải cảnh báo khi thuận, cũng như nghịch cảnh. Chúa nói với vị ngôn sứ: “Ngươi nghe lời miệng Ta phán ra, rồi thay Ta báo cho chúng biết” (Ez 33, 7). Sự trung thực với Lời làm cho ngôn sứ bị thiêu đốt, sống trong mòn mỏi, bách hại mọi lúc, mọi nơi, nhưng đó lại là phần thưởng Chúa hứa cho những ai hết lòng trung tín: “Ngươi hãy giữ lòng trung thành cho đến chết, Ta sẽ ban cho ngươi triều thiên sự sống” (Kh 2, 10c).
Đòi hỏi đối với vị ngôn sứ trong bài sách thánh, cũng là đòi hỏi đối với tất cả thừa tách viên Lời Chúa trong Giáo Hội. Các linh mục phục vụ Lời, phải rao giảng Lời Chúa, không quảng diễn sự hiểu biết cá nhân, lại càng không được lợi dụng giảng đài để công kích, thóa mạ, trút giận lên đoàn chiên. Các ngài phải noi gương Chúa Giê-su lấy lời hiền lành, khiêm tốn và nhất là gương sáng đời sống, khích lệ dân Chúa để khao khát nên trọn lành như Cha trên trời là Đấng trọn lành, chuyên chăm lắng nghe, thực hành Lời Chúa.
Chúa Giê-su, trong bài Tin Mừng, đặt những nguyên tắc nền tảng trong việc sửa lỗi. Không chỉ nêu nguyên tắc, những trên tất cả, Ngài thực hành các nguyên tắc, làm mô phạm cho tất cả chúng ta.
Giê-su là mục tử nhân lành, hiểu biết nhu cầu đoàn chiên. Người lấy lời hằng sống và chính thịt máu mình làm lương thực nuôi chiên. Sẵn sàng đối đầu với muông sói để bảo vệ chiên. Chữa lành mọi thương tích, bệnh tật, để chiên được sống và sống dồi dào.
Rõ ràng, Giê-su là người cảnh báo có thẩm quyền, thực thi sứ vụ trong chân lý và tình thương. Nơi Người, mọi ý muốn của Thiên Chúa đều được thực hiện: “Thánh Thần Chúa ngự trên tôi, vì Người đã xức dầu cho tôi, sai tôi đem Tin Mừng cho người nghèo khó, băng bó cho kẻ bị thương tích, giải phóng cho kẻ bị tù đày..., loan báo năm hồng ân của Thiên Chúa” (Lc 4, 18 – 19).
Ngài cảnh báo bằng những bước phù hợp tâm trạng mỗi đối tượng: sửa lỗi rất quyết liệt, dứt khoát, không nhục mạ, chà đạp nhân phẩm người phạm lỗi, trái lại, tạo niềm vui mừng, hy vọng cho kẻ trỗi dậy trở về.
Bước 1: Sửa lỗi kín đáo, gặp gỡ cá nhân. Không làm cho người sai lỗi phải xấu hổ trước đám đông. Mục đích nhắm tới là sự hoán cải, không biến họ thành đề tài đàm tiếu, nạn nhân của kỳ thị khinh khi.
Bước 2: Nếu bước 1 bất thành, mới cần đến nhân chứng, ép người phạm lỗi chấp nhận sự thật. Cuối cùng, mới đưa ra cộng đoàn, không nhằm trừng phạt, nhưng đặt họ trong tình trạng lưu đày. Tình trạng sau cùng này cũng là cơ may giúp họ nhận ra ý Chúa, quyết tâm trỗi dậy trở về nhà Cha, như người con hoang đàng đã làm.
Trên tất cả, người được chọn làm nhiệm vụ cảnh báo phải mặc lấy tâm tư của Chúa, giầu lòng xót thương. Cảnh báo trong chân lý và tình thương, mới có thể đưa họ về với Chúa.
Thánh Phao-lô, trong bài đọc II, xác định linh hồn của mọi hoạt động tông đồ là “tình yêu” và là mối dây ràng buộc mọi điều toàn thiện. Nếu con người chỉ mắc nợ nhau bằng tình yêu tương thân tương ái, họ sẽ giúp nhau nên hoàn hảo.
Dạy dỗ, cảnh báo trong chân lý và tình thương là chu toàn lề luật mến Chúa, yêu người và cùng nhau bồi đắp nền văn minh tình thương.
Đối với Phao-lô, tình yêu là ngôn ngữ của trời, vì nó phát xuất từ Thiên Chúa, cội nguồn tình yêu tuyệt đối. Đức ái là con đường siêu vời dạy chúng ta biết sống kiên tâm, nhẫn nại, chịu đựng, tha thứ, cảm thông, biết chia vui cùng lòng chân thật.
Thưa anh chị em,
Giáo huấn Lời Chúa hôm nay dạy chúng ta cách sửa lỗi cho nhau. Đây là nhiệm vụ quan trọng và tế nhị. Làm thế nào sửa lỗi, cảnh báo để người sai lỗi có thể chấp nhận thực trạng tâm hồn mình? Trước hết cần đến ơn Chúa và sự khôn ngoan để có thể cảnh báo họ đúng nơi, đúng lúc. Ơn Chúa đến với chúng ta qua cầu nguyện. Tôi có cầu nguyện nhiều cho họ không? Phải cầu xin ơn Chúa Thánh Thần soi sáng, ban ơn khôn ngoan, ban lòng thương xót Chúa, để việc chúng ta làm có sức lay động tâm hồn người nghe, giúp họ tự vấn lương tâm: “tôi phải làm gì?” như dân chúng từng xin thánh Gio-an Tiền Hô chỉ dạy.
Cần ý thức mình cũng là tội nhân. Phải luôn hoán cải, canh tân. Chỉ khi mắt tâm hồn mình sáng, mới có thể làm người dẫn đường cho tha nhân.
Trên tất cả, cảnh báo bằng gương sáng đời sống đạo đức có sức lôi kéo và thuyết phục hơn rất nhiều: “lời nói như gió lung lay, gương lành như tay lôi kéo”. Kitô hữu phải là ánh sáng, là men, là muối cho trần gian, có như thế, nhiệm vụ cảnh báo và sửa lỗi của chúng ta mới đem lại kết quả mong muốn, vì luôn được đặt trên nền tảng: chân lý và tình thương.
Xin Chúa thương nâng đỡ và chúc lành cho cộng đoàn chúng ta trong ngày chủa nhật hôm nay. Amen.
“Anh em chớ mắc nợ ai điều gì, ngoài món nợ yêu thương”.
Kính thưa Anh Chị em,
Phụng vụ Lời Chúa Chúa Nhật hôm nay đặt chúng ta trên một con đường khá gay gắt, một con TN 23-A173
Phụng vụ Lời Chúa Chúa Nhật hôm nay đặt chúng ta trên một con đường khá gay gắt, một con đường có tên là yêu thương, con đường có tên là kiếm tìm nhưng cũng là một con đường có tên là cứu độ. Thiên Chúa đặt Êzêkiel làm người tìm kiếm dân Chúa, đưa những người lầm lạc trở về; với bài Tin Mừng, Chúa Giêsu chỉ ra tuần tự các bước trên con đường ấy: bước yêu thương, bước khiêm hạ, bước gặp gỡ và quan trọng nhất, nhìn nhận kẻ lầm lạc là người anh em. Thánh Phaolô nói trong bài đọc thứ hai hôm nay, “Anh em chớ mắc nợ ai điều gì, ngoài món nợ yêu thương”.
Hội Thánh Chúa Kitô là một Hội Thánh lữ hành; ở đó, không phải tất cả con cái Hội Thánh là thiên thần, là cá lớn, là lúa tốt; nhưng ở đó, khi mọi người đang trên đường nên thánh, còn có cả những con người yếu đuối như chúng ta và nhiều khi, đáng thương hơn chúng ta về phần linh hồn. Thiên Chúa muốn chúng ta đi tìm kiếm họ. Đó cũng là những con người đang được Thiên Chúa xót thương, Người muốn chúng ta thương xót nhau; đó có thể là những tội nhân, những cỏ lùng và dù gì đi nữa, thì trước hết đó vẫn là người anh em, chị em của tôi; những người đáng được tôi yêu thương như chính bản thân như giới răn thứ hai đòi hỏi.
Trong bài đọc thứ nhất, Thiên Chúa nói với Êzêkiel, “Khi nghe lời miệng Ta nói, ngươi hãy loan báo cho chúng thay Ta. Khi Ta phán cùng kẻ gian ác rằng, ‘Hỡi kẻ gian ác, mi sẽ phải chết’; nếu ngươi không chịu nói để kẻ gian ác bỏ đường lối mình, thì chính kẻ gian ác sẽ chết trong sự gian ác của nó, nhưng Ta đòi máu nó bởi tay ngươi”. Êzêkiel không thể thoái thác lời Thiên Chúa, ông phải đến với dân, cũng như chúng ta không thể không cất bước đi tìm kiếm người anh em đang trên đường hư mất. Như việc Con Thiên Chúa xuống thế làm người mang ý nghĩa cứu độ thế nào, thì cuộc tìm kiếm người anh em lầm lỗi của chúng ta cũng mang tính cứu độ như thế; yêu thương ai, trước hết là muốn cho người ấy được cứu độ. Vì thế, tìm kiếm người anh em là một cuộc tìm kiếm có tên là cứu độ.
Thánh Vịnh đáp ca hôm nay là một lời van xin của những ai được sai đi trong yêu thương ngỏ với người anh em lầm lạc của mình, “Ước chi hôm nay các bạn nghe tiếng Người, ‘Các ngươi đừng cứng lòng’”. Đó phải là một lời van xin thực sự chứ không phải là một mệnh lệnh; một lời van xin như Thánh Ambrôsiô đã van xin Augustinô quay trở về, “Với chúng ta, Đức Kitô là tất cả! Nếu con có một vết thương cần phải chữa lành, Đức Kitô chính là vị lương y; nếu con khát khô vì cơn sốt, Đức Kitô chính là dòng suối mát; nếu con cảm thấy chán nản vì những bất công trong cuộc đời, Đức Kitô chính là Đấng công bình và rất mực công minh; nếu con cần giúp đỡ, Đức Kitô là sức mạnh; nếu con sợ chết, Đức Kitô là sự sống; nếu con khát mong nước thiên đàng, Đức Kitô là con đường dẫn về thiên quốc; nếu con ở trong bóng tối, Đức Kitô chính là ánh sáng… Hãy nếm thử và hãy nhìn xem, cho biết Chúa thiện hảo nhường bao, phúc cho những ai cậy trông nơi Người!”.
Đặc biệt với bài Tin Mừng, Chúa Giêsu phác hoạ một trình tự tiệm tiến của một lộ trình yêu thương và tìm kiếm vốn đòi hỏi sự bền chí khi chúng ta đi tìm người anh em đáng thương của mình. Con đường này được đặt nền móng trên lòng thương xót và sự khiêm hạ, một con đường mà Thiên Chúa luôn chúc lành cho những ai thành tâm cầu xin. Thông thường, khi một ai đó sai lỗi, chúng ta phê phán, lên án và quên mất người ấy là anh em, chị em; hậu quả là chúng ta dễ dàng loại trừ; đó là dấu hiệu của việc thiếu thương xót. Thương xót thật sự sẽ giúp chúng ta nhận thức sai lỗi của người anh em như là cơ hội cho một tình yêu lớn lên và đó phải là khởi đầu cho bước kiếm tìm. Bởi thế, việc công khai tội của người anh em không bao giờ là bước đầu tiên, thay vào đó là âm thầm cầu nguyện, tìm kiếm, ước ao gặp gỡ và hoà giải.
Vậy làm sao để tiếp cận người anh em, nhất là khi họ chống lại chúng ta? Đây là một công việc vô cùng khó khăn vốn đòi hỏi nhiều lời cầu nguyện, hy sinh, nỗ lực và sáng tạo. Trước hết, trong yêu thương, tìm kiếm đối thoại chỉ giữa hai người; tiếp đến, nếu cần, mời những người đáng tin trợ giúp; và sau cùng là đưa đến Hội Thánh. Mục đích cuối cùng là Thiên Chúa, là sự thật, để sự thật đó có thể phục hồi sớm nhất mối tương quan hiệp nhất của người anh em với Chúa và Hội Thánh. Chỉ sau khi đã cố gắng hết sức mà vẫn hoài công, chúng ta mới nghĩ đến việc rũ bụi chân và phó thác người anh em cho lòng thương xót của Thiên Chúa và đừng quên cầu nguyện và hy sinh cho họ gấp bội; cả khi điều xấu nhất xảy ra, hành vi rũ bụi chân vẫn là một hành vi yêu thương vốn vẫn hy vọng một ngày nào đó, người anh em sẽ nhận ra hệ trọng của những lầm lỗi họ gây nên để quay trở về. Qua thư Rôma hôm nay, chúng ta được Thánh Phaolô nhắc nhở, “Anh em chớ mắc nợ ai điều gì, ngoài món nợ yêu thương”.
Một lần nọ, khi một nhóm 50 người trong cùng một công ty đang tham dự một cuộc hội thảo thì bất ngờ, vị diễn giả dừng lại và quyết định làm một hoạt động nhóm. Mỗi người được trao một quả bóng để viết tên mình lên đó bằng một bút lông. Toàn bộ số bóng được thu lại và để vào một căn phòng. Những người tham gia sau đó, được yêu cầu trong vòng năm phút, tìm lại quả bóng có tên mình. Tất cả nháo nhào đi tìm; họ xô xát, húc đẩy nhau, tạo thành một mớ hỗn độn người và bóng trong căn phòng. Năm phút trôi qua trong hỗn loạn, không ai tìm được quả bóng đang bay lên rơi xuống của mình. Vị diễn giả tiếp tục yêu cầu những người tham gia chọn ngẫu nhiên một quả bóng trong phòng và tìm kiếm người có tên được ghi trên quả bóng. Thật đáng kinh ngạc, trong không khí thân thiện, chưa tới năm phút ai nấy đã cầm trên tay quả bóng ghi tên mình.
Anh Chị em,
Đẹp thay bước chân người đi loan báo Tin Mừng, loan tin bình an; và cũng đẹp thay bước chân ai đi tìm kiếm người anh em, chị em đang hư mất của mình. Mỗi chiếc bóng trong câu chuyện tượng trưng cho tình yêu, phẩm giá, sự tha thứ và lòng xót thương của chúng ta dành cho người anh em đáng thương mà chúng ta đang kiếm tìm. Hạnh phúc của người anh em cũng chính là hạnh phúc của chúng ta; trái tim của chúng ta chỉ được lấp đầy khi trái tim ai đó cũng được lấp đầy và thương tích ở đó được chữa lành. Thánh Phaolô thật chí lý, “Anh em chớ mắc nợ ai điều gì, ngoài món nợ yêu thương; vì yêu thương là chu toàn lề luật”.
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Chúa, ai cũng được Chúa thương, và xem ra, ai cũng nói, Chúa thương họ nhất và con cũng thế. Xin cho con biết thương người anh em lầm lỗi của con, cho con biết cất bước đi tìm họ, một cuộc tìm kiếm có tên là cứu độ”, Amen.
Ngạn ngữ Tây phương có câu: “Con người là tội lỗi”. Chính vì vậy, ngay cả trong cộng đoàn Giáo TN 23-A174
Ngạn ngữ Tây phương có câu: “Con người là tội lỗi”. Chính vì vậy, ngay cả trong cộng đoàn Giáo Hội thánh thiện cũng có những người tốt và có cả những người chưa tốt, thậm chí còn có cả những người xấu nữa.
Cũng vì thế Chúa Giêsu muốn nêu lên tinh thần trách nhiệm của mỗi người là phải ân cần săn sóc cho nhau, giúp sửa lỗi cho nhau.
Tuy nhiên sửa lỗi cho nhau là một chuyện rất khó khăn. Đây là một nghệ thuật rất khó; khó đạt đến thành công mỹ mãn.
Theo lời chỉ dạy của Chúa Giêsu, điều đầu tiên là gặp gỡ riêng anh em. Tại sao lại phải gặp gỡ riêng trước? Ở đây chúng ta thấy hai điểm then chốt. Đó là tôn trọng danh dự anh em và có một mối dây liên đới thân tình.
Trong thế gian, người ta thường không tôn trọng danh dự người khác. Họ tố cáo những chuyện xấu, chuyện tội lỗi của kẻ khác; họ thường phê bình chỉ trích người khác; muốn hạ phẩm giá người khác. Ở đây, ngược lại, Chúa dạy chúng ta hãy giữ bí mật những tính hư nết xấu, những tội lỗi của kẻ khác. Khi ta nói ra điều xấu của kẻ khác thì ta đã xúc phạm đến danh dự người đó; khi đó ta đã phạm tội nói xấu kẻ khác. Có thể tật xấu hay tội đó là có thật, nhưng ta vẫn phải có bổn phận giữ kín và bảo vệ danh dự cho người khác; cũng như ta muốn bảo vệ danh dự cho mình. Trừ khi vì công ích nghiêm trọng đòi buộc, ta mới có thể tiết lộ những tbí mật xấu hay tội lỗi của kẻ khác.
Bên cạnh việc tôn trọng danh dự người khác, để có thể gặp gỡ riêng tư sửa lỗi thì ta cần có một mối liên hệ thân tình. Trong lời dạy của Chúa Giêsu, Ngài nói đến "người anh em" chứ không nói đến người dưng xa lạ. Vậy nếu chưa có đủ mối liên hệ thân tình, thì cần phải tạo mối liên hệ này trước khi gặp gỡ anh em. Mội đối xử tốt, nhận ra những điều tốt điều tích cực nơi người anh em là điều cần thiết để xây dựng mối thân tình và lòng nhiệt thành vô vị lợi của chúng ta.
Giai đoạn của việc sửa lỗi này nếu như không có kết quả, vì người anh em không chịu nhận lỗi và vâng phục, thì công việc sửa lỗi trong một cộng đoàn một tổ chức cần được tiến hành một cách từ từ, với sự góp ý của một vài người nữa để cho thấy sự việc mang tính khách quan hơn. Người lỗi phạm dễ chấp nhận phần lỗi hơn.
Sau đó, nếu vẫn không có kết quả, thì mới đưa lên cấp cao hơn để xét xử. Trong tổ chức của Giáo Hội, đôi khi chúng ta thấy có sự việc phạt vạ người này người kia. Đó cũng là làm theo lời chỉ dạy của Chúa Giêsu.
Về phần người tín hữu của chúng ta, giai đoạn đầu tiên của việc sửa lỗi là đáng lưu ý hơn cả, vì nó thường xảy ra hơn, trong gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, hàng xóm. Bổn phận giữ kín chuyện xấu của người khác và gặp gỡ thân tình với sự tôn trọng danh dự người anh em là điều cần thiết.
Trong quyển sách về truyện các vị ẩn tu có ghi lại câu chuyện sau đây:
Ngày kia, khi giám mục Ambôtnat đến thăm mục vụ một làng nọ, dân chúng bày tỏ nỗi bất bình của họ đối với vị ẩn tu trên núi, vì ông ta đem theo một phụ nữ để chung sống. Từ dạo ấy, vị ẩn tu không ngớt là đối tượng cho dân làng đàm tiếu và lên án.
Đức Giám mục Ambônat vừa đến, họ xúm lại vây quanh ngài và nói: Hôm nay ngài đã đến, thì ngài phải chấm dứt ngay tình trạng sa đọa, bê bối gây nhiều gương mù gương xấu của vị ẩn tu trên núi kia.
Sau khi nghe những lời kết án gay gắt của dân làng, Giám mục quyết định leo lên núi. Ngài đi đầu và dân làng nối gót theo sau.
Vị ẩn tu thấy đám đông kéo đến thì hoảng sợ và hấp tấp bảo người phụ nữ hãy chui vào một chiếc thùng gỗ trống. Giám mục là người duy nhất đến trước túp lều, và là người đầu tiên bước chân vào. Ông đưa mắt nhìn chung quanh, và hiểu ngay tức thì. Ngài ung dung đi thẳng đến cái thùng gỗ và ngồi lên trên, và bình thản ra hiệu và bảo dân làng: “Anh chị em hãy lục soát túp lều để tìm người phụ nữ”.
Khi họ không tìm ra bóng dáng người đàn bà, Giám mục nói; “Anh chị em hãy xin lỗi Chúa, vì đã nói xấu vị ẩn tu này cách vô cớ.”
Nhưng sau đó, chờ đến lúc mọi người đã xuống dưỡi chân núi, Giám mục Ambônat mới tiến đên gần vị ẩn tu, nắm chặt tay ông, đưa đôi mắt nhân từ nhưng cương nghị, nhìn sâu vào đôi mắt vị ẩn tu và chậm rãi nói: Hỡi người anh em. Hãy cẩn thận giữ mình, kẻo phải mất linh hồn.”
Trong câu truyện trên, phản ứng của dân làng trước lỗi lầm của vị ẩn tu thì trái nghịch với giáo huấn của Chúa Giêsu. Họ đã vội vã đồn thổi, lên án và phao tin về tội lỗi của vị ẩn tu. Dân làng đã quyết định làm nhục và khai trừ ông ta. Ngược lại, vị giám mục Ambônat đã tìm cách đem vấn đề đã được mọi người bàn tán trở thành một vấn đề cá nhân, riêng tư. Ngài đã dùng thẩm quyền mình để bảo vệ vị ẩn tu. Sau đó, ngài khuyên nhủ ông như một người anh em . Trong vấn đề khó khăn để sửa lỗi, chúng ta cần cảm nghiệm được Chúa Giêsu ở giữa cộng đoàn chúng ta, như lời Ngài đã hứa: “Ở đâu có hai hay ba người tụ họp lại nhân danh Thầy, thì Thầy ở giữa những người ấy.” (Mt 18,20). Nhờ sức mạnh tình yêu của Ngài, Ngài giúp chúng ta sửa lỗi trong tinh thần xây dựng, và nhất là trong niềm kính trọng và thương yêu chân tình. Những người đang lầm lỗi có thể so sánh như những bệnh nhân về tâm hồn, cần đến sự cảm thông và tình thương nhiều hơn để được nâng đở và khuyến khích trên con đường hoán cải đời sống.
Sống trên trần gian này, chúng ta không sao trả hết những “món nợ” cho những người thân yêu TN 23-A175
Sống trên trần gian này, chúng ta không sao trả hết những “món nợ” cho những người thân yêu và cho anh chị em đồng loại và lại càng không thể trả hết cho Thiên Chúa là Đấng dựng nên, yêu thương và cứu chuộc chúng ta. Dù cho chúng ta giàu có đến mức nào, chúng ta cũng phải cần đến sự giúp đỡ, sẻ chia của người khác. Dù chúng ta nghèo đến mức nào, chúng ta cũng đều có những cái để trao ban và cho đi. Vì con người là sống cho và sống với anh chị em mình. Vậy thì, chúng ta hãy sống, cư xử và hành động thế nào để rồi cuối cùng chúng ta không còn “mắc nợ” ai ngoài “món nợ của tình yêu thương”, “món nợ tương thân, tương ái”.
Thánh Phaolo trong bài đọc hai đã dạy và nhắc nhở chúng ta “anh em chớ mắc nợ ai ngoài việc phải yêu mến nhau”. Tại sao khi chúng ta yêu mến nhau thì chúng ta sẽ không còn mắc nợ nhau gì nữa? Vì thật ra, “yêu thương là chu toàn cả lề luật”. Mà lề luật là gì mà chúng ta phải chu toàn? Lề luật không gì khác hơn đó là: Yêu mến Thiên Chúa hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn, hết sức lực và yêu thương anh chị em như chính bản thân mình. Thật vậy, qua kinh nghiệm và lời chỉ dạy của Thánh Phaolo, chúng ta sẽ không bao giờ trả hết những “món nợ” cho đến khi chúng ta sống bác ái, yêu thương.
Trong muôn vàn cách sống và lựa chọn, thật để sống bác ái, yêu thương thì thật là khó, tại sao vậy? Vì với bản tính con người, như Thánh Phaolo đã nói:“Điều tôi muốn, thì tôi không làm, nhưng điều tôi ghét, thì tôi cứ làm” (Rm 7,15). Chính vì lẽ đó, như trong bài đọc một, Tiên tri Êzekiel đã đưa ra lời khuyến cáo cho những ai đang theo đường xấu, gian xảo và tội lỗi. Nếu chúng ta không ăn năn hối lỗi mà từ bỏ những tính hư tật xấu, và ngay cả nếu như chúng ta không giúp đỡ để cho những người làm điều xấu biết ăn năn mà quay trở về, thì tất cả chúng ta cũng sẽ chung số phận với những kẻ gian ác, và án phạt của chúng ta chắc chắn là sự chết.
Thiên Chúa trong thánh ý nhiệm mầu đã luôn có những sáng kiến để cho con người có thể nắm lấy cơ hội mà ăn năn hối cải, quay về nẻo chính đường ngay. Tin mừng hôm nay, chính Chúa Giêsu đã đưa ra cho chúng ta ba sáng kiến độc đáo. Thứ nhất, đó là sự đồng hành, cảm thông, chia sẻ và tìm ra những phương cách hữu ích nhất để giúp đỡ cho anh chị em mình, đặc biệt cho những ai đang bị lầm đường, lạc lối hay đang rơi vào những ngõ cụt của cám dỗ và tội lỗi. Không ai trong chúng ta là người hoàn hảo. Do đó, khi đối diện với những điều xấu và tội lỗi, chúng ta không lên án hay loại trừ nhau, nhưng cố gắng tìm ra những phương cách để giúp đỡ và sửa dạy nhau trong tinh thần xây dựng và thăng tiến. Sáng kiến thứ hai chính là “sự tháo gỡ và cầm buộc”. Tháo gỡ bằng cách tha thứ, đây chính là đỉnh cao của tất cả mọi phương cách và sáng kiến. Bởi vì ai trong chúng ta cũng đều là tội nhân, chính chúng ta đã biết bao nhiêu lần vấp ngã mà phạm tội. Thế nhưng, với lòng thương xót, Thiên Chúa đã tha thứ cho chúng ta, để chúng ta có thể làm hòa lại với Thiên Chúa, với tha nhân và với chính bản thân mình. Cách mà chúng ta tha thứ cho anh chị em mình, cũng chính là chúng ta cảm tạ Chúa, hay nói khác hơn như cách mà chúng ta cần trả lại món nợ ân tình mà Chúa đã vì yêu thương mà tha thứ cho chúng ta. Nếu không thể tháo gỡ, mà vì lý do gì đó để rồi cầm buộc đối với anh chị em mình thì việc cầm buộc hay chúng ta gọi là kỷ luật, thì khi dùng đến kỷ luật để ràng buộc, thì cũng phải là phương cách để giúp cho anh chị em nhận ra chính lầm lỗi mà ăn năn hoán cải. Sáng kiến cuối cùng đó chính là việc cầu nguyện. “Thầy lại bảo các con, nếu hai người trong các con, ở dưới đất, mà hiệp lời cầu xin bất cứ điều gì, thì Cha Thầy, Ðấng ngự trên trời, sẽ ban cho họ điều đó. Vì ở đâu có hai hoặc ba người tụ họp nhân danh Thầy, thì Thầy ở giữa những người ấy”. Thật vậy, chỉ có cầu nguyện và qua cầu nguyện, chúng ta mới có thể tìm ra và phần nào hiểu được thánh ý, cũng như sáng kiến mà Thiên Chúa muốn để chúng ta có thể giúp đỡ lẫn nhau. Dẫu biết rằng, giúp đỡ anh chị em mình là bổn phận và trách nhiệm của chúng ta, nhưng Thiên Chúa mới là Đấng ban ơn cho con người để chúng ta được hoán cải và chữa lành.
“Yêu thương là chu toàn cả lề luật”, nhưng yêu thương bằng phương cách nào? Để có thể diễn tả tình yêu thương cách trọn vẹn nhất, không gì cao quý và đẹp hơn đó là sự hy sinh, tha thứ và cầu nguyện cho người mình yêu thương. Thật là khó với sức của con người để có thể sống và thực thi điều này. Chính vì lẽ đó, Chúa Giêsu đã vì chúng ta mà hy sinh, chết thay và tha thứ cho chúng ta. Ngài cũng cầu xin với Chúa Cha, để nhờ công cuộc cứu độ của Ngài, mà Chúa Cha tha thứ tất cả cho chúng ta, để cho chúng ta được trở nên những người con yêu quý của Chúa.
Lạy Chúa, xin cho chúng con luôn nhận biết tình yêu thương sự hy sinh và tha thứ của Chúa dành cho chúng con; Thật vậy, nhờ ơn thánh và sức mạnh của ân sủng này, chúng con mới có thể sống cảm thông, chia sẻ, hy sinh và tha thứ cho nhau và như thế thì “món nợ ân tình” mới được trao trả và đong đầy trong tâm hồn và cuộc sống của chúng con. Amen.
Trong quyển sách về truyền thống của các vị ẩn tu có thuật lại câu chuyện sau đây: Ngày kia khi TN 23-A176
Trong quyển sách về truyền thống của các vị ẩn tu có thuật lại câu chuyện sau đây: Ngày kia khi Đức Giám Mục Amolas đến thăm mục vụ một làng nọ, dân chúng đã bày tỏ với Ngài lòng bất mãn tột độ của họ đối với một vị ẩn tu trên núi, vì ông ta đem theo một phụ nữ để chung sống. Từ dạo ấy, vị ẩn tu không ngớt là đối tượng để dân làng đàm tiếu, chỉ trích và lên án. Thấy Giám Mục Amôlas đến, họ xúm lại vây quanh Ngài và nói: hôm nay Ngài đã đến đây thì Ngài phải chấm dứt ngay lập tức tình trạng sa đọa bê bối gây nhiều gương mù gương xấu của vị ẩn tu trên núi kia. Sau khi nghe những lời kết án gây gắt của dân làng, Giám Mục Amôlas quyết định leo lên núi. Ngài đi đầu, dân làng lũ lượt nối gót theo sau. Vị ẩn tu thấy đám đông kéo đến túp lều của mình, ông ta hoảng sợ và cấp tốc bảo người phụ nữ chui vào trốn trong một cái thùng gỗ rỗng. Đức Giám Mục là người đầu tiên đến trước túp lều, và cũng là người đầu tiên bước chân vào. Ngài đưa mắt nhìn chung quanh và hiểu ngay tình tình. Ung dung, Ngài đi thẳng đến chỗ ngồi ngay trên chiếc thùng gỗ để nghỉ chân, nơi người phụ nữ ẩn trốn. Rồi bình thản khoát tay gọi dân làng vào và bảo: - Vào đây, các người hãy vào mà lục xét túp lều để tìm người phụ nữ. Khi họ không tìm đâu ra bóng dáng người đàn bà, Đức Giám Mục mới nói: - Bây giờ các ngươi phải quỳ xuống xin lỗi Thiên Chúa vì đã nói xấu vị ẩn tu này vô cớ. Nhưng sau đó, khi mọi người đã lục tục kéo nhau xuống núi, Đức Giám Mục Amôlas tiến gần vị ẩn tu, nắm chặt hai bàn tay của ông, đưa mắt nhân từ nhưng cương nghị nhìn sâu vào đôi mắt của ông và chậm rãi nói: - Hỡi người anh em, hãy cẩn thận giữ mình kẻo mất linh hồn đấy! Anh chị em thân mến, hai thái độ khác nhau giữa dân làng và Giám Mục Amôlas đối với một người lầm lỗi, có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn giáo huấn của Chúa Giêsu về việc sửa chữa lỗi lầm của anh em. Ngược lại với phản ứng của dân làng, Đức Giám Mục Amôlas đã cố gắng áp dụng lời khuyên của Chúa Giêsu: “Nếu người anh em của anh trót phạm tội, thì anh hãy đi sửa lỗi nó, một mình anh với nó mà thôi”. Trong một tình trạng khó xử, Ngài đã tìm cách đem vấn đề đã được mọi người bàn tán trở thành một vấn đề cá nhân để có dịp thuận tiện nói chuyện diện đối diện với vị ẩn tu. Tiếp đến, Ngài đã không sửa lỗi ông như một người có thẩm quyền. Trái lại, Ngài đã dùng thẩm quyền của mình bảo vệ cho vị ẩn tu, để sau đó có thể khuyên nhủ ông như một người anh em. Và sau cùng, dù không cấu kết với đám đông để khinh thường và lên án vị ẩn tu đang vấp phạm, cũng như nêu mối nguy hiểm của lỗi lầm này với phần rỗi của đương sự, qua một lời khuyên nhẹ nhàng nhưng thẳng thắn: “Hỡi người anh em, hãy cẩn thận giữ mình kẻo mất linh hồn”.
Thưa anh chị em, Giáo Hội là một cộng đoàn huynh đệ, trong đó mọi người là anh em với nhau vì đã được làm con cùng một Cha trên trời trong Đức Giêsu Kitô. Vì thế, mỗi Kitô hữu đều có trách nhiệm nâng đỡ nhau, sửa lỗi nhau để sống xứng đáng là con cái của Chúa trong đại gia đình của Ngài. “Chị ngã, em nâng”; “Nếu người anh em của anh trót phạm tội, thì anh hãy đi sửa lỗi nó”. Chúa Giêsu nhắc nhớ chúng ta trách nhiệm đó. Ở đây không có ý nói về việc ai đó xía vô đời tư của người khác, nhưng có ý nói về một người anh em ý thức trách nhiệm phải giúp đỡ người anh em khác sống tốt hơn, vì ích chung của Giáo Hội. Đây là một việc làm tế nhị, khó khăn, đòi hỏi phải nhẫn nại, bởi vì người ta làm việc trên sự tự do và nhân vị của mỗi con người. Chúa Giêsu đề ra ba giai đoạn: Trước hết cá nhân đối diện với cá nhân. Nếu người phạm lỗi không chịu nghe nhưng lời góp ý để sửa chữa lỗi lầm, người ta sẽ đem theo một hoặc hai người nữa cho việc góp ý được thấu lý đạt tình và có sức mạnh hoán cải hơn. Nếu người mắc lỗi ngoan cố thì sự việc sẽ được đưa ra trước cộng đoàn, tức là một thứ Giáo Hội địa phương và nếu người mắc lỗi cũng không chịu nghe cộng đoàn, lúc đó người ta mới kể nó như người ngoài cộng đoàn, như người ngoại giáo. Đó quả là một biện pháp khôn ngoan. Nó làm cho người có trách nhiệm sửa lỗi luôn luôn giữ được sự bình tĩnh, nhẫn nại, đồng thời thể hiện tấm lòng từ bi và thái độ tôn trọng nhân vị, tự do của người phạm tội có dịp hồi tâm, phản tỉnh để nhận ra sự sai quấy của mình. Lúc đó, không một tội nhân nào còn có lý do để quy trách nhiệm về tội mình, về cách xử lý mình cho anh em, sau khi đã đối diện với anh em qua ba giai đoạn ấy. Tóm lại, tất cả đều phải nhắm đến sự sống của cộng đoàn, phải thi hành với tình yêu huynh đệ. Giáo Hội chỉ giúp cho cá nhân và xã hội được tốt lành, hoàn thiện khi đóng đúng vai trò người giữ gìn, bảo vệ nơi nào chân chính và điều thiện có thể bị tấn công, bị phá hủy, đồng thời đẩy lui những điều ác, điều xấu làm tổn thương, sứt mẻ mối tương quan của con người với chính mình, với cộng đoàn và với quyền bính hợp pháp. Khi chúng ta cùng cộng đoàn hay Giáo Hội lên án những bất công và tệ đoan xã hội cũng như sự suy thoái đạo đức… chính là lúc chúng ta thực thi trách nhiệm sửa chữa lỗi lầm của nhau, cho mình và cho xã hội. Trách nhiệm này, Chúa đã trao cho chúng ta trong tư cách là người con cái của Chúa và Giáo Hội. Anh chị em thân mến, chúng ta họp nhau đây nhân danh Chúa Giêsu Kitô, để cầu nguyện, để gặp gỡ Thiên Chúa và anh em. Chúa Giêsu đang sống và ở giữa chúng ta. Ngài soi sáng cho chúng ta biết sự thật về chính mình và tình liên đới với nhau, để chúng ta trả cho nhau món nợ duy nhất, đó là món nợ tình yêu thương nhau, món nợ không bao giờ trả được.
(Suy niệm của Jaime L. Waters - Chuyển ngữ: ĐCV Sao Biển)
Nếu bạn thường tập trung vào hành vi và hạnh phúc của riêng mình mà không quan tâm đến hành TN 23-A177
Nếu bạn thường tập trung vào hành vi và hạnh phúc của riêng mình mà không quan tâm đến hành động của người khác, các bài đọc của Chúa nhật XXIII Thường niên hôm nay đặc biệt dành cho bạn. Bài đọc thứ hai là lời nhắc nhở yêu thương tha nhân, bài đọc thứ nhất và bài Tin mừng mời gọi chống lại việc đồng lõa với sự hư hỏng.
Trong Thư gửi tín hữu Rôma, thánh Phaolô trích một phần của Mười điều răn vốn mời gọi hành vi cư xử đạo đức (Xh 20,13-17; Đnl 5,17-21). Ngài nói rằng các tín hữu chu toàn lề luật khi “yêu mến người khác như chính mình”, một lệnh truyền trong sách Lêvi mà trong Tin mừng Chúa Giêsu cũng trích lại. Thông thường, ở đây từ sử dụng cho tình yêu (Agape) được nhấn mạnh như một hành động quên mình, mô phỏng theo tình yêu Thiên Chúa dành cho các thụ tạo. Lời mời gọi yêu thương “như chính mình” cũng rất quan trọng. Nó thêm sự tương tác qua lại cho “phương trình tình yêu”, đòi hỏi chúng ta phải điều chỉnh phương cách đối xử với người khác theo cách chúng ta muốn được đối xử. Điều này nhắc nhớ chúng ta suy nghĩ đến cách thức những hành động của mình ảnh hưởng đến người khác. Như các sự kiện trong thời gian vừa qua cho thấy nhiều người đã bị đối xử với sự khinh miệt và coi thường hơn là với tình yêu. Nếu chúng ta không muốn bị đối xử như vậy, chúng ta cũng không nên cư xử với người khác theo cách đó; hơn nữa, chúng ta không nên chọn lựa những người lãnh đạo công khai cổ võ sự thù ghét hơn là yêu thương.
Trong bài đọc thứ nhất trích từ sách ngôn sứ Êdêkien, vị ngôn sứ được nhắc bảo để cảnh báo mọi người về cuộc sống giữa như hư hỏng. Thiên Chúa hướng dẫn Êdêkien nói cho những kẻ gian ác phải lo sửa chữa hành vi của họ. Nếu ông đã cảnh báo, mà họ vẫn không chịu thay đổi, thì người gian ác sẽ phải chịu kết tội do hành động của họ. Nhưng nếu Êdêkien từ chối lên tiếng chống lại kẻ ác, thì Thiên Chúa khiển trách cả ông và những người gian ác.
Bài đọc này nắm giữ một vật quý báu quan trọng: sự thất bại khi chống lại sự hư nát khiến bạn trở thành người thụ động tham gia vào sự hư nát. Nếu bạn thấy các nhà lãnh đạo hư hỏng về mặt đạo đức mà bạn vẫn chọn lựa họ vì lợi lộc ích kỷ cá nhân, vì thiển cận hoặc ngây ngô có chủ ý, thì bạn đã góp phần vào sự hư hỏng trong xã hội. Chúa Giêsu cũng khẳng định một sứ điệp tương tự trong Tin mừng.
Chúa Giêsu nói với các môn đệ về cách họ nên phản ứng trước hành vi tội lỗi của những người trong cộng đoàn. Thay vì phớt lờ, họ phải đề cập và cố gắng sửa chữa sự hư hỏng. Nếu gặp phải một người phạm lỗi chống lại họ, thì các môn đệ Chúa Giêsu phải đối diện với những kẻ phạm tội ấy. Nếu người đó từ chối thay đổi, Chúa Giêsu khuyên nên có một nhóm hai hoặc ba người để đối chất với người đó, một biện pháp pháp lý kêu gọi các nhân chứng tham gia và giúp tạo áp lực cho hành vi đạo đức. Nếu người đó vẫn không có động lực để thay đổi, thì Chúa dạy cần có cộng đoàn nhiều người hơn để lên tiếng về sự hư hỏng này. Sau đó, Chúa Giêsu trao quyền cho cộng đoàn, khi nói rằng “những gì con cầm buộc dưới đất,thì trên trời cũng cầm buộc; và những gì con tháo gỡ dưới đất, thì trên trời cũng tháo gỡ”.
Trong bài Tin mừng của Chúa nhật XXI Thường niên, quyền năng này được trao cho Phêrô khi ông lãnh nhận chìa khóa Nước Trời, điều này được hiểu là trao quyền lãnh đạo cho Phêrô. Trong bài đọc Chúa nhật hôm nay, toàn bộ cộng đoàn được trao quyền để các thành viên nắm vấn đề và sửa chữa những hành vi sai trái. Tin mừng cho chúng ta biết rằng chúng ta có bổn phận đối với những sai lỗi đạo đức của người khác: kêu gọi họ hoán cải và tránh thông đồng với tội lỗi của họ. Điều đó thôi thúc chúng ta lên tiếng cổ võ tình thương và công lý trong xã hội, đồng thời yêu cầu những nhà lãnh đạo cũng làmnhư vậy.
Chữ “anh em” có một nghĩa đặc biệt trong Giáo Hội sơ khai không? 2. Làm sao giải thích lời TN 23-A178
1. Chữ “anh em” có một nghĩa đặc biệt trong Giáo Hội sơ khai không?
2. Làm sao giải thích lời nói nặng nề của Chúa Giêsu: “Hãy kể như ngươi ngoại và ngươi thu thuế” (c. 17)?
3. Đoạn văn này nói về các lỗi công khai hay riêng tư? Nặng hay là nhẹ?
4. Việc nại đến “hai hay ba nhân chứng” (c. 16) có đưa đến hậu quả biến việc sửa bảo riêng tư thành một phiên tòa xử kín không?
5. Đâu là ý nghĩa của câu “ngươi đã lợi được anh em ngươi”?
6. Phải chăng đoạn văn này có thể dùng làm nền tảng Thánh Kinh cho Tôn giáo Pháp đình?
7. Đâu là ý nghĩa tổng quát của việc anh em sửa lỗi nhau, nếu được đặt lại trong toàn bộ văn mạch của chương 18?
8. Hình ảnh Giáo Hội mà Chúa Giêsu cho ta thấy trong các câu này phải chăng có tính pháp lý?
1. Chủ đề chính yếu của đoạn văn trước (18, 1- 14) là ý niệm “kẻ nhỏ”, bây giờ ý niệm “anh em” lại nằm hàng đầu trong lời giảng huấn của Chúa Giêsu.
Chữ “anh em”, cũng như chữ “kẻ nhỏ” và “kẻ nghèo”, phải được hiểu theo hai nghĩa. Nó không những chỉ tình họ hàng liên kết các người con của cùng một cha theo máu huyết, nhưng còn biểu thị các mối tương quan nối kết mọi phần tử của cùng một cộng đoàn thiêng liêng. Như “con cái Israel” đều thuộc về một “nhà”, thì các môn đồ Chúa Kitô, được qui tụ “nhân danh Người”, cùng lập thành một “nhà thiêng liêng” (1Pr 2, 5). “Chúng con hết thảy đều là anh em”, Chúa Giêsu sẽ nói với họ như thế (23,8). Tình huynh đệ này đặt cơ sở trên mối liên hệ siêu nhiên mà chính Chúa Giêsu đã thiết lập, trong bản thân Người, giữa Chúa Cha và mọi kẻ thuộc về Người (12,48; 28, 10). Và bạn từ trên sẽ trở thành danh xưng thông dụng nhất để chỉ các Kitô hữu trong Giáo Hội sơ khai (Cv 9, 17; 15, 23; 16, 40; v.v…;Rm 14, 10; 1Cr 15, 6; Cl 1, 2 v.v…). Vì tình huynh đệ vốn tạo nên mối giây nối kết các phần tử của cộng đoàn họ được phát xuất từ việc họ cùng tái sinh và cùng được làm con cái Thiên Chúa (Rm 12, 19; 1 Pr 1, 22; 1 Ga 4, 20- 21).
2. Vì đến từ một người anh em nên việc trách cứ không phát xuất từ ý thức cá nhân của kẻ khác, nhưng từ người, với tư cách là anh em, đại diện cho thực thể Giáo Hội, được qui tụ nhân danh Chúa Giê-su và quanh Người. Bởi thế, điều thoạt tiên có vẻ như một thủ tục nghiêm trị và tuyệt thông, nếu đọc các câu 15- 18 độc lập với văn mạch của chúng, thực ra chỉ là canh thức của một thủ tục tố tụng nhân ái; quả vậy, ba lần vận động ấy phải được hiểu, dưới ánh sáng của dụ ngôn đi trước, như là một cố gắng phục hồi lại trong mối hiệp nhất với cộng đoàn kẻ đã tách lìa ra. Đây là cách thể hiện lòng kiên nhẫn của Thiên Chúa theo thủ tục nhân loại.
Điều đáng ngạc nhiên hơn cả, đó là kiểu nói hãy kể như người ngoại và người thu thuế” (c. 17) mà mới thoạt nghe vẻ đầy khinh miệt. Làm sao giải thích việc thay đổi ngôn từ này nơi Đấng đã từng ngây ngất trước niềm tin của các người ngoại đạo (8, 10 ; 15, 26), hay đúng hơn của “chư dân” (othnikos : x. 5, 47 ; 6, 7), nơi Đấng mà thiên hạ tố cáo là đã ăn uống với những thu thuế và quân tội lỗi (9 ; 11) ? Kỳ thực, ở đây Chúa Giêsu gọi “người ngoại và người thu thuế” những kẻ mà các tín hữu đều bó tay bất lực không tài nào nhủ bảo khuyên răn. Đối với người anh em “chẳng màng nghe” ấy (parakouein: c.17), Kitô hữu không có trách nhiệm trực tiếp nữa, chỉ còn việc giao họ lại cho bàn tay Chúa Cha, vì thấy mình chẳng có cách nào để giúp họ hơn được. Thành thử ở đây Giáo Hội xuất hiện như một thực thể khác biệt với trần gian, theo kiểu dân Do thái khác với chư quốc, với dân ngoại là những kẻ không chia sẻ niềm tin của họ, và khác với hạng thu thuế, những kẻ bất lương nổi tiếng từng làm hoen ố trước mặt dân ngoại cái đức tin này.
Vì thế Giáo Hội (hạn từ trở lại ở đây như đã xuất hiện ở 16, 18) trước tiên là một cộng đoàn trong đó ai nấy đều có trách nhiệm về đức tin của anh em mình. Riêng đối với những kẻ tách lìa ra khỏi, bất chấp mọi cố gắng khuyên nhủ của anh em, người ta chỉ còn biết phó dâng cho lòng nhân hậu của Thiên Chúa, vì chẳng phải là sau cùng vị Mục tử lên đường tìrn kiếm con chiên lạc đó sao (c. 12). Cho nên rốt cuộc, cộng đoàn này không luỹ thuộc máy vào các nỗ lực nhân loại, vốn có thể kết thúc bằng một thất bại, cho bằng vào Chúa Cha trên trời.
3. Nhưng trong đoạn văn này, người ta đề cập đến các lỗi công khai (chú giải của BJ, chú thích) hay riêng tư thầm kín? Thưa hình như thủ tục Chúa Giêsu ấn định liên hệ tới các lối ghi nhận trong đời sống riêng tư; điều này phù hợp với Gl 6, 1 và Gc 5, 19. Dù sao, rõ ràng là bản văn đang nghiên cứu không nhắm đến trường hợp làm gương xấu công khai, là những trường hợp mà, theo 1Cr 5, 1- 5 và 1Tm 5, 20, thuộc về kỷ luật Giáo Hội. Đây là những “tội thầm kín” mà một người anh em chẳng may biết đến. Đàng khác, chính sự tiệm tiến của thủ tục, bắt đầu bằng việc hội kiến đơn giản giữa hai người, hình như nhắm làm sao giữ kín điều xấu chừng nào có thể và bảo toàn danh dự của người anh em. Sau cùng đây là những tội nặng mà tự bản chất, đứa đến việc loại ra khỏi cộng đoàn, như quyết định tạm thời của Giáo Hội cho thấy.
CHÚ GIẢI CHI TIẾT
“Nếu anh em ngươi trót phạm tội”: câu giả thiết này từ môi miệng Chúa Giêsu thốt ra trước tiên cho thấy rõ ràng al2 Giáo Hội không bao gồm những kẻ hoàn thiện, song là những tội nhân. Sáng kiến Chúa Giêsu khuyên kẻ chứng kiến lỗi anh em nên làm, xem ra mâu thuẫn với lời Người nói trong Diễn từ trên núi về "cọng rác và cái xà" (7, 1- 5). Nhưng động từ được dùng ở đây olegohô, (sửa lỗi, trách cứ) - cũng là động từ trong Ga 16, 8 xác định hành động của Chúa Thánh Thần “sẽ bắt lỗi thế gian" - cho thấy rõ một công việc như thế phải được thực hiện trong tình bác ái và phải diễn tả, không phải một sự khiển trách đầy khinh miệt hay quát mắng kiêu căng, nhưng là niềm hy vọng rằng một nỗ lực vì sự thật như thế sẽ tạo dịp cho hành động của Chúa Thánh Thần, Đấng duy nhất minh xác được tội trạng và dẫn tội nhân ăn năn thống hối. Nếu người đáng khiển trách chịu nghe lời sửa lỗi, đó sẽ là một chiến thắng của Chúa Thánh Thần? "Ngươi đã lợi được anh em người". Không phải “lợi được" một người bạn hay một nạn nhân trong một cuộc chiến đấu, nhưng là lợi được một phần tử của Giáo Hội mà người đó sắp lìa bỏ đi. "Hãy kèm theo ngươi một, hai người nữa": Chỉ thị này nhấn mạnh đến sự kiên nhẫn phải có đối với tội nhân bướng bỉnh: bản văn Đnl 19, 15 mà chỉ thị này tham chiếu, đã đưa ra một lô biện pháp nhằm bảo vệ tội nhân khỏi sự độc đoán và việc vội vã áp dụng các biện pháp trừng giới. Đây không phải là những chứng nhân buộc tội mà ngươi ta đã kiếm lấy từ trước vì như thật thì thật là ghê tởm, song là những người trợ lực những kẻ có nhiều cơ may thành công nhất trong việc sửa lỗi tội nhân, trước khi phải nại đến thẩm quyền cao hơn hết.
"Hãy thưa với cộng đoàn (Thật là đáng tiếc khi BJ và Nguyễn Thế Thuấn dịch như thế, vì bản Hy ngữ nói rõ ràng "Giáo Hội". Câu này, với 16, 18, là hai nơi duy nhất trong 4 Tin Mừng dùng chữ ekklêsia): Việc đưa tội nhân ta trước Giáo Hội không phải là một sự xét xử, song là một việc long trọng khuyên dụ hoán cải nhân danh Chúa Giêsu Kitô. Trong trường hợp này, Giáo Hội chẳng còn làm gì khác hơn là công bố chính sứ điệp của mình: lời ân xá và tha thứ; nhưng lời này sẽ trở thành lời xét xử đối với những ai bác bỏ, khước từ. Chính vì công bố sứ điệp đó mà cộng đoàn nhận được quyền cầm buộc và tháo cởi (c. 18). Quyền bính của cộng đoàn không phải là quyền bính của một tòa án hay một cơ quan tài phán nhân loại đâu, vì nó hệ tại ở việc đặt lương tâm con người đối điện với Thiên Chúa công bình và nhân ái. Kết quả là kẻ "chẳng màng nghe Giáo Hội", nghĩa là từ chối nghe lời mời gọi ăn năn, thì đương nhiên tự loại trừ khỏi cộng đoàn được xây dựng trên ân sủng trong Chúa Kitô đó; đương sự không còn là "anh em" nữa. Điều y đã làm khi phạm tội (cách riêng tư), giờ đây cộng đoàn chỉ còn công khai xác nhận và đòi y phải trả lẽ. Y đã tự tách khỏi cộng đoàn vì tội của y, nên cộng đoàn mới chứng thực sự kiện bằng cách ghi nhận y đã từ chối nắm bàn tay đưa ra để lôi y vào.
"Mọi điều dưới đất các ngươi cầm buộc": Việc chuyển đột ngột từ số ít sang số nhiều nầy đặt ra vấn đề ý nghĩa của chữ "các ngươi". Chúa Giêsu ngỏ lời với ai đây? Có kẻ nghĩ là các sứ đồ những người chấp chưởng và là yếu nhân trong phẩm trật Giáo Hội, hay một cách thái quá, là mỗi cá nhân Kitô hữu, cái nghĩa đã bị công đồng Trentô lên án nhưng không đưa ra một lời giải thích đích xác tích cực nào. Văn mạch bảo ta xem chữ các ngươi ấy là toàn thể các môn đồ có một trách nhiệm mục vụ trong cộng đoàn địa phương (xem cc.2. 10. 12. 13, nơi có cùng một chữ các ngươi như thế); nghĩa này đã được thánh Tôma bênh vực. Lời đây cũng song song với lời đã được nói dưới dạng thức một lời hứa cho Phêrô (16, 19). Chắc chắn Chúa Giêsu không có ý truất bãi quyền đã ban cho Phêrô như cho viên.quản gia của mình, nhưng đúng hơn Người muốn liên kết các môn đồ với kẻ nắm giữ chìa khóa ấy.
"Nếu hai người trong các ngươi ": Thoạt nhìn, giây liên lạc giữa các câu 19-20 với những gì đi trước không rõ ràng cho lắm. Kỳ thực có sự liên tục và khai triển cùng một chủ đề: mọi phán định chính thức của Giáo Hội sẽ được phê chuẩn ở trên trời và ngay cả mọi lời cầu xin của một số người hiệp nhau trong đức tin cũng sẽ được trên trời đoái nhậm. Khi hai người họp nhau trong đức tin trước nhan Thiên Chúa của Chúa Giêsu Kitô là họ đứng với nhau trên cùng mảnh đất vững chắc của ân sủng, là họ nhận biết mình được hiệp nhất bởi cùng một lòng nhân ái, cùng một lòng tha thứ khiến họ thành anh em, thành conc ái của Cha trên trời. Nơi đâu người ta hiệp nhau “nhân danh Chúa Giêsu”, nghĩa là không phải trong niềm kiêu hãnh thiêng liêng và đức công chính riêng biệt, nhưng là trong việc cung xưng mình là “bé nhỏ", trong việc nhìn nhận mình là tội nhân, thì chỉ nơi ấy mới có sự đợi chờ trong đức tin và vì thế sẽ được nhậm lời; Chúa Kitô ở đâu, Giáo Hội ở đó vậy.
"Ta ở giữa họ": Trong sách "Tuyển tập danh ngôn tiên tổ”, một phần khả kính của truyền thống giáo sĩ Do thái, có một lời diễn tả cùng ý tưởng về lệ luật của dân Thiên Chúa: Khi hai người cùng ngồi bàn luận về những lời của sách Torah, thì Shékinah ở giữa họ" (Pirqé Abot 3,2). Thế mà Shékinah (tiếng Hy bá có nghĩa nơi ở") thoạt tiên chỉ Đám mây sáng chói (Xh 40, 34-38;Cv 16,2) bay lượn giữa hai thần Kérubin trên nắp hòm bia. Đám mây sáng chói này được xem như là vật biểu lộ cách hữu hình việc cư ngụ thường xuyên của Giavê ở giữa dân Ngài. Bây giờ chính Chúa Giêsu hiển vinh đang ở giữa môn đồ Người, một cách gần gũi hơn bất cứ ai ở giữa những người khác.
KẾT LUẬN
Đoạn văn này cho ta thấy rõ mối giây liên kết mật thiết giữa tội lỗi của một cá nhân với đời sống của cả cộng đoàn. Tội ấy chẳng những liên can lời Giáo Hội chính thức, tới cái mà ngày nay la gọi là bí tích cáo giải, song còn liên hệ chặt chẽ với trách nhiệm của mọi phần tử trong cộng đoàn. Đây là một trách nhiệm được san sẻ và được diễn tả cách rõ ràng phân minh. Trước tiên mỗi người có bổn phận khuyên bảo anh em mình, rồi phải có nhiều người đến tiếp tay giúp đỡ, cuối cùng nại đến thẩm cấp tối cao, đến toàn thể cộng đoàn. Bình diện tích được nối kết với bình diện ngoại bí tích, và cả hai trực tiếp liên hệ đến việc cứu rỗi kẻ đã phạm tội.
Ngoài ra đoạn này còn cống hiến một hình ảnh rất sâu xa và rất đẹp về Giáo Hội. Giáo Hội hiện hữu khi người ta cùng tuyên xưa niềm tin vào danh Chúa Giêsu, cái danh mà nhờ đấy ta được cứu rỗi (Cv 4, 12). Và trong việc tuyên xưng đó. Chúa Giêsu trở nên hiện diện. Thiên Chúa ở giữa loài người như vậy đó. Ngài là Emmanuen, Thiên-Chúa-ở-cùng- chúng-ta. Chính sự hiện diện của Ngài qui hướng lời cầu nguyện chung và đảm bảo chắc chắn lời đó sẽ được chấp nhận. Chính nhờ sự hiện diện của Ngài mà lời phán quyết của cộng đoàn mới có sức mạnh thần linh. Sau cùng chính sự đảm bảo đó là lý do khiến Giáo Hội vững lòng cậy trông và không ngừng hân hoan trên cõi thế.
Ý HƯỚNG BÀI GIẢNG
1. Không thể có vấn đề chú giải phần đầu của bài Tin Mừng hôm nay (việc anh em sửa lỗi nhau) như là lời khuyến khích dò xét các người cùng xứ đạo với mình và nhận định họ theo giá tn luân lý của họ. Tất cả mọi lời khuyên đây của Chúa Giêsu chỉ có thể được hiểu như một biểu thức của tình bác ái.
Vì ta thấy chúng đi tiếp sau câu: "Nơi Cha các ngươi Đấng ngự trên trời không hề có ý để mặc hư đi một người nào trong những kẻ nhỏ này". Và thật thế, ở đây Chúa Giêsu muốn nhắc lại cho ta việc ân cần săn sóc anh em ta về mặt tinh thần, thiêng liêng. Giúp một người anh em đang gặp khó khăn, đưa tay đỡ nâng một người anh em đang trong vòng tội lỗi, là một yêu sách của tình yêu, một lòng trung tín với công việc của Chúa.
2. Nếu có một vài Kitô hữu chuyên xía vào chuyện thiên hạ, thì ngược lại có một số Kitô hữu khác lại kém dấn thân, chỉ biết mình với Chúa. Thế mà ở đây Chúa Giêsu dạy rằng tất cả chúng ta đều có trách nhiệm với nhau. Tôi không thể hững hờ trước tình cảm thiêng liêng của anh em tôi. Và vì chẳng ai thoát khỏi lầm lỡ hay yếu đuối nên rất có thể một ngày kia người khác cũng sẽ có dịp thi hành đối với tôi cái bổn phận nâng đỡ thiêng liêng ấy. Có lẽ họ sẽ sẵn sàng làm việc này, nếu họ đã thấy chính tôi thi hành với tất cả sự tế nhị và nhân ái cần thiết. Trong cộng đoàn môn đồ của Chúa Giêsu. "Không ai là một hòn đảo"....
3. Sở dĩ ta đến nhà thờ cầu nguyện, chính là để thờ lạy Chúa Giêsu đang hiện diện cách thể lý ở đó, dưới hình bánh hình rượu. Nhưng cũng là để gặp lại anh em ta và hiệp nhất với họ trong kinh nguyện. Và khi, trong một lời nguyện cầu đầy sốt sắng và khiêm tốn, ta đồng tâm nhất với trí kết hợp với anh em trong Giáo xứ, thì ta không chỉ ở trước Mình Thánh Chúa Kitô đang hiện hiện trong nhà tạm mà thôi, mà còn ở trong Mình thánh Người, và làm thành Nhiệm thể Người, vì Chúa Giêsu đã nói:Người sẽ hiện diện giữa ta. Và bấy giờ Chính Chúa Giêsu cầu nguyện ở trong ta. Làm sao chúng ta lại không được nhận lời vì Người đã long trọng tuyên bố: "Lạy Cha, con biết Cha hằng nhậm lời con" (Ga 11, 42)?
Qua lời Tổng Nguyện của Tuần XXIII Thường Niên, Năm A này, các nhà phụng vụ muốn chúng TN 23-A179
Qua lời Tổng Nguyện của Tuần XXIII Thường Niên, Năm A này, các nhà phụng vụ muốn chúng ta ý thức rằng: Thiên Chúa đã cứu chuộc và đã nhận chúng ta làm nghĩa tử, nghĩa là, Người đã làm cho chúng ta được tự do và được hưởng gia nghiệp của Người. Điều kiện để được hưởng ơn cứu độ của Người là tin vào Đức Kitô, Con Một của Người.
Thật vậy, trong Đức Kitô, Thiên Chúa đã hòa giải thế gian với Người, và sai chúng ta đi công bố lời hòa giải đó, như câu Tung Hô Tin Mừng mà các nhà phụng vụ đã chọn cho ngày lễ hôm nay. Công bố lời hòa giải thật không dễ dàng chút nào, nó đòi buộc chúng ta phải có một đức tin vững mạnh, dám đương đầu với những thử thách cam go. Lời hòa giải thật khó công bố, nhưng, chúng ta cũng phải thực hiện và với ước mong, như vịnh gia, trong Thánh Vịnh 94 của bài Đáp Ca hôm nay: Ước gì hôm nay, các bạn nghe tiếng Chúa và đừng cứng lòng.
Trong bài đọc một của giờ Kinh Sách, ngôn sứ Giêrêmia đã công bố cho vua Xítkigiahu biết: Phải chịu thảm bại trước, rồi mới được cứu thoát sau. Chính vì không tin lời công bố này, mà Xítkigiahu đã chết trong lúc bị lưu đày. Thật vậy, chính trong những cơn gian nan, khốn quẫn, những lúc lo âu, những lúc chịu đòn vọt, tù tội, chúng ta mới cho thấy niềm tin của chúng ta đặt nơi Chúa, bởi vì, tất cả những ai muốn làm đẹp lòng Chúa, đều phải trải qua nhiều nỗi gian truân, mà vẫn một mực trung thành với Người. Điều này Chúa cũng cảnh báo cho ngôn sứ Êdêkien trong bài đọc một của Thánh Lễ: nếu ông sợ không dám lên tiếng cảnh báo đứa gian ác, thì nợ máu của nó, Chúa sẽ đòi ông. Lên tiếng nói lời cảnh báo những kẻ bất lương, sẽ có nguy cơ rước họa vào thân, như trong trường hợp của ông Gioan Tẩy Giả, chỉ những ai chấp nhận trả giá cho niềm tin của mình vào Chúa, mới dám thực hiện điều Chúa truyền dạy.
Trong bài đọc hai của giờ Kinh Sách, thánh Lêô Cả nói về đức khôn ngoan Kitô giáo qua việc diễn giải các mối phúc, điều mà thế gian sẽ cho là ngu dại và điên rồ. Tuy nhiên, điều mắt chẳng hề thấy, tai chẳng hề nghe, lòng người không hề nghĩ tới, thì Chúa lại thi thố trước mặt phàm nhân, cho những ai đặt niềm tin tưởng và tìm nương náu nơi Người.
Trong bài đọc hai của Thánh Lễ, thánh Phaolô cho thấy: cái giá phải trả cho đức tin vào Đức Kitô là thực thi giới luật yêu thương, yêu thương thì không làm hại người đồng loại, thấy điều có hại cho tha nhân thì phải giúp họ tránh, đó là yêu thương, yêu thương là chu toàn Lề Luật.
Trong bài Tin Mừng, Đức Giêsu mời gọi chúng ta phải lên tiếng khi chứng kiến những người xung quanh chúng ta phạm tội, và Người cũng đã dạy cho chúng ta thực hiện công việc này theo từng bước một. Cuối cùng, nếu không được, thì hãy xem đương sự như là người tội lỗi, người thu thuế. Tuy nhiên, đây không phải giới hạn cuối cùng, vô phương cứu chữa, chúng ta hãy chiêm ngắm Đức Giêsu đã đối xử thế nào với những người tội lỗi, và những thu thuế mà rút ra bài học. Nếu chúng ta đặt niềm tin tưởng nơi Chúa, thì không có gì là không thể, bởi vì, ở đâu có hai ba người họp lại nhân danh Thầy, thì có Thầy ở đấy, giữa họ, và rồi, xin bất cứ điều gì, thì Cha Thầy, Đấng ngự trên trời, cũng sẽ ban cho.
Trong Đức Kitô, Thiên Chúa đã hòa giải thế gian với Người, và sai chúng ta đi công bố lời hòa giải đó. Động lực đầu tiên thúc đẩy chúng ta thực hiện lệnh truyền này chính là tình yêu của Ðức Giêsu, Đấng đã yêu thương và thí mạng vì chúng ta. Chính tình yêu cứu độ này đã thúc bách chúng ta yêu Người mỗi ngày một hơn. Thử hỏi có tình yêu nào: mà người được yêu, lại không cảm thấy: có nhu cầu, cần phải nói cho người khác biết về người mình yêu. Muốn hưởng ơn cứu độ, chúng ta phải tin vào Đức Kitô. Đức tin thì cần phải được tinh luyện qua những thử thách, khi đối mặt với những khó khăn, có người sẽ bỏ cuộc, ngã lòng, bổn phận của những người vững mạnh là tiếp sức, sửa dạy để những ai đang lầm lạc biết quay về nẻo chính đường ngay, khi làm như thế, chúng ta phải chấp nhận trả giá như các ngôn sứ, như chính Đức Giêsu, Đấng đến để cứu chữa những gì đã hư mất và đã chấp nhận thí mạng để làm trung gian hòa giải chúng ta với Thiên Chúa.
Phục thiện, quay lại với tuổi thơ: sống hồn nhiên, chân thành, nói tốt, nghĩ tốt và thực hành nghĩa TN 23-A180
Phục thiện, quay lại với tuổi thơ: sống hồn nhiên, chân thành, nói tốt, nghĩ tốt và thực hành nghĩa cử yêu thương, thăng tiến bản thân, giúp tha nhân cùng gặt hái hạnh phúc, nhiều người đã và đang phấn đấu cách tốt nhất có thể. Phân biệt được điều xấu cần xa tránh, điều hay cần phát huy, biết thu hút con cháu bằng gương sáng, minh chứng được uy tín của mình với anh chị em, luôn là hành động đáng nể phục. Sự hùng vĩ ở đời này, chẳng ai nghĩ là do giầu sang, chức quyền, xinh đẹp tài giỏi, đúng hơn là được mọi tầng lớp xã hội kính trọng, mộ mến, để lại được “danh thơm tiếng tốt” cho quê hương đất nước. Tuy nhiên, để có sự cao đẹp toàn diện, ai cũng phải trải qua giai đoạn tập luyện, gọt giũa, phấn đấu bằng công sức, bằng mồ hôi nước mắt.
Tự do chọn lựa có phải là một cơ hội đẹp cho tất cả những ai khao khát thành toàn không ? Nếu các đấng bậc đạo đức cho bạn một sợi dây, bạn sẽ nghĩ đến việc việc trói buộc tội phạm, hay trói cột tính hư nết xấu của mình ? Kinh nghiệm cho thấy, cuộc sống không oán không thù, đều khởi đầu và kết thúc bằng chủ trương dĩ hoà vy quý ! Sợi dây theo cái nhìn hài hoà, còn được nói đến là công cụ thắt chặt tình đoàn kết, yêu thương, giữa các thành viên gia đình xã hội với nhau. Suốt 33 năm tại trần thế, Đức Giêsu không lạ gì tâm tính con người: tật nhiều hơn tài, lỗi lầm, sai phạm, nhiều hơn đức độ, mực thước bao dung. Đức Giêsu quá rõ về con người yếu đuối thiếu trung thực trong các tương quan: tốt khoe, xấu che, bảo thủ, giữ lập trường của mình đến cùng, mấy ai dám nhận lỗi sai sót về mình !
Hãy sửa lỗi cho nhau, hãy thu phục người anh chị em đang lầm đường lạc lối, giúp họ sớm trở về với gia đình đồng loại, lời kêu gọi của Đức Giêsu hẳn vẫn còn thiết thực cho tất cả chúng ta, vì đó là trách nhiệm, là bổn phận. Con người giới hạn, có thể sẽ đổ lỗi cho gia đình thiếu quan tâm, tại hoàn cảnh xã hội đưa đẩy, nên tôi khốn khổ: ông chẳng ra ông, thằng chẳng ra thằng ! Con người lý sự, hiếu thắng hơn hiếu hoà, sẵn sàng biện minh: kẻ biết suy xét cân nhắc đúng sai, sẽ sớm phục thiện, chẳng phải dài dòng giải thích, người đã cạn tình cạn nghĩa, không cần đến bạn bè, cần gì phải giải thích, khuyên can làm chi cho mệt, tốn công. Nếu tài giỏi thông thái, giầu có, khuynh hướng chung, ta không gian tham, không làm hại ai, nói đến sai lỗi, xin lỗi, làm gì ? Hoặc mang thân phận khó nghèo, tài không, đức không, làm sao dám nói đến sửa lỗi, dám nhắc nhớ một ai quay về đường ngay nẻo chính !
Hãy sửa lỗi cho nhau, hãy sống hài hoà tình nghĩa với nhau, lời mời gọi đó tưởng chừng lại là nghịch lý, bởi đại đa số chẳng ai muốn can dự vào đời tư của ai làm gì, là do sợ đủ điều, sợ mang tiếng: chân mình những lấm mê mê, lại cầm bó đuốc mà rê chân người. Nếu không phải vì yêu, không phải máu mủ ruột thịt, mấy ai đủ can đảm khuyên răn, nhắc nhớ, sửa lỗi cho người anh chị em mình ? Đầu không phải, phải tai ; làm ơn mắc oán, không phải là không xảy ra. Hài hoà tình nghĩa, ăn ngay nói thật, mọi tật mọi lành, vẫn mãi là thách thức đối với những ai dám hết tình, hết mình vì yêu quê hương, yêu đất nước, khi đồng lòng tin tưởng, cậy trông vào tình hiệp thông: “nếu ở đâu có hai hoặc ba người hiệp lời cầu nguyện, có Ta ở giữa”.
Thời đại “vàng thau lẫn lộn”, có người nhặt được của rơi, nhiệt tâm nhiệt tình kiếm tìm tới địa chỉ, trả cho người bị mất, ngoài câu cám ơn lạnh nhạt, người tốt ấy còn phải nghe một câu thật đắng lòng: dù sao cái ví cũng còn lại giấy tờ. Thời nào cũng có kẻ xấu, người tốt, đang sống chung với nhau, nhưng làm sao ta dám giúp đỡ, nhắc bảo kẻ xấu, nếu thiếu tình yêu, thiếu niềm tin ? Nếu không đủ ơn Chúa, cùng lắm người ta chỉ lặng thinh là giỏi rồi ! Sống hài hoà tình nghĩa, dám giúp anh chị em mình sửa đổi tính xấu tật hư, luôn luôn là bài thực hành khó, bởi tâm lý tự nhiên người ta dễ vịn cớ, tôi có tốt lành gì đâu, ổn định trật tự thuộc về xã hội, tư vấn, sửa lỗi, là việc làm của bề trên.
Điều đẹp lòng Chúa chắc chắn không phải là né tránh kẻ tội lỗi, kẻ sai phạm, mà là biết yêu thương, liên đới trách nhiệm với ơn gọi là môn đệ Đức Giêsu, là con Cha trên trời. Chúa Giêsu đưa ra 3 phương thế từ đơn lẻ tế nhị, đến sự rõ ràng nghiêm túc của cộng đoàn, đó là lòng nhiệt huyết, nhằm giúp người anh chị em của mình sửa lỗi, nhưng giải pháp tối ưu, vẫn là đặt tình yêu thương vào hành động. Chính việc sống hài hoà tình nghĩa, mới giúp người thanh niên thanh nữ tỉnh ngộ, biết mình được yêu thương. Chính tình yêu chân thành là tình yêu có Chúa, sẽ hàn gắn mọi tương quan gia đình xã hội sống hài hoà tình nghĩa. Cũng chính từ Đức Giêsu, mà mỗi người sẽ đủ sức mạnh nối kết tình hiệp thông, giúp nhau đủ nhạy bén sửa lỗi mình, cùng chu toàn ơn gọi và trách nhiệm của mình. Amen.
Hình như con người hôm nay mất dần tính kiên nhẫn để sửa dạy cho nhau. Ở nhà cha mẹ thấy TN 23-A181
Hình như con người hôm nay mất dần tính kiên nhẫn để sửa dạy cho nhau. Ở nhà cha mẹ thấy con cái sai thì đánh. Ra nhà trường thầy cô thấy học trò sai thì mắng. Ở cơ quan thấy nhân viên sai thì chửi. Ra đường thấy người mắc lỗi thì la lối có khi còn phang nhau giữa phố đông người.
Điểm chung là con người Việt Nam hôm nay dễ nổi giận và chửi mắng nhau. Đi đâu ta cũng có thể thấy họ chửi bới lẫn nhau. Chửi nhau để trút cái bực của mình qua người khác rồi mặc kệ họ. Chửi cũng có muôn màu muôn vẻ: chửi từ ngoài đường vào trong nhà, từ nhà tới cơ quan,… chửi từ người cho tới vật, từ pháp luật tới chính sách Nhà nước, chửi cả Tàu cho tới Mỹ… Người chửi hoặc bị chửi có thể là trẻ trâu, già trâu, người lao động hay trí thức. Hình thức chửi có thể là công khai hoặc chửi sau lưng, dạng online hoặc offline. Lãnh đạo chửi nhân viên, nhân viên chửi phụ tá, phụ tá về chửi vợ/chồng/con; đứa con vừa bị cô giáo rày, bạn ăn hiếp lại thêm bị ba mẹ mắng, thế là trút giận lên bạn bè của nhau. . .
Thực ra, con người ai cũng có sơ sót và lầm lỗi. Đối với bản thân ta dễ cảm thông, bao dung với chính mình, nhưng đối với lỗi lầm của người khác, ta thường có hai thái độ, hoặc quá khắc nghiệt loại trừ, hoặc quá thờ ơ lãnh đạm. Cả hai thái độ đó đều thiếu xây dựng. Quá khắc nghiệt loại trừ sẽ khiến ta can thiệp thô bạo vào đời tư, sẽ gây ra bất mãn, đổ vỡ. Quá thờ ơ lãnh đạm sẽ buông thả mặc cho sự xấu tràn lan, sẽ làm cho cộng đoàn và xã hội suy thoái.
Người ta nói “ai nên khôn mà không dại một lần”. Lầm lỗi là không thể tránh khỏi. Vì thế, sống trong xã hội phải chấp nhận sống chung với những con người đang còn thiếu sót và đang còn hoàn thiện. Vì thiếu sót và đang hoàn thện nên việc sửa lỗi là cần thiết, nhất là đối với những lầm lỗi công khai ảnh hưởng đến đời sống cộng đoàn. Im lặng là đồng lão cho cái xấu lên ngôi. Chửi bới là đẩy xa anh em vào vòng tội lỗi. Nhưng góp ý và sửa lỗi cho nhau là cùng giúp nhau hoàn thiện và làm cho xã hội bình an.
Tin Mừng Chúa Nhật hôm nay Chúa Giê-su nói rằng: “Khi anh em ngươi sai lỗi” (Mt.18:15). Vâng, người sai lỗi đó không phải ai xa lạ. Đó là anh em tôi, là người nhà của tôi, là một thành phần của đời tôi. Dù họ là ai thì chúng ta cũng phải lấy tình yêu mà nhắc nhở họ về cái sai cần sửa. Nhắc nhở trong tế nhị và kín đáo. Thoạt tiên chỉ gặp riêng một mình. Gặp riêng là một thái độ tế nhị. Tếnhị là tôn trọng nhau, là đề cao nhau sẽ giúp cho người được sai lỗi dễ dàng tiếp thu lời góp ý chân thành. Sau đó là gặp có người làm chứng và sau cùng mới đưa ra cộng đoàn. (Mt.18:15-17).
Người ta nói rằng: “tình yêu thì luôn vun đắp cho nhau nên tốt hơn”. Nếu chúng ta yêu nhau thì hãy yêu cả cái xấu của nhau để có thể cảm thông tha thứ và giúp nhau loại bỏ dần tính xấu. Tình yêu cũng đòi hỏi chúng ta hoàn thiện mình cho xứng với kỳ vọng của người mình yêu. Nếu chúng ta muốn cho người mình yêu hạnh phúc thì chúng ta cũng cần khiêm tốn để đón nhận những lời góp ý mà thực tâm sửa đổi.
Cụ thể: nếu người chồng say sỉn, cờ bạc thì hãy thương vợ mà loại bỏ tật xấu để sống có trách nhiệm với gia đình. Người vợ thích an nhàn, lười làm việc, nếu yêu chồng hãy biết chăm sóc gia đình hơn là chăm sóc bản thân. Người con thích đua đòi, lao vào chốn ăn chơi, nếu yêu cha mẹ hãy nghĩ đến mồ hôi nước mắt mà các ngài bỏ ra vì mình mà bỏ chốn sa đoạ.
Xin Chúa là Đấng nhân từ chậm bất bình và rất mực khoan nhân giúp chúng ta luôn kiên nhẫn để sửa lỗi cho nhau, luôn lấy lòng bao dung để nâng đỡ sự yếu đuối của anh em, và xin Chúa giúp cho mỗi người chúng ta biết khiêm tốn để nhận sai và sửa sai, ngỏ hầu biết hoàn thiện mình nên tốt hơn xứng với tình yêu của Chúa và mọi người đã dành cho chúng ta. Amen.
Sống trong đời sống thường ngày, ít nhiều gì mình cũng mắc lỗi với mình và với người khác. Lỗi TN 23-A182
Sống trong đời sống thường ngày, ít nhiều gì mình cũng mắc lỗi với mình và với người khác. Lỗi lầm thường đến qua lời nói, qua việc làm vô ý và có khi ở mức độ sâu xa hơn xuất phát từ lòng ghen ghét, thù hận…Sửa lỗi cho nhau làm sao có thêm tình thân mới, lòng yêu thương nhau thêm đậm sâu.
Sửa lỗi không phải là lúc lửa giận sôi sùng sục. Bao nhiêu lỗi lầm từ thưở nào cũng đưa ra để phán xử, trút nỗi giận hờn lên người khác. Có một câu chuyện vui hay kể rằng: Ông chồng nào muốn xét mình cho kỹ, nên chủ động làm cho người vợ tức điên lên. Giận lên, bà sẽ kể hết mọi thứ tội của ông, kể cả những tội ông chưa phạm và có ý định sắp phạm cũng được kể ra. Lúc đó, ông chồng nhớ ghi âm vào phone, đó là bản xét mình kỹ nhất có thể tưởng tượng ra được dành cho ông, để ông có thể đi xưng hết mọi tội do vợ xét mình giúp cho.
Sửa lỗi cho người khác không để lòng giận ghét bùng lên hoặc do lòng đố kỵ xui khiến, hoặc trút giận ở đâu đó về trong gia đình của mình. Có câu chuyện kể rằng. Người cha thường đi làm về, ông treo trước cửa nhà chiếc túi đen. Người nhà thắc mắc, tại sao ngày nào cũng thế, cha lại treo chiếc túi trước sân, dù chỉ là chiếc túi không. Người cha điềm đạm trả lời: Cha treo tất cả những buồn giận, lòng đố ky, ghen ghét của người khác, để không mang những thứ đó vào trong gia đình của mình.
Mở lòng ra trước đối với người phạm lỗi với mình. Tại bờ hồ Tibêria, Chúa Giêsu khi tha lỗi cho Phêrô, Người chuẩn bị cho ông bữa ăn cá và bánh nướng bên bên bếp lửa. Phêrô nghe Gioan nói “Chúa đó” sau mẻ cá đầy. Phêrô bơi ngay vào bờ để gặp Chúa. Chưa kịp mở lời, Chúa đã mở lời trước với Phêrô và dẫn chuyện từ từ đến câu hỏi: “Phêrô, anh có yêu mến Thầy không?”. Tế nhị và nhẹ nhàng!.
Điểm hẹn xưa. Là bạn bè, là vợ chồng, những lúc giận buồn nhau, muốn sửa lỗi cho nhau, có những điểm hẹn, kỷ niệm dấu yêu ngày xưa trong đời. Hẹn nhau đến đó, nói câu chuyện tâm tình, giúp nhau hoàn thiện. Khung cảnh xưa thân ái, những kỷ niệm đẹp xưa, sống lại ký ức thân tình, làm nhẹ bớt những gì đã làm nặng lòng nhau. Đó cũng là kinh nghiệm của Hôsê khi viết về Thiên Chúa sửa lỗi cho dân Israel bất trung: “Cho nên, này Ta dụ dỗ nó, đem nó vào sa mạc và kề lòng, Ta nói khó với nó.” (Hs 2, 16)
Sửa lỗi qua câu chuyện dụ ngôn. Là cách ngôn sứ Nathal sửa lỗi cho Đavit sau khi mắc tội tày đình. Là câu chuyện Chúa Giêsu kể một người mắc nợ mười ngàn nén bạc và người mắc một trăm nén. Dùng một lối kể chuyện là một phương cách độc đáo để sửa lỗi cho người khác, vừa tế nhị vừa kín đáo.
Theo tác giả Toan Ánh trong văn hóa người Việt xưa. Khi cha mẹ không còn, người anh hay người chị muốn sửa lỗi cho em mình. Trước tiên, dẫn em mình tới trước bàn thờ gia tiên, thắp lên nén nhang, xá lạy, xin phép cha mẹ quá cố cho phép anh hay chị được sửa lỗi cho em, bằng roi hay bằng lời nói. Có khi cảm động cả anh, chị, em sau sửa lỗi lại cùng nhau khóc trước bàn thờ gia tiên. Đó là cách giáo huấn ngày xưa trong gia đình đầy tràn tình thương.
Rất gần theo cách Chúa dạy, với văn hóa gia đình xưa. Cách tốt nhất sửa lỗi cho người khác là cầu nguyện chung với nhau. Người sửa và người được sửa lỗi đều cần được Chúa trợ giúp. “Ở đâu có hai, ba người họp lại nhân danh Ta, thì có Ta ở đó, giữa họ” (Mt 18, 20). Người sửa lỗi cũng đặt mình thành tâm với Chúa và người được sửa lỗi cũng thấy mình được Chúa chữa lành. Cả hai sẽ gắn kết với nhau hơn nhờ vào tình thương mến giúp nhau nên hoàn thiện.
Xin Chúa giúp chúng con biết kiên nhẫn, chịu đựng lẫn nhau, hy sinh cho nhau và tha thứ cho nhau, nếu người này lỗi phạm với người kia. Cùng với việc sửa lỗi cho nhau trong khung cảnh cầu nguyện để tình yêu của Chúa chữa lành cho chúng con.
Đã là người, ai cũng muốn mình được người khác yêu thương và tôn trọng, nhưng không phải ai TN 23-A183
Đã là người, ai cũng muốn mình được người khác yêu thương và tôn trọng, nhưng không phải ai cũng biết yêu thương và tôn trọng người khác đúng như ý Chúa muốn. Ai biết yêu thương chân thành sẽ biết tôn trọng người mình yêu. Khi biết một người anh em của ta trót phạm tội, ta phải làm gì? Lên án hay im lặng cho qua? Làm thế nào để ta có thể yêu thương và tôn trọng họ? Hôm nay, Thầy Giêsu dạy ta cách để yêu thương và tôn trọng người khác: từng bước sửa lỗi cho người anh em và kiên trì cầu nguyện. Ta không lên án hay im lặng cho qua, nhưng là cố gắng đưa người anh em ấy trở về với Chúa. Thầy Giêsu không để ta phải thực hiện điều ấy một mình.
Mang thân phận làm người đầy những yếu đuối và giới hạn, ta không tránh khỏi những lần trót phạm tội. Tội lỗi trói buộc ta trong những sợi dây vô hình của nó và làm cho ta xa cách Thiên Chúa. Tự sức mình, ta không thể nào vùng vẫy mà thoát ra được nếu không có ơn Chúa và sự giúp đỡ của người khác. Mỗi khi vấp ngã, đau đớn trong vết thương do tội lỗi gây ra, ta rất cần một bàn tay nâng đỡ, kéo ra khỏi hố sâu đen tối của tội lỗi. Là người có tội, ta cần phải khiêm tốn nhìn nhận sai lỗi của mình và quyết tâm chừa bỏ. Khiêm tốn lắng nghe khi được sửa lỗi và khao khát muốn bản thân mình được thay đổi là hai thái độ rất cần thiết để ta có thể trở về cùng Thiên Chúa. Thiên Chúa ban ơn cho những ai biết ăn ở khiêm nhường.
Cũng giống như ta, bất kỳ ai hễ trót phạm tội đều bị trói buộc trong tội và cần được giải thoát, cần được người khác giúp đỡ để trở lại cùng Thiên Chúa. Ai cũng là tội nhân cần được người khác giúp đỡ và ai cũng được Thiên Chúa trao cho nhiệm vụ làm “người canh gác” của Thiên Chúa để đưa người anh em trở về cùng Thiên Chúa (x. Ed 33, 7). Khi biết một người anh em của ta phạm lỗi, nếu yêu thương người ấy thật lòng, ta sẽ tìm cách để khuyên bảo họ. Theo lời Thầy Giêsu dạy, ta phải thận trọng tiến hành từng bước một: gặp riêng người anh em ấy để khuyên bảo họ, nếu họ không nghe thì tìm thêm hai hoặc ba người khác để “công việc được giải quyết, căn cứ vào lời hai hoặc ba chứng nhân”; nếu người anh em ấy vẫn không nghe thì đi thưa với Hội Thánh, nếu Hội Thánh mà nó cũng chẳng nghe thì hãy kể nó như một người ngoại hay một người thu thuế (x. Mt 18, 15-17). Việc sửa lỗi cần có sự tế nhị và thực hiện với lòng cảm thông, khoan dung và sẵn sàng tha thứ để hối nhân tìm thấy niềm hy vọng được quay trở về. Nếu được sửa dạy trong yêu thương, người ta sẽ thấy mình được tôn trọng và nhờ đó, họ muốn sửa lại lỗi lầm của mình.
Trước khi đến với một người đang cần được sửa lỗi, ta hãy cầu nguyện cùng Thiên Chúa. Thánh Giacôbê tông đồ khuyên nhủ: “Anh em hãy thú tội với nhau và cầu nguyện cho nhau để được cứu thoát. Vì lời cầu xin tha thiết của người công chính rất có hiệu lực… Nếu có người nào trong anh em lạc xa đường chân lý và có ai đưa người ấy trở về, thì anh em hãy biết rằng: kẻ nào làm cho một tội nhân bỏ đường lầm lạc mà trở về, thì cứu được linh hồn ấy khỏi chết và che lấp được muôn vàn tội lỗi của mình” (x. Ga 5, 16-19-20). Chính khi hiệp lời cầu xin nhân danh Chúa Giêsu, ta sẽ được Thiên Chúa nhậm lời, chính Chúa Giêsu là của lễ đẹp lòng Thiên Chúa. Như thế, dù là người được sửa lỗi hay là người đi sửa lỗi cho người khác, ta đều cần biết kiên trì cầu nguyện. Chỉ với ơn Chúa, ta mới có thể thực hiện cả hai điều ấy. Khi ai đó chưa bỏ được một sai lỗi nào đó, không phải vì họ không muốn bỏ, nhưng vì để bỏ một tội lỗi hay tật xấu nào, người ta phải vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách; họ sẽ thất bại nhiều lần. Nếu không được người thân hay bạn bè và những người có trách nhiệm yêu thương, tôn trọng và nâng đỡ, họ sẽ thất vọng và không thể thoát ra vòng kìm kẹp của tội. Ai cũng có thể cho người khác một cơ hội để sửa lại lỗi lầm của mình. Thầy Giêsu đã khẳng định rằng: “Thầy không bảo là tha đến bảy lần, nhưng là đến bảy mươi lần bảy” (Mt 18, 22). Yêu thương vô hạn là tha thứ vô hạn.
Lạy Chúa Giêsu! Đã bao lần con vấp ngã và được Chúa thứ tha, yêu thương và vực con trỗi dậy. Xin Chúa hãy dùng con như khí cụ bình an của Chúa (x. “Kinh hòa bình”, Thánh Phanxicô Assidi), nhân danh Chúa mà cầu nguyện trong mọi hoàn cảnh. Xin Chúa ban cho con một trái tim biết yêu thương và tôn trọng người khác như chính Chúa đã luôn yêu thương và tôn trọng con. Amen.
“Vì ở đâu có hai ba người họp lại nhân danh Thầy, thì có Thầy ở đó, giữa họ” (Mt 18,20)
Đây là lời Chúa Giêsu mời gọi các môn đệ sống đời sống huynh đệ cộng đoàn, đời sống này biểu TN 23-A184
Đây là lời Chúa Giêsu mời gọi các môn đệ sống đời sống huynh đệ cộng đoàn, đời sống này biểu lộ sự hiệp nhất qua đời sống cầu nguyện.
Sự hiệp nhất trong cộng đoàn không tự nhiên mà có nhưng đòi hỏi mỗi người phải nỗ lực xây đắp, cần có sự cộng tác và sự cố gắng của từng người và tất cả mọi người. Chúa Giêsu dẫn các môn đệ đến sự hiệp nhất trong hành trình yêu thương: nâng đỡ nhau bằng việc tha thứ và sửa lỗi cho nhau. Ngài nói rằng, nếu một người trong anh em trót phạm tội thì hãy đi sửa lỗi nó, một mình anh với nó; nếu nó không nghe thì đem theo một hay hai người nữa; nếu nó cũng không nghe thì thưa với Hội Thánh (x. Mt 18,15-17).
Việc sửa lỗi cho người anh em cần có một quá trình: kiên nhẫn, bác ái, yêu thương và nhất là nhìn thấy Chúa Giêsu nơi người anh em. Bởi vì, chúng ta rất dễ thấy tội của người anh em và kết án người anh em. Chúng ta khó sống bác ái và khó nhẫn nại với một người phạm tội. Mặt khác, những ai đã phạm tội và ở trong mặc cảm tội lỗi sẽ không dám đối diện với sự lầm lỗi của mình, không dám đón nhận những điều mình đã gây ra, cũng như không dễ đón nhận những lời góp ý của người anh em. Thư gửi tín hữu Do thái viết rằng: “Ngay lúc bị sửa dạy thì chẳng ai lấy làm vui thú mà chỉ thấy buồn phiền” (Dt 12,11b). Vì vậy, người sửa lỗi cho người anh em cần có một tình yêu, một cái nhìn của Chúa Giêsu và một ước muốn chân thành dành cho người anh em. Ngoài ra, người đó cần có sự can đảm nói lên sự thật như ông Gioan Tẩy Giả (x. Mc 6, 17-29). Như thế, họ mới có thể giúp người anh em nhận ra lỗi lầm cũng như khuyết điểm của mình. Đối với người được sửa lỗi, họ cần can đảm đón nhận những lỗi lầm của mình. Vì khi được sửa lỗi, chúng ta sẽ gặt được hoa trái là bình an và sự công chính, cùng được giải thoát khỏi những bóng đêm tội lỗi, hướng đến một cuộc sống thánh thiện trong Chúa Kitô. Mối tình huynh đệ nhờ đó mà ngày càng thêm ngọt ngào thắm thiết. Khi mỗi người tiến đến việc hiểu biết nhau hơn, họ sẽ đón nhận nhau, yêu thương nhau. Những giây phút cùng ngồi lại bên nhau để ca tụng Chúa sẽ làm tăng trưởng tình huynh đệ trong cộng đoàn. Như vậy, họ cùng nhau chu toàn luật Chúa mỗi ngày.
Nhìn lại chính mình, tôi là người sửa lỗi cho người anh em hay người được sửa lỗi? Tôi đang sống trong gia đình, trong cộng đoàn mình theo hướng nào? Chúa đang mời gọi tôi điều gì?
Lạy Chúa, Ngài là Đấng thấu suốt mọi sự. Xin Chúa hướng dẫn chúng con biết sống bác ái với nhau trong mọi việc làm. Để nhờ đó, chúng con luôn hiệp nhất trong Chúa Kitô và dùng lời kinh tiếng hát mà ca tụng Chúa mỗi ngày. Amen.
Con người được dựng nên giống hình ảnh Thiên Chúa, chúng ta đang trong hành trình tiến tới TN 23-A185
Con người được dựng nên giống hình ảnh Thiên Chúa, chúng ta đang trong hành trình tiến tới sự hoàn thiện, theo khuôn mẫu là Thiên Chúa như lời mời gọi: “Anh em hãy nên hoàn thiện như Cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện” ( Mt 5, 48). Và, chúng ta là những thụ tạo đầy giới hạn, yếu đuối, và sai lỗi. Nên, chúng ta được Chúa Giêsu trao phó trách nhiệm cùng giúp nhau trở nên tốt hơn mỗi ngày qua việc sửa lỗi cho nhau: “Nếu người anh em của anh trót phạm tội, anh hãy đi sửa lỗi nó,…” (Mt 18, 15-16). Nhưng chúng ta không tự tin để thực hiện điều ấy, bởi khi nhìn về chính bản thân, chúng ta còn nhiều thiếu sót. Vậy đâu là tiêu chuẩn để chúng ta sửa lỗi cho nhau và chúng ta sẽ đến với tha nhân bằng cách nào?
Khi chứng kiến những hành động sai lỗi, chẳng hạn, con cháu của chúng ta nói năng thô lỗ, cọc cằn, thiếu lễ phép với người trên, … chúng ta không đành lòng nhìn thấy chúng trở nên như vậy. Hay những người chồng (vợ) thiếu quan tâm đến gia đình, trong chúng ta cảm thấy rất thương và mong muốn họ thay đổi nên tốt hơn. Có thể, khi chúng ta đến với họ, chúng ta sẽ nhận được một lời phản kháng rằng: anh dựa vào đâu mà bắt lỗi, sửa dạy tôi! Phải chăng chúng ta đang dựa vào những tiêu chuẩn của chúng ta đưa ra về những việc tốt xấu? Nếu chúng ta chỉ dựa theo quy định của loài người, chúng ta sẽ trở nên xét đoán và làm tổn thương đến tha nhân. Tiêu chuẩn ấy là chính Chúa, là Lề Luật của Chúa, tiếng nói của Chúa đang thúc giục trong lương tâm chúng ta. Với kinh nghiệm của tiên tri Ê-dê-ki-en, chúng ta là những khí cụ của Thiên Chúa dùng để đến với tha nhân, giúp họ nhận ra ý định của Thiên Chúa, để họ được hoán cải mà trở về với Người. Chúng ta không đưa ra ý kiến của cá nhân, nhưng là trung thành loan báo Thánh ý của Chúa: “Phần ngươi, hỡi con người, Ta đã đặt ngươi làm người canh gác cho nhà Israel. Ngươi sẽ nghe lời từ miệng Ta phán ra, rồi thay Ta báo cho chúng biết” (Ed 33, 7). Để nói lên ý định của Thiên Chúa mà không phải do sự chủ quan của chúng ta, đó là điều rất khó. Do vậy, chúng ta phải được ngụp lặn trong tình yêu của Chúa. Chính trong tình yêu ấy, chúng ta mới nhận ra những điều phải làm để mang lại lợi ích cho tha nhân. Chúng ta hãy chạy đến với Chúa Giêsu và thinh lặng, lắng nghe lời thì thầm của Chúa Thánh Thần đang hoạt động trong chúng ta.
Thật vậy, khi chúng ta mang trong mình tâm thức Thiên Chúa đang hiện diện, chúng ta sẽ có những hành động, lời nói khôn ngoan vừa thuyết phục được người khác mà lại không làm cho họ bị tổn thương. Theo cách thức mà Chúa Giêsu đã dạy, khi người khác sai lỗi, chúng ta đừng vội “rêu rao” cho làng trên xóm dưới biết, nhưng hãy ân cần và kín đáo chỉ một mình ta và người ấy. Khi họ cũng không chịu cải thiện, tình yêu của chúng ta dành cho người ấy tăng lên khi có hai hay ba người, hay được sự đón nhận của cả cộng đoàn trong bầu khí yêu thương. Như vậy, họ sẽ cảm thấy an tâm, tin tưởng và được biến đổi đời sống. Dân gian có câu: “uốn lưỡi bảy lần trước khi nói”. Chúng ta hãy suy nghĩ thật kỹ những điều chúng ta sẽ trao ban với họ, để những điều ấy sẽ sinh ích cho họ. Và một điều hết sức quan trọng là gương sống, chúng ta hãy trở nên những người kitô hữu thánh thiện ngay trong môi trường sống của mình. Đó là lời khuyên có sức thuyết phục nhất.
Lạy Chúa, con cám ơn Chúa đã trở nên mẫu gương, tiêu chuẩn cho chúng con trong tất cả mọi sự. Chúng con là những người đầy yếu đuối rất cần đến ơn Chúa và tình yêu thương của tha nhân qua việc sửa lỗi cho nhau. Xin cho chúng con luôn biết ở lại trong tình yêu của Chúa, nhờ đó, chúng con có thêm can đảm và tình yêu thương để đến với tha nhân, hầu mỗi ngày chúng con được lớn lên và triển nở trong ân sủng của Chúa. Amen.
Một xã hội, một cộng đoàn, một gia đình, tuy là “một” nhưng được góp nên từ sự hiện diện của TN 23-A186
Một xã hội, một cộng đoàn, một gia đình, tuy là “một” nhưng được góp nên từ sự hiện diện của biết bao người. Những con người thuộc về nhau, cùng sống chung dưới một mái nhà, cùng nâng đỡ, bổ túc cho nhau trong hành trình của phận người, cùng xây dựng xã hội, Giáo hội thêm tốt đẹp hơn. Vì là phận người nên không tránh khỏi những thiếu sót, yếu đuối, do vậy, không tránh khỏi những hiểu lầm. Đó là một trong những điều ngăn cản chúng ta trong hành trình liên kết, tiến lại gần nhau. Nhưng chúng ta sẽ không lùi bước trước khó khăn ấy. Vậy chúng ta phải làm gì?
Con người, ai cũng có những điểm mạnh và điểm yếu. Chúa Giêsu hiểu rõ những khía cạnh ấy khi chúng ta sống chung với nhau, nên Ngài đã giúp các môn đệ, cũng như chúng ta có những phương cách thích hợp để sống cùng anh em mình. Để khắc phục điểm yếu- những lỗi phạm, trước hết là sửa lỗi cho nhau theo mức độ lỗi của người ấy, từng bước giúp người anh em thay đổi. Việc sửa lỗi, ban đầu, chỉ có chúng ta với người ấy, theo cái nhìn của chúng ta; rồi đến, sửa lỗi theo tính khách quan bên ngoài, có nhân chứng (x. Mt 18, 15-17). Nhưng điều quan trọng là thái độ của chúng ta cần có khi sửa lỗi. Chúng ta đừng “gắn cái tội vào chính con người”, để chúng ta kết luận họ là xấu, nhưng phải tách biệt con người và những lỗi ấy. Vì chúng ta cũng như người ấy là những con người yếu đuối, nên chúng ta phải thông cảm và sống làm gương cho nhau. Đặc biệt, việc sửa lỗi còn phải được soi dẫn dưới ánh sáng đức tin. Đó là hiệp ý, cùng cầu nguyện cho nhau: “nếu hai người trong anh em hợp lời cầu xin bất cứ điều gì, thì Cha Thầy, Đấng ngự trên trời sẽ ban cho” ( Mt 18, 19). Chúng ta luôn tin tưởng rằng Đấng ngự trên trời luôn tha thứ cho chúng ta và mong muốn chúng ta trở về với Người, để được Người yêu thương, chăm sóc. Thiên Chúa có thể biến đổi những điều chúng ta tưởng là không tốt sẽ nên tốt nhất cho chúng ta, bởi, chính Người là Đấng Tạo Dựng nên chúng ta. Trong tình yêu thương và sự hiện diện của Chúa, chúng ta hãy mở lòng để đến với tha nhân qua việc khiêm tốn sửa lỗi và cùng hợp lại để cầu nguyện cho nhau. Dần dần, tương quan của chúng ta với tha nhân được xích lại gần nhau hơn.
Hãy nhìn sâu vào tận đáy lòng, chúng ta có đang sống gần anh em mình không? Hay tuy bề ngoài khoảng cách địa lý là gần nhưng tâm hồn thì lại xa cách, chúng ta biến chính mình thành những hòn đảo. Khi sửa lỗi cho ai đó thật là khó, vì mỗi chúng ta ai cũng có những giới hạn, và hoàn cảnh sống khác nhau. Chúng ta ngại ngần khi sửa lỗi cho người khác, vì, có thể sẽ dẫn đến mối tương quan của chúng ta với người ấy lại thêm xa cách. Chúng ta không muốn điều ấy, nhưng nếu thấy sai mà không giúp đỡ để cho người anh em sa ngã thì dường như chúng ta cũng đang cách xa nhau. Giống như một con tàu, nếu người lái tàu biết nó trật đường ray nhưng vẫn tiếp tục tiến về phía trước thì kết quả là con tàu sẽ lao xuống vực. Thật vậy, khi chúng ta thực sự đang sống gần nhau là chúng ta biết chân thành đến để cho “người sống cùng” biết về chính họ. Như thế, mỗi ngày chúng ta cùng nhau tiến đến mức hoàn thiện hơn như lòng Chúa mong ước.
Lạy Chúa, Chúa biết con là phận người yếu đuối, con có rất nhiều những sai phạm, xin Chúa thương xót và sửa dạy con theo Thánh ý Chúa. Con xin dâng lên Chúa tất cả các tội nhân, xin cho mỗi người chúng con biết can đảm từ bỏ con đường tội lỗi để quay về với Chúa. Vì chính nơi sự yếu đuối của chúng con, sức mạnh, quyền năng và vinh quang Chúa được thể hiện. Amen.
Thưa cha sở, thằng B con nhà ông A đầu xóm. Chúa nhật này, cha phải cho nó lên đứng trên cung TN 23-A187
Thưa cha sở, thằng B con nhà ông A đầu xóm. Chúa nhật này, cha phải cho nó lên đứng trên cung thánh cho nó biết mặt, gọi cả cha mẹ nó lên đứng cùng cho cả xứ biết. Mới tí tuổi đầu mà trộm với cắp. Cám ơn ông trùm, tôi biết rồi. …
Thưa cha, sao cha lại cho cái thằng đó vào đội giúp lễ? Chẳng phải ông bảo tôi cho nó lên cung thánh đứng đó sao? Như vậy chẳng tốt hơn sao? Nhưng, thưa cha, không phải đứng theo kiểu đó. Trong chúng ta, không ai có thể vỗ ngực cho mình chưa hề phạm một lỗi nào, dù nhỏ nhất. Đã là người, ai cũng có những bất toàn, thiếu sót. Đứng trước lỗi lầm của ta, của tha nhân, thái độ của ta như thế nào? Cảm thông hay lên án mỉa mai, trù giập? Qua bài Tin Mừng hôm nay, Đức Giêsu chỉ cho ta cách xử sự trước lỗi lầm của người anh em: “Nếu người anh em của anh trót phạm tội,thì hãy đi sửa lỗi nó…” (Mt 18,15).
Kinh nghiệm cho ta thấy, việc sửa lỗi không hề đơn giản. Đó là cả một nghệ thuật sống: Nghệ thuật chinh phục người anh em. Là nghệ thuật, bởi nó đòi hỏi sự khéo léo, tế nhị, phân định, và bác ái. Người góp ý phải hết sức can đảm, khiêm tốn, nhất là sự kiên nhẫn. Chắc hẳn trong chúng ta, ai cũng có kinh nghiệm sửa lỗi và được sửa lỗi. Ở đây, ta đang bàn đến việc sửa lỗi cho người anh em. Theo cách của Đức Giêsu, việc sửa lỗi phải từ từ, từng bước. Ban đầu chỉ có ta với người ấy, nếu người ấy không nghe, ta sẽ gọi thêm một hay hai người nữa, nếu không được nữa thì thưa với Hội thánh, và cuối cùng kể họ như một người ngoại và một người thu thuế (x Mt 18, 15-16). Thường chúng ta dễ mất kiên nhẫn khi sửa lỗi cho người khác hoặc ta dễ nóng lòng buộc người khác phải thay đổi. Chính những thái độ ấy làm cho người khác khó đón nhận và làm cho tương quan của ta với người ấy sẽ trở nên căng thẳng. Thế là, chúng ta cảm thấy mâu thuẫn trong chính mình, một đàng chúng ta muốn tháo lui, nhưng đàng khác, trong ta luôn bừng cháy lên khao khát, ước muốn cho tha nhân nên tốt hơn. Vậy chúng ta phải làm gì?
Thật vậy, nếu ta biết người anh em của ta phạm tội và tội ấy lại nghiệm trọng theo đức công bằng và tình liên đới, ta phải lên tiếng để giúp người anh em sửa lỗi. Bởi đó là trách nhiệm và bổn phận của chúng ta: “Nếu Ta phán với kẻ gian ác rằng: hỡi tên gian ác, chắc chắn ngươi phải chết mà ngươi không chịu nói để cảnh cáo nó từ bỏ con đường xấu xa, thì chính kẻ gian ác ấy phải chết vì tội của nó, nhưng ta sẽ đòi nợ ngươi đền nợ máu nó” (Ed 33, 8). Chúng ta không thể làm ngơ khi nhìn người anh em của ta lầm đường lạc lối! Khi ta biết sống tình liên đới với mọi người, chúng ta sẽ cảm thấy cuộc sống này thật hạnh phúc và đáng sống biết bao.
Sau khi mời gọi ta sửa lỗi cho nhau để ngày một nên hoàn thiện hơn, Chúa Giêsu tiếp tục mời gọi ta hiệp thông với nhau trong lời cầu nguyện. Bởi, chính Người ở giữa khi chúng ta cùng nhau cầu nguyện, và nhờ Người, Chúa Cha sẽ ban cho ta bất cứ điều gì ta xin (x. Mt 18,19-20). Theo truyền thống và lòng đạo đức, người giáo dân Việt Nam thường có thói quen đọc kinh gia đình vào mỗi tối, mỗi sáng. Nhưng hiện nay, truyền thống ấy đang dần bị mai một. Các gia đình ít dần các cuộc gặp mặt, các giờ kinh chung. Chính vì thế, các cuộc xung đột trong gia đình ngày càng gia tăng? Nếu có thể, ta hãy cố gắng giữ lấy truyền thống tốt đẹp ấy, để tình liên đới và sự hiệp thông của ta và mọi người trong gia đình thêm gắn kết. Trong tình thương và sự tin tưởng lẫn nhau, ta sẽ dễ dàng tha thứ, đón nhận nhau và nhất là dễ dàng sửa lỗi cho nhau.
Lạy Chúa Giêsu, Chúa đã làm gương cho chúng con khi Chúa yêu thương sửa lỗi cho các môn đệ, cho chúng con và cũng sẵn sàng tha thứ cho chúng con. Ước chi chúng con biết noi gương bắt chước Chúa để đến với nhau, sẵn sàng tha thứ, đón nhận nhau, đặc biệt kiên nhẫn sửa lỗi cho nhau trong tình bác ái huynh đệ. Để khi đó, chúng con có thể cùng nhau hợp lời tôn vinh, ca ngợi, tạ ơn Thiên Chúa ngay trong những khó khăn, yếu đuối của chúng con. Amen.
Vui, buồn, sướng khổ là những cảm xúc xuất phát từ bên trong. Chúng gây nên bởi những điều mắt TN 23-A188
Vui, buồn, sướng khổ là những cảm xúc xuất phát từ bên trong. Chúng gây nên bởi những điều mắt thấy, tai nghe. Từ đó chúng tạo nên cảm giác vui buồn cho con người. Chúng ta cảm thấy hạnh phúc, vui vẻ khi trong lòng thoải mái, thảnh thơi. Chúng ta lo lắng bồn chồn, mất ngủ khi trong lòng có lo lắng, bất an. Khi vui chúng ta mang niềm vui lại cho người khác. Khi đau buồn chúng ta là nguyên nhân gây đau khổ, lo lắng cho người chung quanh. Có nhiều lí do mang đến đau khổ, bài này chú trọng đến việc hoà giải khi có bất đồng. Để có được cuộc sống hạnh phúc, việc đầu tiên cần làm là đuổi ra khỏi, hay ít nhất kiềm chế điều từ bên ngoài vào làm cho ta đau khổ. Tha thứ đóng vai trò quan trọng trong việc sống vui. Tha cho người làm cho ta đau khổ không có nghĩa là trong ta hết đau, hết khổ. Tha thứ mang í nghĩa không để cho đau buồn lớn mãi trong ta; kiềm chế không cho phép chúng tiếp tục làm ta khổ hơn nữa.
Khi tức giận, buồn khổ chúng ta thường nhai đi, nhai lại điều buồn phiền làm cho chúng lớn hơn thực tế. Cần kiềm chế chúng, chế ngự chúng, loại khỏi chúng ra khỏi đầu óc. Giữ chúng càng lâu trong người, tức giận, buồn khổ càng tăng. Cơ thể ta phản ứng lại nỗi buồn bằng cách tự tiết ra những độc tố làm cho buồn thêm. Độc tố này làm tăng nỗi buồn, gây chán nản, bất an và bất mãn, tạo cơ hội dẫn đến hận thù. Tha thứ là cách triệt tiêu những độc hại trên. Tha thứ có sức mạnh chữa lành, làm giảm cơn giận, xoa dịu vết thương lòng. Người ta chỉ có thể sống hạnh phúc khi người ta tiêu diệt các độc tố trên. Khi các độc tố trên bị tiêu diệt, tâm hồn trở nên thanh thản, cõi lòng trở nên yên lặng và tâm hồn vui tươi. Tha thứ khởi đầu từ nội tâm, từ trong tâm hồn. Khi tâm hồn ta được chữa lành cũng là lúc ta cảm thấy tha thứ dễ dàng hơn. Tha thứ chính là thước đo sức mạnh nội tâm. Sức mạnh nội tâm đến từ lòng khiêm nhường. Chính khiêm nhường là con đường dẫn đến tha thứ. Bởi khiêm nhường giúp nhận ra yếu đuối của chính ta, từ đó nhận ra yếu đuối của người. Vì họ yếu đuối, sa ngã, nên tha cho họ. Tha thứ chính là bước đi theo đường lối Chúa. Chính Ngài hoà giải với ta trước, dù biết rõ lỗi là lỗi của ta nhưng Thiên Chúa nhận lấy để giao hoà.
Qua đó Thiên Chúa dậy chúng ta sống cuộc sống giao hoà với Thiên Chúa, và với tha nhân. Kinh Lậy Cha, Đức Kitô dậy các môn đệ và chúng ta là ‘Xin tha nợ chúng con, như chúng con cũng tha cho kẻ có lỗi với chúng con’. Mat 6, 11tt. Không thứ tha là loại cám dỗ kinh khủng, đáng sợ nhất trong cuộc sống. Sống trong thù hằn sẽ không biết niềm vui, hạnh phúc. Sống trong thù hận giết chết tình người. Giết chết hạnh phúc, bình an cuộc sống đời này và giết chết cuộc sống trường sinh. Tha thứ quan trọng đến độ trở thành Bí Tích Hoà Giải trong Giáo Hội. Bí tích Hoà Giải là nhịp cầu nối kết tình thân hữu, tình con người với con người; tình con người với Thiên Chúa. Bí tích Hoà Giải mang lại bình an, mang đến hạnh phúc, giải toả gánh nặng cuộc sống. Bí tích Hoà Giải giúp con người sống khiêm nhường. Trái với khiêm hạ là kiêu căng, tự cao, tự đại, tự mãn.
Đó là lối sống của ma quỉ, chúng cổ võ, hỗ trợ, khuyến khích sống cao ngạo để tiếp tục làm nô lệ cho chúng sai khiến. Hoà giải để đón nhận Thiên Chúa vào trong cõi lòng. Không hoà giải là sống với bất mãn, đau khổ và mang chúng vào giường ngủ. Bài đọc hôm nay cho biết hoà giải giúp đón nhận thành viên cộng đoàn đức tin. Tiếng nói cộng đoàn quan trọng hơn tiếng nói cá nhân. Từ chối lời khuyên của cộng đoàn bởi tự nhận tiếng nói, í kiến cá nhân quan trọng hơn í kiến chung của cả cộng đoàn. Vì lí do đó mà tự mình tách khỏi cộng đoàn đức tin. Thiếu hoà giải cắt đứt liên hệ giữa cá nhân và cộng đoàn. Hoà giải giúp giải toả bức tường ngăn cách đó, nối kết lại tình thân trong cộng đoàn. Hoà giải còn nói lên lòng tin. Người làm lỗi nhờ giao hoà nhận biết được sai trái của mình để từ đó tiến lên tốt hơn.
Muốn sửa lỗi phải quan tâm điều này: Chúa không nói, hãy đi sửa lỗi cho người khác, nhưng lại TN 23-A189
Muốn sửa lỗi phải quan tâm điều này: Chúa không nói, hãy đi sửa lỗi cho người khác, nhưng lại nói: “Nếu anh em ngươi lỗi phạm, hãy đi sửa dạy nó…”.
Dù là người mắc lỗi, họ không phải ai xa lạ. Họ là anh em, là người thân thương, là thành phần không thể thiếu của đời tôi. Tôi không thể lạnh lùng khi thấy anh em sa ngã. Tôi không thể khoanh tay đứng nhìn một thành phần trong chính con người tôi đau ốm, bệnh tật. Bởi lẽ mọi người làm nên một thân thể. Vì thế, mỗi người mang vết thương của nhau. Cái đau của một phần thân thể là cái đau chung của cả thân thể.
Nhưng sửa lỗi cho anh chị em không phải dễ. Bởi thói thường, khó có ai muốn nhận lỗi về phía mình. Nếu có, vì cái tôi, vì bảo thủ, vì ngại mang tiếng là người phải sửa lỗi, khó có ai sẵn sàng chấp nhận thay đổi bản thân.
Mọi người cần khiêm tốn nhìn nhận sự thật này: là người, ai mà chẳng lầm lỗi. Nhờ đó, ta sẽ luôn mang trong tâm mình sự cảm thông khi có trách nhiệm sửa lỗi, và mang nơi cõi lòng thái độ hòa nhã, đón nhận khi được xây dựng, được góp ý nhằm chỉnh đốn và tiến tới hoàn thiện bản thân.
Không ai trên trần thế có thể tự hào mình vô tội dẫu là người sửa lỗi hay người được sửa lỗi. Chính thánh Gioan quả quyết: “Nếu chúng ta nói là chúng ta không có tội, chúng ta tự lừa dối mình và sự thật không ở trong chúng ta” (1Ga 1, 8). Nay ta can đảm sửa lỗi cho người, mai người sẽ có dịp chỉ ra sai sót của ta.
Đời sống chung cần sự sửa lỗi, hòng có thể giúp nhau nhận ra sai sót. Sửa lỗi huynh đệ là cần thiết. Nhưng nên nhớ:
– Người sửa lỗi: Cần cẩn trọng lời nói, ôn tồn, tôn trọng người mình sửa lỗi. Thái độ hết sức nhẹ nhàng, khôn khéo, thiện chí, chỉ nói đúng lúc, đúng chỗ. Người sửa lỗi không bao giờ được lên giọng, kẻ cả, uy quyền hoặc có thái độ chỉ trích, phê phán.
– Người được sửa lỗi: Không cố chấp, không tự ái, nhưng khiêm nhường đón nhận lời khuyên, và thiện chí nhìn nhận sai lầm, cùng can đảm để cố gắng sửa đổi bản thân. Một đáng tiếc đang xảy ra trong đời sống chung: Sửa lỗi cho nhau hầu như càng lúc càng vắng bóng, không chỉ phương diện đời sống, kinh tế, tương quan…, mà còn phương diện đức tin, thứ phương diện thiêng liêng giúp nhau hiểu hơn về Nước trời, về thánh ý Chúa.
Bởi thông thường, tâm hồn người đã phạm lỗi rất mong manh, dễ chất chứa mặc cảm, tự ái. Một lời nói sơ sẩy, không khéo sẽ dẫn đến đổ vỡ. Một thái độ vô tình sẽ càng khơi thêm hố ngăn cách. Do đó ta dễ tránh xa việc sửa lỗi cho anh chị em mình để tìm an thân.
Ngoài ra, còn do chính bản thân ta muốn tránh đụng chạm, sợ mích lòng: Dại gì nói những chuyện không vui để mua thù chuốc oán. Đó cũng là lý do dễ làm ta né tránh việc sửa lỗi cho nhau, dù sửa lỗi thân tình trong huynh đệ.
Để tránh sự câu nệ chỉ vì ích lợi của bản thân, mọi người trong cùng một cộng đoàn cần ý thức mấy điều:
– Đặt quyền lợi của cộng đoàn, của Hội Thánh và danh dự của tôn giáo mình lên trên hết. Hãy nhớ, chỉ vì tất cả lợi lộc chung ấy mà tôi xây dựng đời sống cho anh chị em tôi.
– Sửa lỗi hoàn toàn được thúc đẩy do tình yêu với cộng đoàn, với mọi anh chị em, nhất là với cá nhân người phạm lỗi đang cần xây dựng. Chính bầu khí yêu thương là yếu tố quan trọng cho việc phát triển từng ngày của cộng đoàn, của từng cá nhân trong cộng đoàn ấy.
Mọi người đều yêu thương nhau, đó là một cộng đoàn lý tưởng. Bất cứ ai cũng mong được sống trong cộng đoàn yêu thương như thế. Nhờ đó, từng người sẽ yên tâm rằng, nếu lỡ ta có sai sót, ta biết mình không bị loại trừ nhưng được quan tâm giúp đỡ, thậm chí giúp đỡ chân thành, tế nhị, đầy cảm thông.
– Để sửa lỗi cũng cần can đảm. Can đảm đến với người lầm lỗi. Can đảm nói sự thật về chính họ. Can đảm chấp nhận rủi ro do việc sửa lỗi mang đến như bị giận, bị ghét, bị công kích, thậm chí bị chửi bới, bị trả thù, bị tấn công sau lưng…
– Không thể thiếu sức mạnh thiêng liêng mà người có trách nhiệm sửa lỗi phải ý thức. Đó là đời sống cầu nguyện. Chỉ có ơn Chúa, chỉ nhờ đồng hành cùng sức mạnh của ơn Chúa, ta mới có thể đến với anh chị em, và anh chị em mới có thể trở nên tốt.
– Cuối cùng, ta cần thường xuyên kiểm điểm đời mình. Hãy nhớ, cũng như người được sửa lỗi, người sửa lỗi vẫn là thụ tạo yếu đuối, dễ sa ngã, dễ phạm tội. Chân nhận mình còn đầy thiếu sót, yếu đuối, ta phải chỉnh đốn mình, phải làm mới mình trong ơn Chúa. Có như thế, cả người sửa lỗi lẫn người được sửa lỗi mới có thể tiến xa trên đường nên thánh.
Chúng ta đều là những con người bất toàn, cần được người khác giúp sửa lỗi lầm. Khi còn nhỏ TN 23-A190
Chúng ta đều là những con người bất toàn, cần được người khác giúp sửa lỗi lầm. Khi còn nhỏ và trong gia đình, ta được cha mẹ sửa dạy và dễ dàng chấp nhận. Nhưng khi ta trưởng thành, việc sửa lỗi trở thành khó khăn dù ta sửa lỗi người khác hoặc chấp nhận người khác giúp ta nhận ra lỗi lầm. Qua các bài đọc hôm nay, Chúa cho chúng ta nhìn rõ vấn đề sửa lỗi như một bổn phận (bài đọc 1), một hành vi trả “món nợ tương thân tương ái” (bài đọc 2). Cụ thể hơn, Chúa Giê-su đã cho ta thấy những bước tuần tự trong việc sửa lỗi người khác, để việc sửa lỗi đem lại hiệu quả tích cực (bài Tin Mừng).
Thiên Chúa coi việc ngôn sứ sửa lỗi dân Chúa là một bổn phận. Như chúng ta thấy trong lịch sử dân Chúa, các ngôn sứ thường là những người Chúa sai đến với sứ mệnh thức tỉnh dân chúng và kêu gọi họ trở về đường ngay nẻo chính. Chúa xác định rõ ràng đâu là trách nhiệm của các ngài. Qua Ê-dê-ki-en, Chúa nhắc lại nhiệm vụ của ngôn sứ là “sẽ nghe lời từ miệng Ta phán ra, rồi thay Ta báo cho chúng biết”. Nói khác đi, ngôn sứ là người nói thay cho Thiên Chúa. Các ngài chuyển tải sứ điệp của Thiên Chúa cho dân chúng. Thay mặt Chúa, các ngài tố cáo lỗi lầm của dân chúng và kêu gọi họ thay đổi. Tuy nhiên Chúa lại ấn định rõ ràng đây là một bổn phận các ngôn sứ phải chu toàn, nếu không chính các ngài sẽ bị Thiên Chúa trừng phạt. Tại sao Chúa lại tỏ ra quá khắt khe như vậy? Là vì việc ngôn sứ cảnh cáo kẻ tội lỗi chẳng khác gì đưa nó từ cõi chết trở về cõi sống. Không những ngôn sứ đã cứu mạng sống của những kẻ tội lỗi đáng chết, mà ngài còn “cứu được mạng sống mình” vì ngài đã chu toàn sứ mệnh Chúa trao nữa! Chắc chắn những điều Chúa phán với ngôn sứ Ê-dê-ki-en về sứ mệnh của ngài không chỉ áp dụng cho riêng ngài, nhưng cũng áp dụng cho chúng ta, những ngôn sứ hôm nay, là những người có trách nhiệm với anh chị em mình trong bổn phận giúp nhau sửa lỗi. Sửa lỗi trong tinh thần yêu thương là trả món nợ tương thân tương ái. Thấm nhuần tư tưởng của Chúa Giê-su về việc sửa lỗi anh em, thánh Phao-lô đã đem áp dụng vào đời sống cộng đoàn Ki-tô hữu. Trước hết ngài quả quyết: “Anh em đừng mắc nợ gì ai, ngoài món nợ tương thân tương ái”. Nghĩa là chúng ta đều mắc nợ nhau một điều duy nhất, đó là “tương thân tương ái”. Đúng vậy, là con cái Thiên Chúa và anh chị em với nhau, chúng ta có bổn phận phải giúp đỡ nhau trở nên tốt lành mỗi ngày một hơn. Mà một trong những phương thức giúp đỡ nhau là vì yêu thương anh chị em thật tình nên chúng ta không ngần ngại giúp họ nhận ra những sai trái để họ sửa đổi. Thực tế chúng ta ít khi phải giúp anh chị em sửa đổi trong những điều to lớn mà thánh Phao-lô nhắc đến, như các tội ngoại tình, giết người, trộm cắp, ham muốn…, nhưng giúp họ sửa đổi ngay trong những điều nhỏ nhặt của đời sống hằng ngày, thì cũng đã là “yêu người và chu toàn Lề Luật” rồi! Thánh Phao-lô còn đề cao phương thức sửa lỗi anh chị em, là “đã yêu thương thì không làm hại người đồng loại”. Phải, nếu ta vạch lỗi lầm của người khác cốt để họ phải nhục nhã, mất tiếng tốt… là ta thực sự “làm hại” chứ không phải xây dựng cho người đồng loại. Nói khác đi, làm như thế là ta “ghét” anh chị em và không chu toàn Lề Luật. Trái với giáo huấn của thánh Phao-lô, chúng ta vẫn thấy nhan nhản trong các cộng đoàn, giáo xứ và hội đoàn những nói xấu, tố cáo, bôi nhọ nhau làm cho giáo dân chia rẽ và chống đối lẫn nhau. Thật buồn. Nhưng chúng ta sẽ cố gắng “trả nợ” và thay đổi lối sửa lỗi tai hại này để xây dựng cộng đoàn Ki-tô đích thực. Sửa lỗi là cách “chinh phục được người anh em”. Trước hết Chúa Giê-su dạy việc sửa lỗi anh em là một bổn phận. Chúng ta ai mà chẳng “trót phạm tội” vì yếu đuối con người! Cho nên Chúa dạy ta: “Anh hãy đi sửa lỗi nó”. Nhưng Chúa ơi, con phải sửa lỗi “nó” thế nào đây? Chính con đang mang cái xà trong mắt thì làm sao khều cái rác khỏi mắt anh em! Chúa dạy: OK, một mình anh với nó mà thôi. Tại sao vậy? Để dễ thông cảm và khiêm nhường với nhau. Nếu kẻ phạm tội lẫn kẻ sửa lỗi đều biết mình là thân phận tội lỗi thì không ai dám lên mặt dậy đời, mà là đang khiêm nhường và bác ái trả món nợ tương thân tương ái vậy. Tình yêu phải là nền móng cho việc sửa lỗi, không hẳn giữa hai người mà còn giữa kẻ trót phạm tội với một nhóm hai hay ba chứng nhân, thậm chí giữa kẻ ấy với cả Hội Thánh nữa. Bất cứ ở cấp độ nào, nền móng tình yêu và bác ái cũng không thể nào thiếu được. Hầu hết những vụ sửa lỗi thất bại là vì thiếu nền móng này. Làm sao xây dựng nền móng tình yêu này? Chúa Giê-su trả lời: “Ở đâu có hai ba người họp lại nhân danh Thầy, thì có Thầy ở đấy, giữa họ”. Cầu nguyện là nói lên chúng ta yêu mến Chúa và yêu thương anh chị em. Đâu có tình yêu thương, ở đấy có Đức Chúa Trời. Chúng ta vẫn hát như thế. Khi anh em chấp nhận việc chúng ta giúp họ sửa lỗi là ta “chinh phục được người anh em” như Chúa dạy. Ta không chinh phục người khác bằng sức mạnh, bằng truyền thông hoặc bằng thủ đoạn, nhưng duy nhất bằng tình tương thân tương ái. Sống sứ điệp Lời Chúa
Chúng ta đã xác tín việc sửa lỗi anh em là một bổn phận và được dạy cách thức thi hành bổn phận ấy. Vậy hôm nay, chúng ta hãy thực hành ngay bài học thực tiễn này đi!
Cuộc sống vô cùng phức tạp, nhất là vấn đề sai lầm. Vì sai lầm mà phải sửa, gọi là tu thân – tu TN 23-A191
Cuộc sống vô cùng phức tạp, nhất là vấn đề sai lầm. Vì sai lầm mà phải sửa, gọi là tu thân – tu là sửa. Sai lầm liên quan lời nói: “Người càng nói nhiều càng sai lầm nhiều.” (Benjamin Franklin) Như vậy có nghĩa là nên nói ít để bớt sai lầm. Nói ít cũng giảm bớt mức phát tán và lây nhiễm vi khuẩn, nhất là trong tình trạng đại dịch covid lúc này. Nói ít là một dạng tự cách ly, lợi cho mình và ích cho người – cả về xã hội lẫn tâm linh.
Cuộc sống có tính liên đới. Chúng ta tạo nên sai lầm, chứ sai lầm không tạo nên chúng ta. Vì sai lầm mà phải sửa đổi, và cần có sự tha thứ của người khác. Đó là sự ràng buộc lẫn nhau về trách nhiệm và nghĩa vụ. Bất cứ cái gì cũng có tính liên đới, ngay cả tội lỗi cũng có tính liên đới. Thật vậy, khi một chi thể trong Nhiệm thể Chúa Kitô phạm tội, tất cả chúng ta đều chịu đau khổ, một số người ảnh hưởng trực tiếp. Tội của mình có ảnh hưởng tới người khác, tội của người khác có thể “dính líu” tới mình.
Con người có nam và nữ, tính cách khác nhau nên sai lầm cũng khác nhau. Cách phạm tội khác nhau thì cách sửa đổi cũng khác nhau: “Thay đổi lớn nhất trong bản tính phụ nữ đến từ tình yêu, và trong bản tính của đàn ông đến từ tham vọng.” (Rabindranath Tagore)
Bởi mang thân tro xác bụi, là phàm phu tục tử, tất cả chúng ta đều yếu đuối, mỏng giòn. Vì vậy, khi chúng ta muốn hòa giải với Thiên Chúa, chúng ta cũng phải hòa giải với Giáo hội, không chỉ với người này hay người nọ mà có thể chúng ta đã làm tổn thương, bởi vì “cấu trúc tội lỗi” cũng có “chiều kích xã hội.” Lý do là nó nằm trong cách mà chúng ta có thể phạm tội – không chỉ là hành động trực tiếp của mình, mà còn là động thái gián tiếp liên quan các tội lỗi do người khác vi phạm trực tiếp. Nói chung, dù là điều tốt hay xấu cũng đều có tính liên đới với nhau.
Việc sửa đổi cũng có tính liên đới: “Liên đới nhấn mạnh đặc biệt đến bản tính xã hội nội tại của con người, sự bình đẳng của mọi người về phẩm giá, các quyền và con đường chung của các cá nhân và các dân tộc hướng đến một sự hợp nhất ngày càng gắn bó hơn… Việc gia tăng tương thuộc giữa các cá nhân và các dân tộc cần phải được kèm theo những nỗ lực mãnh liệt không kém trên bình diện đạo đức xã hội, để tránh những hậu quả nguy hiểm của việc đưa bất công lên tầm mức toàn cầu. Việc tăng tốc tình trạng tương tác giữa các cá nhân và các dân tộc cần phải được đi kèm với những nỗ lực mãnh liệt không kém trên bình diện đạo đức xã hội, để tránh những hậu quả nguy hiểm của việc đem bất công lên phạm vi toàn cầu.” (Giáo huấn Xã hội Công giáo) Tính liên đới cũng là tình liên đới: “Tình liên đới phải góp phần vào việc thực hiện ý định của Thiên Chúa trên bình diện cá nhân lẫn bình diện của xã hội quốc gia và quốc tế.” (Gioan Phaolô II – Sollicitudo Rei Socialis, 1987, số 40)
Thời Cựu Ước, Thiên Chúa ân cần nhắn nhủ con người: “Phần ngươi, hỡi con người, Ta đã đặt ngươi làm người canh gác cho nhà Israel. Ngươi sẽ nghe lời từ miệng Ta phán ra, rồi thay Ta báo cho chúng biết.” (Ed 33:7) Đó là trách nhiệm của loài người, trong đó có mỗi chúng ta, không phân biệt nam, phụ, lão, ấu.
Được giao việc thì phải có trách nhiệm. Thiên Chúa khuyến cáo: “Nếu Ta phán với kẻ gian ác rằng: ‘Hỡi tên gian ác, chắc chắn ngươi phải chết,’ mà ngươi không chịu nói để cảnh cáo nó từ bỏ con đường xấu xa thì chính kẻ gian ác ấy sẽ phải chết vì tội của nó, nhưng Ta sẽ đòi ngươi đền nợ máu nó. Ngược lại, nếu ngươi đã báo cho kẻ gian ác phải từ bỏ con đường của nó mà trở lại, nhưng nó không trở lại thì nó sẽ phải chết vì tội của nó; còn ngươi, ngươi sẽ cứu được mạng sống mình.” (Ed 33:8-9) Rõ ràng chúng ta có trách nhiệm và bổn phận đối với nhau, kể cả việc chấn chỉnh lẫn nhau. Thấy điều sai trái thì phải lên tiếng (bằng cách này hay cách nọ, trực tiếp hoặc gián tiếp). Ai thấy điều sai trái mà im lặng, đó là đồng lõa hoặc hèn nhát. Thật vậy, chỉ là kẻ ích kỷ nếu muốn lên Thiên Đàng một mình. Như vậy là không có đức ái, nghĩa là không thể vào Thiên Đàng. Rất lô-gích.
Thật hạnh phúc khi chúng ta biết tôn thờ chính vị Thiên Chúa duy nhất, Ngài là Tình Yêu và Chân Lý, mà chỉ có sự thật mới giải thoát chúng ta mà thôi. (x. Ga 8:32) Niềm hạnh phúc đó không thể giấu kín trong lòng mà phải thể hiện và chia sẻ cho người khác cùng biết: “Hãy đến đây ta reo hò mừng Chúa, tung hô Người là Núi Đá độ trì ta, vào trước Thánh Nhan dâng lời cảm tạ, cùng tung hô theo điệu hát cung đàn.” (Tv 95:1-2) Bổn phận của chúng ta không chỉ là chúc tụng Ngài, mà chúng ta còn phải tôn thờ Ngài và vâng theo Thánh Ý Ngài: “Hãy vào đây ta cúi mình phủ phục, quỳ trước tôn nhan Chúa là Đấng dựng nên ta. Bởi chính Người là Thiên Chúa ta thờ, còn ta là dân Người lãnh đạo, là đoàn chiên tay Người dẫn dắt.” (Tv 95:6-7a) Chỉ có một Thiên Chúa thì cũng chỉ có Ngài là Đấng Cứu Độ, chắc chắn không còn ai khác.
Chúng ta chỉ là phàm nhân yếu đuối nhưng lại rất kênh kiệu, bướng bỉnh. Xơ gan là chứng bệnh quái ác. Xơ cứng bất cứ cơ phận nào cũng nguy hiểm. Xơ cứng lòng tin còn nguy hiểm hơn nhiều. Cứng lòng là cố chấp. Cố chấp là phạm tới Chúa Thánh Thần – loại tội không được tha cả đời này lẫn đời sau. (x. Mc 3:28-29; Mt 12:31-32) Thật đáng sợ vì thực sự rất nguy hiểm. Thượng sách là canh tân đời sống, không thể trì hoãn, thay đổi cách sống càng sớm càng tốt. Nhưng muốn canh tân thì phải vâng theo Ý Chúa.
Thiên Chúa vì thương xót mà Ngài vẫn tiếp tục nhắn nhủ chúng ta, Ngài thực sự không muốn ai cố chấp mà phải hư mất đời đời: “Ngày hôm nay, ước gì anh em nghe tiếng Chúa! Các ngươi chớ cứng lòng như tại Mơ-ri-va, như ngày ở Ma-xa trong sa mạc, nơi tổ phụ các ngươi đã từng thách thức và dám thử thách Ta, dù đã thấy những việc Ta làm.” (Tv 95:7b-9) Hoán cải ngay hôm nay, ngay bây giờ, thời hiện tại chứ không thuộc tương lai – dù là tương lai gần nhất. Đó là tính cấp bách trong việc sửa đổi.
Sửa đổi và yêu thương có liên đới với nhau. Trong tương quan đó, Thánh Phaolô khuyên: “Anh em đừng mắc nợ gì ai, ngoài món nợ tương thân tương ái; vì ai yêu người thì đã chu toàn Lề Luật.” (Rm 13:8) Yêu thương là chu toàn luật Chúa. Rất đơn giản và ngắn gọn, xem chừng dễ nhưng lại khó lắm, vì khi “xòe” chiếc-quạt-yêu-thương ra, chúng ta thấy cả một bầu trời bao la lắm, chỉ trong “hình quạt” đó thôi cũng chứa biết bao vấn đề liên quan chữ YÊU. Đó là sự liên quan, cũng là tính liên đới yêu thương, yêu thương liên quan việc sửa đổi – chính mình và lẫn nhau.
Thật vậy, Thánh Phaolô giải thích: “Các điều răn như: Ngươi không được ngoại tình, không được giết người, không được trộm cắp, không được ham muốn, cũng như các điều răn khác, đều tóm lại trong lời này: Ngươi phải yêu người thân cận như chính mình. Đã yêu thương thì không làm hại người đồng loại; yêu thương là chu toàn Lề Luật vậy.” (Rm 13:9-10) Cụm từ “không làm hại” cũng ẩn chứa biết bao điều liên quan thể lý và tinh thần, liên quan đức ái. Khó lắm, nhưng ai thực sự có lòng yêu thương của Đức Kitô thì có thể làm được.
Nói về tính liên đới tâm linh giữa những con người đối với nhau, Chúa Giêsu cho biết quy trình: “Nếu người anh em của anh trót phạm tội thì anh hãy đi sửa lỗi nó, một mình anh với nó mà thôi. Nếu nó chịu nghe anh thì anh đã chinh phục được người anh em. Còn nếu nó không chịu nghe thì hãy đem theo một hay hai người nữa, để mọi công việc được giải quyết, căn cứ vào lời hai hoặc ba chứng nhân. Nếu nó không nghe họ thì hãy đi thưa Hội Thánh. Nếu Hội Thánh mà nó cũng chẳng nghe thì hãy kể nó như một người ngoại hay một người thu thuế.” (Mt 18:15-17) Thấy điều sai trái không thể mặc kệ. Martin Luther King Jr. (1929-1968) nói: “Cuộc đời chúng ta bắt đầu kết thúc khi chúng ta im lặng về những điều lẽ ra phải lên tiếng.” Thánh Gioan Tẩy Giả là người dám nói sự thật, dù biết mình bị thiệt thòi.
Cái gì cũng có quy trình và mức độ. Việc sửa đổi cũng vậy, và có bốn giai đoạn: Nói riêng (nói nhỏ), nói bán công khai, nói công khai, và loại bỏ. Dạng “cấp bốn” là “hết thuốc chữa” – vì đối phương cố chấp, hết hy vọng họ thay đổi. Chấm hết!
Vốn dĩ giàu tình thương xót và muốn cứu tội nhân, Chúa Giêsu đã trao quyền tha tội cho các môn đệ qua thiên chức linh mục: “Thầy bảo thật anh em: dưới đất, anh em cầm buộc những điều gì, trên trời cũng cầm buộc như vậy; dưới đất, anh em tháo cởi những điều gì, trên trời cũng tháo cởi như vậy.” (Mt 18:18) Chúa Giêsu nói “cầm buộc” hoặc “tháo cởi” ở đây không có nghĩa là thích thì “cởi,” ghét thì “buộc,” mà là phải luôn cố gắng tìm cách “tháo cởi” cho người khác. Ngài thiết lập chức linh mục là để thay Ngài yêu thương và tha thứ, để phục vụ chứ không để hưởng thụ hoặc “chảnh,” (Mt 20:28) thật buồn khi vẫn có một số linh mục lại “thích” làm ngược lại điều Chúa dạy, với công thức 2H – Hống hách và Hưởng thụ. Cũng chỉ là phàm nhân bình thường, nhưng linh mục được Thiên Chúa tuyển chọn và được phép hành động nhân danh Đức Giêsu Kitô, là bình sành nhưng chứa đựng kho tàng của Thiên Chúa. (2 Cr 4:7) Thật kỳ diệu! Ước gì các linh mục biết sửa đổi suốt đời, không phải sau thời gian tu học rồi thôi, phải thực sự nghiêm túc với ý thức TU – vì tu là sửa, đừng ảo tưởng kẻo làm đau lòng Đức Kitô – Thầy Giêsu nhân lành.
Chúa Giêsu cũng đề cập việc hiệp nguyện: “Thầy còn bảo thật anh em: nếu ở dưới đất, hai người trong anh em hợp lời cầu xin bất cứ điều gì thì Cha Thầy, Đấng ngự trên trời, sẽ ban cho. Vì ở đâu có hai ba người họp lại nhân danh Thầy thì có Thầy ở đấy, giữa họ.” (Mt 18:19-20) Cầu nguyện là điều cần thiết và tốt lành, nhưng việc cầu nguyện chung được Chúa Giêsu đề cao. Việc cầu nguyện chung luôn cần thiết là “giờ kinh gia đình,” nhất là buổi tối, nhưng việc làm tốt lành này lại đang bị “xói mòn” vì người ta đưa ra nhiều lý do để biện hộ cho cái sự “quên lãng” của mình. Cầu nguyện là hơi thở của tín nhân. Thánh Isaak Syria nói: “Cầu nguyện là một chuyện, chiêm niệm trong cầu nguyện là chuyện khác… Cầu nguyện là gieo vãi, chiêm niệm là gặt hái, khi người thợ ngỡ ngàng nhìn thấy cảnh tượng tuyệt vời mở ra trước mắt: những quả bắp xinh đẹp trổ ra từ những hạt giống trần trụi bé nhỏ mà họ đã gieo vãi.”
Cầu nguyện còn là “cách xua tan mọi ưu tư trần thế.” (Thánh Mark khổ tu) Cần lưu ý: Có lẽ chúng ta thường chỉ cầu xin nhiều hơn cầu nguyện, và chúng ta cũng thường “quên” nhân danh Đức Giêsu Kitô, đúng như Ngài đã trách các môn đệ: “Cho đến nay, anh em đã chẳng xin gì nhân danh Thầy.” (Ga 16:24) Một lời trách nhẹ nhàng mà đau nhói. Đó cũng là lời trách mà Đức Giêsu Kitô đang nói với mỗi chúng ta hôm nay, nhất là lúc này. Ngài trách vì Ngài yêu thương chúng ta, muốn chúng ta sửa đổi để hoàn thiện như Cha trên trời. (Mt 5:48)
Lạy Thiên Chúa, chúng con đã là tội nhân ngay khi có hình hài trong bụng mẹ, xin giúp chúng con biết mình xấu xa để biết hoán cải không ngừng. Xin thúc giục chúng con yêu thương và tha thứ chân thành, biết quên mình mà hành động vì Thánh Danh Ngài và sẵn sàng nâng đỡ tha nhân. Chúng con cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu Kitô, Đấng Cứu Độ duy nhất của nhân loại. Amen.
Ông Bà chúng ta đã dạy: “Yêu cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi”. Những lời sửa dạy của TN 23-A192
Ông Bà chúng ta đã dạy: “Yêu cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi”. Những lời sửa dạy của ông bà cha mẹ hay bạn bè lối xóm, nếu được thực hiện cách tế nhị và đúng lúc, đúng chỗ, sẽ thể hiện đức ái, và đây là đức ái đích thực.
Con người sinh ra không phải tự nhiên biết mọi sự. Hành trình cuộc đời chính là hành trình của tôi luyện. Để trưởng thành và nên hoàn hảo, mỗi chúng ta phải chấp nhận những tập luyện cố gắng gian nan. Khiêm tốn đón nhận đóng góp ý kiến của người khác, sẽ giúp chúng ta hoàn thiện.
Theo quan niệm Thánh Kinh, nhắc nhở sửa lỗi người khác còn là một bổn phận. Từ thời Cựu ước, Ngôn sứ Êdêkien đã được Chúa trao trách nhiệm khuyến cáo người Do Thái trong cảnh lưu đày. Những người tha hương đang bị cám dỗ quên lãng cội nguồn, bỏ việc thờ phượng Chúa, ngả theo việc thờ lạy các thần ngoại và hấp thụ lối sống phóng túng không phù hợp với truyền thống Lề Luật. Chúa sai ngôn sứ đến với họ. Chúa nói rõ với ông Êdêkien: người được sai đi, tức là vị ngôn sứ, phải lo chu toàn trách nhiệm của mình. Lời kêu gọi và cảnh báo có hiệu quả hay không xem ra không quan trọng, miễn là ông truyền đạt trung thành những gì Chúa đã nói. Nếu dân cứng lòng không nghe, họ phải lãnh cái chết vì tội cứng đầu cứng cổ. Nếu vị ngôn sứ lẩn tránh trách nhiệm, thì ông phải gánh hình phạt của kẻ bất trung. Sứ mạng của vị ngôn sứ này là khuyến cáo dân lưu đày trước những nguy hiểm về đời sống đức tin, và mời gọi họ chấn chỉnh đời sống (Bài đọc I). Êdêkien cũng khẳng định: Thiên Chúa vẫn đang hiện diện giữa cảnh lưu đày để chăm sóc yêu thương họ.
Chúa Giêsu còn chi tiết và cụ thể hơn trong những giáo huấn về việc sửa lỗi anh em. Người dạy chúng ta đi từ nhỏ tới lớn, từ gần tới xa để cố gắng thuyết phục một người anh em lầm lỗi. Việc góp ý sửa lỗi những người bạn bè, phải dựa trên nền tảng của đức bác ái. Bởi lẽ không ai là người hoàn hảo trên trần gian. Mỗi người đều còn mang trong mình nhiều khuyết điểm. Thẳng thắn và chân thành góp ý với người khác, chúng ta cũng phải khiêm tốn đón nhận những đóng góp của họ. Lời góp ý chân thành và theo tinh thần của Tin Mừng khác với những lời gièm pha, hoặc phê phán ác ý. Sửa lỗi anh em cũng không phải là một thái độ trịch thượng kẻ cả khi thấy họ có lỗi. Chỉ những lời xuất phát từ trái tìm mới đến được với trái tim người khác và có tính thuyết phục.
Tin Mừng hôm nay cũng bao gồm lời giáo huấn của Chúa về sự tha thứ mà người môn đệ của Chúa Giêsu phải thực hiện trong mối tương quan với tha nhân. Tha thứ cho người khác là một điều kiện để chúng ta lãnh nhận ơn tha thứ của Thiên Chúa. Trong cuộc sống thực tế của chúng ta, có những người bị xúc phạm nghiêm trọng đến nỗi họ thề suốt đời không bao giờ tha thứ cho người đã làm tổn thương mình. Tuy vậy, nếu cứ tiếp tục căm ghét hận thù, thì chính chúng ta lại đang hành hạ bản thân mình. Sự hận thù như một loại mối mọt gặp nhấm hủy hoại cuộc đời của chúng ta, khiến chúng ta không tìm được niềm vui trong cuộc sống. Một tâm hồn quảng đại bao dung, khi cầu nguyện thì được Chúa nhận lời. Một tấm lòng đầy ghen ghét thù oán, lời cầu nguyện của họ sẽ trống rỗng mơ hồ. Chính Chúa hiện diện giữa chúng ta, khi chúng ta cầu nguyện chung với nhau. Cầu nguyện chung là thể hiện mối hài hòa với tha nhân.
Con người không sống đơn lẻ trên trần gian, nhưng họ sống với, sống cùng và sống cho người khác. Chỉ khi nào ý thức được điều này, chúng ta mới tìm được hạnh phúc, và cuộc sống mới thấm đượm niềm vui. Người Kitô hữu còn được Chúa trao phó cho sứ mạng ngôn sứ, để trở nên “người lính gác nhà Israen” như ngôn sứ Êdêkien, tức là người cộng tác phần mình làm cho cuộc sống được thanh bình, bác ái. Chức năng ngôn sứ chúng ta nhận được qua bí tích Thanh tẩy, để rao giảng Lời Chúa, khích lệ, khiển trách và truyền tải sứ điệp của Ngài. Cũng như các ngôn sứ thời xưa, người tín hữu loan báo sứ điệp Tin Mừng hôm nay chắc chắn sẽ vấp phải những phản đối của người đương thời, nhất là trong một xã hội dửng dưng với Thiên Chúa và chỉ coi vật chất là giá trị tối thượng.
“Yêu thương là chu toàn Lề Luật vậy” – Thánh Phaolô quả quyết với chúng ta như thế. Vị tông đồ dân ngoại có lý, vì luật yêu thương bao trùm tất cả. Chính tình yêu nâng tâm hồn chúng ta lên với Chúa và giúp ta sống hài hòa với anh chị em mình. Thánh Augustinô cũng nói với chúng ta: “Ama et fac quod vis”: Cứ yêu đi rồi sẽ làm được mọi sự”. Ở nơi khác, ngài cũng viết: “Tình yêu có đôi chân đến với người nghèo. Tình yêu có đôi mắt để thấy bất hạnh và thiếu thốn. Tình yêu có đôi tai để nghe được tiếng than thở của tha nhân. Đó chính là đức bác ái của người ngôn sứ.
Nếu có lần nào trong cuộc sống chúng ta yếu đuối, vấp phạm, sai lỗi, chúng ta sẽ cần gì nơi TN 23-A193
Nếu có lần nào trong cuộc sống chúng ta yếu đuối, vấp phạm, sai lỗi, chúng ta sẽ cần gì nơi tha nhân? Có lẽ điều cần nhất vẫn là lòng cảm thông tha thứ. Cảm thông để chúng ta không mặc cảm vì yếu đuối của mình. Tha thứ để chúng ta có cơ hội chuộc lại lỗi lầm. Cuộc đời nào mà không có lỗi lầm? Vì “nhân vô thập toàn” khiến con người vẫn luôn cần lòng thương xót của tha nhân. Chính lòng thương xót ấy sẽ sửa dạy và giúp đỡ nhau làm lại cuộc đời.
Trong chuyện Cổ Học Tinh Hoa có kể rằng: sau khi thắng trận, Sở Trang Vương mở đại tiệc khao tướng sĩ để thưởng công lao và lòng trung thành. Vua truyền cho các cung nữ của mình ra hầu tiệc. Đang ăn bỗng một trận gió làm đèn đuốc tắt hết. Lợi dụng bóng tối, một quan đại phu ôm chầm lấy người đẹp đang chuốc rượu cho mình và hôn. Người đẹp chính là nàng Hứa Cơ đang được nhà vua sủng ái nhất. Hứa Cơ bèn giật đứt giải mũ của vị quan ấy và đem trình vua xin Ngài trừng trị thích đáng.
Thay vì phẫn nộ, vua ra lệnh cho các quan đều bỏ giải mũ khi đèn sáng. Không ai hiểu tại sao ngoài ba người liên hệ. Sở Vương nói: “Trong nguy biến, các quan đã liều thân vì đất nước. Khi vui say, các quan quên lễ phép một chút, có sao đâu! Lẽ nào vì một chuyện nhỏ mà quên đi lòng hy sinh cao cả của người khác”.
Hai năm sau, nước Sở đánh nhau với nước Tần. Đánh luôn năm trận mà trận nào cũng chỉ là một viên quan võ liều sống liều chết xông ra phía trước, đánh rất dũng cảm làm cho quân Tần phải lui binh. Nhờ vậy, quân Sở đại thắng.
Sở Trang Vương lấy làm lạ bèn hỏi:
– Trẫm đãi khanh cũng như mọi người khác, cớ sao khanh lại hết lòng giúp trẫm như vậy?
Vị võ quan trả lời:
– Thần rắp tâm đem tính mạng dâng cho bệ hạ đã lâu, nhưng nay mới có dịp đáp đền nghĩa xưa. Thần đây chính là người ngày xưa đã bị giật đứt giải mũ mà bệ hạ không nỡ hành tội.
Hóa ra tha thứ mới có thể hoán cải lòng người. Sự tha thứ mang lại bình an cho người có tội. Sở Trang Vương là một vị vua có lòng khoan dung đại lượng. Ông đã tinh tế quảng đại trong cái nhìn về cuộc đời, và về đại cuộc hơn là chỉ xem xét những sự kiện bé nhỏ xảy ra trước mắt. Ông đã biết vượt qua cái tôi ích kỷ hẹp hòi của mình để chỉ nhìn thấy cái tốt nơi người khác. Ông không vì một lỗi lầm mà quên đi việc tốt lành mà các quan đã làm cho ông.
Hôm nay Chúa mời gọi chúng ta hãy sửa lỗi anh em cách kín đáo và trong tâm tình yêu thương. Không sửa lỗi trong giận dữ. Không sửa lỗi trong cách thóa mạ bêu xấu anh em, nhưng sửa dạy nhau trong yêu thương chân thành. Điều quan yếu là mong anh em được sửa đổi nên tốt hơn cho họ.
Nhưng đáng tiếc cho con người khi quá lạm dụng lòng thương xót của nhau. Nhiều người có tội nhưng không nhận ra tội của mình. Họ vẫn cho mình đúng, mình được quyền làm như vậy, mặc dù cách sống của họ đã gây nên đau khổ cho biết bao cuộc đời. Có người cha vẫn rượu chè bê tha nhưng vẫn cho mình quyền được uống rượu để tiếp tục chửi bới vợ con! Có người vợ chua ngoa luôn nói lời chia rẽ mất đoàn kết xóm làng nhưng vẫn cố chấp cho mình cái quyền được chửi bới người khác! Có những bạn trẻ lười biếng lại sa đọa nhưng vẫn cho mình cái quyền bắt mẹ cha phục vụ mình. Có người trong xứ đạo vẫn ghen ghét nhau rồi dèm pha, nói xấu gây mất tình hiệp nhất giáo xứ nhưng vẫn cho mình cái quyền được nói và làm mặc dù mình cho có chức quyền gì.
Có lẽ chúng ta cần phải học bài học của sự khiêm nhường như Chúa Giê-su đã dạy. Sự khiêm nhường thẳm sâu đến độ dám cúi mình tỏ lòng sám hối nơi sông Giordan. Sự khiêm nhường sẽ giúp chúng ta dễ nhận ra sự yếu đuối tội lỗi của mình mà sẵn lòng đón nhận lời góp ý, sửa lỗi của anh em. Vì “kẻ dám chê ta mới thật là thầy và là bạn ta, còn kẻ nịnh hót, tâng bốc ta chỉ làm hại cuộc đời ta”.
Xin Chúa soi lòng mở trí để chúng ta luôn dám nói sự thật với anh em, cho dẫu sự thật mất lòng nhưng là cách tốt nhất để kiện toàn anh em nên trọn hảo hơn. Amen.
Ông bố đang sửa xe, thằng Tí tò tè đi nhẹ bước chân vào nhà. Ông bố gọi: – Tí, hôm nay cha mặc TN 23-A194
Ông bố đang sửa xe, thằng Tí tò tè đi nhẹ bước chân vào nhà. Ông bố gọi:
– Tí, hôm nay cha mặc áo màu gì? – Dạ cha mặc áo màu trắng ạ! – Thế bài Tin Mừng nói gì? – Dạ, con nghe không rõ. Cái gì mà hợp hay tan rồi lời xin nhân danh Cha gì đó ạ. – A, a! Đi lễ mà vậy à! Ngủ gật phải không? – Đâu có. – Đâu có mà vậy à. Ba không đi lễ mà còn biết nè, nghe đây “Ở đâu có hai ba người họp lại nhân danh Thầy, thì có Thầy ở đấy, giữa họ.” (Mt18,20). – Bố ơi bố! Thế họp lại như mấy bữa nay mọi người đến đọc kinh cho bà phải không bố? -Ùm. Con với chả cái.
Câu trả lời của ông bố cũng chính là lời Chúa hôm nay chúng ta được nghe. Vậy thế nào là cầu nguyện nhân danh Thầy hay còn gọi là nhân danh Chúa Giêsu? Trong tất cả các kinh nguyện của Giáo hội, kinh dâng lên Thiên Chúa chúng ta thường thấy hoặc nghe kết thúc bằng câu “Chúng con cầu xin nhờ Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng con”. Từ “nhờ” là một lời nói hay hành động để diễn tả đến vai trò của một người trung gian. Chẳng hạn, chúng ta thường ngại xin cấp trên hay bề trên một điều gì đó, chúng ta sẽ đi nhờ người quen hay người thân với cấp trên giúp chúng ta. Đối với việc xin ơn hay cầu nguyện tâm tình với Chúa Cha, chúng ta cũng cần Chúa Giêsu chuyển lời cầu xin, lời cám ơn của chúng ta lên Chúa Cha. Chúa Giêsu không đòi hỏi nhiều nơi chúng ta, Ngài chỉ cần một sự tin tưởng phó thác vào Ngài khi cầu xin. Những lời cầu xin của chúng ta không thể lên tới Chúa Cha nếu không có Chúa Giêsu. Chúa Giêsu là trung gian, là cầu nối, giúp cho lời cầu của chúng ta lên tới Chúa Cha. Chính Ngài là Người Con mà Chúa Cha đã sai đến để cứu chuộc chúng ta. Ngài đã xuống thế làm người và sống ở giữa chúng ta. Kinh Thánh nói rằng “Chúa Giêsu, Đấng thâu góp những lời cầu của các thánh và dâng lên để ca ngợi tôn vinh Thiên Chúa” (Kh 4,1). Ngài hằng luôn và luôn không ngừng chuyển cầu cho chúng ta, là Đấng bầu chữa cho chúng ta trước mặt Chúa Cha. Điều đó, Ngài đã thực hiện ngay trên thập giá “Lạy Cha, xin tha thứ cho chúng” (Lc 23,32- 43).
Dừng ở đây, chúng ta đừng vội cho rằng Ngài là Đấng chỉ chuyển lời cầu xin cho chúng ta mà thôi. Ngài còn là Đấng mà chúng ta phải chúc tụng, ngợi khen và cám ơn Ngài. Kinh Thánh viết “Không ai biết Chúa Cha, trừ Người Con và kẻ mà Người Con muốn mặc khải cho” (Mt 11, 27). Và Ngài cũng đã làm rất nhiều phép lạ cho mọi người. Vâng, Chúa Giêsu là Người Con duy nhất của Chúa Cha, thì Chính Ngài là Đấng chuyển cầu cho chúng ta cách trọn vẹn và hoàn hảo nhất. Ngoài ra khi chúng ta cầu nguyện nhân danh Ngài là chúng ta được kết hợp mật thiết và đồng hóa với Ngài. Nhưng để được như vậy, khi cầu nguyện, chúng ta phải thành tâm tha thiết, tin tưởng và phó thác vào Ngài. Chúng ta phải khiêm tốn bởi sự yếu đuối, tội lỗi của mình. Như vậy, cầu nguyện nhân danh Chúa Giêsu là cầu nguyện với chính Chúa Giêsu. Nhờ đó, lời cầu của chúng ta sẽ được Chúa Cha đoái nhận.
Lạy Chúa, con không biết xin gì, chỉ mình Chúa biết rõ con cần gì. Xin Chúa cho con biết con cần gì mà con không biết. Chúa yêu con hơn con yêu con. Và chỉ có mình Ngài mới nâng đỡ, chuyển lời cầu xin của con lên Chúa Cha mà thôi. Bởi thế, xin Chúa đừng bỏ rơi con, xin hãy ở và đồng hành với con luôn mãi. Amen.
Trong cuộc sống, chúng ta thường mắc nợ nhau một món nợ rất lớn: đó là món nợ tình thương. Chính TN 23-A195
Trong cuộc sống, chúng ta thường mắc nợ nhau một món nợ rất lớn: đó là món nợ tình thương. Chính tình thương yêu gắn kết và làm cho chúng ta thuộc về nhau, sống vì nhau. Khi mối tương quan này bị rạn nứt, nó sẽ để lại trong lòng mỗi người một vết thương khó chữa lành. Hôm nay, Chúa Giêsu dạy các môn đệ về trách nhiệm sửa lỗi cho nhau. Muốn sửa lỗi cho nhau, nhất quyết chúng ta phải có tinh thần cầu nguyện. Sức mạnh của cầu nguyện rất tuyệt vời. Cầu nguyện là cách chúng ta đến với Thiên Chúa và đến với nhau bằng con đường mang tên Giêsu.
Sửa lỗi cho nhau
Thiết nghĩ, một cuộc đối thoại đích thực được xây dựng trên tinh thần biết lắng nghe, không những lắng nghe mà còn lắng nghe một cách trọn vẹn. Bởi thế, khi đến với người anh em trong vai trò người “đi sửa lỗi” ta phải có một đôi tai biết lắng nghe cách trọn vẹn và một trái tim biết cảm thông. Không ai trong chúng ta chưa từng phạm tội. Ai cũng đã từng hơn một lần lầm lỗi. Chúng ta cũng trót phạm vì một phút yếu lòng, hay vấp phạm nhiều lần khiến lương tâm chai cứng thành quen. “Nếu người anh em của anh trót phạm tội, thì anh hãy đi sửa lỗi nó, một mình anh với nó mà thôi” (Mt 18, 15). Vì lòng bác ái ta mới có thể mở lời góp ý cho ai đó. Đi từ chính kinh nghiệm vấp ngã của bản thân để sửa lỗi cho người anh em (dù những lỗi lầm không giống nhau), ta mang một trái tim cảm thông. Sửa lỗi là trách nhiệm của mỗi người để tự bản thân nên trọn lành. Ta cũng có trách nhiệm “đi sửa lỗi cho người khác” vì tình bác ái đòi buộc ta, và hơn hết trong ngày sau hết, chính Thiên Chúa sẽ hỏi ta về sự vấp ngã của người anh em khi ta biết mà không cảnh cáo họ. Thầy Giêsu dạy ta phải kiên nhẫn, đi từng bước một. Nếu ta không chinh phục được người anh em ấy thì phải gọi thêm hai hay ba người khác giúp đỡ, vì mỗi người sẽ có cách khuyên giải riêng của mình. Dù đã cố gắng hết sức mà vẫn thất bại thì ta phải có trách nhiệm thưa với Hội thánh. Hội thánh sẽ dùng thẩm quyền của mình mà giải quyết sự việc. Sau cùng đến cả Hội thánh mà cũng “bó tay” thì “hãy kể nó như một người ngoại hay người thu thuế” (Mt 18, 17). Ta không được phép bỏ cuộc ngay từ bước đầu. Thiên Chúa đã ban cho ta tự do, chính vì thế ta không được bắt ép người khác làm theo ý mình. “Khi tạo dựng con, Chúa không cần hỏi ý kiến con, nhưng để cứu chuộc con, Ngài cần sự cộng tác của con” (T. Augustinô). Quả thật, khi giúp nhau sửa lỗi, ta sẽ gắn bó và yêu thương nhau hơn. Dựa sức mình thì tự ta không thể nên hoàn thiện được mà cần phải cậy nhờ ơn Chúa và sự nâng đỡ của anh chị em. Đó là tình liên đới.
Sức mạnh của cầu nguyện
Đứng trước một thử thách lớn, ta thường cầu nguyện để nài xin Thiên Chúa xót thương. Có Thầy Giêsu ở giữa chúng ta, lời cầu xin đẹp lòng Chúa Cha sẽ được nhậm lời. Khi muốn đến với người anh em, ta cũng cậy dựa vào ơn Chúa để ta biết làm chủ đôi tai và lắng nghe con tim mình. “Ở đâu có hai ba người họp lại nhân danh Thầy, thì có Thầy ở đó giữa họ” (Mt 18, 20). Lắm khi ta cũng cầu nguyện nhưng chỉ xin điều mình muốn, ta không xin cho được biết thánh ý Chúa, chọn ý Chúa. Chính Chúa Giêsu đã trải qua kinh nghiệm đấu tranh cam go để chọn ý Chúa Cha. “Lạy Cha, nếu có thể được, xin cho con khỏi phải uống chén này. Tuy vậy, xin đừng theo ý con, mà xin theo ý Cha” (Mt 26,39). Chính trên thập giá, Ngài đã thực hiện lời giảng dạy của mình cách trọn vẹn nhất “Lạy Cha, xin tha cho họ vì họ không biết việc họ làm” (Lc 23, 34). Chính Chúa Giêsu đã tha thiết cầu nguyện cùng Cha, Ngài dạy ta cũng hãy cầu nguyện tha thiết như vậy. Chỉ có sức mạnh của tình yêu được kín múc từ Chúa, ta mới có thể nói lên lời tha thứ. Là người “đi sửa lỗi”, ta phải ý thức thân phận yếu hèn và cũng đầy tội lỗi của mình để cảm thông và lắng nghe người anh chị em đang vấp ngã. Ta đừng bao giờ nghĩ mình cũng hèn yếu như ai mà không giúp người khác sửa lỗi. Một người chị thương em không thể khoanh tay đứng nhìn khi thấy em té bầm dập và lấm bẩn. Dù đang bận rộn và lấm bẩn với công việc dọn phân trong chuồng heo, chị cũng phải bỏ công việc ở đó, rửa đôi tay mà nâng em dậy. Chính tình bác ái giúp ta vượt qua lòng ích kỷ nhỏ nhen.
Nhờ cầu nguyện, ta biết đi đúng đường để nâng đỡ người đang vấp ngã chứ không vùi dập bằng lời mắng chửi, xúc phạm hay hợp nhau lại để “xâu xé” người bị cho là “kẻ tội đồ”; cũng không lạm dùng quyền bính để hà hiếp và chèn ép những người vấp ngã. Bài học yêu thương là bài học ta phải học suốt đời. “Yêu thương là chu toàn Lề Luật” (Rm 13, 10b).
Lạy Chúa! Chúng con thường cầm buộc nhau dựa trên luật lệ nhưng lại thiếu tình yêu thương. Xin cho chúng con biết tháo cởi cho nhau bằng tình bác ái, yêu thương người đồng loại. Chúa muốn con trở thành người chủ động để tháo gỡ chuyện bất bình “Nếu khi anh sắp dâng lễ vật trước bàn thờ, mà sực nhớ có người anh em đang có chuyện bất bình với anh, thì hãy để của lễ lại đó trước bàn thờ, đi làm hoà với người anh em ấy đã, rồi trở lại dâng lễ vật của mình” (Mt 5, 23-24). Chỉ có sức mạnh của cầu nguyện, con mới biết lắng nghe và cảm thông vơi người anh em. Và trên hết, xin cho con biết chọn ý Chúa. Amen.
Cộng đoàn Giáo hội gồm những con người thể hiện niềm tin vào Thiên Chúa. Nếu chúng ta xác tín TN 23-A196
Cộng đoàn Giáo hội gồm những con người thể hiện niềm tin vào Thiên Chúa. Nếu chúng ta xác tín Thiên Chúa là tình yêu như Thánh Gioan tông đồ đã viết (1 Ga 14,16), thì tình yêu phải là khung căn bản kết nối mọi người chúng ta nên một khi sống trong cộng đoàn này. Tình yêu sẽ xóa bỏ những dị biệt, lấp đầy những cách ngăn, làm cho đời sống cộng đoàn trở nên phong phú và giầu ý nghĩa. Các bài đọc Lời Chúa hôm nay vạch dẫn cho chúng ta con đường đức ái để xây dựng cộng đoàn trong tình yêu huynh đệ.
Đức ái, thẻ căn cước của mọi Kitô hữu
Trong bữa tiệc ly trước khi đi thụ nạn, Chúa Giêsu đã để lại di chúc thiêng liêng cho các học trò của mình bằng những lời tâm huyết đầy thân tình : “Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em. Cứ dấu này, mọi người sẽ nhận ra anh em là môn đệ Thầy, là anh em hãy yêu thương nhau” (Ga 13,34). Tình yêu là ‘thẻ căn cước’, là thẻ ID mà chúng ta luôn phải mang nơi mình. Thẻ căn cước đó không phải là một tờ giấy, nhưng là cách hiển thị đức ái cách cụ thể trong cuộc sống của tất cả những ai nhận mình là Kitô hữu. Những ai thuộc về Chúa Giêsu, thuộc về Giáo hội, thuộc về Nước Trời, luôn phải lấy đức ái làm quy chuẩn, và đức ái chính là luật sống tối thượng cho tất cả mọi người chúng ta.
Trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa nói với các học trò : “Ở đâu có 2 hoặc 3 người tụ lại nhân danh thầy, thì Thầy ở đấy giữa họ” (Mt 18,20). Nơi nào có Chúa hiện diện, nơi đấy chính là Thiên Đàng. Giáo hội là nhiệm thể Chúa Kitô, nên Đức Giêsu luôn hiện diện trong Giáo hội. Ngài trao quyền cầm buộc hay tháo cởi cho Hội thánh, để Hội thánh thực thi năng quyền và diễn bày tình yêu của Thiên Chúa cho con người (Mt 18,18). Sống hiệp thông trong Giáo hội và thực thi đức ái, chúng ta sẽ thể hiện tính cách môn đệ của Chúa Giêsu một cách tròn đầy.
Sửa chữa lỗi lầm cho nhau để thăng tiến cộng đoàn
Chúng ta vẫn tuyên tín : “Tôi tin Giáo hội duy nhất, thánh thiện, công giáo và tông truyền”. Giáo hội tự bản chất là thánh thiện, nhưng Gíao hội hữu hình lại bao hàm những con người đầy yếu đuối và tội lỗi. Sống trong lòng Giáo hội, chúng ta cũng cần chung tay góp sức làm cho Giáo hội ngày càng trở nên tinh tuyền, không tì vết, để xây dựng cộng đoàn trong tinh thần đức ái. Bài học rất cụ thể mà Chúa Giêsu nêu ra hôm nay là cách thực hành đức ái trong việc sửa chữa lỗi lầm cho nhau hầu giúp nhau hoàn thiện. Chúa đưa ra ba tiến trình. Bước đầu là gặp gỡ thân tình giữa cá nhân với cá nhân. Bước thứ hai là có thêm sự trợ giúp của người khác và bước cuối cùng là đem ra cộng đoàn.
Việc gặp gỡ cá nhân để giúp nhau thăng tiến là bước quan trọng khởi đầu. Đức Thánh Cha Phanxicô nhấn mạnh khá nhiều đến nền ‘văn hóa gặp gỡ’ (culture of encountering) của thời đại hôm nay. Nền văn hóa ấy chính là nghệ thuật đồng hành (art of accompaniment), thiết lập mối tương quan nhân vị giữa chúng ta với cận nhân. Một vị linh hướng có bổn phận hướng dẫn người khác về đời sống thiêng liêng đặc biệt trong quá trình đào luyện, vẫn được gọi là vị ‘Đồng hành thiêng liêng’ (spiritual accompaniment). Vị linh hướng sẽ đóng vai trò như một người bạn, cùng đồng hành để trợ giúp đối nhân thăng tiến. Việc đồng hành này thể hiện qua sự gặp gỡ, đối thoại và giúp nhau trong tinh thần đức ái. Hai ngàn năm trước, Chúa cũng nêu gương cho chúng ta về hình thái này. Ngài trò chuyện thân tình với Nicôđêmô để hướng dẫn ông trên lộ trình tìm kiếm chân lý. Ngài cũng đàm đạo với thiếu phụ Samari bên bờ giếng Giacóp để khải thị cho chị về Đấng Messia. Người phụ nữ này cuối cùng đã được biến đổi. Chị bỏ lại vò nước bên bờ giếng và chạy về làng công bố cho mọi người tin mừng mà chị mới được mặc khải. Nicôđêmô cũng được biến đổi trong hành trình đức tin như thế. Đức tin đó đã trở nên hoàn hảo khi ông giang rộng đôi tay đón xác Chúa từ trên Thập giá và tin nhận con người bị đóng đanh ấy chính là Đấng Messia.
Kế tiếp, việc sửa chữa lỗi lầm cho nhau cần có sự tương trợ của cộng đoàn. Đưa ra cộng đoàn không phải là để lập một tòa án nhằm luận tội hay đấu tố người khác. Các cụ ngày xưa vẫn còn nhớ về một giai đoạn lịch sử khi người ta tổ chức những màn đấu tố để giết hại lẫn nhau, thậm chí con cái đấu tố cả cha mẹ, vợ đấu tố chồng, chồng đấu tố vợ… Trong Giáo hội, cộng đoàn của sự hiệp thông và đức ái, chúng ta không bao giờ được hành xử như vậy. Đưa những người mắc lỗi lầm trở về với cộng đoàn chỉ nhắm đến một mục tiêu duy nhất là giúp họ biến đổi và đi vào sự thông hiệp trọn vẹn. Thánh Giacôbê đã viết : “Chỉ có một Đấng ra lề luật mới có quyền xét xử, còn bạn là ai mà dám xét đoán tha nhân” (Gc 4,11). Đức Thánh Cha Phanxicô cũng đã từng cảnh báo một thói xấu vẫn thường hay xảy ra nơi các cộng đoàn Kitô hữu, đặc biệt là giữa các anh em linh mục, đó là thói hay xầm xì hoặc chỉ trích, nói hành nói xấu nhau để cuối cùng dẫn đến việc kết án tha nhân. Ngài gọi đó là 1 hình thái khủng bố (terrorist) vẫn hay xảy ra trong Giáo hội.
Nghệ thuật sửa lỗi
Sửa chữa lỗi lầm cho nhau là một nghệ thuật. Việc giúp nhau thăng tiến trên con đường tu đức hướng tới sự thánh thiện, chính là một nghệ thuật mang tính thánh thiêng. Người được sửa lỗi phải biết khiêm tốn lắng nghe và quyết tâm vươn lên. Người có trách nhiệm sửa lỗi cần ý thức mình chỉ là công cụ của Thiên Chúa chứ không phải là một quan tòa. Chỉ có Chúa Thánh Thần mới là ‘Đấng sửa lại mọi sự trong ngoài chúng tôi’, còn chúng ta chỉ là những con người được thừa ủy trách nhiệm. Con người ai cũng có lầm lỗi. Từ các bề trên đến bề dưới, từ ‘các đấng các bậc’ trong Giáo hội đến giáo dân, không ai là những con người hoàn hảo. Trước khi sửa lỗi cho người khác, chúng ta cần ý thức về những giới hạn và bất toàn nơi mình. Điều quan trọng là chúng ta cần phải học hỏi nghệ thuật đồng hành hơn là dùng quyền bính để cai trị. Trong bài đọc hai của phụng vụ hôm nay, thánh Phaolô cũng nhắc lại một tiêu chí căn bản và quan trọng hơn tất cả mọi tiêu chí khác. Ngài viết : “Yêu thương là chu toàn lề luật” (Rm 13,10). Lề luật duy nhất cần phải tuân giữ chính là luật của tình yêu.
Kết luận
Có một giai thoại kể lại cách ứng xử khôn khéo của cha Trần Lục, chánh xứ nhà thờ đá Phát Diệm. Ngài có nuôi một cậu giúp lễ và thỉnh thoảng cậu ta hay la cà ra ngoài để say xỉn. Một bữa kia sau khi đánh chén no nê, anh ta khất khưởng trở về nhà xứ và gọi mở cửa. Đích thân cụ Sáu ra mở cổng để dìu anh ta vào. Trong lúc nửa tỉnh nửa say, anh ta không nhận ra Ngài, tưởng là người làm bếp. Anh ta còn nói : “Ông kín miệng nhé, đừng nói cho cụ Sáu biết”. Cha Trần Lục không hề mở miệng trách móc hay la rầy. Sáng hôm sau, chàng thanh niên mới vỡ lẽ. Anh ta đến xin lỗi cụ Sáu và dần dần từ bỏ nết xấu.
Đức ái chính là chìa khóa giúp ta làm được mọi công việc cho dầu khó khăn đến mấy, đặc biệt trong nghệ thuật sửa chữa lỗi lầm cho nhau để giúp nhau nên hoàn thiện.
Xã hội phát triển, dường như con người đánh mất tình liên đới với nhau. Tự do cá nhân được đề TN 23-A197
Xã hội phát triển, dường như con người đánh mất tình liên đới với nhau. Tự do cá nhân được đề cao dẫn đến tình trạng con người không còn quan tâm đến nhau nữa. Nếp sống văn minh cũng đã phá vỡ mối liên hệ hàng xóm, làng xã. Người trong cùng một xóm, một làng cũng không biết nhau, bởi vì nhà nào cũng kín cổng cao tường, đi sớm về tối, không có cơ hội để gặp nhau. Cùng với tác động từ xã hội bên ngoài là sự dửng dưng, an phận từ trong mỗi người, khiến cho con người dường như trở nên xa lạ với nhau, không quan tâm đến cuộc sống của nhau. Ngày xưa khi làm việc gì, người ta cũng để ý xem xóm làng phản ứng thế nào, ngày nay dường như nhiều người đã bất chấp lời ra tiếng vào của xóm làng. Lối sống đó ngày nay ở Việt Nam gọi là “chủ nghĩa mackeno”, tức là mặc kệ nó.
Các tuần vừa qua chúng ta được nghe những đoạn Tin Mừng nói về Chúa Giêsu thiết lập cộng đoàn Giáo Hội và lời dạy của Ngài về đời sống trong cộng đoàn. Cộng đoàn Giáo Hội là cộng đoàn sống tình hiệp thông liên đới và yêu thương. Cuộc sống của người này có ảnh hưởng trên người khác và trên cộng đoàn. Vì thế, mỗi thành viên trong cộng đoàn cần phải sống tình liên đới và có trách nhiệm với nhau, cùng giúp nhau sống tốt mỗi ngày, giúp nhau sửa chữa những khuyết điểm sai lầm.
Tiên tri Ezêkien đã khẳng định: Thiên Chúa đã trao cho chúng ta trách nhiệm nói Lời Chúa cho anh em và khuyên bảo anh em đi theo đường công minh chính trực. Mỗi người sống trong cộng đoàn đều có trách nhiệm và liên đới một cách mật thiết đến đời sống và phần rỗi linh hồn của anh chị em mình. Chúa nói: Nếu Ta phán với người gian ác rằng : Hỡi kẻ gian ác, ngươi sẽ phải chết, mà người không lên tiếng cảnh cáo nhắc nhở nó từ bỏ con đường gian ác, thì kẻ gian ác phải chết, nhưng ta sẽ đòi ngươi đền nợ máu nó. Nếu ngươi đã lên tiếng cảnh báo nó, mà nó không trở lại đường công chính, nó sẽ phải chết vì sự cố chấp của nó, còn ngươi sẽ vô can.
Giúp cho anh chị em biết cái sai của họ và giúp họ sửa sai là trách nhiệm của tất cả chúng ta. Tuy nhiên, Tin Mừng hôm nay chỉ cho chúng ta biết phải làm cách nào để vừa giúp anh em từ bỏ sự xấu mà không tổn hại đến danh dự của họ. Chúa Giêsu chỉ cho chúng ta từng bước trong việc giúp anh chị em mình khi họ sai lỗi: Trước hết là gặp gỡ nhau trong tình thân và sự chân thành. Thông thường khi lên tiếng về sự sai trái của người khác, người ta dễ để mình rơi vào sự nôn nóng, bực bội, muốn nói ra cho thỏa sự bực bội của mình. Vì vậy lời nói lúc đó sẽ thiếu sự chân thành và người có lỗi cảm thấy như mình bị kết tội. Ở đây Chúa Giêsu dạy: Nếu người anh em của anh trót phạm tội, thì anh hãy đi sửa lỗi nó, một mình anh với nó mà thôi. Chúa Giêsu muốn chúng ta sửa lỗi anh em với một tâm hồn bình an và với cái nhìn cảm thông với người anh em đó.
Bước thứ hai: Nếu nó không nghe lời anh, thì hãy đem theo một hay hai người nữa, để công việc được giải quyết nhờ các nhân chứng. Mặc dù có thêm một hai người nữa đi cùng để giúp anh em sửa lỗi, thì việc sửa lỗi này vẫn phải đặt trên nền tảng là sự bác ái, thông cảm, chứ không phải là sự đôi co, tìm bằng chứng kết tội, cũng không phải để gây sức ép dồn anh em vào đường cùng.
Bước thứ ba: Nếu nó cũng không nghe những người làm chứng, thì hãy trình với Hội Thánh. Nếu nó cũng không nghe Hội Thánh thì hãy kể nó như một người dân ngoại. Bước thứ ba này cho thấy, nếu người làm điều xấu không thiện chí, không sửa đổi, không tôn trọng thẩm quyền của Hội Thánh, thì coi như họ đã tự mình tách ra khỏi Hội Thánh. Hội Thánh là cộng đoàn dân Chúa, là gia đình của Thiên Chúa, được Thiên Chúa quy tụ, có Chúa Giêsu là đầu và mỗi người là chi thể. Tất cả mọi thành viên của Hội Thánh đều được mời gọi nỗ lực hết mình mỗi ngày để nên thánh và phải sống thánh, mặc dù các thành viên trong Hội Thánh vẫn còn là những tội nhân.
Chúa Giêsu đã trao Hội Thánh cho Phêrô và các tông đồ lãnh đạo và trao cho các ông quyền cầm buộc và tha thứ: Dưới đất anh em cầm buộc trên trời cũng cầm buộc. Dưới đất anh em tháo cởi, trên trời cũng tháo cởi. Quyền này là để phục vụ anh chị em mình. Thiên Chúa hoàn toàn tín nhiệm vào các tông đồ, mặc dù các ông cũng chỉ là người phàm yếu đuối, giới hạn, tội lỗi. Thiên Chúa hoàn toàn “đặt mình dưới sự điều hành” của các ông kể cả việc tha thứ và cầm buộc. Chúa Giêsu còn khẳng định với các ông: Nếu ở dưới đất, hai người trong anh em hợp lời cầu xin bất cứ điều gì, thì Cha Thầy, Đấng ngự trên trời sẽ ban cho. Ở đâu có hai hay ba người họp lại nhân danh Thầy, thì có Thầy ở giữa họ. Điều đó Chúa Giêsu muốn nói đến tính cộng đoàn và sự hiệp thông hiệp nhất giữa các tông đồ và các thành viên trong Hội Thánh. Lời khẳng định của Chúa Giêsu cũng là lời hứa chắc chắn về sự hiện diện của Chúa khi các thành viên sống hiệp thông với nhau trong việc cầu nguyện và phụng thờ Thiên Chúa.
Để có thể sống tình gia đình Hội Thánh như thế, điều quan trọng là mỗi người biết đón nhận nhau, thông cảm và tha thứ cho nhau, sống khiêm tốn trước mặt Chúa và mọi người. Thánh Phaolô nhấn mạnh: Anh em đừng mắc nợ nhau điều gì, ngoài món nợ tương thân tương ái. Khi sống yêu thương là chu toàn lề luật, yêu thương thì không bao giờ muốn làm tổn thương người khác và cũng không làm gì ảnh hưởng đến Hội Thánh và đến người khác. Như thế, nền tảng của đời sống cộng đoàn phải là yêu thương – yêu Chúa và thương nhau. Yêu thương là chất keo kết dính, là chất hồ vững chắc để xây dựng nên tòa nhà Giáo Hội.
Thưa quý OBACE, ngày nay do ảnh hưởng lối sống dửng dưng, nhiều người đã bỏ quên trách nhiệm của mình đối với anh em và với gia đình Hội Thánh. Có nhiều người đã sống ngược lại điều răn của Chúa và lề luật của Hội Thánh; nhiều người cho rằng Hội Thánh có nhiều luật lệ, quá cổ hủ, lỗi thời, vì thế, họ tự tách mình ra khỏi sự hiệp thông hiệp nhất với Hội Thánh và quay lại chỉ trích Hội Thánh. Nhiều người sống trong Hội Thánh nhưng không quan tâm đến sinh hoạt của Hội Thánh, cũng không quan tâm đến đời sống và phần rỗi linh hồn của anh chị em. Là thành viên trong gia đình Hội Thánh, chúng ta cần xây dựng tình hiệp thông liên đới với nhau, chân thành giúp nhau sống thánh và thăng tiến, tránh mọi lời nói, việc làm gây tổn thương đến sự hiệp thông và nhất là tổn thương đến anh chị em; chân thành giúp nhau khắc phục những sai lỗi và cùng đồng hành với nhau trên con đường thánh thiện. Đừng bao giờ biến mình thành quan tòa kết tội anh em, cũng đừng đem cách suy nghĩ và cách hành xử theo thói đời vào trong Hội Thánh làm tục hóa Hội Thánh.
Mỗi người cũng cần ý thức thân phận yếu hèn hay sai lỗi của mình, để một đàng dễ dàng cảm thông với anh chị em khi họ sai lỗi; đàng khác cũng dễ dàng đón nhận sự sửa dạy của bề trên và sự góp ý sửa lỗi chân thành của anh chị em. Chúng ta không thể sống đơn độc một mình, cũng không thể lên thiên đàng đơn độc một mình, nhưng chúng ta có trách nhiệm và liên đới với nhau. Vì thế, chúng ta cần cầm lấy tay nhau, cùng nhau thờ phượng Thiên Chúa, cùng nhau bước tới và chung tay xây dựng sự hòa bình, tình yêu thương cho xã hội và cho thế giới hôm nay. Amen.
SỐNG LIÊN ĐỚI VÀ CÓ TRÁCH NHIỆM VỚI ANH EM
Xã hội phát triển, dường như con người đánh mất tình liên đới với nhau. Tự do cá nhân được đề cao dẫn đến tình trạng con người không còn quan tâm đến nhau nữa. Nếp sống văn minh cũng đã phá vỡ mối liên hệ hàng xóm, làng xã. Người trong cùng một xóm, một làng cũng không biết nhau, bởi vì nhà nào cũng kín cổng cao tường, đi sớm về tối, không có cơ hội để gặp nhau. Cùng với tác động từ xã hội bên ngoài là sự dửng dưng, an phận từ trong mỗi người, khiến cho con người dường như trở nên xa lạ với nhau, không quan tâm đến cuộc sống của nhau. Ngày xưa khi làm việc gì, người ta cũng để ý xem xóm làng phản ứng thế nào, ngày nay dường như nhiều người đã bất chấp lời ra tiếng vào của xóm làng. Lối sống đó ngày nay ở Việt Nam gọi là “chủ nghĩa mackeno”, tức là mặc kệ nó.
Các tuần vừa qua chúng ta được nghe những đoạn Tin Mừng nói về Chúa Giêsu thiết lập cộng đoàn Giáo Hội và lời dạy của Ngài về đời sống trong cộng đoàn. Cộng đoàn Giáo Hội là cộng đoàn sống tình hiệp thông liên đới và yêu thương. Cuộc sống của người này có ảnh hưởng trên người khác và trên cộng đoàn. Vì thế, mỗi thành viên trong cộng đoàn cần phải sống tình liên đới và có trách nhiệm với nhau, cùng giúp nhau sống tốt mỗi ngày, giúp nhau sửa chữa những khuyết điểm sai lầm.
Tiên tri Ezêkien đã khẳng định: Thiên Chúa đã trao cho chúng ta trách nhiệm nói Lời Chúa cho anh em và khuyên bảo anh em đi theo đường công minh chính trực. Mỗi người sống trong cộng đoàn đều có trách nhiệm và liên đới một cách mật thiết đến đời sống và phần rỗi linh hồn của anh chị em mình. Chúa nói: Nếu Ta phán với người gian ác rằng : Hỡi kẻ gian ác, ngươi sẽ phải chết, mà người không lên tiếng cảnh cáo nhắc nhở nó từ bỏ con đường gian ác, thì kẻ gian ác phải chết, nhưng ta sẽ đòi ngươi đền nợ máu nó. Nếu ngươi đã lên tiếng cảnh báo nó, mà nó không trở lại đường công chính, nó sẽ phải chết vì sự cố chấp của nó, còn ngươi sẽ vô can.
Giúp cho anh chị em biết cái sai của họ và giúp họ sửa sai là trách nhiệm của tất cả chúng ta. Tuy nhiên, Tin Mừng hôm nay chỉ cho chúng ta biết phải làm cách nào để vừa giúp anh em từ bỏ sự xấu mà không tổn hại đến danh dự của họ. Chúa Giêsu chỉ cho chúng ta từng bước trong việc giúp anh chị em mình khi họ sai lỗi: Trước hết là gặp gỡ nhau trong tình thân và sự chân thành. Thông thường khi lên tiếng về sự sai trái của người khác, người ta dễ để mình rơi vào sự nôn nóng, bực bội, muốn nói ra cho thỏa sự bực bội của mình. Vì vậy lời nói lúc đó sẽ thiếu sự chân thành và người có lỗi cảm thấy như mình bị kết tội. Ở đây Chúa Giêsu dạy: Nếu người anh em của anh trót phạm tội, thì anh hãy đi sửa lỗi nó, một mình anh với nó mà thôi. Chúa Giêsu muốn chúng ta sửa lỗi anh em với một tâm hồn bình an và với cái nhìn cảm thông với người anh em đó.
Bước thứ hai: Nếu nó không nghe lời anh, thì hãy đem theo một hay hai người nữa, để công việc được giải quyết nhờ các nhân chứng. Mặc dù có thêm một hai người nữa đi cùng để giúp anh em sửa lỗi, thì việc sửa lỗi này vẫn phải đặt trên nền tảng là sự bác ái, thông cảm, chứ không phải là sự đôi co, tìm bằng chứng kết tội, cũng không phải để gây sức ép dồn anh em vào đường cùng.
Bước thứ ba: Nếu nó cũng không nghe những người làm chứng, thì hãy trình với Hội Thánh. Nếu nó cũng không nghe Hội Thánh thì hãy kể nó như một người dân ngoại. Bước thứ ba này cho thấy, nếu người làm điều xấu không thiện chí, không sửa đổi, không tôn trọng thẩm quyền của Hội Thánh, thì coi như họ đã tự mình tách ra khỏi Hội Thánh. Hội Thánh là cộng đoàn dân Chúa, là gia đình của Thiên Chúa, được Thiên Chúa quy tụ, có Chúa Giêsu là đầu và mỗi người là chi thể. Tất cả mọi thành viên của Hội Thánh đều được mời gọi nỗ lực hết mình mỗi ngày để nên thánh và phải sống thánh, mặc dù các thành viên trong Hội Thánh vẫn còn là những tội nhân.
Chúa Giêsu đã trao Hội Thánh cho Phêrô và các tông đồ lãnh đạo và trao cho các ông quyền cầm buộc và tha thứ: Dưới đất anh em cầm buộc trên trời cũng cầm buộc. Dưới đất anh em tháo cởi, trên trời cũng tháo cởi. Quyền này là để phục vụ anh chị em mình. Thiên Chúa hoàn toàn tín nhiệm vào các tông đồ, mặc dù các ông cũng chỉ là người phàm yếu đuối, giới hạn, tội lỗi. Thiên Chúa hoàn toàn “đặt mình dưới sự điều hành” của các ông kể cả việc tha thứ và cầm buộc. Chúa Giêsu còn khẳng định với các ông: Nếu ở dưới đất, hai người trong anh em hợp lời cầu xin bất cứ điều gì, thì Cha Thầy, Đấng ngự trên trời sẽ ban cho. Ở đâu có hai hay ba người họp lại nhân danh Thầy, thì có Thầy ở giữa họ. Điều đó Chúa Giêsu muốn nói đến tính cộng đoàn và sự hiệp thông hiệp nhất giữa các tông đồ và các thành viên trong Hội Thánh. Lời khẳng định của Chúa Giêsu cũng là lời hứa chắc chắn về sự hiện diện của Chúa khi các thành viên sống hiệp thông với nhau trong việc cầu nguyện và phụng thờ Thiên Chúa.
Để có thể sống tình gia đình Hội Thánh như thế, điều quan trọng là mỗi người biết đón nhận nhau, thông cảm và tha thứ cho nhau, sống khiêm tốn trước mặt Chúa và mọi người. Thánh Phaolô nhấn mạnh: Anh em đừng mắc nợ nhau điều gì, ngoài món nợ tương thân tương ái. Khi sống yêu thương là chu toàn lề luật, yêu thương thì không bao giờ muốn làm tổn thương người khác và cũng không làm gì ảnh hưởng đến Hội Thánh và đến người khác. Như thế, nền tảng của đời sống cộng đoàn phải là yêu thương – yêu Chúa và thương nhau. Yêu thương là chất keo kết dính, là chất hồ vững chắc để xây dựng nên tòa nhà Giáo Hội.
Thưa quý OBACE, ngày nay do ảnh hưởng lối sống dửng dưng, nhiều người đã bỏ quên trách nhiệm của mình đối với anh em và với gia đình Hội Thánh. Có nhiều người đã sống ngược lại điều răn của Chúa và lề luật của Hội Thánh; nhiều người cho rằng Hội Thánh có nhiều luật lệ, quá cổ hủ, lỗi thời, vì thế, họ tự tách mình ra khỏi sự hiệp thông hiệp nhất với Hội Thánh và quay lại chỉ trích Hội Thánh. Nhiều người sống trong Hội Thánh nhưng không quan tâm đến sinh hoạt của Hội Thánh, cũng không quan tâm đến đời sống và phần rỗi linh hồn của anh chị em. Là thành viên trong gia đình Hội Thánh, chúng ta cần xây dựng tình hiệp thông liên đới với nhau, chân thành giúp nhau sống thánh và thăng tiến, tránh mọi lời nói, việc làm gây tổn thương đến sự hiệp thông và nhất là tổn thương đến anh chị em; chân thành giúp nhau khắc phục những sai lỗi và cùng đồng hành với nhau trên con đường thánh thiện. Đừng bao giờ biến mình thành quan tòa kết tội anh em, cũng đừng đem cách suy nghĩ và cách hành xử theo thói đời vào trong Hội Thánh làm tục hóa Hội Thánh.
Mỗi người cũng cần ý thức thân phận yếu hèn hay sai lỗi của mình, để một đàng dễ dàng cảm thông với anh chị em khi họ sai lỗi; đàng khác cũng dễ dàng đón nhận sự sửa dạy của bề trên và sự góp ý sửa lỗi chân thành của anh chị em. Chúng ta không thể sống đơn độc một mình, cũng không thể lên thiên đàng đơn độc một mình, nhưng chúng ta có trách nhiệm và liên đới với nhau. Vì thế, chúng ta cần cầm lấy tay nhau, cùng nhau thờ phượng Thiên Chúa, cùng nhau bước tới và chung tay xây dựng sự hòa bình, tình yêu thương cho xã hội và cho thế giới hôm nay. Amen.
Ràng buộc là phải làm theo một khuôn khổ nào đó, theo nội quy hoặc luật lệ, không thể làm khác TN 23-A198
Ràng buộc là phải làm theo một khuôn khổ nào đó, theo nội quy hoặc luật lệ, không thể làm khác – cũng gọi là “bắt buộc”. Sự ràng buộc trái ngược với sự tự do, tương tự cũng có hai động thái “buộc” (cột, thắt) và “cởi” (tháo, gỡ).
Trong các mối quan hệ đã mặc nhiên có sự ràng buộc lẫn nhau về trách nhiệm và nghĩa vụ. Sự ràng buộc lẫn nhau mang tính liên đới – liên đới cả với điều đúng hoặc sai. Thật vậy, bất cứ cái gì cũng mang tính liên đới, ngay cả tội lỗi cũng có tính liên đới. Chẳng hạn, khi một chi thể trong Nhiệm thể Chúa Kitô phạm tội, tất cả chúng ta đều gián tiếp chịu đau khổ, một số người có thể ảnh hưởng trực tiếp. Tội của mình có ảnh hưởng tới người khác, tội của người khác có thể “dính líu” tới mình. Có lẽ có một số người cảm thấy “lạ” về tính liên đới đó. Nhưng đó là sự thật.
Là phàm nhân, tất cả chúng ta đều là những người yếu đuối, luôn cần được nâng đỡ. Do đó, khi chúng ta muốn hòa giải với Thiên Chúa, chúng ta cũng phải giải hòa với Giáo hội, không chỉ với người này hay người nọ mà có thể chúng ta đã làm tổn thương. Vì thế, “cấu trúc tội lỗi” cũng có “chiều kích xã hội”. Tại sao? Vì nó nằm trong cách mà chúng ta có thể phạm tội – không chỉ là hành động trực tiếp của mình, mà còn là động thái gián tiếp liên can các tội lỗi do người khác phạm trực tiếp.
Nói chung, dù là điều tốt hay xấu cũng đều có tính liên đới với nhau theo một cách nào đó. Trong “Tóm lược Học thuyết Xã hội của Giáo hội Công giáo” (gọi tắt là Giáo huấn Xã hội Công giáo – GHXHCG, Compendio della Dottrina Sociale della Chiesa, Compendium of the Social Doctrine of the Church), có đề cập Bảy Nguyên Tắc: [1] Tôn trọng con người, [2] Cổ vũ gia đình, [3] Bảo vệ quyền tư hữu, [4] Lao động vì công ích, [5] Tuân giữ nguyên tắc bổ trợ, [6] Tôn trọng lao động và người lao động, [7] Theo đuổi hòa bình và chăm nom người nghèo. Và được “rút gọn” thành bốn nguyên tắc chính: [1] Nhân phẩm, [2] Công ích, [3] Bổ trợ, [4] Liên đới.
Trong đó, sự liên đới được coi là một nguyên tắc “cốt lõi” của GHXHCG: “Liên đới nhấn mạnh đặc biệt đến bản tính xã hội nội tại của con người, sự bình đẳng của mọi người về phẩm giá, các quyền và con đường chung của các cá nhân và các dân tộc hướng đến một sự hợp nhất ngày càng gắn bó hơn… Việc gia tăng tương thuộc giữa các cá nhân và các dân tộc cần phải được kèm theo những nỗ lực mãnh liệt không kém trên bình diện đạo đức xã hội, để tránh những hậu quả nguy hiểm của việc đưa bất công lên tầm mức toàn cầu. Việc tăng tốc tình trạng tương tác giữa các cá nhân và các dân tộc cần phải được đi kèm với những nỗ lực mãnh liệt không kém trên bình diện đạo đức xã hội, để tránh những hậu quả nguy hiểm của việc đem bất công lên phạm vi toàn cầu” [Hội đồng Giáo hoàng Công lý và Hòa bình, Tóm lược Học thuyết Xã hội của Giáo Hội Công giáo (2005), số 192].
Tình liên đới xã hội cũng đã được Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đề cập: “Tình liên đới phải góp phần vào việc thực hiện ý định của Thiên Chúa trên bình diện cá nhân lẫn bình diện của xã hội quốc gia và quốc tế” (Sollicitudo Rei Socialis, 1987, số 40).
Từ ngàn xưa, Thiên Chúa đã ân cần nhắn nhủ với con người: “Phần ngươi, hỡi con người, Ta đã đặt ngươi làm người canh gác cho nhà Ít-ra-en. Ngươi sẽ nghe lời từ miệng Ta phán ra, rồi thay Ta báo cho chúng biết” (Ed 33:7). Đó là trách nhiệm chung của mỗi chúng ta, không riêng của giới nào, giai cấp nào hoặc tổ chức nào.
Không chỉ vậy, Thiên Chúa còn nghiêm túc cảnh báo: “Nếu Ta phán với kẻ gian ác rằng: ‘Hỡi tên gian ác, chắc chắn ngươi phải chết’, mà ngươi không chịu nói để cảnh cáo nó từ bỏ con đường xấu xa thì chính kẻ gian ác ấy sẽ phải chết vì tội của nó, nhưng Ta sẽ đòi ngươi đền nợ máu nó. Ngược lại, nếu ngươi đã báo cho kẻ gian ác phải từ bỏ con đường của nó mà trở lại, nhưng nó không trở lại thì nó sẽ phải chết vì tội của nó; còn ngươi, ngươi sẽ cứu được mạng sống mình” (Ed 33:8-9). Rõ ràng tất cả chúng ta đều có trách nhiệm và bổn phận đối với nhau. Điều đó vừa là TÍNH liên đới vừa là TÌNH liên đới. Thấy điều sai trái thì phải lên tiếng (bằng cách này hay cách nọ, trực tiếp hoặc gián tiếp). Ai thấy điều sai trái mà im lặng, đó là đồng lõa hoặc hèn nhát. Hãy ghi nhớ điều này: Nếu bất cứ người nào chỉ muốn lên thiên đàng một mình thì đó là người ích kỷ!
Chí thánh chỉ một mình Thiên Chúa, Đấng là Tình Yêu và Chân Lý, Ngài xác định: “Sự thật sẽ giải phóng anh em” (Ga 8:32). Thật hạnh phúc khi chúng ta tôn thờ chính vị Thiên Chúa duy nhất này. Hạnh phúc đó không thể giữ trong lòng mà phải thể hiện ra cho mọi người khác cùng biết: “Hãy đến đây ta reo hò mừng Chúa, tung hô Người là Núi Đá độ trì ta, vào trước Thánh Nhan dâng lời cảm tạ, cùng tung hô theo điệu hát cung đàn” (Tv 95:1-2).
Trách nhiệm và bổn phận của chúng ta không chỉ là chúc tụng Ngài, mà còn phải tôn thờ Ngài và tuân thủ theo Thánh Ý Ngài: “Hãy vào đây ta cúi mình phủ phục, quỳ trước tôn nhan Chúa là Đấng dựng nên ta. Bởi chính Người là Thiên Chúa ta thờ, còn ta là dân Người lãnh đạo, là đoàn chiên tay Người dẫn dắt” (Tv 95:6-7a).
Là tội nhân, chắc chắn phàm nhân không thể thoát khỏi tính yếu đuối, thế mà lại luôn tỏ ra “chảnh” và bướng bỉnh. Ai cũng biết rằng xơ gan là chứng bệnh quái ác – gọi là ung thư gan. Không riêng gì gan, xơ cứng bất cứ cơ phận nào cũng nguy hiểm, nhưng đáng sợ nhất là “xơ cứng đức tin”. Cứng lòng là cố chấp. Cố chấp là phạm tới Chúa Thánh Thần. Mà tội phạm tới Chúa Thánh Thần thì không được tha cả đời này lẫn đời sau (x. Mc 3:28-29; Mt 12:31-32). Thật đáng sợ vì cực kỳ nguy hiểm! Vâng lời Chúa thì phải canh tân đời sống, không thể trì hoãn, phải thay đổi cách sống càng sớm càng tốt. Đó là vấn đề luôn nóng bỏng và cấp bách, chẳng riêng gì ai!
Chỉ vì yêu thương và thương xót, Thiên Chúa thực sự không muốn ai cố chấp mà phải hư mất đời đời nên Ngài vẫn không ngừng nhắn nhủ mỗi chúng ta – ngay bây giờ chứ không phải là lúc nào khác: “Ngày hôm nay, ước gì anh em nghe tiếng Chúa! Các ngươi chớ cứng lòng như tại Mơ-ri-va, như ngày ở Ma-xa trong sa mạc, nơi tổ phụ các ngươi đã từng thách thức và dám thử thách Ta, dù đã thấy những việc Ta làm” (Tv 95:7b-9). Hoán cải ngay hôm nay, ngay bây giờ, thời điểm hiện tại, chứ không là “sẽ” hoặc “sắp” của thì tương lai – dù là tương lai gần nhất.
Và trong mối tương quan của tình liên đới huynh đệ thuộc Nhiệm Thể Đức Kitô, Thánh Phaolô ân cần khuyên nhủ: “Anh em đừng mắc nợ gì ai, ngoài món nợ tương thân tương ái; vì ai yêu người thì đã chu toàn Lề Luật” (Rm 13:8). Yêu thương là chu toàn luật Chúa, Việt ngữ có thể chỉ dùng một từ: YÊU. Rất đơn giản và ngắn gọn, xem chừng dễ dàng nhưng cũng khó khăn lắm, bởi vì khi “xòe” chiếc-quạt-yêu-thương ra, chúng ta có thể thấy cả một “khoảng trời” bao la lắm – liên quan các đức đối nhân. Vâng, chỉ trong “hình quạt” đó thôi cũng chứa biết bao vấn đề liên quan chữ YÊU. Đó là sự liên quan, và cũng chính là tính liên đới vậy.
Thật vậy, Thánh Phaolô đã giải thích: “Các điều răn như: Ngươi không được ngoại tình, không được giết người, không được trộm cắp, không được ham muốn, cũng như các điều răn khác, đều tóm lại trong lời này: Ngươi phải yêu người thân cận như chính mình. Đã yêu thương thì không làm hại người đồng loại; yêu thương là chu toàn Lề Luật vậy” (Rm 13:9-10). Cụm từ “không làm hại” cũng ẩn chứa biết bao điều liên quan cả thể lý và tinh thần, minh nhiên liên quan đức ái. Khó lắm, nhưng ai thực sự có lòng yêu thương của Đức Kitô thì có thể làm được.
Nói về tính liên đới tâm linh giữa những con người đối với nhau, Chúa Giêsu cho biết: “Nếu người anh em của anh trót phạm tội thì anh hãy đi sửa lỗi nó, một mình anh với nó mà thôi. Nếu nó chịu nghe anh thì anh đã chinh phục được người anh em. Còn nếu nó không chịu nghe thì hãy đem theo một hay hai người nữa, để mọi công việc được giải quyết, căn cứ vào lời hai hoặc ba chứng nhân. Nếu nó không nghe họ thì hãy đi thưa Hội Thánh. Nếu Hội Thánh mà nó cũng chẳng nghe thì hãy kể nó như một người ngoại hay một người thu thuế” (Mt 18:15-17). Sửa dạy hoặc sửa trị là giáo dục, trong giáo dục có tính liên đới. Do đó, giáo dục là việc rất quan trọng, không thể xem thường, bởi vì giáo dục sai lầm có thể là băng hoại cả một thế hệ. Tại Việt Nam, hệ lụy này đã và đang cho chúng ta thấy nhãn tiền hậu quả của lối giáo dục coi nhẹ tính nhân bản, không theo lời dạy của tiền nhân: “Tiên học LỄ, hậu học VĂN”.
Theo phương pháp giáo dục của Chúa Giêsu, khi thấy điều sai trái thì phải lên tiếng. Có bốn giai đoạn: Nói riêng (nói nhỏ), nói bán công khai, nói công khai, cuối cùng là loại bỏ (coi như không có). Dạng “cấp bốn” là dạng “hết thuốc chữa” vì họ cố chấp, nói theo ngôn ngữ thời @ là BoTay.com, không còn hy vọng gì nơi họ nữa!
Chỉ vì thương xót và muốn giải cứu tội nhân, Chúa Giêsu đã trao quyền tha tội cho các môn đệ qua thiên chức linh mục: “Thầy bảo thật anh em: dưới đất, anh em cầm buộc những điều gì, trên trời cũng cầm buộc như vậy; dưới đất, anh em tháo cởi những điều gì, trên trời cũng tháo cởi như vậy” (Mt 18:18). Chúa Giêsu nói “cầm buộc” hoặc “tháo cởi” ở đây không có nghĩa là ai ưa thì “cởi”, ai ghét thì “buộc”, mà là phải luôn cố gắng tìm cách “tháo cởi” cho người khác – dù họ là ai. Ngài thiết lập chức linh mục là để thay Ngài yêu thương và tha thứ, để phục vụ chứ không để hưởng thụ hoặc “chảnh” (Mt 20:28), thật buồn khi vẫn có một số linh mục lại “thích” làm ngược lại điều Chúa dạy: Phục vụ ít, hưởng thụ nhiều! Linh mục chỉ là các phàm nhân bình thường, nhưng được Thiên Chúa tuyển chọn và được hành động nhân danh Đức Giêsu Kitô, là bình sành nhưng chứa đựng kho tàng của Thiên Chúa (2 Cr 4:7). Kỳ diệu quá! Ước mong sao các linh mục phải thực sự nghiêm túc với ý thức đó, đừng tự tôn mà làm đau lòng Đức Kitô!
Chuyện kể rằng tại một nguyện đường của tu viện St. Ann & St. Joseph ở Cordoba, Tây Ban Nha, có một Thánh Giá cổ được giáo hữu rất tôn sùng: Thánh Giá tha tội. Tượng này đặc biệt là có cánh tay phải rời khỏi Thập Giá và hạ thấp xuống.
Sở dĩ như vậy là vì vào một ngày nọ, có một tội nhân đến xưng tội với linh mục ngay bên cây Thánh Giá này. Như thường lệ, mỗi khi giải tội cho một hối nhân mắc nhiều tội trọng, linh mục này thường tỏ ra rất nghiêm khắc, ra việc đền tội nặng và ngăm đe nhiều điều.
Không bao lâu, người đó sa ngã và lại đến xưng tội. Linh mục đe dọa rằng đó là lần cuối cùng giải tội cho người đó. Sau một thời gian, anh ta lại đến xưng tội với linh mục cũng ngay bên Thánh Giá này, nhưng linh mục kia dứt khoát nói: “Ông đừng có đùa với Chúa. Tôi không thể ban phép giải tội cho ông nữa”.
Lạ thay, khi linh mục vừa khước từ hối nhân thì Chúa Giêsu liền rút tay phải ra khỏi Thánh Giá, rồi ban phép lành và tha tội cho hối nhân. Lúc đó, Chúa Giêsu thì thầm từ trên Thánh Giá: “Chính Ta là người đã đổ máu ra cho người này, chứ không phải ngươi!”.
Từ đó, bàn tay phải của Chúa Giêsu cứ ở mãi trong tư thế ấy, như không ngừng mời gọi con người đến để ban ơn tha thứ… Người ta hiểu sai và lạm dụng quyền “cầm buộc” và “tháo cởi” mà Chúa Giêsu đã trao (Mt 18:18), nghĩa là không thương xót. Thật là nguy hiểm biết bao! Còn đó lời Chúa Giêsu căn dặn phải tha “bảy mươi lần bảy” (Mt 18:21-22) và dụ ngôn “tên mắc nợ không biết thương xót” (Mt 18:23-25).
Đối với việc hiệp thông cầu nguyện, Chúa Giêsu dạy: “Nếu ở dưới đất, hai người trong anh em hợp lời cầu xin bất cứ điều gì thì Cha Thầy, Đấng ngự trên trời, sẽ ban cho. Vì ở đâu có hai ba người họp lại nhân danh Thầy thì có Thầy ở đấy, giữa họ” (Mt 18:19-20). Cầu nguyện là điều cần thiết và tốt lành, nhưng việc cầu nguyện chung được Chúa Giêsu đề cao. Việc cầu nguyện chung luôn cần thiết là “giờ kinh gia đình”, nhất là vào buổi tối, nhưng việc làm tốt lành này bị “xói mòn” vì người ta đưa ra nhiều lý do để biện hộ cho cái sự “quên lãng” của mình!
Chắc chắn rằng mỗi chúng ta vẫn có thể cầu nguyện riêng, và cần phải làm như vậy. Tuy nhiên, có điều cần lưu ý: Có lẽ chúng ta thường chỉ cầu xin nhiều hơn cầu nguyện, và chúng ta cũng thường “quên” nhân danh Đức Giêsu Kitô, đúng như Ngài đã trách các môn đệ: “Cho đến nay, anh em đã chẳng xin gì nhân danh Thầy” (Ga 16:24). Một lời trách nhẹ nhàng mà đau điếng. Và đó cũng là lời trách mà Đức Giêsu Kitô đang nói với mỗi chúng ta ngay hôm nay, ngay bây giờ!
Lạy Thiên Chúa, xin mở lòng con để con biết thật lòng yêu thương và tha thứ chân thành như chính Ngài đã nhân từ với con, xin giúp con hành động với cả con người của con, không chút gì vì háo danh hoặc tư lợi, mà chỉ mong cho danh Ngài cả sáng. Con cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu Kitô, Đấng cứu độ nhân loại. Amen.
Vẫn biết con người không ai hoàn hảo, và vẫn biết ai cũng có lần làm phiền lòng và gây lỗi với TN 23-A199
Vẫn biết con người không ai hoàn hảo, và vẫn biết ai cũng có lần làm phiền lòng và gây lỗi với người khác do hành vi cũng như lời nói của mình. Xin lỗi và cách thứa sửa lỗi người anh em mình, giúp cho chính mình tìm kiếm những khả năng mới và những tương quan mới là một bài học quan trọng.
Lỗi lầm và xin lỗi thật lòng:
Tin Mừng Thánh Luca: “Dù nó xúc phạm đến anh một ngày đến bảy lần, rồi bảy lần trở lại nói với anh: “Tôi hối hận”, thì anh cũng phải tha cho nó.” (Lc 17, 4).
Lỗi lầm là một thử thách hơn là một điều đáng chê trách. Lỗi lầm có nhiều nguyên nhân nhưng vẫn do một nguyên nhân chính là nơi mình. Không đổ lỗi cho hoàn cảnh, cũng chẳng phải vì những tác động ngoại lai hoặc do gien di truyền. Lỗi lầm luôn thường trức đâu đó trong hành động, nơi câu nói… Hạn chế được lỗi lầm là một bước đến thành nhân và hạnh phúc.
Xin lỗi thật lòng.
Là một hành ví quyết tâm sửa đổi lỗi lầm, chịu trách nhiệm về mình.
Ngỏ lời xin lỗi thường được khuyên không nên đặt vấn đề đúng sai, vì rất dễ rơi vào chủ quan, như Chúa Giêsu dạy: “Thấy cái rác nơi anh chị em mình, còn cái đà trong mắt mình thì không thấy” (Xem Mt 7, 4).
Sử dụng từ ngữ chủ thể “Tôi”. Khi dùng từ “tôi xin lỗi” luôn luôn chúng ta đứng về phía mình để tự nhận trách nhiệm và không phán xét người khác qua con mắt của mình và cũng không đổ lỗi cho hoàn cảnh hay người nào khác. Lời Chúa cũng dạy: “Tôi hối hận”, thì anh cũng phải tha cho nó.” (Lc 17, 4).
Không biện minh cho lỗi lầm hoặc bào chữ vì lúc đó sẽ cho người khác thấy mình không thật lòng xin lỗi. Nếu lỗi lầm ấy do chính mình sơ sót, cần sửa chữa ngay để tránh hậu quả dây chuyền, thì mau mắn nhận lỗi và sửa chữa, không để quá muộn. Chúng ta nhớ đến câu chuyện của người gian phi sám hối:
“Một trong hai tên gian phi bị treo trên thập giá cũng nhục mạ Người: “Ông không phải là Đấng Ki-tô sao? Hãy tự cứu mình đi, và cứu cả chúng tôi với! ” Nhưng tên kia mắng nó: “Mày đang chịu chung một hình phạt, vậy mà cả Thiên Chúa, mày cũng không biết sợ! Chúng ta chịu như thế này là đích đáng, vì xứng với việc đã làm. Chứ ông này đâu có làm điều gì trái! “Rồi anh ta thưa với Đức Giê-su: “Ông Giê-su ơi, khi ông vào Nước của ông, xin nhớ đến tôi! ” Và Người nói với anh ta: “Tôi bảo thật anh, hôm nay, anh sẽ được ở với tôi trên Thiên Đàng.” (Lc 23, 39 – 43).
Tôn trọng danh dự người khác.
“Nếu người anh em của anh trót phạm tội, thì anh hãy đi sửa lỗi nó, một mình anh với nó mà thôi. Nếu nó chịu nghe anh, thì anh đã chinh phục được người anh em.” (Mt 18, 5).
Trong đức ái, yêu thương sửa lỗi cho anh chị em mình là một hành vi Chúa Giêsu mời gọi tránh xúc phạm đến danh dự của người được sửa lỗi. Đây là bài học khó, vì lúc nào người ta cũng muốn trút giận, hả hê giận dữ hoặc sỉ vả người mắc lỗi.
Trường hợp muốn sửa lỗi người khác cần có:
Thời điểm – không công kích cá nhân – không lên lớp dạy đời người mắc lỗi – đem mình ra làm tiêu chuẩn. Tiếp tục đồng hành và chia sẻ trách nhiệm.
Vấn đề này, chúng ta hãy học nơi Chúa Giê su: (Xem Ga 21, 4 – 19)
Thời điểm Chúa chọn để gặp lại Phê rô khi chối Chúa, bên bờ hồ Tibêria, sau mẻ cá đầy, Phê rô đã nhận ra Chúa gần bên, vẫn lo lắng cho mình cái ăn, cuộc sống dù Phê rô chưa kịp nói lời xin lỗi.
Chúa Giê su không công kích lỗi lầm của Phê rô, Người chỉ muốn hỏi Phê rô ba câu hỏi rất dễ thương: “Con có yêu mến thầy không?”.
Chúa quên quá khứ lỗi lầm của Phê rô nhưng chính câu hỏi này khiến Phê rô cũng ân hận về việc đã chối Chúa ba lần và cũng ba lần khẳng định lại điều quan trọng nhất trong việc nối kết lại tương giao: “Chúa biết, con yêu mến Chúa”.
Chúa cũng không lên lớp mà chỉ nói về nhiệm vụ nặng nề sắp tới mà Chúa giao phó: “Con hãy chăm sóc, chiên con và chiên của Thầy”.
Điều cuối cùng, Chúa muốn tiếp tục đồng hành và chia sẻ trách nhiệm với Phê rô trong sứ vụ của ngài: “Hãy theo Thấy”.
Nhận ra lỗi lầm, sửa chữa lỗi phạm, và cách sửa lỗi cho anh chị em mình. Tất cả những điều đó, xin Chúa dạy cho chúng con, để chúng con luôn biết sống thân tình với Chúa và thân tình với anh chị em, tha thứ cho mình, cho anh chị em và sẵn sàng giúp nhau nên người, nên thánh.
Hội Thánh mà Đức Giê-su thành lập trên nền đá tảng Phê-rô, ngoài việc tuyên xưng niềm tin vào TN 23-A200
Hội Thánh mà Đức Giê-su thành lập trên nền đá tảng Phê-rô, ngoài việc tuyên xưng niềm tin vào Giê-su ‘là đấng Ki-tô, Con Thiên Chúa hằng sống’, còn phải sống quên mình trong tinh thần tự hiến như Thầy Giê-su, Đấng ‘phải chịu nhiều đau khổ… rồi bị giết chết’. Chính vì lẽ đó mà trong Hội Thánh ấy, hành vi sửa lỗi ‘các người anh em trót phạm tội’, và thái độ khoan dung đối với tội nhân phải rất khác, so với các đoàn thể hoặc tổ chức khác của nhân loại. Đoạn Lời Chúa được đọc lên hôm nay tiếp liền ngay sau câu chuyện về tìm kiếm chiên lạc (Mt 18:12-14) mà theo tác giả Mát-thêu, không chỉ là dụ ngôn nói về lòng nhân hậu của Thiên Chúa như trong Lu-ca 15, mà còn về cộng đoàn Hội Thánh (đặc biệt hơn, các vị phụ trách) phải đặc biệt quan tâm đến những kẻ bé mọn, nhất là những ai đang gặp thử thách thất bại mọi mặt. Cũng như Cha trên trời, cộng đoàn Hội Thánh này không chấp nhận để cho bất cứ ai trong các kẻ bé mọn ấy, dù chỉ một mà thôi, phải hư mất (xem bình giải Mt 18:12 trong Christian Community Bible).
Trong mạch tư tưởng này, việc sửa lỗi ‘người anh em của anh trót phạm tội’, trong tất cả trình tự của nó, làm lộ rõ ý nghĩa cũng như nội dung của vấn đề. Qua trình tự rất hợp lý ấy, điểm nhấn không phải là thái độ của Hội Thánh chuyển từ bao dung tới nghiêm khắc trừng trị, mà là sự cố chấp của chính phạm nhân khước từ lòng thương xót tha thứ ngày càng chai lì, không chỉ đối với Thiên Chúa của lòng xót thương mà cả đối với Hội Thánh là tập thể hữu hình của Người. Mát-thêu lập lại ở đây câu tuyên bố Đức Giê-su đã nói khi thành lập Hội Thánh của Người (Mt 16:19): “Dưới đất, anh em cầm buộc những điều gì, trên trời cũng cầm buộc như vậy; dưới đất, anh em tháo cởi những điều gì, trên trời cũng tháo cởi như vậy”. Thương xót và tha thứ là quyền mà Chúa Cha đã trao cho Đức Giê-su, để rồi Người trao lại cho Hội Thánh; và nếu quyền tha thứ đó là vô tận nơi Thiên Chúa thì nó cũng phải là vô tận cả nơi Hội Thánh của Người. Ngược lại, kẻ nào cố chấp khước từ quyền tha thứ và thương xót của Hội Thánh, ‘nếu Hội Thánh mà nó cũng chẳng nghe’, thì kẻ đó cũng đồng thời chối bỏ ‘quyền thương xót’ này nơi chính Chúa Cha, Đấng đã trao nó cho Đức Ki-tô Giê-su.
Với khảng định điều này, Đức Giê-su cho thấy: mối liên kết bền chặt giữa Cha Ngài – Đấng giầu lòng thương xót và Hội Thánh của Người. Sự liên kết bền chặt được thể hiện qua cầu nguyện là hành vi then chốt mà Hội Thánh không ngừng thực hiện. Hội Thánh cầu nguyện, không chỉ để thờ lạy tôn vinh Đức Chúa như dân Ít-ra-en đã từng thực hiện nơi đền thánh Giê-su-sa-lem; mà còn để mở lòng đón nhận điều quan trọng và quí giá hơn nhiều từ nơi ‘Cha Thầy, Đấng ngự trên trời’, đó là lòng thương xót thứ tha. Theo Đức Giê-su, trong số các ân huệ Hội Thánh nhận được, trọng đại nhất chính là được tham dự vào lòng nhân từ của Cha; “Anh em hãy xót thương như Cha anh em trên trời là đấng thương xót” (Lc 6:36), Đấng “không muốn một ai trong những kẻ bé mọn này phải hư mất”. Như thế, nếu hiểu được vai trò chính yếu của Hội Thánh là: thể hiện lòng thương xót thứ tha của Chúa Cha, thì ta mới hiểu hết được sức mạnh của lời cầu nguyện mà Hội Thánh hằng dâng lên Cha để cầu xin cho các tội nhân; “Nếu ở dưới đất, hai người trong anh em hợp lời cầu xin bất cứ điều gì, thì Cha Thầy, đấng ngự trên trời, sẽ ban cho”.
Mỗi khi đọc câu “Vì ở đâu có hai ba người họp lại nhân danh Thầy, thì có Thầy ở đấy, giữa họ”, tôi liên tưởng ngay tới lời cầu nguyện của Đức Giê-su được Gio-an ghi lại trong chương 15: “Khi còn ở với họ, con đã gìn giữ họ trong danh Cha mà Cha đã ban cho con. Con đã canh giữ, và không một ai trong họ phải hư mất, trừ đứa con hư hỏng…” (Ga 15:12). Tôi tự hỏi: khi một cộng đoàn thật sự họp lại cầu nguyện nhân danh Đức Ki-tô Giê-su, và một khi đã có Người hiện diện giữa họ, thì điều gì chắc chắn sẽ phải xảy ra? -Thưa, cộng đoàn đó sẽ cầu nguyện để ‘các người anh em đã trót phạm tội’ sẽ được canh giữ, để không ai trong số họ phải hư mất… với niềm xác tín thâm sâu rằng: điều cầu xin đó chắc chắn sẽ được Cha của Đức Ki-tô Giê-su nhận lời ban cho. Điều này được bảo đảm kể cả trong những trường hợp bất khả kháng, khi mà Hội Thánh buộc phải công khai hóa sự cố chấp của một phần tử lỗi phạm, phải ‘kể nó như một người ngoại hay một người thu thuế’; vì chính những lúc đó, việc Hội Thánh cần làm nhất vẫn sẽ là kết hiệp với Đức Giê-su cầu nguyện… để ‘không một ai phải hư mất’.
Mong rằng Hội Thánh đích thực của Đức Ki-tô Giê-su, mong rằng mọi cộng đoàn mà Người qui tụ nhân danh Chúa Cha, nhất là các cộng đoàn tu sĩ và giáo xứ, sẽ luôn mãi là như thế: những cộng đoàn cầu nguyện để tha thứ và cứu vớt tội nhân!
Lạy Chúa Cha nhân từ, con cầu nguyện cho Hội Thánh, và cho chính con là một phần tử trong lòng Hội Thánh, được luôn biết kết hiệp với Chúa Giê-su, Con Cha trong lời cầu nguyện hàng ngày cho các tội nhân. Có lẽ chính con đã từng là đối tượng của lời cầu nguyện này, và vì thế mà giờ đây, con càng phải khiêm tốn hiệp thỉnh. Xin cho con được cùng Hội Thánh không ngừng dâng lên Cha lời khẩn nguyện tha thiết cho kẻ có tội, đặc biệt trong các trường hợp tuyệt vọng nhất. Trong Hội Thánh, một khi ‘hai ba người họp lại nhân danh Thầy’, con tin chắc rằng, ơn tha thứ Cha dành cho các tội nhân, nhân danh và cùng với Đức Ki-tô Con Cha, sẽ không bao giờ vơi cạn. A-men.
Linh mục Mễn
Thư viện lời chúa & thư viện sách quý
ĐỐ VUI VUI THÚ VỊ
CẦU LỄ - THEO NĂM DẤU THÁNH
SÁCH ĐỨC MẸ HẰNG CỨU GIÚP
NHẬT KÝ LÒNG THƯƠNG XÓT CHÚA Phấn I: số 1-150
CUỘC ĐỜI CHÚA GIÊSU - Tóm lược - Thơ
LỄ GIỖ - GIA ĐÌNH
Suy Niệm Tin Mừng Lễ An Táng Bài 1-40 Ta là sự sống lại và là sự
Giảng Lễ Cưới Bài 1-40 Suy niệm về Hôn nhân Gia đình
CHÚA GỌI CON VỀ - Sách thăm bệnh nhân và nguyện người qua đời